Haarlem's Dagblad
y
Haarlem's badplaats-illusie....
Gespannen toestand
tusschen Bolivia
en Paraguay
Vliegkunst.
De Karimata in den
storm.
55e Jaargang No. 16875
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkautoor
Soendaplein 37. Postgirodicnst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 13054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10721, 11825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
DirectieP. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dinsdag 28 Juni 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertcntiën: 1-5 regels f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regcL
Regelabonnemcntstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-1 regels f 0.60. elko
regel meer f 0.15. Groentjes lie rubriek.
Paraguay
weigert een concessie
BUENOS AIRES, 28 Juni. Uit vrees dat
het opnieuw tusschen Bolivia en Paraguay in
het Chaco tot vijandelijkheden zal komen doen
de andere deelnemers aan de vredesconferentie
te Buenos Aires hun uiterste best om Para
guay tot een meer toeschietelijke houding te
bewegen. Men is algemeen van oordeel dat
weigering van Paraguay om concessies te doen
in zake het verzoek van Bolivia om een haven
aan de Paraguayrivier te maken, afbreuk zal
doen aan onderhandelingen en tot nieuwe
vijandelijkheden zal leiden. Berichten uit La
Paz laten duidelijk doorschemeren dat de vij
andelijke stemming tegen Paraguay steeds
verergert. De Boliviaansche pers spreekt open
lijk van het begin van een nieuwen oorlog in
de „Groene Hel". De spreker van het Boli
viaansche leger, overste Santalla verklaarde
in een rede over de radio: „Paraguay wil oor
log. Wij moeten ons er op voorbereiden dat wij
in de naaste toekomst naar de wapenen moe
ten grijpen".
Een dergelijke stemming heerscht in Para
guay en relaties tusschen beide volken zijn
sedert het einde van den Chaco-oorlog nooit
zoo gespannen gefeest. De gedelegeerde van
Paraguay op de vredesconferentie verwacht
instructies van zijn regeering betreffende be
middelingsvoorstellen van andere Zuid-Ameri-
kaansche staten.
Zoowel in La Paz als in Asuncion worden
berichten omtrent militaire voorbereidselen
en aankoop van wapenen ontkend. United Press
heeft van bevoegde zijde de verzekering ge
kregen dat alle berichten dat Bolivia in den
allerlaatsten tijd voor een millioen pond ster
ling aan wapenen zou hebben uitgegeven uit
de lucht gegrepen zijn. (United Press).
De verduistering bij de Zand-
voortsclie gemeentebedrijven.
Verdachte aan den Officier van Justitie
voorgeleid.
Wij vernemen dat de boekhouder-kassier K.
v. d. M., die zich ten nadeele van de Gemeen
tebedrijven te Zandvoort had schuldig ge
maakt aan verduistering tot een bedrag van
f 30.000 en die bekend heeft. Maandagmorgen
aan den Officier van Justitie te Haarlem is
voorgeleid
Prof. Snapper blijft aan de
Amsterdamsche Universiteit
verbonden.
Den hoogleeraar is een verlof van l'/ï jaar
verleend.
Zooals men weet had prof. dr. I. Snapper
hoogleeraar in de inwendige geneeskunde aan
de Universiteit te Amsterdam bij het college
van curatoren zijn ontslagaanvrage ingediend
in verband met een aanbod hem gedaan door
de Fockelfeller Foundation.
B. en W. hebben echter thans op voorstel
van de curatoren, naar de N.R.Ct. verneemt
den hoogleeraar een verlof van 1V2 jaar ver
leend, buiten bezwaar van de gemeentekas.
Gedurende zijn verlof zal prof. Snapper
wetenschappelijben arbeid verrichten in het
laboratorhun van de Rockefeller Foundation
te Peking en in het Rockefeller-instituut te
New-York.
Bovendien zal getracht worden een rege
ling te treffen waardoor de hooglecraar ook na
zijn verlof meer tijd dan voorheen aan zijn
wetenschappelijken arbeid zal kunnen be
steden
Z0011 van Amerikaanschen uitgever
ontvoerd?
John Mc. Cormick sinds 22 Juni vermist.
AiLBUQUERQUE, (Nieuw Mexico), 28 Juni
(Havas). Sedert 22 Juni j.l. is John Nedill
Maccormick, de 21 jarige zoon van een uit
gever te Chicago en erfgenaam van een
groot vermogen, verdwenen. Er zijn aanwijn
zingen, dat de jongeman ontvoerd is.
DUITSCH VLIEGTUIG OMLAAG GESTORT.
BERLIJN, 28 Juni (Havas). Gisteravond
is een vliegtuig op een proefvlucht omlaag
gestort in de nabijheid van de hoofdstad. De
drie inzittenden zijn om het leven gekomen.
Wielrijder door vrachtauto
gegrepen.
Vrachtwagen sloeg over den kop.
Op den Valkburgerweg. onder de gemeente
Klimmen, is gistermorgen een doodelijk ver
keersongeluk gebeurd.
Omstreeks zeven uur reden een vrachtauto
een autobus van de Valk elkaar tegemoet.
Voor den vrachtwagen reed de fietser L. uit
Heer, die meende, de vrachtauto nog wel te
kunnen passeeren. voordat de autobus hem
voorbij zou rijden. De manoeuvre bleek even
wel niet uitvoerbaar, waarop de bestuurder
van de vrachtauto krachtig remde. Deson
danks greep de vrachtauto den wielrijder, die
verscheidene meters werd meegesleurd. Het
sterke remmen had tevens tot gevolg, dat de
vrchtauto over den kop sloeg. De bestuurder
kwam er zonder letsel af. maar de fietser
L.. een timmerman, die op weg was naar
Duïtschland. werd met zware verwondingen
naar het St. Jozef-ziekenhuis te Heerlen
overgebracht, fraar hij hedenmorgen is over
leden.
COLPORTAGEVERBOD TE
ZANDVOORT.
Het woord is aan
ORDEVERSTORINGEN MOGEN NIET MEER
PLAATS HEBBEN.
De gemeenteraad van Zandvoort heeft
Maandagavond een voorstel van B. en W. aan
genomen, waarbij het voortaan verboden
wordt in Zandvoort zoodanig te colporteeren,
dat de orde verstoord wordt. Dit naar aan
leiding van relletjes, die een paar weken ge
leden op Zaterdagavond hebben plaats ge
had.
AMERIKA'S ZILVER WORDT VEILIG BEWAARD. Op de terreinen van de
Militaire Academie te West-Point worden thans de nieuwe gewelven voor het
bewaren van den Amerikaanschen zilverschat gebouwd. Hoe de schatkamer er
van buiten uitziet.
(Te Amsterdam, is een man ge
arresteerd. die zich uitgaf voor
officier-vlieger, ook die uniform
droeg en met avontuurlijke ver
halen en trouwbeloften verschei
dene meisjes om den tuin leidde
en geld van haar leende.)
Hij was een held in uniform
Voor jong ontvankelijke vrouwen,
Zoo uiterlijk was hij enorm
En leek volkomen te vertrouwen
Hij had met menig sterk verhaal,
De argeloozen glad betooverd
En als een manlijk ideaal
Haar jeugdig hart finaal veroverd.
En als er sprake was van geld.
Dan werd dat hem met vreugd gegeven,
Dien knappen en verheven held,
Die liefde zwoer voor heel het leven.
Helaas, de sprookjes zijn nu uit.
Er rest een reeks gebroken harten,
De bruidegom heeft het verbruid,
De bruidjes blijven met haar smarten.
Het luchtkasteel is ingestort,
Het vluchtig droombeeld is verdwenen.
De huwlijkskans is opgeschort,
't Vertrouwen in „den man" is henen.
Wat eerst hem met een grooten mond,
In kunst en vliegwerk mocht gelukken,
Is nu wel heel laag bij den grond,
Zijn vluchtig bouwsel ligt in stukken.
De vlieger, dien de lucht nooit zag,
Staat als bedrieger zelf bedrogen
En hij vloog voor het eerst den dag.
Waarop hij er is ingevlogen.
P. GASUS.
Met een mes gestoken tijdens
vechtpartij.
Bel PERQUIN vandaag nog even,
Eénnultweeééntwee,
Want dan gaat Uw brandstoforder,
Tegen JUNIPRÜZEN juist nog mee
(Adv. Ingez. Med.)
Getroffene ernstig gewond.
Maandag tusschen half acht en acht uur
heeft op de Vaillantlaan te Den Haag een
vechtpartij plaats gehad, waarbij de 32-jarige
J. B. C. van der K. met een mes in de borst
werd getroffen. In nogal ernstigen toestand
is hij door den Geneeskundigen Dienst naar
het ziekenhuis aan den Zuidwal vervoerd.
De dader, de 32-jarige C. A. N. is door de
politie gearresteerd en in bewaring gesteld.
HET BURGERSCHAP ONTNOMEN
BERLIJN, 28 Juni. Het staatsblad publiceert
een lijst van 36 namen van personen, voorna
melijk Joden, die van het Duitsche staatsbur
gerschap vervallen verklaard worden evenals
de leden van hun families. Dit is een order van
het ministerie van binnenlandsche zaken.
(United Press.)
DS. NIEMöLLER EEN JAAR IN
GEVANGENSCHAP.
PETITIE AAN HITLER.
BERLIJN, 28 Juni. Nu ds. Niemöller een jaar
in gevangenschap verkeert, hebben alle pre
dikanten van de confessioneele kerk en vele
invloedrijke personen een petitie onderteekend
die aan Hitier overhandigd zal worden.
(United Press.)
DE
WERKLOOSHEID
HAARLEM.
TE
NOG WEINIG VERANDERING.
Het aantal werkloozen te Haarlem is op dit
oogenblik weer heen en weer aan het schom
melen.
De afgeloopen week gaf een vermeerdering
van 17 (zelfde week van het vorige jaar 10
meer).
Het aantal werkloozen te Haarlem is thans
5041. dat is 176 minder dan op denzelfden tijd
van 1937 en 1029 minder dan in 1936.
Autobus met schoolkinderen tegen
aanhangwagen gebotst.
Chauffeur en onderwijzeres gewond.
Gisteravond keerden twee autobussen van
de garage L. G. van der Ploeg uit Veendam
waarmede schoolkinderen uit Veendam een
daguitstapje naar Schiermonnikoog hadden
gemaakt, huiswaarts, Te omstreeks half elf
is de voorste bus ter hoogte van Westerbroek,
onder de gemeente Hoogezand. tegen een
langs den weg geparkeerden truck aanhang
wagen gebotst. Door den schok werden de
inzittende kinderen, alle tusschen 10 en 15
jaar oud. door elkaar geworpen. Zij konden
hoewel hevig geschrokken, de bus aan den
achterkant verlaten. De bestuurder van de
bus, de chauffeur D. Suk en een onderwijze
res, die naast hem zat, waren er evenwel er
ger aan toe. Zij kregen kneuzingen en moes
ten, nadat zij verbonden waren, naar huis
worden vervoerd.
Verondersteld wordt, dat de achterlichten
van den truck niet brandden.
Hedenmorgen was de toestand van de beide
gewonden vrij gunstig.
WOENSDAG 29 JUNI, des avonds te 10.30 uur
VUURWERK - NOORDERBAD
ZANDVOORT.
REIST OP AVONDRETOURS
(Adv. Ingez. Med.)
Het werk tijdelijk gestaakt.
(Van een specialen verslaggever).
TERSCHELLING, 27 Juni.
De Zuid-Westerstorm giert over Terschel
ling. Nog lang heeft de Karimata doorge
werkt. maar in den loop van den middag
heeft de molen het werk moeten staken. De
weersomstandigheden zijn te ongunstig ge
worden en rustig wordt thans gewacht op het
einde van den storm. We hebben den Bran-
daris beklommen en van dezen hoogen uit
kijkpost van de kustwacht kunnen we de
Karimata duidelijk zien liggen. Door middel
van kijkers nemen we waar, dat er een hevige
branding rond het ponton loopt. De Karimata
ligt echter volkomen rustig temidden der
golven.
„Wat denkt u van de situatie?" vroegen
wij den opzichter van de kustwacht, den heer
W. Stobbe.
„Naar mijn meening" is het antwoord,
„dreigt er voor den molen niet het minste
gevaar. Men kan aannemen, dat de trossen
het houden. Zelfs wanneer de voorspelling
van het Duitsche station Nordeich wordt be
waarheid .namelijk, dat in den loop van
Dinsdagochtend storm uit het Noord-Westen
kan worden verwacht, geloof ik. dat de Kari
mata geen enkel risico loopt".
De Karimata heeft in den loop van Zon
dagnacht en Maandagmorgen geen voorwer
pen van belang omhoog gebracht. Men heeft
minder gevonden dan tot dusver: de buit
bleef beperkt tot eenige spijkers, wat wrak
hout en enkele stukjes koper.
Zooals men weet is voor het zoeken naar
de verzonken goudschat van de Lutine een
z.g. theoretisch middelpunt aangenomen,
waaromheen over een oppervlakte van 100
bij 100 vierk. Meter wordt gebaggerd. Men
weet uit de verrichte peilingen, dat hier he'
wrak van de Lutine aanwezig is.
Wanneer de molen echter bij het genoemde
punt zal zijn. is de kans op het vinden van
het goud gering, aldus vertelde ons de leider
van het werk. de heer Bol. Men moet name
lijk rekening houden met het feit. dat juist
op dat punt al door zeer velen is gezocht
Daar is de bodem van de zee volkomen om
gewroet. Wij verwachten dat de schat ergens
anders, al ls het wellicht bij dat punt, in de
buurt zal worden ontdekt.
Drinkhal in het Frederikspark, de
laatste herinnering, wordt gesloopt.
Haarlem heeft, juist 50 jaar geleden, de il
lusie gehad een badplaats te worden.
In ons blad kwam in dien tijd natuurlijk veel
over dien toekomstdroom der burgerij tot uiting
27 Juni 1888 verklapten wij het groote geheim,
o.a. schrijvend:
„Er is in de Haarlemmermeer een bron ont
dekt die sterk ijzerhoudend water bevat. Deze
bron is gelegen op een boerderij die toebehoort
aan de familie Dyserinck te Haarlem.
„Reeds is het water, hoewel op kleine schaal,
voor geneeskundige doeleinden aangewend.
Eenige honderden flesschen zijn afgetapt ge
worden en door enkele doctoren hier ter stede
aan hun patiënten verstrekt.
„Er is berekend, dat de bon dagelijks
eenige duizenden liters water levert, zelfs in
droge zomers, terwijl het water een nagenoeg
onveranderlijken warmtegraad bezit.
„Thans de vraag, welk voordeel de gemeen
te Haarlem bij deze ontdekking zou kunnen
hebben? Op die vraag is het volgende te ant
woorden
„Dat deze ontdekking voor Haarlem kan
worden een zeer belangrijke bron van inkom
sten, ze kan Haarlem maken tot een Kur-Ort.
zooals men die in grooten getale in Duïtschland
heeft, waar de ontdekking van een dergelijke
bron aan een tot dien tijd onbekende plaats
vaak ontzaggelijke voordeelen heeft opgele
verd.
De Haarlemmermeerpolder zelf, geheel en
al ontbloot van natuurschoon, stiefmoederlijk
bedeeld met verkeersmiddelen, is niet de
plaats waar zulk een bron geëxploiteerd kan
worden Patiënten die staalwater moeten ge
bruiken hebben daarbij tevens noodig een
fraaie omgeving, de nabijheid van bosschen.
van schoone wandelingen. De stad Haarlem is
Zeno:
Niet in het groote ligt het
goede, maar in het goede
ligt het groote.
DE H AARLEMSCHE INDUSTRIE.
VESTIGING EN UITBREIDING.
Ingevolge de Hinderwet is aan het Haar*
lemsche gemeentebestuur vergunning ge
vraagd tot vestiging der volgende nieuwe
ihdustrieën:
Een worstfabriek in het benedengedeelte
van perceel Houtmarkt 65, waarin geplaatst
wordt een electro motor van 5 P.K. voor het
aandrijven van een „outer met wolf"
1 vleeschmachine) benevens een kookfornuis
en een rookkast.
Een fabriek tot bereiding van voedingswa
ren in het perceel Lorentzkade 58, waarbij
gebezigd zullen worden een stoomketel met
een verwarmend oppervlak van 4 M. en 6
atmosfeer, benevens verschillende werktui
gen die gedreven worden door twee electro
motoren elk van 3 P.K.
Een drukkerij in het perceel Botermarkt
18, waarbij gebezigd worden 3 electro moto
ren met een gezamenlijk vermogen van 23 4
P.K. voor aandrijving van diverse drukpersen.
Verder een verzoek tot uitbreiding van de
inrichting voor machinale houtbewerking in
het perceel Holsteynstraat 13, door het wij
zigen en bijplaatsen van machines en electro
motoren, zoodat het gezamenlijk vermogen
van 6 tot 1512 P-K. zal stijgen.
KINDJE VERDRONKEN.
Gistermiddag is het driejarig zoontje
van van B. te Zutfen bij het spelen in de
Berkel geraakt en verdronken.
JAPANNERS RIKKEN OP NAAR
DE JANGTSJE.
HONGKONG. 28 Juni. De woordvoerder
van de Chineesche Centrale Regeering gaf
gisteren toe dat het Japan gelukt is de eerste
versperring in de Jangtsje bij Matang te ver
breken. Tusschen de eerste en tweede ver
sperring wordt momenteel zwaar gevochten
en de Chineezen hebben aanzienlijke ver
sterkingen in den strijd geworpen om het ver
der optrekken der Japanners te verhinderen.
(United Press).
HET 40-JARIG REGEERINGS-
JUBILEUM.
DE FEESTWEEK TE HAARLEM.
Het programma voor de feestweek te Haar
lem van 31 Augustus6 September, ter gele
genheid van het 40-jarig regeeringsjubileum
van HM. de Koningin, is vastgesteld.
Onder auspiciën van het Hoofdbestuur der
Vereeniging „Koninginnedag" wordt een
grootsche feestweek georganiseerd waarvan de
hoogtepunten o.a. zullen zijn: Aubade op de
Groote Markt, Ballet Kloppersingel uit te
voeren door het Ballet Tilly Sylon Cantate
„Zoo zong de Gouden Eeuw" onder medewer
king van alle Haarlemsche zang- en muziek-
vereenigingen, Gondelvaart, Singelloop. Gala
avond in den Grooten Schouwburg. Voetbal
wedstrijd, Optocht, 2 maal vuurwerk. Con
cours Hippique.
Verder tallooze andere attracties zooals:
Harddraverijen op de Dreef, Muziek-festival.
Zanghulde, Kinderspelen en overal Kermis
vermakelijkheden.
Voor deze feestweek zal een zeer uitgebreid
programma verschijnen.
Dit programma zal er keurig verzorgd uit
zien en een indruk geven van de waardige en
vreugdevolle wijze waarop Haarlem deelneemt
aan de herdenkingsfeestelijkheden ter gele
genheid van het Regeeringsjubileum der Ko
ningin
uitmuntend gelegen tot exploitatie van deze
bron. „Er zullen eenige jaren heengaan voor
de hoop, Haarlem tot Kur-Ort te zien worden
zal zijn verwezenlijkt, maar die hoop is niet
ongegrond, het is geen fata morgana, geen
luchtspiegeling.
In geheime raadsvergaderingen is reeds van
te voren over deze zaak gesproken, de raads
leden werden volkomen ingelicht.
„Allen koesteren van de ijzerhoudende bron
voor Haarlem groote verwachtingen".
Men herinnert zich hoe teleurstellend het
met deze badplaats-illusie van Haarlem ver-
loopen is. In het Frederikspark werd het Bron
gebouw gezet, waar de kur-gasten zich zou
den verpoozen in den tuin, om tusschen het
drinken van het heilbrengend staalwater zich
te verlustigen in de muziek die in den tuin of
de zaal gegeven zou worden. In het Frederiks
park werd ook de Drinkhal geopend, waar
badgast en stedeling het geneeskrachtige wa
ter konden krijgen,
De stichting van het Brongebouw, dat met
pracht en praal geopend werd, is op een
fiasco uitgeloopen. Helaas er is nooit een bad
gast naar Haarlem gekomen. Eenige jaren ge
leden is aan de lijdensgeschiedenis een eind
gemaakt, het gebouw is gesloopt en op den
vrij komenden grond werd het Sportfondsen -
bad gebouwd.
Nu zal binnenkort het Frederikspark ge
reorganiseerd worden en dan wordt de drink
hal die tot een ruine geworden is. ook ge
doopt Daarmee verdwijnt dan de laatste her
innering Alleen het geneeskrachtige water is
nog steeds maar dan alleen in flesschen
te koop.
gunt anderen natuurlijk graag het
voordeel, behaald met een Groentje in
Haarlem's Dagblad. Maar waarom zoudt
U er zelf niet van profiteeren? Plaats er
ook een.
HEDEN: 12 PAGINA'S
pag.
De drinkhal in het Frederikspark wordt
binnenkort gesloopt. I
Gespannen toestand tusschen Bolivia en
Paraguay. 1
De Karimata heeft tengevolge van den
storm het werk tijdelijk moeten staken. 1
Het eerste op den Australischcn dienst
aansluitende vliegtuig is heden vertrok
ken. 3
Een aantal Eerste Kamerleden dringt aan
op krachtige werkloosheidsbestrijding. 3
In de Vereeiiigde Staten dreigt een alge-
meene spoorwegstaking. 4
Opnieuw zijn twee Britsche schepen in
Spaansche havens gebombardeerd. 4
Mevr. Tsjang Kai Sjek heeft verklaard, dat
ook de Chineesche vrouwen desnoods
naar de wapenen zullen grijpen. 4
ARTIKELEN, ENZ.
H. D. Vertelling: Carrière door Elsa Kaiser 6
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Wereldhandel begin
1938 afgenomen. 7
Heemstede in vroeger eeuwen. 7
Damrubriek. g
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen Op IjQ
