Gasverstikking SCHUDT UW LEVER WAKKER De zaak Oss thans voor den Centralen Raad van Beroep te Utrecht. ^Instantine Rijdend treinstel bij Ede onklaar geraakt. Het derde steunpunt van „Nationaal Centrum" DINSDAG 16 AUGUSTUS 1938 HAARL'EH'S DAGBLAD 3 Marechaussee in hooger beroep van het vonnis van het Ambtenarengerecht. Hef opfreden in de ver schillende gevallen. DE leden van de vorige bri gade Koninklijke mare chaussee te Oss zijn bij den Centralen Raad van beroep te Utrecht in beroep gegaan tegen de uitspraak van het Ambtenarenge recht te 's-Gravenhage, aldus meldt de N. R. Ct. Aan de beroepsschriften van elk der zes klagers contra de beslissing van den minister van justitie (hieron der als „verweerder" aangeduid) is het volgende ontleend. Klager houdt staande, dat de bestreden be slissing (de bevoegdheidskwestie) feitelijk of rechtens in strijd is met de algemeen verbin dende voorschriften, meer speciaal met het bepaalde in de artikelen 1, 141, 145, 155, 158 en 163 van het Wetboek van Strafvordering en artikel 13 van het Reglement voor de mili taire ambtenaren der Koninklijke Land macht. Klager is, in tegenstelling met het Gerecht, van oordeel, dat de vraag ontkennend moet worden beantwoord aan de hand van de ge dingstukken, het verhoor der door klager ter terechtzitting opgeroepen getuigen en des kundige en van wat overigens uit het onder zoek ter terechtzitting is gebleken. Klager blijft, voorzooveel hem betreft, met klem van redenen ontkennen, dat hij in de genoemde 'opsporingsonderzoeken of welke ook, een methode zou hebben toegepast, „die zoo ernstige bedenking heeft", dat daarin aan leiding zou zijn gelegen om hem zijn opspo ringsbevoegdheid op zijn standplaats Oss te ontnemen (om hem die op zijn nieuwe standplaats te hergeven). Arrestaties geschiedden op last van den sub-officier. Met betrekking tot de genoemde bepaalde punten stelt klager het volgende: In het onderzoek tegen de beide opzichters is bij den aanvang daarvan reeds contact met den burgemeester gezocht, ook in den loop van het onderzoek, toen de betrokken substi- tituut-officier van Justitie daartoe nogmaals opdracht had gegeven. Tot in verzekeringstel ling van beide opzichters is overgegaan op last van denzelfden Substituut-Officier, die als- toen volledig op de hoogte was van de ver moedens van misdrijf, tegen beide opzichters bestaande. Voorts is in het onderzoek tegen v. d. H. tot inverzekeringstelling van dezen overgegaan op last van den betrokken subsituut-officier van justitie, nadat deze v. d. H. reeds eerder had willen doen arresteeren, doch daarvan op voorstel van den betrokken wachtmeester voorloopig had afgezien, op grond van een feit, terzake waarvan de substituut-officier volledig was ingelicht en waarin ook deze vol doende, bewijs voor strafvervolging aanwezig achtte, zulks terwijl er gegronde aanwijzingen terzake van meerdere strafbare feiten van financieel grooteren omvang en van recente- ren datum bestonden. Tenslotte is met betrekking tot de onder zoeken tegen de beide geestelijken, allerminst, óók niet in het onderzoek tegen pastoor B., uitgegaan van de opvatting dat, bij het ontbreken van elke aanwijzing omtrent een begaan strafbaar feit,, ten aanzien van be dienaren van den godsdienst, niettemin het in stellen van onderzoeken en het opmaken van zgnd, rapporten betreffende gedragingen, waarvan vaststaat, dat zij niet van strafbaren aard zijn door opsporings-ambtenaren geoor loofd en gewenscht zou wezen. Voorts zijn in 't onderzoek tegen pastoor V. wel degelijk dooi den betrokken wachtmeester aan den be- treffenden Officier van Justitie medegedeeld de hem bekende omstandigheden, dat reeds in 1931 een opsporingsonderzoek tegen pastoor V., terzake, van hetzelfde delict zonder resul taat was ingesteld en dat een tweetal nu op nieuw gehoorde getuigen (die inmiddels om streeks 20 jaar oud waren geworden) thans, in tegenstelling met vroeger, verklaarden, dat met hen onzedelijke handelingen waren ge pleegd. Het gerecht laat in het midden of de door W. aangegeven mishandeling heeft plaats ge had de betrokken garnizoenscommandant heeft op advies van den Auditeur-Militair zelfs geen vervolging ingesteld doch hoe wel verweerder zijn maatregel mede heeft ge baseerd op gegronde verdenking van mishan deling en niét op grond van onrechtmatige arrestatie en vasthouding van dien W. neemt, het Gerecht niettemin, en dus in tegenstel ling met verweerder zélf, dit laatste aan. Intusschen is niets gebleken, ook niet naar het oordeel van het Gerecht, van de volgende feiten, welke verweerder (den mi nister van justitie) mede tot zijn maatregel aanleiding hebben gegeven,,, t.w.: a. ontactische wijze van arrestatie van v. d. H., huiszoeking en inbeslagneming van diens geheele archief op eigen gezag, aan deze zaak gegeven ruchtbaarheid; b. ondanks mededeeling van het hoofd van politie te Oss, dat hem bij onderzoek gebleken was. dat het hier geen strafbaar feit betrof, overgegaan tot arrestatie van twee opzichters der werkverschaffing, in geen geval bena deeling tot een hooger bedrag dan f 10 aan deze zaak gegeven rechtbaarheid; c. onderzoekingen tegen de beide geestelij ken: in beide gevallen een uitvoerig onderzoek, terwijl vaststond, dat van een strafbaar feit geen sprake was. Een minderjarige (oud c.a. 20 jaar), die eerder reeds had verklaard, dat met hem niets was voorgevallen, gehoord in het bijzijn van een ongunstig bekend staan- den aangever (ooggetuige van het voorval), aan deze zaken gegeven ruchtbaarheid; d. gegronde verdenking van mishandeling van een persoon, verdacht van overtreding der Virurwapenwet,, teneinde hem tot bekentenis te dwingen: e. in verbalen in strijd met de waarheid verklaren op last of met medeweten van den Officier van Justitie te handelen. Wat dit laatste aangaat,, kan aan het gerecht worden toegegeven, dat uit den aard der zaak de Officier van Justitie de feitelijke uitvoering van het opsporingsonderzoek grooten- deels aan het inzicht en het beleid der betrokken opsporingsambtenaren, die onder zijn leiding werken, moet overlaten en van hun voorlichting en voorstelling van zaken omtrent hun bekende personen en toestanden in hooge mate afhankelijk is. Doch klager verzet zich ten stelligste tegen de daaruit gemaakte gevolgtrekking, dat hij zich voor zijn tekortkomingen die hij evenzeer blijft betwisten slechts ten deele kan verontschuldi gen met een beroep op de medewer king, voorzoover verleend, van den be- betrokken substituut-officier van Jus titie, wijl hij dezen volledig en gere geld heeft voorgelicht omtrent de personen en toestanden terzake waarvan hij een opsporingsonderzoek verrichtte en omtrent het verloop en de resultaten daarvan, en steeds op bevel of opdracht van dezen heeft ge handeld, ook wanneer dit niet door de wet gevorderd werd, terwijl hem nimmer van dezen, zijn onmiddel- lijken justitieelen chef, of van wel ken justitieelen of militairen chef ook, tijdens gemelde opsporingson derzoeken een blijk van afkeuring over zijn inzicht en beleid in en bij de fei telijke uitvoering daarvan heeft be reikt. De overplaatsing door den Inspecteur. Ook ten aanzien van de beslissing van den inspecteur der Kon. marechaussee aangaande de verplaatsingen komen de leden der brigade in een afzonderlijk klaagschrift in beroep. Elk van hen verklaart niet te weerspreken, dat genoemde beslissing niet strijdig is met eenig algemeen verbindend voorschrift, het geen dan ook niet bij klaagschrift door hen is gesteld, doch wèl blijven zij van oordeel, dat bij het nemen van die beslissing door ver weerder (den inspecteur) van de hem toeko mende bevoegdheid kennelijk een ander ge bruik is gemaakt dan tot de doeleinden waar voor die bevoegdheid is gegeven. Weshalve klager den Centralen Raad van beroep eerbiedig verzoekt, de uitspraak van het Ambtenarengerecht te 's-Gravenhage, rechtsprekende in militaire ambtenarenzaken d.d. 16 Juli 1938, waartegen beroep, te ver nietigen en, opnieuw rechtdoende, het be sluit of de handeling van den inspecteur dei- Kon. Marechaussee dd. 6 April 1938, hou dende klagers verplaatsing van de brigade Oss naar elders alsnog nietig te verklaren. Burgemeester Mr. A. Slob herbenoemd. Bij Kon. besluit van 12 Augustus is de burge meester der gemeente Haarlemmermeer mr. A. Slob, met ingang van 24 September 1938 opnieuw be noemd. Als je wakker wordt! en je voelt je loom en je hebt hoofdpijn, dan helpt Instantine. Dus onthoudt stilt en voorkomt pijnen Doosjes a 12 tabletten 70 ct., zakjes a 2 tabletten 15 ct. (Actv tngez Med.) Passagier trok aan noodrem en voorkwam verder gevaar. Gistermiddag omstreeks half zes consta teerden reizigers, die zich in het achterste treinstel van trein 534, komende uit Arnhem, bevonden, dat er iets niet in orde was. Onder de rijtuigen liet zich een hevig gekraak hooren. Een der passagiers trok aan de nood rem, waarop de trein spoedig stil stond. Men bevond zich toen nabij het station Ede. Het onderzoek, dat het treinpersoneel in stelde, bracht aan het licht, dat een balk van een der truckstellen was afgebroken en in den grond was gedrongen. Het was het stooten en bonken van deze gebroken balk, dat de reizigers hadden gevoeld. Het defecte treinstel werd afgekoppeld en de reizigers, die zich hier bevonden werden zooveel mogelijk in de voorste stellen onder gebracht, waarna de ingekorte trein met ver traging haar reis vervolgde. De passagiers, die geen plaats hadden kun nen vinden, begaven zich te voet naar het station Ede. wa^r zij wachtten op een inmid dels uit Arnhem ontboden extra treinstel. Daar de losgeraakte balk de spoorbaan over een afstand van 1700 Meter had ontzet, werd de extratrein uit Arnhem over het linkerspoor naar Ede gedirigeerd. Ook het verdere trein verkeer werd over een spoor onderhouden hetgeen uiteraard vertraging in den dienst ten gevolge had. Met man en macht is men doende het euvel Keuriiigseischeii voor auto- en motorlampen gewijzigd. Ook de bepalingen inzake de rijwielachter lichten aangevuld. De Staatscourant van heden bevat een vier tal beschikkingen van den Minister van Wa terstaat, waarbij gewijzigd worden de bepa lingen betreffende de keurings-eischen voor koplantaarns van motorrijtuigen, voor gloei lampen in koplampen, voor incourante kop lantaarns en voor rijwiel-achterlichten. De voornaamste wijzigingen zijn daarbij de vol gende. Niet alleen zullen de koplampen op niet-ver- blindend licht doch ook in verblindende scha keling gecontroleerd worden, waarbij zij aan den eisch van een minimum lichtsterkte zul len moeten voldoen. In overeenstemming daarmee zijn ook de be palingen voor de gloeilampen gewijzigd, waar voor een criterium is vastgesteld. Voorts zijn er soepeler bepalingen gekomen voor incourante koplantaarns. Voor zeer lichte motor-twee en drie-wielers is verder een lager minimum voor de verlich tingssterkte van de koplampen vastgesteld. Dit geldt voor motorfietsen onder de 99 cm. voor motordriewielers onder de 149 ccm, cylinder - inhoud. Deze behoeven dus geen „volwassen" koplampen te voeren. Ten slotte zijin ook de bepalingen betreffen de rijwiel-achterlichten aangevuld, met dien verstande, dat nu óók lampjes met bajonet sluiting, welke minder kans op lostrillen bie den, in de wetelijke bepalingen zijn opge nomen. Men heeft van deze gelegenheid gebruik ge maakt om allerlei andere eischen, welke in de practijk gebleken zijn. een wettelijke basis te geven. Het derde steunpunt, dat de stichting „na tionaal Centrum" hoopt in te richten is het kasteel Nijenhuis, gelegen tusschen Wijhe en Heino in Overijsel. Ook dit behoort tot de oudste kasteelen in ons land, maar is grooten- deels in den ouden toestand gebleven en goed onderhouden evenals de parkaanleg. Oude schrijvers melden, dat kasteel Nijen huis gebouwd werd in 1337. Langs een prachtige oprijlaan komt men van den straatweg door de buitenpoort aan het met een hek en gracht afgesloten binnen plein waar de bouwhuizen liggen uit het jaar 1687 en 1694. Het kasteel zelf ligt omgeven met een gracht en het oudste middengedeelte dateert uit de 16e eeuw. Over de brug ligt voor den ingang een klein binnenpleintje tusschen de twee zijvleugels, die in de 17e of 18 eeuw zijn ver bouwd, want herhaaldelijk hebben verbou wingen plaats gehad. In den topgevel van het middenfront staat een wapen en daar onder het jaartal 1437. Aan den ingang zelf vindt men gebeeldhouwde palen met leeu wen en wapens uit 1700. De laatste verbou wing had plaats in 1890., waarbij hoekto rens aan Noord- en Zuidzijde zijn opgetrok ken. Aan de westzijde van het kasteel stroomt de Wierd naar de nieuwe Wetering, waarop men een fraai uitzicht heeft. Mr. A. M. Joekes over: Rechten en Plichten in de Democratie. In het kamp der Vrijzinnig-Democratische Jongeren Organisatie te Oosterbeek heeft mr. A. M. Joekes, lid van de Tweede Kamer, een rede gehouden over de rechten en plichten der democratie. Democratie omschreef spreker als een vorm van organisatie van een gemeenschap, waar in de leden in zoo ruim mogelijken kring in vloed hebben op het bestuur en waarbij uit gegaan wordt van de gelijkwaardigheid van den mensch. Een dergelijke opvatting van gemeenschapsorganisatie geeft geen stand punt weer op religieus gebied. Ook indien men van de leiding van een hoogere macht overtuigd is, kan men de democratie in dezen zin aanvaarden. In een democratisch geregeerd land is het gezag er om de leden van de gemeenschap en zijn niet de leden van de gemeenschap er om het gezag. Bij een democratisch staatsbestuur staan de volgende punten op den voorgrond Een mensch als zoodanig heeft aanspraak op geestelijke vrijheid. Het leven van een mensch is niet een menschelijk leven te noe men, voor zoover het bij het materieele blijft. De kern ligt in het geestelijk leven. Daarom stelt de democratie de geestelijke vrijheid voorop. Het tweede groote beginsel van de gelijk waardigheid is de rechtsgelijkheid. Er moet in de derde plaats ook gezorgd worden voor een rechtstoepassing die met de rechtsgelijk heid in overeenstemming is. Vroeger en ook nu nog werd er geklaagd over klasse justitie. Voor Nederland is van bewuste klassejustitie gelukkig geen sprake. Deze drie groote punten vormen nog niet tezamen een democratie. Ook nog niet als voldaan is aan de voorwaarde, dat de leden van de gemeenschap in zoo ruim mogelijken kring invloed op het bestuur uitoefenen. Voorwaarde toch voor een gezonde demo cratie is dat de leden van de gemeenschap er naar streven, dat de deelen van de gemeen schap zoo goed mogelijk worden verzorgd. In de eerste plaats geldt dit in sociaal opzicht. Democratie vereischt saamhoorigheidsgevoel. Naast de rechten staan de plichten. Demo cratie is niet bestaanbaar, wanneer niet de plichten worden nagekomen die de keerzijde zijn van de rechten. De eerste plicht voor de leden van de gemeenschap is zich rekenschap te geven van de waarden van een dergelijke gemeenschap. De tweede hoofdgedachte moet zijn, dat men een ander ook die rechten moet laten. Een derde plicht is dat men als lid van een democratische gemeenschap beseft, dat wat een deel van de gemeenschap raakt de ge heele gemeenschap raakt. Dit is de kernplicht in een democratische gemeenschap. Bij den dood van prof. Frobenius. Een herdenkingsartikel van ex-keizer Wilhelm. DOORN, 15 Augustus, Naar aanleiding van het overlijden van den Duitschen geleerde professor Frobenius publiceert ex-keizer Wilhelm, wiens vriend en medewerker de overledene was, het volgende herdenkings artikel: Ik betreur met mijn Doornsche arbeidsge meenschap het verlies van ons voornaamste lid, Geheimrat Professor Frobenius. Hij was het, die mij bij de oprichting en leiding der Doornsche arbeidsgemeenschap terzijde stond en uit de volheid van zijn weten en zijn gedachtenrijkdom voor mijn doeleinden en ideeën den weg naar de verwezenlijking opende. Het waren nieuwe wegen, welke hij de wetenschap van het cultuuronderzoek wees. wegen die hij reeds als jongeling met opge- werkheid en durf had bestreden, die in 't ver loop van zijn arbeidzaam onderzoekersleven en van zijn onvermoeid streven tot roemrijke re sultaten leidden en ons een heerlijk perspec tief in de toekomst van het cultuuronder zoek ontsloot. Met geniale durf heeft hij hoog uit gaande boven de schoolwijsheid van het ver droogde specialistendom het gewaagd de gansche volheid der verschijningen op het aardrijk en in de oneindigheid van den kos mos als „substantie" ten grondslag te leg gen aan zijn vormend denken, waardoor hij tot nieuwe probleemstellingen over het wezen der cultuur en haar veranderingen kwam. Zijn ontdekkingen op het gebied der prae- historie hebben den zoekenden geest een blik in het duister der grijze voorgeschiedenis mogelijk gemaakt, hebben hem, die schou wend vermoedde en vermoedend schouwde, den weg gewezen om het raadsel van de wor dende en de geworden menschheid dichter tot zijn oplossing te brengen. In de oudste documenten, zoowel als in de nog levende resten van de dramatische ver beelding van mythische voorstellingen vond hij 't in symbolen uitgedrukte menschelijke ver langen naar het bovenaardsche. In „pai- deuma" vond hij het goddelijke in de mensche lijke inborst, dat in den loop van duizenden jaren onder de groeiende hegemonie van het intellect op den dwaalweg van de zuivere doel bewustheid werd afgeleid. Hij herkende daarin de hooge missie, de menschheid weder op den weg der ware cul tuur te wijzen, haar den zin voor „openba ringen" weer te openbaren en haar daardoor van den, in de machine belichaamden kwel geest van onzen tijd te bevrijden. In zijn eigen, hartstochtelijke ontroering heeft hij ons de ontroering van onze voor ouders als de bron van alle cultuur leeren erkennen. Behalve deze erkenning heeft hij de rol op zich genomen van een vormer van den menschelijken geest in den zin van het „videant consules" dat hij als maanwoord aan het slot van zijn aan mij gewijde ver handeling over de „beroepen" zette, als maan woord om te onderzoeken „van waar op bij vulling van het zich snel ledigende bronbassin der geestelijke waarden te hopen is". Dit maanwoord willen wij. die geroepen zijn een cultureele verantwoordelijkheid te dragen, in herinnering aan den grooten mees ter van het cultuuronderzoek ter harte nemen Onzen wetenschappelijken arbeid in zijn geest voort te zetten zal ons doel en streven zijn". Een halve eeuw geleden Uit Haarlem's Dagblad van 1888. 16 Augustus: Door de HaarlemZandvoort Spoor wegmaatschappij werden verleden week Zondag ongeveer 8000 personen ver voerd. Ernstig ongeluk in Amsterdamsche haven aan boord van Noorschen walvischvaarder. Amsterdamsch koopman en Noorsch matroos gedood. AN boord van den Noorschen ival- A vischvaarder „Terje Viking", lig- gende in het Hendrikdok van de Amsterdamsche Droogdokmaatschap pij te Nieuwendam, is gisteravond een zeer ernstig ongeluk gebeurd. Twee personeneen 56-jarige Am sterdamsche opkooper en een 30-jarige Noorsche matroos zijn hierbij om het leven gekomen. Omstreeks vijf uur gistermiddag klom de opkooper aan boord van den walvischvaarder om zooals deze kooplui wel meer doen eens rond te neuzen of er op het schip niets van zijn gading was. In een der traantanks. die niet in gebruik is, ontdekte de koopman een hoeveelheid oud-roest en oude touwwerken. Om dezen ouden rommel van dichtbi.) te be kijken en nader op hun waarde te taxeeren, daalde de koopman in de 10 meter diepe traantank af, zonder echter den kapitein van het schip of één der andere opvarenden van zijn voornemen in kennis te stellen. Nauwelijks was de koopman een tiental treden in het ruim afgedaald, toen Dij het evenwicht verloor en naar beneden stortte, waar hij be wusteloos bleef liggen Een Noorsch matroos, die het ongeluk zag gebeuren en die den koop man te hulp wilde komen onderging hetzelfde lot. Ook hij viel naar beneden op het moment, dat hij nog maar enkele treden in de tank was afgedaald. Een tweede matroos, die eveneens te hulp was gesneld en zich ook naar beneden wilde begeven, ontdekte nog juist bijtijds dat er iets bijzonders aan de hand moest zijn. Reeds was hij enkele treden van het trapje afgedaald, toen hij een eigenaardige gaslucht waarnam. Onmiddellijk begreep hij toen, dat zoowel de koopman als zijn kameraad door dit gas bedwelmd waren geraakt toen zij zich naar den bodem van de tank wilden begeven. Deze tweede matroos wist, zich nog juist bij tijds te herstellen. Hij werkte zich met een uiterste krachtsinspanning naar boven, waar hij bewusteloos op het dek neerviel. Inmiddels hadden ook andere opvarenden bemerkt dat er bij de bewuste tank iets niet in orde was. Velen snelden te hulp en nadat men gasmaskers had gehaald, daalden enkelen in de traantank af. De twee slachtoffers wer den naar boven gehaald. Hoewel onmiddellijk kunstmatige ademhaling werd toegepast, ble ken de levensgeesten bij beiden reeds geweken te zijn. De politie van het bureau Adelaarsweg heeft de brandweer, den gezondheidsdienst en de havenautoriteiten van het ongeluk in kennis gesteld. Een nauwgezet onderzoek wordt ingesteld. De aard van het gas is nog niet vastgesteld kunnen worden. Omtrent het ongeluk vernemen wij nbg nader, dat de brandweer een gasmonster heeft genomen, dat onderzocht zal worden en met behulp waarvan men den aard van het gas hoopt vast te stellen. De namen der slachtoffers zijn: L. Matte- man, opkooper te Amsterdam en H. Seeberg, matroos aan boord van den walvischvaarder. Het schip dat ter reparatie in het dok is op genomen vaart onder Engelsche vlag. De Officier van Justitie bij de Arrondisse mentsrechtbank te Amsterdam zai heden ter plaatse een onderzoek instellen. De lijken van de twee slachtoffers zijn in den loop van den avond naar het Binnengasthuis vervoerd. ZONDER SCHADELIJKE LAXEERMIDDELEN en U zult 's morgens „kiplekker" uit bed springen. lederen dag moet Uw lever minstens een liter gal ln Uw ingewanden doen stroomen. Wanneer deze stroom van gal onvoldoende is, verteert Uw voedsel niet. het bederft. U voelt U opgeblazen. U raakt verstopt. Uw lichaam Is vergiftigd en U bent humeurig, voelt U el lendig en ziet alles somber in. De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmiddelen, f» moet CARTER'S LEVERPILLETJES nemen om een liter gal vrij te doen stroomen en U ZAïlt weer geheel fit zön. Onschadelijk, plantaardig, zacht, onovertroffen om de gal te doen stroomen. Eischt Carter s Lever- pilletjes bjj apothekers en drogisten. L U.76. (Adv. Ingez. Med.) Door electrischen stroom gedood. Vanochtend had de 37-jarige mejuffrouw J. van der Wielen—Dekkers, bij haar werkzaam heden in het hotel van Alem te Oss het onge luk, bij het inlasschen van een verlengstuk in het stofzuigersnoer met den electrischen stroom in aanraking te komen, waardoor zij op slag gedood werd. Het slachtoffer laat een man en vier kin deren achter. OPENSTELLING KASTEEL HARDENBROEK 16 AUGUSTUS. Men deelt ons mede, dat het eerste steun-', punt van de stichting Nationaal Centrum, het kasteel Hardenbroek. niet zooals aanvankelijk gemeld van 22 Augustus af voor bezoekers is opengesteld, doch reeds met ingang van Dins dag 16 Augustus, voor het publiek toegan kelijk is.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 5