Haarlems Dagblad
oss.
Minister van Defensie had reeds op
1 Aprii medewerking toegezegd.
Belangrijke verklaring
van den Ministerraad.
De vrouw op kantoren.
Het belangrijkste
SSr Jaargang No. 16877
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Ruiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dondcrdas: 86 Juni 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per
post f3.55. losse nummer» 6 een» per c*.
Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame* f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes rie rubriek.
Overleg tusschen Defensie
en Justitie had reeds
plaats gevonden.
De regeeringspersdienst meldt:
Ter zitting van het ambtenarengerecht te
's-Gravenhage, gehouden in den namiddag van
Zaterdag 25 Juni 1938, zijn de procedures be
handeld, welke door de leden van het voor
malige personeel der brigade Koninklijke Ma
rechaussee te Oss zijn aanhangig gemaakt
tegen den inspecteur K.M. ter zake van hun
overplaatsing. In tegenstelling met de positie
in de andere reeks procedures was in deze
zaken de Minister van Justitie noch door zijn
vertegenwoordiger, noch op eenigerlei wijze
door van zijnentwege voorgebrachte getuigen
betrokken. Door verslagen, zooals die in een
deel der pers zijn verschenen over hetgeen op
vermeide zitting zou zijn verklaard, is de in
druk gewekt, dat de Minister van Justitie
in de vergadering van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal van 7 April 1938 ten onrechte,
en zelfs in strijd met de waarheid, zou hebben
medegedeeld, dat reeds van 1 April af tus
schen hem en zijn ambtgenoot van defensie
overeenstemming zou hebben bestaan inzake
de overplaatsing van' het personeel van de
brigade K.M. te Oss.
De Raad van Ministers acht het niet
verantwoord, dat de mogelijkheid
van een indruk als vorenbedoeld blijft
bestaan. Gehoord onder meer de vol
komen overeenstemmende mededee-
lingen ter zake van den Minister van
Defensie en van Justitie, stelt de raad
vast, dat het buiten eiken twijfel
staat, dat reeds op 1 April 1938 de
minister van Defensie zijn volle me
dewerking in zake overplaatsing
voorzoover die medewerking krach
tens de bestaande voorschriften ver-
eischt was had toegezegd. Deze
toezegging is aanstonds gegeven en
is ten volle gehandhaafd.
Dat de uitvoeringsmaatregelen voor
de verwisseling van het personeel dei-
brigade (waartoe ook behoorde de door
den minister van defensie te verlee-
nep machtiging tot het overbrengen
van de inboedels voor rijksrekening
op voorstellen van den inspecteur van
het wapen tot wiens bevoegdheid het
bevelen der verplaatsingen behoort)
eerst enkele dagen later, op 6 April,
zijn getroffen, hield in geen enkel
opzicht verband met eenig nader be
raad tusschen beide ministers om
trent de noodzakelijkheid der ver
plaatsingen; slechts over het tijdstip
van de verplaatsingen van de ma
rechaussees (niet-onderofficieren) is
nog nader overleg gepleegd. Het over
eenstemmend oordeel van beide mi
nisters stond op 1 April vast en is on
veranderd gehandhaafd gebleven
Volkomen in overeenstemming met de
vaststaande feiten kon en moest de minister
van Justitie in de vergadering van de tweede
DE GEVAREN OP DEN WEG.
ONVOORZICHTIGE VOETGANGER AAN
GEREDEN.
Woensdagnamiddag half zes reed op het
Bennemerplein nabij den uitrit der autobus
sen een bestelauto, bestuurd door een han
delsreiziger uit Amsterdam. Deze wilde, ko
mende van de Kennemerbrug, linksaf naar
den Jansweg rijden. Op dat oogenblik stak de
74-jarige voetganger D. W. Vonk, wonende
Vrouwehekstraat 17, onverwacht en zonder
op het verkeer te letten den rijweg over. Hij
werd aangereden, waardoor hij viel en naast
de auto terecht kwam.
Twee juist passeerende geneesheeren con
stateerden een schedelbreuk en een hersen
schudding. De man, die moeilijk loopt en
slecht hoort en ziet, werd per ziekenauto naar
het Diaconessenhuis vervoerd.
De auto, waarvan de remmen in orde bleken
te wezen werd in beslag genomen. Gebleken
is. dat de bestuurder niet harder dan 20 a 25
K.M. heeft gereden. De toestand van het
slachtoffer was zóó ernstig, dat hij niet ge
hoord kon worden. En hoewel hij een rustigen
nacht heeft gehad, was zijn toestand van
morgen ongewijzigd.
Aan hen, die dit ongeluk gezien hebben
wordt verzocht zich voor het verstrekken van
inlichtingen aan het Politiebureau, Smede-
straat te willen aanmelden. De heer Vonk had
ter plaatse na het ongeluk gezegd dat hij
Hiets wist.
Liftkooi in zilvermijn omlaag
gestort.
Twaalf mijnwerkers gedood.
TOKIO, 30 Juni (D.N.B.) In een zilver
mijn bij Kobe is een kooi omlaag gestort,
tengevolge van het breken van den kabel.
Twaalf mijnwerkers zijn hierbij om het leven
gekomen,
kamer der Staten-Generaal op 7 April 1938
in tegenwoordigheid van den minister van
Defensie verklaren dat het tusschen zijn
ambtgenoot van Defensie en hem geen oogen
blik ontbroken heeft aan de vereischte sa
menwerking en volledige overeenstemming.
Overigens heeft de minister van Justitie
den minister van Defensie van niets onkundig
gelaten en evenmin ontijdig ingelicht.
JAPANNERS LIJDEN VERLIEZEN
BIJ MATANG.
LANDINGSSCHEPEN ZOUDEN TOT ZINKEN
ZIJN GEBRACHT.
SJANGHAI, 29 Juni. De Japansche landings
divisies hebben zware verliezen geleden en de
Japansche oorlogsschepen op de rivier zijn
gehavend in den strijd om de versterkingen
van Matang, aldus een Chineesch bericht. Vol
treffers uit de zware Chineesche kanonnen
brachten de Japansche landingsschepen tot
zinken waarbij afdeelingen van vijftig man
omkwamen. Bovendien waren er mijnen in de
rivier, waarop sommige booten stootten met
het gevolg, dat zij met opvarenden in de lucht
vlogen.
Wel wordt door deze berichten erkend, dat
door de tegenstanders over het vijftien
K.M. lange front op den zuidoever der Jantse
heftig gevochten wordt, doch de Chineesche
„zelfmoord divisies" houden tot het laatst
stand, ook als hun versterkingen tot puin ge
schoten worden.
(United Press.)
Cholera-epidemie in Britsch-Indië
heeft reeds 30.000 slachtoffers
geëischt.
LONDEN, 30 Juni (D.N.B.) Volgens be
richten uit Alahabad heeft de in Britsch-
Indië heerschende cholera-epedimie in de af-
geloopen elf weken ongeveer dertig duizend
menschenlevens geëischt. Niettegenstaande
alle tegenmaatregelen, is men er nog niet in
geslaagd de epidemie tot staan te brengen.
Meer dan een half millioen
Japanners dakloos.
Honderd dooden tengevolge van wolkbreuken
en aardverschuivingen.
TOKIO, 30 Juni. Door de gewel
dige wolkbreuken gedurende de laat
ste 3 dagen, die gepaard gingen met
overstroomingen en aardverschui
vingen hebben in de lage gedeelten
van Japan meer dan een half mil
lioen menschen hun woning verloren.
150,000 huizen staan onder water. Tot
nu toe zijn 100 dooden geborgen,
waarvan 36 bij Yokohama en 9 bij
Tokio. Het spoorwegverkeer in de
omgeving van Tokio is geheel lam
gelegd, daar het hooge water ver
scheiden spoorwegbruggen heeft doen
instorten. In de gebieden van Kwan-
to en Kwansai heeft de typhoon de
schade aanmerkelijk vergroot.
Ten slotte bereiken ons berichten
omtrent 2 aardschokken, die zich ge
durende den nacht hebben voorge
daan. Deze zouden, zoo meldt men
ons, onder gewone omstandigheden
onschadelijk geweest zijn, maar thans
zijn een aantal woningen die door
het water ondermijnd waren, inge
stort. De regenval is de hevigste se
dert 60 jaar. Men verwacht dat de
jonge rijstplantjes zeer veel geleden
zullen hebben. (United Press).
aantal
Onbe
Percen
woningen.
woond.
tage.
904
93
10.28
1016
75
7.38
1006
84
8.35
621
44
7.08
741
29
3.88
432
18
4.16
NOG EENS: DE HAARLEMSCHE
CITY.
WELKE WONINGEN ER BLEVEN.
In ons vorig nummer deelden wij gegevens
mede over de Haarlemsche city. Daaruit
bleek, dat de kern van onze stad in den loop
der laatste 24 jaar als centrum voor winkels
en kantoren zeer sterk in beteekenis is toege
nomen, terwijl daarentegen het aantal wo
ningen belangrijk verminderd is.
Onder de oude binnenstad wordt in de
officieele statistieken verstaan het stadsge
deelte begrensd door de Leidsche vaart. Kin
derhuis-, Schoter-, Kloppersingel, het Spaar
ne, Kamper- Gasthuis- en Raamsingel.
Sinds 1913 is het aantal woningen in dit
centrum van Haarlem verminderd van 6075
tot 4725, dus met 22 1'4 pet. Wij wezen er
reeds op. dat dit aan verschillende oorzaken
moet worden geweten. Allereerst aan het feit,
dat winkels en kantoren de vroegere wonin
gen verdrongen hebben. Niet zelden werd
een reeks woningen afgebroken om er één
winkel of kantoor te bouwen. Maar het is ook
een feit, dat in den loop der jaren in de zij
straten vele krotten werden afgebroken.
Soms werd op den open gekomen grond een
kleiner aantal betere woningen gebouwd,
maar er zijn ook veel gevallen aan te wijzen,
dat onbewoonbaar-verklaarde woningen ver
anderd werden in pakhuizen of werkplaatsen.
In de oude binnenstad zijn thans dus nog
4725 woningen. Interessant is dit aantal ge
splitst te zien in verschillende huurklassen.
Dit staatje ziet er als volgt uit
Huren
Beneden ƒ208
208300
f 300f 500
500—800
ƒ800 en hooger
Vrije- of dienst
woningen
In het algemeen kan wel gezegd worden,
dat onder de woningen die minder dan 4
gulden huur per week doen vele hofjes na
tuurlijk uitgezonderd niet veel perceelen
zijn die aan de eischen van den modernen
tijd voldoen. Dit verklaart dan ook het feit,
dat, hoewel er door de crisis en werkloosheid
veel behoefte is aan goedkoope woningen, er
in die groep 10.28 pet. onbewoond staan. Dit
is een zeer hoog percentage, want voor alle
huurgroepen in de geheele gemeente te zamen
is het percentage der onbewoonde huizen
belangrijk lager.
Een maand geleden hebben wij medege
deeld, dat het gemeentebestuur weer de on
bewoonbaar-verklaring van een vrij groot
aantal krotten voorbereidt. Het is waarschijn
lijk, dat een zeer groot deel daarvan in de
oude binnenstad is gelegen.
In de oude binnenstad zijn 746 woningen
die een huur hebben van f 800 en hooger. Die
moet men natuurlijk in het bijzonder zoeken
in de laatst gebouwde wijken, zooals Kenau
park, Parklaan, de Bolwerken, Wilhelmina-
straat, enz. Ook de meeste huizen der Nieuwe
Gracht behooren natuurlijk tot die groep. Het
opmerkelijke is, dat het percentage voor leeg
staande woningen in de groep huizen met
hooge huren in de oude binnenstad lager is
dan in de andere deelen der gemeente. Waar
uit men dus zou mogen afleiden, dat er toch
nog velen zijn die graag in de goede huizen
in de oude binnenstad wonen.
Van de 4727 woningen in de oude binnen
stad zijn slechts 2336 heele perceelen, verder
zijn er 725 beneden- en 1666 bovenwoningen.
Daaruit blijkt, dat er vele woningen boven
winkels gevonden worden. Het percentage bo
venwoningen in de oude binnenstad is 35.24,
tegen 17.47 pet. in de buitenstad en 8.94 pet.
in het geannexeerde gebied.
Van de 672 vrije, en dienstwoningen die in
de heele gemeente gevonden worden, zijn er
niet minder dan 432 in de oude binnenstad.
In verschillende winkels en kantoren wonen
concierges of ander personeel.
Het aantal woningen zonder en met nering-
of bedrijfsruimte is in de heele gemeente van
1927 tot 1937 gestegen van 23871 en 3610 ge
stegen tot 32209 en 4183.
De toeneming van het aantal ge
wone woningen in de geheele ge
meente was dus in de laatste 10 jaar
34Vi pet. en van het aantal woningen
met nering- en bedrijfsruimte 16 pet.
In 1927 was in 13.13 pet. der wo
ningen nering of bedrijf en in 1937
slechts in 11.49 pet.
In de oude binnenstad verminder
de het aantal woningen met nering
en bedrijf in die 10 jaar van 1465 tot
1365.
Vermoedelijk zijn ook vele perceelen in den
loop van die 10 jaar geheel voor winkel of
bedrijf ingericht, zoodat zij dan buiten de
woningstatistiek vallen.
In 1937 waren 23.20 pet. van de woningen
EEN BLOEMENFEEST TE BERN. Onlangs vond in Bern een groot bloemcn-
feest plaats, waaraan door 3000 kinderen werd deelgenomen. Ook ballet
opvoeringen in de open lucht stonden op het programma.
(De eerste vrouw, die op een kan
toor werd te werk gesteld als
typiste, de Engelsche Miss Salmon,
heeft dezer dagen haar 40-jarig
jubileum gevierd.)
Er was een tijd. nog niet zoo lang tevoren,
Dat men er zelfs geen oogenblik aan dacht,
Om meisjes aan te stellen op kantoren.
Daar was slechts plaats voor ?t mannelijk
geslacht.
Wat konden zwakke meisjes ooit presteeren,
In zulk inspannend en veeleisehend werk.
Hoe kon men haar de ernst van zaken leeren.
En haar physiek was niet voldoende sterk.
Zij moesten liever bij het koken blijven
Bij de borduurnaald en het breikatoen,
De boeken houden en de brieven schrijven,
Dat moesten zakelijke mannen doen.
Toen heeft Miss Salmon plots den ban
gebroken
Z' is op een advertentie afgegaan,
Toen heeft een koopman 't hooge woord
gesproken
En stelde haar als zijn typiste aan.
Sindsdien zijn vrouwen in millioenentallen
En alom, op kantoren aangesteld.
En vraagt men nu hoe dat is uitgevallen.
Dan wordt het oordeel slechts in lof geveld.
Miss Salmon mag ik wel complimenteeren.
Zij toonde zich als vrouw niet ongeschikt.
Als pionierster mag zij jubileeren.
Zij heeft (niet isi nu veertig jaar getikt.
De vrouw hoort thuis, hoort men nog vaak
beweren,
Zoo is het ook, maar 't gaat nog verder door,
De vrouw kan veel en velerlei presteeren.
En dus; de vrouw hoort thuis ook op
't kantoor.
P. GASUS.
I
Het woord is aan
Cellert:
Wie ivare gelukkiger dan
gij. ols gij U in Uw geluk
had weten tc schikken?
Tongmonopolie tot nader order
kuiten werking gesteld.
Nict-gccontingecrde uitvoer thans geheel vrij.
Naar wij vernemen heeft de Neder-
landsche Visscherijcentrale met in
gang van 1 Juli a.s. het tongmonopo
lie tot nader order buiten werking
gesteld. In verband hiermede verval
len van dien datum af de aanvraag
formulieren en de machtigingen voor
den uitvoer van tong.
Als gevolg van dezen maatregel
worden voor den uitvoer van tong
naar die landen waarvoor de invoer
niet is gecontingenteerd geen uitvoer-
bescheiden meer verelscht. Voor den
uitvoer naar de contingenteerende
landen Engeland, Frankrijk en
Duitschland blijven de uitvoercertl-
ficaten natuurlijk bestaan. Voor deze
certificaten is echter zoolang het
tongmonopolie buiten werking blijft,
het stempel der machtiging tot uit
voer niet meer noodig.
EEN GEVAARLIJK BAANTJE. Als men glazenwasscher wil worden in New-
York, moet men geen last van duizeligheid hebben. Hier ziet u de arbeiders bezig
aan de 80ste verdieping van het Empire State Building.
in de oude binnenstad eigendom van den be
woner, in 1937 was dit percentage gedaald tot
16.77. Speciaal voor de woningen met nering
en bedrijf is het percentage verminderd van
43.34 tot 30.03.
De eigenaren riskeerden in den tijd van
woningschaarschte in een gehuurd huis bij
een huuropzegging niet alleen het verlies
van de woning, maar ook het verlies van de
in dat.perceel gevestigde zaak, dus de bron
van inkomsten. Daarom gingen zij tot aan
koop over. Nu van velen door de slechte tijds
omstandigheden de zaken achteruit gingen
waren zij genoodzaakt hun perceel te ver-
koopen of hun zaak op te heffen en het per
ceel te verhuren.
Moeder en dochter gearresteerd.
Wegens winkeldiefstallen.
Woensdagmiddag half vijf werd aan de po
litie kennis gegeven, dat een meisje in het
magazijn ..Hema" op heeterdaad betrapt was
op diefstal van een plastron. Het bleek een
vijftienjarig meisje uit Santpoort te zijn, die
het gestolene in een tasch deed en aan haar
moeder gaf. Deze bekende.
Met meisje, dat weggeloopen was, werd op
den Kruisweg door een rechercheur aange
houden. Zij had vijf japonnen bij zich, die
haar moeder in den winkel van de firma
Vroom en Dreesmann had gestolen.
Bij een huiszoeking werden eenige goede
ren aangetroffen, waarvan een gedeelte door
de moeder in verschillende winkels is ont
vreemd. Hiernaar zal een nader onderzoek
worden ingesteld.
Nadat tegen moeder en dochter proces
verbaal was opgemaakt, werden zij Woensdag
avond weer op vrije voeten gesteld.
Kantoorbediende wilde een
autoritje maken.
Vernielde vluchtheuvel en seinpaal.
Een achttienjarige kantoorbediende nam
Woensdagavond kwart over zeven uit de zaak
van zijn patroon een auto weg om een ritje te
maken. Daarvoor had hij geen toestemming
en ook was hij niet in het bezit van een rijbe
wijs.
De jongen reed van het Plein de Tempe
liersstraat in en wilde rechts de Van Eden-
straat ingaan, in de bocht ter plaatse liet hij
om onbekende reden het stuur los, waardoor
de auto een vluchtheuvel opreed en tegen den
seinpaal van de tram botste.De auto werd aan
het linker achterwiel zóó beschadigd, dat zij
moest worden weggesleept. De vluchtheuvel
en do seinpaal werden totaal vernield. Tegen
den jongen, die niet gewond werd, is proces
verbaal opgemaakt.
JOH. ENSCHEDÉ EN ZONEN TE
HAARLEM.
AANVULLING DER DIRECTIE.
Dezer dagen hebben wij reeds medegedeeld,
dat met ingang van 1 Juli 1938 tot directeur
der Naaml. Vennootschap Joh. Enschedé en
Zonen, grafische inrichting, tc Haarlem be
noemd is Mr. A. J. Enschedé.
Van deze benoeming is door de directeuren
de héeren B. F. Enschedé en A. D. Huijsman
thans per circulaire kennis gegeven.
Met ingang van denzelfden datum ls. on
der verleening van algemeene procuratie, be
noemd tot adjunct-directeur der vennootschap
Jhr. W. van Andringa de Kempenaer. en tot
secretaris der directie eveneens onder ver
leening van algemeene procuratie jhr. mr. B
W. F. van Riemsdijk.
PASTOOR PERQUIN ERNSTIG ZIEK.
Pastoor L. H. Perquin, de voorzitter van
den K. R. O., die zich in verband met zijn
gezondheidstoestand onder behandeling had
gesteld van een hem bevriend geneesheer :n
het St. Franciscus ziekenhuis te Rotterdam,
is aldaar hedenochtend voorzien van de H. H.
sacramenten. Zijn toestand is zeer ernstig.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
Minister Goseling had op 1 April reeds
overleg gepleegd met Defensie.
De Karimata in veilige haven
Padvinders difilecrdcn voor Prins Bern-
hard.
Prinses Juliana weer geheel hersteld.
Nationale film „Veertig jaren" nadert haar
voltooiing.
Franco doet concessies aan de Britsche
scheepvaart.
Seyss Inquart verwacht, dat de werkloos
heid in Oostenrijk binnen het jaar ver
dwenen is.
Japan ernstig door regenval geteisterd.
ARTIKELEN, ENZ.
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk: De
24ste internationale Arbeidsconferentie.
II. D. Vertelling: „De gevaarlijke bocht"
door J. P. Baljé.
Jhr. dr. J. C. Mollerus: De sigarenindustric
in moeilijkheden.
Het sportgesprek van de week.
Voor de vrouw.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op