De weg gaat zijns weegs
Ontwikkeling van den wegenbouw, in
beeld gebracht op de tentoonstelling
„De weg 1938".
NA DEN STORM
Inbrekers niet tevreden
ZATERDAG 2 JULI 1938
HAARLEM'S DAGBLAD
3
IN het Haagsche Houtrustgebouw is een
tentoonstelling: „De weg 1938".
Ben expositie in woord en beeld van het
geen de menschheid, de haastige
menschheid van heden, op het gebied van
verkeerswegen heeft kunnen bereiken.
Een tentoonstelling van al hetgeen de tech
niek, die super-product van de menschelijke
hersens 1938, in het opzicht van modernen en
ultramodernen wegenbouw presteert.
En aan de kassa van het Houtrustgebouw
vervoegde zich dezer dagen een onbekend
persoon, die beminnelijk vroeg of hij binnen
mocht komen.
„Wie bent u?" vroeg de bureaulist.
„Ik benvoetganger" klonk het
schuchtere antwoord.
„Pardon meneer, dan bent u verkeerd. Dan
moet u niet op de tentoonstelling „De Weg"
zijn, maar in het Verkeersmuseum!"
Of het waar gebeurd is, dit?
Nou, zóó erg is die voetganger er nog niet
aan toe. dus zal het wel een sprookje zijn, een
ietwat nuchter sprookje overigens, maar nuch
terheid past in ons technische tijdperk.
Dat het niet zóó erg met dien voetganger
gesteld is blijkt uit een klein, misschien wel
onooglijk boekje, dat temidden van een massa
gewichtige boekwerken en paperassen, die
over de diverse stands van de tentoonstelling
„De Weg '38" uitgestald zijn, de aandacht
vraagt: „Wat de A.N.W.B. voor den wandelaar
doet". Zoo heet 't. En er staat wat in over
het behoud van natuurschoon en zoo. En dit
kleine boekske, waarop nu eens niet een ban-
denspoor naar de eenvoudige indruk van
een hak en een zool als illustratie afgedrukt
staat, raakt als een ware kleine David een
groeten Goliath. En dan moet u in de plaats
van David even de behoefte dienken, die de
jnenisch heeft aan schoonheid, schoonheid in
de natuur en het landschap, en in de plaats
van Goliath den enonmen reus van de techniek
die ook in den wegenbouw veel van natuur
lijke schoonheid eenvoudig verslindt.
Dit onooglijke boekske, onooglijk temidden
van de gewichtige statistieken en ingenieuze
technische illustraties, die de tentoonstellings
ruimte vullen, beveel 'k in allen ootmoed aan
in uw aandacht, in naam van zoo al niet
den laatsten voetganger dan toch al die
genen, die meenen dat het met het voetgan-
gerschap nog lang niet gedaan is, en dat
David Schoonheid Goliath Techniek zijn al
lures van almachtige nog wel eens in zal
peperen
Statistieken staren U aan.
Intusschen: het karakter van de tentoon
stelling „De Weg" heeft veel weg van den
aard vian een modernen weg zelf; ietwat vlak,
zonder veel landschap, zonder veel relief. En
in zooverre tentoonstellingen in hun totaal
cachet het karakter van hun onderwerp die
nen te weerspiegelen kan hier van een succes
worden gesproken. En als het zoo door gaat
als het nu gaat zullen wegententoonstellingen
op den duur zoo vlak worden dat er heelemaal
niets meer aan is. Want het streven is er ten
slotte naar om de wegen zoo te bouwen, dat
we eigenlijk niets meer van hen bemerken.
Hoe minder je iets van den weg voelt des te
beter is ie. Tenzij je er vanaf bent geraakt.
Maar dat doet er hier niets toe. En als de
wegen steeds vlakker, steeds sneller, steeds
minder voelbaar en waarneembaar worden,
en de wegtentoonstelling moet dit karakter
weerspiegelen dan is het geen wegtentoon
stelling meer maar: weg tentoonstelling!
Statistieken kijken u aanzoo zou deze
expositie ook genoemd kunnen worden. Of
eigenlijk kijken ze niet. Keken ze maar! Sta
ren doen ze, staren. En wij star-en terug. Kaar
ten, kleine kaarten, middelsoortkaarten, over
den wegenbouw, den bruggenbouw, de toe
name in de laatste jaren, de plannen in den
eerstkomenden tijd. En dan is er één reuzen-
kaart. Die ligt als het ware in een vijvertje,
en men kijkt er over een leuning naar toe. De
meeste menschen komen er met een scheeven
nek vandaan. Want op die kaart staan strepen
en stippen. En de explicatie staat een étage
hooger heelemaal opzij, zoodat je steeds om
moet kijken, van de explicatie naar de kaart
van de kaart naar de explicatie. Net zoo lang
tot je een scheeven nek hebt en 'n hoofd vol
met stippen en strepen.
De kracht van het beweeglijke.
Is het wonder dat temidden van deze
woestijn van statistieken (evenveel cijfers als
zandkorrels) de aandacht van de menschen
zich concentreert op de oase's, in casu eenige
plaatsen, waar de kracht van het beweeg
lijke. het dynamische, invloed uitoefent. Daar
hebben wij bijv. het aardige kaartje van de
Zuiderzee. Hier staan steeds menschen te
kijken. Want er gaan lichtjes uit en aan. Eerst
zijn er maar een paar lichtjes aan, en zij
duiden uit waar het werk van de Zuiderzee-
drooglegging begonnen werd. En dan gaan er
steeds meer lichtjes aan, en zij geven aan
waar dijken gebouwd, wegen aangelegd wer
den en nog zullen worden. Jaarsgewijs. Als de
index het jaar 1961 aanwijst branden alle
lichtjes. Dan zal er ook wel reden zijn voor
illuminatie. Want de drooglegging van de
Zuiderzee is dan voltooid. En de wegenbouw,
die nu in den Wieringermeerpolder al zulke
prachtige vorderingen gemaakt heeft, zal dan
vele uitbreidingsmogelijkheden hebben.
De verkeersagent, die bij een maquette van
het Haagsche kruispunt Groote Marktstraat
KalverstraatSpuistraat het nieuwe licht
signaalsysteem met drempel-installatie staat
uit te leggen, trekt evenzeer publiek, en het
is ook een verademing hier even te blijven
luisteren naar een menschelijke stem. na vele
zwijgende starende statistieken voorbij ge
gaan te zijn
Auto's en fietsen.
Het moet gezegd worden, mien heeft alles
gedaan om de statistieken zoo aardig moge
lijk te maken, men heeft er mannetjes en
autotjes bijgeteekend en fototjes bijgeplakt.
Maar het is met de statistiek als met den
aap; al draagt een aap een gouden ring (al
maakt men de statistiek nog zoo mooi) het
is en met hem de statistiek en blijft een
leelijk ding. Misschien maakt de statistiek
van de ongelukken een uitzondering. Niet om
dat het ongelukken zijn, maar omdat men
daar eenige langgerekte glazen heeft neerge
zet, gevuld met een soort roode siroop of iets
dergelijks, welker hoogte percentsgewijs op
een bepaald punt (een statistisch snijpunt
heet dat geloof 'k) het aantal ongelukken
aangeeft, dat tusschen auto's en fietsers of
vrachtauto's en motorrijders plaats heeft. Het
is weer eens wat anders, deze statistiek van
langgerekte siroopglazen, en zij trekt. We lezen
eruit dat de auto's en'fietsen het meeste on
gelukken maken. Direct daarop volgen de
auto's en de vrachtauto's. Auto's onderling
komen als nummer drie. Motorijders en auto's
botsen evenveel tegen elkaar als vrachtauto's
onderling. Bussen kunnen elkaar onderling
zeer goed verdragen, evenalsmet paarden
bespannen wagentjes, die niet vex-geten zijn!
Voetgangers staan er niet op. Die worden niet
tot de categorie van botsers gerekend, die zijn
niet bots waardig. Die worden gebotst.
Een maquette van de Amsterdamsche ver-
keerspuzzle bij uitstek, n.l. het Muntplein, en
de uitgestalde plannen van den tunnelbouw
in Rotterdam hebben ook bekijks.
De foto's van de moderne rijkswegen, die
aan de wanden hangen, zijn voortreffelijk,
maar zij hebben één zwak, n.l. dat ze als
Over den kleinen David van de
landschappelijke schoonheid en
den grooten Goliath van
de wegenbouwtechniek.
Ypenburg behoudt oude
bestemming.
druppels water op elkaar lijken. En dat is
logisch. Een weg is geen kunstwerk, een weg
is een middel, een middel om van de eene
plaats zoo vlug mogelijk naar de andere te
komen.
En des te meer de wegen als zoodanig op el
kaar gaan lijken, des te efficiënter wordt de
weg als middel. En we zijn in dat opzicht al
aardig op weg. De commissie „De weg in het
landschap", een subcommissie van den Bond
Heemschut bevordert den goeden landschap-
pelijken aanleg van de wegen in ons land, en
ze illustreert dat met foto's in een stand op
deze tentoonstelling. De zgn. lintbebouwing
wordt hier de lepi-a van het landschap ge
noemd.
Een foto van lintbebouwing in Haarlemmer
meer toont ons naast een foto van het prach
tige landschap ter plaatse hoezeer de gemak
zucht van de menschen om maar langs be
staande wegen te bouwen de schoonheid van
het uitzicht benadeelt. Het is een mooi stre
ven van deze commissie om den aanleg van we
gen meer in harmonie te brengen met de
schoonheid van de natuur. Maar het ontmoet
vele problemen. Voor autosnelwegen zal het
landschap niet van veel belang zijn, want met
een vaart van 100 K.M. of meer valt er niet
veel van de natuur te genieten. Tegen den tijd
dat Wegtentoonstellingen overbodig zijn ge
worden kunnen we misschien een tentoonstel
ling van het landschap organiseeren? Of wordt
dat een museum-diorama?
Vele wegenbouwfirma's hebben hun mate
rialen in een deel van de tentoonstellingshal
uitgestald; bptonmonsters, monsters van een
betonnen-brug-in-aanbouw, klinkers, tegels,
sintels, kiezels en andere wegenbouwstoffen.
Dit deel van de expositie heeft het meest weg
van de afdeeling wegenbouw van de Jaarbeurs
in Utrecht. De Amsterdamsche Stadsreiniging
heeft een aardige stand met miniatuur-kar
retjes. die de Amsterdamsche wegen schoon
houden. en daarenboven ook een miniatuur
vuilverbrandingsinstallatie. Van de 2500 M3.
huisvuil, die dagelijks in Amsterdam worden
opgehaald, wordt door verbranding een per
centage zeer geschikt voor wegenbouwmate
riaal.
Kloverij van natuursteen.
De psychotechniek is ook in het verkeers
wezen doorgedrongen. Daarvan getuigt een
staiji; "hiier treffen we allerlei interessant
studiemateriaal met betrekking tot onderzoe
kingen van nummerborden, van de oorzaken
van verblindingen, keuringen enz.
De technische verkeersauto van de Haag
sche politie is ook vertegenwoordigd, en er
staat een agent bij, die ditmaal geen bekeurin-
gen. doch welwillende informaties uitdeelt;
over de draagbare weegbrug, waarmee de
wieldruk wordt gemeten, de remtèster en de
gradenboog om stuurwielen te meten.
Philips zet haar streven voort meer licht in
de lichtproblemen van den weg te brengen, en
demonstreert in haar stand o.a. dat overdag
donkerschijnende wegdekken des avonds, bij
voorbeeld wanneer ze nat zijn, beter verlicht
worden dan wegdekken, die overdag licht zijn.
Zoodat het lichtprobleem nog vele duistere
punten bezit.
De Volkenbond geeft een overzicht in woord
en beeld van het door hem op Internationaal
verkeersgebied verrichte werk. Fotografische
kijkjes op wegen in Japan zijn wel attractief.
Buiten het gebouw staan de betonmolens.
Daar is ook een kloverij van natuursteen, en
het is alleraardigst om te zien hoe of daar het
ruwe graniet tot ordelijke vierkante keien
wordt gespleten.
Zóó geeft de tentoonstelling „De weg 1938"
een beeld van den weg, dien de wegenbouw
heeft afgelegd en dien ze nog van plan is te
gaan.
En het beeld van dezen figuurlijken weg is
zooals gezegd zoo'n beetje als het beeld van
een échten weg; vlak, zonder veel relief. Uiter
aard.
Het is alleen jammer dat we onder al de sta
tistieken geen hebben aan kunnen treffen van
de wegenbelasting! Want deze vormt een
belangrijke factor in de ontwikkeling van het
verkeerswezen, en leent zich bij uitstek voor
statistieken. Maar misschien meer dan ons
lief is! En daarom is het wellicht zeer verstan
dig van de wegenbelasting, dat ze bij deze
Wegtentoonstelling maar een straatje om is
gegaan
„De weg 1938" zal vlug haai- poorten sluiten.
D.w.z. de tentoonstelling, want de weg zelf zal
zijns weegs gaan. En zich in '39, '40 en wat
daarna allemaal komt nog wel perfectionnee-
ren ook.
En de mensch van heden krijgt wegen, waar
over hij in volle vaart, zonder hindernissen,
als over één eindeloos glad vlak, voort kan
snellen. Comfortabel, zonder eigenlijk te mer
ken dat hij vooruitkomt.
Maar laten we eerlijk zijn. Vindt U het
eigenlijk niet heerlijk dat er in ons landje nog
vele wegen en wegjes zijn, waar je zoo fijn
over - kan hobbelen? Zoodat je voelt dat je
grond onder je wielen hebt? Ja. ja, zoo heeft
elk voordeel nadeelen. En elk nadeel weer
veel vóór. Want gladde wegen zijn voor de
menschen de beste niet
v. H.
mef vonnis van de
Haarlemsche rechtbank.
In hooger beroep bij het
Amsterdamsche Gerechtshof.
In een half jaar 14 inbraken
gepleegd.
„Het ziet er niet fraai uit. hè".
Met deze woorden eindigde de president van
het gerechtshof te Amsterdam, mr. van Bins-
bergen, Vrijdagmiddag een fragment, dat hij
voorlas uit het zondenregister van een 30-
jarigen Amsterdamschen recidivist.
Hij was in hooger beroep gekomen
van twee vonnissen van de rechtbank
te Haarlem, waarbij hij wegens groote
inbraken in yilla's te Bloemendaal en
Heemstede was veroordeeld tot gevan
genisstraffen voor den tijd van 4 en 2
jaar.
„Waarom ging je in hooger beroep?", vroeg
de president.
„De straffen zijn te zwaar", antwoordde de
bleek uitziende verdachte met schorre stem.
Toen volgde een opsomming van alle mis
daden. welke hij in zijn nog jonge leven heeft
gepleegd en van de straffen, welke hij nog
moet uitzitten.
13 Juni 1937. werd hij uit de gevangenis ont
slagen. Toen was hij reeds 10 maal veroordeeld
geweest, waarvan acht maal wegens diefstal
met braak.
In de periode van Juni tot ongeveer Decem
ber pleegde hij 14 inbraken.
Hij werd gepakt en wederom ging hij door
het land. doch nu als gevangene. Hij verscheen
Februari jj. voor de rechtbank te Zutfen. en
werd wegens inbraak veroordeeld tot 15 maan
den gevangenisstraf.
Hierna stond de recidivist voor zijn rech
ters in Haarlem, de inbraken, waarvoor hij
hier terecht stond noemden we reeds. Van
deze vonnissen was hij in hooger beroep ge
komen.
En tenslotte stond de man 14 dagen geleden
terecht voor de rechtbank te Amsterdam,
welke hem wegens inbraak weer veroor
deelde tot driemaal vijf maanden gevangenis
straf.
„Deze man leeft van inbraken" zeide de
procureur-generaal mr. Versteeg vanmiddag.
Hij vroeg bevestiging van de voninssen van
de rechtbank te Haarlem.
De verdachte zeide, dat hij een nieuw leven
wil beginnen, hij wil gereclasseerd worden.
Maar wat heb ik eraan zoo sprak hij
wanneer ik nog zooveel jaren in de gevangenis
moet doorbrengen?
De president w--es hem er tenslotte op dat
voor dergelijke feiten niet voorwaardelijk ge
straft kan worden..
Zijn makker, die hem behulpzaam was ge
weest bij de inbraak te Bloemendaal en die
deswege door de rechtbank te Haarlem was
veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf
ook hij was in hooger beroep gekomen kon
vanmiddag niet verschijnen.
Deze man zag onlangs kans om in
Haarlem aan de aandacht van zijn
bewakers te ontsnappen. Hij vluchtte
naar België, waar hij intusschen het
misdadige pad is blijven volgen en
tenslotte is gepakt. Nu zit hij daar
ergens in de gevangenis. Eerst zal hij
daar zijn straf moeten ondergaan.
De procureur-generaal vroeg ook in
deze zaak bevestiging van het vonnis
der rechtbank.
Uitspraak in beide zaken Vrijdag 8
Juli.
DE „KARIMATA" PAUZEERT EVEN
Onderhandelingen met Defensie
zonder resultaat.
Naar wij vernemen, zijn de onder
handelingen, welke tusschen de
exploitatie-maatschappij Ypenburg
en het departement van Defensie
werden gevoerd over de overname van
het vliegveld Ypenburg, thans zonder
resultaat beëindigd, aangezien voor
het vliegveld inmiddels een oplossing
is gevonden, waarbij het geheel op de
zelfde als tot dusver geëxploiteerd
zal kunnen worden met instandhou
ding van de thans bestaande exploi
tatie-maatschappij. Naar de „Tel."
mededeeld is het vliegveld door J. E.
F. de Kok, de directeur der Kon. Pe-
troleummaatschappij, aangekocht
Weer een brok gevel te Rotterdam
gevallen.
Thans geen persoonlijke ongelukken.
Aan den Strevelsweg te Rotterdam
is gisteren van een gevel weer een
steen gevallen. Een hardsteenen ven
sterdorpel die ongeveer 50 K.G. zwaar
was, raakte plotseling op de tweede
étage van perceel 133 los en stortte in
de Voetstraat, waar het brok steen
in gruzelementen sloeg.
Wonder boven wonder zijn er bij
dit nieuwe ongeluk geen persoonlijke
ongelukken voorgekomen. Dit is ech
ter maar een toevalligheid geweest,
want eenige kinderen, die geruimen
tijd voor dit pand aan het spelen
waren geweest, hadden zich juist een
eindje verder de straat in begeven.
De tweede verdieping van genoemd pand is
in gebruik bij ae familie J. van der Land. De
vrouw des huizes was 's morgens in de kamer
bezig haar dagelijksche werkzaamheden te
verrichten. Bij het uitslaan van de stofdoek
steunde zij met de eene hand op het raam
kozijn en tengevolge hiervan liet de hardstee
nen dorpel over de geheele breedte van het
raam los. Het groote brok steen stortte met
een flinken slag neer op het trottoir. Direct
kwamen van alle kanten belangstellenden toe-
loopen. De politie heeft de omgeving even af
gezet totdat de inmiddels gewaarschuwde
bouwpolitie arriveerde. Deze heeft onmiddel
lijk een onderzoek ingesteld.
Het is gebleken, dat alleen de neergevallen
vensterdorpel los heeft gezeten. Verder is alles
aan het pand in normalen staat bevonden.
Het onderzoek is ook uitgebreid over diverse
belendende panden aan den Strevelsweg, maar
nergens heeft men nog losse steenen of iets
van dien aard aangetroffen.
Naar de oorzaak van dit ongeluk wordt een
onderzoek ingesteld.
Het is niet onmogelijk dat de verschillende
soortgelijke gevallen van den laatsten tijd in
verband staan met de aardschokken die on
langs zijn gevoeld.
