Stichting „Het Noord-Hollandsch Landschap"
Hudson
Merced
e s
Ed. Kimman Co.
De Ster van Bethlehem.
GROOTE LOTERIJ
H.D.'
M'
WOENSDAG 30 MAAST 1938
HA'ARE EM'S DAGBEAD
Wat er in 1937 voor natuurschoon
gedaan werd.
IN de vergaderzaal van de Provinciale
Staten van Noord-Holland in het Gou
vernementsgebouw hield het bestuur
der stichting „Het Noordhollandsche
Landschap" gistermiddag een vergadering.
Namens het Dagelijksch Bestuur van het
Noordtyollandsch Landschap heette de voor
zitter de heer H. de Bordes alien welkom.
Het .wal u zeker leed doen, aldus spr., dat
in deze vergadering, gehouden m het Huis
der Provincie, de Commissaris der Koningin,
onze eere-voorzitter, niet tegenwoordig is. U
weet, dat Baron Röell een viertal weken ge
leden door een verkeersongeval werd getrof
fen, waardoor opneming in de Maria-stich-
ting te Haarlem noodzakelijk werd. Gelukkig
gaat alles naar wensch en de Commissaris
hoopt, zooals hij mij Zaterdag jl. mededeel
de, over eenige weken het ziekenhuis te kun
nen verlaten.
Toen het Dagelijksch bestuur zijn werk be
gon had het niet verwacht, dat dat werk al
aanstonds zóó omvangrijk en zóó belangrijk
zoude zijn.
In het eerste jaarverslag onzer stichting,
worden die werkzaamheden nader omschre
ven. en het zal u dan blijken, welk antwoord
ls gegeven op de vraag „welk natuur- en
landschapsschoon moet er in Noordholland
beschermd worden".
Dat daarbij ook alle aandacht werd ge
schonken aan de groote beteekenis van het
behoud van bepaalde gebieden zij het
somtijds van slechts kleinen omvang in
het belang van de wetenschap, o.m. ter con
serveering van de biologische waarde van be
paalde levensgemeenschappen van plant en
dier, zult u begrijpelijk achten en toejuichen.
Hier is het.de plaats om ons medelid Mr.
Van Tienhoven en de vereeniging, welker
voorzitter hij is, dank te brengen voor dat
nieuwe bewijs van doortastendheid, durf en
toewijding, waardoor in het belang van land
en volk. het aanvankelijk onbereikbare toch
werd verkregen.
Het jaar 1937 stemt ongetwijfeld tot te
vredenheid, indien men zich bepaalt tot de
opsomming van alle bosschen, heidevelden,
wateren, plassen en vennen, welke door Rijk
en gemeenten, door vereenigingen en stich
tingen werden gekocht met het doel het na
tuurschoon te dienen. Maar toch is dat alles
samen maar een zeer klein deel van de op
pervlakte van ons land. Allen, die zich met
de bevordering van het behoud van het na
tuur en landschapsschoon bezig houden, krij
gen de een vroeg de ander laat, de overtui
ging', dat elk jaar, ja elke maand, ons land
aan schoonheid inboet, en dat dat wel on
vermijdelijk ls, gelet op de gestadige stijging
van het bevolkingscijfer.
Onze groote steden nemen, na een korten
tijd van stilstand, weer in omvang toe en
knagen gestadig aan het maagdelijke land,
hetwelk haar omringt. De gevolgen van „de
trek naar bulten" beperken zich jammer ge
noeg niet tot de uitbreidingen van dorpsker
nen met Inachtneming van stedebouwkundig
en landschapkundig weloverwogen uitbrei
dingsplannen, doch komen, dikwijls zelfs, tot
uiting in de volstrekte afkeurenswaardige
wilde bebouwing in de duinstreken, in de
plassengebieden, op heidevelden en boseh-
terreinen, ten koste van de landschappelijke
schoonheid van de omgeving.
De lintbebouwing oefent hier haar sinister be
drijf nog vrijwel ongestoord uit. De werkver
schaffing heeft ook. helaas dikwijls onver
mijdelijk, tot gevolg eene ontluistering van
de streek, waar ze wordt ingesteld.
Al worden deze opmerkingen gemaakt in
verband met de bebouwing in Noordholland,
dezelfde verschijnselen komen overal in ons
land voor.
Aan het jaarverslag dat werd uitgebracht
door den secretaris mr. H. Westerman ls het
volgende ontleend:
Welk natuur- en landschapsschoon moet
er in Noordholland worden beschermd?
Ofschoon de grenzen niet altijd scherp
getrokken kunnen worden, meende het Da
gelijksch Bestuur de volgende driedeeling te
kunnen maken:
1. de terreinen, die uit wetenschappelijk
oogpunt behouden dienen te blijven.
2. de landschappen van grooteren of min
der grooten omvang, die om hun schoonheid
of mede terwille van hun schoonheid van
groote beteekenis zijn te achten. Men denke
hier niet alleen aan onze duinen, bosschen.
heiden, plassen, moerassen en stranden maar
ook aan de weiden en in 't algemeen aan de
polders met hun fraaie vergezichten, hun
telkens wisselende belichting en hun bijzon
dere niimtewerking.
3. de terreinen, die wellicht noch om hun
waarde voor de wetenschap, noch om hun
schoonheid het behoud waard zijn maar die
door hun ligging als recreatie-oord van een
bevolkingscentrum beteekenis erlangen.
Wat reeds beschermd is.
Een aantal terreinen in onze Provincie be
vinden zich reeds in veilige handen o.a.:
a. de bezittingen van de Vereeniging tot
behoud van Natuurmonumenten, te weten
1 de landgoederen Hilverbeek en Gooilust te
zamen groot ongeveer 230 H.A.; 2het Naar-
dermeer, groot ongeveer 720 H.A.; 3 de Oost
einder Poel bij Aalsmeer, groot ongeveer 16
H.A.; 4 IJdoorn bij Durgerdam groot onge
veer 35 H.A.: 5 het Heilooër Bosch tusschen
Heiloo en Alkmaar groot ongeveer 71 H.A.;
6 diverse natuurterreinen op Texel tezamen
gr. ong. 100 H.A.; 7 het eiland Griend groot
ongeveer 18 H.A.; 8 De Baanakkers bij Jisp
Alles tezamen 1240 H.A.
b. de terreinen van de stichting „Het Gooi-
sche Natuurreservaat", groot 1706 H.A.
c. de terreinen van het Staatsboschbeheer,
te weten de gronden, ressorteerende onder de
houtvesterij „de Eilanden", groot 14.822 H.A.,
waarvan ruim 8200 H.A. tot natuurreservaat
zijn aangewezen: de boschwachterij Schoorl
groei 1.131 H.A.; de boschwachterij Petten
Camp groot 1.014 H.A. Van laatstbedoelde
2145 H.A. zijn 195 H.A. als natuurreservaat
aangewezen.
d. het Provinciaal duinbezit.
e. bosschen enz., in het bezit Noordholland
sche Gemeenten, waarvan te noemen zijn:
a het tot natuurreservaat aangewezen deel
van het Spanderswoud en Anna's hoeve.
(Eigendom van de gemeente Hilversum)b.
het nabij het Spanderswoud gelegen statige
buiten „Bantam". (Eigendom van de Ge
meente Bussum); c. Groenendaal. (Eigen
dom van de gemeente Heemstede), d. Berger
bosch. (Eigendom van de gemeente Bergen).
De behandelde zaken hadden op de na
volgende onderwerpen betrekking.
a. op afzanding van duinen; b. op voorge
nomen ontginningen; c. op quaesties van be
bouwing; d. op een voor een deel van onze
Provincie ontworpen streekplan; e. op weg
aanleg; i'. op den aanleg van een vliegveld;
g. op de oprichting van een vuilverwerkings
inrichting; h. op diverse bosschen en land
goederen" in het algemeen; i. op de uitbrei
ding van een begraafplaats.
Dreigende bebouwing van het landgoed
Mariënbosch in de gemeente Bloemendaal
deed het Dagelijksch Bestuur daarnaar een
onderzoek instellen. Aangezien bleek, dat een
nieuw algeheel uitbreidingsplan in deze ge
meente wordt voorbereid, heeft het echter
gemeend zich vooralsnog van het doen van
stappen te moeten onthouden.
Het gevaar voov het landgoed
Meer en Berg.
Het Echobosch te Muiderberg „Meer en
Berg" te Heemstede, „Vinkenduin" te Bloe
mendaal en de bosschen van den Zwaluwen
berg. zij hebben alle in meer of minder sterke
mate de belangstelling van het Dagelijksch
Bestuur gehad.
Het bordje „Bouwterrein te koop", ge
plaatst op het landgoed „Meer en Berg" te
Heemstede bracht ook dit landgoed in de bij
zondere belangstelling van het- Dagelijksch
Bestuur. Van de zijde van het Gemeentebe
stuur van Heemstede werden ons welwillend
inlichtingen verstrekt. Helaas bleek ons. dat
de toekomst van dit landgoed, dat uit een
oogpunt van natuurschoon van werkelijk
groote beteekenis is, geenszins verzekerd mag
heeten.
Door een zeer ruime verkaveling wil het
Gemeentebestuur trachten een groot deel van
dit landgoed te behouden. De vraagprijs, die
voor dit landgoed genoemd wordt, is te hoog
om aan een aankoop ook maar te kunnen
denken.
Gelukkig is „Vinkenduin" te Vogelenzang
gemeente Bloeemndaal in veilige handen ge
komen.
Het vorig jaar overleed het toestuurslid Jhr.
mr. J. W. G. Boreel van Hogelanden te Bloe
mendaal, aan wien de Provincie Noordhol
land zooveel heeft te danken.
Eveneens ontviel ons op 17 December jl.
door den dood de heer Dr. J. Peelen, de vu
rige ijveraar voor natuurbescherming, pen
ningmeester der stichting.
Het saldo over 1937 bedroeg f 618 over 1938
kan gerekend worden op inkomsten ten be
drage van f 485.
Besloten werd de bijdrage voor contribuan
ten op ten minste f 1 vast te stellen.
Tot bestuursleden werden benoemd mr. W.
C. van Heuven, te Hilversum, jhr. A. van Len-
nep, te Amsterdam, dr. J. A. van Steyn, di
recteur van het Staatsboschbeheer, te
Utrecht, dr. ir. J. T. P. Bijhouwer, te IJmuiden.
Hierna werd in een besloten vergadering
overgegaan.
112 - - 8
Terra pi a n e
2 cyl. DKW
4 cyl.
N.V.Haarl. Rijwiel Automobiel Mij.
Zijlweg 35 - Haarlem - Telef. 11906
(Adv. Ingez. Med.)
Huldiging van Mr. A. Bruck.
Feestelijke bijeenkomst van de Anti-
Revolutionnaire Kiesvereeniging".
Gisteravond hield de Anti-Revolutionaire
kiesvereeniging „Nederland en Oranje" in het
gebouw van den Haarlemschen Kegelbond
een gewestelijke bijeenkomst, waarop het 25-
jarig jubileum van den voorzitter mr. A.
Bruch herdacht werd. De vice-voorzitter, de
heer G, Wolzak Hzn. heette de talrijke aan
wezigen welkom. De bijeenkomst werd ge
opend met het zingen van Psalm 121.
„Mijnheer de voorzitter" zoo richtte de heer
Wolzak zich tot den jubilaris „Uw 25-jarig
jubileum is een gelukwensch waard niet al
leen voor U, maar ook voor de Kiesvereeniging.
Het is een bijzonder feit dat een kiesvereeni
ging 25 jaren eenzelfde voorzitter heeft. Het
spreekt van trouw en liefde. Al dien tijd hebt
Gij voor de anti-revolutionaire beginselen ge
waakt en de gebondenheid gediend van het
staats- en politieke leven aan God's Heilig
woord, ook in de gemeenteraad van Haarlem
en de Provinciale Staten van Noord-Holland.
Op de presentielijst van de vereeniging van
Juli 1905 komt de naam van den heer Bruch
reeds voor. Als jongeling van 20 jaar was hij
als gast op de vergadering aanwezig. 19 Juni
van clat. jaar werd hij als lid aangenomen.
Reeds in 1905 nam hij deel aan het verkie-
zingswerk. In Maart .1908 werd hij waarne
mend secretaris van de vereeniging, kort
daarna tweede secretaris. Op 26 Augustus
nam de jubilaris van thans als secretaris af
scheid van de vereeniging. Op 28 April 1911
promoveerde hij op het proefschrift: „Opmer
kingen over het bewijs in strafzaken". Daarna
keerde hij tot de Kiesvereeniging weer en 17
Februari 1913 werd hij tot voorzitter van de
vereeniging gekozen.
In 1913 werd hij als lid van de Haarlemsche
gemeenteraad gekozen. De heer Wolzak zeide
voorts, dat de heer mr. Bruch over een aan
gename doch zakelijke wijze van debatteeren
beschikt. Zijn woord heeft gezag, aldus spr.,
hij is een geharnast en eerlijk strijder. Bij
alle partijen in den Raad stond hij in hoog
aanzien. In October 1928 werd mr. Bruch lid
van de Gedeputeerde Staten van Noord-Hol
land. Het vertrek uit het gemeenteraads
college van Haarlem beteekende voor onze
stad een groot verlies. Wij huldigen mr. Bruch
gaarne als onzen plaatselijken leider. Hij laat
zich leiden door eeuwige beginselen. Hij is er
niet alleen de drager van, doch heeft ze be
leefd en ook verdedigd,.
Gij hebt, aldus spr. tot den jubilaris, ons 25
jaren met ijver gediend. De heer Wolzak betrok
ook mevrouw Bruch en de moeder van den
heer Bruch in de huldiging.
Ter herinnering bood hij den jubilaris een
schemerlamp aan. Onder luid applaus eindi-i
de spr. zijn rede.
heer W. C. Bakker las gelukwenschen voor van
het Centraal Comité van de Anti-Revolutio
naire Kiesvereeniging, professor A. Anema,
den heer Bulthuis, den heer Chr. v. d. Heuvel
enz.
Daarna sprak de heer D. A. J. Spek, voorzit
ter van de Anti-Revolutionaire propaganda-
club.
Aan onze groei tot wat we thans zijn, al
dus spr. heeft mr. Bruch medegewerkt. Wij
danken hem voor zijn stimuleerenden invloed.
Spr. bood den jubilaris een bureaulamp aan.
Vervolgens zeide de heer H. R. Zijlstra,
sprekend namens het Centrale Comité, dat de
jubilaris op dezen avond kennis kon maken
met de prettige zijde van de politiek.
De heer W. F. Beeremans wenschte
jubilaris namens de Statencentrale en de Ka-
merkieskringcentrale geluk. Beide centrales,
aldus spr. zijn door mr. Bruch opgericht. Wij
hebben mogen profiteeren van zijn politiek
inzicht en zijn .dankbaar voor hetgeen hij voor
ons deed.
De heer T. K. Roosjen uit Bloemendaal zei
de dat het bekende gezegde „hij zoekt den
strijd niet maar durft hem wel aan" ook op
den jubilaris van toepassing is.
Den heer D. v. d. Heuvel uit Aerdenhout-
Bentveld had het getroffen dat mr. Bruch,
hoewel tot meerderen arbeid geroepen, toch
25 Maart - 3 April '38
Apollo-Hal Amsterdam
Entrée 75 ets. incl. bel. en lot
1 e prijs: overdektmahoniezeiljacht
2eprijs: vergroot B.M,-jacht
3eprijs:B.M.-jacht
Verder Philips boot-radio, terten, kano, foto
toestel, koffergramofoon, sportkleeding enz.
Geopend van 10-17 en van 19'/j-227i
loterii. floodfjokourd bij b«luit van dan Miniitnr van JuillHa
d.d. 6 Januari 1938, No. 1187. omval 60.000 lolon a 15 cl».
(Adv. Ingez. Med.)
nooit voor den minderen arbeid bedankt had,
De jubilaris, aldus spr. is een politiek ge
schoold man. Hij weet van geven en nemen,
Hij is de rechte man op de rechte plaats.
Hij is in ons midden steeds de eenvou
dige gebleven. De heer O. v. d. Wey
wenschte mr. Bruch namens de kiesvereeni
ging in Heemstede geluk. Mr. Bruch Ls een
wijs en voorzichtig man zei spr. Hij weet alle
uiteenloopende stroomingen bijeen te houden.
De heer M. de Braai sloot de rij van sprekers
met een gelukwensch op rijm.
Daarna werd voorlezing gedaan van een
felicitatietelegram van den heer van Liemt.
Nadat de pauze verstreken was werd teza
men gezongen.
De vertooning van eenige flitsen uit de car
rière van den jubilaris, in zeer geslaagden
carricatuurvorm op het doek geprojecteerd
verwekte onder de aanwezigen zeer veel
vreugde.
Het optreden van den heer Sj. Buwalda
oogstte zeer veel succes.
Aan het eind van den avond sprak de ju
bilaris zijn dankwoord uit.
Het practische leven, aldus de jubilaris, van
de Kiesvereeniging heb ik steeds op prijs ge
steld omdat ik daardoor op de hoogte bleef
van alles wat er in de partij gebeurde. Vroe
ger moesten er nieuwe verordeningen worden
gemaakt en dan waren de vergaderingen van
de Kiesvereeniging van groote waarde. Mr
Bruch hoopte nog lang het contact met de
Kiesvereeniging te mogen blijven bewaren,
De feestelijke bijeenkomst werd met het zin
gen van een Psalm en gebed besloten.
NATIONAAL VERBOND VAN GEMEENTE
AMBTENAREN.
K. L. M.-lezing.
Voor de leden van de afdeeling Haarlem
van het Nationaal Verbond van Gemeente-
Ambtenaren zal op Donderdagavond 31 dezer
door de K. L. M. een lezing worden gegeven
o.ver de ontwikkeling vande burgerlucht
vaart.
Behalve een causerie door één der employé's
van de K. L. M.. vermeldt het programma de
vertooning van een aantal lantaarnplaatjes,
een film, getiteld „Opleiding tot verkeers
vlieger", benevens een tweetal geluidfilms
betreffende het luchtvaartbedrijf.
De lezing wordt gegevent in de groote zaal
van hotel „De Leeuwerik".
Campanula Isophylla Alba.
Het is alweer op verzoek van mijn tante
Clara, dat ik u vandaag iets vertel over wat
misschien wel onze allermooiste kamerplant
is. Nu ze weer uit gaat loopen en de behande
ling begint, die haar in den nazomer tot haar
bloemrijkdom zal brengen, is het dienstig om
eens even de aandacht op deze Campanula
isophylla alba te vestigen. Ze is inheemsch in
Italië en groeit daar tusschen rotsbrokken, in
of buiten de zon, dat is gelijk. Intusschen is
deze plant ook in ons land goed buiten te hou
den, alleenniet in den winter. Of mis
schien, in onze huidige wintex-s ook wel! 't Zou
te probeeren zijn: de gewone moederplant,
eigenlijk ook een kamerplant, houdt het bui
ten 's winters immers ook uit, tenminste bij
het soort winters dat we tegenwoordig hebben.
Ook hier in Holland bloeit deze witte Ster
even goed voor een zonnig venster als voor een
dat op het noorden ligt. In een luchtige en
lichte kamer gedijt ze prachtig en bloeit ze
weken en weken lang door met een ovei-vloed
van groote witte sterbloemen. Den blauwen
stam-vorm ziet men hier nog weinig, wel af en
toe de hangende Campanula Mayi, die behaard
blad heeft en paarsblauwe sterbloemen. De
plant is wat ijler dan de witte, maar bloeit ook
uitstekend. Deze blauwe C. Mayi wordt in Mid-
den-Duitschland gewoon in bakken voor het
raam (aan den buitenkant) gehouden, zooals
wij het met geraniums doen. Mooi is ook de
blauwe, hangende Campanula fragilis, die
echter de naam zegt het al teerder is dan
de witte en ook kleiner bloemen heeft.
De gewone witte Ster van Bethlehem heet
echter niet voor niets tevens „floribunda", dat
is de rijkbloeiende, en in gewonen, voedzamen
grond met wat scherp zand vermengd en in
een niet te warme kamer in 't volle licht zal
de plant het jaren lang uitstekend doen; al
leen mekten we haar dan wel af en toe ver-
sche aarde geven en tegen en tijdens den
bloei natuurlijk (maar dat zal zelfs tante
Clara wel weten) geregeld kunstmest. Zaad
geeft deze witte Ster niet, we moeten haar
vermenigvuldigen door stekken; de blauwe
Mayi en fragilis geven beide wél zaad.
U zult zelf wel gemerkt hebben dat de plant
heel wat water aan kan als het tegen den
bloei loopt en gedurende het bloeien heele-
maal. Zoodra nu de laatste bloemen zijn ver
dwenen snijden we de lange ranken goed in
en minderen het water-geven, want nu wordt
het rusttijd. In een koele of zelfs koude, maar
in elk geval vorstvrije kamer zal de plant den
winter goed doorkomen en nu in Maart loopt
ze weer flink uit. Nu wordt het weer de tijd
van water-geven, kalmpjes-aan voorloopig
nog. Denkt u er eens aan, dat u niet te veel
rondsjouwt met uw potten, dat is nu met de
schoonmaak natuurlijk een groote verleiding
maar de planten en ook de C. isophylla vinden
het niet prettig. U moet er wat zorg voor heb
ben. Nu geregeld water en een ongestoord,
vooral licht plekje, later kunstmest, iedere
veertien dagen en tijdens den bloei iedere
week, en dan alle uitgebloeide bloemen direct
verwijderen, zoo krijgt u van uw Ster van
Bethlehem de volle maat. Probeert u het dan
ook eens met de beide blauwe, die kleiner in
omvang zijn dan de witte en ook niet zóó uit
bundig veel bloemen dragen, maar er toch
wezen mogen, al was het alleen maar om de
mooie kleur.
L. S.
permunt
Het vermoeiende tempo van de moderne tijd vereist een;
middel, dat U telkens even over het dode punt heen helpt.
Dit middel is een natuurmiddel. Het is: dé natuurzuivere
KING PEPERMUNT
FIRMA TQNNEMA Cl6. FABRIKANTEN VAN KING PEPERMUNT SNEEK
Elke dag KING
Elke dag FIT
(Adv. Ingez. Med.)
Kom terug!
door J. P. BAL Jé
ET een zucht legde Frans van Maren
zijn pen neer en las toen het laat
ste gedeelte van zijn brief nog eens
over:
en je zou ervan versteld staan, als je
zag, hoe in één week tijds alles verwaarloosd
is. Werkelijk, Annie, ik begrijp nóg niet, hoe
je het hebt kunnen dóen, en mij hier voor den
boel alleen hebt laten zitten.
Toettie, de poes waar je zoo op gesteld bent,
loopt in het huis rond als een schim. Ze zóékt
je. Het arme dier is op het oogenblik vel over
been, en eet vrijwel niets. Als ze me aankijkt
zie ik in haar oogen maar één vraag: Waar is
Annie, m'n goeie vrouwtje gebleven?
Heusch, Annie, bedenk je niet langer, en
kom bij me terug. Ik hou het zoo niet langer
uit zonder jou! Wees nu niet hardvochtig,
maar kom!"
Toen Annie die brief las, kwam er een fijn
glimlachje om haar mond, en ze knikte te
vreden. Haha, meneer Frans van Maren moest
het maar eens vóélen wat het was, te leven
zonder zijn Annie, Altijd maar mopperen,
steeds maar opmerkingen op dit en op dat.
„Vleeseh is weer niet gaar!" „De pap is aan
gebrand", „Had je daar nu niet een beetje
meer zout in kunnen doen?" Nu zag hij eens,
wat het was zonder haar! Alleen bij de pas
sage over de poes had ze niet geglimlacht.
Toen was er een floers voor haar oogen geko
men en even had ze met haar zakdoek haar
neus moeten doppen. Tja, dat arme, lieve
beest. Maar ze moest hard blijven, het was ee>-
smerige speculatie van hem op haar vrouw-
li jk gevoel!
Een week later kreeg ze een expresse-brie
Het was een lammerkreet
er is op het oogenblik in het heele
huis geen pan meer schoon. Ben je heusch
zoo hardvochtig, Annie, dat je me zoo verder
laat sukkelen? Laat ik je eerlijk bekennen, dat
ik een daghitje geprobeerd heb, maar het
stomme kind heb ik na twee dagen de deur
uit moeten werken. Ze was onbruikbaar. En
nu zit ik met de handen in het haar. Kom te
rug! Als je het reisgeld niet hebt, telegrafeer
dan, dan stuur ik je een telegrafische post-
Ik reken er op, beste meid, dat je onmiddel
lijk komt. Toettie houdt het zeker niet langer
dan drie dagen meer uit. Bovendien, het lijkt
me toch ook onverantwoordelijk van je, dat
je je arme moeder zoo lang tot last bent. Ze
ker, met een stijve kop naar je moeder terug
gaan, dat is allemaalprachtig, maar heb je
er wel aan gedacht, hoe armoedig het mensch-
je het heeft, hoe je haar tot last bent? Kan je
het met je geweten overeenbrengen, de laatste
ste centen van het oude mensch op te maken?
Kom terug! Vergeet de booze woorden, ver
geet, wat ik wellicht misdeed, maar laat me
niet langer alleen!"
Peinzend zat ze wel een half uur lang met
den brief in haar handen. Er was een neiging
in haar om toe te geven. Die arme Toettie! En
wat hij van haar moeder schreef was ook
waar. O, hij wist wel de zwakke punten te be
lichten! Maar tenslotte zou het voor haar op
deze manier maar een halve overwinning zijn.
Als ze terugging, gedreven door haar gene-r
genheid voor die lieve Toettie. of gedrongen
door de armoede van haar moeder, dan zou ze
het altijd blijven, voelen als een gedeeltelijke
nederlaag. Nee, nee, meneertje, Annie bleef
standvastig!
Den volgenden dag kwam er een telegram:
„Kom terug! Toettie stervend! Toestand
uihopig!"
Maar nog vond Annie de tijd niet gekomen
ze kon koppig zijn. Te lang immers had ze
illes opgekropt, te lang Frans' standjes ver
dragen, stil. zonder al te veel te morren. In de
eenzaamheid had ze vaak stille tranen ge
huild, met Toettie op haar schoot, zijn vachtje
aaiend. Tot het haar te veel werd, ze Frans
van Maren's onredelijke verwijten niet langer
verdragen wilde en ze hals over kop naar
haar moeder ging. Nee, smeeken moest hij
haar om terug te komen, niet dat gebiedende:
„Kom terug!"
's Avonds was er een dringende telefonische
oproep uit Amsterdam. Annie glunderde. Nu
zou het komen. Nu zou ze hem aan de telefoon
laten smeeken! Met energieke stappen liep ze
naar het postkantoor, zich verheugend op
haar definitieve overwinning. Eindelijk zou
ze Frans van Maren dan geheel en al klein
krijgen.
Bij de eerste klanken van zijn stem hoorde
ze al, hoe opgewonden hij was, en welk een
moeite hij had zijn ongeduld te bedwingen:
„Ben jij daar, Annie? Heb je mijn brieven,
mijn telegram niet ontvangen? Ja? Maar
waai'om kom. je dan niet terug! Wat moet ik
dan nog méér doen? Moet ik je smeeken om
terug te komen? Goed, dan smeek ik het je.
Maar op noijn leeftijd is het een kwelling. Ik
wén immers niet aan een daghitje, of aan een
andere huishoudster. Het eten is het ergste. Ik
heb het zelf klaargemaakt, het was afschu
welijk, ik heb het laten komen uit een hotel,
dat kostte kapitalen en was nog ellendig, ik
heb het geprobeerd in een cafetaria.brrr!
Het daghitje heeft me bijna vergiftigd.
de bbel verslonsde intusschen maar. Annie
kom alsjeblieft terug, Zoo'n meid-huis
houd s t e r als j ij is er geen tweede. Ik
zal nooit meer mopperen, nooit meer klagen.
En ik geef je een rijksdaalder opslag! Kom je
vanavond nog? De laatste trein naar Amster
dam gaat om 9.53. Kom je?"
Even was er een pijnlijke, spannende stilte.
Annie moest er eerst zeker van zijn, dat ze
haar stem goed in bedwang had, dat hij niets
zou merken van de vreugde, die haar door
trilde. Dan zei ze:
„Goed meneer, als U er dan zoo op staat,
dan zal ik maar terugkomen. Maar meneer
/indt dan zAker ook wel goed, dat ik één maal in
de veertien dagen een vrijen Zondag heb, in
plaats van éénmaal in de drie weken? Best,
dan kom ik! Dag meneer!"
'Nadruk verb. Auteursrecht voorbehouden)
Tot Nederlaiiclsclic Onderwijzers-
corps.
Cijfers over slijtage.
Het vraagstuk van de behoefte aan onder
wijzers heeft gedurende de laatste jaren in het
centrum der belangstelling gestaan. Bij het
onderzoeken van de problemen, welke zich bij
de bestudeering van dit onderwerp voordeden
bleek telkens behoefte te bestaan aan een
nauwkeurige, van jaar tot jaar bijgehouden,
statistiek aangaande het aantal functies, dat
jaarlij,ks voor nieuwe onderwijzers vrijkomt.
Technisch wordt dit aangeduid als „slijtage"
van het corps.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
enkele jaren geleden stappen ondernomen om
te geraken tot een voorziening ten aanzien
van dit punt. Het heeft zich daartoe in ver
binding gesteld met het Departement van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen. Er kon
van het openbaar en het bijzonder 1. o. en
u. 1. o„ een statistiek worden samengesteld,
waaruit blijkt, hoeveel onderwijzers jaarlijks
uit vasten dienst worden ontslagen en in vas
ten dienst worden aangesteld. De eerste sta
tistiek is nu verschenen. Daarin zijn samen
gevat de uitkomsten der bewerkingen en de
daaruit afgeleide gegevens over het kalender
jaar 1936. Het ligt in de bedoeling de waarne
mingen voort te zetten en de uitkomsten tel-
kenjare te publiceeren.
Bij het onderwijs waren werkzaam 34.154
onderwijzers (essen). In den loop van dat jaar
kregen 1534 pensioen.
De cijfers betreffende de pensionneering zijn
ditmaal bijzonder hoog. Dit is te verklaren
uit het feit, dat de onderwijzers sedert 1 Maart
1936, behoudens uitzondering, reeds op 60-ja-
rigen leeftijd gepensionrteerd worden. Blij
kens een naar dit onderdeel ingesteld onder
zoek kan de extra-slijtage in 1936 wegens
voorloopige pensionneering op pl.m. 480 ge
steld worden.
4.5 pet. van de onderwijzers (essen) kregen
dus pensioen. Verder overleden 89 onderwij
zersfessen). 361 onderwijzeressen sloten een
huwelijk en kregen daardoor ontslag, 85 leer
krachten aanvaardden een betrekking buiten
het onderwijs, 984 kregen ontslag wegens op
heffing van hun betrekking en 2049 werden
ontslagen om anderen rede. Het totaal aantal
vermindei'de dus met 4332.
Er werden in 1936 aangesteld 3205 nieuwe
leerkrachten.
NED. NATUURHISTORISCHE
VEREENIGING.
Zondag 3 April brengen de leden van de
afdeeling Haarlem van de Ned. Natuurhisto
rische vereeniging een bezoek aan het mu
seum van oudheden, Rapenburg 28 te Leiden.
Zondag 10 April wordt onder leiding van
de heeren G. Gerbranda en G. A. van
Schaik een wandeling door het Vogelenzang-
sche bosch gemaakt.
KINDERVOEDING.
Door „Kindervoeding" werden in de week
van 21 Maart tot 26 Maart, 1938 verstrekt:
6364 porties warm eten. NI, in lokaal: Eem-
straat 1157; Overtonstraat 14-64; Zoetestraat
1218: Kamperstraat 835; Byzantiumstraat
714; Buitengew. Onderw. 678; Voorm. Spaara
dam 198.
