Haarlem's Dagblad
De Nieuwe
Gedweeheid.
Paaschwensch.
Z.H.P. BEHANGSELS
'rijkste
55e Jaargang No. 16814
Uitgave Loui-ena Coster. Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Adiuin. 10724, 11825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Direclie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Donderdag 14 -(pril 1988
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. Franco per
post f3.55. losse nummers 6 rent per ex.
Advcrtenticn: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelnbonnementstarieven op nanvrnng.
Vraag en aanbod 1-t regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes ris rubriek.
Hoeveel kwaads er ook van dezen tijd gezegd
wordt niemand kan beweren dat hij arm is
aan verrassende gebeurtenissen. Schier elke
week brengt iets onverwachts, al is het maar
zelden iets dat de geheele menschheid, of al
thans een groot deel daarvan, een plezier doet.
Deze week heeft ons verbaasd doen staan
over de gedweeheid die het Duitsche volk en
met name het deel daarvan, dat de „Ostmark"
(vroeger bekend als Oostenrijk) bewoont, bij
Hitler's groote volksstemming aan den dag
legde. En nauwelijks waren wij bekomen van
onze verwondering over de Oostenrijkers of de
Fransche Kamer en Senaat beide deden ons
versteld staan. Zij schonken Daladier, die in
de Kamer niet eens over een vaste meerder
heid- beschikt, een bijna unanieme bewilliging
op zijn financiële voorstellen, waarbij hij
tevens had uitgenoodigd meteen naar huis te
gaan en hem met zijn ministers volmachten
te geven tot 31 Mei. Zelfs de communisten vie
len den burgerlijken premier bij. En in den
Senaat stemde niemand tegen hem! Dit is een
nieuw record; geen enkele regeering der
Derde Republiek heeft ooit zulke meerderhe
den behaald als Daladier, wiens toekomst toch
haast even onzeker schijnt als die van zijn
onmiddellijke voorgangers. Zelfs de nationale
eenheden die Clemenceau en later Poincaré
steunden en hen jarenlang aan het bewind
lieten, hebben het nooit tot zulke cijfers kun
nen brengen. En het senaats-record 290
voor, 13 blanco, 0 tegen ziet eruit alsof men
Hitler's resultaat in de Ostmark poogde te
verbeteren en hem paf te laten staan over de
eenheid die de parlementaire democratie kan
toonen als zij wil. In Frankrijk!
Zulke feiten vaststellend, wordt de journa
listieke verbeeldingskracht speelsch en begint
zich te vermeien in wonderlijke gedachten.
Stel u eens voor dat een nieuwe gedweeheid
als een soort epidemie de menschheid laat
ons zeggen; alleen maar de Europeesche
menschheid gaat bevangen! Voor alle hui
dige regeeringen zou een soortement paradijs
zich openen!
De eerste symptomen, de Russische, hebben
ons al sterk verbaasd. Gij zult u herinneren
dat de dictator van Rusland bij herhaling
gansche groepen lieden, die tot zijn voornaam
ste medewerkers behoorden, voor den kadi
heeft doen slepen en hen van de schrïkkelijk-
ste misdrijven heeft laten beschuldigen. Alle
maal hebben zij grif bekend er was één zon
daar bij, die ontkénde, maar den volgenden
dag bekeerde hij zich reeds en zelfs als zij
allen schuldig waren, hetgeen niet onmogelijk
schijnt, doet dat nóg erg vreemd aan. Als om
strijd beschuldigden zij zichzelf en schenen
geen grooter voldoening meer te kennen voor
hun beleedigd rechtsgevoel, dan ten snelste
hun misdrijven te boeten met den dood. Nu,
dat kregen zij gedaan. Maar het was, zacht
gezegd, ongewoon. Het schokte de meest ele
mentaire begrippen van menschenkennis. Als
ons leven op het spel staat plegen we daar
toch met hand en tand aan vast te houden.
De Russische gedweeheid in het aangezicht-
des Doods bleef onverklaarbaar.
Minder verregaand is de zelfverloochening,
die van de Oostenrijksche kiezers en de Fran
sche politici werd geëischt. Men kan zelfs
aannemen dat vele Oostenrijkers terwille van
hun persoonlijke veiligheid voor stemden
beangst dat hun tegen-stern misschien rucht
baar zou worden. Maar zelfs dan is het toch
wel wat kras dat Hitier 99 3/4 van de Oos
tenrijksche stemmen haalde. Waren die mil-
lioenen socialisten in een handomdraaien tot
het nationaal-socialisme over gegaan? En de
communisten? En de geestdriftige medestan
ders van Schuschnigg, die er toch geweest
moeten zijn en de kern van zijn Vaderland-
sche Front vormden? Of waren dat die tien
duizend mannen en vrouwen, die tegen stem
den? Als Schuschnigg het inderdaad gepres
teerd heeft, V/> jaar te regeeren met een min
derheid van 10.000 menschen, was hij een veel
grooter man dan iemand ter wereld ooit in hem
gezien heeft!
En nu zweeg ik nog van die Oostenrijkers,
die eenïge waarde gehecht moeten hebben
aan de onafhankelijkheid van hun land. Het
was tenslotte zooiets als een duizendjarig Rijk
dat ten onder ging
De Fransche socialisten en communisten in
Kamer en Senaat stonden niet voor zulke pij
nigende gewetensvragen als vele Oostenrijkers
moeten hebben gekweld. Maar uit angst heb
ben zij zeker niet vóór Daladier behoeven te
stemmen. En als zij nee hadden gezegd waren
zijn ontwerpen toch aangenomen. En toen
weinige weken geleden zijn geestverwant
Chautemps om dezelfde volmachten vroeg,
waren zij allemaal tegen. Is Daladier hun lie
ver? Integendeel: zij hebben hem nooit goed
kunnen zetten. Toch stemden ze nu vóór. Ge
dwee, gewillig. En als lammeren lieten ze zich
naar huis sturen om hem verder te laten
regeeren zonder hun bemoeizucht.
Ik hoop dat ik nu voldoende die speelsch-
heid der journalistieke verbeeldingskracht ge
rechtvaardigd heb die mij deed denken aan
een gedweeheids-epidemie Sn Europa.
Naar Engeland is de bacil misschien nog
niet overgestoken, want Dinsdag staakten in
het Lagerhuis de stemmen (144-144) over een
voorstel van het lid Locker-Lampson om een
wetsontwerp in behandeling te nemen, volgens
hetwelk aan uitgeweken Joden, die in Enge
land vertoeven, de Palestijnsche nationaliteit
jtou kunnen worden verleend. Des Speakers
'k Hoop dat er iets prettigs, vriend,
Uit uw Paascheitje zal komen,
Want u hebt het wel verdiend,
Alles bij elkaar genomen.
Luchtig lekker lenteweer,
Dat u zonder jas kunt loopen,
Of kunt luieren, meneer,
In uw huis. met ramen open.
Stralend feestelijke zon,
Als het zijn mag alle dagen,
Opdat u nu die japon.
Pas gekocht, mevrouw, kunt dragen,
'k Wensch u allen het vermaak.
Dat u op uw beurt kunt wenschen,
Naar de zeer verscheiden smaak
Van de zeer verscheiden menschen.
Voorzoover 't u is gegund.
Moog' gij uit het Paaschfeest halen.
Wat g' er maar uit halen kunt,
In een glans van zonnestralen.
U verdient wat zonneschijn,
Morgen, over-overmorgen,
Als oase in de woestijn
Van uw dageiijksche zorgen.
En als. eenmaal uit het ei,
Paschen u die vreugd zal schenken,
Wordt het ook een vreugd voor mij.
En dan zal 'k eens aan u denken.
P. GASUS.
f 1000belooning
Aan iedereen, die bewijzen kan, S
dat hij goedkooper en beter zijn
Heerenkleeding kan koopen dan 5
bij het
WINDSOR HOUSE
Ged. Oude Gracht 78 Haarlem
Wij verkoopen uitsluitend betere
Heerenkleeding.
J. v. DAIM.
(Adv. Ingez. Med.)
HOTEL-CAFé-RESTAllRANT
„VELSEREN D"
(Vergunning;)
t. 0. de Ruine van Brederode. Tel. 1(5428
GEOPEND
met gratis speeltuin. Kwaliteit consumptie
traditie getrouw, doch verminderde prijzen.
Thee, Koffie, Limonade f 0.15
Portie Thee, Perl 0.25
Kogelfleschjes, Hero Na tuur dranken.0.20
(Adv. Ingez. Med.)
Duitsche liulde voor De Ruyter.
Commandant van de „Emden" legt een krans
op het graf van den zeeheld.
AMSTERDAM, 14 April. De commandant
van de Duitsche kruiser „Emden", welke oor
logsbodem gisteren hier ter stede voor een be
leefdheidsbezoek is aangekomen, heeft heden
ochtend een krans gelegd op het graf van Mi-
chiel Adriaanszoon de Ruyter in de Nieuwe
Kerk.
De commandant de kapitein ter zee Bürkner
was vergezeld van een aantal officieren van
de „Emden". De Nederlandsche marine was
vertegenwoordigd door den commandant van
de maritieme middelen te Amsterdam, den
kapitein ter zee H. Jolles en eenige officieren
en onderofficieren.
Namens het kerkbestuur waren ds. A. G. H.
van Hoogenhuyze en mr. J. C. W. N. de Bruyn
van Melis- en Mariekerke bij de plechtigheid
aanwezig. Voorts werd nog opgemerkt de Duit
sche consul-generaal, de heer S. Penzler.
Alvorens de commandant van de ..Emden"
de krans op het graf van De Ruvfcer legde,
hield hij een korte toespraak. Hierin schetste
hij de groote figuur, die De Ruyter in zijn
tijd is geweest. Ds. van Hoogenhuyze bracht
met enkele woorden hulde aan dè Duitsche
marine. Hij gaf uiting aan de hoop, dat zij
het rijk tot een zegen moge zijn.
Aan het slot van de plechtigheid werden op
het orgel de beide volksliederen gespeeld.
HAARLEM'S MUZIEK INSTITUUT.
Bij de gisteren gehouden muziekexamens
van de „Jury international des études mu-
sicales" te Brussel slaagde voor cello (solo-
spel; onze stadgenoot de heer W. Roosdorp,
leerling van het Haarlem's Muziek-Instituut,
directeur Nico Hoogerwerf.
De heer Roosdorp die leerling van den heer
Rafael Lanes is, behaalde zijn diploma met
lof en de hoogste onderscheiding der Jury.
Electrieiteitsprijzeu in Haarlem en
Heemstede.
Veranderingen in het huishoudtarief.
Wij hebben in den laatsten tijd meerma
len geschreven over de electriciteitstarieven
te Haarlem en te Heemstede, speciaal wat
het vastrecht betreft
Wat Heemstede betreft wezen wij er op,
dat geklaagd werd over het hooge huishoud
tarief. Dat was tot 1 Januari 1938: f 3 per
maand vastrecht, plus f 0.10 per KWU. Bij de
behandeling der begrooting voor 1938 is dooi
den Raad een wijziging in dit tarief aange
bracht. De Heemstedenaars hebben nu de
eerste afrekening volgens dit nieuwe tarief
ontvangen, maar alleen de groote gebruikers
hebben een noemenswaardige verlaging van
hun quitantie kunnen constateeren. Het ta
rief is nu f 3.60 vastrecht, plus f 0.08 per
KWU.
Die tarief verandering te Heem
stede beteekent dus dat men voor
de eerste 360 KWU. per jaar hetzelf
de blijft betalen; alleen voor de
KWU-ren die men daarboven ge
bruikt wordt de prijs 2 cent goed
kooper.
Wanneer wij iemand nemen met een jaar
verbruik van 500 KWU.. waaraan ook menig
bewoner van een middenstandshuis voldoen
de heeft, wil het dus zeggen, dat het nieuwe
tarief hem een besparing heeft gebracht van
f 2.80 per jaar. Op een totaal bedrag van
f 86 is dat niet veel!
Als het gemeentebestuur van Heemstede
zich met de hoop vleit dat er nu veel meer
electriciteit door de aangeslotenen op het
huishoudtarief gebruikt zal worden, dan
mag dat betwijfeld worden, want om electri
citeit voor verwarming te gebruiken is een
prijs van 8 cent per KWU nog te hoog.
Haarlem heeft het huishoudtarief ook wat
verlaagd, maar het gezocht in een verminde
ring van het vastrecht. Haarlem heeft een
oppervlakte-tarief; voor elke 10 M2 wordt
f 2.64 per jaar betaald, verder is de stroom-
prijs dan 5 cent per K.W.U. Nu heeft Haar
lem bepaalt dat in het vervolg zolders
slechts voor de helft berekend worden. Iemand
die een zolder van 60 M2. heeft, betaalt dus
in het vervolg aan vastrecht f 7.92 per jaar
minder.
Als wij nu de huishoudtarieven van Haar
lem en Heemstede naast elkaar zetten krij
gen wij de volgende resultaten:
Haarlem: Middenstandshuis. Berekende
oppervlakte 150 M2. Vastrecht f 39.60. Bij 500
K.W.U. stroomprijs f 25, totaal f 64.60. Bij 600
K.W.U. totaal f 69.60. Bij 800 K.W.U. totaal
f 79.60. Bij 1000 K.W.U. f 89.60.
Heemstede. Vastrecht f 43.20. Bij 500 K.W.U.
f 83.20, 600 K.W.U. f 91.20, 800 K.W.U. f 107.20.
1000 K.W.U. f 123.20.
In dat geval is men In Haarlem dus be
langrijk goedkooper af Indien men in Haar
lem een groot huis bewoont, vermindert het
verschil met Heemstede. Iemand die een huis
met een betaalde oppervlakte van 200 M2.
bewoont betaalt bij een verbruik van 1000
K.W.U. te Haarlem f 102.80 en te Heemstede
f 123.20.
Het woord is aan
Tacitus
Door beleid brengen wij
veel meer tot stand dan door
geweld.
Cliineezen blijven voortgang
melden.
Vergeefsche Japansche luchtaanvallen op
Hankau.
Blijkens een Reuterbericht uit Hankau
overschrijden de Chineesche troepen de Gele
Rivier in het Noordwesten van Honan. Zij
hebben e enalgemeen offensief ingezet tegen
de Japansche troepen in de drie steden Tsji-
joean, Plngloe en Menghsien.
Tevergeefs hebben zestig Japansche vlieg
tuigen Woensdag gepoogd tweemaal een aan
val te doen op Hankau. Zij slaagden er door
de slechte weersomstandigheden niet in de
stad te bereiken.
Volgens het Chineesche persbureau is
Jihsien het eenige punt in Zuid-Sjantoeng..
waar nog hevig gevochten wordt, door de
uit drie richtingen optrekkende Chineesche
troepen bedreigd. In den nacht is een kleine
Japansche afdeeling in oostelijke richting uit
de stad ontsnapt, de rest blijft belegerd. In-
tusschen komen steeds Japansche verster
kingen uit Tientsin in Zuid-Sjantoeng aan.
Maandag alleen trokken 4000 man door
Tientsin.
Tusschen 3 en 25 Maart zijn in Sjansl min
stens 15.000 Japanners gesneuveld. Oa. vielen
den Chinee zen 2300 geweren, acht stukken
veldgeschut, dertig vrachtwagens. 011 500
paarden in handen. Negentig vrachtwagens
werden vernield.
Volgens een bericht uit Japansche militaire
bron te Sjanghai, aldus meldt het Chineesche
persbureau, is luitenant-generaal Lsogal, com
mandant van de tiende Japansche divisie, bij
den strijd om Taierhtsjwang gesneuveld. Lso-
gai is militair attaché in China geweest en
was een der felste voorstanders van een mili
tair optreden tegen de Centrale Regeering.
ANEGANG 28 TELEFOON 18800
STEEDS HET NIEUWSTE
(Adv. Ingez. Med.)
1933: 40148
1934: 41841 I Groentjes in
1935: 43326 Haarlem's
1936: 45303 V Dagblad.
1937: 46829
Behoeven wij hier eigenlijk nog wel
iets aan toe te voegen?
Grafmonument voor ds. Sillevis
Sniitt.
Onthulling Zaterdagmiddag 16 April.
De leden der Geref. Kerk in Hersteld Ver
band alhier en vele vrienden van wijlen ds.
P. A. E. Sillevis Smitt hebben gelden bijeen
gebracht voor een momument op het graf van
ds. Sillevis Smitt.
Naar wij vernemen zal de kerkeraad der
Geref. Kerk in Hersteld Verband Zaterdag
middag a.s. te 3 uur op de Algem. Beraafplaats
aan de Kleverlaan het monument aan dc
familie overdragen.
Ds. J. J. Buskes Jr.. van Amsterdam-Zuid
zal hierbij het woord voeren.
Lijdensbijeenkomst 111 de Groote
Kerk.
Uitzending door de radio.
Hedenavond wordt in de Groote of St.
Bavokerk te Haarlem een Lijdensbijeenkomst
gehouden, waarin Dr. J. C. A. Fetter zal voor
gaan.
Muzikale medewerking wordt verleend
door Haarlem's gemengd koor ..Polyhymnia
onder leiding van Willem Hespe. George
Robert bespeelt het orgel. De dienst duurt
van 9.45 tot 11 uur en zal door de AVRO wor
den uitgezonden.
HEDEN 16 PACtTNA'S
stem moest beslissen en die gunde het ont
werp de „tweede lezing".
Maar al duidt dit niet direct op eenheid,
men moet erbij zeggen dat het maar een voor
stel van een lid was. Zou misschien Chamber
lain's eerstvolgende wetsontwerp, als inmid
dels de microbe-der-gedweeheïd van het vas
teland is over komen steken en de Houses of
Parliament binnengekropen, met 615
stemmen tegen 0 worden aangenomen?
Ook in Nederland is nog weinig van de ge
dweeheids-bacil te merken. *En ik zal er pas
aan kunnen gelooven als minister Goseling er
een voorstel met 100-0 door krijgt.
Erkenning van het verschijnsel is trouwens
nog verre.
Ais de helft van Stalin's gezelschappen
hoogverraders en moordenaars had ontkend
zouden zijn processen in het buitenland veel
indruk gemaakt hebben. Nu haalt men er de
schouders over op en vraagt wat er achter
zit.
Als dertig procent van de Oostenrijkers
hadden tegengestemd zou de volksstemming
in het buitenland zeer geïmponeerd hebben.
Nu twijfelt men aan haar zuiverheid
Als Daladier in de Kamer 150 en in den
Senaat 50 tegenstemmers had gehad zouden
velen gezegd hebben: hij heeft een vaste meer
derheid. Nu gelooft niemand daaraan.
Zoo gaat het in deze wereld.
Als die microbe er nou heusch eens was
wat zou-ie zich miskend voelen „Nietr
begrijpt me", zou-ie kreunen...-
R. P
Ontwikkelen, afdrukken en vergrooten. Fraaie
afwerking, billijke prijzen.
NEERLANDIA SMALFILM, WILHELMINASTRAAT 35
v/h. FOTO TEMPO, BREESTRAAT 6
(Adv. Ingez. Med.)
De eerste Brockwaybus in dienst
gesteld.
Morgen wordt de eerste Brockwaybus van
een serie nieuwe wagens die de Brockway-
maatschappij ingevolge de bij de verlenging
van de betreffende concessie gestelde voor
waarden heeft laten bouwen, in dienst gesteld
op traject 2 en 3. Een nieuwe bus de zgn. Twin-
coach. is reeds sedert eenigen tijd in den
dienst opgenomen, doch deze is van kleiner
formaat. Negen nieuwe bussen van groot for
maat zullen van morgen af ongeveer om de
twee weken door de carrosseriefabriek Verheul
te Waddinxveen afgeleverd, en hier ter stede
in dienst worden gesteld. Zij zijn alle van het
zelfde type, dat morgen op traject 2 en 3 zal
gaan rijden. Deze bus. die op bovenstaande
foto afgebeeld is, telt 24 comfortabele zit
plaatsen en 12 staanplaatsen (De oude Brock-
waybussen hadden 20 zitplaatsen en 8 staan
plaatsen". De chassis werd geleverd door de
Büssing fabriek in Braunschweig, en werd in
overleg met den directeur van de Brockway-
busmaatschappij den heer M. C. v. d. Wal ge
construeerd. De bus is van een Dieselmotor
voorzien. De breedte van den wagen bedraagt
2.20 meter.
Hedenochtend werd de bus ten doop gehou
den, en we hebben er een rondrit door de
stad mee gemaakt. Inderdaad is de wagen
zeer comfortabel De zitplaatsten zijn ruim en
de veering is uitstekend. De passagiers komen
zooals gebruikelijk voor bij den chauffeur
binnen, doch verlaten den wagen door een
specialen uitgang, die in het midden terzijde
is aangebracht. Deze deuren en die van den
ingang gaan automatisch open en dicht en
worden door den chauffeur bediend. De ven
tilatie is zeer goed verzorgd en aan alle veilig
heidsmaatregelen is gedacht.
Door de korte „wielbasis" is het den chauf
feur mogelijk om in de kleinste straatjes goed
te manoeuvreeren.
De Brockwaybusmaatschappij heeft met
haa1 '1 wagens, die van 7 uur '.- morgens tot
hall 12 's avonds rijden, in 1937 1 millioen
K.M. afgelegd en 1.900.000 passagiers ver
voerd.
pag.
De zaak van het Blauwe Zand is voor het
Amsterdamsche Hof behandeld. 3
Het Britsche kabinet heeft den tekst van
de overeenkomst met Italië goedgekeurd. 4
Ook de Fransche Senaat heeft dc vol
machten van Daladier goedgekeurd. 4
Tegen Otto van Habsburg zou een proces
aanhangig worden gemaakt. 4
Generaal von Fritsch is door een eere-
raad gerehabiliteerd. 4
ARTIKELENENZ.
R. P.: De nieuwe gedweeheid. j
Van onzen Weenschen correspondent: Hit-
Ier krijgt een kasteel cadeau. 4
Mr. E. Elias: Neen, Désirée. 5
Hans Edinga: De Stille Zaterdag van Ka-
tharina Willet. g
K. de Jong over: „Die Worte des Erlösers
am Kreuz".
G. J. Kalt: Uitvoering door leerlingen van
„Toonkunst",