Haarlem's Dagblad
Stalin de Opruimer.
Wesp en bij.
De werkloozen te Haarlem
Het belangrijkste
5"r Jaargang No. 16869
Uitgave Louren* Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algein. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Socndaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 1505'!
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
ffins'tlag 21 Juni 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per
pont f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advcrtentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes rie rubriek.
Er is veel verwondering in de wereld tot
uiting gekomen over de Russische processen,
die zoovele leidende en ex-leidende figuren
in de Sovjet-Unie aan hun eind hebben ge
holpen. Het Westen heeft van dezen Ooster-
schen gang van zaken weinig begrepen. Tot
op den huidigen dag begrijpt het niets van
de wonderlijke geestesgesteldheid, die alle
verdachten tot bekentenissen, zelfbeschuldi
ging en zelfverachting scheen te nopen. Als
men aannam dat zij allen schuldig waren
aan samenspanning tegen den dictator
Stalin, en sommigen bovendien aan moorden
op zijn medewerkers, dan bleef al dat harts
tochtelijke bekennen nog even onbegrijpe
lijk. Want de in het nauw gedreven mensch
moge, evenals de kat in dezelfde omstandig
heden, rare dingen doentot die rare din
gen behoort maar bij uitzondering de nei
ging, den eigen dood te verhaasten en als
regel het streven, op de een of andere manier
het veege lijf te redden. Veel is dus aan de
blijkbaar voor ons onbegrijpelijke Slavische
mentaliteit toegeschreven.
Maar wel is duidelijk geworden dat Stalin
eigenlijk de eenige werkelijke machthebber
in de Sovjet-Unie is en dat men dus eigen
lijk alle verdachten ex-leiders moest noe
men, met dit onderscheid alleen dat sommi
gen nog hooge posten bekleedden en anderen
al langen tijd daarvan ontheven waren toen
zij werden gearresteerd.
De Amerikaansche journalist Paul Schef-
fer, een goed kenner van de Sovjet-Unie,
heeft in een artikel in hefc tijdschrift Foreign
Affairs betoogd, dat Stalin bij het opruimen
van de mannen, die in Lenin's dagen de groo-
ten van Rusland waren en die toen als de
scheppers en helden der revolutie werden
vereerd, een weloverwogen plan toepast, dat
hij nu al jarenlang met onverbiddelijke ze
kerheid ten uitvoer brengt. Langzaam, voor
zichtig maar daarom niet minder meedoo-
genloos gaat hij zijn gang. De voornaamsten
heeft hij eerst uit hun functies gezet en pas
jaren later zijn zij ter dood veroordeeld. An
deren zijn plotseling, midden uit hun werk,
voor den openbaren aanklager gesleept. Het
lot der eerstgenoemden formuleert Scheffer
aldus: „Zij mochten na hun ontslag uit hun
hooge posities voortsukkelen, 's nachts het
onvermijdelijke vreezend en overdag hopend
tegen alle hoop in". Eu. men leest het met een
huivering. Hij herinnert aan de „ïinkschen"
Trotski, Zinowjef, Kamenef, die reeds in 1926
•met behulp van Boecharin (Lenin's naaste
vriend),, Rykof en Tomski uit het „Polit
bureau" werden gewerkt. Haar in de jaren
19291930 werden die gretige helpers van
hun posten verdreven wegens hun „recht-
sche" opvattingen. En daarna leefden zij nog
jaren eer het lot der Ïinkschen Zinowjef en
Kamenef (Trotski was verbannen) ook hen
trof.
En dat zijn dan nog maar enkele namen.
Scheffer geeft een volledig overzicht van
de verdwijning der leden van het Sovnarkom
(de Raad van volkscommissarissen, hoogste
machtscentrum in de Sovjet-Unie tijdens
Lenin's bewind), van het Politbureau (waar
naar de macht verschoof toen Stalin tijdens
Lenin's ziekte de leiding overnam) en ten
slotte van de andere personen die tot Lenin's
naaste omgeving behoorden. Het kan niet be
moedigend zijn voor diegenen, die de ambitie
koesteren revolutieheld te worden. Want van
het heele gezelschap zijn er nog maar zeer
enkelen over.
Van de zeven leden van het Politbureau
(volgens de samenstelling in Juni 1924) leven
alleen nog Stalin zelf en zijn verbannen
vijand Trotski. Kamenef en Zinowjef zijn in
Augustus 1936 terechtgesteld, Boecharin en
Rykof in Maart 1938. Tomski heeft zelfmoord
gepleegd toen hij in Augustus 1936 gear
resteerd zou worden.
De lijst van het Sovnarkom (12 namen)
ziet er blijkbaar alleen gunstiger uit doordat
sommigen bijtijds gestorven zijn. Maar vrij
wel allen zijn onder Stalin's bewind van hun
functies beroofd. Tsjitsjerin, in Juli 1930 in
ongenade gevallen, stierf in Juli 1936, dus
juist cm maand voor de terechtstelling van
Kamenef en twee jaar voor die van Rykof.
Brjoechanof en Schmidt verkeeren (de ge
lukkigen) in vergetelheid. Dzjerzjinski stierf
in 1926, Krassin in 1926, Koebisjef in 1935
(oorzaak onbekend), Loenatsjarski in 1933.
Smirnof werd in 1928 naar Siberië gedepor
teerd en in 1936 terechtgesteld. Sokolnikof
verdween in Januari 1937 in de gevangenis.
De overige drie waren de reeds genoemde
Kamenef, Rykof en Trotski.
Tenslotte volgt de lijst „anderen rondom
Lenin" met zestien namen. Met de er aan
verbonden resultaten volgen ze hier: Jekoe-
nidze, in ongenade 1935, terechtgesteld 1937;
Froenze, gestorven in 1925; Gamarnik, zelf
moord gepleegd aan den vooravond van zijn
arrestatie in 1937; Karachan, terechtgesteld
in 1937; Menzjinski, gestorven in 1934; Os-
sinski, gevangenis in 1938; Pjatakof, terecht
gesteld in 1937; Radek, gedeporteerd in 1928.
gevangenis in 1937; Rakofski, gedeporteerd
ln 1929, gevangenis in 1938; Sere-
briakof, in ongenade in 1927, terechtgesteld
in 1937; Toechatsjefski, terechtgesteld in
1937; Oeborewitsj, terechtgesteld in 1937, Ja-
goda. in ongenade in 1936. terechtgesteld in
1938.
Drie zijn er nog in functie. Dat zijn Ka
linin, voorzitter van het Centraal Uitvoe-
VROUWELIJKE PILOTEN IN ENGELAND. Op het Britsche vliegveld
Ramsgate bestaat sinds eenigen tijd een opleiding voor vrouwelijke piloten.
Drie leerlingen slaan de verrichtingen van een collega gade.
(Volgens een Engelsch blad is het
nu uitgemaakt, dat wespen veel
intelligenter en werkzamer zijn
dan bijen.)
Wat zegt men daar van dat canaille,
Dat ondier met zijn slanke taille,
Dien tijger van 't insectendom;
Probeert men ons nu te bewijzen,
Dat die schavuit meer is te prijzen,
Dan d' onvolprezen bij? och kom.
Een beest dat blijkbaar van nature
Ons 't leven enkel kan verzuren.
Terwijl de bij het juist verzoet.
Door honing, ook voor ons, te puren,
Terwijl de wespen, die ongure,
Alleen maar dorsten naar ons bloed
't Zij, onder ons, grif toegegeven,
Dat er in het insectenleven,
Heel veel verborgens is voor mij;
Maar 'k wil nog niet zoo gauw gelooven,
Dat wespen zijn te stellen boven,
Of zelfs maar naast, de nijvre bij.
En 'k wil het hier de wesp wel zeggen,
Als zij 't weer op mij aan wil leggen,
Het gonzend vliegend stuk venijn;
Dan zal ik. ver van haar waardeeren,
Haar zoo afdoende mores leeren,
Dat zij nooit werkzaam meer kan zijn.
BARKER'S BEHANG.
APART en GOEDKOOP. Vakkundig personeel
beschikbaar.
GEN. CRONJéSTRAAT 135 TELEF. 11657
(Adv. Ingez. Med.)
WOENSDAG 22 JUNI ,des avonds te 10.30 uur
VUURWERK.
ZUIDERBAD ZANDVOORT.
(Adv. ingez. Med.)
rend Comité, Litwinof, Volkscommissaris van
Buitenlandsche Zaken en Worosjilof. voor
zitter van den Revolutionairen Militairen
Raad. Het is niet veel. En deze drie zullen
wel niet erg gerust slapen en de toekomst
niet te vroolijk inzien. Scheffer merkt op dat
Kalinin, een oud man, nog slechts als stroo
man fungeert. Litwinof was volgens hem zoo
handig, vooral „technisch adviseur" te blij
ven. Maar van de eigenlijke oude garde van
Lenin is niemand in leven of aan de macht
gebleven. En daartoe behoorden zulke zeer
begaafde persoonlijkheden als Rakofski,
Radek en Sokolnikof. welken laatste Schef
fer betitelt als „misschien de schitterendste
van Lenin's intiemste vrienden".
De Amerikaansche journalist is van mee
ning dat de beschuldigingen tegen al die ex-
grooten der Sovjet-Unie in hoogen mate de
waarheid geweld aandeden. Hij meent ook
dat Stalin de scherpe waarschuwing, in
Lenin's testament tegen hem geuit, nooit te
boven is gekomen. Hij wreekt zich grondig.
Deze Oosterling is een meester in het beid-
uw-tijd en hij heeft telkens zijn vijanden bij
verrassing gegrepen. Volgens Scheffer heeft
hij een zeer sterk machtsinstinct en een ge
weldige eerzucht. Daarbij wilde hij de groote,
algemeene ontgoocheling, die na de extase
van den eersten revolutietijd moest komen,
in goede banen leiden zonder dat het geheele
gebouw ineenstortte. Hier spreekt de schrij
ver een erkenning van den dictator uit. Maar
wraakzucht, jaloezie en eerzucht moeten z.i.
Stalin daarbij sterk beïnvloed hebben. En
geestelijke tegenstroomingen duldde hij niet.
Scheffer noemt hem tenslotte alleen een
meester in het verkrijgen en behouden van
macht. Kaganowitsj is de man der ideeën,
zijn „éminence grise", die achter hem staat.
.Het is allemaal erg afschuwelijk en heel
logisch", besluit Scheffer.
Het is wel een zeer scherpe aanval op
Stalin
R. P.
Thans bijna duizend minder
dan in 1936.
Maar jonge menschen komen het leger
werkzoekenden weer vergrooten.
In de afgeloopen week daalde het aantal
werkloozen te Haarlem met 56 (vefleden
jaar met slechts 39 L
Het aantal werkloozen bedraagt nu 5024.
Dit is 183 beneden het cijfer van den
zelfden tijd van 1937 en 997 minder dan in
1936.
Het aantal werkloozen is te Haar
lem dus thans bijna duizend bene
den dat van 1936.
Op dit oogenblik zijn er dus nog 5024 werk
loozen te Haarlem. Het is wel zeker dat in de
komende weken ook al blijft er nog een ver
betering op de arbeidsmarkt te constateeren,
het cijfer niet beneden dé vijfduizend zal
komen, want in dezen tijd wordt het leger
werkloozen weer vergroot door de jongelui
die van de scholen komen. De middelbare
scholen en de Middelbaar Technische scholen
sluiten den cursus, zoodat veel afgestudeer
den zich bij de arbeidsbeurs laten inschrijven
als werkzoekenden.
De maande]ijksche afrekening
Wel voor gas en electriciteit, maar niet voor
water.
In ons vorig nummer deelden wij mede, dat
B. en W. van Haarlem aan den raad hebben
voorgesteld de meters van de bedrijven voort
aan weer elke maand te laten opnemen en
ook maandelijks de kwitanties aan te bieden.
Het blijkt evenwel nader, dat dit voorstel
alleen de gasfabriek en het electriciteitsbedrijf
betreft, dus niet de waterleiding.
De tiende toclit van de ouden van
dagen.
Een vroolijke stoet van 74 auto's uit Haarlem
naar Artis.
Vanmorgen omstreeks elf uur is van de
Fonteinlaan een vroolijke stoet van 74 auto's
met ouden van dagen naar Artis in Amster
dam getogen. Met prachtig weer begon de 10e
autotocht, georganiseerd door het comité
„Autotocht Ouden van dagen". Voorop reed
de versierde auto van den heer E. H. Ten-
ckinck en daarna volgden de andere wagens
die ongeveer 94 oude mannen en 84 vrouwen
naar Artis brachten om hen daar een vroo-
lijken dag te bereiden.
De tocht verliep uitstekend. Langs den weg
van Haarlem naar Amsterdam kon de lange
stoet van auto's in een gesloten formatie blij
ven rijden maar het spreekt vanzelf dat de
auto's in Amsterdam zelf door het drukke
verkeer en de verkeerslichten in groepjes uit
elkaar raakten. Dit was echter tijdelijk want
alle wagens vonden ras den weg naar Artis
en nadat de oudjes daar door behulpzame
handen geholpen, uitgestegen waren werden
de wagens in een lange rij langs het spoor
wegemplacement iets van den dierentuiningang
geparkeerd. Het duurde niet lang of de oudjes
waren allemaal aan den disch in de concert
zaal van Artis vereenigd. Alvorens met den
maaltijd werd begonnen sprak de heer B. W.
Lasschuit. voorzitter van het comité auto
tocht Ouden van Dagen, eenige woorden. Deze
dag onderscheidt zich van andere dagen, die
wij georganiseerd hebben, aldus spreker, want
het is nu de tiende keer dat we met de Haar-
lemsche Ouden van Dagen een autotocht
maken.
Spr. bracht allen die aan de organisatie
mee hadden gewerkt dank. autobezitters en
autobezitsters die het comité in de gelegen
heid hebben gesteld hun wagens te gebrui
ken. degenen die het werk van het comité door
giften hebben gesteund, de padvindsters. die
de oudjes behulpzaam zijn en de leden van
E.H.B.O.. Spreker vond dat het voor het co
mité vandaag een recht heugelijke dag is. Bij
al de tien keeren dat een autotocht georgani
seerd werd is nog nooit een ongeluk voorge
vallen. Het comité wordt beheerscht door een
geest van liefde en opoffering. De heer Las
schuit besloot met den wensch dat de maal
tijd recht goed zal mogen smaken. Daarop
werd met eten begonnen.
Na de lunch togen de oudjes den dierentuin
in om zich daar te vermaken met het aardige
wat onze Amsterdamsche diergaarde biedt.
Het woord is aan
Vauvenargues:
Er is meer strengheid dan
rechtvaardigheid.
Cliineesche vliegers in actie.
Een aanval op Anking.
Uit Tokio wordt bericht, dat negen Chi-
neesche bombardementstoestellen Zondag
even over vijf uur des middags een aanval
ondernomen hebben op Anking.. Zij werden
teruggedreven door het Japansche lucht
afweergeschut. Een bom kwam neer bij een
transport, dat licht beschadigd is, Er vielen
evenwel geen slachtoffers,
Drie dooden bij vliegtuigongeluk
iu Polen.
Piloot met valscherm te pletter gevallen.
U WARSCHAU 21 Juni <D. N. B.> In de
nabijheid van de stad Piaseczno. 20 K M. be
zuiden Warschau, is een vliegtuig dat meteo
rologische waarnemingen verrichtte, omlaag
gestort. De piloot en twee andere inzittenden
kwamen om het leven.
De piloot was met zijn valscherm uit het
toestel gesprongen, doch dit functioneerde
niet en de man viel te pletter.
Engeland en Amerika beschermen
hun financieele belangen in China.
Maatregelen tegen dreigende handels
beperkingen.
WASHINGTON 21 Juni. De Vereenigde
Staten en Engeland hebben, aldus verklaart
ons een hooggeplaatst regeeringspersoon, het
voornemen gemeenschappelijk een aantal
financieele maatregelen te ontwerpen om te
verhinderen, dat Japan in het bezette gebied
in China dezelfde handelsbesperkingen in zal
voeren als in Mandsjoekwo geschied is, waar
door de buitenlandsche handel van beide lan
den voor een belangrijk deel wordt stilgelegd
Zoo zou men o.a. een „kreditsperre" op het
oog hebben, die zoolang van kracht zou blij
ven tot Japan de integriteit en prioriteit van
het door beide landen in China geïnvesteerde
kapitaal erkent en zich verplicht een politiek
van „open deur" te voeren.
Er zijn in Washington vertrouwelijke be
richten binnengekomen, volgens welke Japan
voornemens is de handelsbeperkingen, die
thans voor Mandsjoekwo gelden, voorloopig in
te voeren voor Noord China en dezen maat
regel uit te breiden voor heel China, indien
het de verovering mocht voltooien.
Van de zijde van de regeering wordt ver
klaard, dat Engeland en de Vereenigde Sta
ten niet van plan zijn zich te verzetten tegen
de territoriale oogmerken van Japan, doch
dat het doel uitsluitend is eigen belangen te
beschermen. (United Press).
Vandaag werd, begunstigd door fraai zomermeer, de tiende jaarlijksche auto
tocht voor ouden van dagen gehouden. Het Comité voor Ouden van Dagen bij
een der met bloemen versierde auto's. Van links naar rechts de heeren: E. H.
Tenckinck, dr. T. Koot. dokter W. B. Smit. R. IV. P. Peereboom (s- retaris),
G. van Zon, C. H. Vogelzang, B. IV. Lasschuit (voorzitter) cn A. M. Duytshoff
(penningmeester)
Dr. K. H. Miskotte
Heeft het beroep naar Amsterdam aanvaard.
Naar wij vernemen heeft dr. K. H. Miskotte.
predikant bij de Ned. Herv. Gemeente alhier,
het beroep naar Amsterdam aanvaard.
Dr. Miskotte werd 23 September 1894 te
Utrecht geboren. Hij bezocht het Chr. gym
nasium aldaar en studeerde aan de Rijks
universiteit te Utrecht. In 1932 promoveerde
hij te Groningen cum laude tot doctor in de
theologie op een dissertatie over: „Het wezen
der Joodsche religie", een vergelijkende studie
over de voornaamste structuren der Joodsche
godsdienstphilosophie van dezen tijd".
Achtereenvolgens was dr. Miskotte predi
kant te Kortgene en te Meppel en 9 November
1930 bevestigde prof. dr. S. F. H. J. Berkelbach
v. d. Sprenkel hem in het ambt van Ned. Herv.
predikant te Haarlem.
Dr. Miskotte deed vele belangrijke publica
ties het licht zien, doceert aan verschillende
Volksuniversiteiten en tfad op tal van theo
logische conferenties als referent op.
Verleden jaar maakte hij een reis naar Ned.
Indië. op uitnoodiging van het Kerkbestuur
in Ned. Indië en met het oog op de geestelijke
leiding van predikantenconferenties. Deze reis
duurde ongeveer een half jaar.
De naam van dr. Miskotte is indertijd voor
gekomen op een voordracht ter benoeming van
een hoogleraar aan de Universiteit te Gronin
gen.
Haarlem als bloemenstad.
Thans zijn ook de leuningen van de brug bij
de Amsterdamsche Poort van bloembakken
voorzien. De geraniums die er nu instaan
kleuren hier goed. De vreemdeling die per
auto de stad binnenkomt, krijgt reeds een
idee van Haarlem: bloemenstad.
SCHEEPSRAMP IN TURKIJE.
ISTANBOEL, 20 Juni. (D.N.B.) Een vis-
schersboot, waarop zich 20 personen bevon
den die een tochtje maakten, is lek gewor
den en gezonken. Acht personen zijn ver
dronken.
ilLS wij U zeggen, dat een Groentje in
Haarlem's Dagblad succes heeft, is dat
niets nieuws voor U. maar het is Uw
voordeel om het niet te vergeten en
daarom herhalen wij deze waarheid nog
eens.
HEDEN: 12 PAGINA'S
Middelkamp wiitf het wielerkampioen-
schap op den weg voor professionals.
Australische ministers zullen ons land be
zoeken.
De N. Z. H. R. M. heeft nog vele plannen.
Engeland en Italië blijven in contact.
De Joden worden in Duitschland niet meer
tot de beurzen toegelaten.
De Valera boekt succes bij de Iersche par
lementsverkiezingen.
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Stalin de Opruimer.
Mr. E. Elias: Haagsclic heeren.
C. B.: Stille heiden in den Spaanschcn
broederkrijg.
Van onzen Genecfschen correspondent:
Harold Butler over Nederlandsch-Indië
H. D. Vertelling: Organisatie.
Dr. W. G. N. van der Sleen: Zuid Afrika
van West naar Oost.
Damrubriek
K. de Jong: Bachconcert Haarlem's Ge
mengd Koor 1A
II.: Er is geen Wild-West-Terschelling 11
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen OP JQ
11
