Haarlem's Dagblad
Dankbaarheid.
Indirecte belastingen laten de
schatkist in den steek
Opbrengst
over April sterk teruggeloopen
Op de eerste reis
een record!
Hondenleven.
Ons Asvlreeht.
Hef belangrijkste
55c Jaar wang No. 16841
Uitgave Lnurens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Croote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 11825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 17 Mei 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regcL
Regelabonnementstarieven op «auvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elk©
regel meer f 0.15. Groentjes sie rubriek.
De Amerikaan Bruce Bliven heeft in het
tijdschrift „The New Republic" uiting gege
ven aan zijn gevoelens van de dankbaarheid
jegens Adolf Hitler. Er zijn weinig Amerika
nen die lofredenen op Hitier schrijven, maar
deze doet het. Althans in ironische erkente
lijkheid. Onder den titel: „Wij danken u, Hit-
Ier" bezingt hij de vele lichten van weten
schap en kunst, door het Derde Rijk uit
Duitschland verjaagd en thans aan de Ver-
eenigde Staten ten d^l gevallentot ver
rijking der Amerikaansche samenleving.
Bliven drukt het aldus uit:
„Daar is b.v. dr. Albert Einstein, nu lid
van het Institute for Advanced Study te
Princeton, wiens relativiteitstheorie de
grenzen van de menschelijke gedachte
verruimd heeft als geen ander van dit
geslacht heeft gedaan. Wij danken u,
Hitier, voor dr. Einstein. Dank ook voor
Thomas Mann, een van de weinige ware
intellectueele reuzen van het heden.
Dank voor Ernst Toller, schitterend
schrijver van tooneelstukkenvoor Max
Reinhardt, een groot regisseur en tooneel-
directeur; voor Georg Grosz, kunstenaar;
voor Vicki Baum, populair schrijfster van
novellen en tooneelstukk. .1; voor Elisa
beth Bergner, zeker een der twee of drie
grootste actrices van dezen tijd.
„Onder vele andere vermaarde Duit-
schers, door de nazi's uit hun vader
land verdreven en nu in Amerika geves
tigd, zijn dr. Otto Klemperer, orkestdiri
gent, Julius Ehrlich, componist, en Bruno
Eisner, pianist. Wij hebben in ons midden
ook dr. Wilhelm Frei, beroemd dramato-
loog: dr. Richard Goldschmidt, schitte
rend bioloog, bekend voor zijn werk op
het gebied van de ontstaans- en geslach-
tenleer; dr. Carl Lange, bacterioloog; en
dr. Siegfried Loewe, pharmacoloog, be
roemd voor zijn werk ten aanzien van de
manlijke geslachtshormonen.
„Ik heb voor mij de namen van ten
minste 50 andere Duitsche geleerden van
aanzien, die nu in de Ver. Staten woon
achtig zijn. Hun cultureele waarde ont
snapt natuurlijk aan elke schatting in
dollars en centen, maar zelfs als wij
haar alleen opvatten als gekapitaliseerde
verdiensten-mogelijkheid, maakt de door
hen vertegenwoordigde rijkdom een groot
deel uit van de niet betaalde oorlogs
schuld van Duitschland aan ons".
Als men deze laatste zin betreffende de
oorlogsschulden buiten beschouwing laat
voor een Europeaan is dit soort dollar-ame
rikanisme wat al te moeilijk te verwerken
zit er heel wat in het betoog van Bruce Bli
ven. Hij moge dan in hoofdzaak zijn ironie
hebben willen luchtentoch is er werkelijk
reden voor de Amerikanen, om dankbaar te
zijn. Het is bekend dat sommige universi
teiten letterlijk met elkaar gestreden hebben
om de knapste Duitsche bannelingen af te
vangen. Geen wonder.
En niet alleen de Amerikanen kunnen zich
verheugen in de aanwinst van zooveele cory-
phaeën van wetenschap en kunst, maar vele
andere landen hebben ook bij den uittocht
uit Duitschland geprofiteerd en er de arbeid
van hun universiteiten, de beteekenis van hun
muziek- en tooneelleven mee op hooger plan
gebracht. Wij verkeeren in Nederland pok in
dat geval, al is bij ons de intocht van ver
maarde Duitsche bannelingen lang niet zoo
groot geweest als in de Vereenigde Staten en
in sommige andere landen.
Men moet evenwel uit beschouwingen als
die van Bruce Bliven niet gaan afleiden, dat
nu de voornaamste figuren van wetenschap
en kunst, die tot de Duitsche bannelingen
behooren, elders een werkkring hebben ge
vonden, er eigenlijk geen kou meer aan de
lucht is.
Het zijn maar weinige tientallen menschen,
die krachtens hun wereldreputatie zóó hun
nieuwen weg in het leven vonden. Achter hen
staan de duizenden en nog eens duizenden
anderen, waaronder zeer velen van bijzondere
knapheid en begaafdheid, wier namen even
wel niet tot buiten Duitschland waren door
gedrongen en wier gaven dan ook in de mees
te gevallen niet tot de kleine kern der ge-
nialen reiken. Wélke kans hebben deze men
schen? Er zijn geen universiteiten, geen too-
neeldirecties, geen orkestbesturen en geen
filmmagnaten die om hen vechten. En toch
behooren velen hunner tot die kern van be
gaafdheid, ontwikkeling, cultuur die ieder
volk broodnoodig behoeft om zich in stand te
houden en zijn waarlijke innerlijke kracht op
peil te houden.
Daarom geloof ik ook dat het Duitschland
eenmaal berouwen zal, zoovele begaafde men
schen te hebben uitgestootenmenschen
die zich zelfs nu nog meer Duitschers dan iets
anders zullen moeten voelen, omdat zij in dat
land geboren zijn. De geboortegrond loochent
zich niet.
Maar velen hunner verkommeren er op
althans geestelijken anderen hebben
moeten vluchten. Zulk goed werk als zij in
Duitschland presteerden (en nog verder had
den kunnen volbrengen) zullen zij wellicht
daarbuiten niet tot stand kunnen brengen.
Zij zijn te zeer gehandicapt, gebrandmerkt.
Zij zijn uitgebannen. Juist daarom beweer ik
dat men zijn grenzen niet tegen hen mag
sluiten. En ook niet tegen anderen, die vluch
ten moeten, van welke richting zij ook zijn.
R. P.
Tot nu toe ruim 6 millioen
bij raming ten
achter
Ook directe middelen
stellen wat teleur
DE opbrengst van de directe be
lastingen heeft tot ultimo
April jl. bedragen f46.833.543.97
tegenover f 42.253.259.41 op ultimo
April van het vorig jaar, een meer
dere opbrengst thans derhalve van
rond f 4.580.000.
Nemen we hierbij in aanmerking,
dat op ultimo Maart jl. de opbrengst
reeds bijna 5 millioen hooger was dan
het vorig jaar, dan valt in April,
vergeleken met dezelfde maand van
1937, een aanmerkelijke achteruit
gang in opbrengst te constateercn
en wel met ruim f 417.000.
Voornamelijk is dit minder gun
stige resultaat het gevolg van het
verloop In de opbrengst van de
grondbelasting. Bracht deze belas
ting tot ultimo Maart- nog ruim 3
ton meer op dan het vorig jaar,
thans is dit middel ruim f 280.000
ten achter gebleven bij de opbrengst
tot ultimo April 1937.
De overige belastingen bleven alle
in stijgende lijn, behoudens, dat de
op 31 Maart bestaande meer-op-
brengst van de belasting van de doo-
de hand ad f 257.691, thans is terug
geloopen tot een hoogere opbrengst
van f 191.215 in vergelijking met het
vorig jaar.
Wat de overige middelen betreft,
deze toonen na de gunstige cijfers
van de vorige maand, waarbij de ra
ming aanmerkelijk werd overschre
den, een sterke inzinking. Bij een
maandelijksche raming van f35.768.750
bedroeg thans de opbrengst slechts
f 32.663.187.37, hetgeen zelfs nog
f 1.826.119.06 minder is dan dc op
brengst over April 1937.
Over de eerste 4 maanden heeft de op
brengst bedragen f 136.697.799.13 tegenover
f 133.704.527.01 het vorig jaar.
Konden we over het eerste kwartaal reeds
een vooruitgang boeken yan ruim 4.8 mil
lioen, de maand April heeft dezen voorsprong
op het vorig jaar weer doen terugloopen tot
slechts bijna 3 millioen gulden.
P. CRAMA OVERLEDEN.
J.l. Vrijdag bereikte de heer P. Crama, de
bekende winkelier uit de Kleine Houtstraat,
drankbestrijder en vegetariër, den 90-jarigen
leeftijd. Dit feit kon echter alleen door de
huisgenooten, die hem zulk een mooien le
vensavond bezorgd hebben, herdacht wor
den en dat nog alleen maar op een stille wijze,
want de vriendelijke grijsaard lag toen zeer
ernstig ziek te bed. Het is niet meer tot hem
doorgedrongen, dat hij dezen hoogen ouder
dom bereikt heeft.
Maandagmiddag half vier is de heer Crama
overleden.
De teraardebestelling zal plaats hebben a.s.
Vrijdag morgen kwart voor twaalf op de Al-
gemeene Begraafplaats aan de Kleverlaan.
Een deputatie van de geheelonthouders zal in
den stoet meegaan.
Ten opzichte van de raming is de
gang van zaken zeer zeker allerminst
gunstig te noemen. Waar de raming
voor vier maanden f 143.075.000 be
draagt, zien we derhalve, dat de op
brengst hierbij f 6.377.100,87 is ten
achter gebleven.
De inkomsten ten bate van het gemeente
fonds hebben tot en met April bedragen
f 66.153.256,61 tegenover een raming van
f63.140.000.
Voor het werkloosheidssubsidiefonds waren
de inkomsten tot en met April f 20.860.825.51
bij een raming van r 52.300.000 voor den ge-
heelen dienst 1938.
De opbrengst ten bate van het verkeers-
fonds was in April f 5.648.523.21 en over de
eerste vier maanden f 9.971.879.87.
Nieuw Amsterdam
reeds te New-York
DE Nieuw Amsterdam heeft de
Ambrose-vuurtoren Maan
dagavond om 19.40 uur
Greenwichtijd gepasseerd. Hier
mede is een nieuw record geves
tigd op de lijn RotterdamNew-
York.
(In een Engelsch blad biedt iemand
per advertentie aan, dameshondjes
met een onschadelijke verf te
schilderen in de kleur van de japon,
hunner meesteres).
De wereld is vandaag den dag
Wel inderdaad vol kleuren,
Die je somtijds bewondren mag,
Maar vaak ook moet betreuren.
Meest leidt helaas dit kleurenspel
Tot heftig contrasteeren.
Alleen de mode streeft dan wel
Naar kleurharmoniëeren.
Zij streeft daarnaar zoo nu en dan
Tot in het hyperdwaze.
Zoodat men 't nauw gelooven kan
En zich slechts moet verbazen.
De kleur van 't haar. daar is het mee,
Zooals wel spreekt, begonnen.
Dat verfde men naar 't nieuw idee
In tint met de japonnen.
Toen kwamen nagels aan de beurt
En daarna sigaretten,
Die werden ook precies gekleurd.
Zooals mevrouw's toiletten.
En nu men dan niets geks meer weet,
Om roem mee te verwerven,
Nu wordt men bovendien nog wreed,
Nu gaat men honden verven.
Een blauwe hond, een groene hond,
Een roode hond daarneven,
Zoo schildert men een nieuwen grond,
Voor een waar hondenleven.
Maar vast is dat zulk onfatsoen,
Als 't werklijk gaat gebeuren.
Ook menig mensch van weerzin groen,
Van schaamte rood zal kleuren.
P. GASUS.
LORD SWINTON, de afgetreden Britsche
minister van luchtvaart.
Onze hoofdredacteur heeft een heele ver
zameling blijken van instemming, uit ver
schillende kringen, ontvangen naar aanleiding
van zijn artikelen „Het Asylrecht" in ons
nummer van 12 dezer en „Politieke Vluchte
lingen" in ons nummer van 14 dezer. Daaruit
blijkt bovendien dat velen wenschen hun stem
te verheffen tegen de thans toegepaste me
thoden en zich in Den Haag te doen hooren.
Daarom deelen wij ïr^de dat het adres, door
een aantal-Nederlanders uit wetenschappelijke
kringen tot den Minister van Justitie gericht
het was dit adres dat onze hoofdredacteur
citeerde in zijn artikel van 12 dezer kan
worden ondersteund. Bij de publicatie van het
adres was de mededeeling gevoegd, dat blijken
van instemming nog konden worden ingezon
den bij mr. J. Goslinga, Frans Halsstraat 18,
Utrecht.
CONCERT „ZANG EN VRIENDSCHAP".
Het concert van de Kon. Liedertafel
„Zang en Vriendschap", dat wegens ziekte
uitgesteld moest worden, zal thans op 20 Mei
plaats hebben. De reeds uitgegeven toegangs
bewijzen zijn voor dit concert geldig.
„DE JEUGD EN DE WERELDVREDE".
De commissie voor klnder-vredeslectuur
uit de Vereeniging voor Volkenbond en Vre
de veroorlooft zich, de medewerking van
ouders, onderwijzers en jeugdleiders in te
roepen, opdat de inhoud van haar driemaan
delijkse!] blaadje zooveel mogelijk onder
hunne leiding met kinderen van 10 tot 14
jaar besproken worde.
Juist nu de Volkenbond moeilijke tijden
doormaakt, moet op velerlei wijze dubbele
aandacht aan de opvoeding tot de vredesge-
dachte worden geschonken: de 18 Mei-her-
denking biedt daartoe een uitstekende ge
legenheid, Bovendien is een nieuwe vaste ru
briek over den Volkenbond ontworpen, die
met de grootste zorg in kinderlijken vorm zal
worden behandeld.
Maar vooral ook met het oog op de ver
schillende wijzen om de zelfwerkzaamheid op
vredesgebied bij het kind op te wekken, welke
de redactie steeds tracht te bevorderen, even
als een bezielende viering van 18 Mei en 11
November, is leiding en continuïteit zoo ge-
wenscht.
Moge tevens het in het leven roepen van
plaatselijke groepen van de Commissie van
Moeders en Opvoedsters in de af deelingen
van „Volkenbond en Vrede" krachtig er toe
medewerken, dat de opvoeding tot de vre-
des- en volkenbondsgedachte ook op velerlei
andere aantrekkelijke wijzen voor het jonge
kind worde bevorderd.
Deze Commissie stelt zich tot taak het voe
ren van propaganda hiervoor in het gezin,
in hare omgeving en onder de jeugd en wel
steeds in nauwe samenwerking met de af-
deelingsbesturen en met het Comité van Ac
tie. Doch tevens kan zij zich in verbinding
stellen met personen en vereeniglngen ter
zake van gemeenschappelijke arbeidsverrich-
ting, mits passende in het kader van de ver
eeniging.
Het keuzelijst-je geeft hiervan een overzicht
en wordt op aanvraag gaarne door de' secre
taresse toegezonden.
Het nieuwe Ilongaarsche kabinet in officieele kleeding. Zittend derde van links
de nieuwe minister-president Imredy, daarnaast de minister van buitenlandsche
■aken Von Kanya,
Het woord is aan
Emerson:
Groot zijn is miskend zijn.
Ir. F. C. Du four treedt af als
directeur van Figee.
Ir. F. C. Du four zal in de binnenkort te hou
den aandeelhoudersvergadering van de N.V,
Haarlemsche Machinefabriek v.h. Gebr. Figee
verzoeken, Item eervol ontslag te verleenen.
In verband met zijn leeftijd acht hij den
tijd gekomen, zich terug te trekken.
In 1889 verliet de heer Dufour Delft, waar
hij gestudeerd had en kwam toen op het
electro-technisch bureau P. H. ter Meulen en
Co. te Amsterdam, waarna hij als ingenieur
werkzaam was bij de firma Schuckert en Co.
te Neurenberg. In 1891 was hij voor die firma
werkzaam op de internationale electro-tech-
nische tentoonstelling te Frankfort de eerste
groote tentoonstelling welke van dien aard
gehouden is. De electro-techniek stond toen
nog niet op de hoogte die zij in onze dagen
heeft bereikt, mede door het streven van
mannen als Dufour.
Op 1 Januari trad ir. Dufour in dienst der
firma Gebrs. Figee te Haarlem. Zijn antece
denten leidden ertoe dat hij benoemd werd
tot onderdirecteur der afdeeling electro-tech
niek; de heer J. F. Huiswil werd met dezelfde
functie belast bij de afdeeling machinebouw.
Een vruchtbare samenwerking tusschen beide
bekwame mannen ontstond die veel jaren zou
blijven voortbestaan. Figee ontwierp en
leverde tal van bewegingsinstallaties, o.a. die
voor de groote sluizen te IJmuiden, voor
bruggen in ons land en in België, voor spoor
bruggen te Velsen en Selzaetc. voor liften, o.a.
op Nederlandsche spoorwegstations, in de ver
schillende veemen in Amsterdam en Rotter
dam en in een aantal andere Rijks-, Ge
meente- en particuliere gebouwen.
Ir. F. C. Dufour.
Gedurende vele jaren is dc heer Dufour lid
van de Kamer van Koophandel en Fabrieken
in dit district geweest; hij is commissaris van
de Holl. Electrische Spoorweg Mij. en lid van
het bestuur van de Groot-Noordhollandsche
Levensverzekering Mij. Het vertrouwen van
zijn Haarlemsche mede-lndustrieelen. riep
hem twee keer naar den voorzitterszctel van
het departement Haarlem der Ned. Mij. voor
Nijverheid en Handel: hij was voorzitter van
1903 tot 1907 en van 1916 tot 1921.
De werkloosheid.
Aantal werkloozen 91 minder dan de
vorige week.
De werkloosheid in onze stad heeft in de
afgeloopen week eenige vermindering on
dergaan. Het aantal werkloozen is nl. thans
5173, dat is 91 minder dan de vorige week.
271 minder dan in 1937 In dezelfde periode
en 724 minder dan in 1936 op denzelfden tijd.
HEDEN: 12 PAGINA'S
pag.
De Nieuw Amsterdam heeft op haar eerste
reis een record geboekt. 1
De opbrengst van de rijksmiddelen over
April heeft teleurgesteld. 1
De Nederlandsche Bank verlaagd het divi
dend. 3
Dc maatregelen inzake toelating van
vreemdelingen zouden eenigszins worden
verzacht. 3
In het Engelsche kabinet zijn eenige wij
zigingen gebracht. 4
Een brand in de Amerikaansche stad At
lanta heeft ontzettende gevolgen gehad. 4
Dc toestand aan den Loenghai-spoorweg in
China is niet geheel duidelijk. 4
Geleidelijke verlaging van het vastrceht-
taricf voor clectricitcit te Heemstede? 6
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Dankbaarheid. 1
Speciale correspondentie: Critiek noopt
Chamberlain tot kabinetswijziging. 2
United Press correspondentie: Verkiezin
gen in Zuid-Afrika. 4
II. D. Vertelling: Roem. 6
Het sportgesprek van de week. 7
J. B. Schuil over: De Houten Ham. 10
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op g
