Haarlem's Dagblad Welke werkloozen kregen arbeid? Evian. Brandweer-demonstratie met noodlottige gevolgen. Het resultaat van éen jaar strijd: Het belangrijkste f>5e Jaargang No. 16883 Uitgave Lourens Coster. Maatwhappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Donderdag 7 Juli 193Ö Abonnementen per week f0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per post f3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën: 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regclahonnementstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60, elke regel meer f 0.15. Groentje» rie rubriek. In de Fransche badplaats Evian is gisteren de internationale conferentie geopend die, op voorstel van den president der Vereenigde Staten, het vluchtelingen-vraagstuk tot een oplossing zal pogen te brengen. Tweeëndertig landen zijn vertegenwoordigd en de be moeiingen der afgevaardigden betreffen na tuurlijk in hoofdzaak de vluchtelingen uit Duitschland en Oostenrijk. Dit „in hoofdzaak" zal wel vervangen moeten worden door „xjit- sluitend'', want de Engelsche gedelegeerde Lord Winterton heeft al verklaard dat zijn regeering zich tot hen wil bepalen. En als men erin slaagt voor deze massa's rampzali gen waaronder niet alleen Joden maar ook vele Katholieken en Protestanten die de Duit- sche regeerir^g onwelgevallig zijn een be staanszekerheid in het buitenland te vinden, zal Inderdaad een groot werk volbracht zijn. Of het lukken zal moet naar mijn meening afhangen van den aandrang, die in de tien tallen betrokken landen op de regeeringen zal worden uitgeoefend. Schiet die tekort, dan belooft zelfs deze internationale conferentie niet veel meer. Wordt zij, onder den invloed van vertragingen en gehaspel te Evian, tot protest en krachtige aansporingen opgewekt, dan komen we er wel. De indrukken, door den eersten conferentie dag te Evian gewekt, zijn van gemengden aard. Zij zijn goed voorzoover het den initia tiefnemer betreft. Kennelijk is het Roosevelt diepe ernst met deze zaak. Hij heeft door zijn vertegenwoordigers een breed opgezet en goed doordacht plan aan de conferentie laten voorleggen, dat als grondslag voor doelbewus- ten arbeid niet kan worden geloochend en het gezelschap dus voor de noodzaak van ernstige behandeling zet. Van Engelsche zijde is bo vendien al principiëele bereidwilligheid ge toond om een aantal vluchtelingen naar de Britsche koloniën te laten emigreeren. Ik hoop dat ook van Nederlandschen kant een sterk streven tot hulpvaardigheid tot uiting zal komen. Het strookt met onze beste tra dities en is voor een volk dat zich nauw ge bonden aan het Christendom voelt een plicht en een eerezaak bovendien. De Nederlandsche afgevaardigde is gisteren nog niet aan het woord geweest. Dat de eerste indrukken van Evian gemengd zijn vindt zijn ooi-zaak in allerlei fouten in den opzet van de conferentie, die de United Press in een nogal trieste opsomming open baart. Onvoldoende voorbereiding leidde tot „een zekere verwarring". Tengevolge van slechte telefonische en telegrafische verbin dingen van Evian met de buitenwereld was het sommigen delegaties nog niet gelukt, in structies van hun regeeringen te krijgen. Men leest het met verbazing. Leven wij in 1938 of in 1838? Anderen waren nota bene niet eens van geloofsbrieven voorzien, zoodat zij feite lijk geen machtiging bezaten om hun regee ringen te vertegenwoordigen. En dan kwam er het gehannes over de keuze van een voorzitter bij. De Amerikanen wilden dat de Fransche senator Bérenger dezen post bekleeden zou, maar die liet de eer aan de V. S. over en men kwam nog niet tot een op lossing. Dat is eensdeels minder erg dan het lijkt omdat men dit punt zal moeten oplos sen. Men zal niet uit elkaar kunnen gaan om dat niemand voorzitter wou wezen. Maar an derdeels blijkt uit dit gedoe wel hoe weinig animo er is om met het voorzitterschap een zekere vearntwoprdelijkheid voor de uitkom sten van de besprekingen op zich te nemen. met de kans dat de voorzittende regeering moreel verplicht zal worden tot belangrijke toezeggingen betreffende het toelaten van vluchtelingen in eigen land en koloniën. Deze moeilijkheid geeft dus wel aanleiding om nog eens met nadruk te herhalen: de openbare meening in de verschillende landen zal zich duchtig moeten doen gelden om een succes van de conferentie te bewerken. Dat voelt men ook als men het betoog van het Fransche persagentschap Havas leest, dat reeds 200.000 vluchtelingen zich in Frankrijk hebben gevestigd en dat dit genoeg is. Ja, het is zeer veel. Maar de Fransche koloniën? Frankrijk is de tweede koloniale mogendheid. De derde zijn wij. Een beroep op de rijke en dunbevolkte Zuid- Amerikaansche ligt zeker in de lijn der be sprekingen. Maar Europa zal zich aan zijn menschelijkheids-plicliten ten aanzien van verdreven Europeanen niet mogen onttrekken, zooals de Engelschen dan ook al getoond heb ben. Ik zie het hoopvol in. R. P. MOTORRIJDER VERLEENDE GEEN VOORRANG VLIEGENDE HOLLANDER. (Het eerste K.L.M. vliegtuig voor den dienst naar Australië kwam een halven dag voor de Imperial Airways aan, hoewel het twee dagen later vertrokken was.) De Hollander is niet zoo luchtig geaard. Tenzij dat hij letterlijk 't luchtruim bevaart; Hij gaat op de vlucht, maar -vol moed op de vlucht, Zijn roem van de lucht is juist niet van de lucht. Hij is niet opvliegend, maar vliegt aan den top, Hij is niet zoo speelsch, maar zijn Vliegers gaan op. Met 't hoofd in de wolken loopt hij niet vaak rond, Hij staat met zijn beenen graag vast op den grond; Hij schroeft ook zichzelf niet bij voorkeur omhoog, Hij loopt, of hij vliegt, niet zoo graag in het oog; Hij voelt zich het best op een knus klein terrein En niet in een wijds onafzienbaar domein; Hij kijkt niet zoo gaarne op anderen neer. Hij is, zoo in doorsnèe. een zeer bedaard heer; Wat traag en wat nuchter, gesteld op zijn rust, En niet op sensatieprestaties belust Maar geef hem een vliegtuig, het stuur in de hand, Hij suist over bergen en zeeën en land, Dan laat hij zich niet door wie anders ook slaan, De Vliegende Hollander vliegt weer vooraan. P. GASUS. TEGEN VRACHTAUTO GEBOTST. Vanmorgen reed de 2e luitenant J. H. uit Utrecht per motorrijwiel in de Noorder Am- stellaan. richting Apollolaan te Amsterdam. Bij de kruising N. Amstellaan en Schelde- straat had hij voorrang moeten verleenen aan een vrachtauto van de meubelfirma Pan der, welke in de Scheldestraat reed. Inplaats daarvan gaf H. meer gas en botste met een harden slag tegen de eveneens in volle vaart zijnde vrachtauto, op. De motorrijder sloeg tegen den grond en liep een wonde aan het achterhoofd en een lichte hersenschudding op. De G. D. vervoerde het slachtoffer naar het O. L. V. Gasthuis, waar hij in het Maria- paviljoen is opgenomen, Portugeesche brandweer werd verrast. Negen personen om het leven gekomen. Tijdens een brandweerdemonstratie ter gelegenheid van de feesten ter eere van de Heilige Koningin Isabella van Aragon te Coimbra in Portugal, zijn negen personen om het leven geko men en drie levensgevaarlijk gewond. Op het plein van de republiek was een houten bouwwerk opgetrokken, dat een huis van drie verdiepingen moest voorstellen. Op de derde verdieping waren twaalf gemeente-ambtenaren en een kind van twaalf jaar bijeen, terwijl het plein vol nieuwsgierigen stond. Het bouwwerk werd in brand gesto ken en de vlammen grepen zoo snel om zich heen dat de brandweer er door werd verrast. De figuranten op de derde verdieping riepen om ladders en gek van angst sprongen zij omlaag. De slachtoffers werden door ambulance-auto's naar het ziekenhuis gebracht. Toen het vuur was gebluscht bemerkte men, dat nog twee personen in het bouwsel ver brand waren. Woonhuis uitgebrand door lekken schoorsteen. Vanmorgen te omstreeks 10 uur is te Ber- licum bi-and uitgebroken in het woonhuis, tevens apotheek van den arts W. Truegg te Berlicum. Men slaagde er in nog iets van den inboedel naar buiten te brengen. De brand weer van Berlicum kon echter niet voorko men dat het huis geheel uitbrandde. Alleen de muren zijn blijven staan. Vermoedelijk moet de brand worden toege schreven aan een lek in den schoorsteen. Om twaalf uur hedenmiddag was de brandweer nog steeds met de nablussching bezig. Huis en inboedel waren verzekerd. DE KATHEDRAAL VAN REIMS HERBOUWD. De restauratie van een der mooiste Fransche bouwioerken, de kathedraal van Reims, thans voltooid. Binnenkort zal de plechtige wijding plaats vinden. Men verwacht zooveel belangstelling, dat reeds tribunes voor de kathedraal zijn gebouwd om de bezoekers alles goed te kunnen laten volgen. Ervaringen van de laatste twee jaar op de Haarlemsche arbeidsmarkt Het woord is aan Hugo Osweld: De beeldhouwer slaat meer in den steen dan eraf. Wij hebben reeds ih ons nummer van Dins dag. medegedeeld, dat er thans te Haarlem 4999 werkloozen zijn, tegen 5082 eind Juni 1937 en 6064 eind Juni 1936. Nu er het aantal werkloozen voor het eerst sinds jaren beneden de vijf duizend is 1065 minder dan in 1936 is het van belang eens na te gaan welke werkloozen In die twee ja ren weer arbeid kregen. Het zou onjuist zijn te concludeeren, dat het aantal werkende arbeiders slechts 1065 boven het aantal van 1936 is. want er moet immers rekening gehou den worden met het feit, dat het aantal ar beiders te Haarlem geregeld toeneemt in ver band met de uitbreiding der gemeente. Er is onlangs in een studie van Openbare Werken over de bevolkingsaanwas van Haarlem bere kend. dat op de gemiddeld 2000 inwoners die Haarlem per jaar groeit 500 arbeiders zijn. De zaak staat dus zoo, dat in de laatste twee jaar te Haarlem niet al leen 1065 werkloozen arbeid vonden, maar dat er ook werkgelegenheid ge komen is voor de 1000 arbeiders die er in dien tijd bijgekomen zijn. Deze aanwas van duizend arbeiders in twee jaar ontstaat natuurlijk gedeeltelijk doordat zich hier personen van buiten vestigen, maar ook doordat jongens tot jeugdige arbeiders opgroeien. Het opmerkelijke verschijnsel doet zich voor, dat, al heeft Haarlem nu ruim duizend werk loozen minder dan twee jaar geleden, de fi- nancieele offers die de gemeente zich moet ge troosten voor den steun, niet verminderd zijn. De verklaring ligt evenwel voor de hand. In een tijd van opleving gaan allereerst de werk loozen aan den arbeid die een vak verstaan. Het aantal vakarbeiders onder de Haarlem- sche werkloozen is nu ook belangrijk minder dan in 1936, maar de gemeente merkt dat in financieel opzicht niet zoo. omdat het rijk on geveer 70 pet. van den steun aan deze werk loozen voor zijn rekening heeft genomen. Van de 5000 werkloozen die Haarlem telt. vallen er ongeveer 3200 onder de rijkssteun regeling. Maatschappij k Hulpbetoon keert evenwel nog aan 1050 werkloozen steun uit waaraan het rijk niet bijdraagt. Die uitgaven komen dus geheel voor rekening der gemeen te. als ook de uitgaven die Maatschappelijk Hulpbetoon zich moet getroosten voor de 1700 invalieden. huiszittende armen. enz. Het ver schijnsel doet zich vopr. dat de uitkeeringen die Maatschappelijk Hulpbetoon moet doen, nog geregeld naar boven loopen. Het bedrag aan steun dat de ge meente minder uitgeeft aan steun van valide werkloozen, wordt weer opge slokt door het feit, dat de gemeente veel meer moet uitgeven aan Armen zorg. Tot heden profiteert dus alleen het rijk van de verbetering op de arbeids markt. Interessant is ook na te gaan hoeveel werk loozen er in steun zijn. De gegevens van den allerlaatsten tijd zijn nog niet verwerkt. Ons stonden alleen ten dienste de cijfers over eind Mei van dit jaar. Toen waren er te Haar lem ingeschreven 5092 werkloozen. terwijl er 4250 in steun waren. De niet-valide personen die door Maatschappelijk Hulpbetoon op grond van Armenzorg gesteund werden, zijn daarbij niet meegerekend, omdat daarvan zeer weini gen ingeschreven zullen staan bij de Arbeids beurs als werkzoekenden. Van de 5092 werkloozen te Haarlem waren er dus 4050 in steun, dus onge veer 83.5 pet. De gemeente keert aan Werkloozen- steun en Armenzorg per week nog steeds ongeveer 60.000 gulden uit. Alleen in den steun van 3200 werk loozen die onder de rijksregeling val len, draagt het rijk 70 pet. van den steun bij. het resteerende komt geheel voor rekening der gemeente. Om na te gaan welke werkloozen in de af- geloopen twee jaar weer een kans kregen aan het werk te gaan geven wij hier een splitsing van de bij de arbeidsbeurs ingeschreven werk loozen begin Juli 1936 en 1938. Aantal werkloozen Juli 1936 Juli 1938 Handels- en kantoorbed. 275 245 Metaalbewerkers 1022 777 Bouwvakarbeiders 1801 1046 Grafische vakken 130 89 Fabrieks- en transportarb. 1411 1640 Land- en tuinbouw 154 169 Andere bedrijven 1350 1033 In de twee jaar verminderde het aantal werkloozen te Haarlem onder de handels- en kantoorbedienden met 30, onder de metaalbewerkers met 245, onder de bouwvakarbeiders met 755, onder de arbeiders in de grafische vakken met 41 en onder de arbeiders in „andere bedrijven" met 317. Daarentegen is de werkloosheid toegenomen in de groep fabrieks-. haven- en transport arbeiders (met 239) en onder de arbeiders in het land- en tuinbouwbedrijf (15). Dat de eerste groep nog 239 werkloozen meer telt dan twee jaar geleden is wel een bewijs, dat er van een algemeene opleving nog geen sprake is. Wel is er meer bedrijvigheid in de metaal industrie en in de bouwnijverheid. Op 1 Juli 1936 waren 4343 personen van 30 jaar en ouder zonder werk, nu 1 Juli 1938 3585. Daaruit blijkt dus dat van de 1144 werkloo zen die in deze 2 jaar iveer aan den arbeid kwamen er 458 30 jaar en ouder zijn. Er waren er dus 686 van onder de 30 jaar. Natuurlijk zitten daaronder ook nog veel volslagen arbeiders die ouder zijn dan 25 jaar, maar daarover bestaan geen afzonderlijke cijfers. Deze gegevens weerspreken den indruk die aanvankelijk algemeen bestond, dat de werk loozen die aan den arbeid gaan in het bijzon der jeugdige werkkrachten zijn. Het is geble ken. dat de bedrijven en ondernemingen prijs stellen op vakbekwame arbeiders. Al mag iemand die wat ouder is door eenige jaren werkloosheid in den eersten tijd wat aan vlugheid hebben ingeboet, de praktijk leert dat zich dat zeer gauw herstelt. Zelfs zijn er vrij veel werkloozen van middelbaren leeftijd weer aan den arbeid gekomen. De uitwerking der bom ontploffingen te Sjanghai. SJANGHAI. 7 Juli. Tot zoover gemeld zijn 4 Chineezen en 2 Japansche burgers gedood, een Japansch militaire politie-agent. 4 Chi neezen en een Sikh werden gewond. De bom men en granaten werden in een uur tijds ge worpen daarna is de rust teruggekeerd. (United Press). NIEUWE TERREUR-GOLF OVER PALESTINA. Onlusten op vele plaatsen. ONGEVEER 100 PERSONEN GEDOOD OF GEWOND. JERUZALEM. 7 Juli. Ongeveer 100 dooden en gewonden is het resultaat van de terreur- golf die gisteren over Palestina Is gegaan. De meeste slachtoffers werden door de ernstige onlusten te Haifa veroorzaakt die door een bomaanslag op een Arabische vrachtauto wer den ingeleid. Daarbij vonden 18 Arabieren en 2 Joden den dood, 38 personen werden zwaar en 18 licht gewond. Bij Beisan trachtte een bende van 120 gewapende Arabieren de uit Irak komende olieleiding te vernielen en in brand te steken. Britsche militaire patrouil les die de leiding bewaken konden nog tijdig ingrijpen en sloegen de Arabieren terug. Ne gen Arabieren werden gedurende de gevech ten gedood. De krijgsraad te Jeruzalem veroordeelde 4 arbeiders ter dood. zij hadden getracht een molen bij Lidda in brand te steken. (United Press) 'Weer dan duizend slachtoffers hij de overstroomingen te Kobe. TOKIO, 7 Juli. (Havas). Vanochtend te een uur bedroeg het aantal slachtoffers van de overstroomingen bij Kobe meer dan duizend. Het stoffelijk overschot van 230 slachtoffers is gevonden, 463 personen worden vermist, terwijl 637 gewond werden. I De Chineesch-Japansche oorlog. Meer dan een half millïoen dooden, bijna een millioen gewonden. SJANGHAI 7 Juli. De eerste verjaardag van het uitbreken der vijandelijkheden ken merkte zich door terroristische activiteit der Chineezen. Hedenmorgen om 8 uur waren op verscheiden plaatsen der stad reeds een 20-tal bommen of handgranaten ontploft. Op cle Gordonroad werden 2 Japanners door revol verschoten gewond een derde Japanner werd daarna doodgeschoten. Op de Bund, de be roemde straat langs de rivier in Sjanghai explodeerden 2 bommen terwijl te Hongkioe waar de Japanners een Chineesch vluchte lingenkamp hebben ingericht eveneens een bom ontplofte. De patrouilles die uit voorzorg door de Japansche militaire autoriteiten den gan- schen dag en nacht met de controle belast zijn konden de terroristische daden niet ver hinderen. Bijzondere maatregelen zijn verder genomen met het oog op een mogelijken luchtaanval en ook met betrekking tot de guerillabenden. Buitenlandsche militaire attache's schatten de verliezen gedurende dit eerste jaar als volgt: Chineezen 450.000 dooden en 850.000 gewonden. Japan ners 90.000 dooden en 100.000 ge wonden. Ongeveer een millioen Japannei-s staan momenteel tegenover een le ger van 2 millioen Chineezen op een slagveld dat grooter is dan half Europa. Op dit oogenblik beheerschen de Japanners ongeveer 75 procent van de belangrijkste handels- en in dustriecentra van China, toch kan men ondanks deze niet te bestrij den successen niet rekenen dat de vijandelijkheden spoedig zullen ein digen. Het oorspronkelijke plan van Japan om Noord-China te veroveren en met het overige China vrede te sluiten Is mislukt. In plaats hiervan ziet Japan zich in een zeer kostbaar oorlogsavontuur verwikkeld waarvan het einde niet te voorzien is (United Press) NIET NAAR DUITSCHLAND UITGELEID. MAAR GEÏNTERNEERD IN NIEUWERSLUIS. Een maand geleden plaatsten wij een in terview met Mr. H. O. Drilsma te Haarlem, die zich de belangen had aangetrokken van een Duitscher, die hier te lande was aangehou den en nu veel kans had naar Duitschland te worden uitgeleid Hij zag daar sterk tegen op omdat hij vreesde voor zijn leven. Thans vernemen wij, dat de autoriteiten beslist hebben, dat deze Duitscher niet naar Duitschland zal worden uitgeleid, maar geïnter- neerd te Nieuwersluis. De heer Drilsma was met dit resultaat zeei ingenomen. Hij zei ons: „het beteekent voo den man het behoud van zijn leven!" GEEN NEDERLANDERS OMGEKOMEN BIJ DE OVERSTROOMINGEN IN JAPAN. 's-GRAVENHAGE. Naar uit een bij he departement van Buitenlandsche Zaken bin nengekomen ambtelijk telegram uit Toki blijkt, zijn bij de natuurramp in het Kobe district geen Nederlanders omgekomen. HEDEN: 12 PAGINA'S v De Duitscher. die door Mr. H. O. Drilsma werd bijgestaan, wordt niet naar Duitschland uitgeleid, maar te Nieuwer sluis geinterneerd. Mededeelingen over de ervaringen der laat ste 2 jaar op de Haarlemsche arbeids markt. Welke werkloozen kregen in dien tijd arbeid? Het resultaat van een jaar strijd tusschen China en Japan. Meer dan een half mil lioen dooden, bijna een millioen ge wonden. Nieuwe onlusten en terreur in Palestina. 100 menschen zijn daarbij gedood of ge wond. Meer dan 1000 slachtoffers bij de over stroomingen te Kobe. Bij een brandweerdemonstratie in Por tugal had een ongeluk plaats, waarbij 9 menschen om het leven kwamen. De Haarlemsche ijsverkoopers demon streerden en stelden eischen. 2 De directeur van het Zuiderbad werd door de Haarlemsche rechtbank vrijgesproken. 2 Te Groningen werd het groote lompen- cn papiermagazijn van den heer J. Kroon een prooi der vlammen. 3 De meerderheid van den Hoogen Raad van den arbeid sprak zich uit tegen het ont- werp-Romme inzake verbod van beroeps arbeid door gehuwde vrouwen. 3 Met 80 K.M. vaart vlogen bij de Klomp twee auto's tegen elkaar. Vier personen werden zwaar gewond, twee gedood. 3 De voortgezette behandeling der bezwaar schriften tegen de intrekking van uit breidingsplannen voor het College van Ged. Staten. 3 Rumoer op het station te 's Gravenhage bij het vertrek der N. S. B. functionaris sen, die een reis gaan maken naar Indië 3 Prins Bernhard bracht zijn eerste bezoek aan Groningen, waar hij geestdriftig ont vangen werd. 3 De N.V. Philips Gloeilampenfabrieken heb ben het voornemen 11 pet. dividend uit te keeren op de gewone en 7 pet. op de preferente aandeelen. 3 Amerika heeft op de conferentie te Evian een plan ingediend tot onmiddellijke hulp aan Duitsche en Oostenrijksche vluchtelingen. 4 Bij een bomaanslag en vuurgevecht zijn te Haifa 20 personen om het leven gekomen. 4 Het gerechtshof te Parijs heeft besloten dat het Spaansche goud onder beheer van de Fransche Bank blijft. 4 De uit Spanje teruggetrokken vrijwilli gers zullen naar Londen. Hamburg. Mar seille en Genua gebracht worden. 4 Geruchten over tientallen massa-executies door de Sovjet-autoriteiten in het Verre Oosten. 4 Haarlem geeft over 1938 f 1350 subsidie aan het Borgstellingsfonds voor Kenne- merland. 6 Een gedeeltelijke vcrbrceding van den Wa genweg, namelijk bij het Florapark. 6 ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Evian. H. D. Vertelling: „De overtreding" door J. P. Baljé. 6 Voor de vrouw 7 De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op q

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1