Haarlem's Dagblad
München brengt de oplossing
Sudeieuiohd mei
vaat 10 ötiokt
auitumd aifa
J n den afgeloopen nacht 1.50 uur is
op de conferentie te München tusschen
Chamberlain. Daladier, Hitler en Musso
lini volledige overeenstemming bereikt.
V oor-mobilisatie
gaat niet door
PRAAG
aanvaardt
het plan
De vier staatslieden
komen tot volledige
overeenstemming
Redding van den
Vrede.
De vier staatslieden hebben hun heslui
ten vastgelegd in een protocol, dat ter
stond aan de Tsjechisch-Slowaaksche re
geering werd toegezonden.
Vader.
Dienstplichtigen der
herhalingsoefeningen
naar huis
Het belangrijkste
56c Jaar«ang No. 16956
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algcm. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Fostgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 13034
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Ad min. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur; ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 30 September 1938
Abonnementen per week f0.25. p. maand
f 1.10. per 3 maanden f 3.25. franco per
post f3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Regelabonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek.
De conferentie der vier mogendheden te
München heeft .den vrede van Europa inder
daad gered en de geheele wereld zal er dank
baar voor zijn. Wij hebben vandaag de vlag
gen aan ons gebouw doen wapperen, niet
slechts als uiting van blijdschap over het
direct bereikte resultaat maar ook omdat wij
hopen en verwachten dat het nieuwe moge
lijkheden voor de toekomst opent.
Het schijnt dat te Miinchen ook de kwesties
der Poolsche en Hongaarsche minderheden in
Tsjecho-Slowakije en het netelige vraagstuk
der buitenlandsche „vrijwilligers" in Spanje
te berde zijn gebracht. Mussolini zou het te
rugtrekken dier vrijwilligers aangeboden heb
ben in ruil voor een groote Engelsche leening
aan Italië. Deze dingen zijn niet officiëel be
vestigd maar het schijnt wel zeker dat zij
door het gisteren bereikte accoord een kans
op oplossing hebben verworven. Hetzelfde zou
moeten gelden voor het Duitsche koloniale
vraagstuk.
Er is trouwens meer. Er is deze hoofdzaak,
dat men een sfeer van onderlinge samenwer
king in Europa moet vinden in het weten, dat
men eikaars steun en eikaars welzijn noodig
heeft.
Deze crisis, die tot de grootste diplomatieke
zelfoverwinning geleid heeft die in Europa
sinds lange tijden is behaald, kan tenslotte als
een groote les gelden. Iedereen heeft
wat van geleerd. En het belangrijkste is wel
licht dat iedereen begrepen heeft dat de
geestdrift voor den oorlog dood is. Nederland-
sche ooggetuigen hebben ons verteld hoe de
Duitsche gemotoriseerde troepen door Berlijn
zijn getrokken, urenlang, in sombere stilte.
Nergens is gejuich geweest. In Frankrijk en
in Engeland evenmin. Men gaf gehoor aan
den oproep van zijn regeering, men aan
vaardde het als zijn plicht, maar gansch de
strijdroes van 1914 ontbrak. Er was geen
strijdlust, er was alleen neerslachtigheid en
sombere aanvaarding van hetgeen onver
mijdelijk scheen. De oorlogsgod Mars bleek
zijn enthousiasten aanhang te hebben ver
loren. Men heeft hem beter leeren kennen
Dat is een geweldige vooruitgang. De staats
lieden hebben dat ook waargenomen. En voor
den Franschen premier Daladier moet zijn
aankomst in München wel onvergetelijk blij
ven. Toen hij daar Donderdagmorgen uit zijn
vliegtuig stapte, bleek en strak, den Duit-
schen minister Von Ribbentrop de hand druk
te en naar zijn volkslied ging staan luisteren,
dat bij de officiëele ontvangst hoorde, barstte
plotseling een ovatie uit de menigte op het
vliegveld los. En Daladier lachte ineens, en
klaarde heelemaal op, en wuifde verheugd het
Duitsche publiek toe, en reed even later in
een open auto door de Münchener straten,
weer toegejuicht, weer lachend en dankend..
Dat gebeurde twaalf uur na een crisistoe
stand zooals Europa sinds 1914 er geen gekend
had. En welken Franschen minister is ooit
zoo'n ontvangst in Duitschland ten deel ge
vallen? Geen enkelen!
Natuurlijk waren Chamberlain en Mussolini
met niet minder geestdrift welkom geheeten.
Maar dat is wat anders, dat is veel gemak
kelijker te verklaren. Met Italië voelde men
zich vereend, met Engeland is de verhouding
vaak goed geweest, soms zelfs vriendschap
pelijk, en Chamberlain was al eerder als
vredesvriend ontvangen. Maar Daladier!
het hoofd der regeering van den ouden
Franschen „erfvijand"
Zou die erfvijandschap inderdaad voorbij
zijn? Laat ons bedenken dat het de Fransch-
Duitsche tegenstelling is geweest, die sinds
vele generaties en ook sinds den oorlog als
kernpunt van Europa's eindelooze moeilijk
heden en verdeeldheden heeft gegolden. Als
deze strijdbijl inderdaad begraven kon worden,
zou dat wel de allerbeste waarborg voor een
Europeesche samenwerking zijn.
En daarbij rijst de hoop dat het Münchener
contact en de Münchener overeenstemming
over de geheele linie een deel hebben wegge
nomen van dat ontzettende, noodlottige wan
trouwen dat de verhoudingen in Europa sinds
zoovele jaren reeds vergiftigt, welvaart onmo
gelijk maakt en een zoo critiek. hoogtepunt
van spanning heeft verwekt.
R. P.
Vrije middag op het Christelijk
Lyceum.
In verband met de ontspanning in den
internationalen toestand.
De rector van het Chr. Lyceum dr. v. d. Eist
heeft de jongens en meisjes van de school
vanmiddag vrijgegeven in verband met de
ontspanning in den internationalen toestand.
De rector heeft de leerlingen hedenmorgen
in de aula toegesproken.
Vlaggen
In de Cronjéstraat wapperen zij van elk huis.
Nu het oorlogsgevaar voorbij is voelt ieder
zich opgelucht.
Velen zoeken een middel hun blijdschap tot
uiting te brengen.
De bewoners der Generaal Cronjéstraat in
Haarlem-Noord hebben hedenmorgen de vlag
uitgestoken. Er wapperden daar in korten
tijd niet minder dan 120 vlaggen.
Ook elders in de stad werd hier en daar
gevlagd, o.a. ook van onze gebouwen.
Dit document heeft den volgenden inhoud:
OVEREENKOMST TUSSCHEN DUITSCHLAND,
ENGELAND, FRANKRIJK EN ITALIË, AAN-
GEGAAN TE MÜNCHEN OP 29 SEPT. 1938.
Duitschland, het Vereenigde Koninkrijk, Frankrijk en
Italië zijn, rekening houdende met de overeenstemming, die
ten aanzien van den afstand van het Sudeten Duitsche gehied
reeds principiëel werd bereikt, ten opzichte van de volgende
voorwaarden en modaliteiten van dezen afstand en de daartoe
te nemen maatregelen, tot overeenstemming gekomen en
verklaren zich door deze overeenkomst elk afzonderlijk ver
antwoordelijk voor de ter verzekering hiervan noodzakelijke
stappen.
(Voor verdere bijzonderheden omtrent de Münchensche overeenkomst zie men t
pagina Buitenland
De regeeringspersdienst meldt:
In verband met den verbeterden internationalen politie-
ken toestand, heeft de regeering besloten de voor-mobilisatie
niet te doen plaats hebben.
Regelingen zullen worden getroffen 0111 de voorbereidende
maatregelen, die ten behoeve van een vlot verloop der voor
mobilisatie zijn genomen, geleidelijk op te heffen.
De genomen maatregelen met betrekking tot de grens-
beveiliging worden tot nader order gehandhaafd. Het ligt in
de bedoeling bij voortgaande ontspanning in de internationale
omstandigheden te zijner tijd ook deze maatregelen geleide
lijk in te trekken.
Gevaarlijke lekkernij.
Twaalf dooden door bongkrek-vergiftiging.
TJILATJAP, 30 September (Aneta-A.N.P.)
In het district Sidaredja, nabij Tjipari, zijn drie
mannen, twee vrouwen en zeven kinderen
overleden. Het is gebleken, dat deze overlij-
desgevallen een gevolg zijn van het nuttigen
van de bekende inheemsche lekkernij bong-
krek, welke gegeten wordt in beschimmelden
staat.
Downingstreet 10 overladen met
bloemstukken.
Bloemen voor mevrouw Chamberlain.
LONDEN, 30 September. (Reuter-A.N.P.)
Duizenden telegrammen en brieven emt geluk-
wenschen worden uit alle deelen der wereld
op nummer tien Downingstreet bezorgd.
Er is geen land in Europa vanwaar men geen
brieven heeft ontvangen.
Mevrouw Chamberlain heeft vanochtend tal
van bloemstukken in ontvangst genomen.
vraagt, zou ik veel kunnen schrijven,
Als 'k over vaders rijmen wou?
Ja waarlijk, zonder overdrijven,
Kan ik u kortweg zeggen: Nou!
Hoe ver zou dat mij wel niet voeren,
Vol overtuiging en met klem,
Wat viel er al niet aan te roeren,
Als ik mij gaan liet over hèm.
De zorg, die vader heeft te dragen,
Den zwaren strijd, dien vader strijdt,
Niet af en toe, maar alle dagen,
In dezen niet zoo gulden tijd.
De vele deugden die hem sieren
Op 't meest gevariëerd gebied,
O, als ik daar den teugel vieren
En 't paardje galoppeeren liet.
Ja, als ikmaar ik moet wel zwijgen,
Al is het dan ook wel beroerd,
Want ik ben vader vamme-eigen
En dus is mij de mond gesnoerd.
U ziet weer, vaders zijn bescheiden,
Als 'k het bescheiden zeggen mag.
Ik zal dus eiken lof vermijden,
Maar (hm!) 't is morgen Vaderdag!
P. GASUS
Londen, 30 September
(Reuter)
Uit Praag wordt gemeld, dat
de .Tsjechische regeering het
te München opgestelde plan
lieeft aanvaard.
Mussolini weer op Italiaanschen
bodem.
Chamberlain zou vóór zijn vertrek nog een
onderhoud met Hitier hebben.
Mussolini is vannacht per speciale trein
van het Centraal Station te München ver
trokken naar Rome. Hitier vergezelde hem
tot den trein. Op weg naar het station wer
den beide regeeringschefs luide toegejuicht.
Nadat Mussolini afscheid had genomen van
Hitier, Goering, Hess en Von Ribbentrop, zette
de trein zich in beweging.
Om vijf uur arriveerde Mussolini aan den
Brenner en om 7.50 uur te Bolzano. De op het
perron aanwezige menschenmenigte zoo
meldt Stefani hield haar geestdrift in be
dwang om de rust van den Duce niet te versto
ren. Na twee minuten werd de reis richting
Rome voortgezet.
In diplomatieke Engelsche kringen
te München verklaart men dat de
Britsche minister-president nog vóór
zijn terugtocht naar Londen, den
Flihrer een particulier bezoek zal
brengen. Het Is te verwachten, dat
Chamberlain niet eerder dan in de
middaguren den terugtocht zal aan
vaarden.
Volgens United Press is het doel
van dit onderhoud een oriënteering
der beide staatslieden over een al-
gemeene Europeesche pacificatie en
de Britsch-Duitsche toenadering.
Daladier en zijn medewerkers zouden te
gen 1 uur hedenmiddag per vliegtuig naar
Parijs terugkeeren.
Het woord is aan.
Prof. A. Heringa:
De wereldvrede kan niet
tot statid gebracht toorden
als een van regecringswege,
dus van boven af georgani
seerd instituut; hij moet uit
de volken zelf voortkomen.
Herder:
Trots elk gemis aan dade
lijk resultaat is geen enkele
gedachte vergeefsch die de
verwezenlijking van den
vrede, ook slechts in de verte,
voorbereidt.
De regeeringspersdienst meldt
De minister van defensie maakt
bekend, dat in verband met de
verbetering van den internationaal
politieken toestand de dienst
plichtigen, in werkelijken dienst
voor herhalingsoefeningen, in het
genot van groot verlof zullen wor
den gesteld op de data, waarop
dit in normale omstandigheden
zou hebben plaats gehad
Uiteraard vallen niet onder deze
bepaling de dienstplichtigen, die
voor herhalingsoefeningen onder
de wapenen zijn gekomen, doch
sedertdien gevolg hebben moe
ten geven aan een lastgeving in
gevolge de buitengewone „op
roeping uitwendige veiligheid"
(grensbeveiligingstroepen).
Nader verneemt het A. N. P., dat
het bovenstaande bericht geen
betrekking heeft op hen, die tot
het reservepersoneel behooren,
noch op degenen, die voor eerste
oefening onder de wapenen zijn.
Deze beide groepen gaan voors
hands niet naar huis.
HEDEN: 20 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
Bij het ingaan van de winterdienstregeling
worden een aantal buslijnen van de
N. Z. H. T. M. gewijzigd. 11
BINNENLAND.
De voormobilisatie gaat niet door. 1
De opkomst voor herhalingsoefeningen is
uitgesteld. 3
De dienstplichtigen krijgen voorloopig geen
groot verlof. 3
De Kamers nemen de crisisontwerpen aan 3
Kleine tuinders zullen ten aanzien van
den B-steun als kleine boeren worden
behandeld. 3
Thans heeft zich weer een liefdesdrama te
Leiden afgespeeld. 3
Bijzonderheden omtrent de door de Ka
mers aangenomen crisiswetsontwerpen. 16
BUITENLAND.
DE CONFERENTIE VAN VIER TE MÜN
CHEN IS VANNACHT TOT VOLLE
DIGE OVEREENSTEMMING GEKO
MEN OVER DEN AFSTAND AAN
DUITSCHLAND VAN HET SUDETEN-
GEBIED. 1 en 5
Persstemmen over het resultaat van Mün
chen. 2
Hoe de ontruiming van het Sudetengebied
en de bezetting door de Duitsche troepen
geschieden zal. 5
Bijzonderheden over de historische oogen-
blikken in den Führerbau te München. 8
Het verloop der besprekingen van de vier
staatslieden te München. g
ARTIKELEN.
R. P.: Redding van den vrede.
H. D. Vertelling: Kookkunst.
Dr. W. G. N. van der Sleen: Met auto en
boot door Zuid-Afrika.
Jhr. Dr. J. C. Mollerus: Wijziging van het
handelsregister gewenscht?
Voor de Jeugd
Dc Burgerlijke Stand van Haarlem is op
genomen op
