Ons dagelijksch brood.
Een excursie naar de Maaswerken.
ZATERDAG 21 MET 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
8
Ecu kijkje in de bakkerij van de N.v. Eleetr. Luxe Broodbakkerij h. Franken Jr.
aan de Margarethastraat. De brooden komen uit den automatischen gasovcn.
Veertig jaren bestaat de N. V.
Electrische Luxe Broodfabriek
H. Franken Jr.
„De bakker mevrouw!"
U kent dien roep 's morgens aan de deur,
nietwaar?
Mijnheer weet er minder van. Hij verdient
hbt dagelijksche brood wel. maar hij ziet nog
minder dan mevrouw hoe of het er eigenlijk
komt dat brood, keurig gesneden op zijn bord
om vlug geconsumeerd te worden.
Mijnheer werkt ervoor, en erdoor, want het
voedt hem. En zijn gezin.
„Het dagelijksch brood" speelt een hoofdrol
in het leven. En wij weten dat te waardeeren.
Gezien de vele sneden brood, die dagelijks in
onze magen verdwijnen. Maar wat of er nu
eigenlijk gebeurt voordat brood brood is en in
al zijn aantrekkelijke vormen, en modieuze
variëteiten, voor ons op tafel staat dat zien wij
zelden. Natuurlijk weten we er wel iets van.
Maar het ware niet. En nu is het met vele din
gen zoo dat wanneer we weten hoe of ze pre
cie.s gemaakt worden de aardigheid eraf is, of
ons den lust erin voortaan ontbreekt. Maar met
het brood is dat zeker niet het geval. Wanneer
we in de bakkerijen van de N.V. Electrische
Luxe broodbakkerij H. Franken Jr. rondkijken
en zien hoe of het brood precies gemaakt
wordt krijgen we integendeel dubbel zooveel
aardigheid in het verorberen van het kadetje!
Het 40-jarig bestaan, dat de broodbakkerij
van de N.V. Franken op 1 Januari a.s. zal vie
ren vormt een gelukkige aanleiding om eens
een kijkje te gaan nemen in het bedrijf, dat
in den loop der jaren gestadig gegroeid is. De
heer H Franken, die nu met zijn zoon het be
drijf leidt, richtte 40 jaren geleden in de
Groote Houtstraat een broodbakkerij in. Nu
is hier de lunchroom van Franken met een
winkel erbij. Er zijn veel meer winkels. Een
tiental bij elkaar. En de bakkerij heeft zich
in den loop der tijden uitgebreid tot een groot
bedrijf, dat zijn centrum in Haarlem en zijn
vertakkingen in Bloemendaal en Heemstede
heeft. Twee honderd en vijftig menschen be
vredigen dagelijks 7 40 van de behoefte, die
onze stad aan brood heeft.
Het bedrijf is zoo op het oog gedecentrali
seerd, maar dat komt omdat men verspreide
rayons in den kortst mogelijken tijd des mor
gens vroeg van brood moet voorzien.
Een beetje deeg, veel brood.
De bakkers beginnen eiken ochtend om 5 uur
reeds hun zorg aan het brood te wijden. Om
3 uur beginnen de deegmakers hun werk al.
En reeds lang voor tienen staat het versche
brood gereed. Doch het moet nog wachten
totdat het wettige tijdstip voor den verkoop
is aangebroken.
In den vroegen ochtendstond heerscht reeds
een nijvere sfeer in de bakkerij van de firma
Franken aan de Lange Margarethastraat. Het
op de zolders opgeslagen meel dat voort
durend versch aangevoerd moet worden
wordt door de zeef geleid en glijdt dan naar
beneden om in groote kuipen met toevoeging
van water gist en zout door machinaal bewo
gen roerstangen tot deeg te worden geslagen.
Dit deeg wordt in porties verdeeld, in hoeveel
heden naar gelang voor de diverse soorten
brood benoodigd zijn. en die porties gaan in
vormen De vormbakjes verdwijnen in den
automatischen gasoven om aan den .anderen
kant hooge pannebrooden op de transport
banden uit te laden. En de brooden zijn van
heel wat grooter afmeting dan de klompjes
deeg, waar zij uit gerezen zijn.
Dc heer II. Franken Jr.. de oprichter en direc
teur van de N.V. Elrctr. Luxe Broodfabriek
H. Franken Jr., welke 1 Juni a.s. 10 jaar
bestaat.
En hoe het er komt.
De vormen zijn daarom ook .op den groei
gemaakt". De temperatuur in de bakkerij is
erg hoog. Het is er flink warmpjes! Misschien
verdient niet iedereen tegenwoordig zijn brood
in het zweet des aanschijns. Maar dat 't brood
nog altijd in het zweet des aanschijns gebak
ken wordt staat vast! U moet hier geen ver
keerde conclusies uit trekken. Overal zijn af
doende maatregelen getroffen dat het brood
hygiënisch zijns weegs gaat. Melkbrood. wa
terbrood en bruinbrood wordt hier gebakken.
Ook de kuip. waarin de ingrediënten voor
roggebrood gemengd worden, draait lustig. Bij
de koffiebroodjes komt een artistieke factor
kijken, want die moeten een gedraaiden vorm
krijgen.
Mode in de bakkerij.
Trouwens deze artistieke inslag is kenmer
kend voor het geheele bedrijf. Er is namelijk
een leer voor de vormgeving, die 26 verschil
lende vormen van brood in het leven heeft
geroepen, terwijl er maar 12 verschillende
soorten deeg zijn! De broodfabrikant is tege
lijkertijd een soort modedictator. Er zijn huis
vrouwen die graag brood met een „scheiding"
in het midden hebben, anderen prefereeren
hier nog overdwarsche ribbeltjes bij. En daar
om worden er precies als bij de japonetjes
met scharen allerlei figuren in de brooden
geknipt om naast den gastronomischen smaak
ook den artistieken smaak van de clièntèle te
bevredigen. Ook de glans op het brood is een
modeverschijnsel. Die heeft met de kwaliteit
niets te maken. Maar de klanten houden van
zoo'n uiterlijk glansje het staat zoo frisch
en smakelijk en aardig, nietwaar en de
broodbakkerij, die in alles erop uit is om den
koning klant tevreden te stellen brengt door
een beetje stoom in den gasoven te spuien een
vleugje glans op het brood. En de huisvrouw
is tevreden.
De bakfiets verdrijft de kar.
Groote manden staan intusschen in de
expeditie-afdeeling gereed om de brooden naar
de gestichten en groote instellingen te vervoe
ren. De klanten in de stad worden meest per
bakfiets geholpen. Die de broodkar gaat ver
drijven, want de fiets blijkt in de nauwe
Haarlemsche straten het best verplaatsbare
vervoermiddel. Met autotjes komt men moei
lijk door het verkeer heen, de kar gaat lang
zaam, en derhalve wint de bakfiets, die zich
vlug door het verkeer kan werken en gemak
kelijk door de nauwe straten kan manoeuvree
ren. het van beide! En er blijkt een heele
lading brood in zoo'n bakfiets te gaan.
230 graden Celsi
us.
In een ander deel van het bedrijf aan de
Margarethastraat staat een moderne heet-
wateroven.
In Bloemendaal heeft de N.V. Franken ook
een bakkerij, die de omgeving daar van brood
voorziet. Hier is een zgn. automatische rijs-
kast in bedrijf.
Via den afweger komen de porties deeg op
een spiraalsgewijs omhoogloopenden band,
waarop zij rond worden, en vervolgens in de
rijskast. waar zij in liftbakjes omhoog en om
laag gaan, nu eens op die dan op deze zijde ge
wenteld om in alle welgevallen in het heer
lijke temperatuurt]e te gedijen en uit te zet
ten. Na een kwartier komen de ronde buikjes
deeg weer uit die heerlijke rijskast op den
transportband, waar ze naar hartelust mogen
rollen. In de ovens mogen de brooden in spé
ongeveer een half uur bakken in een tempe
raiuur van 230 graden Celsius en dan komen
ze er als volwassen brooden uit. glanzend en
voldaan, een keurige scheiding in het midden
of met andere tirelantijntjes bewerkt om
den weg van alle brood te gaan.
„Het is voor den bakker".
In Heemstede is 7 jaren geleden ook een
bakkerij van Franken in bedrijf gesteld. En
ook hier ziet alles er even proper en frisch
uit. Een lust voor het oog.
In de bedrijven van de N.V. Franken worden
natuurlijk ook koeken en allerlei soorten
taartjes en taarten gemaakt. En voor het
krentenbrood staat in het gebouw aan de
Margarethastraat een bijzonder geconstrueer
de waschmachine, die alle ongerechtigheden
uit de krenten en rozijnen verwijdert en toch
door haar uiterst snelle werking niets aan den
origineelen smaak van deze vruchtjes ont
trekt.
In 40 jaren tijds is uit de kleine bakkerij
aan de Groote Houtstraat een belangrijk
Haarlemsch bedrijf gegroeid. En wanneer wij
na ons bezoek aan de bakkerijen van de N.V.
Franken, zooals die nu werken, onzen indruk
van het bedrijf kort maar krachtig zouden
willen weergeven, zouden we hiervoor een
min of meer populair gezegde willen bezigen,
dat z'n charme hier heeft omdat het ontleend
is aan het bedrijf, waarover het oordeelt. En
dat luidt; .diet is voor den bakker!"
Autobusdicnst dor Gooische
Tram.
Een dienst BlaricumAmsterdam?
In het gebouw der Provinciale griffie al
hier heeft Vrijdag de Rijksverkeerscommissie
het door de N.V. Gooische Tramwegmaat
schappij ingediende verzoek tot exploitatie
van een autobusdienst BlaricumAmster
dam behandeld.
De heer F. M. Augustijn, directeur van de
Gooische Tramwegmaatschappij, lichtte de
aanvraag toe. De tramdienst zal blijven be
staan: het ligt in de bedoeling het eindpunt
te Amsterdam van het Weesperpoortstation
te verplaatsen naar het in aanbouw zijnde
Amstelstation.
De N.V. Motoromnibusdienst gemeente
Hilversum en de N.V. 's-Gravelandsche Tram
wegmaatschappij hadden bezwaren inge
diend tegen de aanvraag, welke door den
heer N. Kraak Steemann. secretaris van den
Ned. Bond van Autobusondernemers werden
toegelicht. Hij had een krachtig protest ver
wacht van de Ned. Spoorwegen, dat echter
uitgebleven is. Daarom vroeg hij zich af, of
de spoorwegen meenen dat de busdienst er
toch niet komt of dat er tusschen de Gooi
sche Tram en de Spoorwegen een samenwer
king bestaat.
Namens het gemeentebestuur van Amster
dam deelde de heer C. Bakker, Commissaris
der Verkeerspolitie, mede. dat reeds eenige
jaren geleden met de Gooische Tram is on
derhandeld over de verplaatsing van het
eindpunt en tenslotte kwam men overeen
dat een nieuwe baan zou worden aangelegd
naar het Amstelstation.
De gemeente Amsterdam was bereid, hier
voor f 160.000 bij te dragen en het Rijk
f 228.000.
Het gemeentebestuur van Amsterdam was
zeer verwonderd, toen het vernam, dat de
Gooische Tram thans een aanvraag voor een
autobusdienst had ingediend. B. en W. vroe
gen zich af. of dit de eerste schrede was om
tot opheffing van de tram te komen, of dat
de busdienst de tram moest aanvullen. Zij
hebben nadere inlichtingen aan de directie
der Gooische Tram gevraagd en daarom ver
zocht de heer Bakker de beslissing aan te
houden.
De directeur van de Gooische Tram ver
klaarde. dat de busdienst als aanvulling van
de tram is bedoeld, omdat de tram op druk
ke dagen in het zomerseizoen niet alle pas
sagiers kan vervoeren.
De commissie zal haar beslissing later be
kend maken.
ERNSTIG ONGELUK.
De heer W. te Hoofddorp, had bij het ver
richten van timmerwerken het ongeluk met
zijn rechterhand in aanraking te komen met
hetmes van een in beweging zijnde snijma
chine, waardoor dit lichaamsdeel zoodanig
verwond werd. dat geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen en voor het behoud van
een der vingers gevreesd wordt.
Als. Verorn.
voor Bloembollen
cultuur.
Een ultimatum aan het Hoofdbestuur.
Maandag 13 Juni a.s. wordt de 187e (bui
tengewone i algemeene vergadering gehouden
der Alg. Vereen, voor Bloembollencultuur in
het gebouw van den Haarlemschen Kegel
bond in de Tempeliersstraat.
In behandeling komt een voorstel van het
hoofdbestuur, de volgende motie aan te ne
men:
„De algemeene vergadering der Alg. Ver-
eeniging voor Bloembollencultuur op 13 Juni
1938 bijeen, acht het noodig, dat, hoewel een
uitspraak tegen alle bestaande saneerings-
maatregelen is gevallen, het hoofdbestuur
zijn medewerking geeft aan de uitvoering van
de van Overheidswege opgelegde saneerings-
maatregelen, zoowel wanneer de maatrege
len op de huidige wijze worden uitgevoerd als
wanneer de uitvoering in handen van het vak
zelf wordt genomen".
In de toelichting tot deze motie zegt het
Hoofdbestuur o.a.:
In de op 11 April jl. gehouden algemeene
vergadering is bi.i de rondvraag door enkele
leden ernstige critiek uitgeoefend op het be
leid van het hoofdbestuur. Deze critiek be
trof allereerst het rapport dat de zgn. com
missie van 24 aan ,,De Hyacinth" heeft uitge
bracht. Daar de opdracht aan deze commissie
was, na te gaan, hoe en in hoeverre het vak
zelf de uitvoering der saneeringsmaatregelen
in handen kan krijgen acht het hoofdbestuur
medewerking hieraan niet in tegenspraak
met de uitspraak van 21 Juni 1937. Afgezien
nog van het feit. dat de groepen krachtens
de statuten die toch in de allereerste
plaats door het hoofdbestuur moeten worden
geëerbiedigd, al heeft 't zelf getracht ze ook
in dit opzicht te herzien een zelfstandige
positie innemen.
In de tweede plaats betrof de critiek het
feit. dat het hoofdbestuur, en daarmede de
vereeniging, in de organen, die de uitvoering
der maatregelen in handen hebben of over
deze uitvoering adviseeren. vertegenwoor
digd bleef. Hoewel het ongebruikelijk Is dat
leden dergelijke critiek in de alg. vergade
ringen uiten, zonder dat in de afdeelingen
een zelfde critiek is uitgeoefend, meent het
hoofdbestuur deze z.i. niet gerechtvaardigde
critiek niet zonder meer naast zich te mogen
neerleggen.
De indruk is door enkele leden dus niet
door afdeelingen gewekt alsof dit inhoudt
dat niet voldoende getracht is de uitspraak
tegen de saneeringsmaatregelen uit te voe
ren. Het hoofdbestuur spreekt dit pertinent
tegen. Direct na deze uitspraak heeft het
hoofdbestuur overwogen, dat. nu een groote
meerderheid tegen de saneering bleek te zijn,
het met alle kracht moest aandringen op af
schaffing der saneeringsmaatregelen. In een
breedvoerig request, waarin de argumenten
tegen de saneering waren opgenomen, heeft
het bij den Minister van Economische Zaken
aangedrongen op afschaffing der saneerings
maatregelen. evenals in een audiëntie, die
Z.Exc. verleende aan een delegatie uit het
hoofdbestuur, bestaande uit den voorzitter en
twee tegenstanders der saneering. Ook later
is in besprekingen en schriftelijk dit stand
punt meermalen herhaald. Ook de tegenstan
ders van de saneering in het hoofdbestuur
hebben zich met deze maatregelen ver-
eenigd en nimmer voorstellen tot andere
middelen, om het gestelde doel te bereiken,
gedaan.
Het hoofdbestuur heeft reeds vroeger over
wogen. of het. zich moest terug trekken uit de
instanties die de door de Regeering opge
legde maatregelen uitvoeren, nadat de Mi
nister had bekend gemaakt, dat hij aan den
wcnsch der Alg Vereeniging niet zou vol
doen. Na bespreking kwam het tot de con
clusie. dat het onverantwoord zou zijn. dit te
doen. De Regeering zal niet op een beslissing
terugkomen, omdat een organisatie zich ont
trekt aan de uitvoering der maatregelen, ter
wijl het aan den anderen kant niet meer
mogelijk zou zijn de belangen der leden bij
deze uitvoering voldoende te behartigen. Het
zich terugtrekken van de Alg. Vereeniging
zou. naar de stellige overtuiging van het
hoofdbestuur, slechts tengevolge hebben, dat
de organisaties, die nu reeds daadwerkelijk
aan de uitvoering der maatregelen medewer
ken. waarschijnlijk aangevuld met andere
organisaties, deze uitvoering in handen zou
den krijgen. Maar dit zou tevens beteekenen,
dat dc Alg. Vereeniging, de grootste vakver- 1
Duizenden werkloozen weer aan
den slag gekomen.
Arbeiders in werkverschaffing graven in een doorsnijding.
Afsnijden van bochten en
afgraven van uiterwaarden
(Van onzen specialen verslaggever).
ezer dagen hebben wij een bezoek ge-
gebracht aan de Maaswerken en heb
ben daarvan allereei'st het Beersche Maasge
bied bezocht. Daar ziet men meteen het groote
doel der Maasverbetering: het bewoonbaar
maken van een vrijwel onbewoond gebied, dat
zich uitstrekt tusschen Grave en Den Bosch
en dat onbewoonbaar was door de geregeld
terugkeerende overstroomingen. Men weet
dat de Beersche Maas van oudsher als een
„veiligheidsklep" bij hoog water gefungeerd
heeft. Wanneer het water van de Maas te
Grave een stand van 10.85 M. -f N.AP. be
reikt, begint het tusschen Grave en Beers
over een lager dan normaal gehouden dijkvak
Noord-Brabant binnen te stroomen. Dit water
inundeert daar een uitgestrekt gebied van
ongeveer 20.000 H.A. en koant verder beneden
waarts, in de omgeving van 's-Hertogenbosch,
door de Dieze en door den Bokhovensche
Overlaat weer in de Maas terecht.
De rivier de Maas wordt nu zoodanig ver
beterd, dat deze veiligheidsklep niet meer
noodig zal zijn. Dit gebeurt in hoofdzaak dooi*
het afsnijden van bochten en door het ver-
breeden en verdiepen van de rivier. De bocht-
afsnijdingen zijn meerendeels zoodanig ont
worpen, dat de rivier tusschen de bestaande
dijken blijft stroomen. Alleen de bovenste, die
bij Balgoy en de benedenste, die bij Alem,
gaan dwars door de vroegere dijken heen.
Tot het uitvoeren der Maasverbeterings-
werken werd besloten, nadat in den oudejaars
nacht van 1925 was gebleken, dat niettegen
staande de werking van de veiligheidsklep, de
toestand onvoldoende was en het geheele land
van Maas en Waal tengevolge van een dijk
doorbraak overstroomde.
Toen deze groote Waterstaatswerken in
uitvoering kwamen, was inmiddels het werk
loosheidsvraagstuk accuut geworden en werd
de vraag gesteld of de Maaswerken mede
eeniging op bloembollengebied, een zeer on
voldoende zeggenschap zou hebben, niet al
leen in de bijeenbrenging van gelden voor
wetenschappelijk onderzoek en onpersoon
lijke reclame wat, zoolang de huidige maat
regelen bestaan, via het Surplusfonds ge
schiedt, maar ook in de uitvoering van
de maatregelen zelf. Terwijl het hoofdbestuur
meent dat het verplicht is er voor te zorgen,
dat deze uitvoering zooveel mogelijk overeen
komstig de wenschen der leden geschiedt.
Wanneer bovenstaande motie niet
zou worden aangenomen, zou het
hoofdbestuur zich verplicht zien
af te treden.
(Dr.) A. J. V.(erhage) wijdt in het Week
blad voor Bloembollencultuur nog een afzon
derlijk artikel aan deze kwestie, waarin hij
o.a. zegt:
,Wat zou men bereiken met een briefje
aan den Minister, dat de vereeniging aan de
uitvoering der door dezen Minister opgelegde
maatregelen geen medewerking meer zal ge
ven? Zeker niet, dat daarom de maatregelen
zouden worden afgeschaft. Het afschaffen
der maatregelen is geworden een kwestie van
Regeeringsbeleid, en er is geen enkele orga
nisatie in ons vak, die hiertoe de Regeering
kan dwingen. Men kan slechts, zoo uitvoerig
mogelijk geargumenteerd, er met den
meesten nadruk op aandringen, en dat heeft
het hoofdbestuur gedaan.
Het hoofdbestuur stelt zich trouwens voor,
dat als wensch der leden ter gelegener tijd
en plaats opnieuw te doen. Het eenige wat
bereikt zou worden is, dat onze vereeniging
.er naast" zou staan, en een zeer onvoldoen
de zeggenschap zou hebben over de wijze van
uitvoering der maatregelen, die hierom niet
afgeschaft zullen worden!
INTERN. VER. „BELLAMY".
Daar het 24 Mei a.s. 40 jaar geleden is. dat
de econoom en schrijver Edward Bellamy
overleed, organiseert de afd. Haarlem der
Int. Ver. ..Bellamy" tegen as. Dinsdagavond
een openbare propagandabijeenkomst in het
gebouw van den Haarlemschen Kegelbond.
Tempeliersstraat. De heer J. Horsmeijer Jr.
uit Bloemendaal zal als spreker optreden,
terwijl een zeer goed verzorgd muzikaal pro
gramma is samengesteld, dat wordt uitge
voerd door mevr. Messias (piano) en de hee-
ren Koning (cello), Visser (viool) en Hensen
(tenor).
WEEK-ABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdags avonds
betaald te zijn, daar de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
dienstbaar konden worden gemaakt aan de
werkverschaffing. Reeds aanstonds bleek dat
het zeer goed mogelijk was, zoodat bij Alem
in 1933 met werkverschaffing kon worden be
gonnen.
Dit dienstbaar maken moet voornamelijk
zoo worden opgevat, dat de -bovenste laag
grond, die ontgraven moest worden en die in
hoofdzaak uit klei bestond, niet zooals aan
vankelijk de bedoeling was met baggermolens
maar in handbedrijf zou worden verwerkt.
Het graafwerk geschiedt met de schop, ter
wijl transport met draagbaar spoor-, stoom-
en motorlocomotieven plaats vindt.
Op de Werkverschaffingswerken zijn aan
wezig rond 1850 arbeiders, door de Inspectie
voor de Werkverschaffing daartoe aange
wezen.
De tewerkgestelde arbeiders zijn van aller
hande beroepen en komen uit ruim 40 ver
schillende gemeenten, meerendeels in de'om
geving gelegen. Uit verder afgelegen plaatsen
zijn 400 arbeiders in 4 Rijkskampen gehuisvest,
elk kamp van 100 man.
De arbeiders in deze kampen gaan eens in
de 14-dagen op staatskosten een week-end
naar hun familiekring terug. Zij worden
meestal na een periode van 8 weken door een
andere groep arbeiders uit dezelfde gemeente
vervangen. Het grondverzet bedroeg het af-
geloopen jaar gemiddeld 45 tot 50.000 M3. per
week.
Doordat bovenstaande wijze van werken
voor den dienst der Maasverbetering de
mogelijkheid opende den bovengrond tot
oneerdere doeleinden aan te wenden, kon de
prijs, die ervoor betaald moest worden, iets
hooger zijn dan die, welke voor baggerwerk
zou moeten worden betaald.
De werkverschaffing, hoewel tenslotte
slechts een onderdeel van het groote werk
der Maasverbetering, is toch een belangrijke
factor geweest om de uiteindelijke waarde
van de werken voor de gemeenschap grooter
te doen zijn dan zonder werkverschaffing
het geval zou zijn geweest.
Bij den verderen tocht is o.m. de stuw van
Lith met de sluizen bezichtigd. Deze stuw
was noodig, omdat anders in de breede ruime
rivier des zomers in het geheel geen scheep
vaart mogelijk zou zijn. Daarmede is dus de
Maas ook beneden Grave gekanaliseerd.- De
kanalisatie boven Grave werd in 1929 vol
tooid als onderdeel van den scheepvaartweg
Julianakanaal, Maas, Maas-Waalkanaal.
Tot Ravenstein voltooid.
De nieuwe rivier is thans voltooid tot Ra
venstein. Aan de afgraving der uiterwaarden
wordt echter over dat gedeelte nog gewerkt.
De bochtafsnijding bij Balgoy, die een ver
korting van de rivier met bijna 5 K.M. be-
teekent, komt over een paar weken tot stand,
zoodat dit gedeelte van het werk in een zeer
interessant stadium is. De geheele oude arm
van Balgoy zal worden gedicht en met klei
worden afgedekt.
Gedurenden den aanstaanden winter zal
de kans op werking van de Beersche Maas
al uiterst gering zijn, al is zij natuurlijk nog
mogelijk, wanneer zeer groote waterafvoeren
zouden optreden. Dat de Beersche Overlaat
sinds den winter van 1930—1931 niet meer
heeft gewerkt, is slechts in den laatsten
winter mede het gevolg van de werken der
Maasverbetering geweest. Dat zij overigens
gedurende 6 winters niet gewerkt heeft, moet
aan toevallige omstandigheden worden toe
geschreven.
Het mag op deze plaats nog wel eens uit
drukkelijk vastgelegd worden, dat stellig ve
len niet geweten hebben, wat er in de werk
verschaffing bij de Maaswerken tot stand ge
bracht is. Hier vinden werkloozen weer ar
beid. En zij profiteeren er van. Niet alleen
omdat zij zich weer volwaardige arbeids
krachten voelen, maar ook omdat terdege
rekening gehouden wordt met hun capaci
teiten. Bovendien bestaat er altijd kans. dat
voor de arbeiders in werkverschaffing een
plaats gevonden wordt bij groote bedrijven,
zooals o.m. met enkele in de werkverschaf
fing opgeleide Dieselmonteurs het geval was,
die bij de Nederlandsche Spoorwegen em
plooi vonden.
Tot besluit van de excursie werd ook nog
een bezoek gebracht aan het stadspark .De
Goffert". te Nijmegen, waarvoor het plan in
19331934. op aandrang van den burgemees
ter der stad. werd ontworpen, met de bedoe
ling dit plan uit te voeren met behulp van
werkverschaffing, teneinde een groot aan
tal werkloozen uit de stad Nijmegen, die
anders op steun aangewezen waren, weer ge
zonden arbeid te geven.
Van het 60 H.A. groote terrein is het park
voor het grootste gedeelte reeds gereed. En
ook met het stadion en het openluchttheater
maakt men goede vorderingen. Wanneer be
dacht wordt, dat hier gedurende 4 jaar 200
arbeiders gemiddeld dagelijks werk gevon
den hebben, waarbij naar schatting 450.000
kubieke meter grond verzet is. dan valt het
te begrijpen, dat Nijmegen niet zonder trots
vreemdeling en stadgenoot op het nut van
een dergelijk werk wijst.
(Nadruk verboden).
