Steradent
Droeve reeks verkeers
ongelukken.
I
Groot verlof voor
dienstplichtigen.
Aula's Uktmmu Uet
Herhalingsoefeningen.
Vijf personen om het leven gekomen.
MAANDAG 3 OCTOBER 1938
H A A R E E M'S DAGBEAD
3
Een fotomontage van de film „Jabonah", welke, naar verwacht wordt, spoedig
wederom in Haarlem vertoond zal worden. Links zien we o.a. de Chineesche
prinses, die we op een eenzaam uithoekje der wereld ontmoeten en die vloeiend
Fransch blijkt te spreken. Rechts bevindt zich een der auto's van de expeditie
'n een benarde positie tijdens de indrukwekkende beklimming van het
Himalaye-gebergte.
„Jabonah" beteekent „voorwaarts". De ka
ravanen, die in vroeger eeuwen langs dezen
volkerenweg gingen braken hun kamp op met
dezen uitroep „Jabonah" (Voorwaarts).
Ten aanzien van den weg, dien de ontwik
keling van de kwaliteit van het filmprogram
ma in de bioscopen aflegt, zou ik ook willen
zeggen „Jabonah".
En een groote stap voorwaarts zou o.a. de
vertooning van deze film beteekenen.
Derhalve: „Jabonah!"
v. H.
Op 7 October a.s.
De regeeringspersdienst meldt:
Er worden thans maatregelen ge
troffen, opdat de dienstplichtigen, die
op 1 October groot verlof zouden heb
ben gekregen, doch wier verblijf in
werkelijken dienst ten gevolge van de
buitengewone omstandigheden voor-
loopig werd verlengd, op 7 October a.s.
naar huis kunnen terugkeeren.
Tevens worden maatregelen genomen, opdat
de dienstplichtigen, die op 4 October ter in
lijving of voor eerste oefening hadden moeten
opkomen, zich op 10 October in werkelijken
dienst begeven.
Voor degenen, voor wie het vertrek met
groot verlof was bepaald op een datum na 1
October of voor wie de opkomst zou plaats
hebben na 4 October, blijven de tijdstippen
van vertrek en van opkomst ongewijzigd.
Fransche expeditie
volgt den weg van
Marco Polo
In de dertiende eeuw legde Marco Polo een
weg van 30.000 K.M. af, die als het ware de
lengte-as van Azië vormde, en hij deed daar
over twaalf jaren.
In onze eeuw is het een autokaravaan, uit
gerust door den Franschen autofabrikant
Citroën, geweest, welke eenige jaren geleden
dit traject heeft overwonnen. En tusschen
Marco Polo en de Citroëns is er niemand
geweest, die dezen afstand aan één stuk is
gegaan.
Van Marco Polo's tocht bestaat geen film,
stelt u zich eens voor dat dat wel het geval
was! Er is weliswaar sprake van dat Hollywood
een rolprent aan Marco Polo's tocht zal wijden
doch dat zal wel weer iets sensationeels wor
den en kan uiteraard niets te maken hebben
anet de authenticiteit. Van den tocht van de
Citroën-auto's is wél een film vervaarcf!g3;
stelt u zich eens voor dat dat niet het geval
was! Op iederen tocht gaat tegenwoordig
Immers een man-met-een-camera mee. En
gelukkig. Want het sobere relaas, dat hij van
zijn expeditie meer naar huis brengt, ademt
de voorname rust en de belangrijkheid van
het échte. De leider van de filmopnamen van
de belevenissen van de Citroënexpeditie maakt
hierop geen uitzondering: de filmische repor
tage van André Sauvage is in één woord in
drukwekkend
De leden van de Volksuniversiteit hebben
het voorrecht gehad Zaterdagavond j.l. deze
reportage, die den naam heeft gekregen van
„Jabonah" (Langs de Heirbaan der Volken)
voor het eerst in Haarlem te zien Zij hebben
er van genoten. Weliswaar liet de projectie
van de film en vooral de geluidsweergave (de
voorstelling vond plaats in het gebouw van
de Vereeniging van Vrijzinnig Hervormden
aan de Jacobstraat) te wenschen over, doch
dit is een euvel waarmede dergelijke gelegen
heids-filmvoorstellingen meestal te kampen
hebben. De secretaris van de Volksuniversiteit
Dr. J. S. Bartstra. zeide in zijn welkomst
woord dat hij tevreden was over de opkomst,
hoewel hij gehoopt had dat er meer belang
stelling voor de film zou hebben bestaan. Hij
wees op den allesbehalve rooskleurigen toestand
van de Volksuniversiteit. Doch hij merkte ook
op dat hij straks niet jaloersch zou zijn,
wanneer de film bij vertooning in één of
ander normaal filmtheater in Haarlem meer
succes zou hebben dan thans. Een sportieve
geste, wetenschapelijke figuren nu eenmaal
eigen! Het Rembrandttheater werd terloops
genoemd en inderdaad vernemen wij van be
trouwbare zijde dat er plannen bestaan om
deze film tijdens Zondagochtendvoorstellingen
in Rembrandt te vertoonen. En dat is zeer toe
te juichen. Men moest dergelijke films zelfs
in de normale filmprogramma's inlasschen!
Welk een succes boekte onlangs de film van
de Johnson's
De Regeeringspersdienst méldt:
Met uitzondering van de reserve
officieren van den geneeskundigen
dienst (officieren van gezondheid,
apothekers en paardenartsen) behoe
ven de reserve-officieren en het overig
reserve- en niet dienstplichtige perso
neel van de Koninklijke landmacht,
dat na 29 September 1938 tot het ver
vullen van werkelijken dienst voor cur
sussen en z.g. herhalingsoefeningen is
opgeroepen, tot nader order niet aan
die oproeping te voldoen.
De inspecteur van den geneeskundi
gen dienst der landmacht, de chef van
den militairen pharmaceutischen
dienst en de chef van den militairen
veterinairen dienst zullen ieder voor
zooveel hem betreft de reserve-offi
cieren van gezondheid, de reserve-mili
taire apothekers en de reserve-paar
denartsen, die in werkelijken dienst
moeten komen, daarvan telegrafisch
onderrichten.
Voor zooveel noodig zij er aan her
innerd, dat de oproeping tot het ver
vullen van herhalingsoefeningen van
dienstplichtigen na genoemden datum
(29 September 1938) eveneens tot
nader order werd uitgesteld.
Dr. N. J. den Hollander lichtte de voor
stelling van de film voor de Volksuniversiteit
toe Hij zette de beteekenis uiteen van de
lengtge-as van Azië, die met recht een vol
kerenweg (een Heirbaan der Volken) mag
heeten, want duizenden jaren trokken de vol-
kerenscharen erlangs. Telkens weer kwamen
de Mongoolsche horden uit deze subtropischen
droogtegordel om de cultuurrijken van Azië
en Europa te bedreigen en te overweldigen.
De machtsverhouding van Europa en Azië
viel tot de zeventiende eeuw ten gunste van
Azië uit. Nadien is er een radicale ommekeer
gekomen. Europa is niet langer meer de
partij, die zich verdedigt. Integendeel! De
inleiding van Dr. den Hollander sloot zeer
wel aan bij de vertooning van de film zelf.
Ik herhaal met nadruk: dit filmwerk is
van een bijzonder groote beteekenis. Bij
vertooning in een normale bioscoop zal bo
vendien het geluid beter tot zijn recht komen,
en ook het beeld zal dan meer recht weder
varen Onze hoop is erop gevestigd dat we
deze boeiende belangwekkende filmreportage
spoedig in Haarlem weerzien. Voor jong en
ooud is het een ongekend evenement om
dezen gang langs den volkerenweg op het
witte doek te volgen „Jabonah" heet de film.
HET VERSCHIL
IS ENORM!
Wanneer U Uw kunstgebit
dagelijks een bad geeft in
Steradent, is het verschil
tusschen voor en na de behan
deling. in werkelijkheid niet
minder groot dan op 't hierbij
gegeven voorbeeld, want door
Steradent wordt en blijft Uw
kunstgebit inderdaad als nieuw
f Aanbevolen doorlO.OOO tandartsen 1
f In bussen van 50 en 90 ct. bij apoth.
en drog.
N.V. Handelmij. Reckitts.
cm. afd.. Dr Belt
VOOR
NA
Proefbusje gratis op aanvraag.
(Adv. Ingez. Med.)
Bovendien nog drie
zwaar gewonden.
De twee eerste dagen van October
hebben, wat het aantal verkeers
ongelukken betreft. buitengewoon
ongelukkig ingezet. Niet minder dan
vijf personen kwamen om het leven,
terwijl bovendien drie menschen
zwaar gewond werden.
Het ernstigste ongeluk gebeurde Zondag
middag om half vijf op den Rijksweg Breda
Roosendaal onder de gemeentt Etten op de
wegkruising nabij de hoeve St. Willibrord
De gebroeders J. en M. Koevoet, uit St. Wille-
brord, resp. 24 en 28 jaar oud, wilden, uit de
woning van één hunner komend, den weg
oversteken naar de hoeve van een anderen
broer, welke daar recht tegenover gelegen is.
Daarbij hebben zij niet of onvoldoende op
het verkeer gelet, met het noodlottig gevolg,
dat zij door de auto werden gegrepen. Een
der mannen werd tegen den grond geslingerd,
terwijl de ander een meter of twintig werd
meegesleurd.
Vermoedelijk kregen beiden een schedel-
fractuur, waarbij de dood onmiddellijk
trad. De auto, welke uit den Haag afkomstig
was, is door de rij ksve ld wacht voorloopig in
beslag genomen, evenals het stoffelijk over
schot van de slachtoffers: dokter Van Son uit
Oudenbosch heeft den dood geconstateerd.
Een kindje, dat uit de armen van zijn vader,
J. Koevoet viel, liep slechts onbeteekenend
letsel op.
Op een trailer gereden.
Een vrijwel even ernstig ongeluk is in den
nacht van Zaterdag op Zondag gebeurd op de
rijksstraatweg onder de gem. Muiden juist
tegenover de Papenlaan tusschen de Merwe-
debrug en de Vechtbrug. Een uit Amsterdam
naar het Gooi terugkeerende auto is daar
met groote snelheid op een rechts van den
weg staanden, rood licht voerenden trailer
gereden.
De achter den bestuurder zittenden heer
J. G. Scholvinck uit Baarn, directeur van het
bijkantoor der Incasso-bank op den Dam te
Amsterdam, werd op slag gedood. Behalve de
bestuurder zaten in de auto nog de echtge-
noote van den heer S. en mevrouw Blijden-
stein uit Baarn. Deze beide laatsten werden
zeer ernstig gewond.
Het best is de bestuurder der heer Blij den -
stein er van af gekomen, die behalve een
armbreuk eenige minder ernstige kwetsuren
opliep.
De personenauto was zoo zwaar vernield
als men nog zelden een auto op den Muider-
straatweg heeft gevonden. Ook de trailer
werd aan de achterzijde zwaar beschadigd.
Onvoorzichtig overgestoken?
Zaterdagmiddag is de ongeveer 29-jarige
juffrouw VerberneVan Cuyk, die den voor-
rangsweg tusschen Heeze en Leende wilde
oversteken, door een uit Noord-Holland af
komstige auto zoodanig aangereden, dat zij
met een schedelbasisfractuur, een beenbreuk
en inwendige kneuzingen, in hopeloozen toe
stand moest worden opgenomen. Nadat haar
geestelijke en geneeskundige bijstand was
verleend, is zij per ziekenauto naar het Bin
nengasthuis te Eindhoven overgebracht. Daar
is zij Zondagmorgen overleden.
Het ongeluk zou gebeurd zijn doordat de
vrouw bij het oversteken niet de noodige
voorzichtigheid heeft betracht.
Jeugdig motorrijder gedood.
In een onoverzichtelijke bocht van den
Kerkweg te Stavenisse, kwam Zaterdagavond
de achttienjarige motorrijder D. D. de Rijke
in botsing met een vrachtauto. De jongeman
was op slag dood.
Auto tegen boom.
Door onbekende oorzaak is Zaterdagmid
dag op de Bredasche Baan bij Roosendaal
een Belgische personenauto met groote vaart
tegen een boom gebotst. De drie inzittenden,
vader en zoon van Thillo uit Borgerhout bij
Antwerpen en de heer G. Machielsen uit Roo
sendaal werden uit den wagen geslingerd en
bleven met ernstige verwondingen op den
weg liggen. Vooral de heer Machielsen was er
ernstig aan toe. Hij had een hersenschud
ding en een schedelbreuk opgeloopen
moest van de laatste sacramenten worden
voorzien. Bij de heeren van Thillo was de toe
stand niet levensgevaarlijk.
Auto omgeslagen.
Zaterdagavond is op den Groenen Kruis
weg te Rotterdam een personenauto ten ge
volge van slippen omgeslagen. In de auto
zaten vijf personen, die allen gewond wer
den. Vier van hen zijn in het ziekenhuis aan
Reproductie van het schilderstuk van den Haarlemschen meester tl. L. Vroom, gezicht op
Frans Hals Museum ten geschenke aangeboden is. Zooals wij Zaterdag reeds mededeelden is
Museum aanwezig.
het Noorder Spaarne te Haarlem, dat aan het
dit stuk thans reeds als „bruikleen" in het
den Coolsingel opgenomen, de vijfde kon. na
te zijn behandeld, naar huis worden ge
bracht.
Prins Bernhard eere-voorzitter der
N. Z. H. R. M.
Naar wij vernemen heeft Prins Bernhard
het eere-voorzitterschap aanvaard van de
Noord- en Zuid-Hollandsche Redding Maat
schappij te Amsterdam en van de Zuid-Hol
landsche Maatschappij tot redding van dren
kelingen te Rotterdam.
(Adv. Ingez. Med.)
Geregistreerde werkloosheid niet
goed geregistreerd?
De Nationale Vereeniging tegen Werkloos
heid heeft in een op 22 October a.s. te Am
sterdam te houden vergadering de volgende
vraag aan de orde gesteld:
„Daalt de (geregistreerde) werkloosheid in
gelijken tred met de toeneming van de werk
gelegenheid in handel en industrie? Zoo neen,
wat zijn hiervan de oorzaken?"
Over dit onderwerp zijn drie prae-adviezen
uitgebracht, namelijk door de heeren F. P.
Fuykschot, secretaris van het Christelijk Na
tionaal Vakverbond te Utrecht, H. Lindeman,
secretaris van het Nederlandsch Verbond van
Vakvereenigingen te Amsterdam en mr. A. J. R.
Maurits, secretaris van Centraal Overleg in Ar
beidszaken voor Werkgeversbonden te Haar
lem.
De heer Fuykschot constateert tusschen het
verloop van de werkloosheid en van de werk
gelegenheid een volstrekt parallelisme. Indien
men echter verband brengt tusschen toene
ming van de bedrijvigheid en daling der werk
loosheid, dan kan hoewel men met het sta
tistische materiaal, uit hoofde van in meer dan
één opzicht gebleken onvolledigheid, omzich
tigheid moet betrachten worden aangetoond,
dat de daling van de werkloosheid resp. de
toeneming van de werkgelegenheid geen gelij
ken tred heeft gehouden met de toeneming
der bedrijvigheid in handel en industrie. De
oorzaak daarvan ligt in de toenemende ratio
nalisatie, met name in de mechanisatie.
De heer Lindeman, hoewel niet beschikken
de over een reeks van cijfers, welke met vol
doende nauwkeurigheid een beeld geven van
„de" werkgelegenheid in ons land. is eveneens
van meening, dat er inderdaad een groote ga
ping moet bestaan tusschen het aantal nieuwe
arbeidsplaatsen, dat beschikbaar komt en de
daling van het aantal geregistreerde werkloo-
zen. Oorzaak van dit verschil is het aantal
nieuwe jonge arbeidskrachten, waarmede de
arbeidsmarkt telkenjare vergroot wordt, voorts
het feit, dat bij een verbeterden bedrijfstoe-
stand ook een deel der niet-geregistreerde werk-
loozen aan den gang gaat. alsmede de omstan
digheid dat hetgeen sedert het najaar van
1936 het geval is relatief meer jeugdige dan
volwassen werkloozen werk hebben gevonden
Een tegenwerkende tendenz is ook. dat jonge
werknemers bij het in militairen dienst gaan
verdwijnen uit de registers der arbeidsbemid
deling. zoodat hier dus een vermindering van
het aantal ingeschrevenen plaats vindt, zonder
dat daar een toeneming van de werkgelegen
heid tegenover staat.
Mr. A. J. R. Mauritz beperkte zich in zijn
prae-advies, aangezien de gestelde vraag reeds
verschillende malen uitvoerig door bevoegde
deskundigen is besproken, tot het samenvatten
van een aantal punten uit de discussie der
laatste twee jaar. Hierin gaat hij vooral in op
het probleem der onvolledige registratie, dat
hoofdzakelijk is toe te schrijven aan de om
standigheid, dat de inschrijvingsplicht slechts
tot enkele groepen werkloozen beperkt is.
Wat den juisten omvang der werkloosheid be
treft. herinnert de prae-adviseur aan de bere
kening van dr. Colijn, die van de 347.000 ge-
registreerden (op half Mei jl 38.000 personen
aftrok uit hoofde van ongeschiktheid om ar
beid te verrichten en verder nog 70.000 als om
vang van de normale werkloosheid, ook in gun
stige economische omstandigheden. Dit getal
werd dan nog verminderd met den beoogden
omvang van de werkverschaffing, zoodat het
eigenlijke probleem werd hoe men voor 165.000
man werkgelegenheid zou kunnen vinden.
Voor een zoo compleet mogelijke analyse
van den omvang der werkloosheid ziet mr.
Mauritz behalve in een verdere zoo volledig
mogelijke registratie van de jeugdige werkloo
zen, in een verbetering van de beroepsnomen
clatuur de belangrijkste nuttige wijziging, die
in dezen tijd in de werkloosheidsstatistiek kan
worden aangebracht. Bij de a.s. volkstelling
zouden voorts eenige vragen over de Werkloos
heid kunnen worden gesteld. Ook de invoering
van een arbeidsboekje, kan t.z.t., wanneer dit
gepaard zou gaan met de bovengenoemde ge
leidelijke normaliseering van de beroepsbena
mingen, een zeer nuttige schrede vormen, die
tot een betere statistiek leidt
