L
ZONDERLINGE LEVENS
H'
OTTGERING
Wat ScUikdeiet fcedl, vindt z'n weetga niet!
I#
STOOMEN S
VERVEN
IETS NIEUWS!
voor Ontbijt- en Koffietafel
UNKE'S ROGGEBROODFABRIEK - HAARLEM
Litteraire
Kantteekeningen.
ZATERDAG 12 MAART 193S
HA"AKEEM'S DAGBEAD
DE GRAAF DE SAINTE GERMAIN.
De man die een verleden had.
EEL Europa kende hem, geen land of
hij had net bezocht, zoo niet in per
soon, dan toch in verbeelding. En
toch had niemand weten te vei-tel-
len, wie de mysterieuze Europeaan, die als een
weiverwind door de Westersche landen ging
en op de onverwachtste oogenblikken opdook,
eigenlijk was, noch vanwaar hij kwam.
Zooals een kameleon z'n kleur, wisselde hij
van naam: nu eens heette hij Markies de
Montferrat of d'Aymar. dan weer. zooals in
Venetië, Graaf Bellamare of Ridder von
Scheming. Genua kende hem als Graaf Solti-
kow, Schwabach als Graaf Tzarogy. In Mi
laan gaf hij zich weer uit voor een zekeren
Chevalier Welldone, in Parijs voor Graaf de
Saint-Gei-main, de naam, dien hij bij voor
keur en het langdurigst in zijn veelbewogen
en langademig leven voerde.
De Graaf de Saint-Germain.
De Graaf van Saint Germain de naam
alleen al werkte als een tooverspreuk: men
luisterde aandachtig en met ontzag als hij
werd genoemd en menigeen wist van hooren-
zeggen de zonderlingste verhalen ten beste te
geven. Hoe oud hij wel was? Minstens hon
derd jaar, beweerde de een. Honderd jaar
Belachelijk, meende een ander: bezat de
Graaf niet een album, waarin handteekenin-
gen voorkwamen van beroemde mannen die
eeuwen her geleefd hadden en hun namen in
zijn tegenwoordigheid in het gulden boek
geschréven? Neen enkele eeuwen was hij
zeker oud! Misschien was het wel waar dat
hij, zooals verteld werd, de hartsvriend was
geweest van Pontius Pilatus
Saint Germain zou de laatste geweest zijn,
dergelijke onderstellingen tegen te spreken.
Hoe fantastischer men het maakte, höe wel-
komer het hem was. De Graaf leefde nu een
maal bij de gratie van het mysterie en hij
was er zich van bewust. Beroemder dan een
geleerde, machtiger dan een vorst, beminder
dan eenig edelman in de beau monde, wist
hij een vorstelijken levensstaat te voeren, dien
alleen de lichtgeloovigheid van zijn tijdgenoo-
ten hem veroorloofde. Een Cagliostro, een
Casanova, een Lüdemann en onze Kersteman
hoewel van heel wat minder edel gehalte
wisten ervan mee te praten, hoe winstge
vend elke speculatie op het achttiende-
eeuwsche bijgeloof was! En onze Graaf be
wees, z'n pappenheimers te kennen, toen hij
zich eens als volgt uitliet: „Parijsche dom
koppen gelooven dat ik 500 jaar oud ben
en ik versterk ze in die meening, omdat ik zie
hoeveel genoegen hun dat bereidt. Maar
dat neemt niet weg, dat ik veel ouder ben
dan ik schijn.".
In intellectueele kringen, waar men- wel
iswaar weigerde aan Methusalems te geloo
ven, deden toch de wonderlijkste geruchten
de ronde omtrent de afstamming van den
Graaf. Men hield hem voor een natuurlijk
kind van Marie-Anna van Spanje, voor een
bastaai'dzoon van den Portugeeschen koning,
op z'n minst voor een Spaanschen Graixde.
Anderen verhaalden weef van nederiger af
komst. En, moest men den Graaf zélf geloo
ven. dan was hij in zijn jeugd steeds om
geven geweest door een talrijk gevolg, als
hij op de marmeren terrassen genoot van
het verrukkelijke landschap van zijn ge
boortestreek. Wat voor geboorteland? Saint
Germain lachte z'n veelbeteekenenden glim
lach en zweeg.
Dergelijke toespelingen, schijnbaar arge
loos in verhalen van merkwaardige ontmoe
tingen en wederwaardigheden gevlochten,
waren uitermate geschikt, het geheimzin
nige waas nóg wat ondoorzichtiger te maken
en de nieuwsgierigheid te prikkelen.
Baron van Münchhausen.
Het was misschien minder door zijn uiter
lijk dan wel door zijn hoofsche manieren en
onnavolgbaren verteltrant,, dat hij het hart
van de Markiezin de Pompadour en daarmee
dat van den Franschen koning Lodewijk XV
veroverde. Eens wist hij een verhaal over
den slag van Pavia die nota bene in 1525
plaats had zóó verrassend op te smukken
met bijzonderheden, die uitsluitend vermeld
stonden in de geheime archieven van de
Montmorency-familie, dat menige toehoorder
zich. afvroeg of er dan toch geen waarheid in
school in de onderstellingen over zijn fantas-
tischen ouderdom. Sprekende over Frans I,
liet hij zich eens zoogenaamd ontvallen: „Ja
de Koning wendde zich tot mij..." waar
na hij onmiddellijk, met de goedgespeelde
beschaamdheid van een man die zich ver
spreekt. herstelde: „hm tot den hertog die
en die"In een zelfden trant wekte hij den
schijn. Hendrik Vin en Karei V. Cathaidna de
Medici en Wallenstein niet enkel ontmoet,
maar van zeer nabij gekend te hebben.
Dat men elkaar in Parijs en later ook
daarbuiten vertelde, dat de beroemde
Graaf de Saint Germain zich verdienstelijk
had gemaakt bij de canonisatie van de Hei
lige Anna en de intimus van Pilatus was
geweest, was waarlijk niet zijn schuld, al ver
meed hij zorgvuldig, het op eenige wijze te
ontkennen. Een Parijzenaar, die den bijnaam
van Mylord Gower droeg en over een zeld
zaam parodistisch talent beschikte, had zich
herhaaldelijk voor den roemruchten Graaf
uitgegeven en daarbij de zotste geschiede
nissen verteld. Waarom zou men daaraan géén
geloof hebben geschonken, nu zij den man
betroffen, die immers over bovennatuurlijke
gaven beschikte: een elixer wist te bereiden
waarmee het leven met decennia n>o niet-
Biet eeuwen verlengd kon wouters
van wondere geneeskracht kende en mengde;
edelsteenen kon maken; de kunst verstond
linnen en wollen stoffen op onnavolgbare
wijze te verven; ja, talrijke instrumenten be
speelde met zoo'n virtuositeit, dat men een
gansch orkest meende te hooren; en met beide
handen gelijk eenzelfde handschidft schreef?
Zijn S. Germain-thee, waaraan menige on
geneeslijke zieke zijn herstel toeschreef''
was in heel Europa niet minder vermaard
dan zijn geheime pommades, waarmee de
Pompadour haar jeugd conserveerde.Vandaar
natuurlijk, beweerde men, zijn jeugdig uiter
lijk, dat nog door geeix rimpel werd ontsierd.
Ja, De Graaf de Saint Germain verstond de
kunst, diamanten te maken. Op zxi herhaalde
tochten naar Indië en China die natuur
lijk tot het rijk der fantasie behoorden
was het geheim hem toevertrouwd. Hoe een-
voudig z'n kleeding ook geweest mag zijn. de
waardige graaf fonkelde van top tot teen
van de edelsteenen: hij droeg ze als knoopen
en üi ringen, versierde zoowel z'n snuifdoos
als z'n schoengespen ermee en strooide ze
kwistig om zich heen in den kring van bewon
derende hofdames. Herhaaldelijk zinspeelde
hij op zijn onnoemelijken rijkdom, wat z'n
crediet niet weinig ten goede kwam. Zelfs
zou een Venetiaansche bank, zonder ooit met
den Graaf in relatie gestaan te hebben, aan een
.vreemdeling een bedi-ag van 200 ducaten heb
ben uitbetaald op een briefje, dat den naam
van Saint Germain droeg. Eens wex'd hij.
aldus wordt verhaald, in Italië ge
vangen genomen wegens een onbeteekenen-
de schuld; de Graaf betaalde het luttele be
drag uit. een portefeuille, die zoo vol bankbil
jetten was en legde daarbij zulk een gering
schatting voor de autoriteiten aan den dag,
dat deze zich haastten, hem met allerlei plicht
plegingen op vrije voeten te stellen.
Toen de Graaf omstreeks 1755 in Frankrijk
aankwam en de Parijzexxaars er zich op kon
den beroemen, den ïxian, die eer een legende
was dan een mensch vaxx Vleesch en bloed,
van aangezicht te kennen, zou niemand hexxx
den leeftijd van 65 jaar hebben gegeven. Zijxx
robuste gestalte, z'n frissche gelaatskleur, de
veerkracht van zijn tred waren eerder die van
eexi veertiger.
Tien jaar lang had hij in Weenen op vorste
lijken voet geleefd en in de hoogste kringen
des lands verkeerd. De eerste minister, Pxins
Lobkowitz, was zijn intiemste vriend en hei
was ook door diens bemiddeling, dat hij ken
nis maaakte met den Maréchal de Belle-Isle,
die als boodschapper van den Franschen Ko
ning in de Donaustad verblijf hield. De Fran-
sche diplomaat was dusdanig geïmponeerd
door de waardige verschijning van den be
minden-graaf, dat hij er bij hem op aaxidrong,
toch vooral niet te verzuimen, Frankrijk te
bezoeken.
Een introductie bij Madame de Pompadour
was niet moeilijk te verkx-ijgen; Saint Ger
main had z'n entrée gemaakt, Saint Germaixx
had verteld vaxx vreemde oordexx, vaxx verre
laxxden, vaxx vervlogen tijden met alle beko-
riixg, z'n verhaaltrant eigexx, en de deuren
der Koninklijke vertrekkexx opexxdexx zich
voor hem. Lodewijk was niet alleexx hoogelijk
geamuseerd, hij was zelfs zóó ingexxomexx met
dezen vreexxxdexx gast, dat hij hem het kasteel
de Chambord ter beschikking stelde, waar de
Graaf zich ongestoord aan z'xx geheimzinnige
TEL.
11561
(Adv. Ingcz. Med.)
proefnemingen kon wijden. Zeker, er waren
er aaix het hof, die in den vreemdeling een
banalexx gelukzoeker, een chai-latan, een in
trigant zagen, niet wezexxlijk vei-schillend
van een Cfgliostro, een Casanova, wier na-
meix. oxxdanks hun populariteit, in een kwa
den reuk stonden. Maar Koning Lodewijk. al
stelden de x-esultaten van de experimeixtcxx
van den Graaf hem ook teleur, verloor daarom
het vertrouweix in Saint Germaixx allerminst,
belastte hem zelfs met eexx geheime exx
uiterst delicate diplomatieke opdracht. Frank
rijk was dexx oorlog xxxet Pruisexx moe, Frank
rijk wilde vrede, ook al was de eerste minister,
de Hertog vaxx Choiseul, eexx beslist tegeix-
staxxder van een toenaderingspolitiek, Iix
alle stilte vertrok Saiixt Germaixx naar den
Haag, waar hij xxxet Lodewijk van Bronswijk
besprekingen zou voeren over een mogelijken
wapenstilstand.
Als diplomaat in Den Haag.
In 1760 kwam hij in de Residexxtie aan. aan
gegaapt door honderdeix ixieuwsgierigexx. die
den „toovergraaf" vaxx nabij wilden zien en
deix moxxd vol hadden van allerlxaixde verhalen
over de bovenaax-dsche gavexx, waarover de
eeuwen-oude zonderling heette te beschikken.
Zoogexxaamd hield Saint Germain in Hol
land verblijf om een leexxing voor het Fran-
sche hof voor te bereiden en ixxderdaad voerde
hij besprekingen nxet Heixry Hope, toentertijd
de x'ijkste bankier van Aixxsterdam. Waar
schijnlijk zou de transactie tot staxxd geko
men zijxx, ixxdien niet de avonturier Casanova
zich met Hope ixx verbinding had gesteld met
de waarschuwing, dat de iri onderpand aange
boden diamanten van den Graaf de Saint
Gernxaiix van eigexx maaksel exx dus - valsch
waren. Nu, ditmaal waren ze misschien bij
wijze vaxx uitzondering echt; de gekrenkte
gx-aaf wist het zelfs te bewijzexx, maar wees
verder elk leeningsaanbod xxxet beslistheid vaxx
de hand. Ook de diplomatieke missie mislukte.
De Fraxxsche gezant, de Graaf d'Affry, had op
een of andere wijze kenxxis gekregen van de
ware bedoelingen van den graaf en zich ver
plicht gevoeld zijn Minister, de Choiseul, per
ijlbode op de hoogte te stellen. Het antwoord
liet aan duidelijkheid niets te wenschen over:
d'Affry kreeg opdracht onverwijld aan Hol
land's Stateix de uitlevering van den Graaf te
verzoeken, hem dan geboeid naar Frankrijk
te doen transporteeren, waar in de befaamde
Bastille een plaats voor den avonturier was
ingeruimd. Kort daarna kwam een „memorie"
waarin „de persoon van een seekere sooge-
naamde grave van Saint Germain" werd „ge
reclameerd", in behandeling, maar het bevel
tot uitlevei-ing liet'zoolang op zich wachten,
dat de Graaf ruimschoots gelegenheid had.
zich op Engelschen bodem in veiligheid tc
stellen.
Eenigen tijd later kon men hem in Peters
burg zien flaneeren in den uniform van Ge-
neraal-Majoor van het Czaristische leger. Vrij
wel nergens is hij zoo in aanzien geweest als
in de Russische hoofdstad, voox-al ïxadat hij
op mysterieuze wijze zijn medewerking lxad
verleend aan de omwenteling van Juli 1762
ten gunste van Catharina II.
Dan neemt hij den pelgrimsstaf weer op,
treft hij door Europa van hoofdstad tot hoofd
stad, overal besprekingen voerexxd over de op
richting vaxx fabrieken, waarin hij zijxx gehei
me vex'ftechxxiek wixxstgevend koxx xxxaken. Ixx
Vexxetië moet hij eerxigen tijd een bedrijf van
vlasbewerking hebben gedreven, waarvaxx de
omvaxxg omgekeerd evenredig was aan zijxx 011-
derixemerscapaciteiten. De brave gx-aaf hij
mocht mogelijk de kunst verstaan „diaman
ten" te vervaardigen en haxxdschx-iften xxa te
bootsen (eexx vaardigheid waarvaxx hij trou-
weixs nooit xxxisbruik maakte), eexx bedrijfslei
der stak er niet ixx hem. Neexx, zijxx kracht lag
meer in de „toovex-kuxxst", zooals hij die tij-
dexxs zijxx tweede Haagsche verblijf texx toon
spreidde, toexx hij slaxxgexx bezwoer, bij exx als
onder hypxxose xxaar ïxxuziek deed .„luisterexx"
en ter afwisselixxg, als uit een traxxee ontwa
kend, de woxxdex-lijkste mededeelingexx deed
over zijn belevexxissexx in andere oordexx, waar
hij zich tijdens de pei-ioden vaxx onvindbaar
heid opgehouden zou hebben. Ten bewijze van
zijn oxxbeperkten rijkdom sloeg hij een dia-
FUNKE'S GESTOOMD ROGGEBROOD
(RONDMODEL)
'f Is verrukkelijk, vooral met boter, kaas,
jam, efc. - Uw eigen bakker kan het U
bezorgen, doch eisch dat men U ook inder
daad FUNKE's gestoomd Roggebrood levert
Eens geprobeerd - Altijd begeerd
Spaamwouderstraat 39 - Tel .11062
(Adv. Ingcz. Mcd.)
nxaxxt waarvan de waax-de op vele hoxxderdexx
guldens geschat werd, voor de oogen vaxx de
ontstelde toeschouwers tot gruis. Wat xxood!
Niets belette den Graaf immers, onmiddellijk
een nieuwen edelsteen te vex-vaardigexx, die den
vernietigde in waarde verre ovex-trofl
De Craaf doet voorspellingen.
Bepaald onfortuixxlijk was de Graaf met z'n
voorzeggingen, waarvan geexx exxkele ooit be
waarheid werd. Na dexx dood van Lodewijk XV
zou lxij. zoo had hij aangekondigd, eexx daad
verrichten, waarvan mexx niet alleen ixx Euro
pa, maar tot diep in de Afrikaaixsehe binnen-
landeix verbaasd zou staan. Lodewijk overleed
ixx 1774, vier jarexx ïxadat Saiixt Germain naar
Parijs was geijld om dexx zwakken koxxixxg met
z'xx onfeilbaar levexxselixer ïxieuwe kracht ixx te
gieten. Maar de Koning herstelde xxiet en
het geheim vaxx de „groote gebeurtenis", die
Europa zou ontstellexx, xxam de Graaf xxxet vele
axxdere mede in het graf.
Na het verscheiden van Lodewijk XV was
Saiixt Germain, wiens verschijnen overal met
vreugde werd begroet, weer eenigexx tijd zwer
vend. Het langst hield hij verblijf aan het nxi-
xxiatuurhof van dexx max-kgraaf Clxristiaan van
Brandenburg-Anspach in Fx-iesdorf, waar hij
als graxxd-seigneur leefde en den lichtzixxixi
gen markgx-aaf. wiens losbandig leven wel eexx
scherpe tegenstellixxg was tot dat van den
waarlijk soberen Saiixt Germain, den schrik
op het lijf joeg nxet zoogenaamde brieven vaxx
zijxx ooxxx en voogd. Frederik II. „Herkeixt u dit
handschrift en dit zegel?" placht hij nxet een
dreigende stem te zeggen; „welixu, u zult xxiet
weten, wat er in staat", waarxxa de jeugdige
losbol voor wekexx getemd was.
„Ainsi que Prometh'
ee
Zijn laatste leveixsjaren bracht de Graaf
door ixx de onxgeving vaxx dexx Laxxdgraaf Karei
vaxx Hessexx. Intiem waren de gespx-ekkexx tus-
schen dezen fijixzinixigexx exx waarlijk edelen
laxxdgraaf exx Saint Germain, die toen de xxe-
gentig al had overschreden exx, gekweld door
x-heumatische pijnen, zijn einde voelde nade
ren. Betrouwbaarder dan de tallooze anecdoti-
sche gegeven, die verschillende bx-onnen om
trent dit merkwaardige leven vermelden, zijn
de mémoix-es van dexx Hesseixsclxeix laxxdgraaf
Karei, aan wiexx de Graaf de Saiixt Germain
in deze laatste leveixsjaren vertrouwelijker
mededeelingen deed dan aan anderexx gedu-
x-ende zijn lange leven. Het moet tijdens een
van deze gesprekken geweest zijn, dat Saint
Germain het mysterie van z'n afkomst ont
hulde. Franz Leopold Rakozky zou zijn doop
naam zijn geweest. Prins van Zevenbergen
de titel, die hem rechtens toekwam. Toen zijn
vader gedurende den kiijg met den Duitschen
Keizer de wijk nam naar Turkije, had hij zijxx
zoon Franz toevertrouwd aan de zorgen van
den laatste der Medici. Jean Gastoxx, Groot-
HEeren Kleeding Onderneming Schindeler Gen. Cronjestraat lb Telefoon
Costuums naar maat volgens
Amerikaansch systeem 35.00
VRAAGT EENS STALEN BIT:
16045 - Haarlem
(Adv. Ingez. Med.)
Johan Luger en Jo Spici\
Dc Amsterdammer zwart op
wit. 156 pag. A'dam, Andrïes
Blitz.
Luger exx Spier zijn op weg eexx onverwoest-
bare plaats in de reeks Amsterdanxsche be-
roeixxde duo's te gaan innemen. Zij vullexx
elkaar aan en groeien tot een eenheid, gelijk
aan die waarin een menschenleven lang
maar ook niet langer Sientje en
Christiaan, Panhorst en Verbeek, Messchaert
en Röxxtgen. Solser en Hesse een Amsterdam-
schen roem doen voortlevexx. Samen zetten
zij alles zwart op wituxxd was man
schwarz auf weisz besitzt. kaxxxx nxaix ge
trost nach Hause tragen. Dat. slaat ook op
hun werk, waarin zij eerst Amsterdam, de
stad. toexx Artis en daarna de reizerijte
grazen namen, om dat nu maar op z'xx hoofd-
stedelijksch uit te drukken. En nu beschou
wen zij den Amsterdammer, den civis anx-
stelodamensis en maken oxxs duidelijk dat
deze inderdaad tot een aparte soort, tot iets
bezieixswaardigs exx bestudeerenswaards be
hoort, zooals dat xxxet gepast locaal patrio
tisme gedaan mag wordenals het maar
aardig exx geestig' gedaan wordt. Exx daar
ontbreekt bij schrijver en teekenaar niets
aan. Om nogmaals onze Gernxaansche buren
te citeeren; was sich liebt, das ïxeckt sich,
nietwaar, en al de grapjes en grollen die
Luger en Spier zich op hun stadgenootexx
veroorloven doen wel uitkomen, dat zij zelf
rasechte Mokuxxxmers zijn. Het is een aardig
klein boek geworden, waarvan ï-eeds de om
slag karakteristiek voor den inhoud is. Te
gen een achtergrond van heimachines staat
op een sluisje eeix ïxxexxigte over de leuning
ixx het water te starenwaarin niets daix
een kringetjesconxpositie te zien is. Waar kan
xxxexx dat eldei-s aaixschouwen?
Zij beschouwen dexx Aixxsterdanxxxxer in zijxx
humor, zijxx liefde, zijn kuxxst. zijxx braixdweer,
zijxx dienstboden, ja, waarin niet! Eexx dei-
aardigste gedeelten is, waar zij hem in zijn
„kwesties" betrappen, Amsterdam was nooit
zonder kwestie en zal nimmer zonder zijn. De
Paleis-raadhuiskwestie, de Rokinkwestie. de
Concertgebouwkwestie
„Wij hebben nog een andere oude kwestie
die ieder jaar tegen Nieuwjaar acuut wordt:
de kwestie van de Gysbreght. Vele grooten
en minder grooten van ons tooneelleven heb
ben aan die Gysbveght gevijld en geborsteld
de een speelde hem van binnen naar bui
ten en de andere van buiten xxaar binnen
de een als held en de ander als suffert
de een als overtuigde en de aixder als wan
kelmoedige. De reien werden gezongen eix ge
declameerd rwex'dexx door iemand ixx zijix
eentje opgezegd en daix weer als dubbel man-
nenkwartet of gemengd koor texx gehoore ge
bracht, xxxaar gelukkig was het xxooit goed.
Wat goed bleef, dat was de kwestie, exx hoe
kaïx de Amsterdammer leven zoxxder kwestie.
Het is een stuk vaix ons volksbestaan exx van
oxxs volkskarakter en al zijix wij ixx al die
kwesties xxiet altijd even liefelijk exx fair te
gen elkander ze geven gelukkig xxog eexx
beetje kleur aaix ons bestaaxx. En ergexxs moet
een Aixxsterdammer zitten die al die kwesties
zorgvuldig bewaakt en beluistert, als een
klokkenmaker zijxx werkplaats, exx als ééix
van de kwesties vaxx slag raakt of dreigt ver
geten te worden, dan peutert lxij er net zoo
laixg aan tot het weer een braaf loopend en
slaand iixsti-ument is gewordexx".
Met dit fragment wilde ik stijl exx schrijf
wijs van Luger typeeren; die vaxx Jo Spier
mag ik bekexxd veronderstellen. Van beidexx
kaxx ook de niet geboren Amsterdammer ple
zier beleven; er valt niet aaxx te twijfelen of
dat zal daix ook het geval wezen.
Eduard Veterman.
De blauwe Sirene. A dam. J. M.
Meulenhoff.
Een roman vaxx ver over de drie honderd
bladzijdeix critisch te lezeix is eeix andere
opgaaf dan u voor-het-geixoegeix-alleeix vaxx
een boeiend vei-lxaal tot die lectuur te zetteix.
De gelukkigen die tot de laatste categorie
behooren worden door dezen schrijver ten
volle bevredigd; dat mag ik zeggeix na de
eerste helft grondig, de tweede oppervlakki
ger doorgelezeix te hebben. Het is een prach
tige stof die Veterman verwerkt heeft: de
verlokkingen vaxx het zonnige Zuiden, van
de Fransche Riviera, waar atmosfeer en
leven licht te dragen zijn en velen hun ge
luk zochten eix vonden in de heerlijk overda
dige natuur zelve en anderen het zochten
en meestal niet. vonden in de speelzalen aan
de Azuren kust. Eexx weelde voor de eenvou-
digen van harte, doorschrijnd telkens dooi
de diepe rampzaligheid waarin aixderen dooi
de verlokkingen der Sirenen gedompeld wor
den. Zoo was het vroeger, en is het weer.
doch nxet verandering der figuratie, Vooral
de Russische revolutie heeft een drom van
liedeix over Zuid-West Europa uitgestrooid,,
die daar nu als schepseleix zonder vaderland,
zonder voldoende bestaansmiddelen doch
belast met herinnering aan verleden groot
heid meer geduld dan gewaardeerd worden
Ti-agische typen zijn het bijna zoxxder uit-
zoixdering. al zijn er bij die er'ixx slaagden
ïxxet het voorbije af te rekenen exx het nieuwe
leven te aanvaardenIn het kalme Menton
vlak bij Monte Carlo zijn er velen neerge
streken: Russen. Polen. Tsjechen en van alles
wat in Oost-Europa eens stand en macht en
positie bezat. Tusscheix hen heeft Veterman
geleefd en zijn hart voor ze open gezet. Want
uit zijix knappe boek spreekt wel het mee
gevoel voor deze ontwortelden, dat door de
knaphandigheid, waarmee hij zijxx scèxxes in
elkaar zet. niet verduisterd wordt. Men voelt
in den schrijver dexx tooneelman. die een
scène weet op te voeren tot eeix oixverwachte
ontknooping: men herleze eeixs het episode
tje van het vermiste juweel. Het verhaal zit
vol met onderlxoudexxde détails die elk voor
zich tot een uitvoeriger bewerking zoudeix
kumxeix voeren; misschien koixxt daardoor èn
door den gelijkelijk afgesteixxden toon dei-
vele hoofdstukken tenslotte een gevoel van
overladenheidwaarvan echter de vluch
tige lezer geen hinder heeft, integendeel
steeds van de ééne verrassing in de volgende
valt. Met recht kaïx men de 'Blauwe Sirene
onderhoudend noemen en telkens geheele
fragmenten als geslaagde litteratuur ontmoe
ten waarin zich een geestig opmerker en
een menschkundig mensch laat gaan en zich
uitspreekt. Compositorisch is dit verhaal
zwakker dan een goede Jolian Fabrïcius, doch
de gevoeligheid lijkt oprechter en meer van
nature. De Blauwe Sirene behoort tot de
goede Hollandsche boeken van den laatsten
tijd.
In Parijs is deze week dc uitgever Edouard
Champion overleden, zelf schrijver en biblio
graaf, wien evenals zijn collega Eugène
Grasset een plaats in de litteratuur van zijn
land toekomt. In Frankrijk is het minder
zeldzaam dan bij ons dat de uitgever of
handelaar tevens schrijver of artist is. Zooals
het daar ook veelvuldiger voorkomt dat
handel en uitgeverij minder uit hoop op
winst dan uit actieve liefde voor kunst en
litteratuur beoefend worden. Hei-man Rob
bers. Essex- en Van Suchtelen zijn Holland
sche voorbeelden, die toonen hoe moeilijk
in ons kleine land dichter- en koopman
schap te vereenigen zijn. Aan de Seinekaden
zijn de mogelijkheden grooter om die com
binatie vol te houden en zoowel de uitgevers
als de dichters en schrijvers zullen hun
vriend Edouard op de Quai Voltaire missen.
Van de eersten was hij éen der voornaamsten
en de anderen rekenden hem onder huns
gelijken.
Nieuwe boeken dezer week:
JO YPMA. Boven de polder de -hemel
Roman 185 pag. Baarn. Bosch en Kexuxing.
LOUIS DE WOHL. De sterren gevolgd.
Vertaling uit het Engelsch) door A. E.
Thierens 262 pag A'dam. An dries Blitz.
W. LAATSMAN sioeberkr struikelt. Een
verhaal uit Vlaanderen. 156 pag. Hoorn. N.V.
Edecea
J. H. DE BOIS
hertog van Toscane. Zijn beide broers onder
wiel-pen zich later aan het keizerlijk gezag en
kregen in ruil daarvoor den titel van „Saint-
Charles" en „Saint-Elisabeth". Franz Leopold,
geboren avonturier, destilleerde daaruit een
naam voor zichzelf: „de heilige broer", Sanc-
tus Gérmaiius, Saint Germain, dien lxij nog
zou dragen toen hij, 94 jaar oud, tijdens de
afwezigheid van zijn beschermer en trouwen
vereei'der Karei van Hessen, den laatsten
adem uitblies.
Kende de „Graaf" de vereerende dichtregels,
die men in de nalatenschap van de Markiezin
d'Ursé onder een in koper gegraveerde beelte
nis van hem ontdekte:
„Ainsi que Promethée, il déroba le feu
par qui le monde existe et par qui tout
respire"?
Waarschijnlijk zou hij. meester van den hu
mor. geglimlacht hebben. De wereld wil nu
eenmaal bedrogen worden.
C. J. E. DINAUX.
N.V. de „HOUTWERF"
KAMPERSINGEL 20-24 - Tel. 11932 (2 LIINEN)
(Adv. Ingez. Med.)-
Een eenvoudig, maar toch nuttig oefeninge
tje, dat muumer 184. waar we deze weck mee
beginnen. Om te beginnen liggen wc volkomen
gestrekt op den rug met de airmen zijwaarts.
Probeert u nu eens het geheele lichaam op
te heffen, zoodat u alleen nog maar door
hoofd, schouders en hielen met dit onder
ma ansche verbonden bent. Maar zelfs die
schouders kunt u nog optillen, zoodat het
lichaam zóó hol getrokken wordt, dat een
helper er gemakkelijk een kussen onder door
zou kunnen. schuiven.
Oefening 185 is er weer eens een voor twee
personen. Het aannemen van de „zweefhou-
ding" (de gestippelde figuur op deze teeke-
ning) hebben we vroeger al eens aangeleerd.
We beginnen dus in zweefhouding nxet de ar
men voorwaarts. Onze assistent pakt den od-
gelxeven voet vast en dan buigen wc langzaam
maar diep door op het „stand-been". Dc taak
van den helper is in de eerste plaats, ons het
evenwicht-bewaren wat gemakkelijker te
het lichaam geheel gestrekt en volkomen
maken, maar verder moet hij er op letten, dat
horizontaal blijft-. Wisselt u nog even om?
Oefening 186 is weer een goede lenigheids-
oefening. Zittend met gespreide boenen geven
we een tik buiten het lhxkei-been op den grond.
Dan hoog uitstrekken (gestippelde figuur) en
Oef '<P;
Oef 'f*
Oef
/(Pa.
Oef '<?l
een tik op den linker voet. weer omhoog en
zoovervolgens doorgaan tot buiten den rech-
tervoet. Het doel is steeds zoo ver mogelijk
xxaar voren te reiken, maarzónder de
de knieën te buigexx.
Deze oefening kan ook nog anders uitge
voerd worden. In een vlug tempo tikkexx wc de
vijf geixoenxde punten aaxx in de volgorde vaix
links naar rechts. Dan pas lichten we ons
zoo boog mogelijk op en beginnen weer vaxx
den Imkerkant af.
Tenslotte, als nummer 187 een eexxvoudige
oefening. Zittend op de knieën, de armen ge
strekt langs de ooren, brengen we met licht
veerende bewegingen de armen steeds verder
xxaar achteren. Op de teekening is ook met
groot optimisme aangegeven, hóe slank u wel
kunt worden, als u trouw en ijverig iederen
dag het noodzakelijke kwartiertje gymnastiek
doet!
JULES KAMMEIJER,
Lee raar Lich. Opv. M. o.
