Haarlem's Dagblad
Wat groeit er?
Nachtvorst.
Meer dan duizend
dooden in Anatolië
Het belangrijkste
Jaargang No. 16819
Uitgave Lourrus Coster. Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en A Igem. Drukkerij ïW.
Bureaus: Croole Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodicnst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREHOOM FA ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dontlorda» 21 April 1988
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.S5. losse nummer» 6 cent per ex.
Advertenliën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regel.
Regelabonnement*tarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes rie rubriek.
Het is mogelijk dat er in dezen tijd veel
goeds in do wereld aan het groeien is. In het
verborgene bedoel ik en wil daarmee niet
eens ironisch zijn.
Die mooie vriendschapsverdragen: Londen-
Rome, Parijs-Rome, straks misschien Praag-
Rome-Warschau, als Praag erg slim is, vor
men de zichtbare groei en worden met twijfel
beschouwd. Men kent dit soort vanouds. Het
is wel ouderwetsch, maar niet duurzaam. En
er wordt zooveel prestige aan opgeofferd
Gelukkig is ook prestige zeer ouderwetsch.
Natuurlijk zijn die verdragen lapwerk, maar
intusschen hebben zij in enkele weken tijds de
ergste spanningen en gevaren weten weg te
nemen. En als men nu vraagt „waarom?"
gaat de herinnering toch wel vanzelf terug
naar vorige jaren, waarin Volkenbonds-be-
middeling of arbitrage of zelfs een plebisciet
de spanningen en gevaren wegnam. Er zijn
er, sinds 1918. al tientallen weggenomen. Ja-
1 pan's expansie-politiek heeft men niet weer
staan het schijnt overigens twijfelachtig
hoe lang die nog duren zal Italië's aanval
op Abessinië heeft men niet verhoed en de
oorlog Bolivia-Paraguay, zich voortslepend
naar een triest einde, was een uitputtings
voorbeeld dat de Spanjaarden in hun burger
oorlog gingen nastreven. Maar hoe erg dat
alles tezamen ook was en deels nog is
verreweg de meeste conflicten werden voor
komen en de Groote Oorlog Zelf werd tot
dusver verhoed!
Dat is erg belangrijk, omdat hij toch al
zoo vaak voor de deur scheen te staan. De
liefhebberij in het voorspellen van zijn aan
vangsdatum is erg gezakt, omdat zoovelen er
al een mal figuur mee hebben geslagen. Er
loopen nu, geloof ik. alleen nog wat tips op
het jaar 1940. Maar laat dat u niet veront
rusten. Er zijn er al zooveel geweest en soms
waren ze afkomstig van olie-, automobiel-,
kranten- of kauwgom-koningen. Maar dan
kwamen ze evenmin uit. r
Werkelijk zijn er sinds 1918 al minstens
twaalf Wereldoorlogen vermeden. Dat is een
mooie prestatie. Zij moge niet kunnen gelden
als bewijs van toenemend „humanisme"
schrikt u niet, dat beteekent alleen maar
menschelijkheid maar zij toont zeker aan
dat de Machtigen niet erg geneigd zijn, elkaar
te lijf te gaan. Ze taxeeren elkaar kennelijk
als vrijwel even sterk. En wat van meer betee
ken is is: zij vertrouwen dat luchtwapen niet.
Wat moet er van hun mooie hoofdsteden te
rechtkomen?
Ergens op den achtergrond zwoegt die
nijvere bij, de wapenfabrikant, en heeft maar
veel liever dat ze bewapenen dan dat ze
heusch gaan vechten. Ook hem ligt het vlieg
tuig zeer slecht.
Als het zoo blijft doorgaan moet daar op
den duur iets goeds en blijvends uit groeien.
Want zelfs deze wereld van ons schijnt niet
dwaas genoeg om in het eindelooze te blijven
bewapenen en tegelijkertijd den oorlog te
vermijden.
De onzinnigheid van dit proces begint meer
en meer in de gaten te loopen. Ik heb maar
steeds hoop dat Europa op een goeden dag
merken zal. dat het zich zit uit te putten in
werkloosheid en onderlingen na-ijver ten
genoege en ten voordeele vanAzië én
Amerika.
Het is natuurlijk droevig dat men de ve
lerlei rechtsregels, door Genève ontworpen,
voorloopig terzijde heeft gelegd en Genève.
als steen-des-aanstoots voor dictators, hut
ten alle besprekingen laat.
Maar als die tactiek tengevolge heeft dat
men langs een anderen weg wel tot onder
linge toenadering en dus op den duur ook
tot rechtsregels kan komen, dan lijkt er
alles voor te zeggen. „Vermijd den Grooten
Oorlog" is het voornaamste parool van dezen
tijd.
Wordt het steeds duidelijker dat allen in
Europa hem vermijden willen, dan is de toe
nadering zeker. En of die dan het étiket Ge
nève of een andere label krijgtdoet dat
er zooveel toe? Ik kan het niet inzien. Als men
er op den duur maar komt. Als er maar groei
blijft.
R. P.
DE KONINGIN NAAR VLÏSSINGEN.
's-GRAVENHAGE. 21 April H.M. de
Koningin zal zich op 2 Mei e.k. naar Vlis-
singen begeven ten einde een bezoek te
brengen aan de Zeevaartschool ..De Ruvter-
school" aldaar, bij welke gelegenheid H.M.
dan tevens het borstbeeld van wijlen Prins
Hendrik, vervaardigd door den beeldhouwer
Etienne. zal onthullen, dat door het huldi
gingscomité ter nagedachtenis van den Prins
in den gevel van de ..De Ruyterschool" is
geplaatst.
OPWEKKINGSSAMENKOMSTEN.
Het Comité, dat bovengenoemde bijeen
komsten organiseert, deelt ons mede. dat de
winter-evangelisatie-campagne over veertien
dagen gesloten wordt.
Behalve de samenkomst van heden Donder-
dagvond in het lokaal Parklaan 21. waarin de
Evangelist B. Jenninga uit IJmuiden-Oost zal
spreken, zullen er nog twee bijeenkomsten in
de Kerk der Broedergemeente aan de Park
laan No. 34 plaats hebben, n.l. de eerste op
Donderdag 28 April met als spreker Ds. A. M.
Berkhoff. predikant te Groningen over het
onderwerp; ..Alle Macht aan Christus". Dc
slotsamenkomst op Donderdag 5 Mei zal onder
leiding' staan van den evangelist J. Sevensma
uit Amsterdam.
(Hier te lande en in den vreemde
hebben nachtvorsten in de laatste
dagen enorme schade aan gewas
en vruchtboomen toegebracht).
April! April doet wat hij vil,
Naar ouden trant, met killen gril,
Wij moeten 't weer ervaren;
Zijn kille lusten viert hij bot
Met sneeuw en hagel zelfs en spot
Met menschlijke bezwaren.
Zijn Noordenwind blaast scherp en guur,
De lentetooi in de natuur
Is zelfs voor hem niet heilig;
Wanneer de dagvorstin verdwijnt.
De nachtvorst op zijn beurt verschijnt,
Is er geen bloesem veilig.
Men zette in zoo menig land
In deze eeuw een vorst aan kant.
Vaak met zeer korte metten:
De nachtvorst handhaaft zijn regiem,
Brengt dood of schade in de kiem
En is niet af te zetten.
Wij lezen zulk een droef bericht
En zuchten met een lang gezicht.
Wij nietig zwakke menschen.
Die meenen, dat zij machtig zijn,
Maar in die dingen, o zoo klein.
Slechts 't beste kunnen wenschen.
Minister Goseling laat een
vervolging instellen.
In verband met de zaak-Oss.
's-GRAVENHAGE, 21 April. Ter
zake van de beleedigingen langs ver
schillenden weg aan don persoon van
den Minister van Justitie aangedaan,
heeft de Officier van Justitie te
's-Gravenhage het noodig geoordeeld
in te grijpen en zijn door hem opspo
ring en verhoor ter strafrechtelijke
vervolging gelast van de verantwoorde
lijke personen.
De Officier van Justitie heeft aan de Rijks
politie opgedragen een onderzoek in te stel
len naar de herkomst van het artikel, voor
komende in het „Nationale Dagblad" van
Woensdag 13 April jl., waarin dit blad o.m.
de volgende eischen stelde: 1. onmiddellijk
aftreden van twee pastoors te Oss: 2. onmid
dellijk aftreden van burgemeester Ploegma
kers; 3 heengaan van minister Goseling en
van den procureur-genex-aal te 's-Hertogen-
bosch; 4 eerherstel der Koninklijke Maré-
chaussée.
Het A. N. P. deelt mede. dat op last van den
Officier van Justitie in Den Haag de politie
in Leiden een onderzoek naar de herkomst
van genoemd artikel instelt.
Het eenige Engelsche zeilschip, dat
„Westward", vertrok dezer dagen van
nog passagiers vervoert, de viennaster
Plymouth voor een reis naar de Azoren.
Flatwoningen of drie-gezins
huizen
Een door het Haarlemschc gemeentebestuur
afgewezen grondverkoop.
Naar men ons meedeelt is eenigen tijd geleden
bij het gemeentebestuur van Haarlem een
plan ingediend om in het Haarlemmerhout
park een groot complex flatwoningen te bou
wen. Daarvoor was het oog gevestigd op het
driehoekterrein nabij de Middenlaan begrensd
door de Prins Mauritslaan. de Anna van
Burenlaan en de Willem de Zwijgerlaan, ter
grootte van ongeveer 5500 M2. Voor den grond
zou f50.000 betaald worden.
De bedoeling was op dit terrein een complex
gebouwen van twee verdiepingen te zetten
met 48 flatwoningen. De grootste woningen
met het front naar de Middenlaan gelegen,
zouden f 700 huur moeten opbrengen, de huren
der overige zouden varieeren om de f 600 en
f 650.
In elke flat zouden twee flinke kamers aan
de straat komen en verder twee slaapkamers
aan den achterkant. Voorts een hall met par
ketvloer. geheel geïnstalleerde badkamer en
een keuken met koelkast.
De woningen zouden om een tuin gebouwd
worden. Voor auto-bezitters werd een boxen
garage ontworpen, terwijl elke bewoner in den
tuin nog een rijwielberging zou krijgen.
De bouwplannen waren van den architect
Joh. A. Schothorst uit Den Haag, die reeds
meer flatwoningen heeft gebouwd.
De bouwkosten van het complex werden ge
raamd op ongeveer 214 ton. Voor de werk
verruiming in deze gemeente dus een object
van veel beteekenis. Het kapitaal voor den
bouw was aanwezig, daar de opzet gefinan
cierd zou worden door een groote onderneming
in het land die daarin een goede geldbeleg
ging zag.
Het gemeentebestuur heeft evenwel gewei
gerd den grond voor dit doel te verkoopen.
Aan de aanvragers werd medegedeeld, dat er
bezwaren bestonden tegen het bouwen van
zoo n hoog complex woningen op bedoelde
plaats. Verder kregen de aanvragers
den indruk, dat men van gemeentewege
het plan zoo bezag, dat het in het wezen der
zaak niet anders waren dan benedenhuizen
met twee bovenwoningen, waarvan men een
weinig succesvolle exploitatie vernachtte.
Van den kant der aanvragers is deze ge
dachte bestreden Wei was het juist dat voor
drie boven elkaar gelegen flats tezamen een af
zonderlijke ingang was ontworpen, maar dit
was gedaan omdat de ervaring met flats in
andere steden is, dat vele bewoners het min
der aangenaam vinden als zij steeds in en
uit moeten gaan door een hoofdingang met
portiersloge.
Bij nadere informatie is ons gebleken, dat
't gemeentebestuur overtuigd was dat van drie
gezinswoningen te Haarlem geen goede ex
ploitatie te verwachten is. Haarlem is een
typische stad van eengezinswoningen. Boven
dien achtte, men de uitgekozen plaats voor
deze huizen ongeschikt.
Tekort aan legerinslructeurs in
Duitscliland.
Beroep op gewezen officieren.
LONDEN. 21 April «A.N.P.i De Daily Te
legraph and Morning Post" meldt uit Berlijn,
dat verdere bijzonderheden zijn bekend ge
worden over het verzoek, dat gericht is tot
gewezen officieren van het Duitsche leger,
die thans in het buitenland verblijf houden.
Zelfs, indien zij de leeftijdsgrens een
paar jaar hebben overschreden, wordt hun
verzocht naar Duitschland terug te keeren
om behulpzaam te zijn bij de opleiding van
soldaten voor het nieuwe Duitsche leger. Er
is nog steeds een tekort aan goede instruc
teurs.
Het verzoek is niet bedoeld als een defi
nitief bevel. Zij. die er geen antwoord op
geven, worden niet beschouwd als te zijn te
kort geschoten in hun plicht. Candidaten.
die zaken leiden ten behoeve van het Duit
sche bedrijfsleven, zal niet gevraagd worden
deze op te geven.
Duitschers, die werkzaam zijn in andere
bedrijven, worden evenwel terug verwacht,
zoodra zij kunnen.
Naar schatting zal men langs dezen weg
de beschikking krijgen over ongeveer 2500
instructeurs.
Groot aantal dorpen weggevaagd.
Turksche regeering help! de
dakloozen.
STAMBOEL. 21 April (Havas).
Een speciale verslaggever van het
dagblad Tan, die een bezoek breflgt
aan het district Kircheir meldt, dat
bij de aardbeving in Midden-Anato-
lië veel meer slachtoffers te betreu
ren zijn dan eerst werd vermoed. Het
totaal aantal dooden zou meer dan
duizend bedragen, terwijl gisteren
melding werd gemaakt van tweehon
derd. Vijf en twintig dorpen werden
geheel verwoest, o.m. Turkalpinar,
waar alle huizen werden weggevaagd.
In die plaats zijn duizend personen
dakloos geraakt. Er zijn speciale
maatregelen genomen voor de dak
loozen. De hulpactie wordt voortgezet.
In de in Kirsehir en Yozgat gelegen dor
pen, waar de aardschokken het hevigst waren,
zijn, naar Havas verneemt, 244 personen om
het leven gekomen en 18 ernstig gewond.
756 huizen werden geheel vernield.
De bergingswerkzaamheden duren voort.
Het aantal dooden zou aanzienlijk lager zijn
geweest, indien zich tijdens de aardbeving
niet zooveel menschen in hun woningen zou
den hebben bevonden. De meeste slachtof-
lers zijn vrouwen en kinderen.
Jaclil op postduiven.
Klacht van postduivenliefhebbers.
Men schrijft ons:
De vorige week zijn de leden van den Haarl.
Postduivenbond begonnen met het africhten
hunner duiven voor de komende wedvluchten.
Helaas gaat dit gepaard met veel teleurstel
ling. Verscheidene liefhebbers missen hun
beste duiven. Anderen krijgen hun duiven
thuis met stukgeschoten vleugel of door
schoten borst.
De oorzaak is ons al lang bekend. Onze
wetgeving staat toe, dat Zondagsjagers hun
jaehtlust" mogen botvieren, maar dan toch op
vogels die niet door de wet worden be
schermd of die schadelijk zijn voor den land
bouw enz. Maar deze jagers kennen blijkbaar
het verschil niet tusschen een postduif en een
koolduif en schieten maar raak, vermoedelijk
niet beseffend, dat zij aan een mooie sport
ernstige schade doen. Reeds vorig jaar is bij de
politie hierover geklaagd; zelfs werd een be
wijsstuk meegebracht. Ver behoeft men niet
te zoeken, want deze wandaden gebeuren
aan den rand onzer stad, vaak kan men b.v.
aan den Schalkwijkerweg op Zaterdagmiddag
en Zondagmorgen het duivenschieten hooren
en zien. Doch niet alleen hier. ook uit andere
plaatsen van ons land komen legio klachten,
zoodat de betrokken autoriteiten in dezen
elkaar tot bestrijding van dit euvel veel kun
nen bijstaan. In tijden van oorlog hebben de
Nederlandsche liefhebbers steeds hun duiven
in dienst van het vaderland gesteld, dus ver
wacht mag dan toch ook worden, dat deze
vogel meer en beter door pubhek en autori
teiten wordt beschermd. Het wordt dan ook
tijd. dat afdoende wordt ingegrepen en dat
deze jagers of stroopers eens op de vingers
getikt worden, zoodat hun de lust wel zal
vergaan, om de liefhebberij van anderen te
vernielen. De Haarlemsche liefhebbers ver
trouwen hierop.
NOORD-HOLLANDSCHE EVANGELISATIE
LANDDAG.
Tweeden Pinksterdag zal op het landgoed
..Beekenstein" te Velsen een Evangelisatie-
Landdag gehouden worden onder leiding van
den heer J. Sevensma, evangelist te Amster
dam. Hieraan zullen tal van evangelisatie
kringen uit Noord- en Zuid-Holland deel
nemen.
WANDGEDIERTE
ABSOLUTE VERDELGING onder geheimh. en
schriftelijke garantie.
Euiveringsonderneming „RADICAAL"
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657
(Adv. Ingez. Med.j
Dc eerste zitting van het nieuwe Egyptische parlement werd door Koning Farouk
geopend. Rechts op de foto ziet men den minister-president Mahmoud. die zijn
rede houdt.
I
Het woord is aan
Löuis Latzarus:
Wat de politici moest ont
moedigen is te zien, hoe
steeds dezelfde fouten de
zelfde gevolgen hebben.
Opstand in Cliinecsch Turkestan?
Gericht tegen den Sovjct-Russischcn invloed.
TOKIO. 21 April. (Domei). Volgens een uit
Seoel «Korea» uit Japansche bron ontvangen
bericht, zou in Sinkiang (Chineesch Tur
kestan) een opstand zijn uitgebroken tegen
de Sovjet Russischen invloed.
Te Seoel werd bericht ontvangen, dat Mo
hammedanen in opstand zouden zijn geko
men en zich zouden hebben meester ge
maakt van Aksoe <West Sinkiang), nadat
een verwoed gevecht was geleverd.
Het schijnt, dat de Sovjet-autoriteiten
vreezen. dat de ..roode wegvan Rusland
naar China, welke over Sinkiang loopt, door
de nieuwe opmarsch zou worden afgesneden.
De opstandelingen wachten een gunstig
oogenblik af om Aksoe opnieuw te bezetten.
Zij maken van Noord Sinkiang als basis voor
hun operaties gebruik.
De Sovjet-strijdkrachten, aldus Domei,
zouden in Sinkiang 7000 man sterk zijn.
Voorts zijn er gemotoriseerde afdeellngen en
20.000 man van den Sovjets gunstig gezinde
stammen.
Ituliaansche legervliegtuigen in
botsing.
Een der bestuurders omgekomen.
ROME. 20 April. Twee vliegtuigen van het
vliegveld Gorizia zijn met elkaar In botsing
gekomen en neergestort Een der beide vlie
gers kwam om het leven.
ls wij U zeggen, dat een Groentje
in Haarlem's Dagblad succes heeft, is
dat geen nieuws voor U.
Maar het is in Uw voordeel om het te
onthouden en daarom herhalen wfj het
telkens.
Bevolking van Tsjecho-Slowakije
gaat gasmaskers dragen.
Koop verplicht gesteld.
In den loop van deze week zal den koop van
gasmaskers in Tsjecho-Slowakije verplicht
gesteld worden. De belastingplichtigen in de
steden van meer dan 10.000 Inwoners zullen
binnen twee maanden gasmaskers voor hun
gezinnen moeten aanschaffen. Het ligt in de
bedoeling de geheele bevolking van maskers
te voorzien.
„De Boheemsche leeuw met
keelpijn".
Duitsche hoon over Tsjecho-Slowakije.
Het orgaan van de S.S.. het „Schwarze
Korps", publiceert een kaart van Duitschland,
waarbij Tsjecho-Slowakije is bcteekend als
de kop van een leeuw, waarvan de hals ge
klemd ligt tusschen Oostenrijk en Silezië.
Hieronder staat het volgende opschrift: ..Dc
Boheemsche Leeuw. Misschien heeft hij
keelpijn, want sedert 10 April brult hij niet
meer zoo kwaadaardig".
PRINS LL'DWIG FERDINAND VAN PRUISEN
OP HUIZE DOORN
AMERSFOORT. 21 ApriL Met den
D-trein uit Berlijn is vanmorgen om 8.25
uur alhier aangekomen Prins Ludwlg Ferdi
nand van Pruisen, die. naar bekend. 5 Mei
a.s. met Prinses Kira van Ruslanud in het
huwelijk zal treden. Per auto begaf Prins
Ludwig zich naar zijn grootvader op huize
Doorn.
Het ligt in zijn voornemen morgen naar
Duitschland terug te keeren.
HEDEN- 14 PAGINA'S.
pag.
Bij de aardbeving in Anatolie zouden meer
dan 1000 menschen om het leven zijn
gekomen. 1
.Minister Goseling laat een vervolging in
stellen in verband met verschillende be
leedigingen hem inzake dc Ossche kwes
tie aangedaan.
Voor de tuinderij is een bedrag van f 215.000
beschikbaar gesteld. 3
Geen moeilijkheden bij de Fransch-Brit-
sche besprekingen verwacht. 4
De spionnage in Engeland neemt toe. 4
In het volgend seizoen gaat de II. O. V.
een zeldzaam jubileum vieren. 6
ARTIKELENENZ.
R. P.: Wat groeit er?
Mr. E. EliasDe lieve bestendigheid 3
Van onzen Weensehen correspondent:
Weenen krijgt een Duitsch karakter. 4
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Regeling markt- en
ventwezen spoedig aan de orde? 7
v. II.: „De Stervende Zwaan" 7
Sport in 't kort 9
Damrubriek. 9
Voor de Vrouw jo
G. .1. Kalt: Spaarndam's Gemengd Kour 12
K. de .long: Viool-voordracht avond. 12
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op-
genomen op jj