Haarlem's Dagblad
De „Anschluss" heeft zich voltrokken
Oostenrijk bij Duitschland ingelijfd
Volksstemming op 10 April
vastgesteld
Europeesche Beroering
i
Dankbaarheid.
WEEKBERICHT.
55e Jaargang No. 16787
Uitgave Loiirens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soeudaplcin 37. Postgirodienst 33810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarue 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie L0600, Drukkerij 10132, 12713
Adiuin. 10724, 14825. Soendnplcin 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zou- en Feestdagen
Hoofdredacteur; UOBERT PEEREBÖOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EN KOBEK'J PEEREBOOM
Maandag 14 Maarl 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën» 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» rie rubriek.
De annexatie van Oostenrijk door Duitsch -
land heeft een storm van geruchten en com
mentaren, sommige van groote opwinding ge
tuigend, ontketend. Die hebben ook ons land
in vollen mate bereikt, maar de Nederlander
is er niet opgewonden van geworden. Dat is
hij niet gauw. En de bezorgdheid van velen
werd grootendeels weggenomen toen bleek,
dat Engeland en Frankrijk zich tot formeele
protestnota's hadden bepaald en Italië zijn
officiëele instemming met den Anschlusz be
tuigde. Dit laatste heeft wel algemeene ver
wondering verwekt in Europa, omdat enkele
jaren geleden Mussolini's houding nog geheel
anders was,- maar wat daar achter zit schijnt
van minder belang dan de zekerheid, dat deze
wijziging in de kaart van Midden-Europa
zonder strijd voltrokken is. Er komt geen oor
log van. Dat is inderdaad de hoofdzaak en
voor een klein land als het onze, allergevaar
lijkst gelegen ten opzichte van een Engelsch-
Duitsch conflict, een levenskwestie.
Wel is nieuwe bezorgdheid gewekt ten aan
zien van de positie van Tsjecho-Slowakije.
Die na den wereldoorlog geschapen staat bezit
een vrij belangrijke minderheid van Duitsche
inwoners, aangeduid als de Südeten-Duit-
schers, die vele grieven hebben tegen hun te
genwoordige regeering en omtrent wier
rechtspositie Hitier zich in zijn jongste Rijks
dagrede nog in scherpe termen heeft uitge
laten. Verschillende andere Duitsche uitlatin
gen omtrent de bescherming der Duitsche
minderheden in het buitenland zijn daarop
gevolgd. Het brandpunt-van-oorlogsgevaar
Oostenrijk is uitgeschakeld. Maar het 'brand
punt-van-gevaar Tsjecho-Slowakije schijnt
urgent geworden, temeer omdat iedereen in
ziet dat Hitier bezig is een vast programma
af te werken. De door de Südeten-Duitschers
bewoonde landstreek wordt thans aan drie
zijden door Duitsch grondgebied omsloten,
zoodat het wel buitengewoon eenvoudig
schijnt die binnen te trekken en te bezetten.
Tsjecho-Slowakije is evenwel niet, zooals met
Oostenrijk het geval was, zonder buitenland-
schen steun. Het heeft zich dezer dagen dan
ook met nadruk beroepen op de verdragen die
met name Frankrijk en de landen der Kleine
Entente eraan binden en wie dit beseften
schrokken Zondagmorgen van de berichten:
dat de Fransche militaire verloven in de Ma-
ginot-linie waren ingetrokken èn dat koning
Carol van Roemenië wegens den internatio
nalen toestand zijn reis naar Londen had uit
gesteld. Maar Fransche militaire verloven zijn
wel vaker ingetrokken zonder dat er iets uit
voortkwam en het bericht omtrent koning
Carol werd spoedig herroepen. Niettemin is
het lot van Tsjecho-Slowakije onderwerp van
acute belangstelling gebleven. Vandaag is
het bericht gekomen dat de Fransche ambas
sadeur te Londen, Corbin, zich tot de Britsche
regeering zou hebben gewend met het voor
stel nu reeds tot een Britsch-Fransch ge
meenschappelijk optreden te besluiten inge
val van een Duitschen aanval op Tsjecho-
Slowakije. Maar uit Londensche politieke
kringen komt al de mededeeling dat een der
gelijk verzoek weinig kans van inwilliging
door de Britsche regeering heeft en dat Lord
Halifax, eer hij eenige verplichting op zich
neemt, ongetwijfeld meer zal willen weten
omtrent de werkelijke bedoelingen van
Duitschland. Men is geneigd hieraan toe te
voegen: als hij die te weten kan komen.
In volle Hollandsche nuchterheid de zaak
beschouwend is het niet waarschijnlijk te
achten, dat Engeland een oorlog zal onderne
men terwille van Tsjecho-Slowakije. Het lijkt
trouwens haast even weinig waarschijnlijk
dat Frankrijk het doen zal, als werkelijk de
feiten, zich voor zouden doen.
Als men uitsluitend de kans op oorlogsge
vaar in Europa beschouwt kan men optimis
tisch redeneeren, dat het wel los zal loopen
zoolang de Duitsche ondernemingen zich tot
Centraal Europa blijven beperken. Zoo denken
ongetwijfeld velen, ook in ons land. En aan-
gezin het hemd nader dan de rok is en de
Duitsche machtspolitiek thans tamelijk wel
vrij spel blijkt te hebben bekommeren zij zich
bij 'zulke redeneeringen al zeer weinig om het
lot van Tsjecho-Slowakije en om de verwach
tingen der regeering in Praag.
De eerste bezorgdheid, in ons land gewekt,
is geluwd. Wel blijft de vraag: wat zal de
verdere loop van dezen Duitschen veroverings
tocht zijn? Iemand zei mij gisteren: het leid
motief van den Hollander in alle internatio
nale crisistijden is: wat zit er achter? Er zijn
pessimisten die men hoort vragen „wanneer
de Zwitsers" en wanneer wij aan de beurt
zouden komen? Er zijn deels andere, deels
dezelfde pessimisten die meenen dat Enge
land, „zoodra het militair gereed is", hetgeen
niet lang meer kan duren, niets meer van
Duitschland zal verduren en dat Duitschland
dan juist in een niet meer te stuiten verove-
rings-stemming zal zijn. De Nederlanders zijn
geen opgewonden maar wel een zwaartillend
volk. En bij deze en dergelijke redeneeringen
vergeten zij dat de internationale politiek
zooveel onherkenbare factoren telt dat ook de
menschen die haar bedrijven telkens weer
voor verrassingen gesteld worden. Zij geven
er geen acht op dat zij Hitler's programma
hun sombere veronderstellingen uitbreiden tot
dingen, die er nooit op gestaan hebben.
Bondspresident Miklas afgetreden
yAN het balcon van de bondskanselarij te Weenen is Zondag
avond de inlijving van Oostenrijk bij Duitschland gepro
clameerd. Hierbij werd de „Anschluss'Wet bekend gemaakt,
die als volgt luidt
Art. 1. Oostenrijk is een land van het Duitsche Rijk,
Art. 2. Zondag 10 April 1938 zal een vrije en geheime volks
stemming worden gehouden over de weder-vereeni-
ging van Oostenrijk met het Duitsche Rijk. Hieraan
zullen alle Duitsche mannen en vrouwen in Oosten
rijk, ouder dan twintig jaar, deelnemen.
Art. 3. Bij de volksstemming beslist de meerderheid van
stemmen.
Art. 4. De maatregelen, noodig tot het doorvoeren van deze
wet zullen bij decreet worden vastgesteld.
Art. 5. Deze wet wordt van kracht op den dag van afkondi
ging. Met het uitvoeren wordt de Bondsregeering
belast. Seyss Inquart, Glaise Horslenau, Wolf, Hueber,
Menghin, Jury, Neumayer, Reinthaler co Fisehboeck
hebben deze wet onderteekend.
Op verzoek van bondskanselier Seyss Inquart heeft presi
dent Miklas zijn functies neergelegd. Seyss Inquart zal do
ambtsbevoegdheden van Miklas overnemen.
De ontslagbrief van den bondspresident is op 13 Maart
gedateerd.
Hitier, die Zaterdag op Oostenrijkschen bodem is aan
gekomen en vermoedelijk vandaag te Weenen zal arriveeren,
beeft de opperste leiding van het Oostenrijksche bondsleger
op zich genomen.
Naar aanleiding van bet feit, dat de Groote Fascistische
Raad bet optreden der Duitsche Rijksregeering beeft goed
gekeurd, heeft Hitier Zondag aan Mussolini bet volgende
telegram gezonden
„Aan Zijne Excellentie, den Italiaanschen minister-presi
dent en Duce van het fascistische Ilalië, Benito Mussolini.
Mussolini. Ik zal dit nooit van U vergeten, Adolf Hitler.''
Naar Havas meldt zijn de gezanten van Oostenrijk te
Parijs, Londen en Praag met verlof gezonden.
Dr. Skubl, onder-staatssecretaris voor de Veiligheid, is om
politieke en persoonlijke redenen afgetreden.
Buerckel reorganiseert de Oosten
rijksche N.S.D.A.P.
Naar het D. N. B. uit Linz meldt
heeft de Füher voorts de volgende
verordening uitgevaardigd
1. Ik belast gouwleider Bürckel van
de Saarpfaltz met de reorganisatie
van de N. S. D. A. P. in Oostenrijk.
2. Gouwleider Bürckel is derhalve
belast met de commissarische leiding
van de N. S. D. A. P. in Oostenrijk.
Ook moet hij de voorbereiding van de
volkstemming treffen.
3. Ik heb gouwleider Bürckel ge
machtigd de maatregelen te nemen,
welke hij voor zijn taak noodig oor
deelt.
w.g. Adolf Hitler.
Bondsleger onder Hitier.
De verordening, waarbij Hitier z-ich met de
opperste leiding van het leger belast luidt als
volgt:
1. De Oostenrijksche bondsregeering heeft
zoo juist door een wet de hereeniging van
Oostenrijk met het Duitsche rijk besloten. De
Duitsche regeering heeft heden bij een wet
dit besluit erkend.
Goering
2. Ik bepaal op grond hiervan dat het
Oostenrijksche bondsleger als onderdeel van
het Duitsche leger met ingang van heden on
der mijn bevel komt.
3. Met de bevelvoering van de nieuwe Duit
sche weermacht in Oostenrijk belast ik den
generaal der infanterie Von Bock, comman
dant van het achtste leger.
4. Alle leden van het Oostenrijksche bonds
leger moeten onverwijld door dén opperbe
velhebber beëedigd worden, zij zullen den eed
aan mij afleggen. Generaal Von Bock moet
onmiddellijk de noodige maatregelen nemen.
w.g. Adolf Hitler.
Aankomst te Linz.
Tegen den avond arriveerde de Führer te
Linz, de stad, welke sinds het begin van het
Hitlerbewind in Duitschland steeds een haard
van het nationaal socialisme was. De aan
komst speelde zich af te midden van een on
beschrijfelijke geestdrift, aldus vervolgt Havas.
Het stadhuis was schitterend met schijnwer
pers verlicht. Toen Hitler van het vliegveld
komend, het stadscentrum naderde, deelde de
radio-omroeper mede, dat de auto van den
Führer slechts stapvoets vooruit kwam. Zoo
dicht werd zijn wagen door de menigte om
stuwd. Tevens gelastte de omroeper, dat de
illuminatie der stad geheel zou worden ont
stoken. Op een quasi schertsenden toon merkte
hij óp, dat er ook winkelétalages niet verlicht
waren, en hij voegde hieraan toe, dat men la
ter zal weten, waar men zijn inkoopen zal
moeten doen.
Hitier werd verwelkomd door bondskanselier
dr. Seyss Inquart, vice-kanselier Gleise Hor-
St-enau, Eigruber, Landeshauptmann van Op-
per-Oostenrijk en den burgemeester van Linz.
Maar hun algemeene bezorgdheid omtrent
een dictatuur, die eenmaal op verovering van
grondgebied uit is en door haar successen
wordt aangemoedigd vindt inderdaad motie
ven in de geschiedenis.
R. P.
Militaire verloven in Frankrijk
ingetrokken.
Soldaten mogen de kazernes niet verlaten.
De Matin publiceert een telegram
van den volgenden inhoud:
.Nancy, 13 Maart. Met het oog
op den internationalen toestand is
voor alle troepen, gelegen langs de
Fransch-Duitsche grens in de ver
sterkte werken van de Maginot-linie
van heden af en tot nader order ver
bod uitgevaardigd de kazernes te ver
laten.
In de andere garnizoenen zijn alle
verloven ingetrokken".
(Een soortgelijke maatregel is in Frankrijk
„ok genomen bij het binnentrekken in liet
Rijnland door de Duitsche troepen in Maart
1936. Red.)
Het woord is aan
Baer-Oberdorf:
Het programma van hun
leven schrijven de kleinen
tevoren, de grooten achteraf.
De wereld is in deze tijden
Vol van rumoer en krijgsgerucht.
Nieuws van vernietiging en lijden,
Is dag aan dag niet van de lucht.
Wij lezen daaglijks in de kranten
Van tragisch burgeroorlogswee.
Van slachtoffers aan beide kanten
En drinken nog een kopje thee.
Ver hier vandaan wordt fel gestreden.
Vol opgezweepten»gelen haat.
Daar wordt onschuldig zwaar geleden.
Als bommen vallen in een straat.
Wij zien de plaatjes van soldaten.
Van kruisers met een vlag in top...
Dan gaan wij over voetbal praten
En steken een sigaartje op.
Weer elders wordt het bloed vergoten.
Van menschen, eens vereerd als held.
Die nu door eigen landgenooten.
Vol haat worden terechtgesteld.
Wij lezen, aan den haard gezeten,
Van landverraderspolitiek
Dan gaan wij weer een stukje eten,
Bij lichte radio muziek.
't Beèld wisselt, andere moeilijkheden.
Geen dooden. maar wel veel kabaal.
Een kabinet is afgetreden
En waarlijk niet voor d' eerste maal.
Een land wordt plotsling door een ander
In vollen vredestijd bezet
Wij babbelen wat met elkander
En gaan dan rustig weer naar bed.
Wij lezen ook de weerberichten.
Van bollen, die weer bloeien gaan,
Van last met rijwielachterlichten,
Van films die ons te wachten staan.
Van menschen die gaan jubileeren.
Van vliegtuigen die zijn geland.
Van spelling die maar blijft verkeeren.
Van nog veel meer in elke krant.
Daar staan meest kleine koppen boven,
Dat is wel zoo. maar ik beken
Dat ik den goeden God wil loven.
Dat ik een Nederlander ben.
Coöperatie „Vooruitgang" U.A.
HAARLEM.
Groote versche Eieren p. stuk3 ets.
Hollandsche Roomboter le keur p. pond 79 ets.
Echte Hollowee Dadels p. p9 ets
(gezond voor de kinderen)
Jams alle smaken per pot 20 ets.
MET DIVIDENDBONS.
(Adv. Ingez. Med.)
Habsburgers verlaten Oostenrijk.
Het Italiaansche persbureau Stefani deelt
mede. dat op het landgoed van graaf Esterhazy
talrijke Oostenrijksche aristocraten aange
komen zijn, o.a. aartshertog Ernest van Habs-
burg. Voorts zijn aartshertogin Adelaide en
Aartshertog Felix van Habsburg, die zich op
Hongaarsch gebied bevonden naar België ge
reisd. om zich daar bij hun familie te voegen.
Zij reizen waarschijnlijk over Polen en Scan
dinavië. Baron Wiessner, de leider der Oos
tenrijksche Legitimisten, heeft Boedapest ge
passeerd en is met onbekende bestemming
doorgereisd.
Het aantal reizigers in de treinen van Wee
nen naar Warschau is sedert enkele dagen
aanzienlijk toegenomen. Talrijke Poolsche
Joden zijn uit Weenen de grens overgekomen.
In Oostenrijk wonen namelijk 24.000 uit Polen
afkomstige Joden.
(Voor verdere berichten over Oostenrijk
zie men pag. 2 en 4.)
HEDEN: 14 PAGINA'S.
Hitier tijdens zijn radiorede te Linz. Op den achtergrond in het midden dc
nieuwe Oostenrijksche bondskanselier dr. Arthur Seyss Inquart.
pag.
De inlijving van Oostenrijk bij Duitschland
is Zondag plechtig geproclameerd. 1
De Oostenrijksche bondspresident Miklas
is afgetreden en heeft zijn bevoegdheden
overgedragen aan dr. Seyss Inquart. i
Op 10 April wordt in Oostenrijk een volks
stemming gehouden. 1
Ilillcr bevindt zich thans op Oostenrijk
schen bodem. 1 en 4
Berlijn heeft de Fransche en Britsche pro
testen afgewezen. 4
Schuschnigg bevindt zich nog in Oostenrijk 4
Dc spoorwegen maken de internationale
verbindingen ondergeschikt aan het bin-
landsch verkeer. 3
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Europeesche beroering. j
K. dc Jong: Voordrachtsocfening 10
J. B. Schuil: Avadia. 10
Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is op-
noinen op
