Haarlem's Dagblad
Prins Bernhard.
Prins Bernhard's tweede verjaardag
I in ons land. I
De City van Haarlem
Fa. VAN BASTEN
Damesbureautjes
Haagsche rust.
VAN BREEMEN'S
ANTH RACIET
De spoorweg-overgang
aan de Kleverlaan.
Het belangrijkste
55e Jaargang No. 16876
Uitgave Loureus Co9ter, Maatschappij voor
Courant-Uitga ven en Aigem. Drukkerij IV. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendapiein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendapiein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Woensflajr 29 Juni 1938
Abonnementen per weck f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Vandaag wapperen overal in ons land weer
de vlaggen. Het geschiedt ter eere van den
zevenentwintigsten verjaardag van Z. K. H.
Prins Bernhard en wij voegen onze hartelijke
gelukwenschen bij de zeer vele, die den jongen
Prins der Nederlanden zullen geworden.
In September zal'het twee jaar geleden zijn
dat hij zich voor het eerst aan het Nederland-
sche volk vertoonde als de verloofde van
Prinses Juliana en met groote vreugde en
hartelijkheid werd ontvangen. De volken van
het Noorden heeten vaak stug, weinig geneigd
tot spontane uitingen van geestdrift. En als
men ze met de menschen van het Zuiden
vergelijkt schijnt dat dikwijls maar al te
waar. Maar dat zulke algemeenheden maar
half waar zijn werd weer eens bewezen bij
Prins Bernhard's intrede in ons land. Het
werd bevestigd bij zijn huwelijk met onze
Prinses, het vond een andere uiting in de al-
gemeene deelneming toen een auto-ongeval
hem trof en zijn leven in gevaar bracht, het
werd nogmaals aangetoond bij de groote
vreugde in den lande over de geboorte van
Prinses Beatrix. Het geluk van het jonge
Prinselijke paar en van zijn dochter ligt ons
allen zeer na aan het hart en telkens weer is
bewezen, dat Nederland zeer veel van Prins
Bernhard verwacht, dat het van zijn jeugd,
zijn opgewektheid, zijn lach houdt en dat het
beseft van hoe groot belang zijn persoonlijk
heid en zijn werk zijn voor het Huis van
Oranje en dus voor het Nederlandsche volk,
dat daarin zijn hoogste nationale eenheid en
vertrouwen voor de toekomst heeft be
lichaamd.
Als wij Prins Bernhard op dezen dag geluk
wenschen in vele levensjaren, die het normale
menschelijke levenslot nog hopelijk voor hem
heeft weggelegd, dan verbindt zich daaraan
onmiddellijk de wensch dat hij in steeds toe
nemende mate moge slagen in de levenstaak
die hem ten deel is gevallen. Een zeer hooge
en een zeer veel toewijding, tact en ook ar
beidskracht eischende positie is'het. Wij Ne
derlanders zijn, Iaat ons dat maar erkennen,
geen gemakkelijk volk, geen gedweeë kudde.
Wij zijn zeer individualistisch van aanleg, wij
zijn rijk aan geschillen en verdeeldheden, al
worden die tenslotte overstemd door de
trouw aan Oranje. Den Prins der Nederlanden
is daarom een wel des te moeilijker maar ook
des te schooner taak gegeven en deze eerste
jaren van zijn verblijf in ons land zullen voor
hem van groote blijvende beteekenis zijn, om
dat zij den grondslag leggen van zijn erva
ringen. Hij leert de Nederlanders kennen in
hun deugden en in hun fouten, in hun durf
en energie en in hun traagheden, in alle
eigenaardigheden die een specifieken volks
aard kenmerken. In velerlei zijn alle men
schen gelijk; in volksaard bestaan er histo
risch gegroeide eigenschappen, die verschil
len vertoonen en die natuurlijkerwijze, bij
ieder volk, uit typische deugden en typische
gebreken bestaan. Wie in zijn jeugd temidden
van andere volken is gaan leven, jarenlang,
heeft dat zelf ervaren en heeft ondervonden
hoe belangwekkend en ook hoe moeilijk de
studie van den anderen volksaard is. Prins
Bernhard heeft het hooge voorrecht, nadat
hij reeds met andere volken kennis had ge
maakt, op het lot en het welzijn van een volk,
dat het zijne is geworden, een grooten en heil
zame® invloed te kunnen uitoefenen in zijn
leven en werken. Dat is een zeer schoone
levenstaak en uit zijn herhaalde uitingen
weten wij dat hij zich ten doel heeft gesteld,
daarin te slagen. Moge hem dit gegeven zijn
door Gods zegen.
R. P.
DE AUTOMATISCHE TELEFOON
EEN NIEUWE UITBREIDING.
Door de automatiseering van de telefoon
netten te Broek in Waterland, Hpendam en
Oostzaan, zijn de aangeslotènen aldaar even
eens automatisch bereikbaar geworden voor
de abonné's behoorende tot het Telefoondis
trict Haarlem.
De nieuwe telefoonnummers staan vermeld
in de Januari-uitgaaf 1938 van de Naamlijst
voor den Interlocalen Telefoondienst.
De kennummers van de genoemde telefoon
netten zijn: Broek in Waterland K 903, Hpen-
dam K. 902, en Oostzaan K. 984.
MINISTER VAN BUUREN IN
IJMUIDEN.
BRACHT EEN BEZOEK AAN DEN RIJKS-
VISCHAFSLAG EN DE NOORDERSLUIS.
De minister van Waterstaat Mr. dr.
ir.J. A. M. van Buuren bracht heden
vergezeld van mr. J. Draager, direc
teur van den Rijkswaterstaat een
bezoek aan IJmuiden. De hooge be
zoekers hebben eerst het Staatsvis-
schershavenbedrijf bezocht. Zij wer
den rondgeleid door den heer C. Oud,
directeur van het Staatsvisschers-
havenbedrijf, en hebben onder diens
leiding verschillende onderdeelen in
oogenschouw genomen.
Hun bijzondere belangstelling
gold de uitbreidingswerken. Te 11
uur begaven de heeren zich naar de
Noordersluïs die zij onder leiding var
de heeren ir. G. Redeker, hoofddirec
teur en ir. C. Wol terbeek, hoofd
ingenieur, bezichtigden.
Z.K.H. Prins Bernhard viert heden zijn 27sten
verjaardag.
Foto F. Ziegler.
Nieuwste gegevens
over het verminderen van het
aantal woningen in de oude binnenstad
Ongeveer een half jaar geleden ontleenden
wij bijzonderheden aan een rapport dat door
Openbare Werken werd samengesteld over
den groei der gemeente en de uitbreiding dei-
bevolking van Haarlem, welk rapport o.a. ge
diend heeft tot basis van het besluit van den
gemeenteraad tot wijziging van het Uitbrei
dingsplan. In dat rapport waren ook cijfers
opgenomen over de city-vorming van Haar
lem. Daar de samenstelling evenwel geschied
de vóór de gegevens van de in 1937 gehouden
Woning- en Gezinstelling bekend waren,
moest volstaan worden met de cijfers tot 1927.
Nu zijn wij evenwel in staat de nieuwste
cijfers over deze quaestie mede te deelen,
waardoor belangrijke gegevens verkregen zijn
over den groei en de afneming van de bevol
king in verschillende deelen der gemeente.
Wij beginnen met de binnenstad, waaronder
verstaan wordt de oude stad binnen de vroe
gere singels.
Het aantal woningen in de oude binnen
stad bedroeg: 1913: 6075, 1919: 5449, 1927:
5262, 1937: 4725.
Daaruit is dus te zien, dat
in 24 jaar het aantal woningen in de
oude binnenstad van Haarlem ver
minderd is van 6075 tot 4725. Een ach
teruitgang dus van niet minder dan
221/4 pCt.
Dit komt doordat de city van Haarlem
meer beteekenis krijgt. In den loop der jaren
door de steeds toenemende bevolking
is een groot aantal winkels en kantoren ge
bouwd. waardoor talrijke woningen gesloopt
moesten worden. Ook is in de kleine zijstra
ten veel aan woningverbetering gedaan, waar
door krotten zijn afgebroken, terwijl op de
vrij gekomen plaats een kleiner aantal mo
derner woningen is gezet.
Na de annexatie in 1937 dus in een tijds
bestek van 10 jaar is het aantal woningen
in de binnenstad nog verminderd met 537. In
verhouding was dat iets minder dan in de
daaraan voorgaande 14 jaar toen het aantal
immers verminderde met 813.
Het is te verwachten dat in de naaste toe
komst de vermindering van het aantal wo
ningen in de oude binnenstad wel iets minder
vlot zal gaan, omdat door de Vestigingswet
het moeilijker gaat nieuwe winkels te openen.
Het is een algemeen verschijnsel in de
steden, dat vele bewoners de voorkeur geven
aan het wonen in de buitenwijken, omdat die
in het algemeen een aangenamer woning
bieden. Er zijn daar bovendien ook moderner
woningen gebouwd
In de oude buitenstad (de gemeente Haar
lem vóór de annexatie van 1927 verminderd
natuurlijk met de oude binnenstad die in bo
venstaande statistiek begrepen is) had het
volgende aantal woningen:
1913: H'528 1919 1"939 1927 14472. 1937: 16171
Hier zien wij dus een zeer belangrijke voor
uitgang.
De vermeerdex-ing van het aatnal woningen
in het in 1927 geannexeerde gebied is:
1927: 7747, 1937: 15496.
De grootste toeneming van het aan
tal woningen vindt men te Haarlem
dus in het sinds 19"7 geannexeerde
gebied. Het aantal woningen in dat
gebied is in de laatste 10 jaar meer
dan verdubbeld.
De bewoners der oude binnenstad, die door
de city-vorming zich hun woning zagen ont
nemen zijn dus naar de buitenwijken getrok
ken.
Het is wel zeker, dat de nieuwe bewoners
van Haarlem die van elders gekomen zijn, zich
op een enkele uitzondering na, in de buiten
wijken gevestigd hebben. De bevolking van
Haarlem gaat elk jaar met ongeveer 2000 zie
len vooruit en daarvoor moesten natuurlijk
nieuwe woningen gebouwd worden.
In het bedoelde rapport van Openbare
Werken is uiteengezet, dat hoe grooter de be
volking eener stad wordt, hoe sterker de cen
trumvorming wordt. De behoefte aan winkels
in de binnenstad neemt dan toe en de wo
ningen worden daaraan opgeofferd. Daaruit
wordt ook het feit verklaard, dat in den loop
der jaren verschillende scholen die in de
oude binnenstad stonden, gesloten konden
worden wegens gebrek aan leerlingen. Vele
ouders waren immers naar de buitenwijken
verhuisd, waardoor de kinderen natuurlijk
niet meer naar de scholen in de oude binnen
stad maar naar die in de buitenwijk gestuurd
werden. Ook de kerkbesturen ervaren gevol
gen van de city-vorming; zij betreuren het
feit dat hun groote kerkgebouwen in de oude
binnenstad staan, terwijl er veel meer be
hoefte aan is in de zich steeds uitbreidende
buitenwijken, waar de meeste gemeenteleden
wonen.
Dit spreekt zeer sterk als wij de hierboven
gegeven cijfers samenstellen.
Als wij Haarlem nemen zonder het in 1927
geannexeerde gedeelte dan blijkt dat in 1913" 36
pCt. van de bevolking in de oude binnenstad
woonde en in 1937 slechts 22.6 pCt.
Nemen wij het geannexeerde gebied er bij,
dan woonde in 1937 slechts 13 pCt. der bevol
king in de oude binnenstad.
Morgen is de laatste dag,
Dat PERQUIN U leveren mag
Brandstof tegen JUNIPRIJZEN.
Bel hem op Zooals de wijzen
(Adv. Ingez. Med.j
Cror' Houtstraal 155 Telef 11159
(Adv. ingez, Medj
(In de Haagsche politieverordening
zijn bepalingen opgenomendat
bellen van ijsco's op klank gekeurd
zullen worden om de burgerij tegen
onnoodig lawaai te beschermen.)
Reeds voor jaren, tal van jaren,
Heeft de Hagenaar ervaren.
Dat zijn stedelijk bestuur.
Waakt over zijn nachtlijk uur.
Want toen heeft het reeds de hanen.
Ernstig weten te vermanen.
Over 't storende lawaai
Van een al te vroeg gekraai.
Maar de stedelijke herder
Gaat nu nog een stapje verder.
Stelt zich weder met succes
Voor zijn kudde op de bres.
Rust moet voor de Hageneezen
Overdag ook mooglijk wezen.
Krijgt men 't niet volkomen stil,
Dan is met wat goeden wil.
Toch ook, wat niet is te mijden,
Wel in beter baan te leiden.
En dan komt de jjscobel.
Al heel spoedig op 't appèl.
Rauwe klanken kan men weren
Door den toon te controleeren.
Elke ijscodissonant
Werkt de onrust in de hand
Koele, zoo niet kille, tonen,
Zijn voor ijs wel de gewone
Niet de tonen schril en fel
Van een ochtend wekkerbei
Hulde, hulde, Haagsche heeren,
Andre steden kunnen leeren.
Van de les, die gij ze leert.
Rustig en gedistingeerd
De pro-rust verordeningen,
Op zichzelf al mooie dingen.
Halen 't peil van poëzie
In uw ijsco-belletrie
P GASUS.
ALTOBUS MET PASSAGIERS
DOOR GOEDERENTREIN
GEGREPEN.
Steeds meer overweg-misère.
THANS IN HAARLEMMERMEER OP DEN
NIEUWEN RIJKSWEG.
Dinsdagmiddag omstreeks half vier uur
had te Haarlemmermeer nabij het viaduct
over den Kruisweg op het kruispunt van den
nieuwen Rijksweg en den onbewaakten over
weg van het nog intact gebleven traject van
de Haarlemmermeerlijnen Aalsmeer—Hoofd
dorp. een ernstige botsing plaats tusschen een
uit de richting Amsterdam komende autobus
met passagiers, bestuurd door den heer B. uit
Rotterdam en een goederentrein.
Terwijl deze trein uit de richting Aalsmeer
in aantocht was, waren op 'genoemd kruis
punt de roode lichten als een teeken dat
de spoorweg onveilig was duidelijk zicht
baar. De chauffeur van een luxe-auto stopte
tijdig, doch de bestuurder van genoemde
vermoedelijk uit Rotterdam afkomstige
autobus die waarschijnlijk geen acht had
geslagen op de onveilige seinlichten of ge
meend had dat hij nog wel ongehinderd pas-
seeren kon waagde het om door te rijden,
met het gevolg dat de autobus door de loco
motief werd gegrepen en op zij geworpen. De
schok was zoo hevig, dat de glasscherven 50
a 60 meter verder op en langs de spoorlijn en
autobaan waren terechtgekomen, terwijl een
spatbord van de bus geheel was afgeslagen
en op den grond lag. Een der passagiers, een
dame uit Rotterdam, raakte in bewusteloozen
toestand en bleek zoodanig door de glas
scherven van de gebroken ruiten verwond te
zijn, dat geneeskundige hulp moest worden
ingeroepen.
Na door Dr. B. uit Hoofddorp voorloopig
verbonden te zijn. werd ze met een andere
auto naar Rotterdam gebracht. De andere
passagiers kwamen met den schrik vrij.
De machinist van den goederentrein stopte
dadelijk om de situatie en letter en num
mer van de autobus op te nemen.
Inmiddels had men ook de politie uit
Hoofddorp met het gebeurde in kennis ge
steld, doch toen deze ter plaatse arriveerde,
was er van de autobus niets meer te zien dan
alleen het afgeslagen spatbord en de glas
scherven.
De bestuurder heeft dan ook zeer waar
schijnlijk direct geconstateerd, dat de auto
bus nog berijdbaar was en alle zeilen bijgezet
om de reis zoo spoedig mogelijk te kunnen
voortzetten; een vertrek dat wel heel snel in
zijn werk moet zijn gegaan.
De politie zet intusschen haar onderzoek
voort, hetgeen er wel toe leiden zal, dat de
bestuurder van de autobus spoedig omtrent
het gebeurde zal kunnen worden gehoord.
20.000.- VERDUISTERD.
Ten nadeele van den Ned.
Aannemer sbond.
EEN HAARLEMMER AANGEHOUDEN.
Naar wij vernemen heeft de Haarlemsche
politie assistentie verleend aan de Amster-
damsche recherche, die in zijn woning te
Haarlem arresteerde J. S.. administrateur van
den Nederlandschen Aannemersbond, die ver
dacht wordt een bedrag van ongeveer f 20.000
verduisterd te hebben.
De verduistering heeft te Amsterdam op
het kantoor van den Aannemersbond plaats
gehad. Het geheele onderzoek berust dus bij
de Amsterdamsche Recherche, die op dit
oogenblik geen nadere bijzonderheden kon
mededeelen. De verduisteringen moeten, zoo
vernemen wy nog van andere zijde, over het
tijdvak der laatste 5 jaar hebben plaats ge
had.
Het woord is aan
Nietzsche:
De aanhangers van een
groot man plegen zich blind
te maken om zijn lof beter
te kunnen zingen.
■uxxakda.
VOÓRjAARSPRIJZEN
(Adv. Ingez. Medj
Er wordt nog steeds onderhandeld'
Een tijdelijke verbetering
mogelijk?
Wy ontvingen opnieuw een ingezonden
stuk van dr. A. de Vletter, rector van het
Kennemer Lyceum, waarin hij nogmaals de
aandacht vestigt op den gevaarlijken toestand
by den spoorwegovergang op de Kleverlaan.
Hij vreest dat daar ernstige ongelukken
niet kunnen uitblijven. „Aan wie de schuld,
wordt dan gevraagd? Ons antwoord luidt: aan
de verantwoordelijke autoriteiten, die toe
laten, dat het geheele vei-keer over den
straatweg geleid wordt, dat het trottoir ge
deeltelijk ook nog door fietsers en auto's
wordt gebruikt en dat een prachtige fietsen-
baan, dat wil zeggen de vroegere trambaan,
ongebruikt blijft liggen achter een met prik
keldraad extra voorzien stel slagboomen. Men
zou zoo zeggen: met wat goeden wil was
deze verkeersmoeilijkheid in eens op te los
sen".
Wij hebben indertyd al gemeld, dat on
derhandelingen gevoerd worden tusschen de
gemeentebesturen van Haarlem en Bloemen-
daal en de directie der Nederlandsche Spoor
wegen om op dit punt een belangryke ver
betering tot stand te brengen.
Heden werd ons verzekerd dat die onder
handelingen een goed verloop hebben, maar
overeenstemming is toch nog niet verkre
gen.
Het zou wellicht aanbeveling verdienen in
afwachting van de groote verbetering die er
in de toekomst te verwachten is reeds nu
een rywielpad te maken over het afgesloten
gedeelte van den weg, waar vroeger de
tram reed. Daarmede zou al veel gewonnen
zijn en zoo'n werkje zou toch niet veel be
hoeven te kosten.
HEDEN: 12 PAGINA'S
pag.
De nieuwste gegevens over de verminde
ring van het aantal woningen in de oude
binnenstad. 1
Ten nadeele van den Ned. Aannemersbond
is door een Haarlemmer f 20.000 ver
duisterd. 1
Autobus in de Haarlemmermeer door goe
derentrein gegrepen. 1
Tweede Kamerleden hebben verschillende
bezwaren tegen suppletoirc Indische be
grootingen. 3
Dr. II. v. Manen vraagt ontslag als direc
teur der Ned. Spoorwegen. 3
Naturalisatie voorstellen leiden tot debat
in de Eerste Kamer. 3
De Karimata houdt zich goed in den storm. 3
Otto van Habsburg zou van plan zijn zich
in Argentinië te vestigen. 4
Russische ontwerp voor het terugtrekken
der vluchtelingen. 4
De Britsche regeering heeft beschuldigin
gen van Franco afgewezen. 4
De tweede testmatch EngelandAustralië
is wederom een draw geworden. 9
ARTIKELEN, ENZ
R. P.: Prins Bernhard. 1
J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar
buiten. 3
Van een correspondent te Brussel: België
houdt zich nog aan de oude sDellinf. 4
M. S. Visser: Steenen
H. D. Vertelling: Het recept. 6
7
J. II. de Bois: De verzameling Regnault in
het Stedelijk Museum te Amsterdam. 7
J. B. Schuil: De décors van den Stads
schouwburg 7
L. S.: Liatris Callilepis. 7
Schaakrubriek 3
J. Greshoff: Films en bioscopen te Brussel 8
Van een bijzonderen medewerker: Het in
ternationaal toumooi te Wimbledon g
Van een bijzonderen medewerker: Sport
in Indië. g
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op IQ
