Haarlem's Dagblad Jonge werkloozen maakten een Jubileumsschild. ■n~{ POFFERTJES en WAFELEN WESSELING Berlijnsclie Ontstemming. 't Huwelijksbootje had het druk in Juni. NAJAARS-MODELLEN Haarlem trekt inwoners Fa. VAN BASTEN Import van haring in België afhankelijk van invoervergunning. Tijdens de feestweeh zal het aan hun gebouw lichten. Het belangrijkste 56e Jaargang No. 16921 Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Zaterdag: 20 Augustus 1938 Abonnementen per week f0.25. p maand f 1.10. per 3 maanden f 3.25 franco per post f3.55. losse nummers t> cent per ex. Advertentiên i 1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.3S. Reclames f 0.60 per regeL Regelabounecuentstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elk® regel ineer f 0.15. Groentjes «ie rubriek. O De Berlijnsche pers is zeer ontstemd over de jongste redevoeringen van Roosevelt en zijn minister van Buitenlandsche Zaken, Cor- dell Huil. Het is duidelijk dat Duitschland zijn handelsrelaties met de Vereenigde Staten gaarne zou verbeteren. Het heeft pogingen tot toenadering gedaan. Roosevelt en Cordell Huil hebben die beantwoord met de totali taire staten openbare standjes over hun be leid te maken en opnieuw te kennen te geven, dat het oorlogsgevaar eigenlijk alleen uit dien hoek te duchten is. Dit ergert Berlijn. Het begrijpt niet dat men de autoritaire staten te dezen aanzien zooveel meer wantrouwt dan de democratisch-geregeerde. En als het zegt dat een parlementaire bewindsvorm geen waarborg is tegen het ondernemen van een oorlog heeft het ongetwijfeld gelijk. Maar de meeste menschen vinden den autoritairen regeeringsvorm in dit opzicht veel gevaarlij ker en daarbij baseeren zij hun meening niet alleen op de geweldige verheerlijking van het militairisme die in deze landen heerscht en die zeer opvallend verschilt van de houding, die de andere volken op dit punt aannemen, maar ook op de historie. Het is niet te loochenen dat de historie bewezen heeft, dat autoritaire regeeringsvor- men, met de opvoeding van de volken in krijgshaftigheid-als-levensideaal, schier on vermijdelijk tot oorlog voeren. De voorbeelden zijn talloos. Men kan ze in de Oudheid vinden en er den strijd van Sparta tegen Athene, de historie van het Romeinsche Rijk en nog veel meer bij citeeren, men kan met niet minder resultaat de moderne geschiedenis gaan raad plegen. 'Als Frankrijk zoo beducht is voor de autoritaire staten als nu al sinds jaren tel kens weer blijkt, dan heeft het daarvoor re denen te over in zijn eigen vaderlandsche geschiedenis. Het zal er straks nog eens in het bijzonder aan herinnerd worden als op 5 Sep tember de herdenkingsartikelen en -boeken over Lodewijk XIV zullen verschijnen. Want op dien dag zal het drie eeuwen geleden zijn dat deze veroveraar en onruststoker in Euro pa, als „de Zonnekoning" door de historie in een vreemd verheerlijkend licht geplaatst, werd geboren. De Fransche geschiedenis biedt overeenkomstige herinneringen aan de beide Napoleontische tijdperken, gekenmerkt door wapenroem, maar in beide gevallen tenslotte door ondergang en uitputting van Frank- rijks Europeesche hegemonie. „We begrijpen het heel goed", zei mij van den zomer een oude Franschman, „want wij zijn vroeger ook zoo geweest". Niet alleen in de Fransche historie zijn deze voorbeelden te vinden. Ook in de Duit- sche ieder herinnert zich de geweldige be wapening van Duitschland, die aan den oor log van 1914 voorafging, al was het régime van de Hohenzollerns dan minder autoritair dan het huidige en in die van vele andere landen, teveel om op te gaan noemen. Er komt bij dat de menschelijke natuur nu een maal meebrengt dat autoritaire regeerings- vormen een zekere hoogspanning in binnen- en buitenland verwekken die veelal tot uit- barstingen leidt. Burgerlijke dictituren heb- ben daarbij een beperkten levensduur twin- tig jaar schijnt zoo ongeveer het maximum - en als regel is gebleken dat zij tenslotte hun j toevlucht in oorlogen moesten zoeken om zichzelf te redden. Nu kan men in Berlijn wel beweren dat dit alles niets bewijst en dat men daar nu een autoritair bewind heeft dat alle vorige ervaringen beschaamd zal doen staan, maar de interventie in Spanje, de verovering van Oostenrijk, de houding jegens Tsjecho- Slowakije zijn voor verreweg de meeste men schen in andere landen even zoovele redenen om daaraan te twijfelen. En de voorbeelden, door Italië's aanval op en verovering van Abessinië gegeven en door Japan's oorlogen in Mandsjoekwo en China het woord „con flict" misleidt heusch geen mensch zijn al evenmin bemoedigend. Daarbij wekt de zon derlinge economie van de autoritair-gere- geerde staten bezorgdheid en hebben de Jo denvervolgingen Duitschland's goeden naam in de democratische landen ontzettend bena deeld. Wat Roosevelt en Cordell Huil gezegd hebben schijnt Berlijn te verbazen en teleur te stellen. Maar het heeft in de democratisch- geregeerde landen geen verbazing gewekt. We zijn allemaal beducht hoe het met de dicta turen zal gaan. Vergissen we ons, zooveel te beter. Wij zouden hierin niets liever doen dan ons vergissen. Maar wij zijn verre van gerust. R. P. Haarlem in cijfers. Volgens de statistische gegevens van de ge meente Haarlem bedroeg het aantal geboor ten, berekend per 1000 inwoners over een vol jaar, in de maand Januari van dit jaar 17.90, in Februari 20.09 en in Juni 19.71 (vorig jaar Juni 15.59.) Het sterftecijfer bedroeg over Juni 8.83 tegen 7.34 in Juni 1937. Het vestigingscij- fer bedroeg in dezelfde maand in 1938 70.28 en in 1937 81.05. Het vertrekcijfer was resp. 64.31 en 62.58. Huwelijken. Bij de huwelijken heeft zich dit jaar in Juni het merkwaardige geval voorgedaan, dat er veel meer paartjes in Juni dan in Mei in het huwelijksbootje zijn gestapt. In Mei werden in totaal 95 huwelijken voltrokken en in Juni 133. terwijl dit aantal in 1937 slechts 108 was. Van de in het eerste half jaar voltrokken 487 huwelijken werden er 200 kerkelijk ingezegend. Nog veel buitenlanders. Hoewel het aantal zich in onze stad vesti gende buitenlanders nog vrij aanzienlijk is, valt er toch een kleine vermindering te con- stateeren in vergelijking met verleden jaar. Toen zijn nl. 270 buitenlanders in Haarlem ko men wonen en in het eerste halfjaar van 1938 255. Hieronder waren 9 Amerikanen, 6 Bel gen, 144 Duitschers, 7 Engelschen, 2 Fran- schen, 34 Hongaren, 14 Italianen. 31 Oosten rijkers, 3 Polen, 17 Tsjecho-Slowaken, 6 Zwit sers, overige nationaliteiten 6, zonder natio naliteit eveneens 6. Onze Bloembollencultuur. Stijging in aantal K.G. en geldswaarde. Volgens de officieele opgave van het Cen traal Bureau voor de Statitslek te 's-Graven- hage bedroeg de bloemibollenuitvoer in Juli 1938: 159.339 K.G., ter waarde van f 98.513 (tegen 125.055 K.G., ter waarde van f 82.399 in Juli 1937) In het tijdperk Januari—Juli 1938 bedroeg de uitvoer 5.085.117 K.G. ter waarde van f 3.322.406 (tegen 3.973.310 K.G. ter waarde van f 2.471.766 in het tijdperk Januari—Juli 1937). Haarlem Gr. Houtstr. 19 Damesconfectie - Pelterijen bericht de ontvangst van nieuwe (Adv. Ingez. Med.) 489 personen meer gevestigd dan vertrokken. Dat Haarlem nog aantrekkingskracht voor vele Amsterdammer-s bezit, behoeft vermoe delijk niet gememoreerd te worden, doch het is altijd de moeite waard vermoedens met cij fers te kunnen bevestigen. Welnu in het eer ste halfjaar hebben zich 819 Amsterdam mers in Haarlem gevestigd, ferwijl er slechts 689 hiervandaan naar de hoofdstad vertrok ken. Voor onze stad dus een overschot van 130 personen. Eveneens een overschot had men tegenover de gemeenten Haarlemmerliede, Heemstede en Velsen. Daarentegen was er een verlies te boeken tegenover Bennebroek en Bloemendaal. Vooral Bennebroek bleek sterk in trek te zijn, want er vertrokken 36 Haar lemmers naar die gemeente, terwijl slechts 9 personen uit Bennebroek in Haarlem kwa men. In Bloemendaal vestigden zich 331 Haarlemmers, waartegenover slechts 221 ves tigingen uit Bloemendaal in Haarlem ston den. In totaal prefereerden 4606 personen onze stad boven andere plaatsen in ons land, een houding welke door 4123 anderen niet werd gedeeld, want zij vertrokken, hetzij uit voorkeur voor een andere woonplaats, hetzij uit noodzaak, naar elders. Groote Houtstraat 155 - Telef. 11159 Voor TAPIJTEN en LINOLEUM (Adv. Ingez. Med.) 's-GRAVENHAGE, 20 Augustus. Naar wij vernemen heeft de Belgi sche regeering bij K. B. van 10 Au gustus j.l. den invoer van gedroogde, gerookte of gezouten haring afhanke lijk gesteld van een invoervergun ning. Dat dit besluit zeer nadeelig voor de Nederlandsche haring- visscherij is, is duidelijk, want tot nu toe was de Nederlandsche invoer ge heel vrij Reeds zijn verschillende auto's, die haring naar België vervoerden, aan de Nederlandsch-Belgische grens aange houden en teruggestuurd, wanneer geen vergunning kon worden getoond. De vereeniging Handelsbelangen te Scheveningen heeft zich in verbinding gesteld met het departement van Economische Zaken ter bespreking van den nieuwen toestand door dit Belgische Koninklijke Besluit ge schapen. Het nieuwe Postkantoor te Heemstede. Komt aan den Binnenweg. Naar wij uit betrouwbare bron ver nemen is het buitenplaatsje „Land en Spaarnzicht" aan den Binnenweg, schuin tegenover het Res Novaplein, aangekocht voor den bouw van het nieuwe postkantoor te Heemstede. Met schoolbouw in Florapark wordt spoed betracht. Het afbreken van de villa in het Flora park, waar de nieuwe openbare school voor Haarlem-Zuid zal worden gebouwd is dezer dagen gegund. Daar er in deze villa nog eenig beeldhouwwerk en houtsnijwerk voor komt, moet de slooper nog een aardig bedrag toebetalen. Naar wij vernemen zal met den bouw der nieuwe school spoed betracht wor den. VERKEERSDAGEN. Door het Verbond van Vereenigingen voor Veilig Verkeer zullen op Dinsdag 27 Sep tember, Woensdag 28 September en Don derdag 29 September a-s. in ons land Ver- keersdagen worden gehouden, teneinde de weggebruikers nog eens nadrukkelijk te herin neren aan den plicht om in eigen en anderer belang de verkeersregelen nauwlettend in acht te nemen. Zoo ziet het verlichte jubileumschild, dat de jeugdige werkloozen maakten, er aan den voorkant uit en Hoe het er van voren en., van den achterkant uitziet: In de feestweek, welke ter eere van het regeeringsjubileum van HM. de Koningin georganiseerd zal worden en die nu al nader komt. zal de gevel van de Centrale Werkplaats voor jeugdige werkloozen. Spaarnwouder- straat 12, versierd zijn met een ver licht schild. Ongetwijfeld zal dit schild veler belangstelling trekken. De lamp jes rondom zullen achtereenvolgens uit en aan gaan zoodat t den Indruk geeft alsof er een gekleurde slang omheen cirkelt. Zooiets levendigs valt natuurlijk zeer op en waar ook de overige illuminatie in de nationale kleuren op aantrekkelijke manier is uitgevoerd zal het geheel ongetwijfeld een prachtige bijdrage vormen tot de feestkleedij, waarin onze stad gesto ken wordt. Velen zullen als de feestweek er is al die illuminaties alleen van den buitenkant be wonderen en er verder aan voorbij gaan. en dat is logisch want daarvoor is het feest. Maar toch men zal goed doen bij dit schild voor de Centrale Werkplaats van jeugdige Werkloozen "til te blijven staan en zich te realiseeren velke de keerzijde van deze flonkerende me- laille is. Deze keerzijde vormt dit keer echter geen tegenstelling tot den voorkant maar is er geheel in harmonie mee. Eigenlijk zouden we kunnen zeggen dat het schitterende schild aan den voorkant 't symbool is van den onge twijfeld ook schoonen arbeid, waar van we de bewijzen aan den achter kant opmerken. Daar zien we nl. de ingenieuze manier, waarop 270 lamp jes met 1080 contactjes bevestigd en met 168 draadjes verbonden zijn met het toestel, dat den toevoer van de electriciteit en de juiste distributie er van verzorgt. Al dit werk werd nl. verricht door de Jeugdige Werkloozen die onder lei ding van den heer T. H. Faber in de Centrale Werkplaats aan de Spaarn- wouderstraat arbeiden. Het werkstuk is een resultaat van de afdee- lingen electriciteit, bankwerkerij en schilder werk. Het ontwerp is van den heer T. H. Fa ber zelf en de teekening werd vervaardigd door den heer J. van Lemel. den leider van de afdeeling electriciteit, welke de mechaniek van het schild construeerde. De bankwerkerij, die onder leiding van den heer w. v. d. Heyde werkt, leverde de voetstukken etc. De schil ders zorgden uiteraard voor de frissche tinten. De timmerafdeeling trok het geraamte op. Alle onderdeelen van de mechaniek zooals ko peren contacten, aansluitklemmen. contact- armen, asjes met tusschenblokjes, snaar schijven werden door de jeugdige werkloozen zelf vervaardigd. Zoo kwam door samenwer king tusschen de verschillende afdeelingen een keurig stuk werk tot stand. De dienst van de centrale werkplaats res sorteert onder den directeur van den werk- loosheidsdienst in Haarlem, dén heer J. Vader. De jeugdige werkloozen, die op de arbeids beurs bij een bepaald vak ingeschreven staan, kunnen hier gelegenheid vinden om hun tijd nuttig te besteden. Het perceel Spaarnwou- derstraat 12 is een oud schoolgebouw dat de werkloozen momenteel zelf bezig zijn van binnen geheel te verbouwen. Het kantoor voor den leider, den heer Faber. en het kantoor voor personeele zaken, waar de administratie van het werk met kaartsystemen door de jon gens zelf wordt bijgehouden, de teekenkamer, de electric!teifcs-, schilders- en bankwerkers werkplaats zijn reeds gereed. De benoodigde meubelen verstelbare teekentafels e.a. wer den ook door de jeugd zelf gemaakt. Thans is men hard bezig aan het inrichten van den timmerwinkel en de meubelmakerij. In den zomer werken hier ongeveer 30 jon gens. Des winters ongeveer 80. Het schild, dat in de feestweek van den ge vel van hun gebouw zal stralen, zal getuigen van hun kracht. e. C v: -i" 'V f Het woord is aan Ralph Waldo Trine: Wenscht gij een macht tn de wereld te zijn? Wees dan u zelf. De ongeregeldheden in Britsch- Gnyana. GEORGETOWN. 20 Augustus. Tijdens nieuwe ongeregeldheden te Georgetown in Britsch Guyana, welke het gevolg zijn van de staking van de arbeiders op de suikerplanta ges. heeft de woedende menigte een deur waarder doodgeslagen, terwijl verscheidene politiemannen werden gewond. dit is de andere kant. Hier krijgen we een beeld van het verrichte werk. Duidelijk zien we ook hier den vorm van de kroon en de letter W. Het wiel op den voorgrond zorgt al draaiende ervoor dat de lampjes, voorop op het schild rondom aangebracht, overeenkomstig circuleeren, zoodat het 't effect krijgt van een tollende verlichte slang. Hedenmiddag is van de werf van de Ilaar- lemsche Scheepsbouw Maatschappij de „Prins Bernhard" te water gelaten, een schip van 700 ton, gebouwd voor het Gemengd Bedrijf Vaartuigen dienst Suriname. Op de plechtig heid van de tewaterlating komen wij nog in ons blad van Maandag terug hier geven wij reeds een foto van het schip even voor de te water lating. NOG STEEDS KUNT U HE E R L LJ K E ETEN BIJ GR. HOUTSTRAAT 176 TELEF. 10737 Wij bezorgen door geheel Haarlem en omstr. (Adv. Ingez. Med.) HEDEN: 14 PAGINA'S. HAARLEM EN OMGEVING. pag. Haarlem trekt nog inwoners. 1 In de maand Juni zijn vele Haarlemmers in het huwelijksbootje gestapt. 1 Het nieuwe Postkantoor te Heemstede zal op een terrein aan den Binnenweg ge bouwd worden. 1 Jeugdige Haarlemsche werkloozen hebbeu een fraai jubileumschild vervaardigd, dat tijdens de feestweek gebruikt zal worden. 1 Bioscopen. 6 De Gemeenterekening van Heemstede over 1937 sluit met een batig saldo van f 134.685. 10 BINNENLAND. Onze gezant te Berlijn, mr. C. Ridder van Rappard, is aan de gevolgen van het hem overkomen auto-ongeluk overleden. 3 De minister van onderwijs verdedigt in een Memorie van Antwoord de kweekschool met vierjarige opleiding. 3 De minister van economische zaken stelt verdere uitkeering van voorschotten aan tuinders in het zicht. 3 BUITENLAND. De Kleine Entente beraadslaagt te Bied over de actueele Europeesche vraagstuk ken. 2 In de Spaansehe wateren is wederom een Engelsch schip tot zinken gebracht. 4 De Japanners hebben Poetsjau, een Chincc- sche militaire basis aan de Gele Rivier, bezet. 4 Barcelona Ls gisteravond tot driemaal toe hevig gebombardeerd; cr vielen vele slachtoffers. 4 ARTIKELEN. R. P.r Berlijnsche ontstemming. 1 Plaat van de week: De Duitsche manoeu vres. 3 Dr. E. van Raalte: De Interparlementaire Unie vergadert in Den Haag. 4 Dr. W. G. N. van der Slcen: Per auto en boot door Zuid-Afrika. 5 H. D. Vertelling: „De stem" door J. P. Baljé. 5 J. H. de Bois: Litteraire kantteekeningen. 5 Financieel-economisch weekoverzicht „Een zeker vertrouwen 5s bezig zich te vormen 7 Ons wekelijksch knippatroon. n G. H. W.: De „Queen Mary" vergaart nieu wen roem. n De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op £0

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1