Haarlem's Dagblad
H.
De Engelsche
Weermacht.
Nieuwe sportterreinen in Haarlem Noord?
Weer Bollentijd.
Zandvoort heeft een nieuw
werk verschaf fingsob] eet.
Het belangrijkste
55e Jaargang No, 16852
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
A dm in. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 31 Mei 1938
Abonnementen per wreek f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementatarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentje* rie rubriek.
Er wordt veel over de Engelsche weermacht
geschreven sinds Engeland, nu alweer een
paar jaar geleden, aan den Europeeschen be
wapeningswedstrijd is gaan meedoen. En wat
men erover schrijft is meestal niet erg lovend
van aard. In Engeland self steekt men de zaak
evenmin in de hoogte, hetgeen onlangs nog
werd aangetoond door den afmarsch van den
minister van Luchtvaart, wiens beleid hevig
was aangevallen. Er zijn meer staaltjes van
dien aard. Ondanks zooveel werkloosheid en
de toezeggingen van hooge gages in het leger
slaagt men er maar steeds niet in, het op
vredes-sterkte te krijgen. Er ontbreken nog
steeds eenige duizenden manschappen aan.
Nu schrijft een Engelschman, Victor Wal
lace Germains zijn achternaam doet een
beetje ironisch aan, maar dat kan hij niet
helpen in een artikel in The National Re-
view dat het Engelsche beroepsleger onvol
doende is. Engeland heeft enorme sommen
uitgegeven om het te mechaniseeren, het
„mobiel te maken", maar bewegelijk op zich
zelf beteekent niets, zegt mr. Germains. „Wij
zenden geen leger uit om een toeristenreisje
door vijandelijk gebied te maken. Bewegelijk
heid moet gepaard gaan met buitengewone
stootkracht".
En dan geeft hij af op de tanks en op de
vliegtuigen, die volgens hem van veel minder
beslissende beteekenis zijn dan men jaren
lang heeft gedacht. En hij waarschuwt Enge
land dat het niet in dezelfde fouten moet ver
vallen als de Fransche generale staf beging
vóór 1870. Daar was een groep doctrinairen
ontstaan, huldigers van nieuwe leerstellingen
die „het strategische offensief gepaard aan
het tactische defensief" predikten en dit als
een gevolg zagen van de vermeerderde kracht,
die de moderne wapenen aan de verdediging
verschaffenPas op, roept mr. V. W. Ger
mains zijn landgenooten toe. Moet het Brit-
sche Rijk te land een ramp ondergaan zooals
het Fransche leger in 1870? Dat zou een na
tionale ramp op verbijsterende schaal zijn.
Zij zou tenslotte kunnen leiden tot de vernie
tiging van het Britsche Rijk.
Nu geloof ik dat men dit soort Britsche
zwartgalligheid niet al te zeer in ernst moet
opnemen. Het valt wat al te duidelijk op dat
de Duitsche en vooral Italiaansche lofliede
ren op eigen militaire kracht van Engelsche
en Fransche zijde zoo uitsluitend met zelf-
critiek beantwoord worden. Daar zit niet al
leen het verschil tusschen dictatoriale en
democratische uitingswijzen in, maar ook
althans bij de Engelschen een zeker be
leid. Zij vinden het verstandig zich niet al
te krachtig voor te doen en men wil in En
geland ook vooral niet provoceeren. Men
heeft daar evenmin als vroeger veroverings
doeleinden op het Europeesche vasteland.
Men wil slechts bevorderen dat het Euro
peesche evenwicht niet krachtig verstoord
wordt. Men wil ook oorlog vermijden. Het is
dus heel begrijpelijk dat men niet provoceert.
Maar artikelen als dat van V. W. Germains
hebben niettemin deze strekking: dat zij
streven in de richting van invoering van
dienstplicht. In 1914 had Engeland slechts een
klein beroepslegertje, dat het naar Frankrijk
zond, dat als linkervleugel van het Fransche
leger den terugtocht naar de Marne mee
maakte, waar Duitschland's zege bijna tot een
feit geworden was. Engeland werd gered door
het slimme beleid van een Franschen gene
raal, de overwinning der gealliëerden in den
slag bij de Marne leidde tot een vier jaar
durenden positie-oorlog en Engeland kon
na nog een mislukte poging met het „recru-
teer-systeem" van Lord Derby den dienst
plicht invoeren, groote legers op den been
brengen en een millioen man verspelen eer
de oorlog uit was. Daarna werd de dienstplicht
weer afgeschaft.
Tegen een eventueele herhaling van dit
beleid waarschuwen schrijvers als V. W.
Germains, die zeggen: „in '14 zijn we op het
randje ontsnapt, waag dat niet opnieuw". En
het verhaal over het Fransche leger in 1870
komt er maar voor de fraaiigheid bij. Men
weet in Engeland trouwens niet veel van de
geschiedenis van het vasteland. Daar wordt
weinig van onderwezen. Gebeurde het wel
dan zou ook V. W. Germains weten dat de
Fransche ondergang van 1870 heel wat meer
en heel wat belangrijker oorzaken had dan
de krijgskundige theorieën van een groep
stafofficieren.
Invoering van conscriptie in Engeland zou
wel heel weinig bijval aan den overkant van
de Noordzee oogsten. Maar men is er niet ver
meer van af en door het beleid van Berlijn en
de propaganda van dr. Goebbels wordt men
steeds meer geprikkeld tot het invoeren van
een wetgevingdie het heele vasteland
bezit.
Ja, we zijn ver van de Ontwapeningscon
ferentie af. Wat is die toch mislukt!
R. P.
Exploitatie door de gemeente of door
particulieren
SLAPtCOIJK
TUtrt&OU*
Naar wij vernemen is eenigen tijd geleden
door de grondexploitanten de Erven Janzen
bij de gemeente Haarlem een plan ingediend
voor den aanleg van een complex sportterrei
nen in de nabijheid van het Vondelkwartier
in Haarlem-Noord. Het is de bedoeling ten
Noorden van den Vondelweg, tusschen den
Rijksstraatweg en de nieuwe Begraafplaats
aan den Vergierdenweg, niet minder dan 8
velden in orde te maken voor voetbal, hockey
en korfbal en bovendien eenige tennisbanen
aan te leggen.
Van de situatie geven wij hierbij een tee-
kening.
Over de wijze van exploitatie was nog geen
beslissing genomen. Er was over particuliere
exploitatie gedacht, maar de Erven Janzen
waren ook genegen de sportterreinen aan de
gemeente te verhuren. De gemeente exploi-
ACCIJNSVERLAGING
kunnen wij niet geven, wel tot en met 2 JUNI
10 KORTING.
SLIJTERIJ EN WIJNHANDEL
'T DRUIVENLAND,
Gen. Cronjéstraat 80 Telefoon 18205
„Hofleverancier".
(Adv. Ingez. Med.)
De verkiezingen in liet Sudeten-
Duitsche gebied.
Partij van Henlein behaalt 67 pCt.
Bij de Zondag gehouden gemeenteraads
verkiezingen in Tsjecho-Slowakije heeft de
partij van Henlein in de plaatsen, waar een
Duitsche meerderheid woont 67'A pet. van
het aantal zetels in de gemeenteraden ver
kregen.
Van de 2503 zetels zijn ten deel gevallen
aan de partij van Henlein 1897 zetels, aan
de sociaal-democraten 185, aan de commu
nisten 160, aan de Duitsche democraten twee
en aan de Tsjechische partij 259 zetels.
Duitsche pers
in het offensief.
Over de Zondag in Tsjecho-Slowakije ge
houden verkiezingen schrijft het Hamburger
Fremdenblatt: „De gerechtigheid gebiedt,
vast te stellen, dat onder den dwang der
bajonetten is gestemd. Het is goed, dat men
ook in het buitenland inziet, dat met het
diplomatieke gepraat der laatste weken niet
het geringste is gewonnen, dat de wonden
van het Tsjecho-Slowaasche staatswezen
nog steeds openliggen, dat geen enkel pro
bleem ook maar in de verte nader tot zijn
oplossing is gebracht en dat slechts de ter
reur der Tsjechische bajonetten overblijft,
die zich op de moreele dekking door Enge
land en Frankrijk meent te kunnen beroe
pen.
Het Berliner Tageblatt merkt op. dat de
Tsjecho-Slowaaksche kwestie het eenige ge
schilpunt der Europeesche politiek blijft.
De Deutsche Allgemeine Zeitung wijst er
op. dat Praag tracht het leger als binnen-
landsch-politiek machtsmiddel te gebrui
ken
NIEUW VLIEGRECORD
OAKLAND, 31 Mei. (Havas-ANP) De Ame-
rikaansche vlieger Eearl Ortman heeft een
nieuw snelheidsrecord gevestigd met ner ge
middelde uursnelheid van 427 345 km
Het oude record stond op naam van den
Franschman De Troyat en was in 1936 te Los
Angeles gebracht op 424.686 k.m.
De werkloosheid to Haarlem.
teert daar reeds eenige wat zuidelijker gelegen
sportvelden.
Thans zijn er evenwel onderhandelingen
tusschen de gemeente en de Erven Janzen be
gonnen over de voorwaarden waarop de ge
meente Haarlem bedoeld complex sportterrei
nen voor langen tijd in huur zou kunnen
krijgen.
Vonnis in de zaak van den
Utreclitsehen gouddiefstal.
Straffen van één, drie en vier jaar.
UTRECHT, 31 Mei. Vanochtend
heeft de rechtbank alhier uitspraak
gedaan in de zaak van den bekenden
gouddiefstal aan het Tandheelkun
dig Instituut te Utrecht.
De 27-jarige Amsterdamsche schoen
maker C. V. werd veroordeeld tot drie
jaar gevangenisstraf met aftrek van
den tijd, in preventieve hechtenis
doorgebracht (eisch vier jaar), de
25-jarige chauffeur D. J. van der S.
tot drie jaar gevangenisstraf even
eens met aftrek (eisch vier jaar), de
33-jarige typograaf L. de G. werd
conform den eisch tot vier jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, met af
trek van voorarrest.
De rechtbank veroordeelde verder
den 38-jarigen Utrechtenaar J. M.,
kostbaas van den student, tot drie
jaar gevangenisstraf (eisch drie
jaar). De preventieve hechtenis werd
eveneens in mindering gebracht.
De student B. N. werd veroordeeld
tot één jaar voorwaardelijke gevan
genisstraf, met een proeftijd van drie
jaar.
De rechtbank achtte zich niet bevoegd
kennis te nemen van de tenlastelegging van
de verdachten: den 48-jarigen metaaldraaier
M. G. bekend uit de Nyenrodezaak, den 54-
jarigen koopman I. Z. en den 41-jarigen
koopman W. H. L., allen Amsterdammers en
helers van het gestolen goud. tegen wien de
Officier van Justitie respectievelijk twee-en-
een-half. twee en twee-en-een-half jaar ge
vangenisstraf had geëischt. Deze zaak werd
daarom verwezen naar de Amsterdamsche
arrondissementsrechtbank, ter verdere be
handeling.
De tweede bollentijd breekt aan.
Het is de tijd der knappe bollen,
Die nu voor een examen staan
En hopen, er doorheen te rollen.
Die bollen zijn ook goed gemest,
Met heel een reeks van wetenschappen.
Als er wat zon is. gaat het best.
Dan zullen zij het 'm wel lappen.
Daar wordt weer veel in huis gehokt.
Juist nu het voorjaar werkt van buiten,
Er wordt plichtmatig hard geblokt.
Met steelsche blikken door de ruiten.
Daar zweeft weer door de lentelucht,
Uit monden van verschoppelingen,
Zoo af en toe een diepe zucht.
Naar buiten, waar de vogels zingen.
En met zoo'n zucht een stille wensch.
Naar vele examinatoren:
Ach, toon u een milddadig mensch.
Die onze bede wil verhooren.
Ik wensch d' examinandi kracht
En hoop, dat z' allen zullen slagen,
Om. als de taak goed is volbracht,
Te zwelgen in vacantiedagen.
De tweede bollentijd breekt aan.
Waarin de knappe bollen bloeien.
Daaruit moet. als het goed wil gaan.
De bloem van onze natie groeien.
P. GASUS.
REGENJASSENvan 3.— tot 37.50
Alle soorten - alle maten - alle prijzen
en de gehele FALCON-collectie, ook voor
Dames.
M. DOUWMA ZOON,
GEN. CRONJéSTRAAT 42—44,
ingang onder de klok.
(Adv. Ingez. Med.)
De Zandvoortsche Raad heeft gis
teravond de voorstellen van B. en W.
betreffende de overbrugging van het
spoorwegemplacement en de plannen
tot 't maken van een verbindingsweg
tusschen Plan Noord en de van Speyck-
straat goedgekeurd.
Hoewel alles nog lang niet in kan
nen en kruiken is vooral de eischen
die het P. E. N. stelde ondervonden
nogal veel critiek wat tot uiting kwam
in een voorstel van den heer Elffers
heeft Zandvoort nu toch weer de
beschikking over een zeer belangrijk
object voor de werkverschaffing. Een
bedrag van f 208.230 is zooals wij reeds
mededeelden met deze werken gemoeid.
Ds. K. H. Miskotte te Amsterdam
Beroepen.
Naar wij vernemen heeft ds. K. H. Miskotte,
predikant van de Ned. Herv. Gemeente te
Haarlem, een beroep ontvangen naar Amster
dam. Ds. Miskotte is sinds 9 Nov. 1930 predi
kant te Haarlem
Het woord is aan
Pelet de la Lozère:
Meer menschen zijn onge
lukkig door gebrek aan het
overtollige dan door gebrek
aan het noodzakelijke.
Het testament van een zonderling.
TORONTO. 30 Mei. Heden hebben Mrs.
Nagle. Mrs. Smith. Mrs. MacLean en Mrs.
Timleck ieder 15.000 pond ontvangen volgens
beschikking van 't testament van den excen
trieken millionnair Millar, die in zijn testa
ment zijn vermogen had nagelaten aan die
Canadeesche vrouwen, die in bepaalden tijd
het grootst aantal kinderen ter wereld zouden
hebben gebracht.
De executeur-testamentair verklaarde nog,
dat een deel van de som aan bovengenoemde
dames toegekend is, daar de geheele nalaten
schap nog niet geliquideerd is. (United Press)
Het aantal zakt langzaam naar de 5000.
In de afgeloopen week verminderde het aan
tal werkloozen te Haarlem met 15 (zelfde week
van 1937: 9 minder Er zijn nu nog 5077 werk-
'oozen te Haarlem Langzaam zakt dit aanta1
■his naar dc 5000
Er zijn nu 27C werkloozen minder dan in
dezelfden tijd van 1937 en 963 minder dan in
1936.
Nauwer contact tussclicn
Duitschland en Japan?
Bericht over wederzijdsche concessies.
HANKAU, 31 Mei. Het Chineesche mili
taire tijdschrift „Sao Tang Pao" publiceert de
mededeeling, dat er tusschen Duitschland en
Japan onderhandelingen loopen over nauwer
contact op militair en economisch gebied. De
onderhandelingen zouden begonnen zijn met
het aanbod van Japan. Duitschland Tsingtau.
dat het voor den oorlog van China gepacht
had, terug te geven. Bovendien zou de vroe
gere Duitsche concessie in Sjanghai weer ge
opend worden en zou Duitschland in China
alle rechten herkrijgen, die het voor den oor
log bezeten heeft.
Als tegenprestatie zou Duitschland aange
boden hebben zijn adviseurs bij de Chinee
sche centrale regeering terug te roepen en
geen leveranties aan China meer te doen. Bo
vendien zou een groep Duitsche militaire of
ficieren naar Japan gezonden worden en zou
den garanties gegeven zijn voor de levering
van groote hoeveelheden oorlogsmateriaal aar
•Tapan.
Uiteraard hebben wij ons hier tot de betrc'
fende diplomaten gewend, doch dezen bestrij
den ten stelligste, dat dit bericht op waarheid
zou berusten. (United Press.)
Japan wil het front tot Hankau
uitbreiden.
Druk op den Loenghai-spoonveg
neemt toe.
Japansche oorlogsschepen de Jangtse verder
opgevaren.
Naar het Japansche persbureau
Domei meldt, is het Japansche op
percommando blijkbaar voornemens
het offensief aan den Loenghai-
spoorweg uit te strekken tot Hankau.
Volgens de laatste berichten van het
front neemt de Japansche druk in
het bijzonder toe op den rechter
vleugel, met als doel Kaifeng en
Tsjenghsien, het kruispunt van den
spoorweg Peking—Hankau en de
Loenghailijn.
United Press verneemt uit Sjanghai, dat
Japansche marine-eenheden zich opmaken
om in de richting van Hankau verder door
te dringen. Zij zullen trachten het Japansche
landleger, dat van het noorden uit tegen
Hankau optrekt, te ondersteunen. Het eerste
Japansche schip bevindt zich reeds ter
hoogte van Woehoe. Dit bewijst dus, dat
deze schepen, ondanks het feit, dat het
vaarwater steeds door mijnenvegers wordt
onderzocht, snel vooriutkomen.
Het conflict in liet haring-
visscherijbedrijf.
Spaansclie aanvallen op Britsche
schepen.
Engelsche regeering nam maatregelen na het
bombardement van de Thorpehall.
In antwoord op vragen in het Britsche La
gerhuis over de aanvallen op Britsche sche
pen zeide de onderstaatssecretaris voor bui-
tenlandsche zaken. Butler, dat de Britsche
agent te Burgos opdracht had ontvangen on
middellijk aan de rechtsche autoriteiten te ver
zoeken dergelijke aanvallen te staken en de
bemanning van het vliegtuig, welke schuldig
is aan het tot zinken brengen van het Brit
sche schip Thorpehall. streng te straffen.
Wat betreft de internationale overeen
komst tot het beperken van aanvallen uit de
lucht zeide Chamberlain, dat hij het zeer op
prijs zou stellen wanneer een schema zou wor
den opgesteld, dat practisch uitvoerbaar zou
zijn. De Britsche regeering stelt pogingen hier
toe in het werk cn wanneer zij slaagt, kunnen
andere regeeringen worden uitgenoodigd de
zaak te bespreken.
Ten aanzien van het bombardement op Ali-
centa zeide Chamberlain nog. dat hij meer
dan eens beiden strijdende partijen in Spanje
zijn vrees te kennen heeft gegeven over het
toenemende bombardeeren uit de lucht, waar
door zware verliezen worden geleden door de
burgerbevolking. Hij voegde hieraan toe. dat
algemeen wordt aangenomen, dat alleen het
bombardeeren van militaire objecten toelaat
baar is.
..Ik heb geen gegevens te mijner beschikking
waaruit ik kan beoordeelen wat het doel was
•r.n het bombardement op Alicante en ik
wensch van deze gelegenheid gebruik te maken
om te herhalen hoe diep dc Britsche regeering
de aanvallen oo weerlooze burgers betreurt."
Rijksbemiddelaar stelt arbitrage voor.
's-GRAVENHAGE, 31 Mei. De rijksbe
middelaar in het derde district, prof. mr. A.
C. Josephus Jitta heeft een schrijven gericht
aan de reedersvereeniigng en de drie betrok
ken werknemersorganisaties inzake het con
flict in de haringvisscherij.
Prof. Josephus Jitta geeft in overweging,
de geschilpunten door arbitrage te doen be
slechten. Deze zal over de volgende punten
moeten beslissen:
Is het redelijk en billijk, gezien den toe
stand der bedrijven en de positie der arbei
ders. de van arbeiderszijde geuite wenschen
in te willigen, t.a.v.
1. De termijnen van het binnenliggen.
2 De tijden van rust binnen die termijnen.
3. Eventueel perioden van „onafgebroken"
rust.
4 Het afrekenen per reis.
5. Een verbod omtrent ontijdig uitvaren
voor Katwijk en Vlaardingen.
6. Het jaagloon voor Scheveningen en Kat
wijk.
7 Een loonsverhooging van 2 pet. per ma-
trozendeel bij de zoutvisscherij.
8. De verhooging van het boetloon.
9. De uitbreiding van de sterkte der beman
ning.
Partijen moeten zich verbinden in afwach
ting van de beslissing van den arbiter, waar
mede wel ten minste 14 dagen gemoeid zullen
zijn. te laten monsteren en te monsteren op
de oude arbeidsvoorwaarden, aangevuld en
gewijzigd t.a.v. die punten, waaromtrent over
eenstemming is bereikt. Ten aanzien van
het binnenliggen en de periode van rust tij
dens dat binnenliggen moet voorloopig gel
den het voorstel van de reeders van 12 Mei
jl. aan de beslissing van den arbiter zal te
rugwerkende kracht vanaf het tijdstip van
het monsteren moeten worden verleend t.a.v.
de punten 6. 7 en 8.
Zoodra partijen bericht zullen hebben, dat
zij in principe tot deze arbitrage bereid zijn,
zal een conferentie worden gehouden om dc
regeling van de procedure der arbitrage vast
te stellen.
I et is altijd Groentjcstijd in Haar
lem's Dagblad. Het geheele jaar door en
de oogst in 1937 was niet minder dan
46829.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
pag.
Veertien punten der Sudeten Duitschers. 4
Duitschland en Japan zouden nauwer gaan
samenwerken op militair en economisch
gebied. 1
De storm heeft gisteren vrij groote schade
aangericht. 3
Japansche actie in Binncn-Mongolië ten
doode gedoemd. 4
Sir .Maurice Hankey verlaat het Britsche
kabinet. 4
ARTIKELENENZ.
R. P.: De Engelsche weermacht. 1
v. II.: Het ontstaan van de nationale film
„40 jaren". 3
Het sportgesprek van de week. 9
Andere exploitatiemogelijkheden der
Heemsteedsche Sportparken? 9
Van een specialen medewerker: Het vraag
stuk der Sudcten-Duitschers 12
J. B. Schuil: Het afgeloopen tooncelseizoen 12
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op u
