SCHUDT UW LEVER
WAKKER
Australische Ministers
zullen ons land
bezoeken.
Stille helden in den
Spaanschen Broederknjg.
Haagsche Heeren.
DINSDAG 21 JUNI 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
5
Weep een speelhuis in Den Haag
ontdekt.
Geslaagde inval van de politie.
De Haagsche politie heeft onder leiding van
den hoofdinspecteur Halstein en den inspec
teur Florschutz een inval gedaan in het per
ceel Dintelstraat 15. waar de roulette werd ge
speeld. Veertien personen.o.w. een vrouw, zijn
aangehouden en naar het hoofdbureau van
politie overgebracht, roulette, fisches enz. zijn
in beslag genomen en de hoofdbewoner, B„ de
ondernemer van het speelhuis. S. en een
vreemdeling zijn in bewaring gebleven. De
overige personen zijn in den loop van den
nacht heengezonden.
Amslerdamsche Brandweer moet
ongelukken voorkomen.
Haar hulp voor woningbouwverenigingen
ingeroepen.
Het droevig ongeval dat j.l. Vrijdag een ge
zin in de Ortheliusstraat te Amsterdam
trof, heeft aanleiding gegeven aan woning
bouwverenigingen en particulieren tot het
instellen van een grondig onderzoek naar den
toestand der woningen en men heeft zich ge
haast daar, waar gevaar te duchten was, dit
zoo spoedig en afdoende mogelijk te keeren. In
bijna alle gevallen is hiervoor de assisten
tie van de brandweer ingeroepen. Dit ge
schiedde Zaterdag j.l. zes maal en Maandag
niet minder den zes en dertig maal. Ook in de
komende dagen verwacht de brandweer druk
werk op dit terrein.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE
TOONKUNSTENAARS VEREENIGING
VERGADERT VOLGEND JAAR TE
HAARLEM.
De 63ste jaarlijksche algemeene vergade
ring van de Kon. Ned. Toonk. Vereeniging
vond Zondag te Groningen plaats. Nadat de
voorzitter, de heer M. A. Brandts Buys, met
een woord van welkom tot de leden, de ver
gadering had geopend, herdacht hij de in het
afgeloopen jaar overleden leden, waarbij hij
in het bijzonder noemde de heeren Cats,
Haarlem. Ant. Tierie en J. W. Kersbergen te
Amsterdam
Tot leden van het hoofdbestuur werden
herkozen de heeren M. A. Brandts Buys en K.
Veldkamp. Tot plaats voor de volgende jaar
vergadering werd Haarlem aangewezen.
N. Z. H. R. M. heeft nog vele
plannen.
T wee motorslranilreddingbooten
geschonken
Aan ondersteuningen en pensioenen in 1937
ƒ30.000 uitgekeerd.
In het jaarverslag van de Noord- en Zuid-
hollandsche Reddingsmaatschappij over 1937
wordt opgemerkt, dat in het afgeloopen jaar
minder van het materiaal en personeel is ge
vergd, dan in 1936. Gememoreerd werd het om
slaan van de reddingboot te Zandvoort op 10
Februari 1937, tengevolge waarvan twee men-
schen om het leven kwamen.
Het aantal contribuanten steeg dit jaar tot
bijna 10.000. In 1937 steeg het bedrag, dat jaar
lijks wordt uitgekeerd aan pensioenen en on
dersteuningen tot pl.m. f 30.000.
Ten aanzien van de plannen voor de toe
komst wordt opgemerkt, dat de maatschappij
in den herfst van dit jaar het nieuwe boot
huis Paal 8 te Terschelling hoopt te kunnen
openen. Daar wordt de motorstrandredding-
boot „Nicolaas Marius", de vorstelijke gift van
een onbekend gebleven gever, gestationneerd.
De actie voor een motorstrandxeddingboot.
die op initatief van den schoolraad van het
Amsterdamsche Lyceum op diverse middel
bare scholen in Nederland is gevoerd en de
campagne van het comité te 's Gravenhage,
dat den verkoop van speldjes met de beelte
nis van het vorstelijk bruidspaar door de
schooljeugd propageerde, hebben tot gevolg
gehad, dat ruim f 9000 voor een motorstrand-
reddingboot door de Nederlandsche school
jeugd is bijeengebracht.
Zoodra een beslissing is genomen
over het al of niet uitrusten van mo-
torstrandreddingbooten met Hotch-
kiss voortstuwers, kunnen de plannen
voor een nieuw type boot, dat lichter
zal worden dan de overige, worden ge
maakt en het ligt in de bedoeling de
boot, die door de Nederlandsche
schooljeugd zal worden geschonken,
te stationneeren te Scheveningen, be
noorden de visschershaven, waar zij
de roeireddingbooten van de stations
Scheveningen N. en Scheveningen Z.
zal vervangen.
Dr. H. Mulder den Haag, verraste de maat
schappij met de verblijdende mededeeling, dat
hij een motorstrandreddingboot zal schenken,
die hij den naam „President Steyn" wenscht
te geven. Gehoopt wordt, dat deze boot in 1939
te Egmond aan Zee kan worden gestation
neerd.
Het bouwprogramma voor 19381939 ziet
er als volgt uit:
Scheveningen: nieuw boothuis, motorstrand
reddingboot met wagen, waterdichte motor
tractor.
Egmond aan lee: nieuw boothuis. motor
strandreddingboot met wagen, wagen voor
lijnwerp- en w;ppertoestel.
Den Helder: ombouw roeireddingvlet, aan
brengen motor en hotchkiss voortstuwer.
Terschelling: nieuw boothuis, motorstrand
reddingboot met wagen, waterdichte motor
tractor.
De 3 motorstrandreddingbooten krijgt de
maatschappij ten geschenke, doch met de rest
t.w. boothuizen, wagens, tractoren, enz. is een
bedrag var ruim f 100.000 gemoeid.
Opgemerkt wordt, dat het een ernstige te
leurstelling was, dat een verzoek om vrijgesteld
te worden van de betaling der belasting op de
doode hand werd afgewezen.
Thans heeft de maatschappij zich opnieuw
tot den minister van financiën gewend met
het vprzoek de N. Z. H. R. M. op te nemen bij
de vereenigingen. die vrijgesteld zijn van deze
belasting.
De exploitatierekening over 1937 sluit met
een bedrag van f 158.483.74. nadeelig saldo
f 45.581.81 (aangevuld uit giften en legaten).
Doopsgezinde Jongeren Bond
vierde tienjarig bestaan.
Jaarvergadering te Elspeet.
Zaterdag en Zondag is in het Doopsgezind
Broederschapshuis te Elspeet het tienjarig
bestaan van den Doopsgezinden Jongeren
Bond gevierd.
Nadat Zaterdagochtend de jaarvergadering
was gehouden, had een herdenkingssamen
komst plaats. Na de begroeting van afge
vaardigden o.a. van de Algemeene Doopsge
zinde Sociëteit, den Vrijzinnig Protestant-
schen Radio-omroep en het Oecumenisch
Jeugd Comité, sprak de voorzitter Herman
Deinum een rede uit, waarin hij de beteeke-
nis van het bezit van een eigen jeugdbewe
ging in dezen tijd deed uitkomen.
Verschillende sprekers, oud-voorzitters en
vertegenwoordigers, brachten hun gelukwen-
schen over, anderen hadden hun felicitaties
schriftelijk gezonden.
Zaterdagavond voerde de Kamper Jonge
renkring het bijbelsch leekespel van strijd en
bevrijding „Job" geschreven door Ds. J. D
van Calcar, op.
De kerkdienst van den Zondagochtend,
waarin Ds. P. Vis uit Arnhem, de eerste voor
zitter van den bond, voorging, werd door den
V.P.R.O. uitgezonden.
Des middags werden inleidingen gehouden
over: „De beteekenis van het Jongerenwerk",
door Ds. G. J. W. den Herder (een predi
kant-jongere) en Johan Kuipers (een leek-
jongere).
Met een kort woord van den voorzitter
werd de bijeenkomst gesloten.
De bestrijding der draaiharligheid
bij kool.
Plantenzieklenkundige Dienst geeft raad.
De Plantenziektenkundige Dienst deelt ons
mede:
Volgens de waarnemingen van dr. Leef-
mans is de hoofdvlucht van de mug, die de
draaihartigheid bij kool veroorzaakt, in de
Noord-Hollandsche koolstreek begonnen.
Uiterlijk binnen enkele dagen moet aldaar
dus nu de kool in het hart bespoten worden
met 2 procent pyridine en V/z procent zachte
zeep (dus 20 gram pyridine en 15 gram zeep
per liter vloeistof) of met 1/10 procent nico
tine en 1V2 procent zachte zeep (dus 1 gram
nicotine en 15 gram zeep per Liter vloeistof).
Dit moet met tusschenpoozen van 3 a 4 da
gen. dus tweemaal per week, gedaan worden
Voor het controleeren van de resultaten
worden alle koolbouwers, die deze bestrijding
uitvoeren, verzocht op te schrijven waarmede
en wanneer zij gespoten hebben.
De Plantenziektenkundige Dienst houdt
zich gaarne rechtstreeks of door bemiddeling
van zijn ambtenaren aanbevolen voor mede-
deelingen over de resultaten, die met de be
spuitingen verkregen zijn. Uit den aard der
zaak kunnen deze resultaten eerst over eeni-
gen tijd worden vastgesteld, terwijl daarvoor
noodig is, dat groepen bespoten planten met
groepen onbespoten planten worden verge
leken.
Zoodra de gevaarlijke vlucht der draaihar-
tigheidsmuggen voorbij is, en dus het spuiten
gestaakt kan worden, zal dit wederom bekend
gemaakt worden.
het beproefde middel tegen
verkoudheid
(Adv. Ingez. Med.)
Vergezeld door agenten van
verschillende deelen van
het gemeenebest.
Mede in verband met de a.s. opening van
de luchtlijn van Nederlanasch-Indië naar
Australië, waardoor Nederland een recht-
streeksche luchtverbinding met dit wereld
deel krijgt, zal de Australische minister van
handel en volksgezondheid, tevens onder
voorzitter van den ministerraad, Sir Earle
Page, van 24 tot 26 Juni a.s. een bezoek aan
ons land brengen. Met hem mee zullen ko
men de minister van Nijverheid en Invoer
rechten van het gemeenebest van Australië,
T. W. White, de staatssecretaris van het de
partement van Handel Ykde, te Londen ge
vestigde officieele vertegenwoordigers van de
verschillende deelen van het Australische ge
meenebest. Claude James, agent-generaal
van Tasmanië, A. L. Bussau, agent-generaal
van Victoria, Sir Charles McCann, agent-ge
neraal en. handelscommissaris van de Zuid-
Australische regeering. en A. H. Weir, regee-
ringssecretaris voor Nieuw Zuid-Wales.
Het gezelschap vertrekt Vrijdag a.s. met
een extra machine te half negen van Croy
don en vliegt rechtstreeks naar Eindhoven,
waar het te half elf arriveert en een bezoek
brengt aan de Philipsfabrieken. De lunch
wordt door Philips aangeboden, waarna het
vliegtuig te half drie naar Waalhaven ver
trekt. In Rotterdam bezichtigt het gezelschap
den fototechnischen dienst der K.L.M. en be
geeft zich per auto naar kasteel Oud-Wasse
naar voor het gebruiken van de thee. Gelo
geerd wordt in het Palace Hotel te Scheve
ningen, waar het diner wordt aangeboden
door 't ministerie van Waterstakt. Geduren
de dit diner zal het vuurwerk plaats vinden,
dat gewoonlijk op Donderdagavond door de
Maatschappij Zeebad Scheveningen den bad
gasten wordt aangeboden.
De Zaterdag is gewijd aan een bezoek aan
de hoofdstad.
Zondags wordt een rondrit gemaakt via
Hilversum, de Vecht, kasteel Nijenrode en
Zeist met als doel huize De Breul. waar de
heer Paul May den Australiërs een lunch
aanbiedt. Na afloop hiervan wordt "aar
Soesterberg gereden, waar een vliegtuig ge
reed staat, waarmee het gezelschap via
Schiphol naar Croydon terugkeert.
Doctor Pedro.
CAMBELLO. Juni.
WEER zijn er nieuwe jaar
gangen naar het Front
geroepen en ditmaal treft
het lot weer wat oudere
mannen, waarvan velen vrouw en
kinderen hebben en die midden in
het beroepsleven staan. Zoo zal uit
i een naburig dorp, waar ik door mijn
werk dagelijks kom, een man mee
gaan, wiens vertrek wel heel erg
wordt betreurd en die gerust tot de
stille helden mag worden gerekend.
Het is de dokter, die over de kinderen
in de ..guarderia's", de kinderbewaar
plaatsen, gaat.
Ik meen al eens verteld te hebben van de
mooie, groote villa's, die van staatswege, als
tehuis voor oorlogsweezen en kleine vluch
telingen ingericht zijn. Alleen hier in de
buurt zijn er tenminste 7 of 8 en al die bui
tens bezoekt het „kleine doktertje", (zooals
hij vanwege zijn geringe lengte algemeen ge
noemd wordt) en door zijn zorgen is er onder
al die kinderen uit verschillende streken
ofschoon de huizen volgepropt zijn, het voed
sel ook hier schaarsch is, enz. nog geen
enkele besmettelijke ziekte, laat staan een
epidemie uitgebroken. Waarlijk, de regeering
weet haar menschen te kiezen.
Ik zag het kleine doktertje voor 't eerst op
een winteravond in een der guarderia's,
waarvan ik de onderwijzeressen ken. 't Was
ongewoon koud en de grootere jongens had
den een deel van den middag gebruikt om
hout te hakken, dat nu in groote blokken in
een soort van haard te smeulen lag, terwijl
af en toe een helder opflikkerende vlam een
paar van de bruine gezichtjes die. in een
halven kring geschaard, het vuur gadesloe
gen, en dertig paar koude handjes zich In de-
richting van de vlam strekten. Er heerschte
een bewonderenswaardige rust: waaraan
denken al die donkere hoofdjes? Och. de dag
is lang en zelfs het wildste kind wordt eens
moe. Maar opeens is alle rust weg. De deur
gaat open en een klein mager mannetje met
witte doktersjas en witte schoenen, een die
pen intelligenten blik in het magere gezicht,
stapt binnen, en wil zich dan. blijkbaar niet
vindende wien hij zoekt, geruischloos weer
terugtrekken naar de tweede verdieping,
waar een jongske ziek ligt. Maar dat gaat
maar zoo niet. Zestig kleine handen grijpen
hem vast aan zijn witte jas en uit alle kelen
klinkt 't „doctor Pedro, doctor Pedro"! Glim
lachend probeert hij zich los te maken, maar
dat is minder gemakkelijk dan 't lijkt. Haast
al deze kleine klantjes heeft hij al eens be
handeld. Sommigen heeft hij pijn moeten
doen: ze hebben gehuild, maar nu herinne
ren ze zich alleen nog maar zijn troostende
woorden, zijn sprookjes en verhaaltjes, die
de pijn deden vergeten en een enkel klein
ventje weet nog van bange koortsnachten,
waar hij om zijn moeder riep en bij den
flauwen glans van een klein lampje doctor
Pedro naast zich zag zitten en zijn koele
hand op zijn gloeiende voorhoofdje voelde.
Dikwijls hebben we ons afgevraagd: leeft
deze man. volgens het zeggen van vrienden
ook nog hartlijder, die dagelijks vele kilome
ters per fiets aflegt (zijn ezeltje noemt hij
zijn fiets) eigenlijk zonder eten en rusten?
Vraag hem niet, hoeveel nachten hij bij zieke
kinderen doorbrengt en vraag ook niet wat
en wanneer hij eigenlijk wel eet. Alles wat
hij maar even missen kan en de gewone
mensch kan vandaag, bij de karigheid van
het voedsel in dit wredelijk van de buiten
wereld afgesloten land, eigenlijk onmogelijk
iets eetbaars missen schijnt hij nog hei
melijk voor zijn kleine vrienden mede te
brengen, die bij het gezonde strandleven, niet
te verzadigen zijn. Ook staat hij op het stand
punt. dat een doctor, zich geen verstrooiing
permitteeren kan, als zijn patiënten hem
eenvoudig noodig hebben. Theater of bios
coop gunt. hij zich nooit; hij heeft geen tijd!
Nog andere origineele ideeën heeft deze
ernstige man, die slaaf van zijn werk. die
binnen weinige minuten aanwezig is ln de
guarderia. waarheen men hem roept. Hij
vindt, dat de opvoeding door de ouders de
kinderen bederft en wil ze allemaal, zoo on
geveer van de geboorte af, in zijn guarderia's
opbergen. Wat hebben we dikwijls met hem
over dit en verwante onderwerpen gedis
cussieerd. 't Is bepaald roerend te zien, hoe
zeer deze man, die zelf zeker een goed
mensch is, ook aan het goede in de mensch-
heid gelooft en de ontwakende kinderziel al
leen goede eigenschappen toeschrijft, die
door verkeerde invloeden van ouders ten
kwade geleid worden. Maar zijn theorie, die
er sterk Oost-Europeesch uitziet, vindt hier
in den uitersten Zuid-Westhoek, weinig aan
hangers. Ik zie ook al de Spaansche moeders
haar één- en tweejarige hummels naar zoo'n
inrichting brengen! Toch valt er misschien
ook iets vóór de zaak te zeggen de rich
ting. waarin men opvoeden zou. daar kwam
't alvast in de allereerste plaats op aan en
daarover zou men al dadelijk 't erg oneens
zijn, dus
Maar. om nog even tot ons kleine doktertje
'terug te keeren. zijn grenzelooze activiteit
drijft hem tot allerlei. Zoo wilde hij nu. op
een gunstig plekje, een eigen hospitaal voor
zijn guarderia's-kinderen oprichten en ik ge
loof. dat sommige kleintjes zich er al op ver
heugen eens ziek te zijn. Maar daar zal voor-
loopig nu wel niets van komen, nu ook hij
met het geweer over zijn smalle schouders,
den vijand tegemoet gaat trekken, die ten
slotte zijn broeder is.
C. B.
PHONOGRAMARCHIEF IN ONS LAND
GESTICHT.
Maandag is door notaris A. M. Vroom te
Amsterdam de stichtingsacte gepasseerd van
het „Ned. archief voor taal- en andere
uitingsbewegingen".
De stichting heeft een zeer ruim werkter
rein. volgens art. 2 is het doel: „het vastleg
gen van menschelijke motoriek, inzonderheid
wat betrekking tot de moedertaal heeft en
verder datgene, wat op vocaal gebied van
historische waarde kan worden geacht".
Het materiaal, dat voor plaatsing in dit
archief het eerste op dit gebied in Neder
land is zeer veelsoortig. Gebruikte gra-
mofoonplaten met redevoeringen van mis
schien langvergeten figuren, gramofoonpla-
ten, met de stemmen van acteurs, redenaars
en dichters, gebruikt door omroepvereenigin-
gen. films op cultureel en folkloristisch ge
bied. journaalfilms en ook oude speelfilms
kunnen materiaal bevatten, dat van belang is
voor de biologische of cultureel-maatschap-
pelijke richting, vertegenwoordigd door de
stichters.
Gemeente-ontvanger verduisterde
bijna 9 mille.
Alles aan plezierreisjes uitgegeven.
Maandag had zich voor de rechtbank te
Maastricht te verantwoorden de ongeveer
dertigjarige oud-gemeente-ontvanger van
Gulpen, verdacht van verduistering van ge
meente-gelden, ten bedrage van ongeveer
achtentachtighonderd gulden.
De verdachte had sedert 7 Mei 1936 een
vaste aanstelling gehad. Hij verdiende dui
zend gulden per jaar en genoot ook nog in
komsten van enkele andere functies. Het
geld, dat hij zich wederrechtelijk toeëigen-
de, werd grootendeels besteed aan pleizier-
reisjes en uitgaan met vrienden. Het waren
voornamelijk belastinggelden, welke de man
zich had toegeëigend.
Het O. M. eischte een gevangenisstraf voor
den tijd van twee jaar.
Voor 1575 millioen K.G. suiker
bieten wordt steun verleend.
De minister van economische zaken heeft
bepaald, dat uit het landbouw-crisisfonds
steun wordt verleend aan fabrieken op een
hoeveelheid op suiker verwerkte suikerbie
ten van den oogst 1938 van ten hoogste
1,575,000.000 K.G. tot een zoodanig bedrag, dat
door de fabrieken voor garantiebieten, aan de
daarvoor in aanmerking komende telers
f 10.25 per 1000 K.G. netto zal kunnen wor
den uitbetaald, met dien verstande, dat slechts
steun zal worden uitgekeerd ten aanzien van
die hoeveelheden suikerbieten, welke zoowel
geteeld als aan eenige fabriek geleverd zijn
door den teler, aan wien blijkens een door
hem over te leggen schriftelijk bewijs ten
minste een zoodanige hoeveelheid garantiebie
ten door de centrale is toegewezen.
ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN
en U zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal in
Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze stroom
van gal onvoldoende is. verteert Uw voedsel niet. het
bederft. U voelt U opgeblazen. U raakt verstopt. Uw
lichaam is vergiftigd en U bent humeurig, voelt U el
lendig en ziet alles somber in.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen. U
moet CARTER S LEVERPILLETJES nemen om een
liter gal vrij te doen stroomen en U zult weer geheei
fit zijn. Onschadelijk, plantaardig, zacht, onovertroffen
om de gal te doen stroomen. Eischt Carter's Lever
pilletjes bij apothekers en drogisten. L 0.75.
(Adv. Ingez. Med.)
Voedsel wordt voor oorlogstijd
opgeslagen.
Wetsontwerp, dat de zaak regelt, in
voorbereiding.
Het antwoord van de ministers van eco-'
nomische zaken en van defensie op de vragen
van den heer Bierema betreffende het vor
men bij den importhandel van voorraden
voor de voeding van mensch en dier ten be
hoeve van de defensie luidt:
Het is juist, dat de regeering een regeling
voorbereidt, waarbij belangrijke grondstoffen
voor de voeding van mensch en dier bij den
importhandel in permanenten opslag worden
den aangeboden, zoodat in tijden van mobili
satie of oorlog de overheid bij staking der
aanvoeren op deze voorraden zal kunnen
rekenen.
Het ligt in de bedoeling de noodzakelijke
kosten af te wentelen op hen, in wier belang
de voorraden worden aangelegd d.w.z. voor
zoover het broodtarwe betreft op den brood
verbruiker en wat veevoeder aangaat op den
veehouder. Welk systeem van uitvoering
ten slotte gekozen zal worden, is nog niet
beslist. Dit maakt nog een punt van be
spreking uit tusschen de regeering en de ver
vertegenwoordigers van den handel, met wie
deze geheele regeling is en wordt besproken,
opdat zooveel mogelijk met de belangen van
den handel kan worden rekening gehouden.
Slechts kan worden vastgesteld, dat bij
deze beslissing het belang van de geheele Ne
derlandsche volkshuishouding den doorslag
zal geven.
De regeering is voornemens de verplichting,
welke zij zich voorstelt den importhandel m
't belang van 's lands defensie op te leggen
te gronden op de landbouw-crisiswet 1933.
krachtens welke de bevoegdheid bestaat aan
het sluiten van monopolie-overeen-komsten
voorwaarden te verbinden.
De regeering ontveinst zich niet, dat de
hiervoren bedoelde bevoegdheid blijkens de
considerans dier wet slechts verleend is om
maatregelen te nemen in het belang van den
landbouw. Hoewel zeker niet ontkend kan
worden, dat ook de belangen van den land
bouw door deze maatregelen gediend wor
den. moet worden vastgesteld, dat de re
geering bij het treffen van deze voorzienin
gen het oog gericht houdt op het beharti
gen der belangen van 't geheele Nederlandsche
volk, nu en in de toekomst.
Het ligt daarom in het voornemen van de
regeering aan de Staten-Generaal machtiging
te vragen, de haar verleende bevoegdheden
ingevolge de landbouw-crisis tijdelijk ook te
mogen toepassen voor het treffen van die
maatregelen, welke een doeltreffende voorbe
reiding van de voedselvoorziening in oor
logstijd eischt.
De huidige intern, toestand welke het uitbre
ken van een conflict niet uitsluit, gedoogt niet
dat een regeering welke zich haar verant
woordelijkheid t. a. v. 's lands weerbaarheid
ten volle bewust is, de door den ernst der tijden
geboden maatregelen uitstelt totdat het ge
heele complex van wettelijke maatregelen
betreffende de economische verdedigingsvoor
bereiding de Staten-Generaal heeft gepas
seerd.
Een wetsontwerp, waarbij de regeering
machtiging wordt verleend tijdelijk de in de
landbouw-crisiswet vervatte bevoegdheden
ook ten behoeve van de voorbereiding der
voedselvoorziening in oorlogstijd te mogen
gebruiken, zal binnen kort tijd de Staten-
Generaal bereiken.
De regeering kan niet. toegeven, dat het
verhalen van de koster, op de afnemers een
eenzijdigen druk legt op de minst draag-
krachtigen der bevolking.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1888.
21 Juni:
Het Koloniaal Museuni op het Pavil
joen ontving van den heer Mr. F. Pahud
de Mortagnes, oud-resident in Ned.-
Indië en directeur der Nederl. Maat
schappij van Nijverheid, een zeer be
langrijke verzameling Indische wapens,
waaronder zeer zeldzame en kostbare
exemplaren. Verder een inzameling keu
rig bewerkte gekleurde teekenjngen van
Indische gewassen door Roche, en een
aantal boekwerken, die voor de biblio
theek van het Museum een groote
waarde hebben.
Ambtenaar.
Er is een tijd geweest dat een minister een
gekleede jas moest dragen en een hoogen
hoed en een boord die alle gedachten aan
wereldschheid op het eerste gezicht reeds
wist te bannen, zoo wit, zoo nauw, zoo onge
makkelijk was die. Er is een tijd geweest dat
een minister door naar de bioscoop te gaan
een kabinetscrisis riskeerde en dat hij op
staanden voet zijn portefeuille ter beschikking
zou moeten stellen wanneer het uit lekte dat
hij ergens op een café-terras een vjoeibare
versnapering tot zich had genomen.
Die tijd ligt niet eens zoo ver achter ons.
Vandaag-den-dag loopt zijne excellentie
Romme in plus-fours rond en minister Weiter
fietst naar zijn departement en de heer pro
fessor Slotemaker de Bruine, die vanzelf toch
altijd wel wat plechtigs en ministerieels in
zijn voorkomen heeft, zit tusschen u en mij
in de autobus en betaalt z'n twaalf-en-een-
halve cent voor zijn kaartje net als wie dan
ook. En ïk ken een minister die zoo nu en dan
eens met mevrouw de ministersche de hooge
trappen van het Scheveningsche Palais de
Danse betreedt om zien te gaan vertreden
van allerlei zwarigheid bij blijmoedigheid en
jazz-cadansen.
Waarmee ik niet zeggen wil dat je, als mi
nister zijnde, nu maar alles kunt doen wat
een eenvoudig doch eerbaar burger wèl kan
doen. Een minister kan bijvoorbeeld geen
ijswafeltje langs den weg "staan te eten. hij
mag niet hardop fluiten op straat, hij kan
niet op 'n draaimolenpaard zitten en hij zou.
dunkt mij, ook geen Schillerkraag kunnen
dragen. Colijn, of van Dijk, of van Buuren
s.s.t.t. met een Schillerkraagnéé....
vindt u wel?
Maar wat ik hier wèl mee zeggen wil is dat
er heel veel veranderd is in de deftigheid,
het geen dan ook weer verderstrekkende ge
volgen heeft: een minister is niet zoo hóóg
meer. Je staat als doodgewone jongen niet
meer te hakkelen en met je hoed in je han
den te draaien wanneer je bijgeval Excel
lentie eens spreekt. En Excellentie-zelf vindt
zich zelf ook zoo geweldig niet meer.
Een ander gevolg is dat de ambtenaren, die
door-en-door Haagsche ambtenaren ook
heelemaal anders geworden zijn. Zoo minis
ter, zoo administrateur en referendaris.
Wanneer je vroeger een ambtenaar rook;
rook je kamferballetjes en 'n tikje lavendel,
wanneer de deftige man in kwestie frivool was.
Wanneer ge nu een ambtenaar ruikt, ruikt
ge houbigant (wanneer de jonge man in
kwestie van zijn kapper komt), Amerikaan-
sche sigaretten en zee- of dennenlucht.
Wanneer ge vroeger een meneer ontmoette
die een jacquette droeg en een zwarten bol
hoed en een puntjesboord en een lintje dan
zei je zóó: da's een ambtenaar van een mi
nisterie en de mate van grijsheid zijner sla
pen gaf zijn rang aan: de meest grijze was de
secretaris-generaal en de peper-en-zout-ste
was de referendaris.
Vandaag den dag komt ge een jongemen
tegen die precies zoo gekleed is als een beurs-
magnaatje of een sigarenwinkelier of een
journalist en dan moet ge hem al kennen om
te weten dat het de hoofdcommies mr. dr.
van Ditte is, een schrandere knaap die zeker
vóór z'n veertigste referendaris zal zijn.
'n Jonkje op een fiets met een tennisracket
onder zijn arm en een fleurige anjer in zijn
knoopsgat, vroolijk en blootshoofds dat kan
best de een of andere administrateur van het
een of andere ministerie zijn. En een fleurige
meneer met een fleurig mevrouwtje in een
fleurig two-seatertje is die begaafde zoon van
de Dingessen, die 't in drie jaar van adjunct
commies tot referendaris heeft gebracht.
Neen. in den Haag en onder de Haagsche
heeren moge veel zijn dat sinds jaar en dag
ongewijzigd is gebleven, er mogen allerlei
stokoude en ongeschreven maatschappelijke
wetten bestaan, die allerlei stokoude en onge
schreven vooroordeelen in stand houden,
maar de oude, typische Haagsche ambtenaar
leeft alleen nog voort in den persoon van een
of anderen stoffigen meneer die door vele
vlugge jongens voorbijgestreefd is: een mu
seumstuk, tot verpulvering en verkalking ge
doemd.
De geest van den nieuwen tijd, de sfeer van
de nieuwe begrippen: van service en effi
ciency en plaats-voor-den-bekwaamste onge
acht de snit van zijn jasje en de dikte van
zijn stamboom en beurs is vaardig geworden
om de breede en hooge gebouwen waarin
's lands zaken behartigd worden.
De „Haagsche ambtenaar" is dood. Leve de
Haagsche ambtenaar!
Mr. E. ELIAS.
Leerstoel Notariaat aan de Amster
damsche Universiteit.
B. en W. van Amsterdam hebben aan den
raad overgelegd oen voorstel van curato
ren der universiteit om over te gaan tot de
instelling van een leerstoel voor de opleiding
voor het notariaat en tot lector hiervoor te
benoemen A. Pitlo te Utrecht. B. en W. stellen
voor te besluiten overeenkomstig de voor
dracht van curatoren
Geen herberekening van
pensioenen van burgerlijke en
militaire ambtenaren.
Wetsontwerp door regeering ingetrokken.
De minister van binnenlandsche zaken
heeft aan de Tweede Kamer medegedeeld,
mede namens zijn ambtgenooten van Onder
wijs, van Defensie en van Financiën dat het
bij Koninklijke boodschap van 15 Juni 1936
aan de Tweede Kamer aangeboden wetsont
werp. tot herberekening der pensioenen van
burgerlijke en militaire ambtenaren is inge
trokken.
