Haarlem's Dagblad
f 1000.
Mikken op
Tsjiang-Kai-Sjek.
Over Oesters.
BELOONING
WINDSOR HOUSE
SPELLINCSPLANNEN
DER RECEERINC.
Het belangrijkste
S.'r Jaargang No. 16812
Uitgave Lourens Foster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Al ge ui. Drukkerij N.V.
Bureaux: Grootc Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Znider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
A dm in. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEHEBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 12 Xpril 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer* 6 cent per ex.
Advertentiënt 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame* f 0.60 per regel.
Krgclahonnementütarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel* f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentje* «ie rubriek
De Japanners hebben zich gisteren dolblij
gemaakt met het idéé dat zij den opperbe
velhebber van de Chineezen, maarschalk
Tsjiang-Kai-Sjek. waarschijnlijk gedood
hadden. Dat zou een van de gevolgen zijn
van zoo'n heldhaftigen luchtaanvalu
weet wel. Er werd een nieuw regeeringsge-
bouw geopend in een plaats genaamd
Tsjangha en daar zouden de maarschalk en
vele leden der regeering bij geweest zijn.
Toen kwamen er Japansche marinevliegtui-
gen en wierpen bommen op de weerlooze
groep, die vermoedelijk alleen met speeches
gewapend was en de vliegers buitendien toch
niet kon bereiken. Vijftig leden van het ge
zelschap zouden gedood en honderd ge
wond zijn, berichtte het persbureau Domei
met groote pret. En Tsjiang-Kai-Sjek be
hoorde tot „de vermisten". Nu, was me dat
eventjes leuk!
Vanmorgen ontkennen de Chineezen even
wel dat Tsjiang-Kai-Sjek vermist wordt. Zij
loochenen den luchtaanval en zijn heroïsche
uitwerking niet, maar zeggen dat de maar
schalk niet ter plaatse was. Hij vertoefde in
een andere stad met een on-onthoudbaren
naam en is ongedeerd.
Het is voor de Chineezen te hopen dat dit
waar is en dat ook mevrouw Tsjiang-Kai-
Sjek. bijgenaamd „Madame" en blijkbaar
minstens even belangrijk als haar man, niet
is geraakt. Want zij kunnen het echtpaar
slecht missen. Maar het geval geeft aanlei
ding tot eenige verdere beschouwing.
In de oorlogen der „moderne beschaving"
is het gewoonte geworden eikaars koningen,
ministers en opperbevélhebbers niet te be
schieten.
Dit bleek heel duidelijk in den Europeeschen
oorlog (1914-1918) toen men voor het eerst het
luchtwapen bezigde. Het was nog wel erg pri
mitief vergeleken met de bliksemsnelle,
zwaarbewapende luchtmonsters van thans,
maar hielp toch al heel wat menschen om
zeep. En de Duitschers pasten bovendien voor
't eerst het ultra-vèrdragende geschut toe, dat
van 100 K.M. afstandS steden beschoot. Dit be
reikte o.a. dat een heele terras-bezetting voor
een Parijsch café, op de Place de la Gare de
Lyon, door één granaat werd uitgemoord, en
de biddende menigte in de kerk Saint Germain
des Prés door een andere. Jaja, de jeugd van
tegenwoordig moet niet denken dat in onze
jeugd de beschavingstechniek zoo gering was!
Men deed ook toen al heel wat.
In diezelfde jaren ontzag men evenwel eikaars
koninklijke paleizen, ministeries en hoofd
kwartieren van generale staven met groote
omzichtigheid. Er werd nimmer een schot op
gelost, nooit een vliegtuigbom op geworpen.
En ik herinner mij toch duidelijk hoe de ge-
alliëerde opperbevelhebber, maarschalk Foch,
met zijn staf resideerde in het Hötel du Grand
Condé te Chantilly, een zeer groot en opval
lend gebouw op een vlak terrein, dat de Duit-
sche verdragende artillerie gemakkelijk
had kunnen verpulveren en dat de Duitsche
vliegers zonder kaart konden vinden. Tezelfder
tijd wisten de Franschen, Engelschen enz. even
precies waar het Duitsche hoofdkwartier was,
en dat van den kroonprins en zoo.
Blijkbaar was een soort ridderlijkheid of
sportiviteit de aanleiding tot deze niet-be-
schieting van eikaars opperste leiders.
Er is sindsdien het een en ander gewijzigd
in de wereld. Men heeft de oorlogsverklaringen
afgeschaft, valt elkaar onverhoeds op het
lijf en noemt het dan een conflict inplaats
van een oorlog. Men gaat nu blijkbaar ook
eikaars leiders direct bestoken uit de lucht.
Het is interessant dit te weten. Als Tsjiang-
Kai-Sjek nog leeft zal hij in de eerste plaats
het interessant vinden. Hij zal er voortaan
mee rekening moeten houden dat spionnen
voortdurend pogen zijn verblijfplaats mee te
deelen en zijn bewegingen te rapporteeren,
zoodat vliegtuigen-vol-bommen als het ware
steeds met hem mee zullen fladderen en op
hem mikken. De Chineezen kunnen dit na
tuurlijk beantwoorden met naar Tokio te
vliegen en op den Mikado en prins Konoye
ieder een bom te laten vallen.
Het is nieuw. Het zal denkelijk leiden tot het
bouwen van speciale vluchtkelders voor vor
sten, ministers en opperbevelhebbers en daar
zullen ze dan zelden of nooit uit kunnen
komen. Als dit hun aller weerzin jegens een
volgenden oorlog doet uitgroeien tot een be
paald eri blijvend verzet daartegen heeft
Japan de wereld, met zijn aanval op Tsjiang-
Kai-Sjek, een onschatbaren dienst bewezen.
Dat was natuurlijk heelemaal de bedoeling
niet en als de Japansche regeering dit mocht
vermoeden, zal zij het bericht van Domei wel
gauw intrekken en zeggen dat het een vergis
sing was en dat zij natuurlijk nooit op Tsjiang-
Kai-Sjek zou mikken. Maar jagelooven
we dat dan nog?
Dat d'e opperbevelhebbers in den oorlog
ook hun persoonlijk risico loopen, tot in hun
hoofdkwartieren toe. zullen velen billijk
achten. Maar als een volgende oorlog beginnen
moet met de uitmoording van de wederzij d-
sche leiderS en aanvoerders men mikt nu
zoo goed en de bommen zijn zoo groot
wordt het toch wel een heele rare zaak, ver
geleken bij vroeger. Zou het dus toch niet
beter zijn, er maar niet meer aan te begin
nen? Het is maar een vraag, in gedachte tot
de groote mogendheden gericht.
R. P
(Millioenen Fransche zaaioesters
zijn dezer dagen op de Zeeuwsche
oesterperceelen uitgezaaid, in de
hoop dat er mettertijd een goed
product uit zal groeien.)
Millioenen oesters naar ons land,
Heb ik zooeven kunnen lezen.
In een berichtje in de krant
En het zal dus ook zoo wel wezen
Het zijn er wel een elf millioen,
Als ik het goed heb uitgerekend.
Een aantal om wat mee te doen
En dat een heele hap beteekent.
Zij zijn hier wel naar toe gestuurd.
Als fijne hap voor grage monden.
Maar dat is iets dat nog wat duurt.
Eerst worden ze naar zee gezonden.
Daar worden ze dan uitgezet,
A^s een deposito als 't ware.
Op Zeeuwsche banken, waar ze met
Z'n allen heel wat mogen varen.
Hun komst op groote oesterschaal
Moet de cultuur in Zeeland baten.
De kosten zijn een kapitaal.
Onzeker zijn de resultaten.
Die dierensoort zwijgt steeds als goud.
Geen is gesloten zooals deze.
Een oester is vóór alles koud.
Hoe week hij anderzijds mag wezen.
Hij laat niet los, men wacht maar tot
Men na een langen tijd zal weten.
Of hij zoo wordt, dat hij per slot.
Met smaak kan worden opgegeten.
Daar. gaat het kleine Fransche grut.
Dat groeit tot Groote Onbekende.
Raakt d' oesterkweeker in den put.
Of geeft zijn bank straks dividenden?
P. GASUS.
aan iedereen, die bewijzen kan, dat hij GOED-
KOOPER en BETER zijn HEERENKLEEDING
kan koopen dan bij het
78 Ged. Oude Gracht 78, Haarlem
Wij verkoopen uitsluitend BETERE HEEREN
KLEEDING.
J. VAN DAM-
(Adv. Ingez. Med.)
De werkloosheid te Haarlem.
Weer 61 minder.
In de afgeloopen week daalde het aantal
werkloozen te Haarlem weer met 61. Er zijn
er nu nog 5526. Dit is 536 minder dan in 1937
en 829 minder dan in 1936.
Dezelfde week van 1937 gaf evenwel een
vermindering van 116, zoodat na drie mooie
weken er nu een minder goede is gekomen.
In zijn Memorie van Antwoord aan
de Eerste Kamer aangaande de on-
derwijsbegrooting heeft minister
Slotemaker de Bruine zijn voorne
mens ten aanzien van de spelling,
waaromtrent we reeds verschillende
mededeelingen hebben gedaan, als
volgt samengevat:
1. De schrijfwijze, die sinds 1934
voor de examens geldt, blijft voor
zooveel betreft ,.e". „o" en „sch"
gehandhaafd
2. Een commissie wordt ingesteld,
die op de basis van het woordbeeld
1934, 1936 zal adviseeren over de
schrijfwijze der woorden, waarom
trent twijfel bestaat en der aard
rijkskundige namen. Zij adviseert
voorts over de bastaardwoorden en
de samengestelde woorden.
3 Nadat deze commissie haar ad
vies ter zake heeft uitgebracht en
de regeering dienaangaande een be
slissing heeft genomen, zal zij de
nieuwe schrijfwijze in de van haar
uitgaande stukken toepassen.
4. In zake geslacht en voornaam
woordelijke aanduidingen zal De
Vries en Te Winkel weder gelden.
5. De bedoelde commissie zal de
vraag onder het oog zien. in hoeverre
in de toekomst op het stuk van ge
slacht en voornaamwoordelijke aan
duiding wijziging wenschelijk zal
blijken.
6. Een wetsontwerp wordt gereed
gemaakt, waardoor de bemoeienis
der regeering met de schrijfwijze der
taal on wettelijke basis zal rusten.
7 Met het nemen der aangegeven
beslissingen heeft de regeering niet
gewacht, totdat de wet zou zijn tot
stand gekomen, omdat het noodza
kelijk was, onmiddellijk zekerheid te
verschaffen en een vacuum te ver
mijden.
8. De Beleische reeeerine zal een
mmmissie instellen die in za'-e
'tastaardwoorden. samengestelde
woorden, geslacht en voornaamwoor
delijke aanduiding in nauw contact
met de Nederlandsche commissie zal
arbeiden, terwijl zij zich op de hoog
te houdt van hetgeen deze commissie
in zake het woordbeeld verricht.
DF. FüHRER STEMT. Onmiddellijk na zijn terugkeer uit Weenen vervulde
Hitier zijn stemplicht op het station BerlijnAnhalt, waar voor reizigers een
stemlokaal wa§ ingericht.
Echtelijk drama te Roosendaal.
Man en vrouw om het leven gekomen.
Te Roosendaal heeft Maandag een
droevig familiedrama plaats gehad.
Vermoedelijk heeft de 53-jarige P. Se-
bregts zijn vrouw door wurging van
het leven beroofd, waarna hij zelf door
verdrinking een einde aan zijn leven
heeft gemaakt.
In den loop van den ochtend vond men
langs de haven te Roosendaal even voorbij de
coöperatieve suikerfabriek een onbeheerd rij
wiel. waarbij ook een pet van een man werd
aangetroffen. Daar men vreesde, dat er een
ongeluk was gebeurd, is men gaan dreggen,
waarbij na eenigen tijd het lijk van een onbe
kenden man van ongeveer vijftigjarigen leef
tijd werd opgehaald,
Eerst enkele uren later werd het drama op
gehelderd.
Toen even na twaalf uur de kinderen van
het gezin P. Sebregts aan den Gastelschenweg
onder de gemeente Roosendaal van hun werk
thuis kwamen, vonden zij hun moeder dood in
de huiskamer liggen, met een riem om den
hals, Men heeft, nadat aangifte was gedaan,
al spoedig dit drama kunnen reconstrueeren!
In het gezin hadden den laatsten tijd voort
durend huiselijke twisten plaats, waarbij ook
herhaaldelijk de hulp der politie moest wor
den ingeroepen.
Vermoed wordt, dat bij een dezer twisten
Maandagochtend Sebregts zijn vrouw, zooals
reeds gemeld, door wurging van het leven
heeft beroofd, waarna hij zelfmoord pleegde.
De man was sinds eenigen. tijd werkloos, ter
wijl het gezin zeer ernstig door ziekte werd
getroffen. Twee kinderen zijn aan t. b. c. over
leden, terwijl de oudste van de overige vijf
kinderen met een ernstige ziekte in het zie
kenhuis is opgenomen.
„Haarlem's Bin
Een tweede loterij in 1939 met 400 prijzen.
Nu de juiste inkomsten en uitgaven dei-
eerste loterij van de Stichting „Haarlem's
Bloei" bekend zijn. blijkt het mogelijk het
volgende jaar een loterij met 12500 loten te
organiseeren.
Wanneer hiervoor de ministerieele goed
keuring kan worden verkregen, zal het moge
lijk zijn voor de tweede loterij niet minder
dan 400 prijzen beschikbaar te stellen.
Andorra dreigl bij conflict
betrokken te zullen worden.
Andorreesche centrale voorziet Barcelona
van electriciteit.
LONDEN. 12 April iA.N.P. De troepen
van generaal Franco rukken op in de richting
van Andorra, aldus wordt uit Perpignan aan
de „Daily Telegraph and Morning Post" ge
meld. Deze opmarsch zou kunnen leiden tot
internationale complicaties, aangezien de on
afhankelijke republiek Andorra onder geza
menlijke souvereiniteit van Frankrijk en Span
je staat.
Barcelona krijgt thans het grootste deel van
zijn licht en energie van de groote Andorree
sche electriciteitscentrale te La Valira. Dit
station is van vitaal belang voor de Catalaan-
sche hoofdstad, nu de rechtschen zich mees
ter hebben gemaakt van Tremp en andere
groote electriciteitscentra. Mocht generaal
Franco trachten controle te krijgen over de
Andorreesche electriciteitslevering. dan zou
het noodig kunnen worden, dat de Fransche
mobiele garde in Andorra versterkt wordt.
Gasmaskers en bomvrije kelders
voor de Parijsche bevolking.
Voor een groot deel door den Staat bekostigd
PARIJS. 12 April 'Havas> De Matin
kondigt aan. dat de 4.926.000 inwoners van het
district Parijs op verschillende voorwaarden
de noodige gasmaskers zullen ontvangen. Deze
zullen 284 millioen frank kosten, waarvan 184
millioen voor rekening van den staat zu'len
zijn. De bouw van bomvrije schuilplaatsen zal
250 millioen kosten. Hiervan neemt de staat
de helft voor zijn rekening. Vijftien millioen
wil men beschikbaar stellen voor het in orde
brengen van evacuatieweeen Her departement
van de Seine zal van zijn kant 328 millioen be
schikbaar stellen, die gedekt zullen worden
door een leening.
SMAAKVOL
EN TOCH GOEDKOOP
KROON - BEHANGSELS.
Alléén
GROOTE HOUTSTRAAT 179 - TELEF. 14269
(Adv. Ingez. Med.)
WANDGEDIERTE
ABSOLUTE VERDELGING onder geheim h. en
schriftelijke garantie.
Luiveringsonderneming „RADICAAL"
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657
(Adv. Ingez Mea./
De N. Z. H. T. M.
Nieuwe autobussen spoedig in dienst.
Naar wij vernemen zijn er voor de N. Z. H. T.
M. 4 groote autobussen in de maak, elk voor 38
a 40 personen. Zij zullen in hoofdzaak gebruikt
worden op de lijn naar Bloemendaal, maar als
het noodig is ook op andere lijnen, in de eer
ste plaats die naar Zandvoort.
Waarschijnlijk zullen in hek eind van deze
maand de bussen in gebruik genomen worden.
Japansche lucliimacht opereert in
Honan.
Universiteitsgebouwen verwoest.
Vele slachtoffers.
Volgens berichten van Chineesche
zijde hebben Japansche vliegers
Tsjangtsja, de hoofdstad der provincie
Honan, en omstreken gebombardeerd
Zij hebben meer dan dertig brand
bommen en veertig zware bommen
geworpen op de universiteiten van
Honan en Tsinghoea, ten gevolge
waarvan meer dan dertig non-com
battanten werden gedood en over de
zeventig gewond.
De universiteitsgebouwen te Tsjangtsja zijn
geheel of gedeeltelijk verwoest. Met inbegrip
van de aan de bibliotheek aangerichte
schade is voor een waarde van meer dan
twee millioen Chineesche dollars verloren ge
gaan. Zes van de zeven bewoners van een na
bij de stad gelegen boerenwoning zijn even
eens om het leven gekomen.
Volgens Tsjoeng Sjih Pi, dc president dei-
universiteit. hebben de Japanners de univer
siteitsgebouwen gebombardeerd in een wel
overwogen poging de Chineesche cultureele
instellingen te vernietigen en de nog overge
bleven nationale universiteiten weg te vagen.
Bovendien is Kanton weer gebombardeerd
Japansche vliegers vlogen op 3000 meter hoog
te en wierpen zware brandbommen uit. Zij
bombardeerden een fabrieksgebouw, dat in
een zeer dicht bevolkt stadsdeel is gelegen
en zich op minder dan een mijl afstand be
vindt van de vroegere buitenlandsche con
cessies. Ongeveer 500 arbeidsters kunnen het
gebouw niet verlaten. Groote rookkolommen
stegen op uit het in brand geschoten gebouw
en velen die het bombardement overleefd
hadden, kwamen in de vlammen om. Familie
leden van het personeel probe eren de lijken
te identificeeren.
Uit Japansche bron wordt nog gemeld,
dat een Japansche escadrille Zondag tijdens
een luchtgevecht bij Koeite in Honan 24
Chineesche toestellen heeft neergeschoten.
Guerilla krijg
bij Sjanghai.
Uit betrouwbare bron wordt te Lon
den vernomen, dat de voorhoede der
Chineesche strijdkrachten en de
Guerillagroepen. die drie weken ge
leden zeer bedrijvig zijn geweest, ten
Zuid-Westen van Sjanghai, binnen 40
kilometer afstand van Sjanghai zijn
gekomen.
Alle pogingen van de normale Japansche
arnizoenen te Sjanghai en Hangtsjau, den
""hineeschen opmarsch te stuiten, zijn vruch
tloos gebk.en Men verneemt, dat 9 April
7.00C man nieuwe tron en tc Poetoeng geland
zijn en naar het bedreigde gebied zijn ver
trokken. Chineesche bewoners, die vluchten
raar de internationale nederzetting en de
/ranscht concessie, vertellen, dat d-. Japan
ners de burgers dwingen tot het inderhaast
aanleggen van versterkingen.
Het woord is aan
Quintilianus:
Wie door dc dommen knap
gevonden willen worden,
worden door de knappen
dom gevonden.
Actie tegen Habsburgers in
voorbereiding?
LONDEN. 12 April (A.N.P.i De Weensche
correspondent van de „Daily Telegraph and
Morning Post" schrijft, dat wanneer gelijk in
het nummer van dit blad van gisteren gemeld
werd. een actie wegens hoogverraad op touw
wordt gezet tegen aartshertog Otto. waar
schijnlijk de kwestie van de onteigening der
bezittingen van de Habsburgfamilie in Oos
tenrijk ter sprake zal komen. In de laatsta
jaren is een groot deel dezer bezittingen terug
gegeven aan de Habsburgers. Men is echter
van meening. dat het werkelijke doel van de
actie tegen aartshertog Otto is. motieven te
krijgen voor optreden tegen Oostenrijksche
royalisten.
De Heerenweg thans geheel
voorrangsweg.
HEEMSTEDE. Dinsdag.
Aan den eigenaardigen toestand die
tot nu toe op den Heerenweg heerschte
en waarbij een gedeelte voorrangsweg
was en een ander gedeelte weer niet.
is thans een einde gekomen.
Het wegvak gelegen even voor
bij de Spanjaardslaan, dus bij de
Noord-grens der gemeente
Heemstede tot het punt 150 M.
noordwaarts van de Oude Post-
huisstraat dat geen voorrangs
weg was, zal dit met ingang van
morgen. Woensdag 13 April, wel
zÜn.
De hierop betrekking hebbende waar
schuwingsborden zullen morgen ge
plaatst zijn.
Met ingang van dien datum zal men
dus komende van de Adriaan Pauwlaan,
Laan van Rozenburg, Zandvoortsehe-
laan, Lanckhorstlaan en Koe dief slaan
bij nadering van den Heerenweg het
bekende waarschuwingsbord (driehoek
met punt naar beneden, kleur: wit met
rooden rand) aantreffen, hetgeen be
teekent: „Pas op, ge nadert een voor
rangsweg en gij zijt verplicht het ver
keer op dien weg uit beide richtingen
te laten voorgaan".
DE DUITSCHE KRUISER „EMDEN" MORGEN
TE AMSTERDAM.
AMSTERDAM, 12 April. De Duitsche krui
ser „Bmden" wordt morgenochtend in Amster
dam verwacht en zal ligplaats krijgen aan den
vroegeren steiger der Holland-Amerika lijn.
Commandant is kapitein-ter-zee Bürkner.
Verschillende feestelijkheden zijn in verband
met de aankomst van de „Emden" georgani
seerd. Woensdagavond worden de Duitsche on
der-officieren door de Nederlandsche onder
officieren van de Koninklijke Marine alhier
ontvangen, Donderdag wordt den comman
dant en officieren een lunch aangeboden door
den commandant van de maritieme middelen
te Amsterdam. Voorts zijn voor de leden der
bemanning in het City-Theater vijftig plaat
sen beschikbaar gesteld. Zaterdag en Maandag
wordt aan een 150-tal adelborsten gelegenheid
gegeven, een tocht te maken naar de bloem
bollen velden.
De officieren en adelborsten van de „Em
den" zullen Donderdag de jaarlijksche sport
wedstrijden voor adelborsten en cadetten in
het stadion bijwonen. De officieren van de
„Emden" zijn Zaterdag de gast van den chef
van den marinestaf te 's-Gravenhage. Zij
zullen een tocht maken naar de bollenvelden,
gevolgd door een lunch.
lies heeft een grens, zegt men
Maar die van de Groentjes in Haarlem's
Dagblad is nog lang niet bereikt.
Die stijgen van jaar tot jaar nog in
aantal.
HEDEN: 12 PAGINA'S
pag.
Nabij Sjanghai woedt een guerillakrijg. i
Minister Slotemaker verdedigt zijn beleid. 3
De regeering wil ingrijpen, opdat de spel-
lingschaos verdwijne 3
Volgens Japansche berichten, zou Tsjang
Kai Sjek na 'n bombardement vermist zijn;
China dementeert deze berichten echter 4
Roosevelt wil 5 milliard dollar besteden
voor steun aan het zakenleven. 4
Het aantal stakers in de Fransche metaal
nijverheid is tot 130.000 gestegen. 4
Engeland wil de Abessynische kwestie
„opgehelderd" zien. 4
In dc algemeene vergadering van bloem
bollencultuur zijn verschillende aanval
len op hoofdbestuur en voorzitter gedaan. 6
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Mikken op Tsjang-Kai-Sjck. 1
J. B. Schuil over: De sprong in het duister 2
nr. E. van Raalte: De Raad van State jubi
leert. 3
»an onzen Parijschen correspondent:
Frankrijk wacht nog op zijn nationaal
kabinet. 4
11 1). Vertelling: Hyacinten. g
R. I'.: Paardenmarkt. 7
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op
