Volkenbondsdag
vele Groentjes meer
Een matte of gebruinde teint staat altijd charmant
DINSDAG 17 MEI 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
3
Een verklaring van
de vereeniging
voor Volkenbond
en Vrede
Vele jaren reeds wekt de Vereeniging voor
Volkenbond en Vrede er de Nederlandschei
burgers toe op, om op den 18den Mei een bij
zondere aandacht te wijden aan de Volken
bondsgedachte, welke nu 39 jaren geleden, op
dien dag opnieuw wortel beloofde te zullen
schieten, toen afgevaardigden van de voor
naamste Staten op de roepstem van den Tsaar
Nicolaas II van Rusland in het Huis ten Bosch
te 's Gravenhage bijeenkwamen ten einde zich
te beraden over de mogelijkheid om „tot een
machtigen bundel samen te binden het pogen
van alle staten, die er waarachtiglijk naar
streven, wereldvrede te doen zegepralen over
vredebreuk en tweedracht, en deze samen
binding hecht te maken door eenparige er
kenning van die grondregels van recht,
zonder welke ook tusschen mogendheden en
volken veiligheid niet bestaanbaar is".
De destijds door den Tsaar en velen met
hem gekoesterde idealen gingen helaas niet in
vervulling en de overleggingen werden wree-
delijk door den Wereldoorlog verstoord.
Maar uit den oorlog zou toch iets goeds ge
boren worden. De menschheid hunkerde naar
vrede, naar een duurzamen vrede, en om dien
te bevorderen, liefst afdoende te verzekeren,
stichtte men bij het sluiten van het vredes
verdrag in 1919 den Volkenbond, waartoe
Wilson in 1918 den weg had gewezen.
De uitnemende waarde van een Volkenbond
in het volle, heldere licht te stellen, de no
bele denkbeelden, welke er aan ten grondslag-
liggen, te verbreiden, ieder met de Volken
bondsgedachte vertrouwd te maken, overal
de overtuiging te doen doordringen, dat een
Volkenbond een eerste voorwaarde is voor het
verstevigen van den vrede tusschen de vol
keren, ziet daar iets van wat onze Vereeni
ging met den 18-Mei-dag beoogt.
Langen tijd heeft zij den wind meegehad!
De Volkenbond had gezag, steeg in beteekenis
en aanzien, deed niet slechts nuttig, maar op
staatkundig gebied hoogst belangrijk werk,
oogstte politieke successen.
Maar allengs keerde de wind. Met betrek
king tot ernstige conflicten laatstelijk het
Italiaansch-Abessynische en het Japansch-
Chineesche conflict faalde de Volkenbond.
Eenige staten, waaronder machtige, keerden
zich van hem af. Vele vroegere voorstanders
of gematigd-onverschilligen hadden nog
slechts hoon of een geringschattend schou
derophalen voor hem over. De gedachte van
sancties scheen geheel te moeten worden los
gelaten. Ja. hier en daar verklaarde men den
Volkenbond reeds vrijwel dood. Maar geluk
kig leeft en werkt hij nog, en heeft hij ook
onder de staten nog steeds warme vrienden.
Deze beraden zich over middelen om hem een
spoedig herstel en daarna een krachtig be
staan te verzekeren.
Die pogingen zullen vroeg of laat moeten
slagen, mits de stem der volkeren zelf, roe
pende om een hechte volkerengemeenschap en
een duurzamen vrede, zich bij voortduring
duidelijk hoorbaar wete te maken.
In Nederland heeft deze stem steeds helder
geklonken, en zij is gelukkig nog allerminst
verzwakt.
Er is geen reden, haar het zwijgen op te
leggen, of zelfs maar haar te temperen. In
tegendeel! En daarom zegt de Vereeniging
tot allen, die haar vragen: is het er wel de
tijd naar, om als vorige jaren luide de Volken
bondsgedachte te prediken, zonder aarzelen:
ja, rpeer dan ooit is het daar de tijd voor.
Overal in dc wereld. Zeker niet in de laatste
plaats in Nederland, het land onzer vaderen,
die nooit voor tegenwind uit den weg gingen,
ook bij stormweer zee kozen en dan de reis
wonnen.
Ons volk, dat zijn zelfstandig bestaan be
stendigd wenscht te zien, wil gaarne met alle
andere volkeren in vrede en vriendschap le
ven en het zijne doen om overal in de wereld
den vrede te bevorderen.
Niet de figuur van een verzameling van
Staten, die door een aan alle kanten immer
hooger opgevoerde bewapening zoo goed als
het gaat in een uiteraard wankel evenwicht
wordt gehouden, doch een op beginselen van
recht berustende ware volkerengemeenschap
biedt daarvoor nog steeds den waardigsten,
tevens den hechtsten grondslag.
De wereld, die een oogenblik sterk genoeg
scheen voor de taak, de organisatie en het
beheer van zulk een gemeenschap op zich te
nemen, is daarvoor nog te zwak gebleken.
Het komt er thans op aan, haar innerlijk zoo
te verstevigen, dat de Volkenbond er een
goede, blijvende plaats kan vinden.
En daarom, sterker dan ooit klinkt de roep
stem der Nederlandsche burgers om vrede in
het koor der millioenen vredesgezinden, dat
steeds duidelijk moet worden gehoord over de
wereld, opdat stap voor stap, misschien milli
meter voor millimeter de demonen van twee
dracht, naijver, onderdrukking en krijg wor
den teruggedrongen of, zoo zij al even terrein
wonnen, hun dat weer worde ontnomen met
de kracht, welke er uitgaat van wie de heer
schappij van recht en vrede voorstaan.
Anders gezegd, een heirleger van vredes-
toortsen, op 18 Mei te ontsteken en van hand
tot hand gaande, door de landen te dragen
moge allerwegen vredevuren doen oplaaien!
machtig en onbluschbaar, en krachtig bevor
derend het doel van Vereenigingen als de
onze: de ontwikkeling van een internatio
nale rechtsorde, in het bijzonder door mid
del van den Volkenbond, de verbreiding van
de vredesgedachte en het bestrijden van den
oorlog.
KNAAPJE VERDRONKEN.
Maandagmiddag om vijf uur is het vijf
jarig knaapje W. R. in een onbewaakt oogen
blik in de Piushaven te Tilburg te water ge
raakt en verdronken.
Weer een geheime zender in
Twente opgespoord.
Eigenaar een 19-jarige jongeman.
Den laatsten tijd werden in Twente geregeld
op Zondagmorgen en -middag uitzendingen
gehouden door een geheimen radio-zender,
welke zich aankondigde als „Het volle profijt".
Het is de politie te Enschedé thans gelukt,
dezen zender, terwijl juist een uitzending werd
gehouden, te ontdekken in een woning in de
Galvanistraat aldaar.
De eigenaar bleek de negentienjarige van S,.
uit Glanerbrug te zijn. Het toestel dat door
hem zelf was vervaardigd, was uitstekend voor
uitzendingen geschikt. Eiken Zondag werd op
een andere nlaats uitgezonden.
Zoon schiet op zijn vader.
Slachtoffer krijgt schot hagel in de buik.
Maandagmiddag drie uur heeft de
22-jarige A. Sch. te Geldrop bij een
huiselijken twist van zeer korten
afstand een schot hagel gelost op
zijn 63-jarigen vader, H. M. Sch.,
waardoor deze in den buik werd ge
troffen.
De geneesheer Koch uit Geldrop verleende
het slachtoffer de eerste hulp en liet hem
overbrengen naar het Sint Anna ziekenhuis
te Geldrop.
De toestand van het slachtoffer is naar
omstandigheden redelijk wel.
De dader is onmiddellijk na het noodlot
tige schot gevlucht, doch heeft zich later in
den middag bij de politie te Eindhoven ge
meld, waarna hij naar Geldrop werd terug
gebracht en aan de gemeentepolitie aldaar
werd overgegeven.
De politie heefc het geweer, waarmede het
schot is gelost, in beslag genoirten. Wat de
aanleiding tot de twist is geweest, is nog
niet bekend.
De vader woonde alleen met zijn zoon in
de Geulstraat te Geldrop.
Onderscheidingen van het
Carnegie-Heldenf onds.
Aan personen in onze omgeving.
Door het Caniegie-heldenfonds zijn in het
afgeloopen jaar de volgende onderscheidingen
toegekend aan personen in Haarlem en om
geving:
J. P. V-isscher, 41 j., kantoorbediende, te
Haarlem, heeft 2 December 1936 een jongetje
gered uit het water aan den Burgwal te Haar
lem, door gekleed daarin te springen en het
kind, dat gedeeltelijk onder een schuit lag,
naar den wal te brengen.
Als belooning en schadevergoeding is hem
een bedrag van 40 geschonken.
Th. van der Hoorn, 32 jaar, schipper-motor-
drijver te Haarlem, heeft 13 April 1937 een
jongen gered uit de Brouwersvaart te Haarlem.
Na door een sloot te zijn gewaad, heeft Van
der Hoorn pl. 15 m. moeten zwemmen; hij
bracht den drenkeling zwemmende aan den
wal.
Als belooning is hem een bedrag van 15
geschonken.
W. Castricum, opperman, en C. Put, los ar
beider, beiden te Velsen, hebben 2 Juni 1937
een jongen gered uit de Cementhaven aldaar,
door gekleed te water te springen. De jongen
klemde zich eerst aan Castricum vast, waar
door beiden naar de diepte gingen. Put wist
den jongen van Castricum los te maken en
met dezen den wal te bereiken.
Aan beide redders is als belooning en scha
devergoeding een bedrag van 25 geschonken.
A. Vermeulen, 74 jaar, wachtsman, te
IJmuiden, heeft 25 September 1937 twee kin
deren gered uit de binnenhaven van het
hoogovenbedrijf aldaar doorf gekleed te water
te gaan. Met behulp van een hengel wist hij
de jongens naar den wal te brengen. Als ver
goeding van de geleden schade is hem een
bedrag van 10 geschonken.
Deel van Doom's raad in staking.
Niet eens met beslissing van Gcd. Staten.
De gemeenteraadsvergadering van Doorn,
die tegen Maandagmiddag half drie uitge
schreven was kon niet doorgaan, omdat net
meerendeel der leden was weggebleven. De
absenten waren twee liberalen, twee Christe
lijk Historischen en twee s. d. a. p.'ers, die
hadden medegedeeld, zich eerst te moeten
beraden of het nog nut heeft zich aan de be
langen der gemeente te wijden.
Dit houdt verband met het besluit van Ge
deputeerde Staten om goedkeuring te ont
houden aan het raadsbesluit tot aankoop van
het landgoed „Der Hirtler", zulks op aan
drang van de anti-revolutionnaire raadsfrac
tie en een Christelijk-Historisch lid, onder lei
ding van den anti-revolutionairen wethou
der jhr. mr. H. A. M. van Asch van Wijck.
Deze aankoop toch werd algemeen als een
bijzonder gunstige transactie beschouwd,
waardoor de gemeente, voor den prijs van 20
cent per Meter, eigenares werd van een stuk
bouwrijp terrein, groot 40 H.A. Bij aankoop
door de gemeente zouden belangrijke deelen
gereserveerd kunnen worden als bouwgrond
en voldoende doelen verkaveld om de kosten
van aankoop te dekken.
De raadsminderheid overwoog, dat in geen
geval het risico van belastingverhooging ge-
loopen mag worden.
Van 1 Januari tof 30 April
1938 bevatte Haarlem's
Dagblad weer
dan van 1 Januari tot 30
April 1937. Maakt U op
Uw tijd ook gebruik
van deze rubriek??
Cost gering Baet groot
Nederlandsche Bank verlaagt liet
dividend.
Tot 30.per aandeel.
Naar wij vernemen, zal door de
directie en commissarissen van de Ne
derlandsche Bank op de eerstvolgende
algemeene vergadering van aandeel
houders worden voorgesteld over het
boekjaar 1937"38 een dividend van
f 30 per aandeel van f 1000 uit te kee-
ren.
Toelating van vreemdelingen.
Uitzonderingen wanneer getroffen maat
regelen extra hard zouden zijn.
Naar de N.R.Crt. ter oore komt, is alsnog te
bevoegder plaatse besloten de jongste rege
ling ten aanzien van het weren van vreemde
lingen, die zich in Nederland reeds gevestigd
hebben of willen vestigen een kleine wijzi
ging te doen ondergaan. En wel in zooverre,
dat niet per se en niet over de geheele linie
onverbiddelijk alle sinds 1 Maart jl. hier ter
vestiging binnengekomen vreemdelingen als
ongewensehte vreemdelingen het land zul
len moeten verlaten met uitzondering dan
van hen. wien anders elders lijfsgevaar zou
bedreigen. Wanneer aantoonbaar is dat de
terugwerkende kracht van den jongsten
maatregel extra hard zou zijn, zou de moge
lijkheid bestaan daarvan af te wijken. In de
zeer uitzonderlijke gevallen, nl. waarin naar
het oordeel van de bevoegde instantie zich
zulk een bijzondere hardheid inderdaad zou
voordoen, kan eventueele dispensatie plaats
vinden, zoodat dan niet 1 Maart doch 7 Mei
als „grensdatum" zou kunnen gelden.
Een dusdanig extra-harde uitwerking van
de terugwerkende kracht tot 1 Maart kan
men zich onder meer denken in het geval dat
iemand reeds vóór 1 Maart zoowel elders
(nl. In het land waar hij vandaan komt) als
tevens hier te lande, alle mogelijke maatre
gelen met het oog op vestiging overeenkom
stig de toen ten onzent geldende voorschrif
ten had getroffen. Met het gevolg dat indien
t.a.v. den betrokken vreemdeling toch de
datum van 1 Maart zou gelden, hij eigenlijk
doordat hij mede was afgegaan op hetgeen
destijds in Nederland rechtens gold, thans
volkomen vast zou zijn geloopen. eenerzijds
door b.v. reeds hier een woning gekocht of
gehuurd, anderzijds in het land dat hij zou
verlaten zijn werkkring en bezittingen geli
quideerd te hebben.
Het is niet uitgesloten, dat in zoodanig ge
val de fatale datum van 1 Maart geen toe
passing zou vinden: dit ware' zoowel denk
baar ten aanzien van iemand, die reeds hier
gevestigd is als van iemand die hier nog niet
vertoeft maar wel reeds sinds lang alle voor
bereidende maatregelen in overeensteemming
met de Nederlandsche maatregelen had ge
troffen.
Of er intusschen redenen tot het maken
van een dergelijke uitzondering bestaan zal
de instantie welke zich met heel deze aange
legenheid van toelating of verwijdering van
vreemdelingen bezig houdt van geval tot ge
val beoordeelen
Visschcrij op IJselmeer ontwikkelt
zicli gunstig.
Opbrengst bijna het dubbele van het
vorig jaar.
De visscherij op het IJselmeer heeft zich
tot heden toe zeer gunstig ontwikkeld.
Tot uit. April werd in dit jaar aangevoerd
voor een waarde van f 139.584 tegen f 73.810 in
1937.
De toeneming van f 65.774 is een gevolg van
de grootere aanvoeren van alle belangrijke
vischsoorten. zoowel van aal, snoekbaars, baars
als van spiering;
Engclsche schepelingen verzetten
zicli tegen <le politie.
Revolver moest er aan te pas komen.
De bemanning van een der booten van de
Rotterdamsche rivierpolitie heeft Maandag
avond een benauwd kwartiertje meegemaakt.
Enkele leden van het corps kwamen namelijk
te staan tegenover de bemanning van een En-
gelsche bananenboot, omdat zij op verzoek
van den kapitein enkele Britten, die het schip
hadden verlaten, weer had teruggebracht.
Omstreeks kwart voor vijf werd door den
kapitein van het Engelsche stoomschip „Ara-
cataca", dat in de Rijnhaven lag. assistentie
ingeroepen van de rivierpolitie, omdat vier
leden van de bemanning, die onder invloed
van sterken drank verkeerden, weigerden lan
ger aan boord te blijven. Zij wilden, hoewel de
boot gereed lag voor vertrek, toch nog eerst
den consul spreken. Deze mannen slaagden
erin, van het schip af te komen en liepen reeds
aan de Rijnhaven-Zuidzijde, toen zij door de
politie-agenten werden aangehouden. Het
terugbrengen naar het schip geschiedde onder
hevig verzet, maar tenslotte slaagde men er
toch in de vier Engelschen aan boord te
krijgen.
Op het schip gekomen bleek, dat de rest
van de bemanning, ongeveer vijftien personen,
de partij van him kameraden trokken. Zij
keerden zich tegen de rivierpolitie. De een
greep een stuk hout, een ander nam een lan
taarn en zoo wilde men de agenten te lijf.
Deze moesten toen hardhandig optreden en
met den gummistok kregen de Engelschen er
flink van langs. Toch moesten eenige schoten
in de lucht worden gelost om de heeren te
kalmeeren.
Na een minuut of tien keerde de rust weer
en toen de rivierpolitie, die nog even aan boord
bleef om te zien hoe de zaak verder verliep,
het schip had verlaten, kon de kapitein order
geven om uit te varen.
Een halve eeuw geleden
Uil Haarlem's Dagblad van 1888.
17 Mei:
Te Amsterdam is een electrische ver
lichting van bizonder belangwekkenden
aard in een der perceelen van de Hee
rengracht, door de firma Mijnssen Co.,
ingenieurs en electro-technici, tot stand
gebracht. Een accumulator-batterij,
welke tegenwoordig slechts éénmaal per
week behoeft te worden geladen, ont
wikkelt den electrlschen stroom voor de
op ruime schaal aangebrachte Edison-
gloeilampjes. Het door de accumulatoren
verkregen licht is veel constanter dan
het direct voortgebrachte, en het groote
voordeel voor particuliere woningen be
staat daarin, dat 's avonds geen machi
nist noodig is en dat ook gedurende den
nacht het licht, evenals gas. beschikbaar
blijft. De dynamo, welke nu en dan de
batterij moet laden, wordt gedreven
door een 2 cylinder gasmotor en de ge
heele installatie is in een kleine ruimte
geplaatsteen betrekkelijk ongeoefend
persoon is in staat de machine bij het
laden te bedienen.
Vier- of vijfjarige kweekschool?
Plannen van minister Slolcmaker ontmoeten
verzet in de Tweede Kamer.
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer op het wetsontwerp tot wij
ziging van de Lager Onderwijswet 1920.
Vele leden erkenden, dat de vierjarige
kweekschool een verbetering beteekent in
vergelijking met den bestaanden toestand,
die geheel onvoldoende moet worden geacht,
doch zij zouden verre de voorkeur geven aan
een driejarige vooropleiding, gevolgd door
een vijfjarige kweekschool, met als eindre
sultaat de eene onderwijsbevoegdheid zonder
afzonderlijke hoofdakte. Zij achtten het
hoogst bngewenscht, dat zou worden gehand
haafd de toestand, dat de jonge onderwijzer
in de moeilijke jaren, waarin zijn eerste op
treden in de school al zijn inspanning vor
dert, zich voor het hoofdakte-examen moet
bekwamen. Een bijkomstig voordeel van de
vijfjarige kweekschool zou zijn. dat de onder
wijzersexamens niet één jaar, maar twee ja
ren zouden worden stopgezet.
Verscheidene van deze leden zouden er in
tusschen de voorkeur aan geven, indien de
toekomstige onderwijzers eerst een hoogere
burgerschool of gymnasium doorliepen en
pas daarna door een afzonderlijke vakoplei
ding voor hun taak in de lagere school "wer
den bekwaamd. Zij wilden breken met de
kweekschoolopleiding, die zij een ramp acht-
De Klant is Koningl Daarom vindt U bij
Kreymborg 'n voortreffelijke keuze in Waar-
borg-Kleeding en voorkomende, deskundige
bediening.
alléén bj KREYMBORG
(Adv. Ingez. Med.)
Brand in gebouw der directe
belastingen.
Bescheiden wist men bijtijds in veiligheid te
brengen.
Maandagmiddag om drie uur is waarschijn
lijk door kortsluiting, brand ontstaan in het
kantoorgebouw der directe belastingen en ac
cijnzen te Waalwijk.
Onmiddellijk na het uitbreken van den
brand ging men er toe over de waardevolle
bescheiden in veiligheid te brengen.
Hiervoor riep men de hulp in van scholieren
van de tegenover het gebouw liggende rijks
vakschool voor schoenmakers en leerlooiers,
waarheen de administratie werd overge
bracht.
De brand breidde zich snel uit en woedde
hoofdzakelijk in de drie archief kamers in het
bovenste gedeelte van het gebouw, welke kort
geleden vernieuwd waren. De plaatselijke
brandweer bestreed het vuur en slaagde er na
anderhalf uur blusschen in den brand mees
ter te worden. De drie archiefkamers zijn ge
heel uitgebrand.
De kantoorlokalen van de inspectie zoowel
als die van den ontvanger de rdirecte belas
tingen kregen veel waterschade terwijl de
lokalen van de registratie en het zegelrecht
lichte waterschade opliepen.
Amilda-crëme, die tevens zoo goed is voor de huid, is verkrijgbaar in twee begeerde teinten. Mat en Bruin. Doos 50 en 25 cent.
Beide sporen te Ede vrij.
Maar electrische treinen kunnen nog niet
rijden.
In den loop van den avond heeft men het
spoor ArnhemUtrecht, dat door de trein
botsing van Zondagavond was versperd, vrij-
gekregen. De ontspoorde treindeelen zijn
naast het spoor geplaatst. In den loop van
den nacht zijn deze treindeelen op onder
stellen, welke men uit Haarlem had laten
komen, geplaatst en op een zijspoor geran
geerd.
De electrische leiding ls, hoewel er
met man en macht wordt gewerkt,
nog niet gereed. Dit vindt mede zijn
oorzaak in de beschadiging van onder-
grondsche verbindingen, welke moei
lijk kunnen worden opgespoord. Der
halve zullen ook heden nog speciale
Dieseltreinen den dienst tusschen
Arnhem en Ede. waar men in of uit
de electrische treinen overstapt,, on
derhouden.
Reeds in den loop van den avond is de
vertraging van ongeveer drie kwartier aan
zienlijk teruggebracht .toen het tweede spoor
weer open was en in gebruik werd genomen
Alhoewel het overstappen te Ede meer tijd za
vorderen, dr.de dienstregeling toelaat, hoopt
men morgen toch den dienst vrijwel normaal
uit te voeren
Kleeren van 13-jarig meisje vlogen
in brand.
Aan verwondingen overleden.
Toen de dertienjarige dochter van den
landbouwer F. de Crom te Oerle (bij Veldho
ven). aan. het spek bakken was, geraakten
plotseling haar kleeren in brand, waarschijn
lijk doordat de vlammen in de pan sloegen.
De vader, die alleen met het meisje thuis was,
kwam op het hulpgeroep toesnellen en trok
haar de brandende kleeren van het lichaam.
Het meisje had echter al zulke hevige brand
wonden opgeloopen, dat het eenige uren latei-
overleden is.
De steun aan kleine boeren.
De minister van economische zaken schrijft
in een circulaire aan de gemeentebesturen
betreffende den steun aan kleine boeren:
Overeenkomstig de bepalingen van de ge
wone steunregeling kunnen weduwen met
kleine kinderen en weduwen zonder kinderen
beneden de 25 jaar geenerlei steun ont
vangen.
Mede in overleg met zijn ambtgenoot van
sociale zaken heeft de minister besloten ten
aanzien van bedoelde weduwen, voor wie der
halve geen bedrijfsvoerder aanwezig is, en die
overeenkomstig de berekende netto-bedrijfs-
inkomsten in de b-groep van de kleine boe-
renregeling vallen, het karakter van bedrijfs
steun te doen praevaleeren, zoodat zij van de
eerste uitkeenngsweek af. volgend op het
uitgaan van deze circulaire, overeenkomstig
de bepalingen van de kleine boerenregeling
op het eigen bedrijf tewerkgesteld kunnen
worden.
Vreemdelingen hebben voor
kleedingbedrijf vergunning
noodig.
De Regeeringsperdienst meldt:
De wet van den 22sten April 1937 tot rege
ling van het zelfstandig uitoefenen van be
roepen en bedrijven door vreemdelingen
(Staatsblad no. 628) opent gelijk bekend, de
mogelijkheid om te bepalen, dat vreemdelin
gen nader aan te wijzen beroepen en bedrij
ven niet zelfstandig mogen uitoefenen, zonder
dat zli daartoe schriftelijk vergunning heb
ben verkregen.
Na onderzoek der verhoudingen in het klee
dingbedrijf is gebleken, dat er aanleiding be
staat dit bedrijf onder de werking der wet van
22 April 1937 te brengen.
De minister van economische zaken heeft
derhalve besloten totstandkoming van een
K.B te bevorderen, waarbij voor de zelfstan
dige uitoefening door vreemdelingen van het
kleedingbedrijf een vergunning verplicht wordt
gesteld.
Onder kleedingbedrijf wordt hier verstaan
het bedrijf bestaande in het vervaardigen,
vermaken of herstellen van:
1. Confectie- en maatkleederen en -kleeding-
stukken. waaronder begrepen alle gebreide en
tricot kleederen en kleedingstukken;
2. Hoofd-, hals-, hand-, been- en voetbe-
kleeding met uitzondering van schoeisel;
3. Kleedingtoebehooren als bretels, jarretels
kousenbanden, sokophouders mouw- en rok-
ophouders.
Het bovenbedoelde Kon. besluit zal dezer
dagen in de Staatscourant worden openbaar
gemaakt.
ten. Door dit stelsel immers worden dc aan
staande onderwijzers afgezonderd. Zij komen
niet in aanraking met andere jongelieden.
In de homogene omgeving, waarin zij voort
durend verkeex-en, verengt zich hun gezichts
kring. Dit geeft hun een gevoel van eigen
voortreffelijkheid, dat zij in een meer hete
rogene omgeving nooit zouden krijgen.
Waaraan moet de snelle wisseling in inzicht
worden toegeschreven, vroegen andere leden.
Zij vonden het een onrustig beleid. Zonder
zelfs de resultaten van het eerste eindexamen
der driejarige kweekschool af te wachten,
wordt deze kweekschool onbevredigend ge
noemd, hoewel zij kort te voren niet onvol
doende werd geacht. Het spreekt vanzelf, dat
een vier- of vijfjarige opleiding beter kan zijn
dan een driejarige. De vraag is echter of de
jonge onderwijzers, die na een driejarige op
leiding worden afgeleverd, goed bruikbaar
zijn. Deze vraag kan men niet ontkennend be
antwoorden,
Eenige leden vreesden, dat de minister niet
weerstand zal weten te bieden aan den drang,
de jonge menschen vol te proppen met schijn
geleerdheid, die aan hun evenwichtige ontwik
keling niet ten goede komt.
Een reden voor teleurstelling was ook, dat
de regeering het niet noodig heeft geacht een
beperking der opleiding voor stellen, waar
door de werkloosheid onder de onderwijzers
aanzienlijk zou kunnen zijn verminderd; stop
zetting van de opleiding gedurende een jaar
zal op den stand der werkloosheid nauwelijks
van invloed zijn.
Te hooge offers van de schatkist.
Tegen het pleidooi voor een vijfjarige oplei
ding met als sluitstuk de eene onderwijsbe
voegdheid, werd aangevoerd, dat een zooda
nige opleiding van de schatkist aanzienlijk
hoogere offers zou vragen. Bovendien zouden
tal van goede opvoeders door de hocge elschen
aan hun schoolsche kennis gesteld, van het
onderwnzersambt worden uitgesloten.
Deze leden wezen er bovendien op, dat een
onderwijzersopleiding, aansluitende aan H.B.S.
of gymnasium, te langdurig en te zwaar zou
zijn. Langs dezen weg zou op den duur niet
kunnen worden voorzien in de aanvulling van
een korps van bijna 40.000 personen. Deze le
den waren voorstanders van uitbreiding van
den cursusduur tot vier jaren, maar zij meen
den, dat het ontwerp met betrekking tot de
practische oefening verscheiden dezer leden
nog niet ver genoeg gaat.
Ten aanzien van de financieele gelijkstelling
van bijzonder en openbaar kweekschoolonder-
wijs, die door de voorgestelde artikelen 156 e.v.
in de Lager-Onderwijswet-1920. wettelijk zal
worden vastgelegd, werd opgemerkt, dat het
wettelijk recht op rijksvergoeding, in artikel
156 belichaamd, voor nieuw te stichten en
thans niet gesubsidieerde bijzondere kweek
scholen volkomen illusoir wordt. Men gaf in
ovex-weging het eerste lid van artikel X zoo
te redigeeren, dat het heth karakter van een
overgangsbepaling zal verkrijgen.
Naar de meening van verscheidene leden leidt
dit wetsontwerp tot een verhooging der onder
wijsuitgaven met meer dan een half millioen
gulden. Daarnaast legt het op de ouders der
kweekelingen den last van een jaar langer de
opleiding hunner kinderen te bekostigen. Ver
scheidene leden verklaarden daarom aan dit
ontwerp hun steun niet te zullen geven.
MISHANDELING VAN MR. VAN SCHAIK
Dezer dagen is in Den Haag door de politie
aangehouden een der leiders van Zwart Front,
zekere B.. die verdacht wordt van mishande
ling van oud-minister Van Schaik
Hij zou den heer Van Schaik eenige weken
geleden op straat een klap in het gezicht ge
geven hebben.
B. is door de politie verhoord en nadat ter
zake van mishandeling een proces-verba al was
opgemaakt, heengezonden.
