Haarlem's Dagblad De Karimata. Kunst-Aardbeving. 1 f 'i p, Ernstig ongeluk op het Haarlemsche station. Twee kinderen te water. Het belangrijkste 55c Jaargang No. 16863 Uitgave Lour ens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PF.F.REBOOM EIS KOBKK'l PEEKEBOO»! Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Dinstlag 14 Juni 1938 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regelabonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Wij zijn weer aan het gouddelven. Het zoo- veelste hoofdstuk van den historlschen roman De Lutine of de Schat van het Vliegat" is op stapel gezet. Terschelling heet weer Treasure Island en de eene zilveren Spaansche mat, tot dusver opgebaggerd, heeft de goudkoorts van allen, die voor deze aandoening vatbaar zijn, doen stijgen. Iets komisch zit er onloochenbaar in. De tegenstelling tusschen de Nederlandsche Bank, die geen raad weet met haar enormen goud voorraad, en deze koppige jacht naar nog- meer-goud moet den nuchteren burger wel treffen. Maar er is een verschil in bestemming en beteekenis. En er is ook de romantiek van het geval, die zoovelen bekoort. Maar die geld- ruimte dan?die kolossale geldruimte in ons land die niet belet dat er honderdduizen den werkloozen zijn en dat het in het alge meen weer zoo slecht gaat? Laten we vandaag zwijgen van de tegenstellingen in de practische economie, die heelemaal niet komisch zijn. De Karimata baggert. Iedereen kent hem van de foto's in de krant. Hij is een reusachti ge tin-baggermolen van de Billiton Maat schappij. Ik geloof niet dat er leelijker vorme- loozer vaartuigen bestaan dan deze tïnbagger- molens. Als u of mijn jongste zoon met vier groote Meccano-doozen aan het haspelen ging zonder te weten wat-ie maken wou, en alles maar aan elkaar knutselde, zou het resultaat waarschijnlijk op een tinbaggermolen lijken. In miniatuur ware het raar. In vollen wer- kelijkheidsomvang is het een monster der tech niek, een stalen ichthyosaurus. Er is niets ro mantisch aan. Maar omdat allerlei pogingen van dappere en ondernemende mannen met min of meer primitieve toestellen op de Ter- schellinger Gronden gefaald zijn heeft men nu dit alles verzwelgende, alles opslorpende me talen beest op de goud-romantiek der Lutine losgelaten. Als het faalt.... als het, bestand tegen zooveel slecht weer en als-maar door werkend, nochtans niet diep genoeg kan zwel gen in den zeebodem omdat de Schat van Ter schelling niet alleen door de eerste zandlaag, maar ook door die kleilaag en het daaronder lig gende zand gezakt zou kunnen zijndan, zeggen sommigen, is er geen hoop meer. Dan kan men het wel voorgoed opgeven. Ik ben het niet met hen eens. Zij onder schatten ons nageslacht en de nog-dieper- zwelgende metalen zeebeesten die het bouwen zal om velerlei schatten aan den bodem te ontrukken. Men moge twijfelen aan velerlei vooruitgang, maar wie waagt het nog zich on zeker te toonen over het voortschrijden, het onverbiddelijk verder marcheeren van den god der Techniek? De Karimata zwelgt voort als een Holle- bolle-Gijs in een nachtmerrie en haar wordt eere bewezen. De Minister van Koloniën en een oud-minister van Koloniën hebben haar bezocht. Colijn zelf zal er Don derdag heen gaan. En als er goud begint boven te komen kan de minister van Financiën zich ook niet onbetuigd laten. Als eerste vertegenwoordiger van onzen erg- sten kwelgeest, den Fiscus, moet hij er zeker heen. Omzwermd door Excellenties zal de Ka rimata verder zwelgen. Die eene zilveren Spaansche mat is immers al een belofte! „Die hebben al de vorige delvers dan toch maar niet te pakken gekregen", zeggen ze op het achterbalcon van de tram, dat er vol van is en Tsjecho-Slowakije, China, Spanje, de aardbe ving en verscheidene rampen aan dit onder- werp-van-gesprek heeft opgeofferd Het is nu bijna 139 jaar geleden dat het Engelsche oorlogsschip Lutine in het Vliegat verging. Op 9 October 1799 geschiedde de schipbreuk. Het was uitgerust door de koop lieden Benjamins en Abraham Goldsmith. De lading goud en zilver was bestemd voor te betalen soldij aan de Engelsche troepen op Texel en voor handelsdoeleinden in Ham burg. Volgens de Engelsche bladen van dien tijd. die er niet nauwkeurig over waren, moet de waarde der edele metalen aan boord tusschen de 400.000 en 900.000 gelegen hebben. Er was een mededeeling dat de la ding voor dit laatste bedrag was verzekerd. Een jaar later werd de waarde geschat op twintig millioen gulden. En in de jaren 1800 1801, 1857—1861, 1886—1891, 1894 en 1895 werd volgens officieele opgaven voor een waarde van f 1.210.063 geborgen. In 1910 en in 1934 hadden de ondernomen pogingen weinig ge volg. En nu is het de vraag of zelfs een Ka rimata de verzonken gouden staven nog kan achterhalen. Maar opgeven?., neen, ik ge loof niet dat het ooit opgegeven zal worden. De goudromantiek beleeft een nieuw span nend hoofdstuk. R. P. Een millioen meer voor nood lijdende gemeenten. Ingediend is een aanvullende begrooting van binnenlandsche Zaken voor 1937. Voor gesteld wordt het uitgetrokken bedrag van f 50.000 voor de uitvoering van de wet betref fende de bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen met f 75.000 te verhoogen. Voor rijkssteun aan noodlijdende gemeenten is in 1937 f 3.450.000 uitgetrokken. Verwacht kan worden, dat voor dat dienstjaar f 4.450.000 noodig zal zijn. Voorgesteld wordt het tekort van een mil lioen a fonds perdu (bijdrager o'ie niet terug betaald behoeven te worden) beschikbaar te stellen. (In een steengroeve in Amerika zal in den zomer kunstmatig een aardbeving verwekt worden ten einde wetenschappelijke studies te kunnen doen.) Een beving van de aard' is een ervaring, Die niemand die 't beleefde gauw vergeet. Dat z' angst verspreidt vindt daarin haar verklaring, Dat men tevoren nooit het einde weet. Daar komt de eerste schok zijn schrik verspreiden, Angstig gespannen kijkt men elkaar aan. Zal zich het onheil verder uit gaan breiden, Nog sterker worden, of is 't al gedaan? Geen mensch kan, als de aarde beeft, haar stuiten. Men wacht maar af, zelf bevend voor zijn lot, Natuurkracht gaat de onze ver te buiten. Het is een kracht, die met de menschen spot. Een beving van de aard' is om te beven. Wat niet belet, dat nu de wetenschap, Kunstmatig er liet aanschijn aan wil geven, Een hachelijk idee. al is het knap. Ik weet niet hoe men het denkt klaar te spelen, Je schudt maar zoo niet aan onze planeet, Maar ondertusschen kan ik niet verhelen, Dat ik zooiets maar liever zelf niet deed. Ik wil ais mijn gevoelen niet verzwijgen. Dat ik wil hopen voor een heel lief ding. Dat die geleerden er nooit spijt van krijgen. Dat hen dit „aard"ig bevingsplan beving. Want roep je eens zoo'n geest op tot het leven, Dan moet hij toch daarna ook weer vergaan. Stel u eens voor. dat d' aarde door bleef beven. Dan kwam die studie ons wat duur te staan. P. GASUS. JOHNSON'S LAXEERPILLEN een heilzaam middel, p. doosje 25 ct. JOHNSON'S. EELT- EN LIKDOORNZALF volgens oud recept, p. polje 25 ct. JOHNSON S ONTVETTINGSBOONEN onfeilbaar en onschadelijk, p. flacon 90 ct. DROGISTERIJ - GROOTE MARKT 6 (Adv. Ingez. Med.) Materiaal van brandweer funclionneerde niet. Twee woningen in de asch gelegd. Maandagmiddag heeft een felle brand ge woed. waardoor twee woningen in de asch zijn gelegd, en zestien personen dakloos zijn geworden. De brand ontstond omstreeks drie uur in het woonhuis der familie Schuur, glegen aan den Ouden Del- denscheweg 82. De brandweer werd onmiddellijk gealarmeerd, doch toen deze ter plaatse verscheen, bleek, dat het ma teriaal niet behoorlijk funotionneer- de. Daar er bovendien In de omge ving niet voldoende bluschwater aan wezig was, duurde het geruimen tijd, voordat men met de blussching een begin kon maken. Inmiddels had het vuur zoo snel om zich heen gegrepen, dat ook de belendende wo ning van de familie Leferink werd aange tast. Beide woningen brandden tot den grond toe af terwijl de geheele inboedel een prooi der vlammen werd. Omtrent de oorzaak van den brand tast men in het duister. Verzekering dekt de schade. Overleg in haringconflict weer mislukt. De jongste poging van den Rijksbemidde laar prof. mr. A. C. Josephus Jitta. om het conflict in de haringvisscherij tot een op lossing te bengen is mislukt. Met 400 stemmen voor en 900 stemmen tegen hebben de vis- schers de nieuwe voorstellen verworpen, on danks het advies van den modernen bond om de voorstellen van den rijksbemiddelaar te aanvaarden. In de verschillende visschersvergaderingen moet men. volgens de Tel., op ondubbelzinnige wijze uitdrukking hebben gegeven aan de verbazing over het feit, dat de moderne bond, die eerst zulke krachtige taal heeft doen hooren, nu met een advies is gekomen om de voorstellen te aanvaarden. „KaHinata" is wèl verzekerd. Men vestigt onze aandacht erop, dat de mededeeling. dat Lloyds geweigerd* zou heb ben. de verzekering van de „Karimata" voor de bergingspogingen op Terschelling op zich te nemen, naar het A.NP. heeft gemeld, ten eenenmale onjuist is. De „Karimata" is bij Lloyds verzekerd en wel voor het volle bedrag, welke overeen komst reeds geruimen tijd voor het vertrek van den molen naar Terschelling was geslo ten. Ook de premie-voorwaarde, die de ver zekeringsmaatschappij bedongen heeft, wijst in geen enkel opzicht op bijzonder risico bij de onderneming. Uit Terschelling wordt gemeld: Als gevolg van de zeer woelige zee kon de Karimata gisteren van 6 uur 's avonds tot 3 uur 's nachts niet werken. Toen de zee rus tiger werd is het werk hervat. Een boeganker dat was uitgeworpen werd bij het ophalen be schadigd. (Een uitvoerig artikel over de werkzaam heden der Karimata vindt men op pag. 3). De aardschokken hebben in verscheidene steden van België schade aangericht. Op onze foto ziet men 'n huis te Brussel, dat tengevolge van de ontstane scheuren verzakkingen gestut moest worden. Dame uit rijdenden trein gesprongen en zwaar gewond. Welke ernstige gevolgen het te vroeg uit een trein springen kan hebben is gisteravond weer eens gebleken. Uit den electrischen trein die om 22.21 uit IJmuiden het Haarlemsche station binnenreed sprong een dame uit een 3e klas rijtuig op het perron zonder dat de trein stilstond. Zij viel tusschen de rijtuigen en moest in ernstigen toe stand naar het Diaconessenhuis wor den overgebracht. Het slachtoffer, de 56-jarige mej. A. wonen de aan de Zandvoortschelaan te Zandvoort, sprong bovendien tegen de rij-richting uit den trein waardoor zij haar evenwicht verloor en achterover tusschen de wagons viel. Een der wielen van het rijtuig knelde het rechterbeen van de ongelukkige af, terwijl zij ook aan haar linkerbeen werd gekwetst. Een passagier, die achter Mej. A. stond trachtte nog haar tegen te houden doch alles gebeurde zoo snel dat deze poging mislukte. Een drietal doktoren en leden van den On gevallendienst verleenden de eerste hulp en onder den trein werd het slachtoffer zoo goed mogelijk verbonden. Na een half uur kon de trein iets achteruit rijden en gelukte het om de dame onder den wagon uit te halen. Zij was bij volle bewustzijn en zelfs in staat eenige woorden te spreken. Per ziekenauto is zij naar het Diaconessenhuis overgebracht. Haar toe stand was hedenmorgen niet verergerd. Vermoedelijk is het slachtoffer zoo snel uit den trein gesprongen om nog den trein van 22 uur 21 naar Zandvoort te kunnen halen. Nader deelt men ons mede, dat bij het on geval door niet minder dan 4 doctoren hulp verleend is. Toen het ongeluk gebeurd was, is onmiddellijk door het Stationspersoneel onderzocht of er soms toevallig een genees heer op het perron was. Het bleek dat er een dokter klaar stond cm naar Rotterdam te ver trekken, maar die was natuurlijk onmiddellijk bereid tot helpen. Even later kwamen er nog twee Haarlemsche collega's. Tenslotte werd ook nog de hulp van een chirurg ingeroepen. Het slachtoffer werd behandeld terwijl 't on der de trein lag. Er was geen denken aan het zware rijtuig op te vijzelen. De doktoren kro pen onder het rijtuig om op den grond lig gend hun werk te doen terwijl zij bijgelicht werden door groote electrische lantaarns. Eerst toen de noodzakelijkste hulp verleend was konden de andere wagens van den trein weggereden worden, als men dat eerder gedaan had bou er kans geweest zijn dat het slacht offer daarvan nadeelige gevolgen zou hebben ondervonden. Hedenmiddag werd ons bij informatie aan het Diaconessenhuis medegedeeld, dat de toe stand van mej. A. die gisteravond op het sta tion te Haarlem, doordat zij uit een rijdenden trein stapte, ernstig werd gewond, bevredi gend is. Wijst Duitschland de verantwoor delijkheid voor de Oostenrijksclie leenineen af? Duilsch memorandum zou niettemin basis voor onderhandelingen kunnen zijn. De diplomatieke correspondent van Reu ter te Londen zegt, dat men gelooft, dat een Duitsch memorandum inzake de Oostenrijk- sche leeningen de herhaling inhoudt, dat Duitschland de verantwoordelijkheid voor deze leeningen afwijst. Tegelijkertijd sluit het echter, naar men denkt, niet de deur voor tweezijdige besprekingen. In alle kringen wordt de grootst mogelijke reserve in acht genomen ten aanzien van den inhoud van het memorandum, doch de indruk bestaat, dat. hoewel de Duitsche voorstellen over het algemeen niet aannemelijk zullen blijken te zijn, zij de basis kunnen verschaf fen voor verdere onderhandelingen. In ieder geval zou dan de volgende stap door Londen moeten worden ondernomen. Indien een regeling onmogelijk zou zijn, is er reden te gelooven. dat Groot-Brittannië be gin volgende maand een clearing zal invoeren. Hel Schildersbedrijf. Collectieve Arbeidsovereenkomst. De collectieve overeenkomst, regelende de arbeidsvoorwaarden in het schildersbedrijf, is tot 31 December 1938 verlengd. Het nieuwe contract heeft belangrijke wij zigingen ondergaan. Dat is vooral het geval voor wat betreft de regeling der uitbe taling van vacantiebons. Ook zijn in eenige plaatsen van het land verhoogingen van de uurloonen in het contract vastgelegd. Voor Haarlem is het loon niet gewijzigd en gehandhaafd op 29.76 per 48-urige werk week. De verbindendverklaring van het contract van regeeringswege is nog niet verkregen, maar verwacht wordt dat deze in den loop van deze maand zal worden verleend. De werkloosheid te Haarlem. Een kleine daling. In de afgeloopen week verminderde het aantal werkloozen te Haarlem met 23. Het aantal is nu 5080. Dit is 166 minder dan op denzelfden tijd van 1937 en 941 minder dan in 1936. WERELDBIBLIOTHEEK VEREENIG IN G Jaarvergadering tc Arnhem, Op de te Arnhem gehouden jaarvergadering van de Wereldbibliotheek-vereeniglng werd het bestuur bij acclamatie herkozen. Het le dental vertoont een duidelijken groei. Het is thans gestegen boven de' 8400. Verwacht wordt, dat het aan het eind van dit jaar on- veer 10.000 zal bedragen. Behalve de vier gebruikelijke premies (Paasch-, Pinkster-, Sinterklaas- en Kerst premie) zal in October a.s. een extra-pemie verschijnen ter gelegenheid van den 60sten verjaardag van dr. Nico van Suchtelen. Deze premie zal 'n bloemlezing geven uit zijn veler hande werk en wordt verzorgd door mevr. Annie Salomons Lord Nuffield regelde zelf zijn ontvoering! Thornton's „medewerker" hield de politie op de hoogte. OXFORD. 3 Juni. Heden vond de slotzitting plaats van de behandeling van de zaak tegen den ontvoerder van Lord Nuffield. Na het ge tuigenverhoor. waarbij voornamelijk Rams- den's verklaringen gehoord werden, werd de zaak verwezen naai- het Assizen-hof van Bir mingham onder een dubbele beschuldiging: Ramsden te hebben aangespoord, aan de ont voering deel te nemen en ten tweede het in bezit hebben van twee pistolen met het doel. er iemand's leven mee te bedreigen. De verdachte Thornton weigerde schuld te erkennen. Uit de verklaringen van Ramsden bleek, hoe de poging om Lord Nuffield te ontvoeren, voor zoover zij ten uitvoer is gelegd, in werkelijk heid een complot van de tegenpartij was, waaraan Lord Nuffield zelf heeft medegewerkt Er werd geen dag of uur bepaald, voordat de chief-constable van Oxford, Charles Fox, dit- zelf na overleg met Lord Nuffield deed. Nuf- field had gezegd, dat hij een druk leven had en op geen anderen dag „ontvoerd kon wor den" dan op Maandag of Dinsdag. Ook vertel de Ramsden, dat de politie hem geholpen heeft met het vastmaken van de valsche nummer platen op de auto op den avond, dat de aan slag zou worden gepleegd. Een luid gelach ging door de rechtzaal, toen Ramsden vertelde dat hij bij Wool worth een ketting en twee hangsloten gekocht had in op dracht van Thornton, waarmee Nuffield ge boeid moest worden Ramsden wees de suggestie van de verdedi ging. dat het jacht gehuurd zou zijn om te smokkelen, van de hand. Zij zouden alleen een paar kisten brandy smokkelen om in geval van nood die schijn aan te nemen. Op den avond, dat de ontvoering zou plaats vinden, belde Ramsden, nadat Thornton hem gezegd had, dat het plan niet door kon gaan. de politie op. Thornton had hem gezegd, dat hij een stuk van de pruik, die tot zijn vermom ming behoorde, verbrand had, maar Rams den meent, dat het Thornton aan moed ont brak. want de pruik is later in de auto gevon den Thornton had hem toen opgedragen. Lord Nuffield mede te deelen. dat hun auto de fect was. doch Ramsden belde in plaat.s daar van de politie op. Daarop werd Thornton ge-1 arresteerd. (Umted Press.) Het woord is aan Emerson: Goede manieren bestaan uit kleine opofferingen. Moedige redders voorkomen erger. Ook dronken man uit het Spaarne gered. Gisteren zijn te Haarlem twee kin deren en een volwassene te water ge raakt en het is slechts aan het kor date optreden van een drietal moe dige redders te danken dat geen slachtoffers te betreuren zijn. Om kwart voor 10 in den morgen was een onbekend gebleven 4 of 5-jarig jongetje be zig met stekeltjes vangen in het water van de Brouwersvaart ter hoogte van de Coorn- hertstraat. Plotseling schoot het knaapje voorover het water in en was spoedig een paar meter van den kant af. De heer B. Jan sen. Van Oosten de Bruinstraat 210, bedacht zich geen oogenblik en sprong gekleed te water. Het gelukte hem den drenkeling te grijpen en hem naar den kant te brengen waarna beiden door omstanders op het dro ge werden getrokken. De redder spoedde zich in zijn auto naar huis, terwijl de drenkeling niets beters wist te doen dan hard weg te loopen. Wat overigens het beste was om geen zware kou van zijn ongewild bad over te houden. Ongeveer twee uur later geraakte een zes jarige jongen onder het spelen in het water aan den Burgwal maar gelukkig dook ook hier een moedige redder gekleed het. water in en in het midden van den Burgwal slaag de hij er in om den jongen te pakken. Zwem mend bracht de redder de 35-jarige heer A. J. Castens, Allard Pierssonstraat 48 den drenkeling naar den kant. Beiden werden door handreiking op den wal getrokken waar na de jongeman naar huis is gebracht. Het was hiermede nog niet afgeloopen, want des avonds te tien minuten voor elven ls een dronken 64-jarige man uit Hoorn in het Zuider Buiten Spaarne geraakt. De man was al spoedig 10 meter van den kant ver wijderd toen een 21-jarige militair, de heer J. Veldt, wonende Voorduinstraat 67, de be narde positie van den drenkeling zag en gekleed in het Spaarne sprong. Hij mocht het genoegen smaken den man naar den kant te brengen waar twee dames van de reddingsbrigade den drenkeling naar het brugwachtershuisje brachten, waar de man eerst is behandeld en later naar het St, Eli sabeths Gasthuis is overgebracht. Er be stond geen direct levensgevaar. EXAMENS. Geslaagd aan de Gom. Universiteit van Amsterdam voor het cand.-ex. in de rechts geleerdheid de heer J, A de Roy van Zuyde- wijn en mej. C. van den Berg. Geslaagd voor het cand. ex. in de rechts geleerdheid A. Menkman en mej. J. van Ross urn. Aan de Leidsche Universiteit slaagde voor het doctoraal examen rechten de heer J. C. Dudok van Heel. te Heemstede. EEN ZEEREIS Een kijker behoort dan zeker tot Uw uitrusting. Groote keuze bij KEIP GROOTE HOUTSTRAAT 137. (Aav. Ingez. Med.) HEDEN: 14 PAGINA'S. pag. Op het Haarlemsche station is gisteravond een dame, die te vroeg uit den trein sprong, ernstig gewond. l Minister van Buuren houdt vast aan één centraal vliegveld. 3 Er begint onrust op Terschelling te heer- schen. 3 De Wateier Vredesprijs voor 1938 is voor de helft toegekend aan de Oecumenische vereeniging voor de andere helft aan de Ned. Jeugdherbergcentrale. 3 De troepen van generaal Franco hebben Castellon ingenomen. 4 Roppart over de nieuwe Engelsche politiek bij Roosevelt. 4 De motie van het hoofdbestuur van Bloem bollencultuur is met groote meerderheid van stemmen aangenomen. 3 ARTIKELEN. ENZ. R. P.: De Karimata. 1 Mr. E. Elias: De bezinning van het kleine 3 Brusselsche correspondentie: De aarde trilt! 4 II. D. Vertelling: Het ontslag van Kamicls. 6 Van onzen correspondent te Boedapest: Een Ilongaarsch geschenk voor Koningin Wilhelmina. g J. B. Schuil: Eduard Verkade zestig jaar. 11 !)c Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1