De JUimUa
CRAMA
MERCEDES
JAEGER
J. A. Boskamp Zn.
LAMSVLEESCH
Lamssiagerij van Boesmans Zn.
Lamssiagerij van Boesmans Zn.
Als de Winter komt
kost slechts 85.-
IVGkibfiuticiiUug.
Plannen en Begrootingen
Qtaaie Ma fhadesUaw
Wala Corsets
Corselets en
Bustehouders
De
Triomf
zijnde!
CORSETTEN
lUaus meer waarde voor minder geld
ZATERDAG 22 OCTOBER 1938
HAARLE M'S DAGBLAD
25
Als de najaarsstormen de laatste bladeren van de boo men rukken.
Als de bladeren Tallen
MERFST en winter beteekenen: afscheid
van den zomer en dus afscheid van
warmte en licht. Zeker, ook in den
herfst en winter schijnt de zon boven
ons landje, doch zij komt veel later op en gaat
veel vroeger onder dan in den zomer, terwijl
haar stralen vrijwel geen warmte meer geven.
Herfst beteekent ook. niet meer zonder overjas
de straat op gaan, de schoorsteen schoon laten
maken, nieuwe handschoenen koopen enz. Dit
is vrijwel alles, wat de stedeling van den over
gang merkt.
De natuurliefhebber zal echter in den herfst
bij voorkeur een wandeling maken door het
dichtstbijzijnde bosch en volop genieten van de
bonte kleurenweelde, welke men te zien krijgt.
Tusschen de helgroene esschen, de goudgele
beuken en ahornen en de roodbruine eiken, be
wondert men de roode kornoelje, kersenboomen
en enkele hegsoorten, de zilverachtige blade
ren van den meelbesboom, of het donkere geu
rige groen van de denneboomen.
Wanneer de herfstmaanden mistig en regen
achtig zijn, is de kleurvorming uiterst zwak; is
de herfst echter zonnig en zijn de nachten droog
en koel, dan worden de kleuren bijzonder le
vendig. Vooral bij vlierboomen merkt men dit
vaak en duidelijk op: een en dezelfde vliersoort
heeft bij een temperatuur van 5 graden Cel
sius donker-violette, bij 15 graden lichtrose en
bij 30 graden witte bladeren.
In den herfst lijkt het zoo* natuurlijk, dat elke
stap, welke wij in het bosch doen, weer verge
zeld gaat van het geruisch der ontelbare afge
vallen bladeren, welke een mooi herfsttapijt
vormen. De bladen vielen af, omdat zij ver
welkten. Doch waarom verwelkten dan de bla
deren?
Gezellige winteravonden.
(Vervolg van het op pag. 24 opgenomen arti
kel: Gezéllige winteravonden in vroeger tijd.)
Ik mag de gans braden! zegt het meiske
met schitterende oogen. En de minnaar weet:
dat zal goed worden, want onze betover
grootmoeders kenden de kookkunst op haar
duimpje.
Dan zal weldra Sinterklaas volgen. Wel is
ook deze Heilige mèt Sint Maarten en de Drie
Koningen door de Calvinistische godgeleer
den in den ban gedaan en hebben de predi
kanten hun verjaardag met Vastenavond als
„vette Baalsbuik-dagen" veroordeeld, maar
niettemin hebben zij zich gehandhaafd en god
dank heeft de Duitsche Kerstboom den goeden
Heilige nog niet verdrongen.
Het wordt later en later. Zooveel is er ge
praat over de gezellige avonden die het win-
terjaargetijde met zich brengen zal. dat plots
het meisje verschrikt opspringt. Morgen is
het weer vroeg dag. Vader pleegt om uiterlijk
zes uur op te staan
De jonkman neemt afscheid. Had hij meer
tijd en stond niet zijn knecht hem met een
lantaarn voor de-deur op te wachten, hij zou
misschien zijn geliefde gevolgd zijn naar
haar kamer om op den rand van haar bed
zittend zijn vrijerij nog wat voort te zetten.
Ook dat werd geenszins onbetamelijk geacht.
Integendeel: men stelde oudtijds grooter ver
trouwen in de deugd en de eerbaarheid van
gelieven dan thans en hield zich aan Vader
Cats:
Wij zijn een vrijgevochten land:
Waarom dan hier een enge band?
In 't vrijen dient men vrij te zijn,
En daartoe dient geen zonneschijn.
De avond is van langer hand
En m de stad en op het land
Geëigend tot de zoete min
En niemand vindt er hinder in.
Maar thans is toch het oogenblik van schei
den daar. De vrijster begeleidt den minnaar
tot de deur. Dan plotseling waait de kaars in
den blaker uit. Wie deed dat? Wij zijn beschei
den en zeggen: de Novemberwind.
P. H. SCHRÖDER.
Wat heeft de wetenschap te zeggen over de
oorzaak van het afvallen van het loof?
De boom heeft zijn bladeren noodig voor de
ademhaling en de verdamping en voor het op
nemen van belangrijke voedingstoffen. Dit pro
ces wordt mogelijk gemaakt door de in de cel
len van het blad in groote mate aanwezige, nii-
croscopisch-kleine bladgroenlichaampjes, die
werkelijke wonderen kunnen verrichten. Zij zijn
kleine laboratoria, waarin Moeder Natuur spe
lenderwijze datgene teweegbrengt, wat de schei
kundige ondanks zijn gecompliceerde apparaten
niet na kan doen. Onder de inwerking van het
zonlicht is dit bladgroen in staat de koolzuren
van de lucht in zijn elementen te ontleden.
Daarbij wordt de koolstof in organische sub
stanties veranderd en door het plantenlichaam
vastgehouden, terwijl de zuurstof aan de bui
tenwereld wordt teruggegeven. Kunt u dus be
grijpen, dat de kleine bladgroencellen het uit
gangspunt zijn voor al het organische leven?
Verbaasd houden wij een verdord blad in de
de hand. dat niet van den boom gevallen is,
maar dat door den boom als een onontbeerlijke
ja zelfs schadelijke overvloed is afgestooten.
Hoewel wij gewend zijn, den herfst te zien als
den tijd, waarin de bladeren van de boomen val
len, wordt dit proces toch in den zomer reeds
voorbereid. Reeds van liet tijdstip der zonne
wende af (omstreeks 23 September) kan men
vaststellen, dat onze boomen een voor een hun
bladeren verliezen en wel eerst die, welke dooi
de andere bladen beschaduwd zijn. Bij minder
licht kan slechts weinig of heelemaal niet de
hierboven beschreven arbeid van de assimilatie
verricht worden. De verkregen voedingsstoffen,
vooral stijfsel, suiker enz. gaan van de blade
ren naar den stam en de wortels, en overwin
teren daar als reservevoedsel, terwijl ook de
bladgroencellen zich terug trekken. Daarbij
vinden eigenaardige ontledingen plaats, waar
aan het herfstloof zijn gele, bruine en purperen
kleuren dankt.
Op welke wijze ontdoet de boom zich nu van
zijn bladeren? Wordt de temperatuur van den
grond in den herfst lager en daardoor de op
zuigende werkzaamheid van de wortels verhin
derd, dan kan het door de verdamping van de
bladeren veroorzaakte watervlies niet aange
vuld worden. Ohder aan de steel vormt zich dan
een cellaag, de z.g.n. scheidingslaag. Zij be
staat uit cellen, die rijk aan sap zijn, en waar
van de onvaste samenstelling maakt, dat één
windstoot of zelfs het gewicht van het blad vol
doende is om het te doen afvallen.
De winterslaap der boomen.
Van onze talrijke boomen en struiken zijn
slechts vier altijd groen. Alle andere verliezen
in den herfst hun loof en bloeien in het voor
jaar opnieuw. De winterslaap der boomen, zoo
als deze z.g.n. rustperiode wel wordt genoemd,
is echter in het geheel géén slaap, want de
boom werkt voortdurend. Wanneer hij niet aan
het werk was, dan zou hij in het volgende jaar
niet verder kunnen groeien en bloeien. Hij
maakt de inventaris op van de opeengestapelde
voorraden en verandert ze, zonder zichzelf rust
te gunnen, in den toestand, waarin ze later zul
len kunnen worden gebruikt.
Wanneer de boom (ook bij knol planten is dit
het geval) in den zomer genoeg is gegroeid,
dan fabriceert hij in zijn bladeren bouwstof
fen, welke zorgvuldig worden opgeslagen voor
den winter. Eerst dienen de wortels tot voor
raadschuur, daarna de stam en de takken. De
geproduceerde kracht wordt in suiker veran
derd, door de vochtigheid tot in de wortels ge
bracht en later in den stam bewaard. Daar
vindt dan later de hervorming in kracht weer
plaats. Maar er voltrekken zich dan nog an
dere veranderingen, welke men pas langzamer
hand op het spoor komt en die plaats vinden in
een periode van schijnbare verlamming, die
eenige weken duurt bij het hout. Men denke
ook aan den aardappel, die eerst „uitslaapt",
om daarna te ontkiemen.
De „rustperiode", welke tusschen den val der
bladeren en de nieuwe bloei ligt, kan bij vele
soorten in de kweekerij onderbroken worden.
Andere daarentegen vertoonen een langduri-
gen stilstand, d.w.z. een vertraging, en de taak
is aan ons, voor hen niet alleen de gunstigste
groeivoorwaarden te scheppen, maar ook die
bijzondere prikkels die noodig zijn om deze ver
traging te doen ophouden. Reeds sinds de eer
ste pogingen in 1874 werd op dit gebied een
aantal belangrijke resultaten behaald.
EENZAAM MAlAR MOOI
Het BESTE op dit gebied
levert de vanouds bekende
Wij leveren alleen le KWALITEIT, terwijl ONZE
PRIJZEN NIET HOOGER ZIJN. Betrekt Uw
LAMSVLEESCH van BOESMANS ZN., de
SPECIAALZAAK voor HAARLEM EN OMSTREKEN.
DOORREGEN LAPPEN
25
MAGERE KARBONADE
35
PRIMA GEHAKT
30
MAGERE LAPPEN z. been
45
5 pond VET
125
BEZORGING overal ZONDER PRIJSVERHOOGING
is reeds méér dan 40 jaren te HAARLEM gevestigd:
GEDEMPTE OUDE GRACHT 44
HOEK ZUIDERSTRAAT, TELEFOON 12171
Voor LAMSVLEESCH één adres: BOESMANS ZN.
MANUFACTUREN MAGAZIJN
TT
J. A. M. KOEHORST
Kruisweg 52-54
ondergoederen
voor dames en heeren
dames pyjama's
en nachthemden
in FLANEL
INTERLOCK
CHARMEUSE
dames
pullovers nieuw
ste dessins en kleuren
VALLENDE BLADEREN, SLIPGEVAAR!!
Zorgt, dat U in het bezit bent van een ONGEVALLEN -
VERZEKERING, die geldig is, zoowel binnen als buiten
beroep. Wij leveren U deze. met de meest uitgebreide
dekking tegen eenMATIGE PREMIE. Niet WACH
TEN. maar DOEN. want. IEDERE 13 MINUTEN VINDT
EEN VERKEERSONGEVAL PLAATS. Stemt U dit niet tot
nadenken. VRAAGT VRIJBLIJVEND INLICHTINGEN:
ASSUR. BEDR. FA. HENDRIK KWAK HZN.
NASSAUPLEIN 4-6 TELEFOON 17771-26835
Profiteert ook U van
dit technisch meest
volmaakte schrijfwon-
der. Een MERCEDES
schrijfmachine munt
uit door: sierlijke
vorm: oerstex-k mate
riaal haarscherp
schrift; groot doorslagvermogen: lichten aanslag. - Het
nieuwste model met 44 toetsen, chroom uitvoering, incl.
fraaien koffer
Vraagt U een MERCEDES machine eens vrijblijvend
op proef De alleenvertegenwoordigers:
de vak- en speciaalzaak
vvoor kantoormachines
HAARLEM ZIJLSTRAAT J1 TELEF. 17156
REPARATIE-, VERHUUR- en COPIEERINRICHT.
OVERVEEN
Rust en vreugde in het
interieur moeten versterkt
worden door nobele lijnen,
fraaie kleuren, en - vooral niet
te vergeten - evenwichtige
verhoudingen. Dit alles mag
niet uit het oog verloren
worden bij het inrichten van
een nieuwe woning, en ook
de prijsfactor speelt daarbij
zijn rol.
Wij maken voor U geheel vrijblijvend
DAMES
Wij noodigen U uit tot
het bijwonen van onze
OPENBARE LES over
TOEGELICHT MET
LICHTBEELDEN op
WOENSDAG 26 OCTO
BER 1938, 's middags
2.30 u., 's avonds 8 uur,
in het gebouw van den
Haarl. Kegelbond, Tem
peliersstraat no. 35.
Tijdens de demonstratie
wordt NIET verkocht.
In de pauze wordt U een
geurig kopje thee aan
geboden.
Toegangskaarten geheel
gratis verkrijgbaar aan
onze zaak ook telefonisch
(18104).
en 's middags en 's avonds
aan de zaal.
7eu^'JLJe;jn
MODERNE BRILLEN
W ij d z i c h t met hoogaangezette
veren, gemakkelijke pasvorm. Met
prima gebogen glazen en metalen
étui. Door grooten voorraad nog
oude prijezn
4.50 - 5.00 - 6.50.
Wij leveren uitsluitend eerste klas
materiaal bij vakkundige bediening
ONZE SORTEERING IS GROOT
Billijkst adres, ook voor fondsledenzij betalen bij ons
minder bij voor beter montuur of bolle glazen, daar wij niet
door prijsafspraken gebonden zijn
VAK-OPTICIEN
Diploma Vakschool v. Opticiens
KLEINE HOUTSTRAAT no. 7.
Let op het juiste adres s. v. p. Zaak met groote portiek
I
Uw keuze grooter dan voorheen uit onze vertegen
woordigingen
PHILIPS, BLAUPUNKT, WALDORP en ERRES RADIO.
Hierdoor brengen wij de beste merken met de nieuwste
vindingen onder ieders bereik. Toestellen met lange-,
korte- en ultra-korte golf reeds vanaf gg.—
Geen aanbieding van één merk, waardoor gij Uw persoon
lijken smaak gevoeglijk kunt uitschakelen, maar keuze
uit 18 verschillende types en merken. Daarbij inruil van
Uw oude installatie, tegen aantrekkelijke condities.
Laat een van onze technikers vrijblijvend Uw oude
installatie taxeeren en U een der nieuwe toestellen voor
spelen. U zult verbaasd zijn dat ook in de billijke klasse
Uw eigen oude ontvanger dan ongenietbaar blijkt. Tob
niet langer. Doe het nu en bel 11110 (viermaal één nul).
N.V.TechnischBur. J.van den Berg
ZIJLSTRAAT 87 a TELEFOON 11110
RADIO-SPECIALISTEN HAARLEM.
Hoofdagentschap voor Haarlem en Omstxeken van
BLAUPUNKT en WALDORP RADIO
