Haarlem's Dagblad
WANDGEDIERTE
Engeland krijgt een burgerluchtwacht.)
De Sporthaven aan het
Noorder Buiten Spaarne.
„De Karimata"
Reserve voor het leger in oorlogstijd.
Wordt Hodza's positie door
Britsche démarche
te Praag verzwakt?
Sagunto op het punt
te vallen?
Vliegramp verstoort
feestelijkheden te Bogota.
Taaitotaal.
New-York door hevige
tornado geteisterd.
Hef belangrijkste
Een grootsch opgezet plan
der gemeente Haarlem.
haalt een goudstuk op
Maandag 25 Juli 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer# 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarieven op aanvrnag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elk®
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
Het woord is aan
Inayat Khan:
Een wereldlijk verlies wordt
vaak tot een geestelijk gewin
56e Jaargang No. 16898
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, L2713
Adrain. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBEKI PEEKEBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Voor 20 gulden kan men een
vliegbrevet halen.
k e Britsche Minister van Lucht
vaart Kingsley Wood heeft
Zaterdagavond de stichting
aangekondigd van een bur
ger luchtwacht die in tijd van oorlog
de reserve zal vormen voor de mili
taire luchtvaart.
In vredestijd draagt de organisatie echter
een uitsluitend burgerlijk karakter. De leden
van deze nieuwe organisatie moeten zich
echter schriftelijk verplichten dat zij zich,
wanneer het land in gevaar verkeert, on
middellijk ter beschikking van de autoriteiten
zullen stellen. Tot hoofd van de burgerlucht
wacht is benoemd de oud-minister van Lucht
vaart Lord Londonderry, die den titel heeft
gekregen van „eersten commissaris". Zoowel
vrouwen als mannen kunnen zich bij de
nieuwe organisatie aansluiten.
De kosten voor het be
kosten der regeering gebouwd zullen zijn.
Zes bij fabrieken staan op het program of
gorden reeds gebouwd, vijf fabrieken ver
vaardigen motoren voor de R. A. F., twee
monteeren vliegtuigen, twee produceeren car
buratoren, een maar schroeven, vijf
verschillende onderdeelen, enz. Daarbij is nog
geen rekening gehouden met de fabriek, die
Lord Nuffield bouwt en die over anderhalf
jaar Spitfire-gevechtstoestellen zal bouwen.
Evenmin is daarbij rekening gehouden met de
toekomstige fabriek der Rolls Royce, die
Merlinmotoren zal maken.
Coalitie-partijen voelen niet veel
voor het minderheden-statuut.
DOOR DE AARDBEVING IN GRIEKENLAND, die vooral de omgeving van Athene
teisterde, werden verschillende dorpen geheel verwoest. In het bijzonder het
plaatsje Cropos had van deze natuurcatastrophe veel te lijden. Bovenstaande
foto laat duidelijk zien dat van sommige huizen niet veel meer overbleef.
halen van een vliegbrevet die
vroeger zoo hoog waren, dat een
groot deel der bevolking er niet aan
kon denken om vlieglessen te nemen,
worden verlaagd tot ongeveer 20
gulden.
Deze verlaging is natuurlijk moge
lijk door hooge subsidies.
Alle personen ouder dan 18 en jon
ger dan 50 jaar kunnen zich als lid
opgeven.
Uitgezonderd zijn de personen, die reeds
aangesloten zijn bij de reserves der strijd
krachten te land, ter zee en in de lucht.
In zijn verklaring wees de minister verder
nog op het belang van dit initiatief voor de
ontwikkeling van de sportvliegerij in Enge
land. De sportvliegtuigen worden op het
oogenblik voor het meerendeel uit de Ver-
eenigde Staten ingevoerd.
De uitvoering van het plan F.
De luchtvaartredacteur van de Sunday
Times schrijft, dat te oordeelen naar den
huidigen toestand gezegd kan worden, dat de
capaciteit der vliegtuigindustrie over twee
jaar ongeveer 25000 toestellen per jaar zal
bedragen. Het „plan F' van het ministerie
voor luchtvaart, dat voorziet in 1750 eerste-
linietoestellen tegen Maart 1939 is op weg
uitgevoerd te worden. De algemeene grond
slagen van het plan 2750 eerstelinietoe-
stéllen in 1940 zijn gelegd en, wanneer
dit plan eenmaal uitgevoerd zal zijn, is voor
zien in een versnelde toeneming.
Wanneer nu, zooals deskundigen dit aan
nemen, de verliezen aan toestellen in tijden
van oorlog 100 procent zullen bedragen in
vijf of zes weken, zou het „plan F" een jaar
lij ksche productiecapaciteit eischen van
25000 machines. De werkelijke productie in
vredestijd zou minder dan de helft kunnen
zijn van dit totaal. Deze productiecapaciteit
zou gelijk zijn aan de productie in 1918.
De toestellen zouden worden vervaardigd,
in fabrieken, die bestonden voor de herbewa
pening in de lucht en in hulpfabrieken die op
Heftige strijd om het bezit der stad.
Aanzienlijke verliezen aan
beide zijden.
Aan de Fransch-Spaansche grens, 25 Juli.
De „Heuvel 750" stond gisteren in het mid-
delpunt van den strijd. Deze heuvel ligt in een
bijna ontoegankelijk terrein, maar is volgens j
de nationalisten van groote strategische be-
teekenis. De heuvel werd zoowel door artillerie
als ook uit de lucht hevig gebombardeerd.
Volgens berichten uit Saragossa hebben de
nationalisten den noord-westhoek van de
provide Valencia veroverd, nadat de colonne
aan den linker vleugel erin geslaagd was, door
te breken door de twee eerste verdedigings
linies der regeering ten zuiden van de Salada
heuvels. De regeeringstroepen die 400 dooden
en gewonden te betreuren hebben, trokken in
de richting van het dorp Andinea terug.
Bij een luchtgevecht ten zuiden van Viver
waar 16 regeeringstoestellen tegenover 30 na
tionalistische toestellen stonden werden vol
gens de mededeelmgen der regeering 5 natio
nalistische toestellen omlaag geschoten. De
aanvallen van Franco nabij Los Blasquez en
Puente de Larzobispo bleven zonder succes.
(United Press)
De bijzondere correspondent van Havas
meldt, dat de laatste versterkingen der regee
ringstroepen rondom Sagunto op het punt
staan te vallen.
Vrouw bij het aanmaken van
kachel door het vuur aangetast.
Slachtoffer aan verwondingen overleden.
Zaterdagmiddag is de bejaarde vrouw V.
Velthuizen aan den Waalbandijk te Nijmegen,
terwijl zij den kachel aanmaakte, door het
vuur aangetast. Buren, die op haar hulpge
roep kwamen toesnellen, wisten het vuur te
blusschen, doch de vrouw had reeds zulke
ernstige brandwonden gekregen, dat zij Zon
dag in het Wilhelmina-ziekenhuis te Nijme
gen is overleden.
Hodza.
PRAAG, 25 Juli. De stappen door
den Britschen Gezant Newton bij zijn
laatste bezoek aan Premier Hodza
ondernomen, schijnen niet alleen de
positie van Henlein's partij te hebben
versterkt, maar bovendien zou wel
eens kunnen blijken, dat de positie
van den Premier daardoor verzwakt is.
De Britsche Gezant immers zou er bij
Militair vliegtuig op tribune
neergestort.
Reeds 33 dooden geborgen.
Tijdens een militaire parade is een
vliegtuig tegen een tribune gebotst en
tusschen de toeschouwers neergestort.
Het toestel vloog in brand. Ongeveer
30 personen werden gedood en 130 ge
wond, meldt Reuter.
De onlangs gekozen president San
tos, is ter nauwernood aan den dood
ontsnapt, het had weinig gescheeld
of het vliegtuig was tegen de tribune
gebotst waar hij had plaats genomen.
(Volgens een Engelsche statistiek
zijn er op de geheele wereld 7796
levende talen).
Wanneer men u eens liet bepalen,
Zoo maar eens voor de aardigheid,
Hoe groot het aantal is der talen,
Over de heele aard verspreid.
Zou u dan hooger ooit taxeeren.
Dan, zeg maar, een vijfhonderdtal?
Dat lijkt genoeg voor 't converseeren,
Zelfs in ons spraakzaam tranendal.
Welnu, u kunt hierboven lezen.
Vijfhonderd is maar een klein deel.
Er zijn, hoe vreemd het ook mag wezen,
Er meer dan vijftien maal zooveel.
Daar moet u dan nog niet bij zoeken,
De taal der liefde, der mimiek,
De taal der bloemen en der boeken,
De taal der dieven, der muziek.
't Is wel om duizelig te raken,
Zoo'n talenvloed op één planeet,
En om een diepe zucht te slaken.
Voor elk die talenkenner heet.
Maar één ding wensch ik vast te leggen,
'k Heb meer respect nu voor den man
Of vrouw, die, zoo men pleegt te zeggen,
In alle talen zwijgen kan.
Schade van millioenen dollars
aangericht.
Bombardementsvliegtuig neergestort.
Boven New-York en omgeving heeft zich
een geweldig noodweer ontlast, gepaard gaan
de met zwaren regenval en buitengewoon fei
len wind. Huizen en bruggen werden vernield,
boomen ontworteld wegen beschadigd en ver
bindingen afgesneden. De schade, die werd
aangericht, wordt geraamd op verscheidene
millioenen dollars.
Een bombardementsvliegtuig, dat door den
tornado verrast werd is neergestort bij Wood-
bridge in Connecticut;. Drie personen vonden
daarbij den dood. De chauffeur van een auto
bus verloor de macht over zijn stuur en reed
den wagen te pletter tegen een borstwering
nabij New Jersey. Hierbij werd een persoon
gedood, terwijl negeen personen gewond wer
den. Nabij Yonkers ontstond tengevolge van
een grondversc.huivng een ongeluk, waarbij
veertien personen werden gewond. Talrijke
plaatsjes in de omgeving van New-York wer
den overstroomd.
In Zuid-West Texas zijn talrijke rivieren
buiten hun oevers getreden, waardoor een
terrein met. een oppervlakte van 8000 M2. ver
nield werd. Twee personen kwamen om het
leven, 500 personen zijn dakloos geworden.
(Havas).
Volgens de jongste berichten uit alle deelen
van de Vereenigde Staten zijn door het nood
weer van de laatste dagen twaalf personen om
het leven gekomen. De materieele schade
wordt op vijf millioen geraamd. Eenige hon
derden personen zijn dakloos.
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De mee- en tegenvallers (de laatste zijn
hel grootst!) voor de gemeente Haarlem
over 1937. 1
De Sporthaven aan het N. B. Spaarne te
Haarlem; een grootsch opgezet plan. 1
Gunstige resultaten van de bedrijven der
gemeente Heemstede. 2
BINNENLAND.
De Karimata heeft een goudstuk bovenge
bracht. 1
Zaterdag en Zondag is een heele reeks ver
keersongelukken gebeurd. 3
BUITENLAND.
Engeland krijgt een burgerluchtwacht. 1
Te Berlijn is men van meening dat de be
slissing over de Tsjechische minderheden-
kwestie te Praag zelf moet vallen. 4
Japansche troepen hebben een heftig of
fensief geopend op de Chineesche stad
Kioekiang die in brand staat. 4
Te België is een ernstig treinongeluk ge
beurd waarbij vijf personen om het leven
zijn gekomen. 4
De Oslo staten hebben besloten de samen
werking met den Volkenbond voort te
zetten. 4
Rudolf Hess heeft verklaard, dat Duitsch-
land er niet aan denkt vreemde volken
in te lijven. 4
SPORT.
België verbetert zijn plaats in het landen-
klassement van de Tour de France. 5
De cricketwedstrijd H. C. C.M. C. C. is in
een draw geëindigd. 8
ARTIKELEN.
v. II.: Filmsterren-motregen in Scheve-
ningen.
K. de Jong; Operaconcert. ji
De Burgerlijke Stand van Haarlem is on-
i genomen op U
Hodza op hebben aangedrongen, dat
de Tsjechoslowaaksche Regeering in
contact blijft met de Sudeten-Duit-
schers, zelfs indien dit nog grootere
concessies zou eischen.
De Premier heeft een buitengewoon zwaren
strijd gevoerd alvorens hij er in geslaagd is
van de coalitiepartijen ondersteuning te krij
gen voor zijn minderhedenstatuut. Doch nu
hem gezegd wordt, dat deze niet voldoende
zijn, zijn de kringen, die in nauw contact met
den Premier staan, van meening, dat verdere
pogingen in die richting Hodza's positie zou
den kunnen ondermijnen.
Een bevoegd lid van de coalitiepartijen
legde er tegen een vertegenwoordiger van
United Press er den nadruk op, dat volgens
hun meening de gedane concessies zeer edel
moedig zijn en dat het bevredigen van Hen
lein's eischen een versnippering van het
Tsjechoslowaaksche grondgebied zou betee-
kenen, hetgeen zij tot eiken prijs wenschen te
voorkomen.
Volgens dezen zegsman zou er een duide
lijke strooming bestaan ten gunste van een
zeer sterke regeering.
Meer optimistisch gestemde kringen stellen
de stappen van den Britschen Gezant in een
ander daglicht; zij beschouwen Newton's be
zoek aan Hodza als hulp aan Hodza teneinde
de hardnekkigen in de zes coalitie-partijen
tot inkeer te brengen. Zij hopen, dat Hodza,
gesteund door Engeland's houding, in staat
zal zijn om op werkelijke concessies ten aan
zien van de locale autonomie aan te dringen
zonder een algemeene beweging tegen de
houding der regeering die heel wat meer
verzoeningsgezind is dan die van de zes coali
tie-partijen te veroorzaken.
(United Press)
(Nadruk verboden).
Wij garandeeren U ABSOLUTE VERDELGING
onder geheimhouding en schriftelijke garan
tie, volgens speciale beproefde methode.
Zuiveringsonderneming „RADICAAL",
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657.
(Adv. Ingez. Med.)
CRICKET EN ENGELAND.
(Zie ook elders in dit nummer).
AUSTRALIë IN EEN GUNSTIGE POSITIE.
Op den derden dag van de 4de testmatch
bleek het wicket op Headingley den bowlers
eenig voordeel op te leveren.
De stnd der 2de innings van Engeland was
om half een:
Edrich st. Barnett b. Fleetwood Smith 28
Barnett c. Barnett b. Mc. Corwick 29
Hardstaff b.. O'Reilly 11
W. R.. Hammond c. Brown b. O'Reilly 0
Paynter not out 8
Compton not out 9
O'Reilly nam met 2 opeenvolgende ballen
de wickets van Hardstaff en Hammand. De
Engelsche captain werd op short leg gevan
gen. Bij het. ter perse gaan van dit bericht is
de stand 965, Compton c. Barnett b.
O'Reilly 15.
In ons vorig nummer deelden wij reeds mede
dat B. en W. van Haarlem aan den Raad voor
stellen aan het Noorder Buiten Spaarne
(Haarlem-Noord) een sporthaven aan te leg
gen.
De kosten daarvan zijn begroot op f 194.000.
Uit de beschikbaarstelling van dit hooge be
drag blijkt wel dat het plan is daar iets moois
tot stand te brengen. Haarlem is een water
rijke gemeente het Spaarne en de daarbij
gelegen Mooie Hel geven overvloedig gelegen
heid om de watersport te beoefenen. Daarvan
wordt reeds door zeer velen geprofiteerd. Wie
's zomers een wandeling langs het Noorder-
Buiten Spaarne maakt, ziet tallooze ranke
zeilbootjes over het water scheren, daartus-
schen varen dan nog vele roeibooten en kano's.
Het doel van liet gemeentebestuur is die wa
tersport in nog betere banen te leiden en de
gelegenheid tot beoefenen die er thans reeds
bestaat, uit te breiden.
De nieuwe sporthaven komt op de plaats
waar de Jan Gijzenvaart in het Spaarne uit
mondt. De Spaarndammerweg is op die
plaats smal, maar het is de bedoeling die om
te leggen, zoodat er op die plaats langs het
Spaarne een driehoek ontstaat die een totaal
oppervlakte van ongeveer 1200 vierk. Meter
heeft. Die wordt geheel bestemd voor de
nieuwe sporthaven. De Spaarndammerweg
krijgt langs de haven een flinke breedte, ter
wijl er bovendien aan eiken kant een boo-
menrij zal worden geplant. Op de punt van
den driehoek komt de Vondelweg op den om-
gelegden Spaarndammerweg uit. Er ontstaat
dus een goede situatie voor het verkeer.
De zijde van den driehoek aan het Spaarne
krijgt een lengte van ongeveer 300 Meter.
Daar komt een flinke haven met meerpalen
waaraan heel wat jachten kunnen vastliggen.
De groote bootenloots (tevens bergplaats voor
zeilen) is ook ontworpen aan den Spaarne-
kant. Bij deze loods sluit aan het clubge
bouw en het restaurant. Daarvan heeft Open
bare Werken schetsplannen gemaakt. Aan
dezen voorloopigen opzet is te zien, dat het de
bedoeling is een rond restaurant te maken
met glaswanden, waardoor men een mooi ge
zicht op het Spaarne krijgt, temeer omdat het
restaurant wat hooger komt te liggen. Het
restaurantgebouw wordt omgeven door een
flink terras, waarop men ook zal kunnen ge
nieten van het kleurige beeld, dat het Spaar
ne biedt als daarover de ranke zeilscheepjes
laveeren.
In het clubgebouw worden verschillende
localiteiten gemaakt voor vergaderingen, enz.
Natuurlijk komen er ook flinke aanlegstei
gers voor de booten en bootjes.
Aan den achterkant van het havengebied
komen nog twee bootenloodsen en een kano-
loods.
Een klein gedeelte van het terrein wordt
bestemd voor speelplaats. Een grasvlakte
wordt omzoomd door boomen, zoodat men
De resten van den toren van
Bekkers zoo goed als opgeruimd
De „Karimata" heeft vandaag een
belangrijke vondst gedaan. Zij heeft
drie zilveren Spaansche matten en
een goudstuk opgehaald. De bagger
molen is thans vlak boven het wrak.
De resten van den toren van Bekkers
zijn zoo goed als geheel opgeruimd.
daar in de toekomst heerlijk zal kunnen ge
nieten van de zon en rust.
De gebouwen worden wel is waar eenvou
dig van opzet, maar toch zal het geheel, om
dat de omgeving zich er zoo goed voor leent,
een fraai geheel opleveren.
Zooals wij reeds mededeelden wordt het
werk door de gemeente in werkverschaffing
uitgevoerd. Daarom was het ook noodig de
opzet der gebouwen eenvoudig te houden.
In de kosten van dit werk (f 194.000) zit een
bedrag van niet minder dan f75.500, of bijna
40.pet. aan loon.
Bij den Vondelweg komt een brug over de
Jan Gijzenvaart. Het gemeentebestuur had
reeds eenige jaren het plan om deze sport
haven te graven. Eerst had men zich de situa
tie aan het Noorder Spaarne anders
voorgesteld, maar aan dezen aanvankelijken
opzet van het uitbreidingsplan kon niet wor
den vastgehouden, zoodat daarin een wijzi
ging is gebracht.
B. en W achten, in verband met de groote
werkloosheid hier ter stede, het gewenscht
om nu zoo spoedig mogelijk tot de uitvoering
van het werk over te gaan.
Het voorstel van B. en W. komt reeds a.s.
Woensdag in den Raad aan de orde.
WEEKBERICHT
Coöp. Vooruitgang U.A., Haarlem
LIMONADE, per flesch 33 ets
IJSBONBONS, 1}^ ons 10 ets
PUDDINGSAUS, per flesch 10 ets
JAM, alle smaken, per pot 20 ets
AZIJN, per flesch 7 ets
SLAOLIE, per flesch k 6:maatje 45 ets
ROOMBOTER, per pond 73 ets
APPELMOES, per blik 25 ets.
MET DIVIDENDBONS.
(Adv. Ingez. Med.)
Weer de onbewaakte!
Op den onbewaakten overweg in
de spoorlijn TerborgVarseveld is
hedenochtend door den trein, welke
te half zeven te Terborg moest aan
komen, een tractor, bestuurd door J.
Schuurman, gegrepen en geheel ver
nield. De bestuurder was op slag dood
en is onherkenbaar verminkt.
Het slachtoffer laat een vrouw met
tien nog jeugdige kinderen achter.