De wilde Zwanen
Het nieuwe Zusterhuis
KRUSCHENSALTS
H.D.-V ertellies
DINSDAG Ï3 SEPTEMBER '1938
HA'AREEM'S DAGBÜAD
6
van het Diaconessenhuis.
Modern gebouw dat zakelijken
en doelmatigen indruk maakt.
Schepping van architect
B. B. Dolstra.
EEN lange gang van glas ver
bindt het oude gedeelte van
het Diaconessenhuis met het
nieuwe Zusterhuis. En die verbinding,
waarin het licht zoo vrijelijk toegang
heeft en die daarom zoo afwijkt van
de gewone gangen zooals we die in
ziekenhuizen en andere groote ge
bouwen kennen is meteen typeerend
voor het zusterhuis dat plotseling voor
U oprijst en dat, door de strakheid
van lijn en de soberheid van opzet
juist zoo vriendelijk en modern aan
doet.
Licht, luchtig en eenvoudig dat zijn de drie
hoofdeischen die de architect de heer B. B.
Dolstra naast een evenredige vlakverdee-
ling aan dit nieuwe gebouw heeft gesteld.
Dank zij een consequente doorvoering van
deze richtlijnen is hij er in geslaagd een
bouwwerk tot stand te brengen dat door zijn
eenvoud en doeltreffendheid volkomen in het
zakelijke karakter van onzen tijd past en
toch 'n bijzonder vriendelijken indruk maakt.
Angstvallig is er voor onnoodige gevelver
siering gewaakt terwijl het groote aantal ra
men er voor zorgt dat de gevel nergens een
tonig wordt. Bovendien is boven enkeel
rijen ramen nog een smalle band van zwarte
en lichte steen aangebracht waardoor
eenige lange lijnen werden verkregen die den
lagen indruk van het geheel accentueeren.
Als wij schrijven dat het gebouw een lagen
indruk maakt wil dat niet zeggen dat het ge
bouw in werkelijkheid ook zoo laag is, want
het telt vier verdiepingen en als men op de
binnenplaats van het Diaconessenhuis staat,
waar een fraaie tuin wordt aangelegd, en
men ziet zoo de verschillende bouwstijlen
waarin de andere gebouwen zijn opgetrokken
dan maakt de strakke gevel van het nieuwe
zusterhuis ongetwijfeld een prettigen en rus-
tigen indruk.
Echter niet alleen de voorgevel maar ook
de andere gevels zijn keurig afgewerkt. In den
linker zijgevel valt een bijzonder groot raam
op. Dit raam dient voor verlichting op de ver
schillende gangen en het is opmerkelijk te
constateeren hoe uitstekend verlicht de lange
gangen in het gebouw zijn.
Veel licht, veel frissche lucht, eenvoudig
maar keurig afgewerkt. Dat zijn wel de voor
naamste indrukken die men na een rond
gang door dit nieuwe tehuis voor de zusters
krijgt.
Om met het eerste te beginnen: overal,
zelfs in de kasten, bevinden zich ramen, waar
door licht en lucht naar binnen kunnen ko
men. Het interieur is, men zou het in een
dergelijk gebouw ook niet anders verwacht
hebben, nergens overdadig zonder dat men
echter vervallen is in de fout om alles zoo za
kelijk te houden dat men een eenigszins
,,kouden" indruk zou krijgen. Integendeel.
Juist door het vele licht dat in de gangen
"fcordt weerkaatst door de Schoonhovensche
tegels en speelsche plekjes op de marmeren
trappen werpt, krijgt men dien vriendelijken
indruk waardoor ook het exterieur (hier is
het waarschijnlijk te danken aan de lichte
steen) zoo opvalt. Het trappenhuis is trou
wens bijzonder fijn afgewerkt. Op de leunin
gen zijn fraaie stukjes zwart marmer aan
gebracht terwijl een stalen, verchroomde
stang den modernen indruk weer verstevigt.
Natuurlijk is elk hoekje en gaatje benut, de
tfjden van de groote rommelzolders liggen
reeds verre achter ons en zoo behoeft het niet
te verbazen dat van de 85 zusterkamers, die
van de bovenste, de zolderverdieping zeker
niet de onaardigste zijn. De kamers zijn klein
doch natuurlijk weer voorzien van een flink
raam terwijl een vaste waschtafel en een ge
combineerde hang- en linnenkast de inrich
ting completeeren.
Douche-cellen, badkamers, toiletten, ver
schillende kasten en waschhokjes, men vindt
ze op elke verdieping en alle voorzien van
ramen.
Eenige aardige balconnetjes aan de achter
zijde geven de zusters gelegenheid nog meer
van de frissche lucht te genieten. De balcons
zijn van beton met roods tegels, waardoor de
narigheid van de vroegere balcons met hou
ten stellages waar tusschen zich altijd vuil op
hoopte werd voorkomen en tevens de moge
lijkeheid van lekkage werd uitgesloten.
Buiten de zusterkamers bevat het gebouw
nog een aardig muziekzaaltje dat smaakvol
met eenige vaste banken en een houten be
timmering is ingericht en waar de zusters
rustig muziek zullen kunnen studeeren. Ook
voor een vestiaire is gezorgd. Verder is er nog
een leskamer waar 42 zusters de lessen zullen
kunnen volgen. Een theekeuken is eveneens
aanwezig. Onder het gebouw bevindt zich een
ruime fietsenbergplaats terwijl er ook een
groote verwarmingskelder is waar eenige ge
weldige ketels staan die voor de centrale ver
warming, welke met warm water geschiedt,
zorgen. Handig is de manier waarop deze ke
tels gevuld worden. De kelder bevindt zich
namelijk ongeveer 4 a 5 M. onder den grond.
De ketels worden gevuld met fijne kooltjes
die opgeslagen zijn in bunkers van gewapend
beton welke zich vlak boven de ketels bevin
den en trechtervormig zijn. Schuift men nu
een klep open dan rollen de kolen zoo de ke
tels binnen. Eenvoudiger kan het byna niet.
De emmers met asch worden door middel van
een lift weer naar boven gebracht.
In het heele gebouw zelf is ook een lift zoo
dat de veel ge- maar nog meer misbruikte
term „van alle gemakken voorzien" hier zeker
van toepassing is. Zooals men weet wordt het
gebouw Donderdagmiddag a.s. door den bur
gemeester officieel geopend.
Zeker zullen de architect de heer B. B. Dol
stra en de aannemer, de heer A. Ph. Romeyn,
beiden uit Haarlem, bij die gelegenheid waar-
deerende woorden over hun werk hooren.
Voor het publiek is het nieuwe zusterhuis
Zaterdagmiddag 17 September van 2.30 tot
4.30 uur te bezichtigen.
STADSBIBLIOTHEEK EN LEESZAAL.
Aanwinsten van het filiaal.
In het filiaal „Huis te Zaanen", van de
Stadsbibliotheek en Leeszaal, zijn de volgen
de aanwinsten ter beschikking gekomen:
Godsdienst:
Arnold. Het licht van Azië; leven en leer
van Buddha.
Landau. God heb ik gevonden.
Schreuder. Het Darbisme.
Opvoeding en onderwijs:
Bodaan e. a. Vraagbaak voor jeugdleiders
Ligt, De. Nieuwe scholen in Hamburg en
Weenen,
„Naar het volle Leven"; een wegwijzer
voor ouders en opvoeders.
Natuurwetenschappen
Curie. Madame Curie.
Kok. Naar het absolute nulpunt.
Kunst:
Hildebrandt. Tanzerinnen der Gegen-
wart.
Hutschenruyter. De geschiedenis van het
orkest en zijn instrumenten.
Nederlandsche en in het Ned. vertaalde
romans
Boenin. De heer uit San Francisco.
Man, De. De kleine wereld.
Parrott. Een vreemdeling kwam en ging.
Schröer. De kleinzoon van den boer.
(Chr.).
Verschoren. Vlaamsche humor.
WolfCatz. Marjan.
MARIA DE JONG.
Donderdag 15 September a.s. 's morgens
om 10.30 uur. speelt mej. Maria de Jong, al
hier, voor de A.V.R.O. met het Omroep-orkest
onder leiding van Albert van Raalte, het
piano-concert no. 19 in F. groote terts van
Mozart.
STRAATPREDIKING.
Hedenavond om half negen zal er op het
Teylerplein in Haarlem (Oost) door de Gere
formeerde Evangelisatie straatprediking wor
den gehouden. Spreker: Ds. A. M. Boeijinga
van Haarlem. Medewerking verleent het Evan
gelisatie-Zangkoor „Zuid-Oost".
ELS KEEZER DANST WEER.
De danseres Els Keezer, docente voor bewe
gingskunst aan de Academie voor Lichame
lijke Opvoeding te Amsterdam, zal voor het
eerst, na een ernstige knie-operatie, weer op
treden. Zaterdag 17 September, zal zij, uit-
genoodigd door de Philipsf abri eken, in Eind
hoven een dansavond geven, samen met haar
bewegingskoor uit Haarlem.
Het ligt in de bedoeling der Philipsf abrieken
een bewegingskoor uit het personeel samen te
stellen, dat dan onder leiding van Els Keezer
zal werken.
De begeleiding zal Wolfgang Wijdeveld ver
zorgen.
Neem de oorzaak weg.
Uw rheumatische pijn
verdwijnt voor goed.
Rheumatische pijn, spit, jicht, etc. worden
veroorzaakt door onzuiver bloed. De zes
minerale zouten in Kruschen Salts zuiveren
Uw bloed door de verschillende afvoer-
organen krachUg aan te sporen. Kruschen
Scats zal ook U snel en afdoende helpen.
STRALENDE GEZONDHEID VOOR I CENT PER DAG
(Adv. Ingez. Med.)
VOOR DEN KANTONRECHTER
De loterij wet overtreden?
Uitgifte van rebus pools.
HAARLEM, Maandag.
Men moet met de loterijwet voorzichtig zijn
Dat hebben de organisatoren van de voet
balpools gemerkt en zooals het hen verging,
zoo verging het ook vele anderen.
Ook een dertigjarige agentschaphouder uit
Velsen-Noord had zich hedenmorgen voor
den Kantonrechter te verantwoorden volgens
een hem ten laste gelegde overtreding van de
loterijwet.
Het betrof hier eveneens een geval van
„pools" niet echter van de reeds genoemde
en alom bekende voetbalpools, doch thans
van „rebuspools".
De voorraad pools schijnt onuitputtelijk te
zijn en voor vele menschen heeft dit woord
klaarblijkelijk een groote aantrekkingskracht
Waarom de uitvinder tenminste anders dit
woord zou hebben gebruikt, is niet recht
duidelijk want iedereen kan wel nagaan dat
het woord pool in de ooren der politie geen
aangename klank is. De bewuste Beverwijker
dan had een soort formulier in elkaar gezet
dat tegen betaling van 10 ct. verkrijgbaar
werd gesteld. Op het papier stond een rebus
die men in moest vullen terwijl bovendien
nog een nummer van de Staatsloterij moest
worden opgeschreven. Viel op het opgeschre
ven nummer de 20.000 dan kreeg de inzender
f 1000.
De prijzen bestonden uit geldbedragen,
radiotoestellen en stofzuigers.
De verdachte gaf toe dat de feiten in de
dagvaarding vermeld, juist waren, doch hij
vond, dat hier geen sprake was van een over
treding van de loterijwet daar er geen loten
doch sleohts rebussen worden verkocht.
Een 46-jarige kapper die als getuige optrad
vertelde dat hij met de oplossing van de re
bus nogal moeite had gehad.
Ambtenaar: Hebt u lang over de oplossing
gedaan.
Get.: Nou, ik moest het tusschen mijn werk
door doen. Ik hem er wel veel over gepraat
en iedereen vond het erg interessant.
Ook een bankwerker had de oplossing niet
zoo erg gemakkelijk gevonden. Het nummer
van de Staatsloterij had hij zuiver als kans
spel opgevat. De verdachte was het daar niet
mee eens. Men moet dit meer beschouwen
als een soort extratje.
In zijn requisitoir zei de Ambtenaar dat de
opzet van de heeie zaak hem den indruk heeft
gegeven dat men hier met iemand te 'doen
heeft die over een groote fantasie beschikt.
Het kost niet veel moeite om de oplossing
van de rebus te vinden. Hier ligt ook het cri
terium of de loterijwet al dan niet overtreden
is. Is de oplossing immers gemakkelijk dat
er zeer vele goede inzendingen binnenkomen
brengt hulp in gezinnen, waar
door geboorte, onvolwaardig
heid of ziekte van kinderen bij
zondere nooden zijn ontstaan.
Zendt Uw bijdrage op Postgiro
75000 Den Haag.
(Adv. Ingez. Med.)
dan kunnen de inzenders op den uitslag geen
invloed meer uitoefenen.
Spr. meende dat de oplossing inderdaad
zoo gemakkelijk is. Iedereen kan direct de
oplossing vinden. Wat betreft het invullen
van een nummer van de Staatsloterij, hier
is het wel zeer duidelijk dat men met een
loterij te doen heeft.
Vijfentwintig gulden of 15 dagen en vernie
tiging van de inbeslag genomen papieren,
luidde tenslotte de eisch.
Verdachte kon niet begrijpen dat er een
straf bepaald kon worden terwijl er nog niets
heeft plaats gevonden. Niemand weet hoeveel
goede oplossingen er binnengekomen zouden
zijn. Een voetbalpool is een zuivere loterij,
maar dit niet.
De kantonrechter zal over 14 dagen schrif
telijk vonnis wijzen.
KUNSTKRING HEEMSTEDE.
Voorloopig kan reeds worden gemeld, dat
voor de leden van den Kunstkring Heemstede
in October a.s. zal optreden de cellist Raphaël
Lanes, in November het Trio Pasquier; in
Januari de zanger Laurens Bogtman en in
Februari of Maart zal prof. Huib Luns een
voordracht houden.
Excursies en eventueele verdere extra uit
voeringen zullen nog worden aangekondigd.
In een circulaire vestigt het bestuur nog
eens de aandacht op de speciale abonnemen
ten voor jongeren.
Copyright P. L B. Box 6 Coponhogen
Ver, heel ver hier vandaan, daar waar de zwaluwen heen vliegen
als het bij ons winter wordt, leefde eens een Koning, die elf zonen
en een dochtertje, Elize geheeten, had. De elf broeders waren
prinsen, die met een fonkelende ster op hun borst en een rinkelen
de sabel op zij, naar school gingen. Daar schreven zij met griffels
van diamant op een gouden lei. Alle prinsen konden uitstekend
leeren. Nooit haperden zij bij het opzeggen van hun les. Ja, het
was aan alles te merken, dat zij echte prinsen waren.
Het prinsesje Elize zat op een bankje van kostbaar spiegelglas.
Zij bladerde in een prentenboek, dat evenveel gekost had als het
halve Koninkrijk. O, de" twaalf kinderen hadden het zoo goed.
Helaashun geluk zou niet immer duren. Want wat gebeurde
er? Hun vader, de Koning, die het geheele land regeerde, huwde
met een booze Koningin, die heelemaal niet lief was voor de
kinderen. Reeds op den dag dat het huwelijk voltrokken werd,
moesten de kinderen dit bemerken.
In het sprookjesachtige paleis van den Koning werd feest ge
vierd. En ook de twaalf kinderen speelden huishoudentje, hun
geliefde spel. Maar in plaats van lekkere koekjes en gepofte
appels, die zij anders altijd kregen, gaf de nieuwe Koningin hun
nu alleen maar wat zand en theekopjes om mede te spelen.
Zjj zei, dat zij dan maar moesten doen alsof dit iets bijzonder
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIOCENTRALE OP
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1938.
Programma II: Hilversum I.
Programma I: Hilversum II.
Programma III: 8.00 Keulen.
-0.20 Pauze of diversen. 10.35 Parijs Radio.
12.05 Radio P.T.T. Nord. 12.20 Keulen. 1.30
Fransch Brussel. 1,50 Ned. Brussel. 2.20
Droitwich. 3.30 Radio P.T.T. Nord. 4.20 Keu
len. 6.20 London Regional. 7.40 Keulen. 10.20
Ned. Brussel. 10.30 Pauze. 10.35 Keulen. 10,50
Weenen.
Programma IV: 8.00 Ned. Brussel. 9.20
Diversen of Gramofoonmuziek. 10.35 London
Regional: 1.20 Droitwich. 2.05 London Regio
nal. 4.20 Droitwich. 7.20 Ned. Brussel. 7.40
Droitwich
Programma V: 8.00—7.00 Diversen. 7.00—8.00
Eigen gramofoonplatenconcert. Gevarieerd
programma.
1. Pariser Einzugsmarsch, Groot Odeon Or
2. Night in the desert, Gino Bordin.
3. De Voetbalmatch, Louis Davids.
4. The Whisperwaltz, Billy Reid.
5. Pralidium en Allegro van Kreisler, Edith
Lorand.
6. The Yodelling Hobo, Harry Torani.
7. Dixon Hits, Reg. Dixon.
8. Die Kleine Patrouille, Dajos Bela.
9. The Blues with a feeling, Duke Ellington.
10. Es woll' ein Jagerlein jagen, Wiener
Sanger Knaben.
11. Gipsey Fiddles, Billy Reid.
12. Nachtliche Heerschau, Dajos Bela.
14. Het meisje van de overhaal, Bob Scholte.
14. Hej pa dej du. Duo Ja.
15. Tambourin chinoie, Edith Lorand.
16. Misty Morning, Duke Ellinton.
17. Unter dem Siegeshanner, Groot Odeon
Orkest.
8.0012.00 Diversen.
heerlijks was...
(Wordt morgen vervolgd.)
De Koos.
PIETER V. d. VALK.
IN een vreemde wereldstad ver van onze
geboortestreek, liep ik onverwachts Jim
Baukner tegen het lijf. Met tegenzin
nam ik zijn uitnoodiging aan om met
hem te lunchen. Ik had hem in jaren niet ge
zien en destijds slechts oppervlakkig kennis
met hem gemaakt. Hij behoorde tot het soort
menschen, die overal tijd en geld voor heb
ben, een groote populariteit genieten en in
alles betrokken worden en daar hield ik
niet van.
Hij bleek echter sterk veranderd te zijn. Zijn
haren waren vergrijsd, er lag een bittere trek
om zijn mond en zijn oogen vertoonden een
cynische uitdrukking Ook in zijn woorden was
hij eenigszins scherp. Ik ging belang in hem
stellen en verwonderde er mij over, dat ik hem
vroeger niet mocht lijden.
Al spoedig hadden wij het over oude ken
nissen en over gebeurtenissen, die wij beiden
hadden meegemaakt. Ook de naam van Mary
Burke, de destijds bekende tooneelspeelster,
werd genoemd en ik merkte, dat Jim's oogen
somber werden en hij zijn gezicht vertrok.
Ik kende haar niet zoo goed. Daar ik eenige
jaren jonger was dan Baukner, zat ik nog op
het college, toen Mary haar gloriejaren be
leefde. Maar ik had haar toch verschillende
malen gesproken en herinnerde mij. dat Jim's
naam in céii adem met de hare werd genoemd,
ofschoon het waarschijnlijk looze praatjes
waren geweest.
„Weet jij, wat er van haar terecht is ge
komen?" vroeg ik.
,Hee", antwoordde hij op bitteren toon. .Hat
zou ik ook wel eens willen hooren. Je weet
misschien nog, dat zij tijdens een gala-voor
stelling haar been brak. De dokter zei onmid
dellijk. dat zij nooit meer in staat zou zijn om
te dansen. Niemand van ons heeft haar bi
het ziekenhuis mogen bezoeken in haar ra
deloosheid wenschte ze niemand te ontvan
gen".
Ik voelde, dat Jim van Mary had gehouden
en zijn verandering in heel zijn wezen was
wellicht het gevolg van het leed, dat het le
ven hem had gebracht.
„Het eenige, wat haar fce wachten stond",
vervolgde Baukner, „was. dat zij heel haar
leven kreupel zou blijven. Haar tooneelloop-
baan moest ze onherroepelijk opgeven".
Ik las van zijn gezicht de gedachten af, die
hem bezig hielden, terwijl hij een poos zwij
gend voor zich uit staarde. Ik wist, dat hij
aan Mary dacht en aan den tijd, dat zij haar
triomfen vierde.
,.Ik herinner me nog goed, dat zij het 't
was nog in haar glorietijd op een goeden,
keer in haar hoofd kreeg om bloemen te ver-
koopen. Dat was net iets voor baar. Een oude
bloemenverkoopster stond iederen dag op de
treden van de St. Marcus-kerk haar bloemen
aan te prijzen. Vergezeld van een groepje be
wonderaars liep Mary ineens op die vrouw
toe. fluisterde haar iets in het oor en begon
toen de bloemen een voor een te verkoopen.
Ik kreeg een kleine, roode roos."
Ik herinner me nog als de dag van gisteren,
dat ze met een lachend gezicht tegen ons zei:
„Als ik ooit niet meer dansen kan, zal ik op
de treden van een kerk staan en bloemen ver
koopen en als iemand van jullie zich mij dan
nog herinnert, krijgt hij gratis een bloem van
mij!"
Weer zweeg Baukner alsof het hem moeite
kostte verder te spreken.
„Velen van ons, rijke jongelui, hadden in die
dagen met haar willen trouwen. En nu nu
weet niemand van ons, waar zij is; de meesten
denken niet eens meer aan haar en dat is ook
niet te verwonderen na zooveel jaren."
Om van onderwerp te veranderen, vroeg ik
hem. of hij getrouwd was.
„Nee", antwoordde hij. „Ik houd nog steeds
van Mary Burke, hoe vreemd het ook mag
klinken en ik hoop, dat ik haar nog eens zal
terugzien."
Ik wist niet, wat ik verder over dit netelige
onderwerp moest zeggen en stelde voor, dat
we zouden gaan.
Zwijgend stond hij op en we wandelden door
de drukte der straten in de heerlijke voor *ars-
zon. We bereikten een groot plein, dat zich
uitstrekte voor een machtige, middeleeuwsche
kerk. Op de treden van de groote stoep stond
een bloemenverkoopster en Baukner zei: „Ik
ga een bloem koopen, als een gedachtenis aan
den dag, waarop ik er een van Mary kocht."
Toen wij naderden, stond de vrouw over haar
mand gebogen en ik zag, dat zij een roode roos
uitzocht, zoodra Baukner haar om een bloem
vroeg. Zij richtte zich op en glimlachte. Plot
seling verdween de glimlach van haar gezicht
om plaats te maken voor een blik vam verba
zing en verwarring. Haar handen beefden, toen
ze de roos op zijn jas stak.
Zij zagen elkaar zwijgend aan. óók nog. toen
ik mij ongemerkt verwijderde de kreupele,
doch nog steeds schoone bloemenverkoopster
Mary Burke en Jim Baukner. wiens spottende
en cynische uitdrukking eensklaps van zijn
gezicht was weggevaagd
(Nadruk verboden, auteursrecht
voorbehouden^
