'ti tod daet Hik Uw vtiieu tijd V tkaonntdok W: VAN EEN TRAMCONDUCTEUR: De groote Haarlem's Dagblad GEOPEND ZATERDAG 12 MAART 1938 H A A R L E M'S DAGBLAD 3 Een serie reportages over de vraag: Eerste antwoord „Mooie tafereelen in hout beitelen". v li f E zeggen hem goedendag als we binnen komen, we zeggen hem goe dendag als we weggaan, we kennen hem allemaal en toch kennen we hem geen van allen, ra ra wie is dat? Zoo luidt het raadsel. En de oplossing is: de tramconducteur. De tramconducteur is een man van de daad. „Meneer wenscht?" „Eén naar Amsterdam graag conducteur". „Enkel of retour?" „Retour Even een kaartje afgescheurd en een gaatje erin geknipt. „Alstublieft". „Dank u". Daarmee is het afgeloopen. En de buurman links en de buurvrouw op de bank aan den overkant voeren eenzelfde bondige conversatie, en we komen er alleen mee in Amsterdam of weer terug in onze goede oude veste Haarlem. Dat heelemaal door die eene handeling: een gaatje in het kaartje te ■knippen. Eens in onze prille kinderjaren hebben wij allemaal conducteur willen worden; wie heeft er niet menigmaal conducteurtje gespeeld? Het was immers altijd zoo leuk zoo'n gaatje in het kaartje te maken Bij het werk van een échten conducteur komt echter heel wat meer kijken dan men zich daarvan in zijn kinderfantasie voor stelt En weet u dat dezelfde handen, die wij alleen maar gaatjes in de kaartjes zien maken heel mooie dingen kunnen wrochten? Wanneer conducteur Tames van de N. Z. H. T. M. zijn dienst gedaan heeft en de tang- om- -kaartjes-te-knippen in een stil hoekje te "ru.ten worden gelegd, hebben de handen nog geen rust gevonden. Integendeel. Dan nemen hamer en beitel de plaats van den knipper in. En Tames gaat zich aan zijn lief hebberij wijden In een ruwe plank van populierenhout ver schijnen in den loop der dagen onder den nijveren hamerslag, die den beitel in het hout drijft, allerleifiguren, die in hun geheel een tafereel gaan vormen. „Doet u dat zoo maar met een gewonen beitel?" vragen we Tames. „Zeker, een doodgewone beitel". „Van wie heeft u liet geleerd?" „Van niemand, ik heb het heelemaal uit mezelf gevonden Aan den wand van de huiskamer van het gezin Tames hangt een tafereel, gebeiteld naar het schilderij van den Belg P. v. d. Ouderaa: „Het laatste gebed eener veroor deelde". „Als ik ergens een mooie plaat zie, die me trekt, ga ik 'm na/beitelen", zegt Tames. „Maar het is niet louter nabootsen, want er komt een boel fantasie bij kijken. Schaduw kun je im mers niet beitelen. En toch moet het op 't hout hetzelfde zijn als op de plaat". De entourage van den kapstok in de gang. om het tafereel van een zomerfeest heen, is echter het product van Tames' eigen fantasie. Ook de ornamenten op de kast en de theetafel aangebracht zijn dat. „Die kast heb ik ook zelf gemaakt". „U heeft het heele huis toch niet in uw vrijen tijd gebouwd?" „Het scheelt niet veel", zegt Tames lachend. „Die theetafel heb ik ook zelf in elkaar ge timmerd". „Heeft u ooit leeren timmeren?" „Nooit, ik kreeg een vakopleiding voor schil deren, maar het timmeren heb ik heele maal uit mezelf geleerd". Wij bekijken Tames' timmerwerk met eenige bewondering, want het ziet er werkelijk voor treffelijk uit. Dan komt onze gastheer nog met eenige tafereelen aandragen. „Na de vechtpartij" heet er één, weergevend hoe gendarmes een paar vechtersbazen komen inrekenen. In de voorkamer hangt „The sea maiden". En voor zijn dochter heeft Tames een plaat „De schrik der Woestijn" gemaakt. Het is werkelijk moeilijk zich voor te stellen, dat al deze tafereelen met een gewonen beitlel in het hout gesneden zijn. Tames laat ons de plank zien waarin hij straks weer nieuwe platen gaat maken: een gewoon grof stuk hout. en erg hard. ..Daar komen dus straks die fijne figuurtjes in te staan?" „Jawel" ..Hoe lang doet u dat werk nu al?" „Nou sedert ik getrouwd ben, langer dan vijf en twintig jaren". „OCH, DAT DOE IK MAAR UIT LIEFHEBBERIJ". Wie heeft dit zinnetje niet reeds dikwijls gehoord? En toch, hoe onjuist! Waarom eigenlijk die geringschatting voor de diJigen, die wij het liefst doen? Iemand, die in zijn vrijen tijd prestaties levert uit- louterliefhebberij, liefhebbert slechts. Vele menschen stellen deze prestaties verre ten achter bij het werk, dat men in het dagelijksche leven nu eenmaal verrichten m oet. Alweeronjuist! Men moet deze twee groothedenwerk als noodzakelijke arbeid en werk als ont spanning, niet vergelijken. Zij vullen elkaar aan en geven tezamen inhoud aan het leven van den mensch. Liefhebberij mag en moet daarom niet geringschattend worden beschouwd. Er zijn vele liefhebberijen, die dubbel en dioars waard zijn om er even bij stil te staan omdat ze toonen van hoeveel be- teekenis deze vorm van ontspanning na den arbeid in het menschenleven is. Daarom stellen wij nu de vraag Wat doet U in Uw vrijen tijd?" Het is één vraag, maar er zullen vele verschillende antivoorden op gegeven kunnen worden. En wij zullen die antwoorden vinden. Twee onzer redacteuren zullen op speur tocht gaan en zij zullen hun bevindingen in een serie reportages neerleggen. „Wat doet U in Uw vrijen tijd?" is de vraag Het eerste antiooord ivordt hierbij in woord en beeld, afgedrukt „En geeft het nog steeds bevrediging?" „Zeker, maar weet u wat ik wel wou, dat er huisvlijttentoonstellingen werden gehou den. Dan kreeg je tenminste eens nieuwe dingen te zien. En dan zou je je eigen werk methoden kunnen toetsen aan andere toe passingen. Als je ziet wat anderen in hun vrijen tijd doen, schieten je zelf nieuwe din gen te binnen, denk ik zoo". „Weet u wat de voldoening is, welke u door dit werk smaakt?" „Zeker weet ik dat. Het is het bevredigende gevoel dat de dingen goed komen. Eerst ben je altijd wanhopig. Je denkt dat er niets van de figuren, en vooral van die kleine, terecht komt. Eerst snij ik natuurlijk de figuren uit, haal het hout weg, dat er tusschen zit, en be gin dan aan het bij ronden. En als het zoover komt, ziet u, dan krijg je plotseling het ge voel dat het goed komt. Het gaat! Dat geeft voldoening". „En hoe lang doet u over een tafereel?" „Over „Het laatste gebed eener veroordeelde heb ik negen weken gedaan". „En binnenkort weer aan een nieuw be ginnen?" „Het hout staat al klaar zooals u ziet". Het wordt weer tijd voor Tames. Zijn dienst is nog niet ten einde. De uniformpet, die een poos op den rand vair den schoor steen heeft gelegen, wordt weer opgezet. Even later knippen dezelfde handen, die zulke mooie fijne tafereelen in het hout kun nen beitelen, weer de tramkaartjes. Dezelfde handen vereenigen het nut en de schoonheid. v. H. Rapporl in de zaak-Vrijman. Advies ontslag in „eervol" te veranderen. Verschenen is het rapport van de commis sie voor de verzoekschriften uit de Eerste Ka mer over de adressen van den heer J. A. W, Vrijman, oud-rijksbouwmeester te 's-Gra- venhage en van de Alg. RK. Ambtenaren Ver- eeniging (A.R.K.A.) in verband met de be kende ontslagkwestie-Vrijman. De commissie spreekt in meerderheid als haar gevoelen uit, dat, waar nu door de re geering naar een wijze van eerherstel is ge zocht, de weg daartoe alleen door het alsnog toekennen van eervol ontslag is te vinden, weshalve zij vrijheid vindt daartoe te advi- seeren. Wat het toekennen van schadevergoeding betreft, is de commissie weder eenstemmig van meening, dat dit punt, door het tusschen den heer Vrijman en den minister van finan ciën getroffen accoord, gesanctionneerd door de wet van 15 April 1931, finaal is afgedaan. Nieuw schoolgebouw Instituut „Oranje Nassau". De officiëele ingebruikneming. Donderdag j.l. had de officieele ingebruik neming plaats van het nieuwe schoolgebouw aan de Krocht 1. De gymnastiekzaal waarin meer dan 200 personen hadden plaatsgenomen, was feeste lijk versierd. Ds. Foeken opende als voorzitter der School vereniging de vergadering en heette de aan wezige autoriteiten, de afgevaardigden van andere schoolbesturen en inzonderheid de ouders hartelijk welkom. Hij wierp een terug blik m het leven der school. Door het parti culier initiatief van den heer Van Leijden was het Instituut „Oranje-Nassau" indertijd opgericht in perceel Nassauplein 2. Dat po gen is rijk gezegend, gezien heet feit, dat deze school thans tot twee scholen is uitgegroeid en wel een lagere school met ruün 200 leerlingen en een U.L.O. school met bijna 300 leerlingen. De laatste staat thans onder leiding van een zelfstandig be stuur en is vrucht van de samenwerking met de schoolvereeniging „Groen van Prinsterer". Hij bracht dank aan het gemeentebestuur van Haarlem, in het bijzonder aan den wethou der, den heer Boes en zijn rechterhand, den heer Pijzelman, chef der afdeeling Onderwijs, voor 'de loyale en prettige medewerking, die door hen voor de totstandkoming van deze mooie school was verleend. Ook dankte hij den inspecteur van het Lager Onderwijs, den directeur van Openbare Werken en zijn ambtenaren, als ook den aannemer, voor de wijze waarop allen hadden medegewerkt om tot dit mooie succes te komen. In het bijzonder richtte spr. een woord van dank tot den secretaris en den penningmees ter van het bestuur, die in samenwerking met het hoofd der school zeer veel arbeid voor dit schoolgebouw belangeloos hebben verricht. Hij hoopte, dat het medeleven, dat de oudeivs steeds en ook op dezen avond weder betoon den, niet zal verflauwen en dat het personeel in deze ruime fraaie school steeds meer vruch ten van zijn gewaardeerde lessen moge zien tot heil der kinderen en tot blijdschap der ouders. Hierna sprak het hoofd der school, mede namens het personeel, nog een woord van dank tot bestuur en ouders. Wethouder Boes feleciteerde het school bestuur met dit mooie gebouw en sprak den wensch uit, dat ook in het algemeen belang dit gebouw met zijn mooie lokalen er toe mag medewerken, het goedbekend staand onder wijs van deze school te handhaven en zoo mogelijk te verhoogen. Verschillende afgevaardigden feliciteerden namens hun schoolbesturen het Instituut „Oranje Nassau" met het mooie stuk werk, dat hier tot stand is gebracht. Nadat de voorzitter nog een woord van dank tot de sprekers had gericht werden ver- verschingen aangeboden en de school be zichtigd. Alle 'aanwezigen waren vol lof over de nieuwe behuizing, DOODELIJKE AANRIJDING. Vrijdagavond om half zeven is in de Ka pelstraat te Heeze (N.B.). de 54-jarige heer J. Verschalen voor zijn woning aangereden door een met boomstammen geladen vracht auto. Hij werd op slag gedood. Den bestuur der treft waarschijnlijk geen schuld. De heer V. was ongehuwd. s bezorgt U veel werk en last. Laat ze U ook een voor deeltje brengen. Ruim op, wat gij missen kunt, door middel van een Groentje in 13 regels 30 cent, elke regel meer 10 cent. Dit werk maakt conducteur Tames in zijn vrijen tijd, Onvoorzichtig fietser bij aan rijding gedood. Vrijdagmiddag te ongeveer half drie is in de Weimarstraat te 's Gravenhage, ter hoogte van de zweminrichting „De Regentes", een wielrijder door een auto aangereden en ge dood. De fietser, de circa 55-jarige H. A. B., woonachtig in de Cederstraat, reed van het Regentesseplein de Weimarstraat in en hield daarbij de linkerzijde van den rijweg. Hij moest even inhouden voor een stilstaande auto en toen hij daarop plotseling achter de zen wagen vandaan kwam, werd hij door een van de tegenovergestelde richting komende personenauto, bestuurd door C. H. B.. ge grepen. De man maakte een smak tegen een portierkruk en kreeg dusdanige verwondin gen, vooral aan het hoofd, dat hij ter plaatse overleed. K. N. I. L. M. maakte een goed jaar Vooruitgang op elk gebied. Aan het jaarverslag over 1937 van de Ko ninklijke Nederlandsch-Inüische Luchtvaart Maatschappij ontleenen wij het volgende: Van de verbeterde economische omstandig heden die het jaar 1937 te zien gaf, profiteer de het luchtvervoer in gunstige mate. Van Januari tot September bleef de tendentie stijgende, zoodat in Augustus recordcijfers werden behaald, daarna werd het vervoer on gunstig beïnvloed door de minder goede economische aspecten op de wereldmarkt, de politieke spanningen in Europa en het Chi- neesch-Japansch conflict. Het passagiersvervoer op de regelmatige lijnen steeg t.o.v. 1936 met bijna 30 pc.t., dat op extra en rondvluchten met 125 pet. Ook het vracht- en postvervoer nam in gunstige mate toe. Het jaar 1937 gaf belangrijke uitbreiding in het K. N. I. L. M.-luchtnet te zien. De onderhandelingen met de betreffende buitenlandsche regeermgen inzake lijnen van Nederlandsch-Indië naar Australië, Indo china en de Philippijnen werden voortgezet. De eerstgenoemde verkeeren in een vergevor derd stadium, zoodat verwacht kan worden, dat de Java—Australië Lijn in den loop van 1938 kan worden geopend. In 1937 werden door den fototechnischen dienst ruim 4y2 millioen H.A. met succes ge karteerd. Er kwam geen verandering in de lucht vloot. Met het oog op de uitbreidingen in de naaste toekomst werden in Amerika besteld vijf Lockheed super electra vliegtuigen, welke in de eerste helft van 1938 zullen worden af geleverd. Deze vliegtuigen hebben een kruissnelheid van ongeveer 330 K.M. Gedurende 1937 werd wederom een dienst- regelmaat van practisch 100 pet. gehand haafd. Het totaal bedrag geproduceerde ton/KM. op de geregelde lijnen bedroeg 1.675.862. De totale afstand door de K. N. I. L. M. vliegtui gen in 1937 afgelegd, inclusief karteerings- vluchten bedroeg rond 1.537.000 K.M. De boycot-actie van het beleggers- front. Onze financieele medewerker schrijft ons: De aankondiging" van de zijde van het be leggersfront, dat het voornemens is een boy cot-actie te gaan voeren tegen die publieke organen, welke voor de tweede maal binnen één jaar mochten zijn overgegaan tot de con versie van dezelfde leening, is ongetwijfeld een nieuwe interessante ontwikkeling in de organisatie van den strijd der beleggings fondsen tegen het rentedalingsproces. De „afslachting" van de grootendeels klei ne beleggers, die tot dusver volkomen weer loos stonden tegenover Provinciale- en Ge meentelijke debiteuren (op hun beurt gesti muleerd door de rente-drukkende politiek der regeering) is niet slechts moreel een wei nig verheffend beeld, doch leidt ook tot zeer ernstige consequenties, betrekking hebbende op levensstandaard en rentabiliteit. Dit neemt echter niet weg, dat wij de si tuatie niet met een bevooroordeelden blik mogen beschouwen. Het beleggersfront ageert volgens zijn zeg gen uitsluitend tegen excessen. De vraag rijst echter: „Wanneer is een conversie een exces?" Vele der jongste conversies die reeds lang niet meer in overeenstemming zijn met de voor het beleggersfront gestelde normen zijn niettemin niet meer als excessen te beschou wen, in verband met het nog voortdurend ruimer worden der geldmarkt. Andere conversies daarentegen, die worden uitgegeven op sterken aandrang der emittee- rende banken (voor wie de conversie-activi teit een extra voordeel is en die zelf graag op de 2h' procent kortloopende leeningen in schrijven) moeten wel als uitwassen worden gekenmerkt. Discriminatie tusschen uitwas en normali teit is moeilijk te maken en wat heden een exces lijkt is morgen wellicht weer normaal. Daarenboven gelooven wij, dat het beleg gersfront. door te hard van stapel te loopen, zich zelf schaadt. In de korte periode van zijn bestaan heeft het. ondanks zijn grootsch opgezette actie, feitelijk nog zeer weinig be reikt. Ook de gisteren uitgegeven drie leenin gen der Provincie Noord-Holland zijn in alle opzichten geslaagd. Dit is naar onze meening ook niet te verwonderen; voor groote beleg gingsondernemingen vooral zijn zulke ont zaglijke consequenties verbonden aan het strikt doorvoeren der actie, dat zij zich wel tweemaal zullen bedenken, alvorens zij wei geren op een bepaalde leening in te teeke nen. Daarnaast hooren wij ook van gevallen waarin-deze ondernemingen zich wel is waar van inschrijving onthouden, doch enkele uren na de inschrijving een voor haar gere serveerd gedeelte „over de toonbank" toebe deeld krijgen. Ik vrees derhalve dat het beleggersfront, ook met de heden aangekondigde boycot actie, waaraan bovendien, naar ons werd me degedeeld. de Rijksfondsen niet zullen deel nemen. wederom te ver zal grijpen en het eigenlijk doel zal voorbijschieten. Het komt mij helaas voor dat het front hier een noodsprong doet waarvan het succes op zijn minst genomen, problematisch is. Hel conflict te Losser. Directie aanvaardt ook het voorstel van den rijksbemiddelaar. Thans heeft ook de directie van de firma L. van Heek en Zn. ie Losser het voorstel van den rijksbemiddelaar aanvaard. Derhalve kan verwacht worden, dat de staking spoedig tot het verleden zal behooren. ZANDVOORT Café vanaf heden dagelijks WINDBESCHUTTE TERRASSEN Nog enkele Familiecabines f 30,per jaar te huur (Adv. Ingez. Med.) OPMERKINGEN VAN LEZERS. HET ONGELUK OP DEN SCIIOTERWEG. Naar aanleiding van het doodelijk ongeluk, dat Woensdagmorgen op den Schoterweg bij de Kleverlaan heeft plaats gehad en dat"aan den 26-jarigen wielrijder J. Oskam het leven kostte, hebben we twee opmerkingen van lezers ontvangen. De heer A. J. M. Barendsen schrijft o.a.: „Evenals de voetganger, is de wielrijder nog immer vogelvrij op den weg. De voetganger weet, dat hij geheel onbeschermd is; de wiel rijder heet ingevolge het Motor- en Rijwiel- reglement beschermd te zijn, maar de prac- tijk is, dat hij op de slechtste weggedeelten moet rijden; dat de verkeersteekens die hij geeft, door autobestuurders in negen van de tien gevallen worden genegeerd. Indien men als wielrijder naar links moet en tijdig daar toe een teeken geeft, kant men er in de meeste gevallen van op aan, dat achterop rijdende auto's zullen passeeren, alsof er in het geheel geen teeken gegeven was. Eerst wanneer de aanrijding is geschied en het dringt tot de chauffeurs door, dat het hun schuld is, worden ze zeer ontdaan. Wanneer zullen de autoriteiten dezen lie den eens gaan leeren, dat ze ook tegenover wielrijders de gebruikelijke verkeersregels moeten in aoht nemen?" En de heer F. Paulen merkt o.a. op: „Het autoverkeer op den Rijksstraatweg maakt in den laatsten tijd veel slachtoffers, onder wie ook ik behoor. Door het parkeeren van auto's op de rijwielpaden worden de wiel rijders genoodzaakt van den rijweg gebruik te maken. Vooral op de spits-uren is dit levens gevaarlijk. Overtreding van de maximum snelheid is moeilijk te constateeren, omdat de chauffeurs vaart minderen als de motorbri gade van de politie in de buurt komt. Het is gewenscht te bepalen, dat in de bebouwde kom het inhalen verboden wordt. Dan kun nen de voorzichtige autobestuurders de roeke- loozen opvoeden. Ook is het noodig. dat het wachthuis van de tram op het Soendaplein verwijderd wordt; anders moet het pl.m vijf meter naar het Zuiden verplaatst of geheel van glas gemaakt worden. Daarmee zal het verkeer van Noord naar de Floresstraat ge baat worden, want dan kan men 's avonds beter de laag geplaatste lichten van auto's zien. En de wielrijders kunnen dan ook hun aandacht op het verkeer van links vestigen". HANDELS- EN KANTOORBEDIENDEN. De afdeeling Haarlem van den Nat. Bond van Handels- en Kantoorbedienden „Mer- curius" houdt Woensdagavond 16 Maart in hotel „De Leeuwerik" haar jaarvergadering. Aan het jaarverslag over 1937 ontleenen we het volgende: Het aantal der dor werkloos heid getrofen leden is niet onaanzienlijk terug geloopen. Het aantal leden bedroeg 293 op 31 December 1937; dit beteekent een winst van 21. Herinnerd wordt aan de jubilea, aan de geslaagde excursies en lezingen. Vrijz.-Democratische Bond. De beteekenis van het Plan van den Arbeid. Vrijdagavond organiseerde de afdeeling Haarlem van den Viijz.-Democratischen Bond een tweeden discussie-avond, waar ditmaal het onderwerp: „Welke beteekenis heeft bet Plan van de Arbeid thans nog voor ons?" bespro ken werd. Inleider was de heer W. F. Happé. Spr. noemde ais de groote beteekenis van het plan, dat hier vorm gegeven werd aan gedachten, die over de geheele wereld, in al lerlei kringen, zijn opgekomen, vooral onder den invloed van de wereldcrisis. Daarom heb ben de denkbeelden, die in het Plan van den Arbeid werden neergelegd, een blijvende be teekenis. Van bijzonder belang is de bereidheid tot samenwerking en tot het aanvaarden van regeeringsverantwoordelijkheid bij de Soc.- Democraten. De in het Plan van den Arbeid gepropa geerde crisis-politiek is gebaseerd op de koop kracht-politiek. Deze wordt ons aangekondigd als positieve crisisbestrijding, in tegenstelling tot de „aanpassings-politiek". die als nega tieve crisisbestrijding wordt beschouwd. De gemaakte tegenstelling van positief en negatief kan zij niet aanvaarden. De koop kracht-verhooging, die volgens de Sociaal- Democraten tengevolge van ae uitvoering van openbare werken op groote schaal zou wor den bereikt, wordt sterk overschat. Naar spre kers meening ligt de waarheid in het mid den. O/er de wenschelijkheid van een tempering van de welvaartsschommelingen, die het, ge volg zijn van de afwisseling van hausse en depressie in het economisch leven bestaat nauwelijks meeningsverschil. Dat mecnings- verschil komt pas naar voren bij de te volgen methode en de toe te passen middelen. De Sociaal-Democraten willen de overheid een overwegenden invloed toekennen in het bedrijfsleven. Zij willen de uitbreiding van het productie-apparaat beheerschen, evenals de ordening van het bestaande. Wij. Vrijzinnig- Democraten, aldus spreker, leggen het accent anders, wij rneenen, dat de taak van de overheid Is: het sanctionneeren en bevorderen van wat in het bedrijfsleven zelf groeit. Na een bespreking van de verschillende on- derdeelen van dit gedeelte van het Plan, ein digde de inleider met een overzicht van de Vrijz.-Dem. programpunten op dit terrein. Op de inleiding volgde een levendige ge- dachtenwisseling, waarbij tal van punten nog nader belicht werden. Mr. M. Slingenberg gaf daarbij nog een toelichting, waarin hij de onjuistheid aantoonde van de opvatting, dat de crisisbestrijding van de vorige regeering negatief zou zijn geweest. Aan het einde van deze geslaagde bijeen komst kon de voorzitter, de heer A. Jongbloed, constateeren, dat weer gebleken was. dat de meeningsverschillen meer gradueel dan prin cipieel waren, terwijl hij zich verheugde over de groote belangstelling voor de vraagstukken, die verband houden met de bestrijding van de werkloosheid.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 5