Haarlem's Dagblad
warm tot
zeer warm
Carcassonne.
Twee dooden bij onweer te Wijk aan Zee.
Arbeiders merkten trein
te laat op.
Wederom
Avontuur.
Jaargang No. 16909
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groole Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
DrukkerijZuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Adniin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 6 Xugustns 1938
Abonnementen per vreek f 0.25. p maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën s 1-5 regels f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclame* f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 14 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes aie rubriek.
Het wonderlijkste dat ik op onze Fransche
auto-reis gezien heb is Carcassonne. Het
kwam na onze korte bezoeken aan Tarascon's
oude vestingmuren, met min of meer school-
sche herinneringen aan Tartarin en aan Arles
dat een Romeinsch amphitheater, puinhoo-
pen van tempels en zelfs een obelisk bezit die
voor het stadhuis prijkt. Daar in Arles ont
dekten we natuurlijk ook dingen die Vincent
van Gogh zoo aangrijpend herschapen heeft
en was ik verwonderd en een beetje ontroerd
over die vreemde boomen met hun korte
stammen en waaier-kronen die ten hemel
schijnen te roepen, en beroofd van hun bla-
derpracht ten hemel moeten schreien. Arles
leek mij ineens te doen begrijpen waarom Van
Gogh daarheen trok en er zijn kunst schiep
die tot de ontknooping van zijn levenstragedie
leidde. Een vreemd oord, en toch ook vol Zui
delijke kleur en levendigheid, vol Heden naast
Verleden, en van het twinkelende, pétillante
dat Georges Bizet er inspireerde tot zijn beide
ballet-suites die den naam „l'Arlésienne" dra
gen.
De Oudheid had ook tot ons gesproken in
Orange, met zijn prachtige oude Romeinsche
poort en zijn latere historie die het in on
verbrekelijk verband met ons Vorstenhuis
houdt, en in Nimes waarvan ik al verteld heb.
Maar Carcassonne, daar heel ver in het
Zuiden, was het wonderlijkste. Dat is twee
steden. De oude, de vesting, la Cité de Car
cassonne, ligt op een heuvel van ruim hon
derd meters hoogte naast de moderne stad,
welker breede straten vol autogerucht, vol
trams, café-drukte, fabrieksbedrijvigheid, za-
ken-herrie zijn. Wij schijnen die binnen te
rijden. Er is mij iets vreemds beloofd en ik
verbaas me in stilte en wacht af waar het is.
Dan stopt de auto op de brug over het speel-
sche, sierlijke riviertje de Aude en ze zeggen
mij: Kijk nu eens omhoog, naar linksja
daar, tusschen de boomen.
En Ik kan mijn oogen niet gelooven. Daar
verheft zich, als een droombeeld uit het ver
leden, een gansche vestingstad met wallen,
torens, bastions, een trotsch kasteel, de slanke
spitsen van een hooge kerk.
En die oude vestingstad ls ook bewoond!
Wij klimmen erheen door nauwe oude straat
jes, rijden langs gekanteelde muren, glijden
door een smalle vestingpoort, komen dan in
steegjes waarin de auto zoowat past, klaute
ren verder naar het kerkplein en vinden er
oude gebouwen om ons heen en kleine winkel
tjes in dien speelgoed vorm die herinnert aan
herscheppingen van het verleden bij tentoon
stellingen. Zooiets hebben we ook wel eens
weergegeven gezien, in hout en stuc, als Oud
Haarlem. Het wonder is dat Oud-Carcassonne
nog leeft en bewoond wordt en dat zijn om
hulsel, de vesting met het kasteel en de kerk,
heelemaal onveranderd bewaard is gebleven.
buitenmuren tellen negentien vestingtorens,
de binnenmuren vijfendertig, met inbegrip
van het Chateau Comtal. Daar was veel werk
te verrichten, en ongetwijfeld veel technisch-
moeilijk werk. Maar het is schitterend vol
bracht en er prijken op de kleine pleintjes ge-
denkteekens voor twee ingezetenen wier on
vermoeid streven den Keizer tot deze merk
waardige daad heeft bewogen.
Bliksem sloeg in houten kampeertent.
Wij logeeren er in het hötel dat u op de
kleinere afbeelding in dit stuk ziet afgebeeld.
Het draagt den naam „Hotel de Dame Carcas".
Het bezit wel een moderne eetzaal, 's avonds
vol gasten, maar langs steenen wenteltrap
pen, eeuwenoud, bereiken wij onze kamers.
Het is 's avonds wat onwezenlijk als we, na
een tocht langs de vestingmurén, achter de
kanteelen van den schoonen zomeravond en
van het verre uitzicht over de lichtende nieu
we stad en de golvende natuurweelde van de
Aude-vallei genieten. Het is nog onwezenlij
ker hier 's morgens te ontwaken en zich te
verbeelden dat men tot de voorvaderen is te
ruggekeerd.
Het is het wonderbaarlijkste monument van
het Verleden dat ik ooit heb mogen aanschou
wenjuist omdat het in zijn geheel is. Een
historisch wonder.
R. P.
Noodweer in Tennessee.
Acht personen gedood.
SEVIERVILLE, (Ver. Staten) 6 Augustus
(Havas). Het gebergte in Tennessee is door
een noodweer geteisterd. Acht personen zijn
om het leven gekomen, een twaalftal bruggen
en verscheidene huizen zijn door de gezwollen
bergstroomen meegesleurd.
DOOR EEN ZONNESTEEK GETROFFEN.
Te OverhovenSittard is gistermiddag om
streeks vijf uur de 51-jarige los-arbeider M. F.
Hagenaar, geboortig uit Made (N.-B.) en wo
nende te Sittarabij het oogsten door een
zonnesteek getroffen.
De man voelde zich onwel en ging wat
liggen .Een uur later voelde hij zich iets beter
en wilde hij op zijn fiets huiswaarts gaan. Hij
begaf zich op weg, maar honderd meter verder
zakte hij ineen. Hij werd dood opgenomen.
En de straatjes zijn nog even nauw, bochtig
en steil, de huizen en de bestratingen ook heel
oud, de menschen alleen modern. Maar zij
leven middenin de Historie en schijnen mij
daarom toch ook anders toe. Misschien zijn ze
wel anders.
De geschiedenis van dit oord, tot den Fran-
schen Revolutietijd toe als onneembare ves
ting beschouwd, „het land overheerschend",
heeft boekdeelen gevuld. Het is zoo oud, zoo
oudHet is het Carcaso der Oudheid ge
weest, de West-Goten hebben het in de vijf
de eeuw bezeten, de Saracenen in de achtste
en onder Pepijn de Korte weer zoo'n echte
schoolherinnering „kwam het aan Frank
rijk". Lode wijk de Achtste heeft de stad in
1226 aan de Albigenzen ontrukt en in 1247
stond de laatste graaf van Carcassonne, Rai-
mond de Trincavel. haar aan Lodewijk IX af
die haar opnieuw liet versterken.
Dat zijn maar even een paar puntjes uit een
geschiedenisles. Zij zijn ver en onwezenlijk
voor ons twintigste eeuwers, maar zij leggen
even den nadruk op het wonder dat deze ge
tuige der historie, deze gansche vestingstad,
nog bestaat.
Na de Revolutie is zij in verval geraakt,
maar men is er niet gaan afbreken. En toen
heeft Napoleon III. die van 1852-1870 keizer van
Frankrijk was, haar door zijn knappen archi
tect Viollet-le-Duc laten restaureeren. Dat is
volledig gebeurd, al duurde het vele jaren. De
Nederlander in Zwitserland
verongelukt.
Bij het bestijgen van den Matterhorn in
afgrond gestort.
Naar wij vernemen is de aan het Gemeente
lijk Ziekenhuis te Den Haag werkzame medi
cus dr. H. van Couwelaar. die met vacantie
in Zwitserland vertoefde bij het bestijgen van
den Matterhorn in een afgrond gestort en om
gekomen.
Dr. Van Couwelaar was vergezeld van zijn
vriend, den heer Jolles Jr. uit Amsterdam, die
ongedeerd is gebleven.
Opnieuw een zwemmer in de Waal
verdronken.
Het vijfde slachtoffer van deze week.
De Waal heeft bij Nijmegen deze week het
vijfde slachtoffer geëischt. In de Oy bij Nij
megen is gistermiddag de 23-jarige A. Willems,
die met een vriend was gaan zwemmen, ver
dronken. Hij is vermoedelijk plotseking in
een diepe kuil geraakt en verdween in de
diepte. Nadat men het lichaam opgehaald had.
werd gedurende eenigen tijd kunstmatige
ademhaling toegepast, doch dit mocht niet
meer baten.
Het slachtoffer was ongehuwd.
Twee andere menschen aan
den dood ontsnapt.
Een hevig onweer dat gisteravond
geruimen tijd boven Wijk aan Zee
woedde heeft helaas twee menschen-
levens geëischt. De bliksem sloeg na"
melijk in de houten kampeertent no.
91, staande ten noorden van het
Noorderbad op het strand van de ge
meente Heemskerk. In deze tent wa
ren zes menschen bijeen, waarvan er
twee doodelijk werden getroffen. De
slachtoffers waren mevr. Zwart, wo
nende te Amsterdam, en een meisje
uit Rotterdam, dat bij het kampee-
rende gezelschap logeerde. De overige
tentbewoners, die begrijpelijkerwijze
geheel overstuur waren, bleven onge
deerd.
De blikseminslag veroorzaakte geen brand.
Een koperen staaf van de lamp. die men juist
tijdens het onweer repareerde heeft voor den
bliksem het aantrekkingspunt gevormd. De
lijken van de slachtoffers werden hedenmor
gen naar de woonplaatsen overgebracht.
De bliksem trof ook een kampeertent op
Vondeloord. De stok van de tent vormde hier
de geleiding voor de ontlading. Een van de
kampeerders die met de voeten tegen den
stok rustte werd getroffen. Aanvankelijk
vreesde men, dat de getroffene aan beide
beenen verlamd zou zijn, maar dokter Nete
lenbos, die de getroffene behandelde kon al
spoedig constateeren, dat van een blijvende
verlamming geen sprake was. Door massage
slaagde de dokter erin de tijdelijke verlam
ming van de beenen op te heffen. In de
Creutzberglaan ontsnapte een badgast op
wonderlijke wijze aan den dood. Deze man
wilde tijdens het hevige onweer foto's ne
men van de felle ontladingen. Juist toen hij
hiermee doende was, sloeg de bliksem hem
het fototoestel uit de handen. De man bleef
ongedeerd. Het fototoestel werd meters ver
der in den tuin teruggévonden.
Twee hunner gedood bij den overweg
Maasbracht St. Joost
De sneltrein uit de richting Sittard
en een goederentrein uit de richting
Roermond passeerden ekaar ter hoog
te van blokpost 39 te Maasbracht St.
Joost, waar een ploeg menschen van
het station Echt werkzaam was. Door
dat de mannen van den ploeg alleen
letten op den goederentrein uit de
richting Roermond, werd hun de snel
trein uit Sittard noodlottig. Twee van
hen werden aangereden en op slag
gedood.
De slachtoffers zijn J. Engeen, gehuwd en
vader van drie kinderen, vroeger blokwachter
te Maasbraeht-St Joost en sinds veertien da
gen werkzaam in den ploeg, en G. van Heltzel,
uit Pey (gemeente Echt) gehuwd en vader van
vijf kinderen.
Pastoor Kusters en dokter Stijn, die even
als de rijksveldwacht van Maasbracht en Echt
spoedig ter plaatse waren, verleenden de eer
ste hulp. De trein had eenige 'vertraging.
Noodlanding van een Glenn-
Martin vliegtuig.
Inzittenden ongedeerd.
BANDOENG, 6 Augustus Aneta)
Gistermiddag is, kort na den start van
het vliegveld Kali Djadi, een Glenn
Martin bij een noodlanding neergeko
men op een beplant veld. Het toestel
werd beschadigd. De inzittenden, de
instructeur-luitenant-vlieger H. Mau-
renbrecher en drie leerling-vliegers,
bleven ongedeerd.
Velen, die hopen, dat het warme zomer
weer nog eenigen tijd zal blijven aanhouden,
zullen gisteravond ongetwijfeld met angst en
vreeze naar de donkere onweerskoppen heb
ben gekeken, die kwamen aandrijven en de
vroege morgenuren van heden zullen niet in
staat zijn geweest hun optimisme grooter te
maken, maar later
op den morgen, toen
de zon weer te voor
schijn kwam. zal ook
de zon in hun har
ten zijn terugge
keerd. En volgens de
meteorologen zal
men voor vandaag
en morgen nog reke
ning moeten houden
met warm weer. De
onweerskansen zijn
vrij groot en de be
wolking zal toene
men, maar in elk ge
val zal de tempera
tuur niet veel verschillen met die van de vorige
dagen. De warmte van nu steekt wel sterk af
bij die in de Augustusdagen van de jaren 1937
en 1936. want toen werden resp als hoogste
dagtemperaturen in onze omgeving opgetee-
kend in gr. Fahrenheit:
In Augustus 1937: 65 65. 62, 65, 68, 73. 64. 65.
66, 70. 70. 70. 62. 64. 68. 68, 64. 60. 63. 63, 64, 67.
68, 65. 67, 65.
.In Augustus 1936: 64. 65. 64. 62. 65, 66 68. 69.
74. 66, 67. 67, 72. 72, 72, 68. 68. 68. 64 67 68
65. 65. 67, 68, 68.
Verwachting
zwakke verander
lijke wind, in het
Noorden nog uit
Oostelijke richtin
gen, gedeeltelijk
bewolkt, kans op
onweers buien,
warm tot zeer
warm.
(De Nederlandsche kapitein Kuyt
is met twee metgezellen in een 10
meter lange zeilboot uit Amerika
vertrokken met bestemming Am-
sterdam).
Een ware telg van Neerland's ras,
Dat altijd zoo zeewaardig was,
Dobbert nu op de zilte baren,
Dierzelfde oude groote zee,
Die Hollanders sinds lang gelêe
Met frisschen moed hebben bevaren.
Hij reist niet op een zeekasteel,
Een nietig kulkje is zijn deel,
Tien meter lang van roer tot steven;
Zijn zeiltocht is een avontuur,
Van zeker wel vijf weken duur,
Als hem het leven blijft gegeven.
Geen prijs wacht hen als 't blauwe lint,
Zij moeten leven van den wind,
Zij slapen niet in luxe hutten,
Of in een luien stoel aan dek.
Er is geen zwaar verschansinghek,
Om hen voor vallen te beschutten.
Het mag dan dwaas zijn weliswaar,
Om zoo te spelen met gevaar,
Maar ik verklaar, en wil het weten,
Dat ik respect heb voor zoo'n spel,
En 'k wensch het drietal graag vaar-wel!
Moog' Holland je straks welkom heeten.
P. GASUS.
Het verloop van de onderhande
lingen tusschen Sjigemitsoe.
en Litwinof.
Het woord is aan
Jan Creshoff:
Ik beweer dat iemand die
er op staat, schrijver te ivor-
den. moet beginnen de eerste
grondslagen van het hand
werk. spelregels en woor
denschat, te leeren. Laat hij
dit na. zoo is het mij niet
mogelijk zijn roeping ernstig
op te vatten. De liefde en
eerbied voor de taal is de
basis van iedere letterkun
dige bezigheid, welke onze
aandacht icaard is.
Beide partijen tot staking der
vijandelijkheden bereid.
TOKIO, 6 Augustus. Het ministerie van
buitenlandsche zaken publiceert een korte sa
menvatting van het onderhoud tusschen Sji
gemitsoe en Litwinof zonder daarop commen
taar te geven. Blijkens deze samenvatting zijn
beide staatslieden tot overeenstemming ge
raakt inzake de staking der vijandelijkheden
en een diplomatieke regeling, doch liepen hun
meeningen omtrent de interpretatie van het
verdrag en de vaststelling van de grens uit
een. Sjigemitsoe heeft het voorstel van Ja
pan overgebracht, dat onmiddellijk de vijan
delijkheden gestaakt zouden worden en met
de onderhandelingen een aanvang zou wor
den gemaakt. Daarop antwoordde Litwinof
dat hij tegen dit voorstel geen enkel bezwaar
had, mits tenminste Japan de vijandelijkhe
den deed ophouden, doch dat de eerbiediging
van het verdrag van Toentsjoen en de daarbij
gevoegde kaart een eerste vereischte was. Sji
gemitsoe wierp daartegen op, dat de kwestie
van het verdrag toch tot een volgende bespre
king kon worden uitgesteld en dat men thans
een zuiver feitelijke oplossing moest zoeken.
Volgens hem waren de Russen, zelfs indien
Litwinof's standpunt het juiste was en de
grenslijn den heuvel door midden deelt, door
gedrongen op Mandsjoekwo's territorium.
Volgens Sjigemitsoe hebben de Russen het op
een conflict aangestuurd. De Japansche eege
vens wijzen uit. dat Tsjangkoefeng Mand-
sjoekwosch is. doch belangrijker dan dat is,
dat dadelijk een einde komt aan de gevechten
Litwinof antwoordde, dat hij bereid is. de
besprekingen te beginnen en een staking der
gevechten met vreugde zou begroeten. Van
zijn kant beloofde hij, dat de Russen zouden
ophouden te vechten als de Japanners zich te
rugtrekken buiten de lijn die op de kaart van
het Hoentsjoen-verdrag is aangegeven. Hij
zeide voorts, dat hij bereid bleef mede te wer
ken aan de instelling van een gemeenschap
pelijke grenscommissie, waarop Sjigemitsoe
antwoordde, dat het Japansche standpunt niet
opnieuw uiteengezet behoefde te worden.
Om elf uur vanmorgen heeft het Japansche
ministerie van Oorlog een communiqué uitge
geven. volgens hetwelk de Russen vanmorgen
om 6.30 uur een grootsch opgezetten aanva'
hebben gedaan. Een bataljon infanterie heeft,
met steun van vijftig tanks een aanval ge
daan op de Japanners op den ..negen en twin
tig meter heuvel", juist tegenover den zuide
lijken oever van het Hanzang-meer (Tsjangt-
sji-meer>. Terzelfder tijd viel een half batal
jon met zestig tanks de Japanners aan ten
Noorden van den Sjatsauping-heuvel. De bel
de aanvallen zouden zijn afgeslagen.
(United Press).
BEDEVAARTGANGERS UIT LOURDES
TERUG
Een 70-tal bedevaartgangers is Vrijdag
middag uit Lourdes teruggekeerd aan het
Haarlemsche station. Het was dit jaar juist
tien jaar geleden, dat het Comité Ziekentrans
port naar Lourdes werd opgericht. De Roode
Kruis-Transportcolonne was ook nu weer aan
wezig. om de zieken uit de spoorrijtuigen naar
de auto's te brengen, die. hen naar hun wo
ningen of de ziekenhuizen, waar zij nog ver
pleegd zullen worden,zouden brengen.Natuurllj-
waren vele familieleden en vrienden der bede
vaartgangers op het perron aanwezig.
KORPS MOTORDIENST
De le luitenant H. G. Hagens van het korps
is te rekenen met ingang van 1 Augustus j.l.
benoemd en aangesteld tot kapitein bij het
K.Md.
De cadetten-sergeant C. G. P. Dietz, A. van
Dijk, T, M. Koene, W. W. Mooy. F. v. Pelt, H.
R. F. von Seydlitz-Kurzbach en J. W. Storm
van Leeuwen, allen leerlingen van de Ko
ninklijke Militaire Academie te Breda, zijn
1 maand bij het K.Md. gedetacheerd.
Vsr ANDAAG of morgen hebt U aanlei
ding. een Groentje in Haarlem's Dag
blad te plaatsen. Als dit moment komt,
verzuim het dan niet, want het is uw
voordeel om er gebruik van te maken.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING.
De bliksem heeft te Wijk aan Zee twee
slachtoffers gemaakt. 1
Het hoofdbestuur van de Alg. Vereeniging
voor Bloembollencultuur acht bcdrijfs-
maatregelen nog noodig.
Bioscopen. 6
Iets over de twee zeeën van Zandvoort. 13
BINNENLAND.
Bij den overweg bij Maasbracht St. Joost
zijn twee arbeiders door een trein ge
grepen en gedood. I
Hevige onweersbuien hebben op vele plaat
sen van ons land huisgehouden. 3
Het uitvoerverbod van goud wordt opge
heven. 3
BUITENLAND.
Volgens berichten uit Tokio en Moskou is
de spanning tusschen Japan en Rusland
verminderd. 4
Een ontploffing op een Italiaanschen
kruiser heeft 15 dooden geëischt.
De Italiaansche regeering zal haar volle
aandacht aan de rassenkwestie wijden. 4
Jan Greshoff: Vacantiecursussen voor
Amerikaanschc studenten. 4
SPORT.
Van H.: De Olympiade 1936 herleeft. 9
ARTIKELEN.
R. P.: Carcassonne 1
Plaat van de weck. 3
J. H. de Bois: Kantteekcningcn. 5
Dr. W. G. N. van der Slecn: De Kruger
Wildtuin. 5
J. H. de Bois: Werk van Piet van Wijn-
gaert bij Boskamp in Overveen. 6
Financieele Kroniek: Welluidende Ameri-
kaansche accoorden in een zomer-ouver-
ture. ij
Han van der Horst; Het Mauritspark, de
nieuwe villawijk.
H. D. Vertelling: „Kap'tein Klaas' schrik-
nacht" door T. van Munster. n
On> wckelijksch knippatroon. u
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 2