«x
ROODE STER
HET PAASCHCONGRES DER S.DA.P.
het Feest van de Roode Ster!
Heftig familiedrama
in den Haag.
Twee kinderen onder
zand bedolven.
Zij is trotsch
op haar lijn...
URODONAL
De nationale kwestie besproken.
Viert allen mee
Overal is reeds het feest van de Roode Ster in
vollen gang! Omdat er nu ook Roode Ster Tabak
No. 6 van 6 cent en No. 10 van 10 cent per half
ons gekomen is. Dat is nog nóóit geweest: zoon
zeldzaam rookersfeest! Let wél: de echte Niemeijei's
Roode Ster Tabak! Het karakteristieke „Roode Ster
aroma" is onverminderd gehandhaafd, óók bij de
nieuwe No. 6 en No. 10.
NIEMEIJER'S
TABAK
Dus voortaan 6, 10 en 13 ct per half ons
De Sier op het pak garantie voor rijpe tabak!"
(Adv. Ingez. Med.)
DINSDAG 19 APRIL 1938
Zaak-Kies afgehandeld.
Nadat tal van voorstellen, o.a. alles wat op
het huishoudelijk reglement en het staats
pensioen betrekking had, van de agenda waren
afgevoerd, was er op het Zaterdag te Arnhem
begonnen Paaschcongres der S.D.A.P. gelegen
heid voor de afgevaardigden het woord te
voeren over de jaarverslagen, het beleid van
het partijbestuur, de Kamerfracties, de redac
tie van ,.De Arbeiderspers" enz.
Zooals gewoonlijk gaven zich hiervoor tal
van sprekers op. Twee kwesties bleken in het
middelpunt der belangstelling te staan, nJ.
het zoogenaamde nationale vraagstuk, de hou
ding der partij ten aanzien van monarchisti-
schen staatsvorm en vorstenhuis, en ten tweede
de moeilijkheden in Friesland, veroorzaakt
door het royement van den tijdelijken. propa
gandist in dit gewest Paul Kiès, die, toen hij
op de candidatenlijst voor de Kamer-verkiezin
gen niet de plaats kreeg, waarop hij meende
recht te hebben, een zoodanige agitatie in
Fiesland wekte, dat vele partijleden den heer
Kiès volgden in de door hem opgerichte ver
eeniging „Het Vrije Woord".
Het nationale vraagstuk.
Reeds de eerste spreker, de afgevaardigde
van Leiden, sprak als zijn meening uit, dat de
partij-leiding en de redactie van de Arbeiders
pers te veel buigingen naar de monarchie
maken. Toch heeft men telkens met nadruk
bevestigd, dat de S.D.A.P. principieel op repu-
blikeinsch standpunt staat. Spr. verdedigde een
voorstel Leiden, waarin wordt uitgesproken, dat
het ongewenscht is. dat leden der S.D.A.P.
ridderorden aanvaarden, vooral omdat de
leden van S.D.A.P. en N.V.V. nog steeds uitge
sloten blijven bij defensie. Spr. geloofde te
recht hier het koninklijke woord te kunnen
citeeren: „Wij willen ons zelf zijn en blijven".
Verschillende afgevaardigden betoogden in
denzelfden geest of waren van meening dat
het partij-bestuur in deze zaak niet voldoende
leiding heeft gegeven. Er werd ook critiek ge
oefend op de rede van den heer Boekman op
31 Januari j.l.
De verhouding tot de R.K. Staats
partij.
Uitvoerig en op vrij onverwachte wijze is de
houding der S.D.A.P. ten aanzien van de R.K.
Staatspartij in dit congres ter sprake geko
men.
Verschillende afgevaardigden hadden reeds
verklaard, dat in parlement en pers de katho
lieke politiek te veel wordt ontzien en dat het
katholieke volksdeel in politiek opzicht niet
betrouwbaar is, toen het lid van het partij
bestuur. de heer J. van der Kieft uit Bussum,
als minderheid in het partijbestuur het woord
kreeg. Hij verklaarde te willen spreken, om
dat hij zwijgen niet langer verantwoord
achtte.
Hij was tot de conclusie gekomen,
dat de voor de S.D.A.P. onbevredigende
verkiezingsuitslag voor een belangrijk
deel geweten moest worden aan het
feit, dat men den arbeiders nu al jaren
lang als perspectief de op niets geba
seerde illusie van een roomsch-roode
regeering voorhoudt.
Deze voorstelling van zaken is poli
tiek niet houdbaar,
Maar erger is, dat men haar principieel nooit
nader onder oogen heeft gezien. Democratie
is geen staatsvorm maar een innerlijke gezind
heid. die inhoudt vrijheid van godsdienst, van
overtuiging, van levensopvatting. Hierbij zijn
de katholieken zeker niet de gewenschte bond-
genooten. Ei- heerscht dictatuur in het katho
lieke Portugal, in Italië, in Polen; Spanje
wordt overweldigd door het fascisme van
Franco onder toejuiching der katholieken van
de geheele wereld. Spr. wijst op de rol van
Hitler, von Papen, kardinaal Innitzer en her
innert aan een uitlating van oud-minister van
Schaik in 1934, dat de katholieken het recht
op godsdienstvrijheid van anderen niet er
kennen.
Direct na de Kerstrede van Albarda. die een
beroep op de katholieke arbeiders deed. heeft
de voorzitter van hfet R.K. Werkliedenverbond,
De Bruyn, de katholieke arbeiders bezworen,
toch achter het tegenwoordige kabinet te blij
ven staan.
Het is niet waar roept spr. uit dat er
eenige neiging tot democratie in de R.K.
Staatspartij bestaat. Misschien zijn er enkele
werkelijke democraten onder de katholieken,
maar zij bepalen niet de marschroute van de
staatspartij. Dat doet baron van Wijnbergen.
Spr. waarschuwde verder tegen het meedoen
aan militaire en nationalistische verdwazing.
S.D.A.P. en E.D.D.
Van de vele andere sprekers oefenden enke
len critiek op de huns inziens te nauwe sa
menwerking met Eenheid door Democratie.
De zaak-Kiès.
Over de zaak-Kiès heeft namens verschil
lende Friesche afdeelingen de heer Hoogeveen
uit Heerenveen het uitvoerigst het woord ge
voerd. Hij noemde het conflict in Friesland
niet alleen pijnlijk, maar voor de partij hoogst
nadeelig. omdat het in Friesland een groot
ledenverloop had veroorzaakt en ontmoediging-
bij degenen, die de partij niet verlaten hadden.
Hij diende tenslotte een motie in, in welke
het beleid van het partijbestuur in deze kwestie
wordt afgekeurd en in het bijzonder de wijze,
waarop de partij-voorzitter den persoon van
Kiès heeft bestreden.
Verschillende andere sprekers, die critiek
hadden op het beleid van het partijbestuur in
deze zaak, spraken hun voldoening uit over de
publicatie van het rapport van de commissie
van der Bergh. Een zoo openlijke behandeling
van een interne kwestie achtten zij van groote
moreele beteekenis.
De eerste spreker namens het partijbestuur
was de Amsterdamsche wethouder, de heer E.
Boekman. Hij sprak zijn afkeuring uit over die
sociaal-democratische raadsleden, die van de
plechtige raadszittingen ter herdenking van
de geboorte van Prinses Beatrix waren weg
gebleven. Sociaal-Democraten die openbare
functies bekleeden, moeten bij officieele ge
beurtenissen niet wegblijven.
Ons land heeft 'n groote behoefte aan stabi
liteit op politiek gebied. Deze stabiliteit wordt
gewaarborgd door de continuiteit van het ko
ningschap. Eigenlijk is ons land een republiek
met een vorstin aan het hoofd. Spr. is in den
laatsten tijd tot de conclusie gekomen, dat op
het oogenblik de republikeinsche staatsvorm
voor ons land een achteruitgang zou zijn.
Ir. Albarda beantwoordt van der
Kieft.
De voorzitter der Tweede Kamer-fractie Ir.
J. W. Albarda. constateert, dat de verkiezings
uitslag in de groote steden voortreffelijk, maar
op het platteland teleurstellend was. Op ver
blijdende wijze heeft echter het geheele Ne
derlandsche volk weerstand geboden aan den
eersten grooten stormloop die door een drei
gend gevaar tegen de democratie is onder
nomen. Bij groote deelen van ons volk zijn
daardoor de economische en sociale vraag
stukken op den achtergrond geraakt.
Geenszins kan spr. de verklaring aanvaar
den, die Van der Kieft voor den teleurstel
lenden verkiezingsuitslag gaf. Nooit is een
roomsch-roode regeering in het vooruitzicht
gesteld, maar wel is gewezen op de mogelijk
heid van een zoodanige regeering, en daarmee
is een groote verantwoordelijkheid op de ka
tholieken gelegd. Het zou een fout zijn, als de
partij dat niet gedaan had.
De geheele rede van Van der Klieft
was negatief. Welk perspectief blijft
er voor de Nederlandsche arbeiders
als niet de twee grootste groepen ar
beiders, de socialistische en de katho
lieke arbeiders op politiek gebied zou
den kunnen samenwerken? En welk
perspectief zou er voor de S. D. A. P.
overblijven als zij tientallen jaren tot
oppositie gedoemd bleef, zonder kans,
ooit een meerderheid te worden. Er is
geen enkele andere groep om mee sa
men te werken. Wanneer men ook den
katholieken arbeiders het perspectief
op uiteindelijke samenwerking ont
neemt, dan geeft men de groepen, die
van geen democratie willen weten, vrij
spel.
Van nationale verdwazing kan helaas in
sommige kringen zooals het nationale jonge
ren verbond, gesproken worden, maar niet in
sociaal-democratische kringen. Daar heerscht
een gematigd maar zeer zuiver en gezond na
tionaal gevoel.
De heer Drees antwoordde namens het par
tijbestuur in de zaak Kiès. Deze gaf toe. dat
ook het partijbestuur fouten heeft gemaakt,
maar Albarda, Vorrink, en Banning, die de
moeilijke taak op zich hadden genomen, de
zaak in Friesland in het reine te brengen, heb
ben gehandeld naar hun beste weten en in
overeenstemming met de door het geheele
partijbestuur aangegeven richtlijnen. Men
vergete daarbij niet, dat het p.b. toen niet wist
wat men nu weet.
Het valt te betreuren, dat door persoonlijke
kwesties de eenheid van de partij in gevaar
kan komen. Men doet het beste, een streep
onder deze geschiedenis te zetten en spr. hoopt
dat Heerenveen haar motie van afkeuring zal
intrekken en dat men in Friesland met nieu
wen moed en kracht aan het werk zal gaan.
De heer Hoogeveen trok, na repliek, de mo
tie van afkeuring van de afdeeling Heeren
veen over het beleid van het partijbestuur in
de zaak-Kiès in en verklaarde, dat het ant
woord van den heer Drees veel had goedge
maakt van wat het optreden van den partij
voorzitter in Friesland had bedorven.
Verschillende voorstellen op organisatorisch
gebied werden ingetrokken of verworpen, ter
wijl met groote meerderheid eveneens werden
verworpen het voorstel-Leiden, waarin de wen-
schelijkheid werd uitgesproken, dat de leden
der partij, geen ridderorden aanvaarden.
Daarentegen werd bij schriftelijke stemming
een motie van de afdeeling Amsterdam-11
aangenomen met 1004 tegen 872 stemmen en
10 onthoudingen, welke motie luidde:
„Het congres is van oordeel, dat de wijze,
waarop sommige vooraanstaande partijgenoo-
ten hun persoonlijk inzicht ten opzichte van
den huidigen staatsvorm openbaar meenen te
moeten maken, verwarring sticht onder de
leden en afbreuk doet aan de werfkracht dei-
partij".
Met slechts twee stemmen tegen werd ten
slotte het beleid van het partijbestuur, als
mede de verschillende verslagen over het af-
geloopen jaar door het congres goedgekeurd.
Verkiezing partijbestuur.
Bij enkele candidaatstelling werden in
functie herkozen de partijvoorzitter K. Vor
rink de secretaris. C Woudenberg en de secre
taresse mej. mr.- E. Ribbius Peletier.
Als overige leden van het dagelijksch be
stuur werden herkozen de heeren E. Boekman
en S. R. de Miranda, terwijl in de plaats van
ds. W. Banning, die zich niet meer voor het
dagelijksch bestuur beschikbaar stelde, werd
gekozen het partijbestuurslid mr. J. in 't Veld.
burgemeester van Zaandam.
Alle zittende leden van het partijbestuur
werden eveneens herkozen in dien zin, dat ds.
Banning thans de plaats inneemt van den in
het dagelijksch bestuur gekozen mr. in 't Veld.
WerJcloozen naar Duitschland.
Door het congres werd een motie inzake het
uitzenden van werkloozen naar Duitschland
aangenomen, waarin er bij den minister van
Sociale Zaken op wordt aangedrongen, dat
overeenkomstig de ministerieele belofte, dat
principieele bezwaren zullen worden geëer
biedigd, zal worden gehandeld.
Stad en Platteland.
Geruimen tijd heeft men gewijd aan de be
handeling van het probleem der verhouding
tusschen stad en platteland, waarover dr. J.
Kruyt uit Arnhem en ir. H. Vos, lid der
■éi 'i*
brengt hulp in gezinnen, waar
door geboorte, onvolwaardig
heid of ziekte van kinderen bij
zondere r.ooden zijn ontstaan.
Zendt Uw bijdrage op Postgiro
75000 Den Haag.
(Adv. Ingez. Med.)
HAARLEM'S DAGBLAD
Tweede Kamer hebben gerefereerd. Eerstge
noemde behandelde den psychologisch-sociolo-
gischen kant van 't probleem, laatstgenoemde
sprak over de verhouding tusschen loonen en
inko.men in de stad en op het platteland.
Ir. Albarda over den nationalen
en internationalen toestand.
Vóór de sluiting van het congres door den
heer Vorrink heeft ir. Albarda gesproken over
den nat nalen en internationalen toestand.
Hij weesi op het groote oorlogsgevaar.
De toestand is ernstig, maar we mogen ons
niet neerleggen bij een fatalistisch noodlots-
geloof. Maar als nu nog de democratische lan
den de handen ineenslaan, kan het fascistisch
gevaar alsnog gestuit worden. Wij prediken
niet den anti-fascistischen oorlog zegt spr.
en wij willen Europa niet in twee kampen
verdeelen. Wij willen geen oorlogsinitiatief,
maar een vredesinitiatief roept hij uit.
Deze taak zal zeer. zeer moeilijk zijn, maar
nog moeilijker zal het voor Europa zijn, de ge
volgen van een alles-vernietigenden oorlog te
boven te komen. De beslissingen, die nu nog
in vreedzaam overleg genomen kunnen wor
den, zullen dan door den wraakgierigen over
winnaar worden opgelegd en leiden tot een
nieuw Versailles.
Wat den binnenlandschen toestand betreft,
zeide spr., dat van de blijde verwachtingen,
waarmede het vierde kabinet-Colijn bij velen
werd ontvangen, niet veel meer over is. Spr.
pleitte voor een krachtige bestrijding dei-
werkloosheid door kapitaal en arbeid met
elkaar in verbinding te brengen om produc
tieven arbeid te verrichten, want de geest
kracht, waarmede ons volk het extremisme
van links en rechts heeft afgewezen kan be
zwijken en wordt dagelijks ondermijnd dooi
de ellende der werkloosheid.
Agentschap; v.d. Wê«ls t Er,33. Haarlen
(Adv. Ingez. Med.)
Record-zweef vliegen gebroken.
Vlucht van Ypenburg naar Namen.
De zweefvlieger Nauta is Maandagmiddag te
2.15 uur met de Grunau Baby van het Neder-
landsch instituut voor zweefvliegen van Ypen
burg gestart en 's middags te 6.15 uur op het
nieuwe militaire vliegveld bij Namen (België)
gedaald.
Door deze tocht heeft Nauta het Neder
landsche record, dat tot nog toe op naam van
Hoekstra stond (120 KJM.) op zijn naam ge
bracht. De heer Nauta heeft op ongeveer 1500
meter boven starthoogte gevlogen. Het toestel
zal in Namen gedemonteerd worden en naar
Ypenburg worden vervoerd.
Krankzinnige verwondt vrouw
en dochter.
Zaterdagmiddag om vier uur werd een
gedeelte van de Regentesselaan te
's-Gravenhage, die gewoonlijk op den
Zaterdagmiddag nogal druk door wan
delaars is bezocht, opgeschrikt door
het luid gerinkel van een groote win
kelruit, die in duizend scherven op
straat viel. Tot aller groote ontstelte
nis bleek dat, dat een vrouw uit een
étalage dwars door de ruit op straat
was gesprongen. Hevig uit tal van
ernstige snijwonden bloedend, werd
de ongelukkige door voorbijgangers
opgenomen.
Aan dit ongeluk was een heel drama voor
afgegaan in de woning en den winkel van den
schoenwinkelier A. J. P. M. D. in het perceel
no. 198 van deze laan. De man was sedert ge-
ruimen tijd verpleegd geweest in een instituut
voor zenuwzieken te Utrecht, doch Zaterdag
uit dit verblijf ontslagen. De doktoren van de
inrichting hadden hem namelijk, omdat zijn
toestand aanzienlijk vooruit bleek te gaan.
voor eenige dagen naar huis laten gaan, opdat
hij in zijn familiekring het Paaschfeest door
zou kunnen brengen.
Deze vacantie is hemzelf, zoowel als zijn
vrouw en zijn stiefdochter noodlottig gewor
den.
Want zijn herkregen vrijheid en de reis van
Utrecht naar den Haag hadden blijkbaar een
dergelijken invloed op hem uitgeoefend, dat
hij geheel overspannen bij zijn woning aan
kwam.
Het eerste, dat hij deed toen hij de
deur achter zich had laten dicht val
len, was zijn 16-jarige stiefdochter
aangrijpen. Toen het meisje zich ver
zette, greep de buiten zichzelf zijnde
man een hamer en bracht daarmede
het kind ernstige verwondingen toe
aan het hoofd en andere lichaams-
deelen, waardoor zij het bewustzijn
verloor.
Nauwelijk had D. de gelegenheid gekregen
om zich te bezinnen of zijn echtgenoote
kwam binnen en vroeg hem. vermoedende dal
er iets aan de hand was, waar het meisje zich
bevond. Het gevolg was echter, dat de man op
nieuw in een hevige woede ontstak en ook zijn
vrouw aanviel. In haar angst nam zij de
vlucht door den winkel en klom zij in de éta
lage. Toen de man haar ook daar nog bedreig
de. zag de ongelukkige vrouw geen anderen
uitweg dan door de etalageruit op straat te
springen.
Moeder en dochter zijn door den G. G. D
naar het ziekenhuis aan den Zuidwal ver
voerd. De toestand van het meisje Is levens
gevaarlijk; de moeder maakt het naar om
standigheden vrij goed. Zij heeft tal van snij
wonden opgeloopen en begriipeüikerwijs zijp
haar zenuwen deerlijk door vebmirde ge
schokt. De schoenwinkelier is door spoedig
aanwezige politie-assistentie overmeesterd en
gevankelijk naar het hoofdbureau overge
bracht.
Hulp kwam te laat.
In de buurtschap Zeldam, gemeente
Ambt-Delden, waren Zaterdagmiddag
eenige kinderen bij een zandkuil aan
het spelen. Op een gegeven oogenblik,
toen twee kinderen van den landbou
wer H. Kuypers te Zeldam een
jongen van 7 en een meisje van 6
jaar zich in den kuil bevonden,
stortte een gedeelte van den kuil in.
Beide kinderen werden onder het
zand bedolven. Op een gegeven oogen
blik miste de moeder de kinderen. Zij
begaf zich toen ijlings naar haar
man, die op tien minuten afstands
van de woning werkte. Teruggekeerd
bij huis. ging de man in het zand
graven en al spoedig vond hij de
lichamen van de beide kinderen.
De levensgeesten konden echter niet
meer worden opgewekt.
Tweejarig meisje ging onder
geparkeerde auto spelen.
Zaterdagmiddag was het tweejarig doch
tertje van den café-houder De Haan te Waal
wijk voor de ouderlijke woning aan het
spelen.. In een onbewaakt oogenblik kroop
de kleine onder een auto, welke aldaar stond
geparkeerd. De bestuurder van den wagen
merkte het kind helaas niet op, zoodat, toen
hij weg reed. het meisje zich nog steeds onder
de auto bevond, met het noodlottig gevolg, dat
een wiel over het hoofdje van de kleine ging.
Het kind was op slag dood.
Circa vijfduizend Ion haring aan
Rusland verkocht.
De reedersvereeniging voor de
Nederlandsche haringvisscherij heeft
aan Rusland van den nog restee-
renden voorraad 1937 4 tot 5 duizend
tonnen haring verkocht.
Hiermede is in 1938 het eerste haring
contract met Rusland tot stand ge
komen voor den aanvang van het
nieuwe seizoen.
en loopt longen rijd, zonder ver
moeidheid noch kortademigheid, met
frissche teint en heldere oogen. Haar
organen functionneeren prima,omdat
ze het urinezuur, dat de organen ver
giftigt en vroeg oud maakt, oplost
met Urodonal.
Is dit het heele geheim? Ja,
Urodonal lost de kwade stoffen, die
in Uw organen achterblijven, op en
houdt U frisch en jeugdig.
beschermt U tegen rheumatiek
(Adv. Ingez. Med.)
„Het Vrije Woord" wordt
„Troelstrabewegiiig,\
Het hoofdbestuur van de Sociaal-democra
tische vereeniging „Het vrije Woord" heeft
in zijn Maandag te Amsterdam gehouden ver
gadering, gemachtigd door een op 12 Decem
ber 1937 te Leeuwarden aangenomen resolutie
besloten deze vereeniging om te zetten in een
politieke organisatie, onder den naam „Troel-
strabeweging".
Een uiterlijk met Pinksteren te houden
congres zal program en doelstelling nader
vaststellen.
Ontslag van ir. Bakhoven nietig
verklaard.
De Commissie van beroep bedoeld in art. 13
van het reglement voor de hoofdambtenaren
in dienst der gemeente Amsterdam (H.A.R.)
heeft in haar uitspraak het door ir. A. F. Bak
hoven ingestelde beroep tegen het besluit van
B. en W. van 30 Juli 1937. waarbij hem met
ingang van 1 Septembera 1937 eervol ontslag
uit den gemeentedienst werd verleend, als
hoofdingenieur van den woningdienst, ge
grond verklaard en het besluit van B. en W.
vernietigd.
WEEK-ABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdags avonds
betaald te zijn, daar de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
