The Dagenham Girl Pipers
in „Habanera"
a
Het verdwenen Lommerlust en de
oudste Haarlemsche kantschool.
M"
•BUICK
•CHEVROLET
Amst. Rijtuig-Mij: N.V.
INGEZONDEN
/TUKKEN
Een spannende
Amerikaansche film.
STARK's
DONDERDAG '10 WAART 193R
HX art: em's dag be ad
De boerderij Hei Maagdenhuis
KOMEN IN HAARLEM!!
EXAMENS.
HOOG1ÏR ONDERWIJS.
Bevorderd aan de Gem. Universiteit van
Amsterdam tot. doeLor in de wis- en natuur
kunde op proefschrift „De ionen en de ionisa-
tiebalans in de atmospheer" de heer M. Rut
gers van der Loeff. geb. te Appingedam; ge
slaagd voor het doctoraal examen in de Ne-
derlandsche letteren de heer F. W. van
Heerikhuyzen.
Het Maagdenhuis is links op het plaatje te zien.
„Het verdwenen Lommerlust"
De oudste Hollandsche kant.
- ET spijt zullen vele Haarlemmres in
het vorige jaar, aan de Oostzijde
van den Kleinen Houtweg, het oude
huisje hebben zien sloopen, dat
den naam van Lommerlust droeg.
Lommerlust was een der vele houten bui
tenverblijven, waar in vroeger eeuwen de
Haarlemmers buiten de stadsmuren 's zomers
de koelte kwamen genieten en een fraaier
uitzicht op bosch en weide hadden dan de
nauwe stadsstraten hun kon bieden. Aan dit
buitenverblijf was in de 18de eeuw „annex"
een boerderij, genaamd „het Maagdenhuis".
Dit was een stichting van de bekende „Maag
den in den Hoeck, de naam voor de Katho
lieke vrouwen van allerlei stand en die, toen
elk kloosterlijk verband in Haarlem en elders
verboden was, in een hoek van Bakenes aan
de Klerksteeg en het toen nog kronkelige
Krom bijeenwoonden en „vergaderden" om
met vrome werken haar leven door te bren
gen.
De eerste maagden behielpen zich daar met
de ruimte van een turfschuur, later waren ze
verspreid over verschillende kleine woningen,
door krollen of gangen met elkaar verbon
den, zoodat het vluchten voor de haar achter
volgende gerechtsdienaars gemakkelijk was.
Toen de toestanden voor de Katholieken beter
werden, hadden zij een vaste schuilkerk ach
ter de pastorie op No. 55 van de Bakenesser-
gracht, waar ook het Haarlemsche Kapittel
zijn vergaderingen hield.
Als vele particulieren hadden nu ook de
maagden haar buitenhuis ter „recreatie" zoo
als het heet in de Levens dier Maagden die
allen zijn bewaaa-d gebleven; maar daar haar
leven voor een groot deel werd ingenomen
door liefdewerken, werden in hun buitenhuis
aan het uiterste Zuideinde van den Kiemen
Houtweg gelegen al kort na de vestiging in
1588 ook arme kinderen ondergebracht en een
der maagden wordt geroemd om haar „trouw-
hertigheid, hetgeen zij wel betoond heeft aan
de arme kinderen die zij geholpen heeft als
of het haar eigen kinderen geweest waren".
Maar weldra brachten ook gegoede ouders,
die geen kans zagen hun kinderen thuis een
goede katholieke opvoeding te geven, hun
dochtertjes naar het Maagdenhuis, tegen een
kostgeld, dat ongeveer 36 per jaar zal ge
weest zijn.
In de jaren toen geen „vergaderingen" van
Katholieken in Haarlem en daarbuiten ge
duld werden, zijn ook de kinderen van het
maagdenhuis met haar moeder of oppervrouw
een paar maal uit het huis verjaagd. Zoo den
3en Pinksterdag van het jaar 1602 „terwijl
de dochterkens in het -maagdenhuis met
malkander lazen en baden"; maar het schijnt
dat daarna deze kost- en dagschool met rust
is gelaten, doordat vele Haarlemsche meisjes
en vrouwen hier geregeld heen trokken om op
den „winkel" van het Maagdenhuis een toen
voor Haarlem geheel nieuw „ambachte" te
leeren.
Behalve namelijk het gewone linnen- en
wollennaaien, waarvoor de „moeder van de
lappenmand soms heele „rollen zoowel zwart
als gekleurd laken" insloeg werd er door-
twee Haarlemsche maagden, die langen tijd
in Gent gewoond hadden de nieuwe kunst
van het „speldewerken"- d.w.z. linnen kant
klossen onderwezen. In een der Levensbe
schrijvingen staat hierover:
„Daar kwamen ook te werk om haar am
bacht te leeren van de deftigste burgers kin
deren, ja zoowel Geuzen als Katholieken.
Haar ouders of te wel mannen in de wet (d.i.
de stadsregeering) zijnde, als er vervolging
opstond de maagden met voor haar te
spreken haar goede affectie betoonden, het
welk strekte tot hulp der maagden toen ter-
tijd".
Dc oudste Hollandsche kant.
Nu is volgens onze kantkundigen dc
oudste Hollandsche kant vervaardigd
met motieven in Lodewijk XIII stijl
wat geheel klopt met den tijd toen
het maagdenhuis bloeide; en in 't Bis
schoppelijk museum zijn nog ver
schillende staaltjes uit de kerk der
Maagden en andere kerken uit den
kring der Maagden bewaard.
Geen wonder dat bij de toenemende
vraag naai' kant voor dames- zoowel
als lreerenkleedij het speldewerk
„groot geld tot profijt van het buis"
opbracht.
Reeds vóór 1633 werd het buitenhuis opge
heven, maar het kantklossen en de lessen
daarin konden op Bakenes worden voortgezet.
De eenvoudige boerderij ging in andere
handen over en de laat 18de eeuwsche Haar
lemsche dichter Van Dulkenraad schrijft hoe
in het voormalige Maagdenhuis „weleer onze
beroemde Haarlemmer Manufactuurwerkers
met hun vrouwtjes een wafeltje gingen eten
en een kannetje Bottelbier toedronken". Van
Dulkenraad dicht, dat er in zijn tijd vooral
room te drinken was. Maar een zeer gezochte
herberg was het stellig niet, want in 1937 werd
voor 200 verkocht en nog later is het
boerenhuis met hooischuur een zuidelijker
gelegen „annex" van het veel waardevoller
Lommerlust. In 1806 toch koopt de eigenaar
van Spaar-en-Hout de beide perceelen aan
voor j 4600. De geschiedschrijver Allan ver
haalt, hoe de boerderij „Het Maagdenhuis"
nog in 1875 bestond en kort daarna gesloopt
werd. Toen de familie Bunge in 1857 Spaar-
en-Hout met Lommerlust aankocht, moest in
1871 Het Maagdenhuis nog afzoziderlijk wor-
den bij gekocht.
Aan de overzijde stond, iets van den Kleinen
Houtweg af, de Herberg Het Meniste Bosje
„in den ouden Hout". De Kleine Hout werd
na 1585 als het eerst aangeplante deel ook
wel Oude Hout genoemd; maar op het einde
der 17de eeuw was dit gebouwtje verdwenen
en blijft slechts het tuinland over.
Ten slotte nog een kleine rechtzetting. Bij
Allan Deel H p. 168 staat Lommerlust of
Lommerrijk. Maar Lommerrijk was toen een
nieuwere naam voor het oude logement in
den Hout, dat wij als Hildebrand hebben ge
kend. Het verdwijnen van de oudere namen
als het „Italiaens of Venetiaens Bottelhuis" is
begrijpelijk bij een herberg die tevens loge
ment was en later zelfs een tijdlang buiten
plaats voor Amsterdammers als een Jan van
Vollenhoven en een Weduwe Baumhauer.
J. M. STERCKPROOT.
ZARAH LEANDER
KOMT VRIJDAG!
(Adv. Ingez. Med.)
ALG. NED. BOND VAN HANDELS- EN
KANTOORBEDIENDEN.
Dinsdagavond werd in een der bovenzalen
van café Brinkmann, Groote Markt, een ver
gadering gehouden van de groep winkelbe
dienden, aangesloten bij den Algemeenen Ned.
Bond van Handels- en Kantoorbedienden. Deze
vergadering was belegd ter bespreking van
de actie, die door het bondsbestuur is ingezet
om te komen tot een winkelsluiting op Zater
dagavond te zes uur.
Het bondsbestuur van de Algemeene acht
namelijk den tijd rijp, om deze vervroegde Za
terdagavondsluiting tot stand te brengen. Het
is toch zoo dat verreweg het grootste deel van
het koopend publiek dien middag om 1 uur
vrij is, zoodat er ruimschoots gelegenheid be
staat de noodige inkoopen te doen. Daar hier
dus geen enkel bedrijfsbelang wordt geschaad
moet thans niet meer dan billijk worden ge
acht dat ook het winkelpersoneel in het ge
not van een vrijen Zaterdagavond wordt ge
steld.
Nadat nog enkele bijzonderheden omtrent
de te voeren actie waren medegedeeld, hield de
heer J. G. Suiuhoff uit Amsterdam een inte
ressante causerie over de Vestigingswet voor
den kleinhandel. Uitvoerig schetste spr. de
werking van deze wet. De conclusie van zijn
betoog was. dat de winkelbedienden aange
spoord moeten worden zich de noodige vak
kennis eigen te maken, niet alleen omdat het
wel eens zou kunnen gebeuren, dat vakkennis
van hen zou worden geëischt als beheerder
va-n een zaak, doch bovendien omdat het van
het grootste belang is, dat de bedienden in de
toekomst in staat zullen zijn mede de verant
woordelijkheid te dragen voor het economisch
leven van ons land.
Een dankbaar applaus beloonde spr. voor
zijn boeiende rede. waarna deze geanimeerde
vergadering werd gesloten.
N. Z. II.
De vervoersopbrengsten bij de Noord-Zuid-
Hollandsche Tramweg Maatschappij geduren
de Februari 1938 zijn f 223.802, tegen f 213.620
in dezelfde maand van 1937.
NEDERLANDSCII TOERISTEN VERBOND
„NATURA".
De al'deeling Haarlem van het Nederland-
sche Touristenverbond „Natura" geeft op
Woensdag 24 Maart een filmavond in het ge
bouw van de Haarlemsche Jongelingsvereeni-
ging in de Lange Margarethastraat.
Het. programma vermeldt o.a. films van de
Harz. het. Bodenmeer, het Oostzecstrand en
het. Rijnlandschc Carnaval.
(Adv. Ingez. Med./
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP VRIJDAG 11 MAART
Progr. 1: Hilversum II.
Progr. 2: Hilversum I
Progr. 3: 8.Keulen 9.20 Parijs Radio 12.05
Radio P. T. T. Nord 12.20 Parijs Radio 1.20 Ned.
Brussel 2.20 Radio P. T. T. Nord, 3.05 Parijs
radio 3.20 Keulen 4.20 Droitwich 5.20 Ned.
Brussel 6.05 Fransch Brussel. 6.20 Keulen, 8.20
Fransch Brussel, 9.45 Weenen, 10.50 Boedapest
11.20 Parijs Radio
Progr. 4: 8.Ned. Brussel 9.20 Diversen 10.35
London Regional 5.20 Droitwich.
Progr. 5: 8.007.00 Diversen 7.00 Eigen gra-
mofoonplatexiconcert: Hollandsche avond. 1.
O Marenariello, Bob Scholte; 2. Stop even, Lou
Bandy; 3. Moeder heeft een rijbewijs, Louis
Davids; 4. Als het orgel speelt. Accordeon
band; 5. Scharesliep. W. Hespe's kinderkoor;
6. Waarom, kleine vrouw, Bob Scholte; 7. Bij
Moeders pappot. Bel Canto K. Koor; 3. Laat
den moed niet zakken. Bob Scholte; 9. Witte
Rozen, Willy Derby; 10: Als Kobus harmonica
speelt, Accordeon orkest.. 11. Als je verliefd
bent, Lou Bandy; 12. Zwarte Natacha, Bob
Scholte; 13. Ruim Baan, Bel Canto K. Koor;
14. Restanten, Louis Davids; 15. Die domme
kippen, W. Hespe's K. koor.. 16. Als jij een tan
go speelt, Bob Scholte. 8.0012.00 Diversen.
KENNEMER FOTOKRING.
De Keniiemer Fotokring te Haarlem houdt
Woensdagavond 16 Maart een vergadering in
het gebouw der Sociëteit Vereenighig aan den
Zijlweg. De heer J. J. Hens te Amsterdam,
bondsvoorzitter, zal een lezing houden over
het onderwerp: „Rembrandt".
PROT. CHR. MEISJESWERK
Dezer dagen hield de afd. Haarlem der Fe
deratie van Christelijke Vereenigingen van en
voor Vrouwen en Meisjes een samenkomst.
De secretaresse, mej. M. W. Barger. beschreef
't intstaan van de vereeniging in 1920, waar
door vrijwel alle Prot. Chr. Vrouwen- en Meis-
jesvereenigingen in verband met elkaar werden
gebracht; Union, Vrouwenbond t. verh. Zed.
Bewustzijn, Zusterhulp, Ver. v. Academisch
gev. Chr. Vrouwen, Jonge Vrouwengilde, Jonge
Vrouwen Organisatie, die tezamen een zeer
groot terrein van werkzaamheden bestreken.
Door de samenwerking in de Federatie bleek
de belangrijke kracht die het Prot. Chr. ver-
eenigingswerk op ons volksleven kan uit
oefenen.
Op het Federatie bureau te Utrecht onder
houdt men een levendig contact met den We
reldbond (W. Y. W. C. A.) en met ïndië, waar
vanaf 1930 mej. C. Gunning en sinds 1936 mej
mr. Fransz het werk onder Inheemsche Vrou
wen en Meisjes ter hand nam als Federatie
secretaresse voor Indië. In den Wereldbond
vragen Duit-schland en China op 't oogenblik
bijzondere aandacht en financieelen steun.
Belangrijke vragen worden in het Federatie-
werk onder oogen gezien en kennis daarom
trent wordt verspreid door het uitgeven van
brochures, handleidingen en periodieken (het
Leidstersblad)vraagstukken betreffende
Oorlog en Vrede, de Plaats en Taak der Vrouw,
de Oecumenische beweging e.a. Ook de zorg
voor Boerendochters neemt veel tijd in be
slag. Het vaste secretariaat is een belangrijk
centrum geworden, maar niet alleen de pro
blemen van het meisjes- en vrouwenleven in
dezen tijd bestudeerd worden, maar waar men
ook leiding tracht te geven bij de ontwikkeling
gezien in het licht van het Evangelie.
Mej. J. Aalbers toonde de noodzakelijk
heid aan van het ontstaan van het driehoek-
werk naast het bestaande Chr. meisjeswerk,
dat niet aan de behoeften van alle groepen
jongeren voldoet. Hoofddoel blijft evangelisa
tie. De vorm, waarin dit jeugdwerk zich uit,
is gebouwd op den driehoek in den cirkel van
het wereldbondinsigne.
Een levendige bespreking volgde op deze be
langrijke inleidingen.
Alle modellen 1938 voorradig
Official Dealer voor Haarlem
Overveen, Bloemendaal, Sant
poort en Velsen
Showroom en Werkplaats
PLEIN 21 HAARLEM
TELEFOON 11198—10338.
(Adv. ingez. Med.)
HUMANITAIRE TENTOONSTELLING.
20 vereenigingen, aangesloten bij de Broe
derschapsfederatie, organiseeren tezamen een
groote humanitaire tentoonstelling van 1113
Maart a-s. in Gebouw St. Bavo, Smedestraat.
Deze tentoonstelling, die alleen beoogt pro
paganda te maken voor de idealen, die elke
vereeniging afzonderlijk nastreeft, zal denxon-
streeren hoe naast elkaar en toch met elkaar
gewerkt kan worden. Deze samenwerking vindt
haar symbool in het Pantheon der Mensch-
heid, het prachtige ontwerp vaar wijlen den
Architect Dr Berlage, dat het middelpunt van
de tentoonstelling zal worden.
COÓI'. WONINGVEREENIGING „EIGEN
WONING".
Dezer dagen hield bovengenoemde vereeni
ging onder voorzitterschap van den heer A.
Vos, haar jaarvergadering in café-restaurant-
,,'t Hof van Holland", Groote Markt 29.
De financieele rapporten over 1936 werden
behandeld en goedgekeurd. Vervolgens werden
de aan de beurt van aftreden zijnde bestuurs
leden, de heeren J. P. v. d. Zee, W. van Duist
en P. Maerten, bij acclamatie herkozen Ten
slotte deed de voorzitter nog eenige mededee-
lingen betreffende het bouwen van huizen
voor ouden van dagen.
OUDERAVOND.
Dinsdag 8 Maart werd in de O. L. School met
Montessorimethode aan de Bakkerstraat een
lezing gehouden.
De spreker, de heer Vinkenborg, hoofd van
de eerste Montessorischool te 's Gravenhage,
hield een met lichtbeelden toegelichte cau
serie over het leven in de Montessorischool.
De ruim 50 ouders, die deze avond bijwoon
den, stelden het gebodene op hoogen prijs.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet verantwoordelijk.
Van ingezonden stukkengeplaatst oj niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
Vacautie Kinderfeest.
Geachte Redactie,
Ze zijn er weer, de drieduizend loten voor
het Haarlemsch Vacantie-Kinderfeest. Nu
nog de koopers, noodig voor het welslagen van
deze verloting (goedgekeurd door B. en W. van
Haarlem bij besluit van 11 Febr. 1938), en
heel wat zesde klas leerlingen zullen op hun
vraag: „Mag ik heusch mee?" een bevestigend
antwoord krijgen.
Een schoolreisje! Wat wekt hooger verwach
tingen; wat slaat meer in bij de jeugd? En dan
nog wel een driedaagsch schoolreisje! Drie
gewone schooldagen met de geheele klas weg
uit de stad naar bosch en hei, genieten van
zon en vrijheid. Men moet het meegemaakt
hebben, om het te kunnen beoordeelen. Het
kleinste voorval wordt een feest, een boter
ham met jam een feestmaal.
Wie helpt al deze kinderdroomen verwezen
lijken?
De Commissie voor het H.V.K. wil het U
graag gemakkelijk maken. De loten a 25 et.,
kans gevend op een hoofdprijs (rijwiel, electri-
Luxor
Spencer Tracy en Luise
Rainer in „Big City".
De romantische titel van de film „Big City'
(Groote stad), die van Vrijdag a.s. af in het
Luxor Theater draait zou ons kunnen doen
denken met- een film van andere allure te
doen te hebben dan in feite het geval is. Het
gaat om den strijd tusschen georganiseerde en
vrije taxi's in een groote Amerikaansche stad,
een strijd, die zijn hoogtepunt beleeft in een
ouderwetsche „knokfinale", waarin ons een
serie staaltjes van boks- en vechtkunst ver
toond worden, die de liefhebbers van deze
noble art zullen doen smullen. Jack Dempsey
en een heel stel an
dere bekende Ame
rikaansche boksers
trekken al vech
tend aan ons oog
voorbij, en zij deelen de noodige rake klappen
uit. Voordat het echter zoover komt ontwik
kelt zich nog een verhaal, dat onze aandacht
gespannen houdt. Luise Rainer speelt de rol
van de vrouw van een der onafhankelijke taxi
chauffeurs (Spencer Tracy) Haar broer neemt
dienst bij de tegenstanders, de „Comet"-taxi's,
om te spionneeren. Hij wordt echter om het
leven gebracht, en wel op zoom geraffineerde
wijze dat zijn vrienden ervan verdacht wor
den hem een bom te hebben toegezonden om
deze tot ontploffing te brengen. Zijn zuster
wordt van deze zending beschuldigd. In feite
zond zij hem slechts een regenjas in een doos.
Men probeert van het feit dat zij Roemeen-
sche is gebruik te maken om haar het land
uit te zetten, hetgeen een afscheid voor altijd
van haar man zou be teekenen. Dank zij den
rechtvaardigen loop dergebeurtenissendie
zich op Amerikaansche wijze voltrekt, keert
alles zich ten goede. Spencer Ti'acy en Luise
Rainer spelen hun rollen op een wijze, die we
van deze bedreven filmartisten gewend zijn.
De staaltjes van stuurkunst, die we van de
taxichauffeurs te zien krijgen zijn overigens
voor liefhebbers van sensatie ook niet te ver
smaden.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1888.
10 Maart:
Niet onvermakelijk is het geval, dat
een der kiezers, die Dinsdag alhier ter
stembus togen, driemaal den naam op
zijn biljet had veranderd, dat aldus met
vijf doorhalingen prijkte. Blijkbaar was
de man het met zichzelf niet eens op
wien der beide candidaten hij stemmen
zou en hem nu van deze dan van gene
zijde een hunner werd aangeprezen.
sche klok, leeslamp) of een der vele kleinere
prijzen, worden op verschillende plaatsen
aangeboden en op aanvrage gaarne bezorgd.
Wilt ge op andere wijze het goede doel helpen
bereiken, meldt het ons even of gireer op post
rekening 259000 ten name van onzen penning
meester, W. P. Nieman, Perseusstraat 37.
Hoopvol gestemd is de schooljeugd reeds
overal aan het sparen gegaan. Ze weten het:
sommige zesde klassen (in 1937 waren het er
7) zullen den onmisbaren steun ontvangen,
om hun schoolreisje tot een driedaagsch feest
te doen uitgroeien, andere zullen worden te
leurgesteld en zullen'waarschijnlijk zelfs een
eendaagsch plan niet kunnen betalen, vooral
nu de gemeentelijke subsidie vervallen is.
Haarlemsche kindervrienden, zorgt er voor,
dat- dit jaar de teleurgestelden minder talrijk
zullen zijn, dan het vorige jaar!
Namens de Comm. voor het II.V.K.
A. L. VAN LOHUIZEN, secretaris,
Is dit nu de juiste manier?
Waar minister Romme bij de behandeling
van Sociale Zaken in de Eerste Kamer, be
toogde-; dat het verbod van betaalden arbeid
voor pensioenhouders als middel ter bestrij
ding van werkloosheid onredelijk zou zijn,
grieft het ons werklooze vakarbeiders die
op steun aangewezen zijn zeer, dat er bepa
lingen gemaakt zijn, welke het hen zeer
moeilijk zoo niet onmogelijk maken door eigen
initiatief iets te verdienen.
Wat toch is het geval?
Mocht bijvoorbeeld vroeger een georgani-
seex'd werkloos schilder ook voor particulieren
een of axrder werk verrichten, mits in loon-
diexist, dus niet zelf aannemen, dit mag nu
niet meer.
Vroeger dus de toestand dat een werklooze
die liever werkte dan steun haalde, zijn best
deed eenig' werk te krijgen en bij aanbieding
kon aanvaarden.
In de meeste gevallen was dit werk wel niet
van langen duur, maar toch kwam zoon gezin
er met zijn inkomsten beter voor te staan en
werden tevens de gemeentelijke steunuitga-
ven doordat er bij werk xxatuui*lijk geen
steun gegeven werd belangrijk vex-min-
derd.
Op deze wijze dus te trachten de steunuit-
keerixxg te vermixrderexx en zichzelf eexi iets
ruimer bestaan te verschaffen kan nu niet
meex\
Een werklooze schilder wiexi nu door een
particulier werk wordt aangeboden tegen con
tractprijs mag dit niet aanvaai'den, niettegen
staande er op het. aanvraagforxnulier om steun
te krijgen staat, dat hij vex-plicht is aangebo
den passend werk aan te nemexx.
Verricht hij het verbóden werk toch, daxx
zijn alle daar aan verboxxden gevolgen voor
zijxx rekexxixxg en deze zijix wel van dien aard,
dat er ixx de meeste gevallexx vaxx toch doen
geen sprake kan zijxx omdat dan werkeix nog
meer achteruitgang zou beteekenen.
Het resultaat van dergelijke bepalingen is
dus: Niet wex'keix terwijl mijn werk heeft.
Geen vermixxdering van steuxxuitkeering
waarmee de gemeexxte toch zeker gebaat zou
zijn en voor de werklooze maar afwachtexx of
ook zij eens aan de beuit komeix.
Kaxx dit nu niet anders???
EEN SCHILDER.
W t
(Adv. Ingez. Med.)
Slaan op scliool.
Geachte redactie,
Er is den laatsten tijd vaak geschreven
over baldadigheid vaix de jeugd, 't Is xxxijn
bedoeling ïxiet daar nog over te spreken, maar
ik kaxx xxiet nalaten terug te komen op het ixx-
gezoixdexx stuk van „Ondex-wijzer" gedateerd
25 Februari. Ixx dit stuk wordt eexx laxis ge
broken voor het pak slaag op school. Ook bij
de besprekiixg van de gemeexxtebegrooting,
hoofdstuk Onderwijs, kwam de kwestie vaix
het tuchtrecht van dén onderwijzer ter tafel.
Bovexxgeixoexxxde oxxderwijzer ziet de bal
dadigheid vaix de jeugd als gevolg van ver
keerde opvoeding. Wat verstaat hij echter
onder verkeerde, wat onder goede opvoeding?
Moet ik onder goede opvoeding verstaan die,
waarbij het recht van den sterkste geldt? Die
waarbij de volwassene z'n grooter physieke
kracht mxsbxnikt om het kind van z'n vei--
keerde gedrag te overtuigen? Noemt hij dat
opvoeden of is het misschien drillen?
Zeker, het kind zal uit angst voor straf of
pijn braaf zijxx, maar onder die gehuichelde
braafheid groeit als eenig positief resultaat
een felle haat tegen den opvoeder. Vrijwel
alle moderne kindei-psychologen (Neill, Kün-
kel, Lane, e.a.) wijzen steeds weer op de fa
tale uitwerking van ruw geweld en dwang
op het kind. Jammer gexxoeg zijn weinig on-
dex-wijzers en ouders paedagogen. die zich
voldoende moeite getroosten 't kind en z'n
handelingen wexkelijk te begrijpen, anders
zouden ze waarschijnlijk anders reageei'en op
de baldadigheid dan „Onderwijzer", die deze
met geweldnxiddelen uit de vorige eeuw zou
willen bestrijden.
En waarom moet het kind voor éénzelfde
feit- twee keer gestraft worden: een keer op
school en daxx nog- eens thuis door den rnodel-
vader? Kan de oxxdex-wijzer het alleen xxiet
af? 't Is een overbekend feit, dat juist die
leerkrachten, die geen moreel overwicht heb
ben op de leerlingen, de grootste voorstan
ders zijn van kastijding in de school.
Ik ben er zeker van, dat alle opvoeders,
ouders en ondei*wijzers, die begrip hebben
van lixni taak vaxx harte zullen wenschen, dat
plak en Spaansch rietje voor goed in hun graf
zullen blijven rusten.
Met dank voor de verleende plaatsruimte,
ONDERWIJZERES.
Haarlem. 4 Maart 1938.
