H. ë&ékekm
NIEUWE GRACHT 98
De wilde Zwanen
School voor Buitengewoon Onderwijs
op „Meer en Bosch".
MAANDAG 3 OCTOBER 1938
HAARLEM'S DAGBtAD
if
HEEMSTEDE.
Geopend door minister Slotemaker de Bruine.
Zaterdag' opende de Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, prof. dr.
J. R. Slotemaker de Bruine, de nieuwe school voor Buitengewoon Onderwijs °P
„Meer en Bosch" te Heemstede. De minister spreekt met een der kinderen. Geheel
rechts de directeur-geneesheer van „Meer en Bosch", dr. B. Ch. Ledeboer.
Zegenrijk werk voor hef
epileptische kind.
Zaterdagmiddag had de officieele
opening plaats van.de nieuwe school
voor Buitengewoon Onderwijs (school
voor epileptische kinderen!) op het
terrein van „Meer en Bosch" door
den minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen, prof. dr. J. R.
Slotemaker de Bruine.
In de benedenzaal van het nieuwe gebouw
waren vele genoodïgden en belangstellenden
vereenigd, onder wie waren de Inspecteur
van het Buitengewoon Onderwijs, de heer
dr. I. Ch. van Route uit Utrecht; de heerH. van
de Weyer, Inspecteur van het L. O.; mr. dr.
F. S. Witteveen, vertegenwoordiger van den
Commissaris der Koningin, van Ged. Staten
en van de Commissie van Advies voor het
B. O. in' deze provincie; jhr. J. P. W. van
Doorn, burgemeester en dr. E. A. M. Droog,
wethouder der gemeente Heemstede en voorts
vertegenwoordigers van het bestuur der afd.
Haarlem van de Mij. tot Bevordering der
Geneeskunst, en van de Vereeniging. van
Onderwijs eii "artsen, werkzaam bij het B.O.
en het personeel der school.
Ds. C. J. van Paassen, voorzittter der Chr.
Vereen, voor de verpleging van lijders aan
vallende ziekten, sprak een openingswoord
ter verwelkoming van autoriteiten en ge-
noodigden. Wij hebben, zoo zeide ds. van
Paassen o.a., hier reeds 20 jaar school ge
houden en het is ons een groote vreugde, om
deze nieuwe school te kunnen openen met 57
leerlingen. De genezingsmogelijkheid is thans
zooveel grooter dan vroeger; hiermede moet
het onderwijs gelijken tred houden en in deze
school zullen epileptische kinderen worden
opgevoed in Protestantsch-Christelijken
geest. Verder bracht spr. dank aan de autori
teiten van Rijk en gemeente voor hun
medewerking en eindigde met den wensch dat
God zijn zegen zal gebieden over het onder
wijs, dat in deze nieuwe school zal worden
gegeven.
Rede van den Minister.
Hierna was het woord aan den minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, die
begon met te zeggen, dat zijn tegenwoordig
heid niet als iets bijzonders behoefde te
worden gezien. Het spreekt vanzelf, dat de
overheid hartelijk medeleeft met wat in ver
schillende kringen geschiedt voor leniging
van den nood; zij zou beneden haar taak
blijven, wanneer zij dit niet deed.Dit geldt ook
voor het bijzonder soort onderwijs, dat in
deze Buitengewone School wordt gegeven,
welke school niet uitsluitend behoort tot
„Onderwijs", maar ook tot „Volksgezondheid",
dus: ..Sociale Zaken". In deze onderwijs
inrichting wordt nauw verband gelegd tus-
schen het medische en het paedagogische en
dit waardeert de Regeering ten zeerste.
Acht jaar geleden is uitbreiding gegeven
aan het begrip „lager onderwijs"; maar in
het desbetreffende besluit zal men tever
geefs onder het B. O. het onderwijs aan
epileptici zoeken. De Regeering wil echter
niet formeel zijn en de vraag, of ook het on
derwijs aan epileptici onder het B.O. moet
worden gerekend, heeft zij dan ook bevesti
gend beantwoord.
Spr. vestigde er verder de aandacht op, dat
deze schooi een zeer bijzonder en zeer
moeilijke taak heeft; alle leerkrachten ver
richten een werk, waarvoor veel idealisme en
een bijzondere karaktertrek noodig zijn. --
De normen en bevoegdheden, noodig om bi]
dit onderwijs te werken, kent de wet nog niet.
maar in ieder geval moeten de leerkrachten
aan hooge eischen voldoen. Aan deze school
is dit het geval en de minister hoopte, dat
wat de medici ten opzichte van de epileptici
OD medisch gebied bereiken, in de school op
paedagogisch terrein zal bereikt worden,
het nader brengen van deze kinderen tot de
normale maatschappij, op de basis, waarop
Meer en Bosch is opgetrokken.
Moge aan bestuur en personeel de kracht
eer,even worden, die noodig is om de school
aan de verwachtingen te doen beantwoorden;
de school zal dan een nationaal werk doen.
1909 onderwijs gegeven aan de kinderen die
bij ons verpleegd worden, thans nu onze
school ingevoegd wordt bij het B.L.O. zullen
wij kunnen profiteeren van de ervaringen die
zijn opgedaan bij dit onderwijs. Dit laatste
acht ik een der groote voordeelen van de tot
stand gekomen stichting.
Een 2e voordeel is dat kinderen die
zooals thans veelvuldig voorkomt voor een
kortduernde behandeling worden opgeno
men en vóór hun opneming reeds onderwijs
ontvingen, nu geen onderbreking in hun
schoolonderwijs ondervinden.
Wat ik zeide van het profiteeren van de er
varingen van het B.L.O* is niet het eenvoudig
overnemen van de daar gevolgde leermetho
den.
Want het gaat hier om een groep kinderen
die geheel afwijkend zijn van de andere
groepen kinderen die B.L.O. ontvangen. Dat
dit zoo is, rechtvaardigt geheel de oprichting
van scholen als deze.
Op 3 punten wil ik wijzen. Deze groep kin
deren onderscheidt zich van anderen door
drie cardinale eigenaardigheden nl.: enorme
variabiliteit en labiliteit van alle functies,
psycho-motorische verlangzaming van de
psychische functies en veelvuldig voorko
mende karakterdegeneratie.
De variabiliteit en labiliteit uit zich daarin
dat het intellect van het epileptische kind va
rieert van normaal, ja bijzonder goed, tot
idiotie en dat de mtellectueele functies bij
elk kind afzonderlijk veranderen van dag tot
dag.
De psycho-motorische verlangzaming die
vele kinderen vertoonen stelt steeds groote
eischen aan het geduld van hen die onderwijs
moeten geven. Ten slotte vereischen de ka
rakterveranderingen bijzonder paedagogische
en karakterkwaliteiten in het onderwijzend
personeel.
Uit deze korte opsomming blijkt dat het
hier gaat om een bijzondere groep kinderen,
waarbij een groote mate van soepelheid en
aanpassingsvermogen van het onderwijs aan
de speciale variabele gesteldheid van ieder
kind noolzakelijk is. Voorwaar geen eenvou
dige taak!
Uit het bovenvermelde blijkt nog iets an
ders nl. dat dit onderwijs alleen tot resul
taat kan leiden, wanneer het gegeven wordt
in nauwe samenwerking met de medische
staf der inrichting.
En de geest die deze samenwerking' draagt,
is tenslotte de geest van ons geheele werk;
het met barmhartigheid bewogen zijn ten
opzichte van de speciale nooden van deze
aan onze zorgen toevertrouwde zieken en de
zware plicht die ons is opgelegd om alle mo
gelijkheden uit te putten hen te helpen.
De burgemeester aan het woord.
De burgemeester van Heemstede, jhr.
J. P. W. van Doorn, sprak namens het ge
meentebestuur hartelijke woorden van geluk-
wensch en wenschte het bestuur toe. dat het
door de totstandkoming van de school eerder
het gestelde doel zal kimnen bereiken, en dat
de school op den duur nóg beter zal kunnen
worden gehuisvest.
De samenwerking tusschen het bestuur der
Vereeniging en het gemeentebestuur is steeds
vertreffelijk geweest; er wordt op „Meer en
Bosch gewerk in een spheer van vrede en
naastenliefde. Spr. wenschte het bestuur, de
leiding der school en den staf toe, dat tot in
lengte van jaren in deze inrichting de zegen
rijke arbeid voor een zwaarbeproefd deel dei-
bevolking van Heemstede mag worden voort-
Andere toespraken.
De heer H. van de Weyer voerde
woord niet als Inspecteur van het
welke functie het met het B. O. niets te
heeft, maar wilde als iemand die van zeer
bij met het lijden van epileptici bekend is
weest, vooral uiting geven aan de
heid der ouders van de kinderen, die op
school onderwijs ontvangen.
Tenslotte dankte het hoofd der
school, de heer E. Fijn van Draat, uit
Haag, het bestuur voor zijn
zeide, overtuigd te zijn, dat deze school
eischen stelt aan de leerkrachten en een
menwerking vraagt in een spheer van
linge hulpvaardigheid en vertrouwen. Maa
hoofd en personeel aanvaarden hun taak me
blijdschap.
Hierna werd gelegenheid gegeven tot be
zichtiging van de nieuwe school.
Zooals bekend is nog geen eigen gebou\
gesticht, maar is de school ondergebracht ii
de bovenverdieping van het recreatiegebou\
van „Meer en Bosch". Het zou intusschei
Dansles
LAATSTE WEEK VOOR INSCHRIJVING
Privéles dagelijks
Telefoon 13525
(Adv. Ingez. Med.)
verkeerd zijn te denken, dat hier slechts half
werk is verricht. Integendeel: aan de eischen
van licht, lucht en ruimte is ruimschoots vol
daan en de inrichting der lokalen een bij
zondere inrichting natuurlijk in verband
met den bijzonderen aard van het onderwijs
dat hier wordt gegeven laat niets te wen-
schen over en een uitgebreide collectie leer
middelen staat het personeel ten dienste.
Openingsavond „Eensgezindheid"
De Overijselsche, Geldersche en Drentsche
Vereeniging „Eensgezindheid" opende Zater
dagavond het nieuwe seizoen met een feest
avond in het hotel „De Leeuwerik".
De voorzitter, de heer M. Helder, herdacht
in z'n openingswoord eerst de internationale
gebeurtenissen der afgeloopen weken. „Weinig
heeft het gescheeld, of wij hadden hier niet
bijeen kunnen komen", zoo zede hij. Met
dankbaarheid meoreerde spr. den volharden
den vredesarbeid van den Êngelschen premier,
Neville Chamberlain.
Vervolgens verzocht spr. den aanwezigen het
Twentsche volkslied te zingen, waaraan na-
Copyright P. I. B Box 6 Copenhogen
Reeds naderde de zon den rand van de zee. Elize stond doods
angsten uit. Zouden zij het halen? Zouden zij het niet halen?
Toen, plotseling, schoten de zwanen bijna loodrecht naar beneden.
Eén oogenblik dacht Elize dat zij al vielen, zoo plotseling ge
schiedde alles. Maar een oogenblik later zweefden zij alweer
verder.
Dankdienst voor den vrede in de
Groote Kerk te Haarlem.
Gisteravond om 8 uur werd in de Groote
Kerk een Dankdienst voor den vrede gehou
den. De kerk was geheel vol. en onder de aan
wezigen merkten we o.a. de burgemeester Dr.
J. E. Baron de "Vos van Steenwijk en echtge-
noote op.- Na het votum zong de gemeente
Psalm 68:10: Geloofd zij God met dienst ont
zag!
Ds. P. W. Foeken las uit het 40ste hoofdstuk
van Jesaja. Daarna volgde gebed.
De gemeente zong Psalm 103: 1 en 2. Loof,
loof den Heer, mijn ziel met alle krachten.
Ds. G. J. Duijvendak las eerst Psalm 124:
„Was de Heer niet bij ons geweest" enz. Daar
na sprak hij over „Dankbaarheid".
Kort tevoren waren we hier nog in hoogsten
nood bijeen, aldus spr. nu zingen we liederen
van dank en lofprijzing. Is danken gemakke
lijk? Nu we op dezen avond samen zijn in het
Huis des Heeren, zullen we nu maar gewoon
liederen van dank zingen om straks over te
gaan tot de orde van den dag?
Dank sluit thans in gehoorzaamheid voor
de toekomst.
In het gebeuren, dat in deze dagen aan ons
voorbij is gegaan, hebben wij den ondergang
gezien van de cultuur, en plotseling mogen
we weer onder een helderen hemel leven.
Chamberlain werd door God geroepen om
te doen wat hij deed. Hij boog zijn hoofd als
staatsman. Doch laten we hem niet alleen in
het zonnetje zetten, we aanbidden geen men-
schen, doch God, die hen bestiert.
Het schaamrood mag ons eigenlijk wel op
de kaken komen dat we bang waren voor de
consequenties van het wereldgebeuren. Nu het
geen we vreesden niet geschied is, is het een
egoïstische dankbaarheid, die ons vervult.
Ach, het is niet alles met één woord of een
handteekening opgelost. Zooals het nu gaat,
gaat het echter meer bezonnen. We worden
niet mee meegesleept in een roes, waarin we
onszelf niet zijn. De tijden zijn echter nog
donker, ook in de toekomst, tenzij we in alles
hetgeen geschiedt God willen zien. Ei' zal
straks over gehoorzaamheid gesproken wor
den. Dankbaarheid is nauw verbonden met
gehoorzaamheid. Chamberlain heeft reeds iets
getoond van den weg der overwinning, waar
men dienen wil. Willen we derhalve nu niet
alleen zingen, maar straks ook in de dingen
van ons gewone leven Christen zijn. Willen wij
bewijzen dat ons leven zin heeft?
Na de preek van Ds. Duijvendak zong de ge
meente gezang 229:1 én 7: „Daar is uit 's we
relds duistre wolken. Een licht der lichten op
gegaan".
Ds. G. A. Barger sprak vervolgens over: „Ge
hoorzaamheid".
Spreker begon met een toespeling op het or
gelspel. Dat waren kostbare vredesklanken, al
dus spr. Zij zijn toch niet verklonken in uw
hart? Of in de wereld? Of kunnen zij nooit
uit deze wereld weg- omdat de Vredesvorst zelf
daar borg voor is. Nu de dankbaarheid aan het
woord is geweest komt er plaats voor de vraag:
zullen wij doen?
Wij zijn menschen met gevaarlijke eigen
schappen. De gebeurtenissen der laatste dagen
vormen niet den eersten schok, die we kregen, al
is deze raak aangekomen. Maar wij passen ons
zoo gemakkelijk aan. Hebt ge de mogelijkheid
reeds overwogen dat ge morgen op uw fiets
naar uw werk gaat alsof er niets gebeurd is?
Zullen we precies als voorheen doorgaan?
Mij is de taak opgedragen U vanavond op
te roepen tot gehoorzaamheid. D.i. niet ver
geten, dat Europa als een brandhout uit het
vuur is gerukt! Bij die gedachte verdwijnen
alle groote woorden. De daad van den eenen
man, Chamberlain, is sterker gebleken, dan
gemobiliseerde legers. Bewaart dat in uw ge
dachten. Gehoorzamen is getuigen. Het drei
gend geweld is gekeerd doch we mogen elkaar
niet misleiden. Uit dat oogpunt bezien is het
resultaat negatief. Het geweld is niet wegge
worpen! De dreiging is er nog.
Doch niet door kracht, niet door geweld,
door Mijn Geest zal het geschieden. Gehoorza
men is ook aanvaarden. We staan namelijk
aan het gevaar bloot, dat we wel van den gun-
stigen gang van zaken willen profiteeren, doch
ons niet willen bekeeren.
Na de preek van Ds. Barger volgde orgel
spel. Ds. Ch. de Beus ging voor in het gebed.
De Gemeente zong staande Gezang 199:2.
Tenslotte werd de Zegen uitgesproken.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP DINSDAG
4 OCTOBER 1938.
Progr. ni: Keulen 8.—, Parijs Radio 10.20,
Radioo P.T T. Nord 12.05, Parijs'Radio 12.20,
Ned. Brussel 1.20. Radio P.T.T. Nord 2.20,
Parijs Radio 3.05. Keulen 3.20, Ned. Brussel
5.20 London Regional 6.50. Ned. Brussel 7.20,
Toespraak dr. Ledeboer.
Dr B Ch. Ledeboer, directeur-geneesheer
van Meer en Bosch". „Bethesda-Sarepta" en
de Koningin Emma-Kliniek schetste vervol
gens in een toespraak van welk een groote
waarde de tot standkoming van een officieele
School voor Chr. B. L. O., speciaal bestemd
voor het onderwijs aan epileptische kinderen,
voor de verpleging dier kinderen is.
Want, zoo vervolgde spr., al wordt sedert
Reeds was de zon half onder water verdwenen toen Elize oas IF kale yots, nun toevluchtsoord. Nog eens en nog eens keek Elize
zag, wat de zwanen al zoo veel eerder hadden gezien: de kleine, Steeds nader kwam de rotspunt. Deze had zeer veel weg van een
zeehond, die z'n kop nieuwsgierig boven het water uit3tak.
(Wordt morgen vervolgdj
