Haarlem's Dagblad
Nieuwe Werken.
Belangrijk bericht voor Haarlem.
Serum tegen mond- en
klauwzeer?
Dwaasheden.
Nieuwe weg
AmsterdamSassenheim
Zaterdag open.
Windhandel in
Vuistslagen.
De schatten van de Lutine.
55e Jaargang No. 16871
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Socndapiein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15051
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EPi ROBERT PEEREBOOM
Donderdag 23 Juni 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Rrrlames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes rie rubriek.
Het is een verheugend bericht dat wij van
daag kunnen geven: eindelijk is dan toch
vijf millioen uit het Werkfonds toegestaan
voor de uitvoering van de Haarlemsche rio-
leeringsplannen. Over de voorwaarden moet
nog nader worden onderhandeld. Moge dat
met snelheid geschieden. De uitvoering van
het plan zal een groot aantal arbeider/s gedu
rende een jaar of vijf werk bezorgen en in elk
geval een belangrijke vermindering van de
werkloosheid in onze stad beteekenen. En die
is, zoowel hier als in geheel Nederland
dringend noodzakelijk. Het is geenszins de
eerste maal dat daar op deze plaats op ge
wezen wordt. Er zijn op dit moment 1000
werkloozen minder in Haarlem dan precies
twee jaar geleden, maar dat beteekent slechts
dat er nog 5000 zijn. Een verschrikkelijk ge
tal! Vijfduizend, van wie de meesten gezinnen
hebben.
Hoevelen hunner bij de uitvoering van het
rioleeringsplan te werk gesteld zullen worden
is nog niet op te geven. Natuurlijk zal het aan
tal tijdens het werk ook wisselen. Maar na
tuurlijk zal het nog maar een bescheiden per
centage van de vijfduizend zijn.
Er hangen andere plannen in Haarlem. De
bouw van een los- en overlaadhaven, de ver
hooging van de spoorbaan in het Westen der
stad staan op het programma. Wanneer komt
daar nu wat van? Ik heb met opzet „Nieuwe
Werken" hierboven gezet omdat wij met de
eindelijke aanvaarding van het al zooveel jaren
hangende rioleeringsplan niet tevreden kun
nen zijn. Er moet veel meer gebeuren, in Haar
lem en in geheel Nederland. Al zouden er ge
dwongen leenïi\gen voor aangegaan moeten
worden: het is noodzakelijk dat er meer ge
beurt en dat het ergerlijk-langzame Haagsche
tempo ter voorbereiding van deze ondernemin
gen bovendien wordt versneld. Hoe lang gaat
men nu weer onderhandelen over de voorwaar
den van het rioleeringsplan? In Haarlem
.hoopt" men dat dit jaar nog een begin met
de werkzaamheden zal kunnen worden ge
maakt. Zal zelfs die hoop, die mij zeer be
scheiden lijkt, worden verwezenlijkt? Of moe
ten eerst alle Haagsche functionarissen hun
vacanties hebben gehad en zal men dan eens
op z'n gemak een paar maanden aan bespre
kingen -gaan besteden?
Ik geloof dat de tijd, dat de tijdgeest deze
traagheden niet meer gedoogt. Ik geloof dat
wij ons allen steeds meer beginnen te erge
ren aan de langzaamheid waarmee nieuwe
plannen tot verwezenlijking komen en aan
de veel te beperkte middelen die er voor be
schikbaar worden gesteld, terwijl een zoo
groot deel onzer bevolking schreeuwt om ar
beid en daar naar mijn meening recht op
heeft. Dat eén deel dezer menschen tenge
volge van de demoralisatie van het sloopend
nietsdoen lui is geworden, en fu'tloos, schijnt
voor sommigen een argument om zich niet
veel van den toestand en van het lot dier
menschen aan te trekken.
Zij vergissen zich zeer en zij toonen een be
droefd klein beetje begrip van de zaak te
hebben. Voor ons volk als geheel is trouwens
het voortbestaan van werkloosheid op zoo
groote schaal een gevaar en een demoralisatie
Te erger, omdat ieder jaar een groot aantal
jonge nieuwe werkkrachten brengt op een ar
beidsmarkt, die zeer velen hunner niet
kan opnemen. Hoevelen zijn er niet die
een handwerk leeren of zich door studie
voorbereiden op een werkkring, waarop
eigenlijk nauwelijks uitzicht bestaat!
Het is waar dat de uitblinkers steeds hun weg
zullen vinden. Maar de uitblinkers vormen een
minderheid en men kan het de meerderheid
niet kwalijk nemen dat zij minder gaven bezit.
Trouwens: hoevelen missen de kans om zich
tot uitblinkers te ontwikkelen!
Aandrang in de richting van veel actiever
bestrijding der werkloosheid, van het mobiel
maken van groote kapitalen, die thans werk
loos liggen, in het waarachtige belang van
ons volk kan naar mijn overtuiging niet teveel
uitgeoefend worden. Het is een zaak van alles-
overheerschend belang. Er gaat mee samen
dat een veel sneller, veel doortastender be
leid in het uitvoeren van plannen wordt ge
vorderd, dat ook de ambtelijke machine
wordt ingesteld op het tempo, dat onze tijd
eischt, dat noodzakelijk is willen we niet
achterblijven in de snelle vaart der volken.
Er is niet alleen een bewapeningsrace in de
wereld ontketend, er is ook een arbeidsrace
ontstaan. Een arbeidsrace, waarin wij hebben
mee te doen om onze volkskracht te bewaren
en daarmee ons zelfrespect, dat zulke lam
zaligheden als „die werkloosheid zal wel voor
een groot deel blijven" niet verduurt. Er moet
harder gewerkt en meer gewaagd worden
ook hier gaat de kost voor de baat uit
R. P.
Dc kansen voor een kunstijsbaan
gestegen.
Naar wij vernemen hebben B. en W. van
Haarlem zich accoord verklaard met den
aanleg van den weg, die de Delftkade zal
moeten verbinden met het terrein, waarop
de kunstijsbaan naar het ontwerp van archi
tect A. Eek Wzn.. zou verrijzen.
Daardoor wordt dit terrein bouwterrein en
kan Bouw- en "Woningtoezicht de Bouwplan
nen, als deze in gestuurd zijn, beoordeelen,
om daarop eventueel bouwvergunning te ver-
Ieenen.
Men kan uit't feit dat de gemeente mede
wil werken om den weg aan te leggen, die toe
gang tot het geprojecteerde ijspaleis geef'.,
concludeeren, dat er van de zijde van hel
gemeentebestuur geen bezwaren bestaan om
de kunstijsbaan op de aangegeven plaats te
bouwen.
Het Werkfonds stelt 5 millioen beschikbaar
voor de Rioleering.
NAAR wij vernemen is thans bij het gemeentebestuur van Haarlem
de mededeeling ingekomen, dat het Werkfonds bereid is
mede te werken aan de financiering van de uitvoering van
het groote rioleeringsplan voor Haarlem.
Hiermede is een bedrag van ongeveer 5 millioen gulden gemoeid,
welk bedrag door het Werkfonds beschikbaar gesteld zal worden.
Over de voorwaarden voor dit crediet moet evenwel nog nader met
de gemeente worden onderhandeld.
De voorwaarden moeten
nog geregeld worden.
Dit is voor Haarlem een zeer belangrijk be
richt. Zooals men weet is het de bedoeling
de geheele gemeente van rioleering te voor-
voorzien, terwijl aan het Noorder Buiten
Spaarne een gebouw komt voor zuivering
van het rioolwater. Daardoor zal dus in de
toekomst een einde gemaakt worden aan het
feit, dat in de oude stad de riolen in de stads-
wateren uitloozen.
Voor de werkverruiming in onze stad is dit
object natuurlijk van zeer veel beteekenis. Het
beteekent voor een reeks van jaren arbeid
voor een groot aantal werkloozen.
De Spaarnebank overgenomen
door de Ned. Handel Maatschappij
Hel kantoor blijft als agentschap geopend.
De Spaarnebank te Haarlem (die zooals men
weet haar kantoor heeft in het gebouw Groote
Houtstraat hoek groote Markt) is overgenomen
door de Nederlandsche Handel Maatschappij.
De aandeelen van de Spaarnebank worden
door de Ned. Handel Maatschappij overgeno
men tegen een koers van 110%.
Het Haarlemsche kantoor wordt nu een
agentschap van de Ned. Handel Maatschappij.
Nader wordt ons gemeld:
Het ligt in de bedoeling, dat het bedrijf
van de Spaarnebank in dat van de Neder
landsche Handel-Maatschappij N.V. wordt
opgenomen.
Door de Spaarne Bank N.V. is tegen 8 Juli
a.s. een algemeene vergadering van aandeel
houders bijeengeroepen met als punten van
behandeling:
1. Voorstel tot ontbinding der vennoot
schap;
2. Machtiging aan den liquidateur tot
overdracht van het bedrijf aan de Neder
landsche Handel-Maatschappij N.V.
Reeds met ingang van morgen zal de Ne
derlandsche Handel-Maatschappij N.V. kan
toren openen in de gebouwen van de Spaarne
Bank N.V. te Haarlem. Beverwijk en aan het
Damrak te Amsterdam.
Als agenten van de Nederlandsche Handel-
Maatschappij N.V. te Haarlem zullen fun-
geeren de tegenwoordige directeur van de
Spaarne Bank N.V., de heer mr. Th. J. M. A.
Westerwoud t, en de heer mr. Ph. A. Bijleveld.
thans agent van de Nederlandsche Handel-
Maatschappij N.V. Nijmegen. De laatste zal
op 25 Juli a.s. in functie treden.
Noodlottige botsing op den
Grebbeberg.
Auto tegen bus opgevlogen.
Twee dooden.
RHENEN. 23 Juni. Op den
Grebbeberg is vanmorgen te omstreeks
kwart over negen een personenauto,
die met vrij groote snelheid reed, uit
de bocht gevlogen en in botsing ge
komen met een autobus van de Ne
derlandsche Buurtspoorweg Maat
schappij. In de auto zaten drie per
sonen. De bestuurder en één van de
twee personen die zich achterin be
vonden. werden op slag gedood. De
derde inzittende werd licht gewond.
De lijken zijn naar het ziekenhnuis
te Rhenen overgebracht. De chauffeur
van de autobus, die geheel rechts van
den weg reed, kon het ongeluk niet
voorkomen.
Motorfiets slipte op de
Amsterdamsche Vaart.
Berijder en duo-passagiere gewond.
Omstreeks 7 uur reed Woensdagavond een
vrachtauto op de Amsterdamsche Vaart in de
richting Haarlem. De bestuurder wilde linksaf
de Bakhuizen van de Brinkstraat inslaan en
stak daartoe tijdig zijn richtingaanwijzer en
zijn arm uit.
Op een afstand van 10 a 15 meter reed een
motorfiets achter den vrachtwagen, bestuurd
door een 44-jarigen heer uit Amsterdam, ter
wijl ziin 28-jarige zuster op de duo zat.
De motorrijder zag het teeken van den voor
hem rijdenden wagen en probeerde achter de
vrachtauto om te rijden. De motor slipte
evenwel en kwam tegen het hek van de tram
baan terecht. De motorrijder brak zijn onder
kaak. terwijl de duopassagiere een snijwond
aan haar linkerwang opliep. Na door den O.D
te zijn verbonden zijn beiden per ziekenauto
naar het St. Elisabeths Gasthuis gebracht.
In Duitschland zouden opmerkelijke
resultaten zijn bereikt.
Hst Berliner Tageblatt van heden
morgen bericht, dat een nieuw serum
tegen mond- en klauwzeer is samen
gesteld, hetwelk het vee gedurende
drie maanden immuun zou maken
tegen besmetting met deze gevaar
lijke ziekte. De proeven ermee moeten
zoo gunstig zijn uitgevallen, dat met
grooten spoed wordt gewerkt aan de
inrichting van een laboratorium om
het serum in groote hoeveelheden te
bereiden. Bij de proefnemingen bleek
in 97 pet. der gevallen immunisee-
ring te kunnen worden vastgesteld.
Haarlemsche schoolkinderen
zullen melk drinken.
Vier dagen per week U Liter.
Een groote meerderheid van den gemeen
teraad van Haarlem heeft zich vereenigd
met het voorstel van B. en W. om mede te
werken tot het verstrekken van melk op de
scholen.
Op 7 bijzondere na werken alle scholen
daaraan mede. Gedurende 4 dagen per week
krijgen de kinderen 's morgens een fleschje
met 1/4 Liter melk en een rietje. De melk
wordt jn het speelkwartiertje gedronken.
Voor deze verstrekking wordt door tusschen
komst van de zuivelcentrale melk gebruikt
die anders met een toeslag verwerkt werd tot
boter die werd uitgevoerd naar het buiten
land. Daarom kan de melk goedkoop worden
ingekocht. Daar de ouders van kinderen die
daartoe in staat zijn den kostenden prijs der
melk betalen, krijgen ook de kinderen van
on- en minvermogende de melk.
De gemeente behoeft daardoor geen uit
gaven voor deze melkverstrekking te doen.
Met 1 September begint de melk
verstrekking. Haarlem zal dan de
eerste groote gemeente des lands zijn
waar alle kinderen op een school melk
zullen drinken.
(Een Australiër heeft, zonder
succes, om een weddenschap ge
probeerd, op een kinderfietsje van
Melbourne naar Sydney te rijden).
Er was ereis dat rare typ,
Dat almaar op zijn handen liep,
Van hier naar Benkvergeten;
En een die kopjesbuitlend ging,
Ook lang geen misse zonderling
In 't kilometervreten.
U kent de lieden, die per ton
De reis aanvaarden naar de zon,
Van wie wij nooit meer hooren;
Zij hebben dan hun weddenschap,
Aanvaard als een fameuze grap.
Geloof dat maar, verloren
'k Heb eens gelezen van een man,
Die langs de heele helling van
Een berg omhoog moest hinken;
Aan 't eind der route, 't zij vermeld,
Lag ook voor hem een troost in geld.
Dat immers niet wil stinken.
Enfin, er zijn er velen meer,
Die meest om geld en soms om eer,
Zoo'n dwaasheid zijn begonnen;
Hier hebt u waarlijk weer zooiets.
Die* stakker op zijn kinderfiets
Heeft ook al niet gewonnen.
Maar deze man gaf het bewijs,
Dat men zelfs door den hoogsten prijs
Niet kind-zijn kan herwinnen;
Wat mans zijn op een kinderfiets
Is voor volwassen mannen niets.
Als 't kindsch-zijn gaat beginnen.
P. GASUS.
Het gedeelte van den rijksweg Den
HaagAmsterdam via Schiphol, dat
bij Sassenheim aanvangt, zal a.s. Za
terdag 25 dezer in gebruik worden
genomen. Vermoedelijk zullen de deel
nemers aan de excursie van het We
gencongres naar de Haarlemmermeer
en Schiphol de eersten zijn, die van
den nieuwen weg gebruik maken.
Gas en electriciteit te Haarlem.
Voorlaan weer per maand betalen.
De gemeenteraad van Haarlem heeft
Woensdagmiddag besloten om de meterop
nemingen van gas en electriciteit weer elke
maand te doen geschieden en ook de kwitan
ties elke maand aan te bieden.
Gedurende de laatste jaren geschiedde dit
om de twee maanden.
Het woord is aan
Hans von Bülow.*
Wie veelbelovend begint
heeft vaak reeds in zijn
jeugd een groote toekomst
achter zich.
De jongste door Prins Bernhard genomen foto van Prinses Beatrix,
die blijkbaar in de beste stemming verkeert, in het gezelschap van
haar beide Grootmoeders en haar Moeder.
Te New-York is de boksmatch „om het we
reldkampioenschap aller gewichten" gestre
den tusschen den Amerikaanschen neger Joe
Louis, titelhouder, en den Duitscher Max
Schmeling, ex-titelhouder. U vindt het ver
haal in dit nummer. Lees het vooral; u zult
erom lachen. Misschien zult u het ook een
beetje droevig vinden dat er in de wereld
zulke malle dingen gebeuren. Louis won in de
eerste ronde. Na 2 minuten 4 seconden sloeg
hij Schmeling knock out. Eigenlijk was de zaak
al eerder beslecht, want toen de helper van
den Duitscher de handdoek in den ring wierp,
ten teeken van capitulatie, was de man al
voor de derde maal neergeslagen. Men had dit
„niet voorzien", maar wel wist men uit erva
ring dat Schmeling geen kans kon hebben op
de overwinning, want eenmaal-verslagen we
reldkampioenen in de bokssport hebben nog
nimmer hun titel heroverd.
Niettemin waren er tachtigduizend toe
schouwers in het Yankee Stadion, die geza
menlijk een millioen dollars aan entrees had
den betaald. Er waren plaatsen die 125 dol
lars kostten. Dertigduizend vreemdelingen
waren naar New York gekomen om het ge
vecht bij te wonen. De „Queen Mary" had een
groot aantal Engelschen en Franschen uit
Europa aangevoerd, die alleen kwamen om dit
te aanschouwen, en met de „Europa" en de
„Hamburg" kwamen er 250 Duitschers voor.
Wat zullen ze allemaal op hun neus hebben
gekeken! Niet dat net mij een reis naar Ame
rika waard zou lijken om zoo'n knokpartij te
zien als hij tien ronden duurdemaar zij
hadden natuurlijk op iets dergelijks gehoopt:
misschien een half uur griezelen en bloed zien.
Waarom gingen ze niet in Spanje kijken?
Daar vloeit bloed bij stroomen. Maar ja, de
toeschouwer is er niet veilig bij.
Natuurlijk waren er nog meer bokspartijen
op het programma, die veel langer duurden.
Maar daar kwam men niet voor. Het was al
leen maar om Joe en Max te doen.
Nog altijd leeren de schoolkinderen van den
windhandel in tulpen onzer voorvaderen. Zoo
mal als de hedendaagsche windhandel in
vuistslagen was die toch lang niet
Enfin, er heeft geld gerold. Een millioen dol
lar plus gewichtige sommen aan de reiskosten
van 30.000 man. En Louis en Schmeling heb
ben er allebei een fortuin bij verdiend en zijn
al blinken ze niet uit door intellect toch
slim genoeg geweest om het publiek niet uit
te lachen.
Beursmagnaat tlians onderwijzer
in de gevangenis.
NEW-YORK, '23 Juni. (Reuter). Richard
Whitney, oud-voorzitter van de Effectenbeurs
te New-York, die in de Sing-Sing-gevange-
nis. waar hij gedetineerd is. als onderwijzer
dienst doet, verricht zijn werk zoo goed, dat
hij een grootere uitkeering zal krijgen. Tot
dusverre verdiende hij 5 cents per dag: dit
salaris wordt verhoogd tot 25 cents.
De molen is op een harde substantie
ges toot en.
Er heerschte groote spanning op Terschelling.
De leiders van het werk bij de Karimata zijn
van oordeel, dat men nog niet op de plaats is
van het Lutinewrak. De vondst van een 20-tal
groote en kleine kanonskogels heeft evenwel
bewezen, dat men in elk geval in de onmid-
delijke nabijheid is. De spanning is in hoofd
zaak ontstaan, doordat bekend is geworden,
dat de molen op een gegeven moment op een
harde substantie is gestooten.
Men vraagt zich af. of dit wellicht de dikke
laag van verroeste kogels, ijzer enz. is, welke
den toegang tot de schatkamer van de Lutine
verspert.
De Karimata werkt thans op volle kracht.
Het weer is mooi en met spanning wacht
men op Terschelling steeds de komst van de
boot voor de a/lossing af.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
Het werkfonds stelt vijf millioen gulden
beschikbaar voor de rioleering te Haar
lem.
De Tweede Kamer verzoekt een nota over
Oss aan den Minister van Justitie.
De Regeering zal tijdig het oordeel dei-
Kamer vragen over een centraal vlieg
veld.
Nieuw land voor 300.000 menschen!
Prins Konojc bereidt de Japansche bevol
king op een langdurige» oorlog voor.
De bezetting van Swatau door de Japan
ners dreigt.
In Frankrijk is een militair vliegtuig met
zeven inzittenden verongelukt.
De Haarlemsche Gemeenteraad besluit tot
melkverstrekking op de scholen.
Gas en electrisch zal te Haarlem maande
lijks worden geind.
Dc heer K. Brants, oud-hoofdinspecteur
van het L. O. is overleden.
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Nieuwe Werken.
Van onzen Berlijnschen correspondent:
Berlijn vernieuwt zich.
H. D. Vertelling: De reis naar Amerika.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op
Joe Louis slaat Schmeling in de eerste
ronde k. o.
