fUmUkstHUseutH
Tarantella
„Meisjes van 17".
„40 jaren
Een uur film-allerlei.
Jeanette MacDonald in
Twee hoofdfilms.
Kathe von Nagy gaat
Litteraire
Kantteekeningen.
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1938
HAAREEM'S DAGBCAD
8
Carl Ludwig Diehl als
Leeraar over een klas van
Carl Ludwig Diehl, de „gentleman" uit Neu-
babelsberg, speelt in de film „Meisjes van 17"
(die oorspronkelijk „Liefde kan liegen" Lie-
be kann lügen heet, 'n zeer goede titel, maar
de Nederlandsche titelvertaler zal gedacht
hebben dat „Meisjes van 17" het publiek hier
meer trekt) de rol van ar. Ivan Andersson, een
nieuwe leeraar op een meisjesgymnasium. In
de klas met 17-jarigen, die hij de schoonheid
van de Duitsche literatuur moet bijbrengen,
zit een meisje, ja er zitten er meer, maar dat
eene meisje geraakt onder den indruk van
Dr. Andersson. Terwijl de anderen in woord
en daad wegloopen met hun charmanten nieu
wen leeraar blijft Kerstin Dahlberg afzijdig
en stil. Dr. Andersson's hart blijkt ook ge
troffen te zijn, doch hij geeft niet toe aan de
roepstem van zijn hart, en na overleg met een
vrouwlijke collega, die hij van vroeger af reeds
kent (een lieve rol van Dorothea Wieck. die
na haar omzwervingen in de mondaine films,
revue, liefdesgeschiedenissen enz. weer terug
schijnt te keeren naar het filmmilieu, waar
uit haar grootheid sedert „Madchen in Uni
form" stamt nl.: het schoolleven, hoewel ze
in deze film nog niet bepaald veel kansen
krijgt om zich te laten gelden, ze fungeert
louter als afzijdige
raadgeefster en
doet dat uit den
aard van haar we
zen zeer innemend)
besluit hij de kleine Kerstin. te ontgoochelen
door haar als leeraar ruw te bejegenen. Ker
stin ontvangt liefdesbrieven, en aan den stijl
meent zij te kunnen zien dat ze van Dr. An
dersson zijn. De liefde van haar leeraar eener
zij ds en zijn ruwe optreden anderzijds maken
haar in de war en brengen haar uit haar even
wicht. Doch de liefdesbrieven zijn niet van
Dr. Andersson! En toch eigenlijk wel. Hoe
het nu precies in elkaar zit. zullen wij u hier
niet verraden Maar dat ook hier de liefde zoo
sterk blijkt dat alle oogenschijnlijk onover
winnelijke beletselen wijken is geen geheim
voor hen. die weten dat de makers van films
als deze er tenslotte op uit zijn het publiek
tevreden te stellen.
Welnu, u verlaat als een tevreden mensch
het theater. Temeer waar u nog eenige scho
tels vooraf krijgt. Zeer goed nieuws van de
Jubileumfeesten van de koningin o.a. En ook
een helderziende op het tooneel. To Rhama
vertelt u, wanneer u hem een brief geeft, pre
cies wat voor een persoon of hem geschreven
heeft door den brief alleen te betasten en niet
te bekijken. En als u hem een briefje geeft,
waarop u tijd en plaats van een willekeurige
gebeurtenis schrijft, beschrijft de helderzien
de deze, na in trance te zijn gegaan. Inder
daad verbluffende staaltjes! De moeite waard
voor hen, die er van houden.
Frans Hals
De Nationale film
g e p.ro I o n g e e r d.
Ook het Ludowsky Ballet blijft nog.
Het is verheugend dat de directie van Rem
brandt zich wegens den grooten toeloop van
het publiek genoodzaakt heeft gezien om de
nationale film „40 jaren" te prolongeeren. En
een groot deel van dat succes kan gevoegelijk
op rekening worden geschreven van het aller
aardigste voor-programma, dat deze week ook
zeer bij het publiek in den smaak is gevallen.
En het is daarom een goede gedachte om het
Ludowsky-ballet ook te prolongeeren. Dit
.fijnzinnige ballet
heeft in de afgeloo-
pen zeven dagen
vele lauweren ge
oogst.
Rembrandt
Het komt er bij een film van het gehalte
..40 jaren" op aan hoe ze „opgediend" wordt.
En in Rembrandt is dat op een voortreffelijke
wijze geschied. Getuige het onloochenbare
publieke succes van de film in dit theater. Het
heeft er storm geloopen. En er is alle reden
om te verwachten dat het succes deze week
zal voortduren, want het Ludowskyballet blijft
ook. en de film „40 jaren" zelf wij schreven
het reeds herhaaldelijk uitvoerig is tot
nog toe één der best geslaagde Nederland
sche films, zeer onderhoudend; een vlotte
vluchtige terugblik op het leven van twee Ne
derlandsche families gedurende de 40 jaren
van het bewind van Koningin Wilhelmina.
Ben van Eysselstein, de auteur van vele too-
neelstukken en o.a. van den roman „Tusschen
Zuiderkruis en Poolster" schreef het scenario
en Edmond Greville voerde de regie. In de
hoofdrollen spelen: Cees Laseur, Ank v. d.
Moer, Mathieu van Eijsden en Lily Bouw
meester.
Zeer veel succes oogstten ook de nieuwe
filmjournaals, in het bijzonder die over de
feesten te Amsterdam.
Het bïnnenlandsch journaal in Moviac's
uurfilmprogramma is deze week wel bijzonder
actueel. Het is namelijk geheel gewijd aan
de feestelijkheden ter gelegenheid van het
regeeringsjubileum van H.M. de Koningin. Zoo
Met men bijvoorbeeld reportages van den
f eestelij ken intocht van de Koninklijke Fa
milie in Amster dam, de vl oc tdemo ns tra tie in
Scheveningen, den
prachtigen jiuibi-
leum-optocht met
een groot aantal
praalwagens die
dezer dagen in Den Haag werd gehouden en
niet te vergeten de allegorische optocht
in Haarlem.
Behalve het Engelsehe journaal wordt een
filmpje vertoond van de stad Weenen, dat
een uitstekenden kijk geeft op het leven in
de muziek-stad aan dien Donau, die zoo mooi
en zoo blauw is. Een aardige vondst is bij
voorbeeld de manier waarop de populariteit
van de walsen van Strauss wordt uitgebeeld.
Dan wordt namelijk één der melodiën
van den walskoning in gedeelten achter elkaar
gespeeld en gezongen door een orkest, een
kind dat piano studeert, een strijkje, een
straatmuzikant, een muziekkorps, een
„Schrammel-kwartet", een zangeres, en een
mannenkoor.
Een komische film, getiteld „De verlovings
receptie" completeert het programma.
Uithef
CLARK GABLE.
Caricatuur van Nino Za.
99
99
Luxor
Ofschoon de „Tarantella" vervaardigd werd
naar de operette van „The Firefly" van den
bekenden componist Rudolf Frimï. kan men
deze film toch bezwaarlijk onder de catego
rie „operettefilms" rangschikken. Want op
den keeper beschouwd staat de roman hier
op het eerste plan en komt het operette-deel
pas in de laatste plaats.
Die roman is een avontuurlijk verhaal uit
den Napoleontischen tijd en verplaatst ons
naar Spanje, waar de midden in de intriges
van spionnage en contra-spionnage terecht ko
men. De knapste spionne der Spanjaarden is
de danseres Nina Maria. De moeilijkste op
drachten weet zij te vervullen en haar optre
den brengt de Fransche legerleiders tot wan
hoop. Er zou wellicht in den gang van zaken
niets veranderd zijn, als een zekere Don Diego
niet het pad der bekoorlijke senorita gekruist
had. Nina en Don Diego vatten een innige
liefde voor elkaar op en het ziet er aanvan
kelijk werkelijk naar uit of niets het geluk
van de beide jonge
menschen in den
weg kan komen.
Helaas wordt men
spoedig gewaar,
dat beiden volkomen tegengestelde belangen
dienen. Het wordt een conflict tusschen de
liefde voor elkaar en den plicht jegens de res
pectievelijke vaderlanden Spanje en Frank
rijk. De laatste factor zegeviert, maar de twee
menschen begrijpen elkaar en als de oorlog
die uitermate suggestief in de film weerge
geven is voorbij is, sluiten zij het verbond
voor het ie ven.
De operette-tafereelen illustreeren de film
op buitengewoon aantrekkelijke wijze. De
geestigste is die, waarin wij Nina Maria
Jeannette MacDonald) in een met muilezels
bespannen reiskoets door het Spaansche land
schap zien trekken, te paard begeleid Don
Diego (Allan Jones), die de grappige ezel-se
renade zingt. Mensch en dier deinen met het
rhytme van de melodie mee en het komische
effect van het tooneel wordt nog verhoogd
door den kleinen jongen op den bok (de acht
jarige Robert Spindola), die met zijn blok
fluit voor aanpassend accompagnement zorgt.
Uiteraard komen er behalve de ezel-sere
nade nog verscheidene aardige liedekens in de
film voor. Eenige zingt Jeannette MacDonald
alleen, andere tezamen met Allan Jones. De
gevierde Amerikaansche beschikt nog altijd
over een prachtig stemgeluid. Bovendien zien
we haar als danseres.
In het voorprogramma zijn, zooals duidelijk
is, de' jubileumfeesten troef. De geweldige
drukte in de hoofdstad, het indrukwekkende
défilé voor het Paleis, de tocht van H.M. de
Koningin door de Jordaan, van dat alles krij
ger: we een uitstekend beeld. Ook de vloot
revue op het IJ en de tewaterlating van de
„Oranje" zijn door de filmcamera vastgelegd.
Spaarne» theater
Door de twee hoofdfilms die deze week in
het Spaarne-Theater draaien „Op leven en
dood" en „In levensgevaar" kan men zich den
heelen avond genoeglijk laten bezighouden.
Nemen wij
de eerste:
,Op leven en
dood". Een
Wild-West-
film wonderlijk genoeg Fransch sprekend. Een
verhaal van concurrentie tusschen de twee
grootste graanbezitters van de streek. Wan
neer de een niet binnen een week z'n afgeloo-
pen contract vernieuwt, vervallen z'n bezit
tingen aan den ander. Gevolg: moordaanslagen
om de verlenging van het contract te voor
komen.
In de tweede film „In levensgevaar"
zijn eigenlijk maar vier personen van beteeke-
nis: de jonge taxateur, z'n baas, het meisje
en haar oom en voogd. Om de inhoud in een
paar woorden te zeggen: de zaken van den
oom gaan slecht en hij haalt den baas-taxa
teur over hem te helpen de brandverzekering
op te lichten. Het meisje en de jongeman
weten natuurlijk van niets, maar de laatste
begint lont te ruiken. Evenwel, het veel te
hoog getaxeerde pakhuis wordt in brand ge
stoken en de schuldigen komen in de gevan
genis. Natuurlijk krijgen het meisje en de
jongeman elkaar.
In het voorprogramma draaien twee ko
mische twee-acters en een Popeye-film.
In deze Fransche film van Robert Siodmak,
is Kathe von Nagy een energieke, onderne
mende journaliste, die voor haar blad arti
kelen wil schrijven over het lot van de meis
jes, die als blanke slavinnen naar Zuid
Amerika worden vervoerd. Haar doel is het
geheele complot van de handelaren in blanke
slavinnen te ontmaskeren. Zij trekt de con
sequenties zoo ver, dat zij, evenals die meis-
jes, eerst dansles
g-1* J gaat nemen bij Ma
IjlHeima I dame Estella, die
haar dansmeisjes
prachtige engage
menten in Zuid Amerika voorspiegelt. Na een
voorsteling in een cabaret worden alle meis
jes tot hun groote vreugde door den Ameri-
kaanschen manager van Mme Estaella ge-
engageerd. Korten tijd daarna embarkeeren
zij op de Santos.' De journaliste Marion Ba
ker is vastbesloten de reis mee te maken, hoe
wel een collega van haar, Henri Voisin, het
tot haar bestwil tracht te verhinderen. Die
poging moet hij bijna met den dood bekoo-
pen. Daar blijkt dat Marion haar plan vol,
voeren wil, voelt Henri zich genoodzaakt de
reis ook mee te maken, omdat hij voorziet,
dat Marion in groote gevaren zal geraken,
waabij zij zijn hulp noodig kan hebben.
Het slot is, dat de heele bende ontmaskerd
kan worden en de meisjes gespaard worden
ZONDAG 11 SEPTEMBER.
HILVERSUM I 1875 M.
8.55 VARA, 10.00 VPRO, 12.00 AVRO, 5.00
VARA, 8.00—12.00 AVRO.
8.55 Gramofoonmuziek. 9.00 Berichten. 9.05
Tuinbouwpraatje. 9.30 Gramofoonmuziek. 9.45
Causerie „Van Staat en Maatschappij". 9.59
Berichten. 10.00 Zondagsschool. 10.30 Neder-
duitsch Hervormde Kerkdienst. 11.50 Toespraak
„Nog twee weken". 12.00 Het woord van de
week. 12.05 Orgel en viool. 12.30 Schilderijbe
spreking. 12.45 De Twilight Serenaders. 1.30
Causerie. 1.50 Gramofoonmuziek. 2.00 Boeken
halfuur. 2.30 Vioolvoordracht met pianobege
leiding. 3.00 Het Omroeporkest ramv. solisten
en gramofoonmuziek. 4.30 Gramofoonmuziek.
5.30 Kinderuurtje 6.00 Esmeralda. 6.30 Sport-
uitzending. 6.45 Sportnieuws ANP. gramofoon
muziek. 7.00 Gramofoonmuziek. 7.30 Noviteiten
orkest mmv. solisten. 8.00 Berichten ANP. en
mededeelingen. 8.15 Het Residentie-orkest
mmv. soliste. 9.15 Radiojournaal. 9.30 Het Amu
sementsorkest mmv. de AVRO-Girls en de
„International Three". 10.30 Gramofoonmuziek.
1100 Berichten ANP. Hierna tot 12.00 Het
AVRO-Aeolianorkest (e.o.).
HILVERSUM II 301.5 en 415,5 M.
8.30 KRO, 9.30 NCRV. 12.15 KRO, 5.00
NCRV. 7.45—11.30 KRO.
830 Morgenwijding. 9.30 Gewijde muziek
(gr.pl.). 10.20 Doopsgezinde kerkdienst. Hier
na: Orgelconcert. 12.15 KRO-orkest. (1.001.20
Boekbespreking). 2.00 Vragenbeantwoording.
2.45 Gramofoonmuziek. 3.00 KRO-orkest mmv.
soliste. 4.00 Gramofoonmuziek, 4.15 Ziekenlof.
4.555.00 Gramofoonmuziek. 5.05 Gerefor
meerde Kerkdienst. Hierna: Orgelconcert. 7.15
Gewijde muziek (gr.pl.). 7 45 Causerie namens
de Nationale R.K. Commissie voor de Jeugd-
werkloozenzorg. 8 05 Berichten ANP en mede
deelingen. 8.15 Reportage ter gelegenheid van
het 40-jarig Regeeringsjubileum van H.M. Ko
ningin Wilhelmina (gr.oDn.) 9.30 Radiotooneel.
10.30 Berichten ANP 10.40 Epiloog. 11.00—11.30
Esperantolezing.
DROITWICH 1500 M.
12.35 Het Wal ford Hyden Zigeunerorkest.
1.20 Militair orkest. 1.50 Ch. Ernesco's kwintet.
2.20 BBC-Schotsch orkest. 3.20 E. Pini's Tango-
orkest en soliste. 4.00 Planovoordracht. 4.20
Zang. 4.50 De Alphas. 5.20 Archeologische cau
serie. 5.40 Het Stratbon strijkkwartet. 6.20
Filmpraatje. 6.35 Gilb. Stacey's sextet. 7.10—
8.10 BBC-orkest 8.15 Kerkdienst. 9.05 Liefda-
digheidsoproep. 9.10 Berichten. 9.25 Radiotoo
neel met muziek. 10.10 Mantovani's Tipica-
orkest. 10.50 Epiloog.
RADIO-PARIS 1648 M.
8.10 Gramofoonmuziek 10.05 Pontificale Mis
(uit Tsjecho-Slowakije). 12.05 Orgelconcert.
12 40 Gramofoonmuziek. 1.50 Zang. 2.05 Gra
mofoonmuziek. 3.20 Het Warms-orkest 4.20
Zang. 4.35 Pianovoordracht. 4.50 Zang 5.05
Cellovoordracht. 5.20 Variété-programma. 7.52
Willy Pradys' orkest. 8.35 Zang. 8.50 Orkest
concert mmv. solisten, en declamatie. 10.50
Gramofoonmuziek. 11.2012.50 Dansmuziek.
KEULEN 456 M.
6.20 Havenconcert. 9.50 Gramofoonmuziek.
11.05 Het Westduitsch Strijkkwartet. 11.50
Parade. 4.20 Omroep-Amusementsorkest. 6.20
Gramofoonmuziek. 7.00 Pianovoordracht. 7.20
Gramofoonmuziek. 8.35 Omroeporkest en solis
ten. 10.35 Gramofoonmuziek. 10.50 Omroep-
kleinorkest en het Walter Raatze-kwintet.
12.303.20 Omroepdansorkest en solisten, man
doline-orkest en het Omroeporkest.
BRUSSEL 322 M.
9.40 Gramofoonmuziek. 10.20 Zang en orgel.
11.20 Gramofoonmuziek. 12.20 en 1.302.20 A.
Felleman's orkest. 2.35 Gramofoonmuziek. 3.05
Het koor „De Marxkring". 3.35 Gramofoonmu
ziek. 3.50 Vervolg koorconcert. 4.20 en 5.35
Gramofoonmuziek. 5.50 en 6.20 Omroepdans
orkest. 6.50 en 7.20 Gramofoonmuziek. 8.20 Om-
roepkleinorkest, gemengd koor en solist. 10.30
Omroepdansorkest. 11.2012.20 Populair con
cert.
BRUSSEL 484 M.
9.20 Gramofoonmuziek. 10.20 Het Ed. Loi-
seau-orkest. 10.50 Bioscooporgelspel. 11.05 Ver
volg concert mmv. solist. 11.35 Pianovoordracht.
11.50 Vervolg concert. 12.20 Gramofoonmuziek.
12.50 en 1.30 Omroeporkest. 2.202.35 Zang.
2.50 en 3.10 Gramofoonmuziek. 5,20 en 6.00
Lucien Hirsch en zijn orkest. 6.25 Gramofoon
muziek. 6.35 Zang. 6.50 en 7.35 Gramofoon
muziek. 8.20 Omroeporkest en -koor mmv.
solist. 10.30 Jean Omer en zijn orkest. 11.20
12.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.20 Oude muziek. 8 20 Berichten. 8.35 On
bekend. 10.20 Berichten. 10.40 Pianovoordracht.
11.05 Berichten. 11.20 Gramofoonmuziek.
12.20—2.20 Nachtconcert (gr. opn.). (1.151.26
Tijdsein).
RADIO MOORS N.V.
KRUISSTRAAT 38, TELEFOON 14609
OFFICIEEL PHILIPS REPARATEUR
(Adv. Ingez. Med.)
MAANDAG 12 SEPTEMBER 1938.
HILVERSUM I 1875 M.
Algemeen programma verzorgd
door de VARA. 10.00—10.20 v.m.
VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek. (Om 8.16 Ber.), 10.00
Morgenwijding. 10.20 Declamatie, 10.40 Cello
en piano. 11.10 Vervolg declamatie. 11.30 Or
gelspel. 12.00 „Esmeralda". (Om 12.15 Berich
ten) 12.45 VARA-orkest; 1.30 Gramofoonmu
ziek. 2.00 Gramofoonmuziek. 3.00 Declamatie.
3,30 Pianovoordracht en gramofoonmuziek.
4.00 Gramofoonmuziek. 4.30 Voor de kinderen.
5.05 Gramofoonmuziek. 5.45 Orgel en zang.
6.15 Gramofoonmuziek. 6.30 Muzikale cause
rie en gramofoonmuziek. 7.10 Causerie „1938
Het begin der kortegolfperiode". 7.30 Trio
concert. 7.50 Gramofoonmuziek. 8 'Ing
sos-berlchten 8.03 Berichten A.N.P. 8.10
VARA-Orkest 3 45 Declamatie. 9.00 Vervolg
concert. 9.30 „Fantasia". 10.00 Berichten
A.N.P. 10.05 Gramofoonmuziek. 10.30 Accor
deonsextet. 10.50 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 301,5 en 415.5 M.
NCRV.-Uitzending.
8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.15 Berichten,
gramofoonmuziek. (9.30 Gelukwenschen)10.30
Morgendienst. 11.00 Christelijke lectuur. 11.30
Gramofoonmuziek. 12.00 Berichten. 12.15 Gra
mofoonmuziek. 12.30 De Gooilanders. In de
pauze: Gramofoonmuziek. 2.00 Voor de scho
len. 2.35 Gramofoonmuziek. 3.00 Vragenbe
antwoording over kamerplanten. 3.40 Gra
mofoonmuziek. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Gramo
foonmuziek. 3.45 Bijbellezing. 4.45 Oramofoon-
foonm. 5.15 Kinderuurtje. 6.20 Gramofoon
muziek. 6.30 Vragenuur. (7.00 Berichten). 7.45
Reportage, eventueel gramofoonmuziek. 8.00
Berichten A.N.P,, herhaling SOS-berichten.
8.15 Leger des Heils-samenkomst. 9.15 De Ve
delaars. 10.00 Berichten A.N.P. 10.05 Zang met
pianobegeleiding. 10.45 Gymnastiekles. 11.00
Kamermuziek 11.25 Gramofoonmuziek c.a.
11.50 Schriftlezing.
DROITWICH. 15I>0 M.
11.25 Zang. 11.50 Orgelspel. 12.20 Gramofoon
muziek. 12.55 BBC-Welsorkest, m.m.v. solist.
1.50 Dansmuziek (Gr.pl.) 2.35 Pianovoordracht
3.20 L. Voselli's Hongaarsch orkest. 4.05 Zang
aan den vleugel. 4.20 Gramofoonmuziek. 4.35
Causerie „The Mad Mullah of Somaliland".
4.50 Gramofoonmuziek. 5.20 Fluitvoordracht.
5.40 Fred Hartley's Sextet en solist. 6.20 Be
richten. 6.45 Zang en piano. 7.20 Jay Wilbur's
Band en solisten. 8.05 Pianosoli. 8.20 Cause
rie „Birth of a hurricane". 8.35 BBC-Svmpho-
nie-orkest en solisten. 9.40 De BBC-Zangers.
10.00 Berichten. 10.25 Causerie „The past
week". 10.40 BBC-orkest. 11.30 Mevr. Wilf
Hamer en haar Band. 11.50 Dansmuziek (Gr.-
platen).
RADIO PARIS 1648 M-
8.10, 10.10 en 12.35 Gramofoonmuziek. 1.50
Zang. 2.05 en 3.05 Gramofoonmuziek. 4.20 Het
Belgisch kwartet A. Clavier. 5.20 Het Giar-
dino-orkest. 6.20 Pianovoordracht. 6.35 Gra
mofoonmuziek. 7.20 Zang. 7.35 GrpnWoonmu-
ziek. 8.35 Zang. 8.50 Opera „Orpheus". 11.35
Radiotooneel in het Esoeranto.
KEULEN 456 M.
6.50 en 7.30 Gramofoonmuziek. 8.50 Trio
concert. 12.20 Nedersaksenorkest m.m.v. so
list. 2.20 Concert. 5.20 Omroeporkest m.m.v.
solisten. 7.20 Sluiting van het Partijcongres.
9.30 Omroeporkest. 10.35 Gramofoonmuziek.
10,50 Omroep-Amusementsorkest. 12.20 Tap
toe. 1.05 Omroeporkest en solisten (Gr.opn.)
BRUSSEL 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Om
roeporkest. 1.50 Gramofoonmuziek. 2.20 Popu
lair concert. 5.20, 6.50 en 7.20 Gramofoonmu
ziek. 8.20 Cabaretprogramma. 10.30 Gramo
foonmuziek.
BRUSSEL 484 M
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Om-
roepsalonorkest. 1.50 Gramofoonmuziek. 2.20
Populair concert. 5.20 en 5.50 Gramofoonmu
ziek. 6.35 Omroepsalonorkest en soliste. 7.35
Gramofoonmuziek. 8.20 Operette „Fidélité".
8.50 Omroepsymphonie-orkest en solist. 10.10
en 10.30 Gramofoonmuziek.
>EUTSCHLAN1>SENDER 1571 M.
7.20 Zie Keulen 9.20 Berichten. 9.30 Om
roeporkest m.m.v. solist. 10.20 Berichten". 10.40
Solistenconcert. 11.05 Berichten. 11.20 Gramo
foonmuziek. 12.20 Taptoe. 1.05 Gramofoonmu
ziek. 1.15 Tijdsein. 1.26 Nachtconcert.
voor het ellendige lot, waartoe de bende haar
bestemd had.
,De Weg naar Rio" houdt den toeschouwer
in één voortdurende spanning, er wordt dik
wijls geraffineerd gespeeld. Kathe von Nagy is
een journaliste, zooals iedere redactie graag
zou bezitten en Henri Voisin, uitstekend ge
speeld door Jean Pierre Aumont doet niet voor
zijn collega onder. De dialoog tusschen die
twee is geestig en wordt puntig gelanceerd.
Een film met gang en vaart en met uitste
kende artisten. Het Fransch wordt uiterst
rad gesproken en is daardoor voor ons niet
altijd te volgen. Maar een film, die sterk aan
te bevelen is. Joe Brown in „Kom je ook bij
de Brandweer" maakt weer op de bekende
manier zijn nooit falende grappen. Hij vliegt,
hij holt, hij trapt, hij slaat, hij vangt en als
nieuwste sensatie, hij bluscht branden met
zijn zelf uitgevonden brandbluschbommen.
Het is weer een knaleffeca!
Stefan Pollatschek. Vlammen en
kleuren (Het Leven van Vin
cent van Gogh), Wereldbiblio
theek, Amsterdam.
Het is spijtig te moeten erkennen dat het
mij niet gelukt is eenige waardeering te ver
zamelen voor deze uitgaaf van de Wereld
bibliotheek, die juist ten opzichte van de
Hollandsche Van Gogh-litteratuur zich zoo
verdienstelijk heeft gemaakt. De uitgaaf der
brieven gewisseld tusschen de broeders Theo
en Vincent, die van Vincent's brieven aan
Van Rappard, degelijke studies over den schil
der door Havelaar en Van Beselaeredat
alles danken wij aan deze uitgeverij, die nu
met een vertaling eener door den Oostenrij
ker Pollatschek saamgeflanste „histoire ro-
mancée" haar lezers gelukkig hoopt te ma
ken. Pollatschek is niet de eerste scribent die
zich op het trieste leven van Vincent gewor
pen heeft om er een boekje van te maken, en.
hij zal ook de laatste wel niet blijven. Of hij
van de beteekenis van Van Gogh's „werk"
voor de evolutiein de schilderkunst eenige
notie heeft, mag betwijfeld worden. Dat is
voor die heeren van de geromantiseerde
historie trouwens bijzaak. De vette kluif ligt
voor hen in het gekwelde leven van hun
slachtoffer en Van Gogh is al een bijzonder
willig object voor hun schrijf-wellust. Wat is
aanlokkelijker dan te kwebbelen over een
onmaatschappelijk idealist, een zielsziek,
geniaal aangelegd mensch die een wereld
beroemdheid werd! En wat is gemakkelijker,
als de stof daarvoor gratis voor niemendal al
verkrijgbaar is in de bergen geschriften,
authentieke en fantastische, over den schilder
van Aries in het licht gezonden. Onze Oosten
rijker maakte daar niet slechts een dankbaar,
doch naar mijn smaak zelfs een brutaal ge
bruik van. Wat staat er in dit „Vlammen en
Kleuren" bitter weinig, wat nu eigenlijk van
den heer Pollatschek zelf afkomstig is. Be
halve dan de tallooze fouten in namen en
feiten, waarvan wij er straks eenige zullen
opnoemen.
Dat de door Theo's weduwe uitgegeven
Brieven van Vincent en haar prachtig-sobere,
met eerbied en liefde gestelde levensbeschrij
ving van den zwager een schat van gegevens
aan den romancier verstrekt hebben, spreekt
van zelf en zou niet in het minst bezwaarlijk
zijn, zoo ze met dezelfde omzichtigheid ver
werkt waren. Het tegendeel is echter het ge
val en de verhaaltrant van onzen auteur doet
herhaaldelijk denken aan de dienstbode die
's morgens aan den melkboer vertelt, wat er
boven bij het „volk" gebeurd is.
Pollatschek heeft die brieven meer met de
schaar dan met het hart gelezen, maar er
wordt tenminste bij verteld dat hij ze gele
zen heeft. En van nog veel meer, waarvan
niet gesproken wordt, heeft hij kennis geno
men enheele stukken over-genomen. Het
geval met het afgesneden oor kan de lezer
precies zoo in Gauguin's „Avant et après"
vinden. In „La folie de Van Gogh" kan hij
zijn medische wijsheid hebben opgediept, die
hij den dokter Gachet laat uitkramen, welke
geneesheer wel nergens als zoo'n vervaarlijke
uil beschreven zal staan.
Maar dat zijn alles vrijheden d.ie de roman
cier zich desnoods kan veroorloven. Als hij
maar niet zoo'n intens-burgerlijken, onar-
tistieken kijk op kunst en kunstenaars had.
In het hoofdstuk De Meesters (pag. 188 vlg)
laat hij in een „Café France" op Montmartre
de grootste schilders van dien tijd bij elkaar
komen en onderling gesprekken voeren, die
duidelijk bewijzen dat hij van de mentaliteit
der „meesters" slechts een zeer ver verwij
derd begrip heeft. Dit is misleidend voor den
leek die al die fraaiigheid voor zoete koek
opeet, terwijl het ten tooneele voeren van
met naam en toenaam vermelde, bekende
personen, in dialogen die er als echt uitzien,
maar het niet zijn, hem een indruk van his
torische waarachtigheid geeft. De, geromanti
seerde levensbeschrijving van menschen, die
in eenig opzicht groot geweest zijn, is mijns
inziens een prul-genre in de litteratuur. Op
enkele uitzonderingen na wordt het beoefend
door tweedehandsch schrijvers, die over meer
handigheid dan kennis beschikken en wier
durf grooter is dan hun verantwoordelijk
heidsgevoel. Voor de oppervlakkigen bereiden
zij een smakelijk kostje, waarvan de voedings
waarde nihil is.
Met mijn geringe genegenheid voor het
genre zou het overbodig kunnen zijn, dit boek
verder te lijf te gaan. Maar de zorgeloosheid
waarmee het is uitgegeven mag toch niet, als
bewijs voor mijn tegenzin, ontbreken.
Dat de schrijver voortdurend de schilders
Monet en Manet door elkaar haalt is te
duidelijk, dan dat men aan zich steeds her
halende drukfouten heeft te denken. Ven die
laatste wemelt het trouwens, en het verbaast
mij dat de Hollandsche bewerker die niet ge
corrigeerd heeft. Want dat de Hollandsche
schilder Isaacson almaar Isaacsohn genoemd
wordt (foutief uit Gauguin overgeschreven!)
dat de leider van de Brusselsche beweging
Octave Mauve genoemd wordt, terwijl de man
Maus heette, moest den Hollandschen uitge
ver voorzichtig hebben gemaakt. Dat Du-
ranty hier Daranty, Burty hier Burby heet
enz., enz. willen wij dan wel zoo vriendelijk
zijn alles op rekening der druk- en over
schrijf fouten te zetten, maar een serieusen
indruk van het werk geeft het niet. En met
die kenschets van het boek besluiten wij de
aankondiging: het is uitermate onserieus en
oppervlakkig.
Joseph Bédier t.
In Joseph Bédier, die de vorige week te
Parijs overleed, hebben de Fransche letteren
een uitmuntend kenner en de studeerenden
een hoogstaand geleerde verloren. Leerling
en opvolger van den beroemden Gaston Paris,
heeft Bédier kans gezien diens roem te
evenaren als onzelfzuchtig, smaakvol man
der wetenschap, wiens naam ook in Holland
bij de Fransch-studeerenden groote bekend
heid verwierf, al was het alleen maar door de
groote geïllustreerde uitgaaf van de Histoire
de la littérature frangaïse, die hij in samen
werking met Paul Hazard het licht deed zieh.
J. H. DE BOIS.
