"AKKERTJE
Eichholtz N.V.
Ravioli
Vaste Waschtafels
kJatoüL tïutift.
Het vraagstuk der Sudeten-Duitschers
Kinderkoor „Inter Nos".
GORDIJNEN
Neem dadelijk 'n
Courantenreclame
Jeugdige breton
van fijn linnen met ribs-
lintgarnering
Ook deze vlotte trottcur
van fijn linnen met twee
kleurige lintgarnering valt ^JQQ
zeer in de smaak. J»
Sportieve blouse van piqué fantasie,
in diverse modekleuren
Zeer moderne blouse
vlot model met ceintuur in de
modekleuren
Geklede blouse van organdi fantasie.
met Valenciennes-kant en glazen knoopjes ge
garneerd. in. diverse modekleuren
Een nieuwe handschoen
van wasbaar nappaleder,
fantasie slip-on model in
diverse kleuren...
Autonomie voor de Duitschers'
refrein der Henlein Partij.
het
Tsjechen en Duitschers.
Anti-democratische minderheid.
(Van onzen specialen verslaggever.)
Praag, 16 Mei.
E luchtreiziger, die vendaag met 280
K.M. per uur langs den zonnigen he
mel naar het splinternieuwe vlieg
veld Ruzijne bij Praag kwam stor
men, moest waarlijk het hoofdschudden bij de
gedachte, dat er zóóveel onrigt en zóóveel
zorg is in een zóó mooie wereld. Drieduizend
meter boven het aardoppervlak lijkt die we
reld als uit kinderspeelgoed gebouwd: de huis
jes konden uit de beroemde Neurenberger
doozen komen, de bosschen zijn tot egale
groene plekken ingeschxompeld, rivieren en
spoorlijnen kronkelen als smalle zilverlinten
door het landschap, en niemand daarboven
dénkt nog aan grenzen. Zelfs de gebergten, die
als een door de natuur geschapen vesting Bo-
hemen tegen het omringende en opdrin
gende! Duitschland afsluiten, de gebergten
die in de strategie een hoofdstuk op zichzelf
vormen zij lijken den luchtreiziger niets dan
builen en bulten op het aangezicht van de oude
aarde. Als alle politici vandaag eens aan boord
van onze Douglas geweest waren: zij zouden
misschien een gevoel van beschaming hebben
gekregen, omdat zij van een zóó mooie wereld
een voor ons menschen schier onbewoonbaar
verklaarde woning maakten
Heel dat sprookje van-uit-de-lucht wordt
kwaadaardig weggeblazen zoodra de luchtrei
ziger van daareven weer grond onder de voe
ten heeft. Boheemschen grond. Want op de
zen zelfden stralenden voorjaarsdag loopen de
Praagsche couranten over van nieuws omtrent
Henlein, den leider der Sudeten-Duitsche par
tij, die uit Londen in het Boheemsche stadje
Asch is teruggekeerd en van wien iedeereen
op het oogenblik méér zegt te weten dan hij
weten kan. Hier in Praag leeft iedereen in de
wijde wereld van zijn fantasie. Is Konrad Hen
lein, wiens politieke carrière uit het leider
schap van een gymnastiekvereeniging voort
kwam, er in Londen in geslaagd, Churchill,
Vansittart en anderen van de redelijkheid van
zijn eischen te overtuigen? Wis en zeker, zeg
gen sijn eigen dagbladen. Geen sprake van,
verzekeren de Tsjechische conranten. En om
strijd dragen zij „aanwijzingen", zelfs „be
wijzen" voor de juistheid van hun standpunt
aan. Het gaat op 't oogenblik heet toe, en geen
wonder! Er zijn gemeenteraadsverkiezingen op
til en de gemoederen krijgen dus al zoo'n
beetje stembustemperatuur. „Iedere Duitscher
moet nu maar weten, dat hij onze regeering
tot vijand heeft", schreeuwt de heftige „Pravo
Lidu" en het blad schijnt er niet bij te beden
ken, dat het voor de regeering veel erger is
alle Duitschers tot vijanden te hebben. Helaas:
daar lijkt het bedenkelijk veel op. Vandaag
werd op mysterieuze wijze een regen van
staatsvijandige pamfletten over Bohemen uit
gestrooid. De politie slaagde er in vast te stel
len, dat zij van Sudeten-Duitsche herkomst
zijn. Wat arrestaties en inbeslagnemingen
volgden onmiddellijk, en dat is natuurlijk
nieuwe olie op het vuur der partij hartstochten.
Ondertusschen werkt de regeering onver
saagd aan het „nationaliteiten-statuut", dat
een grootscheepsche poging bedoelt te zijn om
aan de eischen dér Sudeten-Duitschers zoo
veel mogelijk tegemoet te komen. In Tsjechi
sche kringen loopt er door de geschakeerde
beoordeelingen van die poging één princi-
pieele scheidslijn. Aan den eenen kant staan
zij, die oprecht gelooven in de mogelijkheid
van een verzoening tusschen Tsjechen en
Duitschers; aan den anderen de sceptici en de
pessimisten die zeggen: wat wij doen. het zal
toch niet goed zijn; de Sudeten-Duitschers
zullen voor eiken vervulden wensch drie
nieuwe eischen indienen. Hebben zij een pink
dan nemen ^ij de hand, en hebben zij de hand
dan eischen zij het heele lichaam...
Tsjechen en Duitschers.
OM min of meer te voldoen aan mijn op
dracht. die luidt, dat ik den lezer een af
gerond beeld van het Sudeten-Duitsche vraag
stuk moet geven, is allereerst een zoo scherp
mogelijke probleemstelling noodig. Waar gaat
het hier in wezen om? In Tsjecho-Slowakije,
met zijn 14.700.000 inwoners, wonen 10.000.000
Tsjechen naast 4.700.000 „Tsjechen", d.w.z.
menschen, die alleen de nationaliteit met de
Tsjechen gemeen hebben, maar die tot an
dere volken behooren. Die minderheid be
staat voor 3.200.000 (22 1/3 pet. der totale bevol
king!) uit Duitschers. Zij hebben zich sedert
1919 geleidelijk in twee kampen gesplitst: dat
der activisten en dat der negativisten. De ac
tivisten oordeelden, dat zij positief aan den
opbouw van den Tsjechischen Staat moesten
meewerken. Tot hen behooren nu drie groepen:
de Duitsche agrariërs, de Duitsche christelijk-
socialen (Roomsch Katholiek) en de Duitsche
sociaal-democraten. Tegenover hen stonden
de negativisten (de nationaal-socialisten en.
de Duitsch-nationalen, sinds 1934 vereenigd
in Henlein's Sudeten-Duitsche Partij, kortweg
S. D. P. genaamd) die den Staat waartoe zij
behooren niet erkennen, maar slechts bestrij
den willen. Het is duidelijk dat deze „negati
visten" die overigens in hun eischen uiterst
positief zijn! in hooge mate den invloed on
dergaan van het oplevende nationalisme in
het Derde Rijk. Zij hebben de ras-, bloed- en
bodemgedachte volledig aanvaard en van net
oogenblik af waarop de S. d. P. zich ging roe
ren heeft zij een enorm succes gehad. Bij de
verkiezingen van 15 Mei 1935 stemden 67.4
pet. van alle in Tsjecho-Slowakije wonende
Duitschers op de S. d. P., die dan ook 1.256.910
stemmen haalde, terwijl de ..activisten" hun
gelederen zagen dunnen van 1.251.000 in 1929
tot 605.122 in 1935.
Zoo kwamen de Henleinisten met 44 zetels
In het Praagsche parlement, 44 van de 72, die
Een speciale G.P.D.-ver slag gever is dezer
dagen naar Tsjecho-Slowakije gereisd
om er gegevens te verzamelen voor een
reeks "beschouwingen over het Sudeten-
Duitsche vraagstuk, dat in Europa
gaandeweg stijgende ongerustheid wekt
en thans in een beslissend stadium
schijnt te komen. In den eersten brief,
dien wij van hem ontvingen, geeft onze
verslaggever in het kort de probleem
stelling zelve. Hij hoopt in volgende bij
dragen, ook in den vorm van gesprekken
met leidende Tsjechische persoonlijk
heden, verschillende kanten van het
brandende vraagstuk verder uit te
werken.
de Duitschers In totaal bezetten. Sindsdien
ging het crescendo. De streken langs de Bo
heemsche grenzen, waar de Duitschers wo
nen. zijn hoofdzakelijk industriegebieden. Het
gaat er slecht. Meer dan de helft van alle Tsje
chische werkloozen zit hier opgepropt. Onte
vredenheid is er in overvloed en zij blaast Hen
lein wind in de zeilen. Lange lijsten vol klach
ten over de achterstelling van de Duitschers
bij de Tsjechen circuleeren door pers en par
lement. Elk departement krijgt zijn beurt. En
altijd is het refrein: autonomie voor de Duit
schers. Hier naderen wij de kern van het pro
bleem.
Anti-democratische minderheid.
uit een strijd van eeuwen tegen het abso
lutistische Habsburg en het even absolutisti
sche Hohenzollern is een door en door demo
cratisch land. De Duitsche minderheid, voor
zoover zij achter Henlein staat, is daarentegen
door en door anti-democratisch. De S. d. P.
vraagt den Tsjechischen Staat voor haar leden
het recht om te leven en bestuurd te worden
naar het „Führerprinzip"; zij wil van den de
mocratiseren staat niets weten. Hoever gaat
die eiscji? Sluit zij in dat de Henleinisten
„Rijks-Duitschers" willen worden zooals de
Oostenrijkers het geworden zijn? En indien
dat niet het geval is, hoe ziet Henlein dan de
oplossing? Want ziedaar de pit van het Su
deten-Duitsche probleem: hier is een minder
heid die binnen het kader van een volstrekt
democratischen Staat een eigen, ondemocra
tisch staatje verlangt. Het is de tegenstelling
tusschen democratie en dictatuur die het
vraagstuk beheerscht.
Indien de Tsjechische regeering op de
eischen van Henlein „ja" zou zeggen zij zal
het niet doen! ware de zaak misschien
uitvoor Henlein. Ook voor Hitier? De Tsje
chische couranten drukken vandaag een brief
kaart af die in Saksen wordt verspreid. Daar
op wordt Midden-Europa aangeduid als „Ko-
lonisations-Kreis" en dwars door Tsjecho-Slo
wakije staan de veelzeggende woorden: „Der
Pfahl im Fleisch", de doorn in 't vleesch.
Duitschland ziet op den weg naar het Zuid-
Oosten dien het in den loop der historie al
tijd heeft willen inslaan den Tsjechischen
Staat als een barrière. Wil het die omverwer
pen? Is Henlein niets dan een pion op het
schaakbord waaraan Hitier speelt"? Dat is de
buitenlandsch-politieke kant van het Sudeten-
Duitsche vraagstuk. Er zal nog veel over te
zeggen zijn. Maar ter inleiding scheen deze
beschouwing niet overbodig.
(Nadruk verboden)
UITVOERING HAARLEMSCHE MEISJES
CLUBS.
Het was Donderdag een gezellige avond dien
de Haarlemsche meisjesclubs in den Stads
schouwburg gaven. En bovendien heeft die
een aardigen kijk gegeven op het vele en veel
zijdige werk dat de meisjes op de clubs ver
richten.
Zoo was er in de eerste plaats de mondorgel
club. die met eenige bekende liedjes al dade
lijk een welwillende stemming in de zaal
bracht.
Dan was er de volksdansenclub, die
volksdansen mogen zich de laatste jaren in
een nog steeds groeiende belangstelling ver
heugen daarom ook veel succes had.
Driehoeksmeisjes en voortreksters gaven
daarna een demonstratie. Dit was vooral zeer
interessant voor de vele ouders die in de zaal
aanwezig waren en die na al de verhalen
die zij natuurlijk altijd van hun kinderen over
het clubleven krijgen zelf dit nu eens kon
den zien.
Het hoogtepunt van het programma was
ongetwijfeld het laatste nummer vóór de pau
ze: het optreden van de mandolineclub „Sem
per Melior". In dit nummer, dat werkelijk
verrassend aardig was, traden alle deelneem
sters en ook twee jongetjes waren erbij,
die met veel bravour de viool hanteerden in
kleurige costuums op.
Nog mooier werd het effect, toen de groep
werd beschenen door gekleurd schijnwerper-
licht. Ook hun spel was de moeite van het
aanhooren ten volle waard. De jeugdige diri-
gente komt alle lof toe.
Na de pauze werd door meisjes van de ver
schillende clubs het zangspel „Goudmuiltje"
opgevoerd, dat onder leiding van mevr. T.
Kat-Bijleveld was ingestudeerd.
Verder dient nog vermeld, de muziek-
club „Musica", die het programma met eenige
pittige marschen opluisterde.
\1SSELK0ERSEN AMSTERDAM.
10.15 uur:
„onden 8.97 7 -8.
3erlijn 72.57 1/2.
Parijs 5.05 5 8.
Brussel «30.43.
Zwitserland 41.31.
New-York 1.8013/16.
GEM. AVONDSCHOOL VOOR NIJVERHEIDS
ONDERWIJS
Tot de le klas van de Gem. Avondschool
voor Nijverheidsonderwijs, Zijlvest 23A, zijn
toegelaten:
G. v. d. Berg, J. Bosch, E. Bouman, G. Heit-
lager (voorw.), J. v. Huis, W. Jansen, H. Kom
duur, W. H. v. Maas, R. J. Maters, J. v. d. Mije,
N. C. Schieveen, W. Schultze Kool, W. H. '-
Smit, J. J. Vooges, J. Wassing, C. ter/Wee,
J. v. d. Worp, N. Zeulevoet, J. Staphorst en F.n..
Kaan.
MUZIEK
Sedert zijn vorige uitvoering heeft het kin
derkoor „Inter Nos" wel zeer groote vorderin
gen gemaakt. Dat bleek reeds bij het derde
couplet van het openingsnummertje „Naar 't
Duinland", de zachte nuanceering toonde een
beschaving van het stemnienmateriaal, die
we de vorige maal nog misten. Ook in „Lente"
was vooral het „piano" mooi van klank. Bij
..Herststemming" gaf het aanleiding tot het
aan den lagen kant raken van enkele intona
ties, maar in „Naar den Dam" was de zang
een en al fleurigheid en levendigheid. Welk
een stuwkracht zit er in dat geestige marsch-
liedeke van Ph. Loots, met zijn aardige en
door Piet Halsema perfekt gespeelde! kla-
vierpartij!
Een groep kleintjes, waaronder één solistje
zong heel aardig liedjes van mevr. Van Vla-
deracken en mevr. Van der Linden van Snel-
rewaardBoudewijns.
En in „Vóór 't Kantkussen" van E. Hulle
en in „Een oud Sprookje" van H. van Tus
senbroek was de zang eveneens zeer t<
waardeeren, ook wat de drie solostemmetjes
betreft.
Maar dat alles was nog maar een kleinig
heid, vergeleken bij wat het gemeenschappe
lijke koor in Kor Kuiler's cantate ..Een Win
terdag" presteerde. Dit werk wemelt van groo-
tendeels op chromatische verandering be
rustende modulaties, en het zuiver intonee-
ren daarvan zou voor menig koor van vol
wassenen een lastige taak béteekenen. Doch
met welk een zekerheid overwonnen de jeug
dige zangeresjes en zangertjes van ..Inter
Nos", van wie de meesten hun partij uit het
hoofd zongen, de tallooze moeilijkheden! Als
het resultaat hier niet zoo goed was geweest,
zouden we geneigd zijn te zeggen dat de mu
ziek dezer Cantate voor een goed deel buiten
het bereik van jonge krachten geacht moet
worden. Maar we móetèn ook erkennen dat ze
vol afwisseling en soms b.v. in het lied van
de Kraai, in de illustratie der vallende sneeuw
en in de ballade van den houthakker, de fee
en de worst zeer geestig is. Van zeer groot
belang is de klavierpartij, die reeds in het vrij
lange voorspel de aandacht trekt, maar daar
toch nog slechts een voorproefje geeft van al
de coloristische en ook wel zuiver-instrumen-
tale effecten die in het verdere verloop voor
komen. Die klavierpartij doet wat pianisti
sche opgaven betreft niet onder voor menig
klavierconcert en we mogen dan ook wel een
woord van bijzonderen lof richten tot den
pianist Piet Halsema voor zijn markante,
volkomen heldere en beheerschte vertolking,
die op den prachtigen Bechstein-vleugel tot
haar volle recht kwam.
De sopraanzangeres Greet Versteeg zong de
solopartij in de Cantate van Kuiler. Tevoren
had zij zich doen hooren in liederen van
Loots, Kuiler en Hullebroek. De tremblemen-
ten van een debuut zijn zeker niet zonder
invloed gebleven en leidden wel eens tot te
hooge intonaties bij het forte zingen, maar er
waren ook heel goede momenten in dezen
zang, die ongetwijfeld bij verdere studie nog
tot meerdere vastheid en meerdere klank
ontwikkeling in het medium zal kunnen
komen.
De dirigent Jan Booaa heeft dezen avond
met zijn kinderkoor alle eer in gelegd. Ook
uit vroegere jaren zijn ons zeer goede herin
neringen van den zang van ..Inter Nos"
bijgebleven; ae depressie die daarop volgde
schijnt nu wel overwonnen. Booda begeleid
de ook de door Greet Versteeg gezon°ren
liederen.
X. DE JONG.
met marmeren opzet en galvo
spiegel, groote maat v.a. 15.50
alles gegarandeerd.
J. SCHREYERS
'8 KI. Houtstraat 78, tel. 14591
U kunt overal
koopen, maar wilt u iets
moois, iets aparts, wat niet
voor elk raam hangt, dan
moet u eens komen zien in
de magazijnen van
JANSWEG17- KRUISSTR.22
U slaagt naar genoegen.
Maken en ophangen ge
schiedt vakkundig en
billijk.
GROOTE HOUTSTRAAT 118
Telefoon 13151
en bizonuei Macaroni gerecht
met smakelijke vleesch vulling in
overheerlijke Tomatensaus.
24 stuks per blik0.75
48 stuks per blik1.25
Officiëele (Crisis)
bekendmaking
OPGAVE VAN EIGENHEIMERS,
geteeld op Tuinbouwteelt
vergunning.
De Nederlandsche Groenten-
en Fruitcentrale maakt bekend,
dat die telers, die op hun tuin
bouwteeltvergunning vervroeg
de Eigenheimers telen, vóór 15
Juni 1938 aan hun veiling opga
ve moeten doen van de opper
vlakte, die zij met deze Eigen
heimers betelen, onder vertoon
van hun vergunning.Deze opgave
is vereischt om deze Eigenhei
mers in aanmerking te doen ko
men voor de minimum- en ver-
goedingsprijzen, voor vroege
aardappelen te stellen.
Telers, die in het bezit zijn
van een tuinbouwteeltvergun
ning uitsluitend voor plant
aardappelen, komen voor deze
regeling niet in aanmerking.
's-Gravenhage, 19 Mei 1938.
HANDELSERKENNINGEN
GROENTEN EN FRUIT.
De Nederlandsche Groenten-
en Fruitcentrale vestigt er nog
maals de aandacht op, dat het
verboden is, een groenten- of
fruitwinkel, ventwijk, of welken
anderen vorm van handel in
groenten en fruit ook, te begin
nen, alvorens de Centrale dezen
als zoodanig heeft erkend.
Voorts ontraadt zij een ieder,
een groenten- of fruitwinkel,
ventwijk enz over te nemen, al
vorens zich bij de Centrale te
hebben vergewist, dat men vol
doet aan de voor erkenning ge
stelde vereischten, aangezien oij
koop of verkoop van een groen
ten- of fruitwinkel, ventwijk
enz. de handelserkennmg nie-
mede op den kooper overgaat
's-Gravenhage, 19 Mei 1938.
Binnen een kwartier voelt U zich weer
prettig en opgewekt; zonder c
Géén nare dagen meer, nooit
De samenstelling is
volgens recept van
Apotheker Dumont
en verdrijft direct
hoofdpijn, spierpijn,
kiespijn, zenuwpijn,
rheumatiek en spit.
Ze werken on feilbaar
en zijn onschadelijk.
Prijs per koker van:
12 stulcs 12 stuivers.
2 stuks - 2 stuivers.
AKKERTJES"
er zóó uit.
Lef vooral op 't
"Akker-merk".
Laat U géén
waardelooze
namaak in de
handen duwen
Het anioerseele reclame-middel
VRTJDAG 20 MEI 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
