Haarlem's Dagblad
Haodem
Onbewaakte" eischt
weer twee slachtoffers.
en toont dit jaar bijzondere belangstelling
voor het binnenlandsche luchtverkeer.
Geen vlag in top
op de nachtboot.
Te Water.
Terreur in Palestina
■■Hl
Het belangrijkste
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 13 Augustus 1938
Abonnementen per week f0.25. p maand
f 1.10. ^er 3 maanden f 3.25 franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex.
Advertentieni t-5 resets f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
RegelabonnenicntstnrieveD op aanvraag.
Vruug en aanbod 1-4 regels f 0.60. elka
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
regel t
f 0.15. Groentjes zie rubriek.
MODERNE HEERENHUIZEN
TE HUUR, bij de HyacintenlaanZijl-
weg 7 kamers, prachtig vrij uitzicht,
centr .verwarming. Huur ƒ50.-- p. mnd.
Hoekhuizen met garage en koelkast
58.p. mnd. Bevragen: S. VELDKAMP,
Van Dortstraat 90, Telefoon 16373.
(Adv. Ingez, Medj
Het woord is aan
Maurice Maeterlinck:
De schooJihcid is de eenige
taal onzer zielzij verstaat
geen andere.
Karimata baggerde met
miniem resultaat.
56e Jaargang No. 16915
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
De temperatuur is er wel naar om met be
langstelling kennis te nemen van de daden
van onze snelste zwemmers en zwemsters te
Londen, waar de strijd om de Europeesche
kampioenschappen wordt beslecht. Ik houd
veel van sport en ook van wedstrijden, al
word ik in de laatste jaren vaak draaierig
van de helden- en heldinnen-vereering die
met veel sport-uitingen gepaard gaan. Die
opschroeverij, met al het valsche pathos en de
soms weeïge sentimentaliteit die eraan kle
ven, doen de sport geen goed. Laten wij ze als
tijdelijk verschijnsel beschouwen. Ook op deze
actie moet onvermijdelijk een reactie volgen.
De zwemmerij te Londen bewijst dat wij
voor een klein volk behoorlijke resultaten be
halen. Er is een tijd geweest waarin de Ne-
derlandsche zwemsters meer overwinningen
op haar naam kregen, maar nog altijd behoo-
ren zij tot de besten en onze zwemmers begin
nen nu ook hun krachtige woordje mee te
praten. Dat bewijst het Europeesche kam
pioenschap door Hoving behaald, die tevens
de eerste Nederlander is die de 100 M. vrije
slag binnen de minuut heeft afgelegd. Dat
bewijst ook Scheffer's derde prijs op de 100 M.
rugzwemmen. De organisatie van den Neder-
landschen Zwembond is goed en ontwikkelt
zich gestadig tot beter resultaten. Daarvan
getuigen ook de prestaties van het water-
polo-zevental, dat van Engeland en Italië
gewonnen en met België gelijk gespeeld heeft.
In deze wedstrijd-glorie zie ik toch altijd
nog meer dan het behalen door enkele
jongens en meisjes van wat medailles en wat
(overigens spoedig verganen) roem. Het is
een feit dat zulk welslagen aanmoedigend
en aansporend op anderen werkt en de be
langstelling voor het zwemmen doet toene
men. Dat is heel belangrijk uit het oogpunt
van volksgezondheid en dient, vooral in een
zoo waterrijk gebied als Nederland, het levens
behoud. Ik kan niet nalaten hierbij even te
herinneren aan het voortreffelijk werk, door
de Reddingsbrigades in vele plaatsen van ons
land al sinds jaren verricht.
De Nederlandsche Zwembond is temidden
der andere sportbonden gelukkig in het voor
recht, dat hij buitengewoon veel voor de
volksgezondheid en voor de openbare veilig
heid kan doen. Jeugdige sportenthousiasten,
vaak alleen maar gebrand op overwinningen
en records, vinden dit veelal een vervelend
onderwerp. Maai als ze wat ouder worden
zullen zij er de belangrijkheid beter van gaan
beseffen en begrijpen dat dit in wezen een
zaak van veel grooter beteekenis is dan de
vraag of Jantje of Pietje wint, en de andere
vraag of er weer wat van een record-tijd af
geknabbeld kan worden. Jantje, Pietje en het
verbeterde record hebben overigens hun nut
als propaganda-materiaal voor de zaken van
veel grooter werkelijke waarde hier aange
duid. Natuurlijk onderschat ik overigens de
persoonlijke beteekenis van een overwinning,
na stugge en volhardende voorbereiding be
haald, allerminst. Maar ik vind het geen „hel
dendaad", ik ben niet bereid de winnaars
aan te duiden als „grootheden" of „grooten"
en ik geloof niet dat wij er ooit sentimenteel
over moeten worden. Wie iets gi'oots in dit
leven wil tot stand brengen zal dat na zijn
dagen van wedstrijdsport moeten bewijzen,
op ander en veel moeilijker terrein. Hebben
zijn jeugd-overwinningen hem (of haar) ge
leerd wat 6r met volharding en wilskracht te
bereiken is, dan heeft hij of zij een betere
kans dan anderen die dat niet geleerd heb
ben. Dat zit er zeker in. Maar het groote leven
eischt meer dan de 100 M., de mijl of welke
race ook. De afstanden zijn oneindig langer,
de mededingers talrijker en sterker en de
recordsnu ja. Die zijn haast niet te
evenaren. Daar wordt er maar zelden een
verbeterd en dan weet „men" nog niet eens of
het een wereldrecord is.
Te water hebben wij in Nederland nog altijd
veel te bereiken. Het aantal Nedei-landers dat
zwemmen kan is geweldig toegenomen, maar
percentsgewijze nog steeds veel te laag. Onze
roeisport heeft niet alleen veel behoefte aan
meer wedstrijd-successen, maar ook en vooral
aan beoefenaars. Veertig vereenigingen met
tienduizend leden vormen geen al te indruk
wekkend geheel. Beter is het in alle opzich
ten met de zeilsport gesteld en kano en
motorboot hebben sterken groei van hun aan
tallen aanhangers ondervonden. In het alge
meen gaat het niet kwaad. Maar in het alge
meen hebben we, geloof ik, toch allemaal het
gevoel dat wij het te water nog veel verder
kunnen brengen.
R. P.
Eenheid door Democratie.
.Kranslegging op het graf van Willem den
Zwijger.
Zaterdagmiddag 20 Augustus as. houdt de
Nederlandsche Beweging voor Eenheid door
Democratie een Zomerbijeenkomst in de Groo
te Kurzaal te Scheveningen. Sprekers: Mr. P.
J. Oud, D. Hans, W. H. Vliegen, en Mr. J. J.
R. Schmal. Na afloop der vergadering wordt
in autobussen naar Delft gereden, alwaar in
de Nieuwe Kerk door den Algem. voorzitter,
prof. ir. Schermerhorn, een krans gelegd
zal worden op het graf van Willem den Zwij
ger. De Haarlemsche afdeeling zal aan deze
bijeenkomst deelnemen
ALG. VEREEN. VOOR BLOEMBOLLEN
CULTUUR.
De afd. Haarlem van de Vereen, voor
Bloembollencultuur vergadert Dinsdagavond
16 Augustus in café Brinkman, Plein.
Twee kinderen te Gorssel door
trein gegrepen.
Twee kinderen van de familie V.,
wonende in wachtpost 22 langs de
spoorlijn nabij Gorssel, zijn heden
morgen, toen zij op den onbewaakten
overweg speelden, door den trein, die
uit Zutfen onderweg was naar De
venter. overreden en gedood.
neemt ongekenden omvang aan.
Overvallen en ontvoeringen
aan de orde van den dag.
JERUSALEM, 13 Augustus. Plotseling
heeft de golf van tereur, die over Palestina
gaat, een bijna ongekenden omvang gekregen
In de oude stad is een Joodsche landbouwer
op weg naar de markt doodgeschoten. In
een van de hoofdstraten van Tel Aviv is het
tot zeer onstuimige tooneelen gekomen Voor
het eerst sedert maanden is een van te voren
beraamde aanval gedaan op een Joodsche
wijk in Tel Aviv. Meer dan een uur lang
duurde de strijd, waarin van beide zijden
schoten werden gelost. Een bende terroristen
die de „Plain of Sharon" onveilig maakte,
heeft een pakhuis en een andere bende het
station Jabneh aan den grooten spoorweg in
brand gestoken. Alle gebouwen van het
station werden vernield. Vervolgens beroof
den de bandieten den stationschef en sloegen
de telefoons stuk.
Een zelfde lot trof het station Bittir aan
den den spoorweg van Jerusalem naar Lydda.
Van den Joodschen opzichter, die Donder
dag toen hij toezicht hield bij het werk aan
een weg, in een auto door twee mannen
werd ontvoerd, heeft men nog niets verno
men. De bandieten hebben nog een aantal
personen ontvoerd, zoo o.a. het dorpshoofd
van het dorpje Beitrima bij Nazareth en
twee mannen en een vrouw in Esmeria bij
Acre. (United Press)
Weer een beslaglegging op
Mexicaansche benzine.
Het betreft hier een partij van
1000 ton te Dordrecht.
Zooals men zich zal herinneren heeft onlangs
de Bataafsche Petroleum Maatschappij, als
schuldeischeres van de Mexican Eagle, met
verlof van den president van de Arrondisse-
ments-rechtbank te Middelburg beslag gelegd
op Mexicaansche benzine die aan haar schul-
denares zou toebehooren.
Van de toen door den president gegeven
uitspraak is, naar wij vernemen, de Bataaf
sche Petroleum Maatschappij in beroep geko
men.
Thans heeft, zooals ons ter oore
komt, de Mexican Eagle zelve met
verlof van den president van de ar-
rondissements-rechtbank te Dordrecht,
beslag gelegd op een partij van 1000
ton benzine die zich aldaar bevindt
in twee tankiichters, op grond dat zij
nog eigenares van deze lading is.
DE Haarlemmers gaan met hun
tijd mee. Want zij maken voor
hun vacant ies ook gebruik
van het meest moderne vervoermid
del: de vliegmachine.
Maar onze stad heeft toch geen vliegveld?
Dat is ongetwijfeld juist. Doch de ligging
van Haarlem ten opzichte van Schiphol is
zeer gunstig en de busverbindingen maken
den Haarlemmers den gang naar de Amster-
damsche luchthaven gemakkelijk.
„In ieder geval toonen de Haarlem
mers dit vacantieseizoen een bijzon
dere belangstelling voor het binnen
landsche luchtverkeer", aldus deelde
de heer J .H. W. Scholte, chef van het
kantoor van Lindeman's reisbureau
in Haarlem ons mede.
..Vorige week was er bijv. een Haarlemsche
familie van 4 personen, en deze week een van
7 personen, die per vliegtuig een uitstapje
naar Texel maakte. Ook de vliegdiensten
naar Leeuwarden. Groningen, Haamstede en
Vlissingen trekken veel passagiers. Aangezien
in Haarlem veel Friezen en Groningers wo
nen. is van onze stad uit zeker veel belang
stelling voor de luchtlijnen naar Leeuwarden
en Groningen te constateeren.
De K.L.M. moet in het algemeen in het
ibinnenlandsch verkeer vele extra vliegtui
gen inlasschen om den reizigersstroom te
kunnen verwerken.
De Spoorwegen hebben het weer
zeer druk.
„Wat het treinverkeer betreft heeft het
reisbureau Lindeman dit jaar een belangrijke
tóeneming van Haarlemsche passagiers voor
de z.g.n. goedkoope treinen, o.a. naar Maas
tricht, Arnhem. Nijmegen, Middelburg, Vlis
singen, Groningen en Den Helder kunnen
bemerken.
De chef van het spoorwegstation in
Haarlem heeft den indruk, dat het
locale bezoek van vacantiegangers
naar Haarlem dit jaar grooter is dan
vorige jaren. In het algemeen heb
ben de spoorwegen het in dit seizoen
weer zeer druk.
In het vervoer met de goedkoopere gele
genheden, naar Leiden en Den Haag valt
een stijging waar te nemen.
Van de achtdaagsche spoorabonnementen,
die het publiek in staat stellen kris-kras door
Nederland te gaan. wordt volgens de erva
ringen van het reisbrueau Lindeman dit jaar
gretiger gebruik gemaakt dan in '37.
Ook boottochten boeken dit seizoen succes,
o.a. trekt de boottocht van Amsterdam naar
Harderwijk veel Haarlemmers.
Een nieuwe attractie vormen de in samen
werking met de spoorwegen georganiseerde
boottochten naar de Noordzee, die het pu
bliek bij mooi weer naar waarde weet te
schatten.
De in samenwerking met de N.Z.H.T.M. on
derhouden bootuitstapjes naar Volendam en
Marken doen het dit seizoen ook best.
Het tramvervoer valt buiten
gewoon mee.
Trouwens de N.Z.H.T.M. heeft in het al
gemeen geen reden tot klagen.
..Het tramvervoer tijdens de vacantie is ons
dit jaar buitengewoon meegevallen", aldus
zei ons de heer P. M. Gieske. eerste chef van
den Uitvoerenden Dienst van de N.Z.H.T.M.
„In verband met het drukke ver
voer, dat we vorig jaar om dezen tijd
vanwege de Jamboree hadden, ver
wachtten we dit jaar een inzinking.
Die is niet gekomen.
Wat we verleden jaar meer naar Haarlem
in de richting Vogelenzang vervoerden, bren
gen we dit jaar meer naar Zandvoort. In
Augustus is het verkeer naar Zandvoort druk
ker geweest dan vorige jaren. Dat komt na
tuurlijk door het mooie weer, dat we den
laatsten tijd hebben. Vooral op de Zondagen
heeft de tram het druk. Het N.Z.H.TM. bus
vervoer over den zeeweg naar Zandvoort valt
ook buitengewoon mee. Van de dagkaarten
naar Leiden, Den Haag, en Scheveningen
wordt ook veel gebruik gemaakt."
De heer Du Mee, directeur van de Haarlem
sche touringcaronderneming van denzelfdsn
naam. heeft evenals andere ondernemingen
de ervaring opgedaan dat het vacantiever-
voer naar Duitschland dit jaar sterk gedaald
is in vergelijking met vorig jaar. De pasrege
ling met Duitschland is. niettegenstaande
den laatsten tijd weer faciliteiten zijn inge
voerd. nog steeds niet ideaal. Momenteel kan
men met een identiteitsbewijs voor een col
lectieve pas volstaan. Maar dat neemt nog
steeds eenige dagen tijd in beslag!
Het verkeer naar Frankrijk de Arden
nen. de slagvelden van Ver duin, en Parijs
is dit seizoen toegenomen. Vele Haarlemmers
zijn ook naar Berlijn en Luxemburg getrok
ken. maar niet in de mate als vorig jaar.
Het reisbureau Du Mee heeft weken van
200' tot 250 passagiers gekend. De drukste dag
was 1 Augustus, toen 213 Haarlemmers voor
verscheidene dagen naar 't buitenland gingen.
Ook het reisbureau Du Mee neemt een voor
keur van, het publiek waar voor reizen van
langeren duur. De tochten van 3 dagen doen
het dit seizoen niet meer.
De 4 en 6 daagsche reizen zijn thans sterk
favoriet.
Zoo merkt men, dat de Haarlemmers dezen
zomer de reislust niet zijn kwijtgeraakt. De
belangstelling voor het buitenland blijkt nog
even groot te zijn als vroeger. Een verheugend
verschijnsel, dat het velen nog mogelijk is
naar verschillende mooie plaatsen in Europa
te trekken. Verheugendmaar het eigen
land?
Bij de vele navragen door ons dezer dagen
verricht, hoorden we somtijds een schuchtere
opmerking: „het lijkt, dat er dit jaar meer
wordt gevoeld voor een verblijf in eigen land
dan anders". De schuchterheid, waarmede het
werd gezegd, verried echter tevens hoe gering
nog het aantal is van diegenen, die meenen
niet elk jaar voor eenige weken naar het
buitenland te moeten trekken. Dat aantal
moet veel en veel grooter worden, willen onze
badplaatsen en alle plaatsen, waar men van
vacantiegangers moet leven, weer tot be
hoorlijken bloei komen. Gisteren hebben wij
in ons blad vermeld, dat Zandvoort bijv. het
achterland Duitschland sterk mist. Binnen
afzienbaren tijd zullen de Duitschers hier
ook niet terugkomen en waar blijven zij, die
de opengekomen plaatsen moeten bezetten?
Die moeten uit ons eigen land komen, want
het vreemdelingenbezoek wordt niet grooter
Wel komen er dit jaar wat Amerikanen Ne
derland „doen", maar zij blijven somtijds
slechts enkele uren in ons land.
Dezen zomer is het in Haarlem bijv. erg
stil. Het vorig jaar trokken de Frans Hals
tentoonstelling en de Jamboree duizenden
vreemdelingen, nu is er van tientallen bui
tenlanders zelfs niets te bespeuren. Dienten
gevolge zitten de hotelhouders op klanten
te wachten die niet komen. Kwamen deze, niet
zij alleen zouden er de voordeelen van pluk
ken. Ook anderen. En de opgaven van 't aan
tal werkloozen, wekelijks in ons blad ge
publiceerd, zouden in opgewekter toon kun
nen worden gesteld, En mogen de buitenlan
ders wegblijven, landgenooten zijn even har
telijk welkom. Zij behoeven Haarlem niet te
mijden, want Haarlem heeft voldoende te
bieden, zoowel in de stad als in de omge
ving, terwijl de zee vlakbij is. Als 't Haar
lem's Bloei mag gelukken evenveel menschen
naar Haarlem te trekken als er thans uit
Haarlem weggaan, dan zal het vele honder
den personen werk verschaffen en in Haarlem
veel vertier brengen.
Haarl. Orkestvereeniging.
Een interessant concert.
Het einde van het afge
paalde gebied bereikt.
(Van onzen specialen verslaggever).
De nachtboot is terug. Weer geen sirene-
geloei, weer geen vlag in top. weer geen ge
juich. Vermoeid en naar slaap verlangend
stappen de mannen aan wal. De oogst: een
Spaansche mat en een klein stukje goud
dat vermoedelijk van een muntstuk afkom
stig is. doch dat niet meer te indentificeeren
is. Verder zand, zand en nog eens zand.
Er heft zich vannacht op de plaats waar de
Karimata werkt een sterke strooming ge
manifesteerd tengevolge waarvan nieuwe
landverschuivingen hebben plaats gehad. De
Karimata moest" daarom weer iets worden
teruggehaald. Gaat alles vandaag naar
wensch, dan is het mogelijk dat men heden
gereed komt met het stuk dat men zich
voorgesteld had af te baggeren. De volgende
week kan dan aan een nieuw stuk worden
begonnen. In ieder geval bewijst het feit dat
men in de laatste uren niets meer vindt dat
men het Lutine-wrak zeer goed heeft afge
paald. De vondsten buiten het oorspronkelijk
vastgestelde gebied zijn vrij onbeteekenend.
De uitbreiding van het Stadhuis.
Met de werkzaamheden begonnen.
Zooals onze lezers weten, moest voor het
verkrijgen van een bijdrage van het Rijk uit
het Werkfonds vóór 1 September met het
werk voor de uitbreiding van het Haaxdemsche
Stadhuis begonnen worden.
De firma Metselaar en Zn, aan wie dit werk
gegund werd. is nu met de voorloopige werk
zaamheden begonnen.
Op de binnenplaats, achter de Pandpoort, is
een begin gemaakt met het hakken en
sloopen. Ook werden een groote hoeveelheid
bouwmaterialen, palen, enz. aangevoerd.
ERTIG cent voor drie regels.
Dat is de prijs van een Groentje in
Haarlem's Dagblad.
Zij zijn echter veel meer waard.
Vandaar dat er ieder jaar weer duizen
den meer ter plaatsing worden opgege
ven dan in het vorige.
HEDEN: 14 PAGINA'S.
HAARLEM EN OMGEVING.
Haarlem toont dit jaar bijzondere aan
dacht voor het binnenlandsche lucht
verkeer. 1
Met de werkzaamheden voor de uitbrei
ding van het stadhuis is men thans
begonnen. 1
Bioscopen. 6
BINNENLAND.
Het eerste steunpunt van „Nationaal Cen
trum, kasteel Hardenbroek, is geopend. 2
Opnieuw hebben hevige onweersbuien bo
ven ons land gewoed. 3
Hoe Amsterdam het regeeringsjubileum
zal vieren. 3
BUITENLAND.
De Chineezcn zijn optimistisch gestemd
ten opzichte van den strijd aan de
Jangtse.
Aan de Russisch Mandsjoerijsche grens
heeft de Russische grenswacht op een
Japansch Lagerhuislid geschoten. 4
Dc richtlijnen der Italiaansche rassen
politiek. 4
SPORT.
LANGNEüZIGE PILOTEN. De Amcrikaanschc piloten hebben een verlengstuk
aan hun reukorgaan gekregen, dat hun in staat stelt ook in de hoogere en dunne
luchtlagen adem te halen en dat bovendien het voordeel heeft dat het den
mond vrij laat.
Het concert dat de H.O.V. onder leiding van
Marinus Adam Maandagavond a.s. zal ge
ven. belooft zeer bijzonder te worden.
Door de welwillendheid van het gemeen
tebestuur is het orkest in staat gesteld ver
schillende werken met het prachtige orgel uit
te voeren.
Als solist werkt mede. de jeugdige organist
Alb. de Klerk, die met begeleiding van het
orkest ten gehoore zal brengen: Symphonia
'Dominica Jubilate) uit de Cantate No. 146
i Wir müssen durch viel Trübfall in das Reich
Gottes eingehen) van J. S. Bach en Drie So
nata van W. A. Mozart tot één Sonate be
werkt door Albert de Klerk.
Het orkest zal uitvoeren de 3e Symphonie
van Saint-Saëns met Alb. de Klerk aaxi het
orgel en Bets Nederkoorn en Jan Rosekrans
aan den vleugel.
Verder worden dezen avond nog gespeeld
de beroemde Variaties over een Thema van
Jos Haydn door Joh. Brahms, terwijl het
concert besloten wordt met „Les Preludes'
van Fr. Liszt.
Dc Nederlandsche zwemster Cor Kint
won het Europcesch kampioenschap
100 M. rugslag, Iet van Fcggelen werd
Tweede. 11
ARTIKELEN.
R. P.: Te water. 1
Piet van der Hem: Het weerbericht. 3
Anthony Pden: Engeland en het behoud
van den vrede. 4
Dr. YV. G. N. van der Sleen: Per auto en
boot door Zuid-Afrika. B
J. II. de Bois: Litteraire kantteekeningen.
De briefwisseling VosmaerPerk. 5
H. D. Vertelling: „Vacantieverrassing"
door Hans de la Rive Box. 5
Financieel-economisch weekoverzicht: De
dollar middenpunt van een hausse. 7
Ons wekelijksch knippatroon.
M. V.: Het merkwaardigste museum van de
wereld. 9
S. II. YV.: Op de vlucht voor het vuur. 9
De burgerlijke stand is opgenomen op pag. 12
