Haarlem's Dagblad
Eden en Churchill
Non-stopvlucht
Berlijn-New-Y ork.
Onderbreking.
PRINSES BEATRIX
in Heiligendamm.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 16914
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algena. Drukkerij IS. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 13054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
HoofdredacteurROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 12 Augustus 1938
Abonnementen per week f 0.25. p. maand
f 1.10. per 3 uiaanden f 3.25- franco per
poet f 3.53. Iomt nummer» (i rent per ex.
Advertentiën: 1-5 regel» f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Regelabonncmentstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
aan het woord in
Haarlems Dagblad.
Het verheugt mij onzen lezers te kunnen
mededeelen dat wij een overeenkomst geslo
ten hebben waardoor wij gedurende gerui-
men tijd in Haarlem's Dagblad artikelen zul
len kunnen publiceeren van de Britsche oud
ministers Anthony Eden en Winston Chur
chill. Wij zijn het eenige onder de dagbladen,
die in dit district gelezen worden, dat deze
artikelen kan geven. Dus mogen wij spreken
van exclusieve medewerking aan ons blad.
Zooals men begrijpt zullen beide Britsche po
litici in hun beschouwingen hun inzichten
over de wereldvraagstukken van dezen tijd
uiteenzetten. Van Eden zullen wij een artikel
per maand geven, van Churchill twee per
maand. En morgen, in ons nummer van Za
terdag dus, beginnen wij deze zeer belangrijke
reeks al met Eden's eerste artikel onder den
titel: „Groot-Brittannië en het Vrijheids-
streven".
W Anthony Eden.
Het spreekt vanzelf dat onze lezers met vol
doening van dit bericht zullen kennis nemen
en het schijnt eigenlijk overbodig u aan te
bevelen, er uw bijzondere aandacht aan te
schenken Voorlichting omtrent de Britsche
standpunten in een tijd als deze, komend van
zulke prominente figuren als deze beide man
nen, moet wel algemeene belangstelling wek
ken.
Voorlichting omtrent Britsche standpunten.
Dat herhaal ik. Het is ook voor Nederland
van groote beteekenis welke de Britsche in
zichten en de Britsche gedragingen zijn. Zij
kunnen op ons eigen lot van besiissenden in
vloed zijn. En de constructieve politiek die
men te Londen vooral in de laatste jaren is
gaan voeren en die onmiskenbaar beheei-scht
wordt door het streven den vrede te bewaren,
vindt groote sympathie in ons land. Niette
min is het zeer wel mogelijk dat er Britsche
inzichten tot uiting komen die niet of slechts
ten deele overeenstemmen met de Neder-
landsche en ook onzerzijds niet worden on
derschreven. Daarom zeg ik bij voorbaat met
nadruk dat u deze artikelen alleen moet be
schouwen als een u door Haarlem's Dagblad
gegeven voorlichting omtrent Britsche stand
punten, dus niet als weergave van de meening
van dit blad. Wij geven een onafhankelijk
dagblad uit in een onafhankelijk land
en handhaven dus eigen opinie tenvolle.
De publicatie van deze artikelen beteekent
dus ook allerminst een advies in den trant
van: „laten we ons nu maar achter het Brit
sche karretje laten spannen". Neen, alle voor
behoud wordt gemaakt. Dat hebben wij vroe
ger ook gedaan bij vele publicaties van arti
kelen van buitenlandsche mannen van bij
zondere beteekenis in politiek, wetenschap en
cultuur. Maar nu twee zoo wereldbekende
Engelschen in Haarlem's Dagblad aan het
woord komen acht ik het toch nuttig het nog
eens met bijzonderen nadruk te herhalen.
Eden en Churchill behooren beiden, zooals
men weet, tot de in Groot-Brittannië regee-
rende Conservatieve Partij. Beiden staan
thans buiten de regeering. Maakten zij er deel
van uit, dan zou het hun trouwens, volgens
de in Engeland heerschende gebruiken, niet
mogelijk zijn artikelen te publiceeren.
Ofschoon zij thans geen ministers zijn
(wel leden van het Lagerhuis) is beider in
vloed in hun partij en in den lande zeer
groot. Anthony Eden, die op zoo jeugdigen
leeftijd minister van Buitenlandsche Zaken
werd en eerst enkele maanden geleden af
trad, wordt door velen beschouwd als Enge-
land's toekomstige premier. Hij is nu pas even
in de veertig. Door zijn groote begaafdheden
zoowel als door zijn hoogstaand karakter
heeft zijn persoonlijkheid diepen indruk in de
gansche wereld gemaakt.
Winston Leonard Spencer Churchill, thans
63 jaar oud, telg uit het hertogelijk geslacht
Marlborough, werd al op 32-jarigen leeftijd
minister van Handel, bezette sindsdien ette
lijke regeeringsposten, was aanvankelijk libe
raal en ging later tot de conservatieve partij
over. Hij is een man van schier geniale be
gaafdheden en merkwaardige veelzijdigheid.
Hij begon zijn loopbaan als journalist en
bleef dat eigenlijk altijd, al kon hij ons be
roep niet voortdurend uitoefenen. Zijn publi
cistische gaven zijn zoo groot dat velen hem
als „Engelands beste journalist" betitelen.
Zijn brillanten, buitengewoon boeienden stijl
zullen ook onze lezers zeker bewonderen. Hij
is beroepsofficier geweest en bezit merkwaar
digerwijze ook nog als schilder zijn gaven:
zijn aquarellen zijn ver boven het peil van den
gewonen dilettant. Zijn ietwat on-Engelsche
onstuimigheid heeft hem in zijn openbare
functies meermalen geschaad maar hem nooit
de reputatie van groote bekwaamheid en van
diepgewortelde overtuigingen kunnen ontne
men.
Wij verwachten dat de artikelen van Eden
en Churchill een zeer belangrijke aanwinst
zullen blijken te zijn in de voorlichting over
internationale zaken door ons blad gegeven
en als zoodanig door onze lezers hoog zullen
worden gewaardeerd.
R. P.
Duitsch toestel deed er
pl.m. 25 uur over.
Het groote viermotorige passagiers
vliegtuig van de Deutsche Luft
hansa, de Focke Wulf „Condor", dat
Woensdagavond van het Duitsche
vliegveld Staaken voor een non-stop
vlucht naar New-York vertrok, is
Donderdagvand om 19.54 u. G.M.T.
op het Floyd Bennett-vliegveld bij
New-York aangekomen.
Volgens niet officieele gegevens
heeft de Condor de vlucht over den
Oceaan gemaakt in 25 uur met een
gemiddelde uursnelheid van 157.68
mijlen over den afstand van 3942 mijl.
De officieele tijd tusschen het ver
trek uit Berlijn en het oogenblik dat
de Condor den eersten keer boven het
'vliegveld Floyd Bennett verscheen Is
berekend op 24 uur 54 minuten. Het
vliegtuig is pas zeven minuten na
aankomst boven het vliegveld ge
daald.
Dit ls de eerste non-stopvlucht
BerlijnNew-York.
Groote belangstelling bij de aankomst.
New-York, 11 Augustus. Het vliegtuig
Condor verscheen uit noordwestelijke richting
op het vliegveld op een hoogte van 500 voet,
cirkelde twee maal om het veld en landde toen
feilloos. De bemanning bestaat uit vier man:
de gezagvoerder Alfred Henke, tweede piloot
Rudolph von Moreau, boordmechanicien Paul
Dierberg en marconist Walter Kober. Zij bleven
na de landing nog korten tijd aan boord
voor het vervullen der douaneformaliteiten.
Tweehonderd politieagenten hielden de men-
schenmenigte op afstand toen het toestel naar
de hangar reed.
De gemiddelde snelheid was 158 mijl per
uur. Het toestel zal Vrijdag weer starten voor
de thuisvlucht, na 3180 gallons benzine en
155 gallons olie getankt te hebben. Aan levens
middelen worden sla, boterhammen, warm
vleesch, thee, boter, chocoladerepen, gekookte
melk en suiker medegenomen.
(United Press)
«Vinston Churchill.
Autoriteiten in Palestina treden met
groote gestrengheid op.
JERUZALEM, 12 Augustus. De autoritei
ten treden thans in de centra van het ver
zet met kracht op met toepassing van collec
tieve straffen. Aanvankelijk waren het voor
namelijk boetes, die werden opgelegd, thans
echter arresteert men geheeel dorpen en legt
den mannelijken inwoners dwangarbeid op.
Zoo is gisteren het dorpje Rummana, het
centrum van het gebied, waar de meeste ter
reurdaden plaats hebben, door de mandaats-
politie omsingeld. Zonder uitzondering wer
den alle mannelijke dorpelingen gevangen
genomen en weggevoerd naar Jenin. Daar
zijn zij veroordeeld tot dwangarbeid aan de
militaire wegen. La Toelkarem is een derge
lijke maatregel genomen, zij het op minder
groote schaal. Alle mannelijke inwoners van
Toelkarem zijn -geregistreerd en vooral zij, die
niet tot de inwoners behoorden, zijn aan een
scherp verhoor onderworpen. Ten slotte zijn
ook daar 21 personen gearresteerd. (United
Press.)
ZANDVOORT-BAD
ZATERDAGAVOND, 13 AUGUSTUS
GROOTE REDDINGSDEMONSTRATIES.
O.a. SCHIPBREUK en BRAND AAN BOORD.
Aanvang half acht.
(Adv. Ingez. Med.)
TEGENSTELLING TUSSCHEN
MUSSOLINI EN DEN PAUS
WEER VERSCHERPT?
Duce zou zelfs met opzegging van
het Concordaat gedreigd hebben.
ITALIAANSCHE PERS KEERT ZICH TEGEN
HET VATIC A AN.
PARIJS, 12 Aug. (Havas). In „l'Oeuvre"
schrijft Madame Tabouis, dat Mussolini woe
dend is geworden over de woorden van Z. H.
den Paus, welke gelijk zijn aan een vervloe
king: „Wie den Paus slaat, sterft". In een
oogenblik van woede zou de Duce zelfs gezegd
hebben, dat hij het Concordaat op zou zeggen.
De geheele Italiaansche pers keert zich tegen
het Vaticaan, de opwinding is zeer groot. De
Paus is volgens Madame Tabouis zeer aange
daan en hij zou een groot ongeluk verwach
ten.
In kerkelijke kringen verwacht men dat, in
geval de Heiligee Vader zou sterven, men het
conclaaf buiten Italië zou moeten houden en
een niet-Italiaanschen paus zou moeten be
noemen. Men spreekt van een Amerikaan.
Ook koning Emmanuel zou zeer ongerust
zijn over de wending welke de rassenstrijd
heeft genomen. Hij zou deze veroordeelen,
doch er niets tegen kunnen doen.
Wij teekenen bij dit bericht aan dat Mme.
Géneviève Tabouis een niet alleen in Frank
rijk, maar ook daarbuiten zeer bekende
schrijfster over internationale politieke aan
gelegenheden is. De pers der geheele wereld
pleegt bij herhaling haar mededeelingen te
citeeren. Er is geen twijfel aan dat zij over
buitengewoon vele en belangrijke informatie
bronnen beschikt. Daarom dient ook aan bo
venstaande mededeelingen aan dacht te wor
den geschonken. Nochtans rneenen wij ze met
reserve onzerzijds te moeten vermelden en ze
niet te kunnen aanvaarden zonder nadere be
vestiging van haar juistheid. Red. H.D.
Jongetje in liet Spaarne
verdronken.
Donderdagmiddag kwart voor twee waren
twee broertjes, de zevenjarige F. C. en de vijf
jarige J. de Vries, wonende in de Zocher-
straat, langs den waterkant van het Noor
der Buitenspaarne aan het spelen. Het oud
ste broertje verloor daarbij het evenwicht en
geraakte te water. Dit werd gezien door den
19-jarigen J. C. Kuit, wonende aan de Oranje
Nassaulaan 4 te Overveen. Deze sprong on
middellijk gekled te water, maar het mocht
hem, na herhaalde malen gedoken te hebben,
niet gelukken, den drenkeling te vinden. Ook
een lid van de Haarlemsche Reddingsbrigade
mocht daarin niet slagen.
Even later haalde een politieagent het
jongetje door middel van een dreg naar boven,
Onder leiding van een dokter hebben eenige
leden van de Reddingsbrigade een oiur lang
getracht, door kunstmatige ademhaling de
levensgeesten op te wekken, waarbij van een
zuurstof-apparaat gebruik werd gemaakt. Deze
pogingen werden helaas niet met succes be
kroond; de dood moest geconstateerd wor
den.
Het lijkje werd naar de ouderlijke woning
overgebracht.
Bezoek van Hortliy aan
Duitschland.
Het woord is aan
Verscheidene ministers zullen den Hongaar-
schen rijksbestuurder vergezellen.
In den loop van deze maand zal de Hon-
gaarsche rijksbestuurder, Horthy, in gezel
schap van minister president Imredy, den
minister van buitenlandsche zaken, Kanya.
en den minister van oorlog, Ratz, een bezoek
van eeaiige dagen aan Duitschland brengen,
op uitnoodiging van Hitier. Te Weenen zal de
rijksbestuurder voor de eerste maal verwel
komd worden. en
Moorddadig bombardement
op Chineesche steden.
Drie petroleumtanks te Chili
ontploft.
Zeven personen gedood.
SANTIAGO DE CHILI, 12 Augustus. Ten
gevolge van een brand zijn drie petroleum
tanks van de Salpetermijn te Rosario de Huara
del Iquique ontploft. Zeven personen zijn
hierbij om het leven gekomen en 15 "ernstig
gewond. Het directiegebouw van de mijn is
door den luchtdruk vrijwel vernield. (D.N.B.)
Bijna 700 dooden en gewonden.
Tijdens een hevigen aanval van een
zestigtal Japansche vliegtuigen op de
Chineesche steden Woestjang en Han-
jang zijn naar schatting bijna zeven
honderd menschen gedood of gewond.
Ruim honderd vliegtuigen waren
voor dezen aanval opgestegen, doch
als gevolg van de dikke bewolking, die
boven de streek hing, bereikten slechts
zestig hun doel.
De Japansche vliegtuigen hebben volgens
het D.N.B. op Woetsjang en Hanjang bijna
200 bommen laten vallen. Dertig jonken wer
den vernield: de bemanning kwam om het
leven Door op het station te Woetsjang ge
worpen bommen werden vijftig vluchtelinger
gedood. In het geheel zouden 680 mensche:
om het leven gekomen of gewond zijn en 43'
huizen verwoest zijn. Nog laat in den avonc
begon het Roode Kruis met een uitgebreide
hulpactie. Doordat de wolken laag hingen,
werd de Chineesche luchtafweerdienst gehin
derd.
Als u dit leest, dan ben ik al gevlogen,
Want mijn vacantie is nu ook een feit,
U krijgt mijn rijmen niet meer onder oogen,
Gedurende een drietal weken tijd.
Ik ga een tijdlang elke plicht vergeten,
Behalve die van goeden burgerzin,
Ik wil een tijdlang niets van rijmen weten,
Ik ga de proza (zij 't poëtisch) in.
Ik wensch u 't mooiste weer, dat u kunt
vragen,
Waar ik dan ook van profiteeren kan,
Ik wensch u rustige tevreden dagen,
Die zijn ook deel van mijn vacantieplan.
Ik zal u, denk ik zoo. geen ansicht schrijven.
Een kruisje erop met: kijk, hier zit ik nou;
Wij zullen zonder dat wel vrinden blijven,
Het speet me, als dat niet zoo wezen zou.
Ik zeg u niet, waar ik me ga vermeien,
Met uw permissie blijft dat mijn geheim,
Ik weet alleen, 't is gauw genoeg voorbij en
Ik groet u met: tot spoedig wederrijm!
P. GASUS.
Ernstig spoorwegongeluk in Cliina.
Spoorbaan was door guerillatroepen
vernield.
PEKING 11 Augustus. Een verschrikke
lijk spoorwegongeluk, waarbij talrijke Japan
ners en Chineezen het leven hebben verloren,
had plaats tusschen Tientsjau en Tsjingfeng-
tien ten zuiden van Paoting.
Chineesche guerillatroepen hadden hier
den spoorweg vernietigd, zoodat de locomo
tief en de eerste wagens van een in volle
vaart naderenden trein ontspoorden. De mid
delste en laatste wagens werden door een
zich aan het einde van den trein bevindende
tweede locomotief inelkaar gedrukt. Het aan
tal dooden en gewonden is nog niet bekend.
(United Press)
Frederik van Eeden:
Het goede groeit traag in
schaduw van geringschatting.
Prinses Juliana en Prins Bernhard hebben
hun vacantie voor een deel in Heiligen
damm (Mecklenburg) doorgebracht. Toen
Prinses Beatrix voor den fotograaf moest
poseeren
Treinbotsing nabij Leidschendam.
Wagenbestuurder licht gewond.
Hedenochtend omstreeks half tien heeft op
de spoorlijn Den HaagRotterdam/Hofplein
een botsing plaats gehad tusschen een perso
nentrein uit Den Haag en een leeg wagenstel,
dat uit Rotterdam naar de remise te Leid
schendam terugkeerde.
De botsing, welke plaats vond nabij de re
mise van de Z.H.E.S.M. te Leidschendam, kwam
buitengewoon hevig aan en het mag inderdaad
een wonder heeten, dat slechts de wagenbe
stuurder van den personentrein lichte kwet
suren opliep.
De trein uit Den Haag is waar
schijnlijk door den onveiligen signaal
stand gereden en kwam derhalve op
het linkerspoor, waar de trein uit Rot
terdam naderde. De seinhuiswachter
trachtte door het geven van teekens de
beide wagenbestuurders te waarschu
wen, doch het was reeds te laat en de
treinen vlogen recht tegenover elkaar
op het linkerspoor (van Den Haag
uit) met een geweldigen slag tegen
elkaar.
De bestuurderscabines van de beide wagen
stellen werden zeer zwaar beschadigd, waarbij
de bestuurder van den trein uit Den Haag
niet ernstige kwetsuren aan een der voeten
kreeg.
Het is verbazingwekkend, dat de man er
levend is afgekomen, want zijn cabinet zat als
een harmonica in elkaar.
Het mag een geluk worden genoemd, dat de
treinen op het oogenblik der botsing niet te
veel vaart hadden en naar schatting slechts
30 km reden, hetgeen te begrijpen is. wanneer
men weet, dat de trein uit de richting Den
Haag slechts twee minuten vóór de botsing
van liet station Leidschendam was vertrokken.
Als de trein zijn normale snelheid had ge
had, dan waren de gevolgen niet te overzien
geweest, daar de trein uit Den Haag ongeveer
honderd reizigers vervoerde.
De materieele schade is aanzienlijk, want de
beide wagenstellen wei-den zwaar beschadigd.
Het opruimingswerk geschiedde zeer snel, ook
al vanwege het feit, dat geen der beide trei
nen derailleerde. De linkerspoorbaan was om
11 uur weer vrij.
Ir. Heijligers, waarnemend hoofd-ingenieur
van tractie, groep Utrecht, was spoedig ter
plaatse aanwezig en stelde een onderzoek
naar het gebeurde in.
De bestuurder van den bezetten trein (uit
Den Haag) was de leerling-wagenvoerder
Worps, uit Den Haag.
vond zij de felle zon niet prettig.
daarna trok iets heel belangrijks haar
aandacht.
HEDEN: 12 PAGINA'S
en tenslotte keek zij ook nog even
onderzoekend naar het fototoestel.
HAARLEM EN OMGEVING.
Donderdagmiddag is een zevenjarig jon
getje spelende in het Noorder Buiten
Spaarne gevallen en verdronken. 1
Zand voort heeft smoorhitte noodig; an
ders leeft de badplaats niet. 2
De Haarlemmers maken bij hun reizen in
binnen- en buitenland veel gebruik van
touringcars. 6
BINNENLAND.
Vanmorgen heeft bij Leidschendam een
treinbotsing plaats gehad. Een wagen
bestuurder werd hierbij licht gewond. 1
Noord-Brabant en de Achterhoek zijn
gisteren door zwaar noodweer geteisterd 3
Het gebeurde met de „Johan Maurits van
Nassau" is volgens Defensie volkomen
uit de lucht gegrepen. 3
BUITENLAND.
De tegenstelling tusschen den Paus en
het Vaticaan schijnt weer vergroot te
zijn. li
Een hevig bombardement op de voorste
den van Hankau eischte bijna 700 doo
den en gewonden. I
Het Duitsche vliegtuig „Condor" heeft
de non-stopvlucht BerlijnNew York
in 25 uur afgelegd. 1
De Russisch Japansche wapenstilstand
heeft te Tokio een aanmerkelijke op
luchting teweeggebracht. 4
De Poolsche regeering is van plan haar
permanenten vertegenwoordiger bij
den Volkenbond terug te trekken. 4
Aan den vroegeren chef van de Duitsche
Rijksweer generaal von Fritsch is het
commando van het 12de regiment ar
tillerie overgedragen. 4
SPORT.
Bij de Europeesche zwemkampioenschap-
pen plaatsten Seheffer en Van Schou
wen zich in de finale 100 M. rugslag. 7
ARTIKELEN.
R. P.: Eden en Churchill aan het woord
in Haarlem's Dagblad.
Van een specialen medewerker: Nieuwe
spanning op Terschelling.
G. H. W.: Prof. Leo Frobenius.
n. D. Vertelling: „Een meisje met kan
sen" door Suze Ondra.
J. S. Visser: Het hofje van Rijke.
Sport in 't kort.
K. de Jong: Het elfde zomerconccrt van
de H. O. V.
G. J. Kalt over de orgelbespeling in de
Ned. Hcrv. Kerk te Bloemendaal.
De burgerlijke stand is opgenomen op pag.
Voor de jeugd.
