Haarlem's Dagblad
Vluchtelingen.
Lambeth Walk.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 16934
Uitgave Lonren» Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie; P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur; ROBERT PEEREBOOM
Maandag 5 September 1938
Abonnementen per week f 0.25. p maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummer» 6 cent per ex.
Advertcntiën: 1-5 regels f 1.75. elke regel
meer f 0.35. Reclame» f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regel» f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» ti« rubriek.
Er zit nog weinig gang in de oplossing van
het Joodsche vluchtelingen-vraagstuk, dat
zooveel ingewikkelder is geworden door het
Italiaansche optreden tegen de Joden in dat
land.
De conferenties van Evian en van Londen
hebben de aanwezigheid van vele moeilijkhe
den vastgesteld, te Londen is een bureau ge
sticht, de Amerikanen hebben zich bereid ver
klaard 100.000 menschen in vijf jaar tijds in
de Vereenigde Staten toe te laten, enkele an
dere verre landen hebben ook een mate van
bereidwilligheid getoondmaar er zijn
600.000 vluchtelingen voor wie een toevluchts
oord moet worden gevonden en in Europa zelf
toont men weinig toeschietelijkheid. Natuur
lijk heeft men in dit werelddeel ook al vele
vluchtelingen opgenomen en in vele landen
is men blijkbaar den vluchtelingen wel wat
moede geraakt. Ook in Nederland. Sinds 1914
heeft men van tijd tot tijd met invasies van
vluchtende of in nood verkeerende buitenlan
ders te maken. Het is geen onvex-klaarbare
geestesgesteldheid die zich doet gelden maar
Is zij juist? Ik ben veeleer geneigd in te stem
men met de opvatting van de Manchester
Guardian, die ook tegenover de eigen Engel-
sche regeering deze stelling huldigt: „Als men
dit werk ooit volbrengen wil zullen alle lan
den, groot en klein, er hun aandeel in moe
ten nemen en wij mogen grooter bereidwil
ligheid verwachten naarmate een land grooter
vrijheid bezit en sterker gehecht is aan zijn
eigen inspanning om die vrijheid te verove
ren".
Dat Is logisch en het geldt ook voor ons. Wij
bezitten een zeer groote mate van vrijheid en
wij zijn zeer trotsch op de wijze waarop onze
voorvaderen die veroverd hebben. Bovendien
hebben we ons altijd zeer sterk beroepen op
ons asylrecht, met name in den oorlogstijd,
en hebben in edele verontwaardiging gepro
testeerd toen wij in 1918 werden aangevallen
In de pers der geallieerde landen omdat wij
dit recht op den Duitschen Keizer en den
Duitschen Kroonprins hadden toegepast.
Maar het asylrecht is geworden tot een recht
om toe te laten wie wij zelf verkiezen. Een
recht voor buitenlandsche politieke vluchte
lingen om hier binnen te komen is het zeker
niet meer.
Men kan te kust en te keur economische
overwegingen aanvoeren. Men kan gaan uit
pakken over ons groote aantal werkloozen.
Maar men kan daarmee niet ontkennen dat
het mogelijk zou zijn een aantal vluchtelin
gen toe te laten en hen in concentratiekam
pen onder te brengen, desnoods met een be
perkten verblijfstijd van eenige jaren waarna
men verder zou kunnen zien. Zulk een maat
regel zou de arbeidsmarkt niet beïnvloeden
en men zou de menschen tenminste van hun
treurig lot hebben gered. Natuurlijk zou het
ons Nederland geld kosten. Maar er is hier
nog altijd zeer veel geld, al hebben een aantal
menschen er niets van. En de algemeene
economische toestand is in ons land beter, en
de levensstandaard aanmerkelijk hooger,
dan in bijna alle andere landen der wereld:
vooral beter dan in de andere landen van
Europa. Die hebben trouwens, voorzoover zij
in aanmerking komen om vluchtelingen toe
te laten, met werkloosheid te kampen even
als wij.
Men kan er vele verstands-redeneeringen
over opzetten die zeer overtuigend klinken
maar de overheerschende vraag blijft; is men
nationaal bereid tot opoffering terwille van
een aantal arme stakkers of is men het niet?
Daar ontkomt men niet aan. Ik zou wenschen
dat Nederland meer bereidheid toonde.
Treurig is het in Finland gesteld. Het Fin-
sche volk heeft zich ontworsteld aan de Rus
sische overheersching en gaat daar natuurlijk
prat op. Het telt vier millioen zielen. Er zijn
ongeveer duizend Joodsche zielen bij. In Hel-
singfors wonen 200 Joodsche families. Voor
den val van Oostenrijk weken niet meer
dantwaalf Joden naar Finland uit. Sinds
den val van Oostenrijk zijn er honderd twin
tig bij gekomen en die zullen nu terugge
stuurd worden naar Duitschland tenzij zij
kunnen aantoonen dat een ander land hun
toegang verleent.
„Worden de Finsche eenheid en economie
door deze menschen bedreigd?" vraagt de
Manchester Guardian en men is geneigd er
aan toe te voegen: „Vanwaar toch deze malle
^ngst voor een nietige minderheid? Is dat nu
Arische of Europeesche heldenmoed? Ik hoop
toch van niet! Het doet een beetje denken aan
een grooten, sterken man die bang voor een
muis is. En het herinnert aan Hearst, den
Amerikaanschen krantenmagnaat, die een
week geleden in een artikel in zijn bladen
schreef dat als een ras niet sterk genoeg meer
is om minderheden van andere rassen in zijn
midden te verdragen, het geen toekomst meer
heeft.
Het Engelsche blad verwacht dat het Fin
sche volk de terugzending der Joden naar
Duitschland niet zal dulden. Nu, ik hoop er
het beste van. Ik hoop ook dat men in ons
land niet zal zeggen: „Zie je wel, wij hoeven
niets meer te doen dan nu, want de Finnen
hebben veel minder gedaan dan wij". Men
ontkomt 'heusch niet aan de hoofdzaak die
ik genoemd heb.
R. P.
Het nieuwe Zusterhuis van liet
Diaconessenhuis.
Donderdagmiddag 15 September te 3 uur
zal de burgemeester dr. J. E. baron de Vos van
Steenwijk, het nieuwe zusterhuis van het
Diaconessenhuis officieel openen.
(De nieuwste dans heet Lambeth
Walk en hierbij slaan de dansen
den zich op de knie, wijzen met
de duimen en roepen oi!
De Lambeth Walk, hebt u het ook vernomen,
Is. in ons oude werelddeel althans,
Nu straks het nieuwe dansseizoen gaat komen,
De allernieuwste nieuwe modedans.
Om op dit punt uw kennis te verruimen/
Geef ik u wat (geleende) theorie,
Men roept er oibij en wijst met de duimen,
Ja, slaat er zelfs zichzelf bij op de knie.
Dit heb ik van de Lambeth Walk gelezen,
Tot heden heb ik hem nog niet gezien,
Dus weet ik ook niet of het mooi kan wezen,
Het kan ook wel heel leelijk zijn misschien.
'k Weet niet of 'k hem onder mijn knie zal
krijgen,
Of zelfs onder den duim in dit seizoen,
Want van mijn danskunst past het mij, te
zwijgen,
Er zijn er, zachtgezegd, die 't beter doen.
Maar zal 'k al niet mijn eigen knie kastijden,
Ik hoop toch vurig, dat hij in zal slaan
En niet geruischloos meer van ons zal scheiden
Maar straks op ieder dansprogramma staan.
Want ik verbaas me nu al sedert jaren,
Dat allen dansen met een droef gezicht.
Of hoogstens vaaglijk in de ruimte staren,
Alsof zij zwoegen aan een dure plicht.
Maar oi te roepen en op knieën meppen,
Mag dwaas zijn, maar het heeft één deugd,
Het brengt in schril contrast met somber
steppen.
De dans weer op een plan vain levensvreugd.
P. GASUS.
De Tentoonstelling in onze
Tijdingzaal.
Dat de tentoonstelling in de Tijdingzaal
van Haarlem's Dagblad groote belangstelling
ondervindt, moge blijken uit de bezoekcijfers.
In de enkele dagen tot en met Zaterdag j.l.
hebben wij reeds 3000 bezoekers geteld, die
allen met groote aandacht de reeks van 150
groote foto's uit de regeeringsperiode van 40
jaar hebben bezien en zich aan den aanblik
der bonte collectie souvenirs van het bewind
van Koningin Wilhelmina hebben verlustigd.
De tentoonstelling blijft ook deze week nog
enkele dagen geopend en op morgen, Dins
dag, den Nationalen Feestdag zal zij even
eens te bezichtigen zijn van 9 uur v.m. tot
5.30 uur n.m. Zooals men weet is zij gratis
toegankelijk.
Het bezoek van de mijnenvegers
aan Haarlem.
De commandanten maakten hun opwachting
bij den waarnemend burgemeester.
De mijnenvegers „Willem van Ewijck" en de
„Jan van Gelder", welker bezoek aan onze
stad op den doortocht van de vlootrevue te
Scheveningen naar die te Amsterdam reeds
was aangekondigd, hebben thans ligplaats ge
kozen aan het Noorder Buiten Spaarne. De
garnizoenscommandant van Haarlem H. M.
Steensel gezegd v. d. Aa bracht hedenmorgen
een bezoek aan de schepen. De commandan
ten van de mijnenvegers de heeren L. M. C.
Cordesius en J. van Hagen maakten heden
morgen hun opwachting bij den waarnemend
burgemeester van Haarlem den wethouder W.
J. B. van Liemt.
De schepen ondervinden zeer veel belang
stelling van de zijde van het publiek, dat ook
heden nog in de gelegenheid wordt gesteld
om te zien hoe of het er aan boord uit ziet,
naar wij vernemen heeft de directeur van
het Rembrandt-theater alhier aan de beman
ning der mijnenvegers voor heden vrijen toe
gang aangeboden tot de vertooning van de
nationale film „40 jaren".
DOOD AANGETROFFEN.
In de trein die Zaterdagavond te 9.47 uur
van Amsterdam te Haarlem aankwam, is een
50-jarige procuratiehouder dood in zijn coupé
gevonden. Na onderzoek kon worden vast
gesteld dat de overledene door een hartver
lamming was getroffen. Het stoffelijk over
schot is naar het Joles Ziekenhuis overge
bracht.
DE FEESTELIJKHEDEN.
HET PROGRAMMA VOOR DINSDAG.
Het programma der feestelijkheden voor
Dinsdag luidt:
's Morgens:
8.009.00 uur: Muzikale ommegangen door
het Centrum.
9.0010.00 uur: Zanghulde op het Leidsche-
plein.
9.3010.00 uur: Koraalmuziek van den toren
van de Groote Kerk.
9.3011.00: Kinderbioscoopvoorstelling in
het Frans Halstheater.
11.0012.00 uur; Rally van de Nederl. Pad
vinders op de Groote Markt, met aanbieding
Haarlemsche vlag voor Nat. Jeugdhulde.
's Middags:
12.001.00 uur: Carillonbespreking.
12.301.15 uur: Optocht van de deelneem
sters aan de Huldebetooging in Amsterdam.
2.155.00 uur: Allegorische bloemenoptocht
in het Centrum.
5.00 a 6.00 uur; Terugtocht van de deelneem
sters aan de Huldebetooging in Amsterdam.
's Avonds:
8.309.45 uur: Concert op de Groote Markt.
10.0011.00 uur: Muzikale ommegang naar
het vuur werkterrein.
10.15 uur: Vuurwerk in den Hertenkamp.
11.00 uur: Muzikale wandeling vanaf den
Hertenkamp naar het Centrum.
De dames van Haarlem, Bloemendaal, Heemstede en Bennebroek, die Dinsdag
bij het défilé van de Koningin in Amsterdam haar gemeente zullen vertegen
woordigen, hielden Zondagmiddag in den tuin van het Sportfondsenbad
repetitie.
Ter opluistering van de nationale feestelijkheden hebben Zondagmorgen vroeg
de mijnenvegers Jan van Gelder en Willem van Ewijk ligplaats gekozen aan het
Noorder Spaarne. De schepen trekken groote belangstelling.
Etalagewedstrijd Middenstands-
Centrale.
In een bijeenkomst in Hotel Lion d'Or van
deelnemers aan den etalagewedstrijd, uitge
schreven door de Middenstands-Centrale voor
Haarlem en omstreken, heeft de prijsuitrei
king plaats gehad.
Zooals bekend was de stad in 4 groepen
verdeeld (Centrum, Noord. Oost en West).
De uitslagen waren als volgt:
Centrum: le prijs J. T. Mathot. Groote
Houtstraat (legpenning Vereen. Ned. Fabri
kaat en waardebon); 2e pr. Ferd. Kuipers,
Barteljorisstraat: 3e pr. Gebrs. Gerzon, Groo
te Houtstraat; 4e pr. firma De Jong, Groote
Houtstraat; 5e pr. Peek en Cloppenburg,
Groote Houtstraat; 6e pr. firma A. Meijer,
Groote Houtstraat.
Noord: le prijs B. Prijs. Gen. Cronjéstraat;
2e pr. firma Hooy. Ryksstraatweg; 3e pr. J.
H. Bauer, Gen. Cronjéstraat; 4e pr. J. van
Vessem, Kleverpark; 5e pr. firma Bijman,
Stuyvesantplein; 6e pr. firma Schaper, Over-
tonweg.
Oost: le prijs: A. Booy. Spaarnwouderstraat;
2e pr. firma Hart. KI. Houtstraat; 3e pr. firma
v. de Putten, Burgwal; 4e pr. D. Schoen, An-
thoniestraat; 5e pr. J. de Wilde, Spaarnwou-
derstraat; 6e pr. firma Schouten, KL Hout
weg.
Extra prijs voor de kleinste, doch mooie
etalage: firma Wolff, Spaarnwouderstraat.
West: le prijs: Haarl. Auto Centrale, Hout
plein, met eere-prijs (verg. zilv. medaille van
het gemeentebestuur); 2e pr. P. v. d. Burg,
Zijlweg; 3e pr. B. Elhorst, Zijlweg; 4e pr. J.
Huyboom, Pieter Kiesstraat; 5e pr. firma
Kemp, Pieter Kiesstraat; 6e pr. G. A. van
Delft, Zijlweg.
Zooals men weet had de Vereen. Neder-
landsch Fabrikaat (afd. Haarlem) voor
iederen eersten prijswinnaar, behalve de me
daille en een diploma, f 10 beschikbaar ge
steld, om daarvoor een voorwerp van Ned.
fabrikaat te koopen bij één der deelnemers
aan den wedstrijd.
De allegorische bloemenoptocht.
Aanwijzingen voor het publiek.
De Commissaris van Politie te Haarlem
verzoekt het publiek om tijdens den allego-
rischen bloemenoptocht. die Dinsdagmiddag
tusschen 2 en 5 uur zal worden gehouden, op
de trottoirs te blijven staan. Meeloopen met
den stoet kan niet worden toegestaan.
De aard van den optocht komt het best tot
zijn recht als de deelnemers een zoo breed
mogelijk weggedeelte tot hun beschikking
hebben.
Aangezien de route, waarlangs de optocht
trekt, lang genoeg is, heeft het publiek vol
doende gelegenheid alles te zien als het zich
langs die route verspreidt en niet op sommige
plaatsen in dikke rijen opgepakt blijft staan.
Men zal trekken langs onderstaande weg^n:
Opstellen Krelagehuis, vervolgens Leidsche-
vaart, Raaksbrug, Wilhelminastraat. Van
Eedenstraat, Lorentzplein, Groote Houtstraat,
Groote Markt links om, Jansstraat, Jansweg,
Stationsplein, Kruisweg. Kruisstraat, Bar
teljorisstraat, Groote Markt, Koningstraat,
Gierstraat, Groote Houtstraat, Plein, Dreef,
(rust)vervolgens Hazepaterslaan, Wagen
weg, Plein Groote Houtbrug, Gasthuisvest,
Kleine Houtstraat, Anegang, Groote Hout
straat, Groote Markt, rechts om langs Rem-
brandt-Theater naar Zijlstraat. Nassaulaan,
Nassauplein. Nieuwe Gracht, Kinderhuisvest.
Zijlvest, Raaksbrug, Leidschevaart, Krelage
huis.
De Oranje Cantate 1880—1938.
Dank van de Koningin.
De Oranje-Cantate, welke hedenavond door
de kinderen van leden van den Oranjebond
.Prinses Juliana" in de Gem. Concertzaal zal
worden uitgevoerd onder leiding van de sa
menstelster mevr. S. A. v. Heyningen-de Jong
is opgedragen aan H.M. de Koningin.
Hierop is het volgende dankwoord van de
Koningin door het bestuur ontvangen:
„Hare Majesteit de Koningin, droeg mij op
het bestuur der vereerüging .Koninginnedag"
afdeeling Haarlem-Oost, genaamd Oranjebond
„Prinses Juliana" Haar dank over te brengen
voor de aanbieding van de Oranje-Cantate in
fraaie uitvoering, welke Cantate door Hare
Majesteit met belangstelling werd ontvangen
en gaarne werd aanvaard.
De particulier secretaris van
H. M. de Koningin.
(Volgt onderteekening)
Aanrijding op de Raaksbrug.
Zaterdagavond werd op de Raaksbrug een
wielrijder door een auto aangereden. Het
slachtoffer, de 34-jarige v. d. V„ kreeg ver
moedelijk een bekkenfractuur en verder eenige
hoofd- en schaafwonden. Na door den O.D. te
zijn verbonden is de man per ziekenauto naar
de Maria-Stichting overgebracht. De botsing
ontstond doordat de autobestuurder met
groote snelheid, ongeveer 60 KM. om de
vluchtheuvels even voor de Raaksbrug reed.
Tegen hem is proces-verbaal opgemaakt. De
auto is in beslag genomen.
Roeitochtje met minder
prettigen afloop.
Zondagmiddag eheft het gezin van den
heer K. uit Haarlem eenige angstige momen
ten beleefd.
De 27-jarige heer K. en zijn 24-jarige echt-
genoote kwamen met hun kindje van onge
veer drie jaar terug van een roeitochtje op
het Spaarne. Bij de Droste fabrieken wilde
men aan land gaan. De vrouw ging echter op
den rand van het bootje staan waardoor dit
omsloeg. De vader en de moeder raakten te
water maar het kindje was door den vader
net bijtijds op den wal gegooid. Hier kwam 'I
gelukkig zonder eenig letsel terecht.
De ouders werden door omstanders op het
droge geholpen en daarna van droge kleeren
voorzien.
Later zijn zij naar hun woning in de
Paul Krugerstraat overgebracht.
JAPANNERS MELDEN VORDE
RINGEN AAN HET FRONT VAN
HANKAU.
Het D. N. B. meldt uit Sjanghai: De Japan-
sche troepen hebben de Chineezen In den
slag bij den berg Loesjan verslagen. De Chi-
neesche tegenstand in de stellingen ten wes
ten van het gebergte is ineengestort, nadat
de rechterflank door de verovering van den
Tsjensjan in verwarring geraakt was.
Van officieele Japansche zijde wordt mede
gedeeld, dat de Chineezen zich in vollen af
tocht bevinden: zij trekken naar het zuiden
aan weerszijden van den Kioeniangspoor-
weg. De Japansche afdeelingen, die een om
trekkende beweging gemaakt hebben, hebben
Mah Wei Ling, 12 kilometer ten noorden van
Teian, bezet, waardoor het Chineesche leger
de belangrijkste terugweg naar het zuiden is
afgesneden. Zij hebben in ongekende mate
gebruik gemaakt van de luchtmacht en daar
mede vooral de terugtrekkende troepen en.
de versterkingen aangevallen.
Voor een deel uit studenten bestaande Chi
neesche regimenten hebben zeer dapper ge
streden. De Chineesche verliezen moéten zeer
zwaar zijn. Noordelijk van den Jangtse staan
de Japanners voor Kwangtsi.
Volgens een bericht uit Tokio zouden van
de 10.000 man Chineezen, die te Mah Weih
Ling buiten gevecht werden gesteld. 3000 ge
sneuveld zijn. 20.000 man Chineesche troepen
trekken zich uit dit gebied terug.
Volgens een bericht uit. Sjanghai wordt in
Chineesche militaire berichten tegengespro
ken. dat de Japanners Mah Weih Ling zouden
hebben bezet.
Het woord is aan.
Pope:
Hij is van buiten gewapend,
die van binnen onschuldig is.
Een bewogen Zondag in
Palestina.
JERUZALEM. 4 September. In den loop
van den Zondag hebben in Palestina op ver
schillende plaatsen botsingen plaats gehad
tusschen opstandelingen en militaire troe
pen. In de nabijheid van de inlandsche kolo
nie Elawadin heeft een ware veldslag plaats
gehad, waar veertien Arabieren gedood en
twee gevangen genomen zijn. Onder de ge
vallenen bevond zich de Arabische sjeik Tat,
een der bekendste leiders der opstandelingen.
De Engelsche troepen hebben bij dit gevecht
een groote hoeveelheid materiaal in handen
gekregen: 16 geweren en 350 gordels munitie
wisten zij te veroveren. Aan de zijde der En-
gelschen vielen geen dooden.
Den geheelen dag is de politie en het leger
in staat van alarm geweest. In Haifa is Zon
dagmorgen een Arabische handelaar door
terroristen vermoord. Hetzelfde lot onderging
een Arabische hulppolitie-agent in Jaffa. Aan
de haven van Haifa werd een Joodsche
douane-beambte door schoten, die uit een hin
derlaag gelost worden, gedood.
In den loop van den nacht is ten zuiden
van Haifa de spoorweg over een gedeelte
volledig vernield. Den geheelen dag heeft het
verkeer stilgelegen, daar het veel tijd kostte,
de schade te hersteilen. United Press)
Haarlem's Dagblad zal morgen op
den Nationalen Feestdag vroeger
verschijnen.
WEEKBERICHT.
Coöp. Vooruitgang U.A. Haarlem.
NIEUWE CAPUCIJNERS, per pond 13 ets.
BAK- EN BRAADVET, per pond36 ets.
SPERCIEBOONEN, per 1/1 blik18 ets.
per 1 blik 22 ets.
ANANAS, per blik 17 ets.
SUIKER, per pond 22 ets.
PINDAKAAS, per pot 12'/s ets.
KOFFIE, per V? pond lO'/icts.
Met Dividendbons.
(Adv. Ingez. Med.)
HEDEN: 12 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Zaterdagmiddag en Zaterdagavond zijn er
verschillende geslaagde feestelijkheden
te Haarlem geweest. 2
BINNENLAND.
Het bezoek van de Koningin aan Amster
dam. 2
Een Amerikaansche groep wil een staal-
walswerk in ons land inrichten. 3
De Duitsche grens is voor kinderen bene
den 14 jaar gedeeltelijk gesloten. 3
Bij een autobotsing te Naarden zijn acht
personen gewond. 3
BUITENLAND.
Na de jongste bespreking van Ashton
Gwatkin met Henlein heeft de Engelsche
bemiddelingscommissie zich vrij opti
mistisch over den toestand uitgelaten. 4
In een Londcnsche voorstad is gisteren
een vliegtuig neergestort; elf personen
kwamen hierbij om het leven. 4
Op den Egyptischen koning zou een aan
slag zijn gepleegd. 4
De Japanners hebben te Taiwang als
wraakmaatregel een waar bloedbad aan
gericht. 4
SPORT.
De Zwitser Knecht en de Belg Kint heb-
het wereldkampioenschap wegrennen
gewonnen. 5
Uitstekende prestaties van de Nederland-
sche athleten te Parijs. 7
Ovcrdijk wint de Haarlemsche singelloop. 7
ARTIKELEN.
R. P.: Vluchtelingen. j
Dr. p. H. Schröder over Lueas Schermer. 3
De Burgerlijke Stand van Haarlem Ls op
genomen op 0