Haarlem's Dagblad
Haade*n>
Naar andere oorden dan vorig jaar.
Aantal uitgereikte paspoorten gestegen.
Het 40-Jarig
Regeeringsjubileum.
Verkeersstatistiek.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 16913
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V,
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon-
Directie; P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
en Feestdagen
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Dondrrdafr 11 Su<nistus 1938
Ahonnementen per week f 0.25. p mnand
f Ï.IO. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex.
Advertentiëm 1-5 regel» f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Kegelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f0.15. Groentjes «ie rubriek.
HAARLEM reist. Naar België, Frankrijk, Zwitserland, Italië, Enge
land, Duitschland, naar alle landen van Europa, als elk jaar. En
toch, toch is er een wijziging te merken in de reisplannen, niet in de
reislust. Die is hetzelfde gebleven, even groot als vroeger, zoo niet
grooter. Men gaat thans echter naar andere landen, en daarbij wordt
het eigen land, gelukkig, niet vergeten.
In 1937 was het aantal reislustigen grooter dan in 1936 en in
zekeren zin een gelukkig verschijnsel 1938 doet, voor zoover het
thans reeds is te overzien, niet voor 1937 onder. Dat bewijst, ten deele,
dat de economische toestand niet dusdanig slechter is geworden, dat
het verlangen naar het onbekende moest worden onderdrukt.
Vroeger dan anders.
Wulf ERKWAARDIGERWIJZE hebben dit jaar
JLvJ. veel vacantiegangers hetzij hun plannen
beter voorbereid, hetzij vroeger in het jaar
vacantie genomen. Officieele instanties, als
de afdeeling op het stadhuis, waar de pas
poorten worden uitgereikt, zijn van oordeel,
een oordeel, gegrondvest op uitlatingen van
hen. die een pas kwamen vragen, dat
dit jaar inderdaad de vacantieplannen beter
zijn voorbereid. Redenen daarvoor zijn niet
op te geven. Men kan wel gissen en het ver
moeden uitspreken, dat het dit jaar velen
mogelijk was reeds lang tevoren het besluit
te nemen, dat zij op reis zouden gaan, doch
zekerheid is daaromtrent uiterst moeilijk te
krijgen.
Vaststaand is in elk geval, dat de
zen zomer het grootste aantal passen
omstreeks half Juni is aangevraagd,
in tegenstelling met andere jaren,
toen de drukste tijd omstreeks half
Juli viel.
Meer passen uitgereikt.
Miet alleen is er een vervroeging te con-
stateeren in het tijdstip, waarop de pas
poorten over het algemeen zijn aangevraagd,
en dus vermoedelijk ook een vervroeging in
het op reis gaan, maar ook zijn er dit jaar
meer passen aangevraagd dan vorig jaar.
Toen waren er tot thans 1640 passen uitge
reikt. terwijl het nu tot 1860 is gestegen.
Het aantal uitgereikte bewijzen van Neder
landerschap vertoont geen stijging, doch een
daling. Momenteel zijn er pas 1200 uitge
reikt tegen 1670 in het heele jaar 1937 en de
insiders gelooven niet, dat men in de thans
nog resteerende vier en een halve maand van
dit jaar dit getal nog zal bereiken, daar men
nu pas 1200 van deze bewijzen heeft afgege
ven. Dit feit kan wijzen op een verminderden
trek naar België, maar kan voor een groot
deel het direct gevolg zijn van een maatregel
der Zwitsersche regeering, waarin is bepaald,
dat men thans voor Zwitserland een pas moet
hebben en aan een bewijs van Nederlander
schap niet meer genoeg heeft. Desniettemin
overtreft 1938 nog verre 1936, toen er in
Haarlem slechts 870 van deze bewijzen wer
den uitgereikt.
Frankrijk trekt veel reizigers.
TTJ)E heer J. H. W. Scholte, chef van het kan-
toor van Lindeman's reisbureau in Haar
lem, deelde ons mede dat de trek van Haar
lemmers zich dezen zomer richt naar:
1. Zwitserland,
2. Frankrijk,
3. Italië,
4. België en Luxemburg.
Vorig jaar lag Zwitserland ook aan den kop,
doch Frankrijk kwam toen op de ranglijst niet
voor. Mede dank zij den voor Nederlanders
voordeeligen stand van de Fransche franc en
de 40 pCt. korting, welke op de Fransche
spoorwegen wordt gegeven, zijn de liefhebbers
voor Frankrijk dezen zomer sterk gestegen,
zoo zelfs dat ze als het ware een „nek aan nek
race" houden met de vacantiegangers naar
Zwitserland. Zwitserland ligt weliswaar nog
voor, maar in vergelijking met vorig seizoen
is het aantal Haarlemmers, dat naar Zwitser
land trekt, afgenomen. Een gedeelte van hun
aantal zal ongetwijfeld Frankrijk ten goede
zijn gekomen. Aldus de heer Scholte.
De groote trek naar Frankrijk is zeer merk
waardig. want de Nederlanders zijn uiteraard
in het algemeen huiverig voor de Fransche
taal. In Zwitserland kunnen zij zich meestal
met Duitsch behelpen. Merkwaardig is ook de
trek naar Italië, die eveneens na die naar
Frankrijk belangrijk genoemd mag worden.
De groote drukte voor het reisbureau
Lindeman is gevallen in de periode
van 15 Juli—30 Juli.
De vacantiegangers bezoeken dit seizoen in
Frankrijk voornamelijk de Vogezen en de Al
pen, Normandië en Bretagne.
In Italië richten de schreden van de Haar-
lemsche toeristen zich naar de Dolomieten,
Venetië en de meren
Meer idee voor vacanties in eigen land.
De algemeene indruk van den heer
Scholte is dat de trek der Haarlem
mers naar het buitenland van gelijken
omvang is gebleven als vorig jaar: de
belangstelling voor de verschillende
landen wijkt echter belangrijk af.
Voor vacanties In het binnenland
schijnt de Haarlemmer meer idee te
hebben dan in 1937.
Wel de vlaggen uit.
De Groote Houtstraatvereeniging heeft voor
het aanstaande regeeringsjubileum ver
schillende versieringsplannen bekeken. De
kosten daarvan zijn evenwel zoo hoog
meer dan f 1000 dat men geen vrijheid kan
vinden daarvoor de kasmiddelen te gebruiken
en daarnaast om een bijdrage aan te klop
pen, die voor velen tusschen f 10 en f 25 zou
bedragen. Het bestuur verzoekt daarom
ofschoon onnoodig den leden de gevels
met vlaggen te versieren, toch de meest effect
volle versiering in de Groote Houtstraat.
De vereeniging heeft, zoo noodig, eenige
kleine vlaggen voor de leden ter leen beschik
baar. Groote op toepasselijke wijze beschil
derde borden zullen aan den ingang der
straat worden aangebracht.
Het Gem. Electriciteitsbedrijf waarschuwt
tegen den aankoop van gloeilampen van on
bekend fabrikaat, daar gebleken is, dat het
stroomverbruik ift vele gevallen belangrijk
meer is dan wordt verwacht.
Het reizen per luxe auto's naar het buiten
land is dit seizoen toegenomen. Menigeen, die
voor zijn dagelijksche werk achter het stuur
moet zitten, schijnt echter reeds van deze
reismethode terug te komen, want men wil in
de vacantie nu eenmaal liever wat anders
doen dan „door de week".
De zeereizen naar de Middellandsche Zee
en Noorwegen zijn evenals vorig jaar een
succes.
De 12-daagsche boottochten naar Trond-
heim trekken ook vele liefhebbers".
Zoo luiden de indrukken van den heer
Scholte over „hoe Haarlem dezen zomer de
vacantie doorbrengt".
De strijd bij Tsjangkoefeng
gestaakt.
(Zie ook pag. 4).
TOKIO, 11 Aug. (Havas). Van
middag te twaalf uur plaatselijke
tijd, heeft het Ja/ anschc commando
bij Tsjangkoefeng het signaal „vuur
staken" doen blazen.
DE KONINGIN TE SOESTDIJK.
SOESTDIJK, 11 Augustus. Omstreeks 12
uur is H.M. de Koningin te Soestdijk aange
komen, waar zij enkele dagen zal vertoeven,
er was buiten veel publiek, dat de Koningin
hartelijk toejuichte.
Prinses Juliana kwam naar buiten om
Haar Meder te verwelkomen.
Aardschokken in Ecuador.
QUITO. 11 Augustus. (Havas). In den afge-
loopen nacht is de stad opgeschrikt door elf
aardschokken. Het dak van het bisschoppe
lijk paleis is ingestort. Vanochtend is een he
vige aardbeving waargenomen van vulkani-
schen oorsprong in het gebied der warme
bronnen bij El Tingo en San Golqui. Ver
scheidene huizen werden vernield, doch er is
gee nmelding gemaakt van slachtoffers.
LEK HERSTELD.
Men verzoekt ons te vermelden, dat het
lek in het Sportfondsenbad Maandag reeds
hersteld was en dat alles daar dus weer nor
maal functionneert
Wie wordt voorzitter der Liberale
Staatspartij
Ook oud-minister Van Lidth de Jeude stelt
zich beschikbaar.
In het liberale weekblad „De Vrijheid" wordt
medegedeeld dat behalve prof. mr. B. M. Fel-
der ook oud-minister jhr. ir. O. C A. van
Lidth de Jeude zich beschikbaar stelt voor
het voorzitterschap der Liberale Staatspartij
Noch prof. Telders noch de heer van Lidtri de
jeude zijn echter, aldus „De Vrijheid", op deze
functie gebrand.
Groote Houtstraat wordt niet
versierd.
Dr. Colijn hersteld.
Naar wij vernemen is minister Colijn thans
weer geheel hersteld en zal dezer dagen zijn
werkzaamheden ten departemente hervatten.
Dr. Colijn zal morgen echter nog niet naar
Zeist gaan om de opening van het .Natio
naal Centrum" te verrichten.
Deze opening zal verricht worden door mi
nister Romme, die vergezeld zal zijn van den
directeur-generaal der werkverschaffing, mr.
dr. Draayer en van den hoofdingenieur der
werkverschaffing, den heer Meyer de Vries.
Drie jongetjes te water.
Allen gered.
Woensdagmiddag geraakte een vijfjarig
jongetje ter hoogte van de Houtmarkt in het
water van het Spaarne. Dit werd gelukkig op
gemerkt door den 16-jarigen J. van Kempen,
Dijkstraat 10, die, hoewel de zwemkunst niet
machtig, toch oogenblikkelijk gekleed te water
sprong. Hij wist het kind te grijpen, waarna
beide jongens door een voorbijganger op den
wal werden getrokken.
Even later viel een vijfjarig jongetje ter
hoogte van den Koudenhorn in het Spaarne.
De 61-jarige heer J. Scheffer uit Vijfhuizen
sprong veneens gekleed te water en wist het
kind, dat reeds eenmaal kopje onder was ge
weest en twee meter uit den wal lag, te
grijpen en naar den wal te brengen. Het
jongetje liep hard weg jzonder zijn redder te
bedanken.
Hedenmorgen tien uur viel een tienjarig
jongetje in het water van den Heerensingei.
Uit de Anthonièstraat naderde de broodbezor
ger Schultz, Kleine Houtstraat 22. Toen deze
een groep menschen aan den waterkant zaL
staan en het groote gevaar zag. waarin het
kind verkeerde, trok hij snel zijn jas uit en
sprong van den hoogen wal in het water.
Hij wist het kind, dat reeds twee maal onder
was geweest, te grijpen en naar den wal te
brengen. Hier werden redder en drenkeling
door voorbijgangers op het droge getrokken
De naam van het jongetje is niet bekend ge
worden, want hij liep hard den Heerensingel
af. De moedige redder werd door den slager
E. J. Booy, Lange Heerenvest 136, van droge
kleeren voorzien.
Onze tentoonstelling.
Wij hebben reeds eenige inzendigen en toe
zeggingen voor onze tentoqnstelling ontvan
gen en deze geven ons aanleiding, de opmer
king te maken dat wij geen gelegenheid meer
zullen hebben fotos, reproducties en ander il
lustratief materiaal van eenige formaat meer
te plaatsen. Deze zijde van de tentoonstelling
is door ons eigen zeer uitgebreid fotomateriaal
reeds geheel verzorgd. Wij verzoeken dus
vriendelijk dit niet te zenden, doch zich te be
palen tot bordjes, bekers, penningen en ander
herinneringsmateriaal
(In de maand Juni zijn er, volgens
een statistiek van het Centraal
Bureau voor de Statistiek in ons
land 66 dooden te betreuren ge
weest bij verkeersongevallen tegen
41 in Juni 1937).
Zie, dat is in deze dagen
Wel een droeve statistiek.
Waarvoor men mag aandacht vragen
Aan heel 't Nederlandsch publiek.
Zesenzestig menschen vielen
Er ten offer aan 't verkeer.
Dat daar rost en rent op wielen,
Door ons landje heen en weer.
Zesenzestig menschenlevens
In die eene maand alleen.
Honderden gewonden tevens.
Waar moet dat tenslotte heen.
Dit is een verkeerstragedie
En een smet op onzen tijd,
En er blijft maar één remedie
Aandacht en voorzichtigheid.
Al die dooden te betreuren,
't Een na 't ander ongeluk,
Heusch, dat hoeft niet te gebeuren,
Ook al is het nog zoo druk.
Steeds gevaren aandacht schenken,
Rijden met goed materiaal,
En vooral aan andren denken,
Dat's de plicht van allemaal.
Niet gaan boven eigen krachten,
Op verkeersteekens gelet,
De beleefdheid steeds betrachten,
Al staat dat niet in de wet.
Eén maand zesenzestig dooden,
't Is geen keus van ja of nee,
Een verbeetring is geboden,
Help en werk dus allen mee.
Het woord is aan
Custave Ie Bon:
De meerderheid van het
menschdom verlangt geleid
te worden en niet oproer te
maken.
ZANDVOORT-BAD.
VRIJDAG 12 AUGUSTUS
GROOT VUURWERK
voor Hotel „GROOT-BADHUIS".
AANVANG 10 UUR.
REIST OP AVONDRETOURS.
(Adv. ingez. Med.)
„Martelaarsbegraf enis,!
Baierle.
Sudeten Duitsche partij organiseert de
teraardebestelling.
PRAAG. 10 Augustus. Twintigduizend
aanhangers van Henlein zullen onder de leuze
„martelaarsbegrafenis" te teraax-debestelling
van Wenzel Baierle bijwonen, die tot morgen
werd uitgesteld. Gezaghebbende kringen der
Henleinpartij maken bekend, dat de begrafe
nis werd uitgesteld wegens formaliteiten be
treffende het officieele onderzoek. De woord
voerder der partij zeide verder, dat de geheele
begrafenis door de partij wordt gearrangeerd.
De redevoering bij de begraafplaats zal gehou
den worden door den officieelen spreker van
de Henleinpartij, Karl Frank, die, naar men
verwacht, in het algemeen de incidenten sinds
21 Mei zal aanhalen. Die tocht zal om tien
uur twintig te Hartmanitz aanvangen en twee
uur later op de begraafplaats van Gutwasser,
dei woonplaats van Baierle. die op een af
stand van twee mijl van Hartmanitz is ge
legen, eindigen.
(United Press)
Ritmeester Schummelketel ernstig
gewond.
Motor met zijspan plotseling omgeslagen.
BANDOENG, 11 Augustus (Aneta) Bij de
legermanoeuvres in de omgeving van Soebang,
welke thans worden gehouden, is aan den be
kenden ruiter, ritmeester K, J. Schummelketel,
een ernstig ongeluk overkomen. De heer
Schummelketel zat in een zijspan van een
motor, welke plotseling omsloeg. Ritmeester
Schummelketel brak beide beenen en is op
genomen in het hospitaal van de Pamenoekan
en Tjiasemlanden te Soebang. De Menadonee
sche bereijder van de motorfiets werd licht
gewond.
Twee punten belemmerden de
onderhandelingen tusschen
Sjigemitsoe en Litwinof.
MOSKOU. 11 Augustus. De commissie, die
het grensincident nu verder moet bestudeeren
en zoo mogelijk regelen, zal uit vier leden be
staan. nl. 2 Russen een Japanner en een ver
tegenwoordiger van Mandsjoekwo. Uit Mos
kou vernemen wij thans, dat bij de onderhan
delingen voornamelijk twee punten moeilijk
heden hebben opgeleverd. Het eene was het
voorstel van Litwinof, een neutralen scheids
rechter te benoemen in de grenscommissie.
Sjigemitsjoe verklaarde met nadruk, dat hij
daar niet op in kon gaan, waarop Litwinof
tenslotte dit voorstel maar introk.
Het andere punt was, op grond waarvan de
commissie haar oordeel zal vellen, nl. op de
basis van hfet verdrag van Hoengtsjoeng of
van ander materiaal. Tenslotte kwam men
overeen dat Sjigemitsoe daarover nog overleg
zal plegen met zijn regeering.
Ook het Japansche ministerie van buiten-
landsche zaken heeft bevestigd, dat de wa
penstilstand gesloten is. (United Press.)
De Sultan van Pontianak in ons
land.
's-GRAVENHAGE, 11 Augustus. De sultan
van Pontianak (West-Borneo*die 20 Juli
met de Baloeran uit Nederlandsch-Indië is
vertrokken met de bedoeling hier te lande
het 40-jarig regeeringsjubileum van H.M. de
Koningin bij te wonen, is hedenmorgen om
7.33 uur met den Lloyd Rapide den boot
trein van de Rotterdamsche Lloyd in Den
Haag aangekomen. Zijne Hoogheid reisde met
zijn gemalin, zoon en schoonzoon. Te hunner
begroeting waren in de gereserveerde eerste
klasse wachtkamer aanwezig de vertegen
woordiger van de Koningin, kapitein Roms-
winckel. adjudant van Hare Majesteit, de
vertegenwoordiger van den minister van Ko
loniën, de heer Petrus Blumbergen, de heer
J. Ruys, lid van de firma Ruys en Co. en de
heer M. C. Heymans, chef de bureau dier
firma.
15 EN Groentje in Haarlem's Dagblad
ls sinds lang meer dan een rubriek
alleen Het is een Haarlemschc Instelling
geworden, waarmede steeds meerderen
hun voordeel doen. (In 1937 waren het er
46829).
HEDEN: 12 PAGINA'S
LONDENSCHE TAXI-CHAUFFEURS hebben 200 kinderen van wcrkloozen een
onvergetelijken dag bezorgd door hen een dag mee naar buiten te nemen. Het
gejuich bij het vertrek laat over de stemming tijdens het verdere verloop van
den dag niets te raden.
HAARLEM EN OMGEVING.
Haarlem reist naar andere oorden dan vo
rig jaar. 1
Woensdag geraakten twee jongetjes in
het Spaarne en hedenmorgen een kind
ih den Heerensingel. Allen werden
gered. 1
BINNENLAND.
Tien jaar arbeid van de medisch-opvoed-
kundige bureaux. 2
De „Johan Maurits van Nassau" is in de
Spaansche wateren een Britsch en een
Nederlandsch schip te hulp gekomen. 3
Het K. L. M. vliegtuig Ekster heeft den
afstand SchipholLiverpool in 1 uur 42
minuten afgelegd. 3
De algemeene synode der Ned. Herv. Kerk
heeft de reorganisatie dezer kerk ver
worpen. 3
BUITENLAND.
Tusschen Japan en Rusland is een wapen
stilstand gesloten; de vijandelijkheden
worden vandaag gestaakt. 4
Een vliegtuigramp in Hongarije cischte
IS dooden. 4
SPORT.
Bij de Europeesche zwemkampioenschap"
pen werd de 200 M. schoolslag dames
gewonnen door de Deensche Inge Soe-
ronsen. 7
ARTIKELEN.
v. H.: De optocht te Haarlem tijdens het
regeeringsjubileum. 3
Jhr. dr. B. de Jong van Beek en Donk.:
De Volkenbond en de economische
toestand. 4
K. Z.: Na regen kwam zonneschijn. 6
Vragenrubriek. 6
H. D. Vertelling: „Het oude record" door
J. P. Baljé.
Voor de vrouw. io
Langs de straat: „Herkenning" door
J. C. E. li
v. H.: Een zijder upsenkweekerij te
Haarlem. n
De burg. stand is opgenomen op pag. 9
