Haarlem's Dagblad
WANDGEDIERTE
De Krach t van
Frankrijk.
Kampeeren.
■De „Karimata" neemt 't zekere-
voor 't onzekere.
Een record-Zondag.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 16904
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. V. PEEREBOOM EN ROBER1 PEEKEBOOJI
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Maandag 1 Augustus 1938
Abonnementen per «reek f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden t 3.25 franco per
post f3.55. lonse uuiumcr* t) cent per ex.
AdvertentiëuL-5 regel» f 1.75. elke regel
ui eer f 0.35. Keclamcs f 0.60 per regel.
Regelabonnementstarievcn op aanvraag.
Vraag en aanbod l-l regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groeutjes zie rubriek.
Schoone vacantieweken in Frankrijk liggen
achter mij en hebben een schat van nieuwe
indrukken opgeleverd. Natuurlijk zal ik po
gen die alle weer te geven. Des journalisten
levenslot noopt hem ertoe, ook zijn ontspan
ning in inspanning om te zetten. Niet dat hij
zich daar ooit over beklagen zal. Hij weet dat
zijn accumulator geladen is als die van de
auto waarmee hij op reis ging en die hem over
duizenden kilometers door de schoonste dre
ven van „la douce France" heeft gevoerd.
Hij weet en wist het al tevoren dat ook
die opgehoopte energie haar uitweg zal moe
ten vinden. Het is haar bestemming.
Ik heb geen interviews gehouden, geen
vraagstukken onderzocht, geen industrieën
bezichtigd, niet gewerkt. Alleen maar geke
ken, geluisterd, hier en daar eens wat ge
vraagd en overal wat opgemerkt. Ik ben niet
of nauwelijks in de toeristen-oorden a la
mode geweest, heelemaal niet in de Rivièra
en in Bretagne en maar eenige uren in Parijs.
Maar toch was dit misschien nog veel leer
zamer. Er was veel schoons waarvan ik u la
ter hoop te vertellen.
Eerst wil ik iets zeggen over een algem.ee-
nen indruk en die betreft de kracht van
Frankrijk. Niet in het bijzonder de militaire
kracht, ofschoon die zonder eenigen twijfel
geweldig is, maar de algemeene energie. En
dan dringen zich vanzelf vergelijkingen op
met vroeger: met vooroorlogsche jaren waar
in ik er voor het eerst eenige maanden door
bracht, met jaren vlak na den oorlog toen
ik er woonde, met vele later gebrachte be
zoeken.
Ik geloof dat Frankrijk zeer sterk is. Het
heeft zijn sociale wetgeving jarenlang ver
waarloosd en is in een tijdvak van na-oorlog-
sche schijn-glorie in een reeks treurige ont
wrichtingen en financieele schandalen ver
zeild geraakt. De sociale achterstand leidde
tot Volksfrontregeeringen, tot hals-over-kop
wetgeving, tot een fantastische periode van
stakingen, tot verlies van diplomatieken in
vloed en ineenstorting van den franc. Maar
die storm is nu weer geluwd. Het Fransche
volk is heelemaal ontnuchterd. Het is weer
ernstig geworden en bezorgd voor zijn toe
komst. Degenen die meenen dat Frankrijk ver
zwakt, gedegenereerd, gedesorganiseerd zou
zijn zooals velen dat meenden in 1914
vergissen zich volkomen. Naar mijn meening
is het veel sterker dan in 1914: oneindig ster
ker bewapend maar pok in het algemeen veel
beter georganiseerd en zich veel dieper bewust
van hetgeen vereischt wordt om zich te hand
haven.
Misschien overdrijft het dit laatste. Er
heerscht een ontzettende achterdocht jegens i
Duitschland bij de Franschen, intenser dan
ooit tevoren en niet te vergelijken met de nog
al kalme bezorgdheid, die velen in ons land
voelen omtrent de toekomstige machtsneigin
gen van het Derde Rijk. Wij achten het mo
gelijk dat wij ons vergissen, wij laten ruimte
voor optimisme. Ik heb geen Franschman
kunnen ontdekken die dit optimisme deelde.
In de sfeer leeft de gedachte: zij zullen ons
vroeger of later aanvallen, het is alleen maai
de vraag: wanneer? Dat is eigenlijk heel
droevig en ik juich het niet toe, maar consta
teer het. Des te ernstiger werkt men. Bitterder
critiek op de gemaakte fouten en wantoestan
den der laatste jaren zou men in het buiten
land niet kunnen vernemen. Aan zelfcritiek
hapert het de Franschen niet. En ook verwacht
men geen wonderen van een Daladier. Maar
men erkent wel dat er veel gedaan wordt.
En die dingen waarop men in andere landen
zoo luidruchtig prat gaat: modern verkeers
wezen, een prachtig wegennet, geweldige or
ganisatie en uitrusting van de defensie, groote
nieuwe werkendie bezit men evenzeer. Ik
heb dat alles kunnen waarnemen. Wat dat
prachtige wegennet betreft heb ik kunnen
zien dat overal waar ook maar een kleinigheid
haperde men aan het verbeteren wastot
in verre uithoeken. Frankrijk is door zijn enor
me bodemschatten 't rijkste land van Europa.
Van dien rijkdom heb ik nooit tevoren zulk
een diepen indruk gekregen als tijdens deze
reis. Evenmin heb ik ooit tevoren zulke
„smart" uitgeruste Fransche troepen gezien
tot de koloniale Zouaven en Turcos in de
kleine garnizoenssteden in het Zuiden toe.
Uitrusting en optreden van de politie, de re
gelingen van het verkeeraltemaal orga
nisatorische dingenhebben mij verbaasd.
Van de slordigheid die vroeger zoo kenmer
kend was scheen weinig of niets meer over.
De Franschman moppert graag. Hij is indi
vidualist niet minder dan de Hollander, weet'
het beter evenals de Hollander en doet nog
veel meer aan partijpolitiek. Maar hij is zich
nu wel bewust dat er nieuwe kracht en orga
nisatie zijn gegroeid. En hij wil nog meer. Hij
voelt zich bedreigd.
Het is een algemeene indruk die naar mijn
verwachting wel spoedig verder terrein zal
winnen in Europa. Ik wou dat ik kon schrij
ven over een betere internationale verstand
houding. Dat kan ik helaas niet. En het zien
van al die bewapening in zoovele landen vindj
ik bedroevend. Ik zal met vreugde straks
over blijder en bekorender ervaringen schrij
ven. Maar belangrijk in het internationale
evenwicht van dit oogenblik is het daarom
niet minder: dat ook Frankrijk zeer sterk is.
R. P.
(Dezer dagen heeft de Nederland-
sche K amy eer kaarten Centrale te
Amsterdam de tienduizendste
kamyeerkaart verstrekt.)
Bepakt, bezakt, beladen,
Bezield met grooten lust
In daden en in baden,
In vrijheid en in rust;
Per auto, fiets of bootje,
In zeer sportief gewaad.
Bestand tegen elk stootje,
Zelfs van ons vreemd klimaat;
Zoo gaan zij uit kampeeren,
De steenen stad ontvlucht,
Bij strand of hei of meren.
In vrije open lucht.
Zij malen niet om regen,
Om wespen of om zand,
Zij kunnen er best tegen.
Als hen de zon verbrandt;
Al lukt het met het eten
Niet altijd even goed,
Al doen insectenbeten.
Een aanslag op hun bloed;
Al wordt het bed, het zachte,
Thuis beter opgemaakt,
Al worden er wel nachten
Gedeeltelijk doorwaakt,
Zij 't zwart als zwarte pieten,
Dat hoort er eenmaal bij,
Kampeeren is genieten,
Van alle zorgen vrij.
P. GASUS.
WEEKBERICHT
Coöp. Vooruitgang U.A., Haarlem.
Ossenrookvleesch, per ons 17 ets.
Bessensap, per y2 flesch 12'/: ets.
Suiker, per pond 22 ets.
Lucifers, per pak 4^ ets.
Bak- en Braadvet, per pond 36 ets.
Gespoten Chocolade, per 3 ons25 ets.
Limonade, per flesch 33 cts.
MET DIVIDENDBONS.
(Adv. Ingez. Med.)
EXAMENS.
Handenarbeid.
HAARLEM, 30 Juli. Geëxamineerd 13 mnl.
candidaten .Geslaagd de heeren: J. Stenvers,
UtrechtP. H. J. Reijs, J. A. F. Jochems,
H. Lodewijk, H. G. v. d. Sleen, F. Ch. v. d.
Beid, allen te Amsterdam; C. Nugteren, Nieu-
wer-Amstel en P. Blokhooij, Amsterdam.
Hoofdacte.
HAARLEM, 30 Juli. Geëxamineerd 3 vrl„
5 mnl. candidaten. Geslaagd de dames: E. J. a
Campo en A. Ch. van Emmerik, beiden te
Haarlem en de heeren: J. F. Cuypers, Alk
maar; J. F. Poen. Haarlem; C. A. Cuypers, Alk
maar en A. Buizert, Nieuw-Vennep.
M.U.L.O.
Mej. N. Kuipers, te Overveen, slaagde voor
het MULO-examen te Amsterdam.
In de eerstkomende dagen waarschijnlijk geen
goud te verwachten.
Onze speciale verslaggever op Terschelling meldt ons
De situatie t. a. v. het werk op de „Karimata" is thans van dien aard
dat de kans groot moet worden geacht dat de eerstkomende dagen
geen goud gevonden zal worden.
Men heeft het werk n.l. zóó ingedeeld dat het vermoedelijk nog
eenige dagen zal duren voor men weer op de plek is, waar het goud
kan worden aangetroffen. Men is, om volkomen zekerheid te hebben,
met de „Karimata" een belangrijk stuk terug gegaan. Vanmorgen
heeft, zooals reeds verschillende malen is voorgekomen, een zand-
verschuiving plaats gehad, waardoor de „Karimata" niet op de oude
diepte kan baggeren.
„Franco kan het zonder buiten-
landsehe hulp stellen."
Oordeel van geestverwant van den
Nationalistenleider.
SARAGOSSA, 31' Juli. (Havas-A.N.P.)
Iemand uit de naaste omgeving van generaal
Franco heeft in antwoord op de vraag, welke
de gevolgen voor het leger van Franco zouden
zijn van een terugtrekking van buitenlandsche
vrijwilligers verklaard: Het leger der nationa
listen heeft geen buitenlandsche hulp noodig
om een einde aan den oorlog te maken. Het
leger van Franco telt thans 800.000 man, die
onder leiding staan van een voor zijn taak
berekend kader.
Volgens den zegsman, die doorgaat voor
iemand, die de meening van generaal Franco
vertegenwoordigt, zouden in het rechtsche
leger ongeveer 2500 Duitschers strijden, met
inbegrip van de vliegers, en 23.000 Italianen.
Aan het front van Teruel tot de Middelland-
sche zee bevinden zich twee Italiaansche di
visies, die optreden te midden van aanzien
lijke contingenten, welke uitsluitend uit Span
jaarden bestaan.
Hoewel Franco steeds uitdrukking
heeft gegeven aan zijn erkentelijk
heid jegens de bondgenooten, die hem
van het begin var. den oorlog af heb
ben geholpen, is hij volgens den zegs
man in staat met eigen middelen tot
een definitieve overwinning te komen.
Dit wil zeggen, dat voor Franco de
kwestie der terugtrekking van vrij
willigers zich veeleer voordoet als een
gevoelskwestie en een kwestie van be
ginsel dan als een kwestie van zui
ver militairen aard.
Een onafgebroken stroom trok
naar Zandvoort.
Extra drukte voor tram en
trein.
record-Zondag van het sei-
m zoen tot nu toe. Dat was het
antwoord dat wij kregen toen
wij bij tram en syoor infor
meerden hoe deze yoyulaire vervoer
middelen gisteren de toy-drukte van
den eersten waarlijk yrachtigen zomer
dag hadden verwerkt.
Extra treinen en trams hebben een onafge
broken stroom stedelingen naar Zandvoort
gebracht waar zich uiteraard de grootste
drukte concentreerde. Meer dan 10.000 men-
schen hebben van den trein die ongeveer een
kwartier-dienst had georganiseerd, gebruik
gemaakt. Deze reizigers kwamen meest van
Amsterdam. De diensten zijn zonder stagnatie
verloopen zoodat men behalve van een druk
ken ook van een geslaagden Zondag kan spre
ken.
Was het vervoer per trein druk, de trams en
autobussen van de N.Z.H.T.M. hebben even
eens een voor dit seizoen ongekende drukte te
vervoeren gehad.
AI het beschikbare materiaal was in dienst
gesteld, zoodat een geregelde 10 minuten
dienst op Zandvoort kon worden ingesteld, die
de groote stroom van verkwikking en verkoe
ling zoekende vacantiegangers dezen Zondag
vervoerde.
Zandvoort heeft gisteren een zeer zeldzamen
dag beleefd, een dag, die het niet licht ver
geten zal. De drukte op de badplaats overtrof
niet alleen eiken reeds gepasseerden Zondag
doch deze Zondag was een recorddag van
eenige jaren en men kan gerust zeggen: zóó
heeft Zandvoort haast geen Zondag gekend.
Behalve de tijdelijke bewoners, die vanzelf
reeds veel levendigheid brengen, kan men
veilig aannemen, dat het aantal niet tot de
bevolking hoorende menschen gisteren 120.000
heeft bedragen. Zelden is het strand zoo vol
geweest als gisteren, en vele bezoekers hebben
dan ook vergeefs getracht een badstoel of een
ligstoel te bemachtigen. Werd een stoel ver
laten, dan bleef die geen moment onbezet.
Zelfs op het strand viel het moeilijk om er
door te komen, en het opzoeken van kennissen
of familieleden was onbegonnen werk, als men
niet precies had afgesproken waar men zat
Het strand was één menschenzee. De pachters
hebben dan ook gelukkig niet behoeven te kla
gen. Velen konden het werk niet af en dach
ten wellicht: had ik maar meer stoelen.
Van des morgens vroeg af kwamen stroo
men fietsers over de Zandvoortschelaan uit
de richting Haarlem en onafgebroken duurde
dit voort tot laat in den middag. De trams en
treinen waren overvol en bij aankomst werd
telkens weer een nieuwe hoeveelheid dagjes-
menschen aangebracht, die moeite zouden
hebben om een plaatsje te bemachtigen bij
de terugreis. In alle richtingen werden onder
hoogspanning gewerkt; vooral de badinrich
tingen kwamen handen te kort en het aantal
baders was zóó groot, dat men tusschen de
afgebakende gedeelten geen zee meer zag. De
parkeerterreinen konden de auto's niet meer
Boven: De Hawaii Clipper van de Pan
American Airways, welk vliegtuig ver
moedelijk verongelukt is. Aan boord be
vonden zich zes passagiers en een be
manning van negen personen.
R e c h t s EEN VREDIGE „SLAG". In ver
schillende Engelsche plaatsen heeft de
traditioneele „Bloemenslag" plaats ge
had. Een oorlogsbodem, die op een eer-
sten prijs beslag wist te leggen.
Het woord is aan
Henry Adams-.
Zij weten genoeg, die weten
hoe te leeren.
bergen en stonden overvol. Waar men kwam,
langs de boulevards, in de café's, in de hotels,
in de restaurants, overal geen stoel onbezet.
Het was Zandvoort op zijn best. In de mid
daguren moesten de ijsondernemers inder
haast en onvoorzien hun snel slinkende voor
raden aanvullen.
Het mag verwondering wekken, dat geen
enkele verkeersstagnatie te bespeuren viel en
dat zich geen ernstige ongevallen hebben
voorgedaan, al werd nog wel eens een ver
dwaald kind aangetroffen, dat na lang zoeken
of middels de daarvoor ingerichte post. bij het
begin van den Strandweg weer gelukkig werd
vereenigd met de ongeruste ouders.
Ook de verschillende taxi-ondernemers heb
ben beste zaken gedaan, want velen, die niet
wilden of konden wachten, lieten zich naar
huis rijden.
Er is zeer goed verdiend, zoodat geen klaag
zang werd vernomen van de zijde der onder
nemers. Laten we hopen, dat de resteerende
Zondagen zooals gisteren zullen zijn, dan kan
er heel wat schade ingehaald worden. Het zal
echter wel moeilijk zijn om den recorddag
van gisteren te breken.
.Druk verkeer op den Spaarndamschcnweg.
Het water brengt verkoeling! Zoo dachten
ook Zondag de zeer velen, die in de avond
uren ver'poozing zochten langs den Spaarne-
wal. Vooral wandelaars, maar ook vele fiet
sers zoeken op warme dagen den waterkant
en brengen daar een paar uren door. De sap
pig groene grasbermen bieden dan ruime ge
legenheid tot zitten en zeer velen maken
daarvan een dankbaar gebruik.
Het was Zondagavond druk èn gezellig
langs heel het Noorder Buiten Spaarne tot
in Spaarndam toe.
Bekend nienschenredder
overleden.
A. P. Smit op Terschelling.
Op 87-jarigen leeftijd is vannacht te Ter
schelling overleden één der beroemdste men-
schenredders van Nederland, A. P. Smit, vroe
ger schipper van de reddingsboot te Oosterend.
Aike Smit heeft 77 menschen van een wissen
dood gered. Met een tiental roeiers heeft hij
met een kleine reddingsboot de grootste ge
varen doorstaan. De eerste redding dateert van
1877 en zijn laatste van 1925, toen hij op 23
November in een vliegenden storm 7 mannen
van de Duitsche boot „Ella Larsen" haalde.
In denzelfden nacht is zijn zoon bij de ramp
van den loodsschoener van Terschelling om
gekomen. Smit was Broeder in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw. Als zoodanig
kreeg hij een jaarlijksche uitkeering. Hij was
gepensioneerd door de Noord-Zuid-Holland-
sche Reddings Mij., terwijl hij tevens nog een
toelage uit het Dorus Rijkersfonds genoot.
Smit is indertijd ook aan H. M. de Koningin
voorgesteld.
Wij garandeeren U ABSOLUTE VERDELGING
onder geheimhouding en schriftelijke garan
tie, volgens speciale beproefde methode.
Zuiveringsonderneming „RADICAAL",
GEN. CRONJéSTRAAT 135 - TELEF. 11657.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Zondag is het een recorddag voor Zand
voort geweest. 1
De teraardebestelling van mevr. Schuil-Ilol 3
BINNENLAND.
De ..Karimata" zal voorloopig nog wel geen
goud vinden. 1
Bij liet baggeren naar het goud der Lutine
zijn o.m. 3 kanonnen omhoog gebracht. 2
Bij het zwemmen zijn vijf jonge menschen
verdronken. 3
BUITENLAND.
Op Mandsjoerijsch gebied is het tot een
ernstige botsing gekomen tusschen Rus
sische cn Japansche troepen als gevolg
van het feit, dat de Japanners de heu
vels van Tsjangkoefeng en Sjatsauping
in bezit namen. 4
De Balkanentente heeft de bewapenings
beperkingen voor Bulgarije ingetrokken. 4
Dc Hawaii Clipper van de I*an American
Airways is vermoedelijk verloren. 4
SPORT.
Bartali eindigt den Tour de France met
grooten voorsprong op Vervaecke. 5
De N'ederlandsche honkballers slaan dc
Belgen met 6 tegen 5 5
Er worden slechts enkele N'ederlandsche
roeiploegen naar de Europeesche kam
pioenschappen afgevaardigd. 6
Van Vliet, Ooms en Peperkamp zijn de
kampioensprinters van Nederland; Pij
nenburg wint de achtervolging. 6
B. M. W. wint de 500 c.c. klasse te Assen;
de Nederlanders boeken groote successen. 7
ARTIKELEN.
R. P.: De kracht van Frankrijk. 1
K. de Jong: Zanguitvoering te Spaarndam 2
De Burgerlijke Stand van Haarlem is on-
genomen op q