Haarlem's Dagblad
KROUWELS
Hearst tegen de
Rassenpolitiek.
Ochtendbeurs Amsterdam
H.M. de Koningin
spreekt
tot haar volk
56e Jaargang No. 16926
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Dru kkerij N.V.
Bureaux: Croote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054'
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 26 Xugustus 1938
Abonnementen per week f0.25. p maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25 franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regel» f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regel.
Regelabonuemcntstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60, elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
De Amerikaansche „krantenkoning" Wil
liam Randolph Hearst, die een heele verza
meling dag- en weekbladen bezit is plotseling
van leer gaan trekken tegen de Duitsche en
Italiaansche rassenpolitiek. In al zijn Zon
dagsbladen tegelijk heeft hij er een zelf
geschreven artikel tegen gepubliceerd. Het
heeft sterk de aandacht getrokken in de
Vereenigde Staten, omdat Hearst en zijn
bladen tot dusver juist sympathie voor
Duitschland waren blijven betoonen. Boven
dien is de beschouwing op zichzelf opmerke
lijke lectuur.
De poging van Hitler en van Mussolini, die
hem imiteerde, teneinde de wereld open te
stellen voor het Arische ras, is volgens Hearst
waardeloos. Indien het Arische ras niet voor
zichzelf kan zorgen in den strijd met andere
rassen, is het een minderwaardig ras en be
hoort het niet te worden gehandhaafd. Het
staat echter vast, dat het niet zal blijven be
staan door uit zijn midden alle volken van
superieure intelligentie of energie te verwij
deren, voor welker concurrentie het bevreesd
zou kunnen zijn. Rassen worden niet sterk door
inteelt. Amerika is thans de sterkste natie ter
wereld, niet wegens haar inteelt, doch ten
gevolge van haar vermenging. Amerika al
dus Hearst is in dezen tijd de sterkste,
rijkste, meest vooruitgaande en meest wel
varende natie, omdat wij niet uit een zooge
naamd „zuiver" ras bestaan, omdat wij niet
zijn bedorven door inteelt, omdat wij juist
géén honderd procent Ariërs zijn, doch omdat
wij een gemengd ras vormen, een karakter
vol krachtig ras, ontwikkeld volgens de we
tenschappelijke principes van vermenging en
natuurlijke selectie.
Europa moge zijn Arische ras en zijn Ari
sche oorlogen hebben, zijn Arische vooroor-
deelen, zijn Arische tyrannieën, zijn Arische
resten en afval. De zuiverheid geldt niet uit
sluitend voor het bloed, doch zij is van meer
beteekenis voor den geest Het zuiverste ras
aldus Hearst is het ras met de zuiverste
principes en practijken, het ras met de hoog
ste en edelste idealen en prestaties.
Amerika is de meest welvarende natie, om
dat wij in ons hebben opgenomen, geassimi
leerd en verwerkt de geestelijke en lichame
lijke deugden van vele andere groote volken;
omdat wij hebben ontvangen de beste gees
ten, de beste lichamen, de beste kwaliteiten
van de meest vooruitstrevende individuen van
andere assimileerbare rassen. Daarom stelt
Hearst den eisch, dat het vrije Amerika den li
beralen en verlichten weg moge volgen, dat
het allen welkom heet aan zijn kusten, slechts
vragende, dat zij als volken assimileerbaar
zijn en als individuen hun toewijding schen
ken aan de democratische instituten, welke
Amerika een gelukkig land hebben gemaakt
voor de Amerikanen en een veilige haven voor
de anderen.
Er zijn dingen in het betoog van Hearst,
met name waar hij uitpakt over de Amerikaan
sche voortreffelijkheid, die men niet zonder
glimlach lezen kan. Maar er staan andere
opmerkingen in, vrij van eenig nationalistisch
vooroordeel, waarmee velen van harte zullen
instemmen. En tot hen behoor ik. Ook ik ben
van meening dat een ras niet zal blijven be
staan door uit zijn midden volken van hooge
intelligentie te verwijderen. Ik doe daar boven
dien humanistische overwegingen bij gelden,
die naar mijn overtuiging tot het hoogste bezit
van onze beschaving behooren. En daarom
stem ik niet alleen in met de hooge waarde
die Hearst aan den geest toekent maar ook en
vooral met zijn krachtige uitspraak: ,.Het zui
verste ras is het ras met de zuiverste principes
en praktijken, het ras met de hoogste en edel
ste idealen en prestaties".
Hearst is er kennelijk van overtuigd, dat dit
ras, met al zijn vermengingen, het Ameri
kaansche is. Nu jazulke zelfverheerlijking
is bij vele andere volken ook gebruikelijk. Zij
betoogen het elk voor zich en geen van de
andere geeft het toe. Een wereldkampioen
schap op dit gebied is nimmer erkend en zal
ook wel nooit erkend worden. Maar het stre
ven, de aanvaarding op zichzelf van zulk een
doel is gToot en inderdaad voor allen aanvaard
baar. Inderdaad zullen wij allen, geloof ik, ons
het nobelste ras voorstellen in zulke termen
of daarmee overeenkomende termen als
Hearst bezigt.
En daarom zal deze luide stem uit de
Nieuwe Wereld in dezen tijd toch ook in de
Oude Wereld indruk maken. Het is niet te
loochenen bovendien dat de Amerikanen een
krachtig volk vormen met een weerstands
vermogen en een energie, die de Oude We
reld herhaaldelijk beschaamd doen staan en
twijfelen aan haar eigen toekomst. Aan twij
fel lijdt men in de Vereenigde Staten niet.
De Amerikanen vormen nog een jong volk,
het lijdt aan vele euvelen maar het toont
steeds meer de kracht om ze te overwinnen.
En het is veelbe te ekenend dat het de Oude
Wereld de les gaat lezen in nobele bedoelin
gen en idealisme.... R. P.
VERLIES EN WINST BIJ IIET
STAATSyiSSCHERSHAVENBEDRIJF.
Volgens de Verlies- en Winstrekening over
1937 van het Staatsvisschershavenbedrijf
bedroeg het nadeelig saldo over genoemd
dienstjaar f 159.286.75, welk nadeelig saldo in
hoofdzaak was ontstaan door het verlies op
de exploitatie van de haven ten bedrage van
1 181.616.01.
Ook in Alphen gevallen van
kinderverlamming.
De kinderverlamming heeft zich thans ook
in twee gevallen in Alphen aan den Rijn ge
openbaard. Een driejarig jongetje, bij hetwelk
Donderdagmorgen de ziekte was geconsta
teerd, is Donderdagmiddag reeds in het Aca
demisch ziekenhuis te Leiden overleden.
Een kindje van negen maanden, dat even
eens ernstig bleek aangetast, is in het zie
kenhuis ter verpleging opgenomen.
De bewaarscholen in deze gemeente zijn
voorloopig gesloten.
In Waddinxveen is Donderdagmorgen het
vierde en in Boskoop het zevende geval vast
gesteld.
Te Tilburg slachtoffers van de
ziekte van Weil.
In het ziekenhuis te Tilburg werd vorige
week Vrijdag de heer P. Jansen opgenomen,
daar zich bij hem verschijnselen voordeden
van de ziekte van Weil.
Hij had met anderen gezwommen in het z.g.
Franseloods, bij den Abcovensen dijk onder
Goirle. Donderdag is J. overleden.
In den loop van de laatste dagen zijn op
nieuw eenige jongens in het ziekenhuis op
genomen, lijdende aan de ziekte van Weil.
Hei aantal patiënten bedraagt nu reeds tien.
Allen hebben zij in het Franseloods gezwom
men. Onder deze tien zijn acht Tilburgers en
ttfee jongens uit Goirle. Van enkelen is de
toestand vrij ernstig.
Een vlieger van het Amerikaansche leger slaagde er in deze merkwaardige foto
te maken van een vulkanische uitbarsting van den Mayon, een vulkaan op de
Philippijnen.
De Haarlemsclie Belastingen.
Opcenten-quaestie nog niet definitief beslist.
Onze lezers weten dat de Minister van
Financiën, na overleg met den Minister van
Binnenlandsche Zaken, gebruik gemaakt heeft
van zijn bevoegdheid hem in de wet op het
Werkloosheidssutosidiefonds ten opzichte van
gemeenten die extra uitkeeringen uit dit
fonds vragen ter dekking van het tekort op
de begrooting gegeven, om zelfstandig de op
centen op de belastingen voor Haarlem hoo-
ger te bepalen dan door den gemeenteraad
was geschied. De opcenten op de Personeele
Belasting zijn voor het jaar 1938 van 185 op
195 gebracht en de opcenten op de Gemeente-
fondsbelasting van het belastingjaar 1938/39
van 55 op 75.
De meerdere opcenten worden door de rijks
belasting-administratie meteen op de aan
slagen gebracht. Omdat de beslissing van den
Minister wat de gemeentefondsbelasting be
treft vertraagd is geworden heeft dit er toe
geleid, dat men op het belastingkantoor dit
jaar laat is met het uitzenden der aanslag
biljetten.
De quaestie van de verhoogde opcenten is
evenwel nog niet definitief beslist. De meer
dere opcenten zijn pas invorderbaar als de
gemeenteraad een besluit neemt tot verhoo
ging van de opcenten. Er loopen reeds eenigen
tijd onderhandelingen over het goedkeuren
van de gemeentebegrooting voor 1938. Daarop
was toen de raad die vaststelde een tekort-
van 1.067.000, waarvoor extra uitkeeringen
aan het rijk zijn gevraagd. Het college van
B. en W. staat, zooals wij reeds eerder hebben
medegedeeld, op het standpunt, dat verhoo
ging van het aantal opcenten voor Haarlem
ongewenscht is in verband met de concur
rentie die Haarlem ondervindt van de rand
gemeenten die met minder opcenten kunnen
volstaan. Het zal van den afloop van deze
onderhandelingen afhangen of de gemeente
raad er voor gezet zal worden de besluiten
te nemen om de opcenten-verhooging defini
tief te doen zijn, opdat die dus ook ingevoerd
zullen kunnen worden.
Onze indruk is intusschen, dat de kans dat
Haarlem de verhoogde opcenten niet zal be
hoeven in te voeren, klein geacht moet wor
den.
Voor gemeenten die extra steun van de re-
geering noodig hebben wordt algemeen ge-
eischt, dat zij 200 opcenten op de Personeele
Belasting heffen en 75 opcenten op de Ge
meentefondsbelasting. Dat voor Haarlem
door het rijk 195 opcenten op de Personeele
Belasting zijn vastgesteld, vindt zijn verkla
ring in het feit, dat Haarlem reeds meer
heft dan andere gemeenten in verband met
de hoogere heffing voor grondslag 3 (automo
bielen!.
Als de belastingen opbrengen wat bij het
samenstellen der begrooting geraamd werd,
beteekent dit. dat de 10 extra opcenten op
de Personeele belasting per jaar ongeveer
f 53.000 meer zullen opbrengen en de 20
extra opcenten op Gemeentefondsbelasting
ongeveer f 300.000. De laatste verhooging
zou slechts voor 2/3 aan het jaar 1938 ten
goede komen, dus voor f 200.000.
Spoorweggoederenvervoer
tijdens de a.s. feestdagen beperkt.
Naar wij vernemen zullen de Nederland-
sche Spoorwegen, ingevolge het door de re-
geering verklaren tot nationalen feestdag van
den 6en September a.s. in verband met het
40-jarig regeeringsjubileum van H.M. de Ko
ningin, de aanneming ten vervoer, het ver
voer. de aflevering en de bestelling van goe
deren en levende dieren op dien dag beper
ken als op erkende feestdagen.
Op dien dag zal de bestelling van expres
goederen en van snelgoederen met spoedbe
stelling slechts geschieden voor zoover dat
mogelijk is, terwijl afhaling van goederen niet
zal plaats hebben.
HEDEN etaleeren wij de NIEUWSTE RADIO
PRODUCTEN
TELEFUNKEN PHILIPS
KONINGINNEWEG 6.
Service station Haarlem.
(Adv. Ingez. Med.)
BENOEMINGEN DOOR DEN BISSCHOP
VAN HAARLEM.
De Bisschop van Haarlem heeft benoemd:
Tot kapelaan: te Haarlem (H. Joannes de
Dooper) J. J. Oudshoorn; te Heemstede (O.
L. Vrouw Hem.) A. A. A. Rikkers; te Hoofd
dorp A. H. Huyboom (neom.)te Santpoort
Th. H. J. Straathof meom.); te Velsen-Drie-
huis J. Th. A. van Pol (neom.).
Tot leeraar aan het Seminarie Hageveld te
Heemstede J. P. Th. Deroy, thans assistent
te Lisse (H. Agatha).
Koersen van de Ochtendbeurs te Amster
dam van heden, van 10.30 uu rtot 11.25 uur.
Kon. Olie 342.
H. V. A. 473
Vei'gde Vorstenl. 83 Vz84 3/4
Amst. Rubber 234235Vi m
A. K. U. 47—47 5'8
Beth. Steel 45 11/16—45 3/4
U. S. Steel 45 3/4—45 7/8
Republic Steel 14 9 1614 5/8
Anaconda 2611/16—26 13/16
Shel 12 1,4
Tidewater Ass. Ooi 10 3.4
General Motors 37 5/837 7/8
North American Rayon 20 3/3—202
Amsterdam, 12 uur.
Londen 8.92
Berlijn 73.27
Parijs 5.00 1/8
Brussel 30.87^
Zwitserland 41.91
Kopenhagen 39.80
Stockholm 46
Oslo 44.82
New-York 1.82 7 8
Praag 6.32
Italië: vrije lire 9.66
reis lire 8.60
lire bankp. 7.40—7.60
Radiorede op
31 Augustus
'S-GRAVENHAGE, 26 Augustus.
Van officieele zijde meldt men ons,
dat het in het voornemen van H.M. de
Koningin ligt om op Woensdag 31
Augustus tusschen half een en een uur
n.m. voor de radio te spreken tot Ne
derland, Oost- en West-Indië.
De uitzending zal geschieden door
de drie gewone omroepzenders en,
voor Oost- en West-Indië, door de
rfjkszenders en door de Phohi.
Het drama in de gevangenis te
Philadelphia.
Temperatuur in de cellen bereikte een
hoogte van 93 gr. C.
PHILADELPHIA, 26 Augustus (Havas-
A.N.P.) De gerechtelijke ambtenaren, die hjt
onderzoek inzake den dood van de vier ge
vangenen in de gevangenis van Philadelphia
leiden, hebben den bewaker gehoord, die in
verband hiermede is gearresteerd. De verkla
ring van den man wordt geheim gehouden.
Wel wordt medegedeeld, dat tengevolge van
de verklaring van den bewaker minstens acht
personen gearresteerd zullen worden.Men heeft
hierbij evenwel niet medegedeeld of dit be
wakers dan wel hooger personeel van de ge
vangenis betreft. Door de verklaring van den
bewaker wordt de directeur van de gevange
nis belast.
De lijkschouwer heeft verklaard, dat de tem
peratuur in de cellen waarin de mannen zijn
omgekomen, een hoogte van 93 graden celcius
heeft bereikt.
Deelneming aan de Nationale
Huldehetooging.
Deputatie van tuinders naar de hoofdstad.
Op 6 September a.s. zal te Amsterdam op
den Dam een nationale betooging plaats heb
ben ter huldiging van Hare Majesteit de Ko
ningin. 10.000 Nederlanders uit het geheele
land zullen daaraan deelnemen. Na een vaan-
delgroet voor het Paleis zullen de deelnemers
vervolgens provinciesgewijze voor de Hooge
Jubilaresse defileeren.
Uit de gemeenten Beverwijk en Heemskerk
zullen tezamen 18 personen aan de betooging
deelnemen. Zij vormen daar één groep. Deze
groep zal uitsluitend bestaan uit tuinders, die
een groot aardbeien-embleem alsmede de
twee gemeentevlaggen zullen meedragen. De
samenstelling is aldus gekozen ten einde beide
gemeenten te karakteriseeren. Zoo zal b.v.
Alkmaar uitkomen met de kaasdragers.
De deelnemers zullen omstreeks kwart voor
een per extra-trein naar de hoofdstad wor
den vervoerd, waar de betooging te 3 uur
plaats vindt.
ORANJE-BAL VAN ..EVERYBODY".
Het ligt in de bedoeling van het bestuur van
..The Haarlem Dancing Soc. .Everybody" op
Zaterdag 3 September a.s. een groot Oranje
bal te organiseeren. ter gelegenheid van het
40-jarig regeeringsjubileum van de Koningin,
ter opening van het nieuwe seizoen, in alle
feestelijk versierde, geïllumineerde zalen van
het Gem. Concertgebouw.
Ook nu weer heeft het bestuur zich de me
dewerking van eenige bekende bands ver
zekerd en wel van: den beroemden trombo
nist en arrangeur, P. Scheffer and His Blue
Ramblers, in hun groote orchestrale bezetting
waarmede zij op hun tournee door Engeland
(hun optreden voor de B.B.C. i en op het Jazz-
wereldfeest zoo'n groot succes geoogst heb
ben; The Rhythm Sellers, o.l.v. H. van Don
selaar in hun sensationeele. nieuwe all-stad
bezetting en The Rhythm Swingers o.l.v. John
Lemlijn in hun aloude bezetting van 9 man
en hun Lady-Crooner: Mitzy Green.
De jaarlijksche harddraverij in de Breestraat te Beverwijk heeft weer een uiterst
spannend verloop gehad. Wij kiekten Mac Gregor in volle actie.
Het woord is aan.
Shakespeare:
Welk harnas is sterker dan
een onbezoedeld hart?
Terreur in Palestina duurt voort.
Dertig Arabieren bij bomaanslag gedood.
JAFFA, 26 Augustus. (Havas-A.N.P.) Van
ochtend is in de Arabische wijk van Jaffa een
bom geworpen temidden van een menigte
menschen. Volgens de eerste berichten zijn
dertig Arabieren gedood en zestig gewond.
Gangstersoorlog in Chicago.
Reeds tien dooden.
CHICAGO. 26 Augustus. (D.N.B.) Sedert en
kele weken woedt hier een gangsteroorlog
welke reeds tien dooden heeft geëischt. Giste
ren is het tiende slachtoffer, de bandiet Batt
Aglia. gevonden, doorzeefd met mitrailleur
kogels. Hij maakte deel uit van de „42ste
bende".
De politie is er nog niet in geslaagd een ar
restatie te verrichten.
Proces-Sehuschnigg in de tweede
helft van September verwacht.
Omtrent openbaarheid nog geen besluit
genomen.
WEENEN. 26 Augustus (Reuter). Volgens
een officieelen woordvoerder wordt het proces
tegen Schuschnigg en de overige leden van
de vroegere regeering van Oostenrijk in de
tweede helft van de volgende maand, na het
congres van Neurenberg, verwacht. De aan
klacht zal luiden: overtreding van de grond
wet, schending van de wet en handelen te
gen het algemeen belang. Men verwacht niet,
dat een aanklacht wegens hoogverraad zal
worden ingediend. Er is nog geen besluit ge
nomen of het proces openbaar zal zijn of niet.
Dr. Schuschnigg zelf bevindt zich nog te
Weenen. Officieel wordt verklaard, dat hij
goed wordt behandeld, doch men zegt niet
waar hij zich ophoudt. Hij mag zijn vrouw
niet zien en naar verluidt heeft hij zijn baard
Verder wórdt officieel medegedeeld, dat se
dert Maart 40.000 Joden uit Oostenrijk zijn
vertrokken. Naar officieele schatting bevin
den zich 600.000 nlet-Ariërs in Oostenrijk.
Onlangs zijn ongeveer 60 of 70 leden van
de vroegere sociaal-democratische partij ge
arresteerd, o.a. Heinrich Allina. voormalig so
cialistisch parlementslid en Franz Hollubek,
een bekend vakvereenigingsleidpr. De vroegere
socialistische burgemeester van Weenen, dr.
Karl Seitz, bevindt zich nog in vrijheid.
IT*TU EN vertelt ons soms, dat men zulk
een succes heeft gehad met een
Groentje.
Dan was men aangenaam verrast.
Meestal neemt men niet de moeite het
ons te berichten, omdat men er bij voor
baat van overtuigd was.
HEDEN: 12 PAGTNA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Voor de Haarlemsche rechtbank stonden
eenige Weensche dienstboden, die haar
werkgeefsters hadden bestolen, terecht 5
De Haarlemsche gemeentelijke diensten
tconen gezonden gemeenschapszin. 5
De heer A. de Roos is tot lid van Prov. Sta
ten van Noord-Holland benoemd in de
vacature-Hevermans. 5
BINNENLAND.
De commissie-Oud beveelt een reeks wijzi
gingen in het Reglement Autovervoer
Personen aan. 3
In 140 Nederlandsche gemeenten zullen op
5 September vreugdevuren branden. 3
Er blijkt bij de geheimzinnige zaak van
den dood gevonden jongeman te Bunnik
geen misdrijf in het spel te zijn. 5
BUITENLAND.
Volgens berichten uit Londen zou Rusland
binnenkort opheffing van de non-inter-
ventiepolitiek voorstellen. 4
De Duitsche overheid gaat scherper toe
zicht uitoefenen op de in Duitschland
vertoevende vreemdelingen. 4
SPORT.
Het Sportgesprck van de week. 6
Voor den wedstrijd tegen Juventus is een
sterk Nederlandsch Elftal samengesteld. 6
ARTIKELEN.
R. P.: Hearst tegen de rassenpolitiek. 1
v. H.: Het «Takjournaal van den „Sala
mander". 3
W. S.: Haarlem's Prinsenhof diende Maria
de Medici tot verblijf. 5
Van onzen Berlijnsehen correspondent:
Hnrthy's bezoek aan Duitschland. 4
K. de Jong over het vijftiende zomercon-
cert der H. O. V. 2
G. J. Kalt: Orgelbespeling te Bloemendaal. 2
Voor de Jeugd. 9
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op 1
