NA DEN „ANSCHLUSS".
H'
PooischLitausche twisten.
THIJS IJS ONDER ZEEROOVERS
Geen Engelsche
waarborgen voor
Tsjecho Slowakije.
WOENSDAG 23 MAART 193S
TT A AR TI EM'S DAGBEAD
Wie zich in Oostenrijk in arrest bevinden.
Schuschnigg wordt nog
steeds bewaakt.
IN bevoegde kringen wordt te
Weenen geconstateerd, dat in
tegenstelling met de in het bui
tenland verspreide berichten,
waarin gesproken wordt over 10.000
arrestaties en in hechtenisnemingen,
Maandagavond te Weenen in het ge
heel 1742 in arrest waren, waarbij zijn
inbegrepen de personen, die wegens
misdaden waren gearresteerd, aldus
het A.NP.
Het betreft hier niet alleen inhech
tenisnemingen wegens overtreding der
deviezen wetten, doch vooral arrestaties
met het doel vroeger niet vervolgde
strafbare feiten alsnog te onderzoe
ken.
Starhemberg, pater Muckermann en prof.
von Hildebrandt zouden zich niet in hechte
nis bevinden. Zij vertoeven in het buitenland.
De volgende personen zijn volgens offi
cieuze kringen in sommige gevallen op hun
eigen verzoek in hechtenis gesteld:
Kolonel Adam (vroeger leider van den fede
ralen persdienst), Alexander (commandant
van het weercorps van het Vaderlandsche
Front), Ludwig Bechinie (directeur der veilig
heidspolitie te Salzburg), Hans Becker (pro
pagandaleider van het Vaderlandsche Front),
Siegmund Bosel, Enrst Colbert (van de Tele-
graf, het bekende anti-fascistische „Hetzblatt),
dr. Ludwig Draxler (gewezen minister van fi
nanciën), majoor Alfred Eifler (leider van den
republikeinschen „Schutzbund" der revolte
van Februari 1934, dr. Alfred Gorbach (leider
van het Vaderlandsche Front in Stiermarken),
Alfred Gautsch, (gewezen directeur der vei-
Richard Schmitz.
liglieidspolitie in Beneden-Oostenrijk), gezant
Theodor Hornbostl (gewezen chef van het pro
tocol), hertog Max von Hohenberg en prins
Ernst von Hohenberg, dr. Albrecht Hantsch
(„arrangeur" van de door Schuschnigg aange
kondigde volksstemming), Emil Klisten (ma
joor van politie, commandant van de politieke
gevangenis, in Nazi-kringen bekend als ,.be-
ruchten folteraar van nationaal-socialisten"),
Ludwig Klausner (directeur der Kreditanstalt)
oud-gezant Ludwig (gewezen chef van den
bondspersdienst)Joseph Reither (gewezen
gouverneur van Beneden-Oostenrijk), Schmitz
en Seitz (gewezen burgemeesters van Weenen),
dr. Ludwig Weiser (eertijds chef der staats
politie), Vollgruber (gewezen gezant te Parijs),
Wiesner (leider der Legitimisten), baron
Werckmann (secretaris van wijlen keizer
Karei, leider der Legitimisten), dr. Neumann
(wegens uitvoer van deviezen) en Louis Roth
schild.
De hechtenis is, voor zoover zij niet is op
opgelegd wegens misdaden, bedoeld als tijde
lijke maatregel. In vele gevallen zal zij kun
nen worden opgeheven, zoodra voor de veilig
heid der betrokkenen geen vrees meer behoeft
te bestaan, aldus de opvatting in genoemde
kringen.
Havas verneemt voorts dat Schuschnigg nog
steeds door soldaten bewaakt wordt. Miklas
kan gaan waar hij wil. De vroegere burgemees
ter van Weenen, Schmitz, die er van beschul
digd wordt leden van een politieke partij van
wapenen voormen te hebben en hen tot tegen
stand te hebben aangezet, zal voor het bevoeg
de gerecht verschijnen.
Maandag zijn dertig personen, die bij plun
dering verrast werden, in hechtenis genomen.
Van nationaal-socialistische zijde wordt ver
klaard, dat zich geen nazi's onder hen bevon-
Uitlevering van Zematto en
Stockinger?
Het Italiaansche persagentschap Stefani
meldt, dat te Weenen vernomen wordt, dat de
Oogenblik voor bindende ver
klaring niet gunstig geacht.
De Britsche regeering-, aldus ver
neemt Reuter, is tot de slotsom ge
komen, dat het oogenblik niet gunstig
is voor eenige scherp-omlijnde en bin
dende verklaring ten aanzien van
Tsjecho-Slowakije of Spanje. Terwijl
de bestaande verplichtingen jegens
Tsjecho-Slowakije gehandhaafd zul
len blijven, kan geen speciale waar
borg van militaire hulp worden ge
geven.
Het Is vrijwel zeker, dat de regee
ring besloten heeft de politiek van
niet-inmenging in Spanje voort te
zetten. Er schijnt echter weinig kans
te bestaan op het spoedig' bijeenko
men der pndercommissie. Het lijkt de
regeering niet wenschelijk thans een
begin te maken met de voorgenomen
Britsch-Duitsche besprekingen. Ten
slotte meent zij, dat de door de Sovjet
unie voorgestelde conferentie van
democratische staten geen nut kan
hebben.
Tsjecho-Slowaaksehe rdgeering er in toege
stemd zou hebben, Zernatto, oud-minister en
secretaris-generaal van het Vaderlandsche
Front uit te leveren, evenals den oud-minister
en president der bondsspoox-wegen Stockinger
die beiden uit Weenen naar Bratislava ge
vlucht waren op den dag van Schuschnigg's
aftreden.
Een filiaalvan Goebbels te Weenen.
Het Duitsche ministerie van propaganda
vestigt te Weenen een afdeeling, die zich zal
bezig houden met pers, radio-omroep, bios
cooptheaters enz. Hitier heeft order gegeven,
dat de filialen van Duitsche organisaties te
Weenen een Oostenrijksch karakter moeten
hebben en geheel bestuurd moeten worden
door Oostenrijkers van geboorte. De „Amtliche
Nachriehtenstelle" zou blijven bestaan, doch
als filiaal van het D.N.B.
Fraai krijk.
Financieele voorstellen door de
Kamer aanvaard
De Kamer heeft gisteren het wetsontwerp
inzake de verhooging van de voorschotten van
de Bank van Frankrijk aan de Schatkist met
vijf milliard aangenomen met 343 tegen 243
stemmen.
Het wetsontwerp inzake de autonome kas
voor de landsverdediging werd aangenomen
met 379 tegen 137 stemmen.
Bij de debatten hadden met name Fernand
Laurent en Flarudin de vrees uitgesproken, dat
aannemen der wetsontwerpen tot inflatie
zou leiden.
België.
Spoedig normale betrekkingen
met Italiëgeen erkenning van
Franco
In een rede in de Belgische Kamer
heeft de minister Buitenland sche
Zaken, Spaak, medegedeeld dat de be
trekkingen tusschen België en Italië
genormaliseerd zijn. Binnenkort zal
ik, aldus de minister, in de gelegenheid
zijn, hierover in den Senaat nader uit
te weiden; een vergelijking tusschen
het België van 1914 en Abessynië, tus
schen het gedrag van den negus en
dat van koning- Albert moet worden
afgewezen.
Aan den wenseh van hen, die een
gezant bij de regeering van generaal
Franco benoemd willen zien, kan ik
geen gevolg- geven, zeide Spaak. Ik
kan niet gelooven, dat deze eindelooze
slachting in Spanje in het voordeel
van Franco beslist is.
Het zou onjuist zijn, met het oog op de
eventueel daaruit te verkrijgen voordeelen bij
voorbaat de overwinning- van een bepaalde
partij aan te nemen. Men dient voorzichtig
heid te betrachten. De n on - ïnte rven tiep oli ti ek
was noodig, maar op rechtsgronden kan men
haar niet verdedigen. De toekenning van
rechten van oorlogvoerende partij kan men
pas overwegen, nadat alle buitenlandsche
troepen het Spaansch grondgebied verlaten
hebben. Franco erkennen zou beteekenen, dat
men partij kiest tegen een regeering, die de
wettige regeering- der republiek is.
Lïtanaeo.
Regeering niet afgetreden.
Het Litausche gezantschap te Parijs lie eft
medegedeeld, dat de berichten, volgens welke
de Litausche regeering zou zijn afgetreden, on
juist zijn.
Het D.N.B. verneemt voorts, dat de plaat
selijke militaire commandant van Kowno ver
scherpte maatregelen heeft uitgevaardigd ter
bescherming van den staat. O.a. zijn optoch
ten, betoogingen en vergaderingen verboden.
In de stad moeten van negen uur des avonds
tot vijf uur des morgens alle deuren geslo
ten zijn.
Engelamd.
Aantal Oostenrijksche vluchte
lingen wordt toegelaten
Op een vraag betreffende de Oostenrijksche
vluchtelingen heeft Sir Samuel Hoare in het
Lagerhuis gezegd, dat het van essentieel be
lang is te vermijden, dat de indruk gewekt
wordt, dat Engeland de deur openhoudt voor
alle mogelijke immigranten. De toegang tot
het land moet echter niet geweigerd worden
aan behoorlijke aanvragers, met inbegrip van
personen, wier werk op wetenschappelijk, ar
tistiek, zakelijk of industrieel gebied van voor
deel kan zijn voor Groot Brittanje. Er moet
echter aan gedacht worden, dat zelfs bij de
vrije beroepen het gevaar voor een te groot
aantal uitoefenaars niet over-het hoofd mag
worden gezien, terwijl ten opzichte van de
zakenwereld en de industrie rekening moet
worden gehouden met de sociale en economi
sche moeilijkheden. Wat de naturalisatie van
de vluchtelingen betreft, was spreker van
meening, dat er geen reden was voor wijziging-
der wet op de nationaliteit.
Het Lagerhuis wees tenslotte met 210 tegen
142 stemmen een dergelijk wetsontwerp af. Te
voren had de Labour-afgevaai'digde Wedgwood
een welsprekend betoog ten gunste van de
Oostenrijksche vluchtelingen gehouden. Wedg
wood verklaarde voorts, dat door Hoare's
mededeelingen een groot deel van zijn be
zorgdheid verdwenen was.
jDanatzié.
Binnenkort verkiesingen
Een beschouwing in de Danziger Vorposten,
het orgaan van de nationaal-socialistische
partij te Danzig, geeft te verstaan, dat bin
nenkort te Dantzig verkiezingen zouden kun
nen worden gehouden. Het blad schrijft: „De
kwestie of ons parlement eens van uiterlijk
zal veranderen is zuiver formeel. Het zou vol
doende zijn een datum vast te stellen, waarop
de bevolking van Dantzig zal kunnen zeggen
of zij bereid is handelend op te treden volgens
de belangen van de Duitsche politiek"
Franco's troepen in het offensief
bij Huesca.
Rcgeeringsstcllingcn onafgebroken bestookt.
Havas meldt uit Huesca 22 Maart:
De tweede phase van het offensief der
rechtsche troepen in de richtng van Ca-
talonië is vanochtend te kwart over zeve
nen geopend. De troepen opereeren aan den
linkeroever van de Ebro en drongen op ver
scheidene plaatsen tusschen Bolea Sasa en del
Abadiado in de linies der regeeringstroepen
binnen.
Te 13 uur rukten zij Lierta binnen. Over
het geheele front duurt de opmarsch voort.
De stellingen der regeeringstroepen worden
onophoudelijk door geschut en luchtmacht
onder vuur genomen, terwijl de regeerings-
artülerie nauwelijks antwoordt. Geen enkel
vliegtuig der linksche luchtmacht verscheen
boven het front.
In. een communiqué van het ministerie van
landsverdediging te Barcelona wordt' medege
deeld, dat de vijand des ochtends bij Huesca
een aantal aanvallen heeft gedaan, ge
steund door artillerie en luchtmacht en dat
de regeeringstroepen gedwongen waren zich
iets tèrug te trekken bij Almedevar.
Italiaansche compagnie ge
vangen genomen.
Maandagavond aldus het regeerings-
communiqué werd een aanval der recht-
schen bij Valdealcorfa afgeslagen. Een Ita
liaansche compagnie van de zwarte pijlen,
werd gevangen genomen, veel materiaal en
wapenen viel de regeeringstroepen in han
den
Stijgend doodencijfer te Barcelona.
Volgens de laatste statistieken bedraagt het
aantal dooden van de bombardementen op
Barcelona meer dan 920. Het aantal gewon
den is meer dan twaalf honderd.
Niettegenstaande de regen wordt het rui-
mingswerk voortgezet en nog steeds worden
lijken gevonden. Het blad Vanguardia be
richtte gisteren, dat elf leden van een gezin
door een enkele bom wei-den gedood.
Catalonië zal zich niet losmaken
van Spanje:
De vertegenwoordiger van de Catalaknsche
generaliteit in België heeft medege
deeld. dat, alle geruchten, volgens wel
ke Catalonië zich van Spanje zou willen los
maken, valsch zijn. en dat het Catalaansche
volk trouw blijft aan het ideaal van democra
tiseering van Spanje, zoowel in de overwin
ning als in het ongeluk.
Zoon van Zamora overleden.
José Alcala Castille, een van de zoons van
Zamora, is gisteren te Barcelona overleden
tengevolge van een ziekte.
Men zal zich herinneren, dat de beide zoons
van Zamora zich te Parijs bevonden op het
oogenblik, dat de opstand uitbrak. In Novem
ber keerden zij naar Spanje terug. De over
ledene streed in de universiteitswijk van Ma
drid en bereikte den rang van luitenant.
Door zijn ziekte kon hij zijn dienst in het
leger niet voortzetten.
NEDERLANDER IN BELGIë VERONGELUKT.
Adriaan Zendweg uit Arnemuiden, die Zon-
xg bij een ongeluk onder Capellen ernstig
werd gewond, Ls vandaag in het ziekenhuis
overleden. Hij was 35 jaar
De strijd om Wilna; geweld tegen geweld.
De rol van Woldemaras.
ET ziet er thans waarlijk naar uit,
dat er aan de nu reeds een kleine 20
jaar geduurd hebbende Litausch-
Poolsche twisten een einde zal ko
men. Met geweld maakte Litauen
zich destijds van Wilna, kernpunt van den
langen strijd tusschen deze beide buurlanden,
meester, met geweld raakte het weer kwijt en
geweld,, althans bedreiging daarmee, heeft
Litauen er thans toe gebracht te bukken voor
Polen's verlangen om ten langen leste tot de
instelling van diplomatiek contact over te
gaan en tevens tot een normaal burenverkeer.
met de kwestie belast. Op grond van de be-
voegjdheid in art. 87 van het Verdrag van Ver
sailles toegekend om alle nog niet geregelde
grenzen van Polen vast te stellen, trekt zij dan
de grens en wel zoo, dat zij het Wilna-gebied
aan Polen toewijst. Maar de Litauers „nemen
het niet"-Zij protesteeren tegen dit besluit van
15 Maart 1923. Doch dan krijgen zij van den
Volkenbondsraad, niet zonder reden te hoor en,
dat hun protest ongegrond is, aangezien zij er
zelf herhaaldelijk op hadden aangedrongen,
dat een beslissing van de Ambassadeursconfe
rentie zou worden uitgelokt!
Litauen blijft koppig volhouden. Het hand
haaft den oorlogstoestand met Polen, zonder
dat er gevochten wordt, maar aldus, dat alle
diplomatiek en consulair contact ontbrak, dat
de grens voor handelsverkeer enz. hermetisch,
gesloten bleef enz. enz.
Aan pogingen om de twee buren tot elkaar
te brengen, ontbreekt het niet. Wihxa blijft
echter de steen der aanstoots. Den Litauers zat
deze kwestie ontzaggelijk hoog. Wie hun in
deze aangelegenheid ongelijk gaf, kon op een
weinig minzame bejegening rekenen. Als b.v.
in 1925 dank zij een bepaling van het door het
Vaticaan met Polen gesloten concordaat, de
Heilige Stoel aan de Katholieke geestelijkheid
in Polen kerkelijke jurisdictie geeft over gansch
het Poolsche gebied en daaronder ook Wilna
valt, komt het in Litauen tot heftige demon
straties, ja de pauselijke vertegenwoordiger te
Kowno ziet zelfs het gebouw, waarin hij zetelt
met eieren gebombardeerd, terwijl het verder
o.a. tot terugroeping van den Litauschen ver
tegenwoordiger bij het Vaticaan komt.
Een koninklijke dirigent.
Deensclie kroonprins dirigeert op repetitie van
Kopenhaagsch symphonie-orkest.
Kroonprins Frederick van Denemarken is
kort geleden als dirigent opgetreden voor het
symphonie-orkest van de Koninklijke Opera
te Kopenhagen. De kroonprins is een groot
muziekliefhebber en muziekkenner en woont
dikwijls dé repetities van het orkest bij. Bij
een dezer gelegenheden nam hij op verzoek
den dirigeerstok over. Hij leidde de Patheti
sche Symphonie van Tsjaikowsky zoo goed.
dat men hem vroeg voort te gaan. Hierop diri
geerde hij de ouverture van den Meistersin-
ger. Na de repetitie speelde het orkest een
fanfare te zijner eere, waarbij een bejaard mu
sicus hem toevertrouwde, dat de kroonprins,
als hij niet iets anders te doen zou hebben, een
uitstekend dirigent zou kunnen worden.
Woldemaras.
Het kleine Litauen heeft nu moeten zwich
ten. De methode, door Warschau in navolging
van anderen toegepast, om dit te bereiken,
leidt er onwillekeurig toe, dat men Litauen
thans zijn sympathie schenkt. Toch zal
objectieve geschiedschrijver moeilijk kunnen
volhouden, dat in het wezen der zaak de
Litauers in het gelijk waren. Dit moge uit de
hieronder volgende ruwe schets van eenige
der belangrijkste historische feiten blijken.
Allereerst zij dan voorop gesteld, dat al
moge Wilna in 1323 gesticht zijn als hoofd
stad van het toen geheel en' al op zichzelf
staande Groothertogdom Litauen, aan deze
positie reeds spoedig een einde kwam. Van
1386 af vormden Litauen en Polen een "per-
soneele unie, van 1569 af zelfs een reëele unie.
Zoo bleef het totdat Litauen en het grootste
stuk van Polen «nder het Russische Rijk kwa
men, als resultaat van de z.g. Poolsche dee
lingen tusschen 1772 en 1795. Te beginnen met
1386 werd Litauen, en in het bijzonder Wilna
stad en land in sterke mate verpoolscht.
Van een afzonderlijk Litausch cultureel leven
is tot de negentiende eeuw toe, geen sprake
meer geweest, omstandigheid, die juist na af
loop van den wereldoorlog heel wat moeilijk
heden opleverde, toen Litauen naast Polen
een zelfstandige staat werd.
„Gesol" met Wilna.
Een deugdelijke historiscre aanspraak, die
de Litauers op Wilna konden doen gelden, ont
brak dus eigenlijk ten eenen male. Maar.
de Duitschers schonken den Litauers in No
vember 1918 bij den terugtocht van de Duit
sche troepen, die sedert 1915 Wilna bezet had
den, deze stad (en het omliggende district)
en het jeugdige Litauen was er als de kippen
bij om Wilna toen tot hoofdstad te maken.
Weldra echter maakten zich de bolsjewieken
er van meester, waarna vervolgens de Polen
er kwamen, hierop weer de bolsjewieken, die
bij het vredesverdrag door Sovjet-Rusland met
Litauen gesloten, Wilna aan dezen staat terug
geven. Dat gebeurt in Juli 1920, maar eer men
eenige maanden verder is, grijpt een Poolsche
generaal, Zeligowski, op eigen houtje in de
Litausche en Poolsche troepen hadden tot kort
te voren met elkaar gebakkeleid en bezet
Wilna. Daarop volgt, te beginnen xnet October
1920, een langdurige periode, gedurende welke
de Volkenbond zich heel veel moeite geeft om
het Wilnasche twistpunt uit den weg te helpen
ruimen. Ten langen leste ziet zich de Ambas
sadeursconferentie te Parijs orgaan, dat nog'
een overblijfsel was van de vredesconferentie
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTEILINC
Druppel bracht Thijs naar een kleine roeiboot en toen ze gezeten
waren, roeide hij met krachtige slagen naar de groote boot, die voor
anker lag.
Maar wat willen jullie nou toch van ons? zei Thijs angstig, ter
wijl hij Druppel aankeek. Moeten wij bij iets helpen?.
Druppel knikte. Ja, je moet weten.die boot daar heet de „Zee
havik". Wel eens van gehoord?
Thijs werd bleek. Hoe dikwijls had hij niet gehoord van dat beruchte
zeerooversschip! Die boot voer de zee af en de mannen, die er op
waren, waren niets anders dan zeeroovers!
Maar eh...wat moeten wij daar dan doen? vroeg hij verder,
terwijl ze steeds de Zeehavik meer en meer naderden.
Dat zullen jullie wel zien. Kijk. achter ons komt je oom ook aan!
En ik eeloof, dat ik dien andei-en man ook zie. Hoe heet die kerel
eigenlijk?
Neusopius, zei Thijs langzaam, terwijl hij diep nadacht. Wat
zouden die mannen met hen voor hebben op een rooversschip? Zou
den ze moeten vechten? Thijs wist er geen antwoord op. Hij keek
achterom. Ja, inderdaad, daar kwamen oom en Neusopius ook aan
in een bootje. Nou, enfin, afwachten maar. wat er gebeuren ging.
Heela, daar waren ze al bij de Zeehavik'
Woldem.
aras en
Pilsoedski.
En wanneer dan in December 1926 de oud
schoolmeester Woldemaras als dictator te
Kowno het bewind in handen neemt, duurt
het niet lang of hij krijgt het op geduchte
wij-ze aan den stok met zijn Poolschen collega
Pilsoedski. In den loop van 1927 spitsen zich
de verwikkelingen dusdanig toe, dat het erg
ste te vreezen valt. Maar ziet, in December van
dat jaar slaagt de Volkenbondsraad er in, de
gemoederen wat tot bedaren te brengen. On
der 's Raads auspiciën vindt er te Genève zelfs
'n samenkomst tusschen de twee brieschende
dictatoren, Woldemaras en Pilsoedski plaats.
Tenslotte weet minister Beelaerts v. Blokland,
die toen voor ons land in den Raad zat en rap
porteur in de Poolsch-Litausche kwestie was,
het na heel veel moeite zoover te krijgen, dat
de vertegenwoordigers der twee twistende sta
ten een resolutie aanvaardden, waarin werd
vastgelegd, dat het tusschen hen niet langer
oorlog doch vrede was, dat Polen de politieke
onafhankelijkheid en de 'territoriale onaan
tastbaarheid van Litauen ten volle erkende,
dat zij samen zouden trachten door middel
van onderhandelingen tot een goede buur-
verhouding te komen enz.
Er wordt hierna onderhandeld, maar spoe
dig blijkt, dat de bepaald kijfzieke en onmo
gelijk lastige Woldemaras geenszins van plan
is tot' overeenstemming te komen, zoolang hij
op het stuk van Wilna dat de resolutie on
aangeroerd had gelaten zijn zin niet krijgt.
Zoo zorgt hij er voor op 15 Mei 1928 een
Grondwetsbepaling tot stand te doen komen,
welke inhoudt, dat Wilna de hoofdstad va,n Li
tauen is, al kan deze tijdelijk, dopr een ge
wone wet naai' elders verplaatst worden.' Na
tuurlijk bleef hiertegen een Pooisch protest
niet uit. Maar ook iemand als Sir Austen
Chamberlain gaf in de Raadszitting van. Juni
1928' aan Woldemaras te verstaan, dat hij, als
hij bij zijn onredelijke houding bleef volhar
den, alle aanspraken op sympathie en toe
geeflijkheid van de Groote Mogendheden
heelemaal zou verliezen.
Baten deed dit vermaan niet. Woldemaras
ging voort met de Raadsleden op zijn uren
lange schoolmeesterachtige redevoeringen te
onthalen, waarin hij al zijn geschiedkemiis,
zij het dikwijls ook op heel vreemde majiier,
geliefde te luchten. Zoo kon de Poolsche mi
nister van buitenlandsche zaken Zaleskl eens
van hem zeggen, dat hij een historisch over
zicht ten beste had gegeven, beginnend met,...
de begrafenisgebruiken bij de oude Egyptena-
ren en eindigend bij onzen tijd. Eens, toen
Woldemaras zoowat den heelen Raad in slaap
had gepraat, terwijl alleen nog Briand en
Scialoja, de geestige Italiaan, geen uiltje
knapten, voegde laatstgenoemde zijn Fran-
schen buurman toe: arme vriend, gij lijdt
blijkbaar ook al, evenals ik, aan slapeloosheid!
Zelf beleefden we het, dat Woldemaras in
een persconferentie weliswaar niet bij de Egyp-
tenaren, doch bij Napoleon begon, maar ons
toen toch ook een geschiedenisles van meer
dan een uur gaf. Op de vraag' echter, hoe hij
zou staan tegenover het in die dagen opnieuw
hier en daar geopperde denkbeeld om een
volksstemming over Wilna's lot te laten beslis
sen, bleef een duidelijk antwoord achterwege.
Hij draaide er heelemaal om heen en zette
daarbij ook de geschiedenis weer op haar kop.
Ter verklaring van die houding diene, dat hij
drommels goed wist, dat, gezien het zeer zwak
ke percentage Litauers, zoowel in de stad als
in het district Wihxa, een plebisciet een over
duidelijke bevestiging zou opleveren van de
juistheid der in 1923 door de Ambassadeurs
conferentie genomen beslissing!
Harmonischer klanken.
Nadat Woldemaras in September 1929 als
dictator van het tooneel verdween, trad er
spoedig in zooverre een aanmerkelijke verbe
tering hi de Litausch-PooLsclie relaties in, dat
men elkaar niet meer voortdurend in de haren
vloog. Ja, er vielen zoo nu en dan zelfs gun
stiger symptomen waar te nemen, men kon
een enkele keer waarlijk harmonische klan
ken opvangen: ik denk hier aan het feit, dat
in November 1932 Polen's beroemde pianist,
tevens ex-staatsman, Paderewski een concert
te Kowno kon geven, waartoe de Litausche
regeering gelegenheid had geboden.
t Men riep op zeer beperkten schaal wat
grensverkeer in het leven, maar overigens
bleef tengevolge van Litauen's koppig volhou
den, het normale verkeer en contact, dat tus
schen buurstaten hoort plaats te vinden, nog
steeds achterwege.
Op ongetwijfeld allesbehalve fraaie wijze
met behulp van een ultimatum schijnt xiu
de weg voor verbetering der betrekkingen ge
baand te zijn. Verontwaardiging over de dezer
dagen toegepaste methode om dit te bereiken,
mag in tusschen niet uit het oog doen verlie
zen, dat, naar in het bovenstaande is geschetst
tenslotte Litauen's zaak heel zwak is, ook al
speelde in 1920 eveneens een bedenkelijke ge
weldsdaad, de „coup de main" van Zeligowski,
een rol in het drama.
Overigens moeten de Litauers over zulk een
coup de main toch heusch niet te hard
schreeuwen, aangezien zij zelf in dit opzicht
geducht boter op hun hoofd hebben, doordat
zij zich op precies dezelfde manier "destijds
van Memel hebben meester gemaakt! Maar dat
is weer een ander verhaal.
Dr. E. V. RAALTE.
