Haarlem's Dagblad
Het40-jarig Regeeringsjubileum
Er wordt slecht
gereden.
Een tentoonstelling bij
Haarlem's Dagblad.
Europeesch kampioen.
Croote brand op
Sumatra's Oostkust.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 16911
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
A dm in. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Dinsïtag 9 Augustus 1938
Abonnementen per week f0.25. p. miunj
fl.10. per 3 maanden f3.25. franco per
post f 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën i 1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regel.
Regelaboonemeutstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentje» zie rubriek.
Ervaringen, opgedaan in deze periode van
vacantie en mooi en warm weer, nu het ver
keer extra druk is, hebben mij versterkt in de
meening dat er in ons land door zeer velen
ontzettend slecht gereden wordt. Dat gebeurt
niet alleen met autos. Het gebeurt evenzeer
met motorfietsen en fietsen. En ik geloof niet
dat gebrek aan kennis van de verkeersregels
de oorzaak is. De A.N.W.B., de K.N.A.C., vele
onderwijsinstellingen in samenwerking met
deze lichamen hebben zich afgesloofd en
sloven zich nog af om de verkeersregels tot
het besef van iedereen te doen doordringen.
In verscheidene steden, ook in Haarlem, doet
de politie voortreffelijk werk door haar ver-
keersexamens, die ongetwijfeld de jongste
generatie beveiligen en een betere toekomst
openen. Ook is tactvolle voorlichting door de
verkeerspolitie van groote beteekenis geble
ken: van meer werkelijke waarde, geloof ik,
dan bekeuringen, ofschoon die soms onvermij
delijk zijn. Maar als ze niet bepaald noodza
kelijk zijn prikkelen ze vele menschen alleen
maar. En die behooren dan juist tot dat on
verschillige, soms baldadige soort dat het
voornaamste gevaars-element in ons verkeer
vormt.
Het is een feit dat men niet veilig is door
zelf goed te rijden, de verkeersregels toepas
send. Dat is lang niet voldoende. Natuurlijk
moet men ook van zijn recht-van-voorrang
afzien, zoodra de situatie van het oogenblik
daar aanleiding toe geeft. Een menschenleven
is meer waard dan welk verkeers-recht ook.
Maar dat doet de werkelijk bekwame, werke
lijk goede rijder immers natuurlijk! Anders is
hij als rijder een prul en mist hij als mensch
verantwoordelijkheidsgevoel. Er wordt even
wel meer van hem geëischt. Hij dient voort
durend verdacht te zijn op de gevaren, door
de onverschillige c.q. baldadige bende in het
verkeer veroorzaakt. Of men deze lieden met
verkeersregels bombardeert maakt niets uit.
Zij willen niet. Het laat hen koud. Zij rijden
als wilden en vaak als gekken. Velen hunner
schijnen er een soort plezier in te vinden, an
deren in levensgevaar te brengen.
Natuurlijk zijn zij in auto's het gevaarlijkst.
En er zitten er heel wat in auto's. Zulke lie
den zien er niet tegen op met remmen te rij
den, die in zoo slechten staat verkeeren dat
zij viermaal den normalen afstand noodig
hebben om tot stilstand te komen. Ontstaat
op een drukken weg een file, waarin een der
voorrijders plotseling moet remmen en
daar is vaak genoeg reden toe en zit er
zoo'n knaap in de rij, dan is het ongeluk zeker.
Vooral omdat „meneer" veelal de gewoonte
heeft, vlak achter zijn voorrijder te kruipen,
al gaat het hard. Dit op zichzelf is al een
staaltje van dom, onbekwaam chauffeeren.
Maar het rijden met slecht materiaal is
maar een détail. De onverschillige en/of bal
dadige autorijder houdt er een heel repertoire
van fouten op na en past ze met vreugde, vaak
zelfs met zelfingenomenheid toe. Het komt
bv. herhaaldelijk voor dat hij uit een zijweg
een voorrangsweg oprent, liefst komend van
links, zonder ook maar eenigszins rekening te
houden met het verkeer op dien weg. Meen
niet, beginnende autorijder, dat gij op een
voorrangsweg beveiligd zijt tegen aanvallen
komend van zijwegen! Zet dat maar heele-
maal uit uw hoofd. Houdt ze in de gaten, als
uw leven en de levens van uw passagiers u
lief zijn. En als het straks herfst is en de
wegen glad worden, rijdt dan veel langzamer,
want bij plotseling hard remmen is het mis!
Voorts „snijden" de onverschillig-baldadi-
gen op alle denkbare manieren. Zij halen u in,
passeeren en zwaaien vlak voor u zoodat al
leen een felle rem-trap u redden kan. Zij
passeeren als tegenliggers vlak bij zijn, zoo
dat twee of drie auto's tegelijk in gevaar ko
men en de bestuurders daarvan niet dan door
onmiddellijk snel reageeren ongelukken kun
nen voorkomen. Ik neem het gunstigste geval.
Soms is het hopeloos en gebeurt het ongeluk.
Inhalen en passeeren doen deze rijders ook
vlak voor scherpe bochten, zonder dus te we
ten wat er van den anderen kant op komst
is. Wees op hen verdacht.
Dan is er het links houden in bochten
Ik zou door kunnen gaan met deze opsom
ming, maar alle verschijnselen betreffen toch
hetzelfde euvel: die lieden geven niet om ver
keersregelen en jakkeren er maar op los. Bij
wijze van extra-baldadigheid vinden velen het
erg grappig anderen het passeeren te beletten
door te gaan slingeren of door gas te geven
als zij naast hen komen. Ook dat is gevaar
lijk, ook dat is slecht en klungelig rijden en
het verraadt denzelfden geest die het tuig be
zielt dat openbare telefooncellen vernielt
zooals dat in al zijn veelvuldige methodes in
ons vorige nummer beschreven werd.
De nationale baldadigheid zou, als zij in een
vereeniging tot bevordering van deze „sport"
werd ondergebracht, een machtig lichaam
met vele duizenden leden zijn. En ik weet niet
of de jeugd-afdeeling meer leden zou tellen
dan die der volwassenen.
Behalve een aantal automobilisten en mo
torfietsers zouden er ettelijke fietsers toe die
nen te behooren, krachtens hun liefhebberij
om midden op den rijweg te rijden dit is in
het Oosten van Nederland nog schier een ge
bruik en van links komend vlak voor auto's
over te steken. Dit laatste dan liefst zoo traag
mogelijk, „om te pesten". Domme onwetend
heid ten aanzien van automobielen is er een
belangrijke factor in. Als dergelijke lieden be-
Haarlem's Dagblad zal in de Tijdingzaal
van zijn kantoren Groote Houtstraat 93. een
tentoonstelling inrichten, die te bezichtigen
zal zijn gedurende de as. Feestweek ter ge
legenheid van het 40-jarig regeeringsjubi
leum van H. M. de Koningin. Wij behoeven
er wel nauwelijks aan toe te voegen, dat deze
tentoonstelling ook geheel en speciaal zal zijn
ingesteld op deze 40-jarige regeeringsperiode.
Tentoongesteld zal worden een zeer groot
aantal fotografieën op groot formaat, be
trekking hebbende op openbare functies die
de Koningin in dat lange tijdsverloop heeft
vervuld, op bezoeken, die zij aan tal van
plaatsen in ons land heeft gebracht, op ge
beurtenissen uit Haar leven. Deze omvang
rijke collectie zal op zichzelf een zeer inte
ressant chronologisch beeld geven en vele
herinneringen ophalen uit een zeer belang
rijke periode ,m de geschiedenis van ons va
derland.
Wij zouden het echter hierbij niet willen
laten, maar om dat te verwezenlijken roepen
wij de vriendelijke hulp van lezeressen en le
zers ln. Wij zouden gaarne de vitrines van
onze Tijdingzaal tijdens die tentoonsteilling
vullen met een zoo volledig mogelijke collec
tie van andere souvenirs aan deze veertig
jaar. souvenirs van niet te groot formaat en
rechtstreeks betrekking hebbende op onze
Koningin. Wij denken daarbij aan herinne
ringsbordjes en bekers, plaquettes en pen
ningen, programma's van feestelijke gebeur
tenissen enz. enz. En wij doen, zooals reeds
gezegd, een beroep op onze lezeressen en le
zers, om ons dergelijke souvenirs in bruik
leen a,f te staan.
In bruikleen slechts, uiteraard verbinden
wij ons, ze in ongeschonden staat, zoo snel
mogelijk na sluiting der tentoonstelling we
der aan de rechtmatige eigenaressen en eige
naars terug te zenden.
Wie wil ons daaraan helpen?
Het spreekt vanzelf, dat wij van elke her
innering slechts één enkel exemplaar kun
nen exposeeren en dat wij ons, bij al te over
vloedige toezending, met het oog op de ruim
te. het recht van keuze moeten voorbehou
den. Iemand, die ons derhalve exemplaren
zendt, die reeds van andere zijde aan ons ver
strekt zijn, zenden wij zoo spoedig mogelijk
voor de tentoonstelling een en ander weder
terug met onzen vriendelijken dank voor de
betoonde bereidwilligheid en desgelijks doen
wij met Inzendingen, die wegens gebrek aan
ruimte niet meer opgenomen kunnen worden.
Om voldoenden tijd te hebben voor een
zorgvuldige inrichting van de tentoonstelling,
verzoeken wij, de voorwerpen uiterlijk in ons
bezit te doen zijn op 25 Augustus r..s. en te
vens verzoeken wij. en dit zeer belangrijk,
de voorwerpen alle van den naam van de in
zendster of den inzender te voorzien, waar
dit maar eenigszins mogelijk is. Wanneer dit
bezwaren mocht opleveren zullen wij het
doen, zoodra de voorwerpen ons bereiken. Dit
is natuurlijk noodig om een juiste terugzen
ding te waarborgen.
En tenslotte zijn wij gaarne bereid bij de
tentoongestelde voorwerpen te vermelden,
door wie zij in bruikleen werden afgestaan,
wanneer men ons den wensch daartoe .te ken
nen geeft.
Wij brengen voor de hulp. ons bij de vol
tooiing van onze tentoonstelling op deze
wijze te verleenen, bij voorbaat onzen wel-
gemeenden dank en wachten thans in eenige
spanning af, hoe men ons zal bedenken.
seften dat zij vaak op het randje aan den
dood ontsnapten, vooral als zij dergelijke
stommiteiten 's avonds, en dan liefst in den
regen, uithalen als het zicht slecht is en
bij plotseling remmen de auto doorglijdt
zouden zij misschien iets verstandiger han
delen.
Ronduit gezegd het is een janboel in het
Nederlandsche verkeer op den weg, buiten de
steden waar de bende de politie teveel vreest.
En de gedachte, dat men er met het inpompen
van verkeerskennis wel komt het inpompen
van kennis is iets anders dan opvoeden, of
schoon velen dat niet begrijpen blijft ver
bezijden de werkelijkheid.
Men zal wel tot andere maatregelen moeten
komen. Ik zou het van harte toejuichen als
men een afdeeling rijkspolitie instelde die in
burgerkleeding en per auto op de wegen zou
patrouilleeren, en als de gevangen overtreders
in auto's vooral gestraft werden met intrekking
van rijbewijzen. Ik zou het niet minder toe
juichen als men de hulp van de geheele Ne
derlandsche pers en ook van het onderwijs
inriep om op te voeden onder het motto: Gij
hebt anderen te ontzien en gij hebt niet al
leen kennis, maar vooral ook beschaving op
te doen.
Ik heb een hekel aan vergelijkingen met
toestanden in andere landen als die een soort
van narrige onderschatting van het eigen
volk inhouden. Veel is er in ons land waar
aan „het buitenland" een voorbeeld kan ne
men. Maar als de Nederlandsche baldadig
heid en het Nederlandsche wangedrag in het
verkeer door zoovelen getoond ter
sprake komen, moeten wij erkennen dat er
veel van anderen is te leeren. En dan herin
ner ik mij (met een zucht) mijn recente er
varingen in Frankrijk, waar men feitelijk
geen baldadigheid kent en in het verkeer
ook oneindig veiliger rijdt dan hier.
R. P.
De werkloosheid in Haarlem.
Ook dezen keer wijzen de werkloosheids
cijfers weer een stijging aan. Het aantal werk-
loozen in onze stad is sedert de vorige opgave
met 57 gestegen tot 5130. Dit is 183 minder
dan in dezelfde periode van het vorig jaar en
1069 minder dan in 1936 op denzelfden tijd.
De molen „De Veer" zal behouden
blijven.
In overleg met de vereeniging
„De Hollandsche Molen".
De molen „De Veer" in den Veerpolder aan
den Oudenweg.
Naar wij vernemen heeft het bestuur van
den Veerpolder aan de Ged. Staten van Noord
Holland verzocht om een vergunning voor
het oprichten van een nieuwen stalen vijzel
ten behoeve van de bemaling van den Veer
polder, welke gedreven zal worden door een
12 PK. electromotor in den molen „De Veer"
aan den Oudenweg.
Het is de bedoeling van het polderbestuur
om het exterieur van den molen te behou
den. Het pittoreske aspect van den schoo-
nen Hollandschen molen wordt dus gepaard
aan de technische eischen van den moder
nen tijd. Zulks in overleg met de vereeniging
„De Hollandsche molen", die naar men weet,
zich er voor beijvert om den Hollandschen
molen, althans naar het uiterlijk, in stand te
houden.
Het Britsche passagiersschip Queen Mary" heeft zijn jongsten tocht over den
Atlantische Oceaan in recordtijd afgelegd. Wanneer het schip dez.e snelheid op
den terugweg handhaaft, komt het veelbegeerde ,',blauwe lint" aan Engeland.
(De Nederlandsche zwemmer Hoving
heeft te Londen het Europeesch
kampioenschap 100 Meter borstcrawl
gewonnen).
Tjonge, wat een sportsensatie,
Hoving, dat is een prestatie.
Die er meer dan wezen mag:
Wie van ons had durven droomen,
Dat je ooit zoo ver zou komen
Op dat nummer vrije slag.
't Leek al jnooi dat je 't kon halen
Tot een plaats in de finale.
Prachtig had je dat gedaan;
Maar met zulke concurrentie,
Is. denk ik. ook jouw pretentie
Niet naar hooger eer gegaan.
Neen, wij waren best tevreden.
Maar jij was niet uitgestreden,
Jij zou het nog beter doen;
En nu mag je je beroemen
Op de zege en je noemen:
Heel Europa's kampioen.
Zie, er mogen op de aarde
Dingen zij van grooter waarde,
'Zaken van veel meer belang;
Maar voor ons is dit een zege.
Met zooveel bravour verkregen,
Van den allereersten rang.
Want, nietwaar, zoo vele jaren,
Moesten wij het steeds ervaren,
Wij, het mannelijk geslacht:
Alle hulde, alle prijsjes,
Waren altijd voor de meisjes,
En op haar slechts sloeg men acht.
't Zal den mannen slechts plezieren,
Als ze blijven'zegevieren,
Jopie, Trude, Cor en Rie;
Maar van heden af beschouwen
Wij ons naast die jonge vrouwen,
Eindlijk weer als evenknie.
ZANDVOORT-BAD.
Morgenavond V. V. F. Kinderbal
in GROOT-BADHUIS
En om 10 uur GROOT VUURWERK.
REIST OP AVONDRETOURS.
(Adv. Ingez. Med.)
De Rijwielmerkencontrole.
Het was vandaag in orde",
aldus de belastinginspecteur.
„Het was vandaag in orde. Het was
vandaag goed."
Aldus luidde de conclusie van den
inspecteur van invoerrechten en ac
cijnzen, toen we hem vroegen naar het
resultaat van de eerste controle van de
nieuwe Rijwielbelastingplaatjes, welke
heden plaats vond.
En hij redeneerde daarbij niet van
het standpunt van de controleurs uit,
m. a. w. er was geen sprake van „een
goede vangst", maar het was wel dege
lijk met de belastingmerken zelf in
orde.
Er is vandaag weliswaar niet lang
gecontroleerd, doch in het algemeen
bleek dat het wielrïjdend publiek het
hart eens belastingbetalers zoomede het
rijwielplaatje op de juiste plaats droeg.
Doordat de menschen, die kostelooze
rijwielplaatjes hebben aangevraagd,
deze nog niet ontvangen hadden en
derhalve het betreffende formulier in
de zak droegen werd de controle eenigs
zins bemoeilijkt. Ter vermijding van
misverstand wordt er nog eens op ge
wezen dat, personen, die een belasting
plaatje by zich hebben doch dit niet
zichtbaar dragen, bekeurd worden.
De boete bedraagt f 1,50 (voor werk-
loozen f 0,50) en kan terplaatse vol
daan worden. Wil of kan de bekeurde
dit niet aan wordt de fiets in beslag ge
nomen.
Men kan uiteraard slechts één keer
per dag worden bekeurd. Men ontvangt
daarvoor een bon, welke gedurende den
dag van uitreiking vrijstelling van een
belastingmerk garandeert; de bedoe
ling hiervan is natuurlijk om den be
keurde in de gelegenheid te stellen zijn
verzuim te herstellen.
Arbeider te Zandvoort van steiger
gevallen.
Ernstig gewond in het Diaconessenhuis te
Haarlem opgenomen.
Vanochtend is te Zandvoort de zestigjarige
arbeider Paap van een 4Vfe meter hooge stei
ger gevallen. De man werkte aan de Christe
lijke School. Dokter Van Fraassen verleende
de eerste hulp. In bewusteloozen toestand en
met een gebroken enkel en een zware hersen
schudding is het slachtoffer naar het Diaco
nessenhuis te Haarlem vervoerd.
EXAMENS.
Duitsch M.O. a.
Geëxamineerd voor de scholacte en toe
gelaten mej. A. Schrikker, te Heemstede.
Het woord is aan
Jean Paul:
Niemand mag de menschen
uitlachen dan hij, die ze van
harte liefheeft.
Schade wordt op f 150.000 geraamd.
MEDAN, 9 Aug. (Aneta). Zon
dagnacht heeft op den passar te
Kaban Djahe (gelegen op de hoog
vlakte van de Oostkust van Sumatra)
een geweldige brand gewoed. In vier
uur tijds waren 140 winkeltjes uitge
brand, alsmede het gouvernements-
zout- en opium-pakhuis. De schade is
nog niet definitief vastgesteld, doch
wordt geraamd op f 150.000, waarvan-
zeer vermoedelijk niet meer dan een
derde door verzekering is gedekt.
Masa's belangstellenden werden door
het sombere klokgelui naar de enorme
vuurzee getrokken. De brandweer was
niet bij machte de vlammenzee binnen
de perken te houden. De vrijwillige
brandweer van Medan werd gealar
meerd. doch het was onmogelijk voor
dit corps om tijdig over den steilen
bergweg Kaban Djahe te bereiken.
Een gunstige omstandigheid was nog,
dat er geen wind was; hierdoor kon
den de huizen van de plaats Kaban
DJahe nog gespaard blijven. Een
oude Chineesche vrouw is in de vlam
men omgekomen. Honderden men
schen zijn dokloos, waarvoor het. be
stuur reeds maatregelen heeft getrof
fen
Nieuwe Duitsche perscampagne
tegen Tsjecho-Slowakije.
Naar aanleiding van den moord op
Wenzel Bayerle.
BERLIJN. 9 Augustus. De ochtendbladen
hebben, na de stilte van gisteren, plotseling
met vernieuwde woede een campagne ingezet
tegen Tsjecho-Slowakije. De directe aanlei
ding hiertoe is de moord op Wenzel Bayerle.
Volgens een laatste bericht is deze moord ge
pleegd door een Oostenrljkschen vluchteling,
de 31-jarige Robert Hoiden. doch mei volko
men voorbijgaan daarvan schrijven de bladen
over „een Tsjechischen moord".
De Boersenzeitung schrijft: „Het Duitsche
volk is thans en voor de toekomst niet langer
van zins. lijdelijk toe te zien en te verdra
gen dat Duitschers. alleen omdat zij tot het
Duitsche ras behooren. vervolgd worden of
dat dolle menschenmassa's hen straffeloos
kunnen aanvallen". (United Press.)
HEDEN: 10 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
Ter gelegenheid van het regeeringsjubi
leum wordt in de tijdingzaal van Haar
lem's Dagblad een tentoonstelling ge
houden. 1
De molen „De Veer" in den Veerpolder zal
behouden blijven. 1
K. de Jong: Het tiende zomerconcert van
de H. O. V. 5
De burgerlijke stand is opgenomen op
pag. 8
H. D. Vertelling: „Intermezzo" door Jaap
Stigter. 5
De „Lichthoeve" bestaat 15 jaar. 5
Er zijn plannen gemaakt om den molen
„De Sandhaas" te Santpoort te restau-
reeren. 5
BINNENLAND.
Met den bouw van het Nederlandsch pa
viljoen op de wereldtentoonstelling te
New York is begonnen. 3
De roofmoord te Echteld is opgehelderd:
de aangehouden werklooze heeft een
bekentenis afgelegd. 3
BUITENLAND.
De Chineezen hebben aan de Jangtse een
groot offensief ingezet. 2
Het jongste bombardement der Japan
ners op Kanton heeft talrijke slacht
offers geëischt. 4
Uitgebreide maatregelen te Barcelona
tegen de luchtaanvallen. 4
SPORT.
De Nederlander Hoving heeft bij de Euro-
peesche zwemkampioenschappen te Lon
den het kampioenschap 100 M. borst
crawl behaald. 7
Het sportgesprek van de week: Over
cricket. 7
ARTIKELEN.
R. P.: Er wordt slecht gereden. 1
Jhr. dr. J. C. Mollerus: Sinaasappelen op
de Indië-route. 3
Prof. Karl Tiander: Maarschalk Blücher
krijgt zijn zin. 4
