Haarlem's Dagblad ^De nieuwe belasting-voorstellen nader bekeken. Brand op de „Deutschland" 125 jaar Muziek. Als verstekelinge Mist. Vuur kon bedwongen worden. Het belangrijkste 56c Jaargang No. 16978 Uitgave T.ourens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en AJgem. Drukkerij N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. TelefoonDirectie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Woensdag 26 October 1938 Abonnementen per week f 0.25. p. maand f 1.10. per 3 maanden f3.25. franco per post f 3.55. losse nummert 6 cent per ex. Advertentiën1-5 regels f 1.75, elke regel meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regclabonncmcntstarieven op aanvraag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elk© regel meer f 0.15. Groentjes zie rubriek. Gisterenavond heeft de H. O. V. het e&'ste der drie feestconcerten gegeven, die gewijd zijn aan het feit dat zij sinds 125 jaar zij het dan onder verschillende namen en in wisselende klankformaties in deze stad muziek maakt. Het was een schoone avond. Eerst speelde de Haarlemsche schutterij anno 1813 in den Hout met publiek en al, en na de pauze schonk het muziekgezelschap Melodia, anno 1838, ons de getrouwe weergave van de uitvoering, die door Hildebrand's schildering in „De Familie Kegge" klassieke vermaardheid heeft gekregen. Verslag van dit alles te geven is de taak van onzen muziekcriticus en ik zal dus niet gaan uitweiden. Maar zoowel de be koorlijke costumeeringen en groepeeringen van dezen avond, met al het verdere dat Tilly Sylon's bekwame regie bewerkt had, als de muzikale prestaties zullen ons lang bijblijven en dat wil ik toch even zeggen. Er zijn wel eens humoristische concerten geweestde tenor Jacques van Kempen heeft ze in de schaduw gesteld door zijn roerend-romanti- sche voordracht van „Standchen" van Schu bert en de romance „Plaisir d'Amour" van Martini, waarbij deze veteraan der Kunst ons toch allen ook weer eerbied moet ingeboe zemd hebben door het behoud van zulk een gaafheid van klank en techniek. En Hen- riëtte Kegge's pianospelneen, ik weid nu toch uit. Deze blik in het verleden zou kunnen ver leiden tot een poging, een blik in de toekomst te slaan. Over 125 jaarzal dan het 250- jarig bestaan van het Haarlemsche muziek korps gevierd worden? Natuurlijk! Wij zullen allen ontbreken bij die plechtigheid maar de generaties der onverslaanbare H.O.V.-hand- haversde Bram Koolhoven's, Haitsma Mulier's, de Clercq's, Tadema's, Beets'en zul len zich zijn blijven voortzetten. Dit ras sterft niet uit. Het kampt met tekorten en tegensla gen, maar het houdt vol en vindt telkens weer Ibegaafde musici die den vaak-wisselenden naam van het Haarlemsche muziekkorps tot nieuwe artistieke glorie voeren. „De H.O.V. is ,van nationale beteekenis", heeft voorzitter anr. A. Beets gisteravond gezegd met het on bewogen gelaat, dat hem kenmerkt als hij op het podium redevoert maar anders niet „want waar zouden, onze groote orkesten an ders hun dirigenten vandaan halen?" De vraag leidt tot een gedachte die zeker heid is: dat Haarlem nu al 125 jaar lang een eigen orkest bezit, zij het dan in velerlei vor men en door velerlei moeilijkheden heen, be- wijst toch zeker dat het er behoefte aan heeft! Ik zou deze gedachte vooral willen opdragen aan gemeenteraadsleden, die daaraan wel eens twijfel geuit hebben. De volle zaal, de sfeer, de geestdrift, de 125 jaar moeten gis terenavond op de aanwezige burgemeesters, wethouders en raadsleden van drie gemeenten wel een diepen indruk gemaakt hebben en ik kan mij niet voorstellen dat Heemstede's eer ste burger, die een zachte maar bijzondere wenk kreeg om de concerten in zijn gemeente en daarmee de Heemsteedsche subsidie te doen herleven, ongevoelig voor dit woord zou blijven. Er is weer een tekort bij de H. O. V. en dit hoopt men nu aan te vullen. Er zit muziek in de actie en met muziek zijn immers alle hin dernissen, nu al één-en-een-kwart-eeuw lang. genomen? Ik hoop ook op een betere finan- ciëele toekomst voor de musici. Er komen nu weer zooveel nieuwe leden, de laatste jaren hebben vooral bij de volksconcerten zulk een onmiskenbare uitbreiding van de belangstel ling voor serieuse orkestmuziek getoond, dat de teekenen der tijden inderdaad hoopvol ge noemd mogen worden. Misschien is het te stoute taal, die een H.O.V.-toekomst zondef financiëele perikelen poogt te schilderen. Die taal moge dus achterwege blijven. In den dienst van Sancta Musica blijkt Haarlem toch wel tot zulke trouw in staat, dat wij vertrou wen in het voortbestaan en zelfs in het 250- jarig bestaan kunnen koesteren, al schijnt dan het kernwoord van een Franschman „II fuut vivre dangereusement" men moet ge vaarlijk leven wel in het bijzonder aan de H.O.V. bewaarheid te worden. Het tweede feestconcert zal door Frits Schuurman, het derde door Eduard van Bei- nurn geleid woi'den. Beide beloven zeer veel. Het eerste heeft een uitnemend begin ge maakt. R, p aan boord van een vliegtuig. Wat zich tot nog toe niet heeft voorgedaan, is gistermorgen te Schiphol gebeurd. Met het vliegtuig dat om 10.45 uur van Rot terdam op Schiphol arriveerde, bleek dat het aantal passagiers groter was dan het aantal biljets, dat was verkocht. Zekere mej. P. bleek niet in het bezit van een ticket te zijn en had het reisje door de lucht als verstekelinge meegemaakt. Hoe zij het vliegtuig is binnen gekomen, is nog een raadsel, doch Schiphol kon zij niet zoo gemakkelijk ongemerkt ver laten. Zij viel in handen van de politie en hier bleek spoedig dat men met een zwakzinnige vrouw te doen had. Zij werd naar het politie bureau te Hoofddorp overgebracht vanwaar men de politie te Oost-Kapelle waar schuwde en die haar per auto heeft afge haald. Mej. P. was sinds Maandag j.l. spoorloos verdwenen en de familie wist niet, waarheen zij zich had begeven. Het luchtreisje maakte nog een gelukkig eind aan de zwervers allures. Het is onzeker of Haarlem gebaat is bij de Forensenbelasting. Een extra gemeentebelasting is niet verplichtend. In ons vorig nummer stelden wij de vraag of Haarlem financieel beter zal worden van de invoering van de nieuwe belasting-voor stellen der regeering. Allereerst bleek uit onze beschouwing dat invoering van 'n nieuwe gemeentelijke inkomstenbelasting naast de reeds bestaande belastingen ongewenscht moet worden geacht. De heer E. van der Wall wethouder van financiën voor Haarlem, meende die zelfs funest te kunnen noe men, maar hij was er van overtuigd, dat de regeering Haarlem daartoe ook niet zou ver plichten. Wij hopen, dat dit vertrouwen van den wet houder niet beschaamd zal worden. Trouwens de belastingen te Haarlem zijn reeds nu veel te hoog! Wij herinneren er aan, dat het col lege van B. en W. zich verzet heeft tegen het voornemen van de regeering om de op centen op de Personeele Belasting voor Haar lem van 185 tot 195 te verhoogen en de op centen op de Gemeentefondsbelasting van 55 op 75. Het verzet van het Haarlemsche ge meentebestuur tegen die verhoogingen heeft niet geholpen. Een maand geleden meost de gemeenteraad het voorstel aannemen om de opcenten op de Personeele Belasting inder daad op 195 te bepalen en juist nu hoorden wij, dat de regeering ook blijft staan op haar standpunt, dat Haarlem 75 opcenten op de Gemeentefondsbelasting moet heffen. De gemeenteraad zal dan binnenkort wel het besluit moeten nemen om ook die opcenten te verhoogen. Als daarboven nog eens een extra ge meentelijke inkomstenbelasting zou moeten komen dan Het zal noodig zijn, dat het college van B. en W. van Haarlem in Den Haag met klem betoogt, dat van de belastingcapaciteit van Haarlem reeds te veel geëischt is, zoodat wij in elk geval voor die extra gemeentelijke inkomstenbelasting bespaard moeten blijven. Wij weten nog niet hoeveel het geraamde tekort op de begrooting van Haarlem voor 1939 zal zijn. De begrooting voor 1938 wees evenwel een tekort aan van f 1.067.000. Om zoo'n tekort te dekken zou de gemeente een eigen inkoms tenbelasting moeten heffen van ongeveer 2 pet. van het belastbare inkomen. Deze berekening maakten wij na een gesprek met den Hoofdinspecteur van de Be lastingen. De heer C. M. Moolenburgh vertelde ons, dat het belastbaar inkomen van Haarlem voor het belastingjaar 1937'38 op f 66.600.000 bedroeg. Maar men kan niet eenvoudig het benoodigde belastingbedrag op de f 66.600.000 deelen, want dan komt men falikant uit. De ervaring is, dat men de bruto-raming van een belasting belangrijk hooger moet stellen (in verband met latere verlagingen, oninbare posten, enz.) om er het netto-bedrag uit te krijgen dat men zich voorstelt. Een extra gemeentelijke inkomstenbelas ting zal de bevolking moeilijk kunnen op brengen. Te meer niet nu pas de opcenten op de bestaande belastingen sterk verhoogd zijn. Bovendien moet men rekening houden met het feit, dat de regeering bij de Millioe- nennota weer een nieuwe rijksbelasting heeft aangekondigd, namelijk 2 pet van alle loonen en salarissen welke belasting aan de bron (van den werkgever) geïnd zal worden. Zoo zou de eene belasting op de andere volgen. De meening van den hoofdinspecteur. Wij vroegen den hoofdinspecteur der Belas tingen nog naar zijn meening over den in vloed van de nieuwe belastingvoorstellen voor Haarlem. Deze hoogste belasting-autoriteit hier ter stede verzekerde ons, dat op dit oogenblik niet te zeggen is of Haarlem financieel gebaat zal zijn bij de nu voorgestelde forensenbelas ting. Haarlem zal dan weliswaar be lasting krijgen van de personen die in Haarlem werken en in de randge meenten wonen, maar zal daartegen over belasting moeten afstaan aan Amsterdam voor de inenschen die te Amsterdam werken en te Haarlem wonen. Nu mag het zoo vervolgde de heer Moolen burgh juist zijn, dat in het algemeen het inkomen van de Haarlemmers die in de. randgemeenten wonen grooter is dan dat van de Amsterdammers die Haarlem tot woon plaats hebben gekozen, maar men moet be denken. dat het aantal Amsterdammers te Haarlem zeer groot is. Bovendien zijn er on der hen ook die een flink inkomen hebben. Alleen een nauwgezette studie van de be lastingkohieren zou kunnen uitmaken of Haarlem van de nu voorgestelde belas ting profijt heeft. Dit zou evenwel een tijd- roovend werk zijn, want elke aanslag moet afzonderlijk bekeken worden. Ook de Hoofdinspecteur meent dat het voor Haarlem moeilijk zal zijn naast de nu ver hoogde bestaande belastingen een nieuwe gemeentelijke inkomstenbelasting te gaan heffen. De ervaring is, dat hoe hooger de be lastingen worden opgevoerd hoe moeilijker het wordt om ze te innen. Reeds nu heeft de belastinginspecteur, in verband met de ver hoogde opcenten het bedrag dat als „on inbaar" geraamd wordt hooger moeten stellen". Hoeveel Amsterdamsche forensen te Haarlem? Het is niet bekend hoeveel personen er te Haarlem wonen die te Amsterdam werken. Wel hebben wij uit de Statistische gegevens der gemeente Haarlem kunnen berekenen, hoeveel Amsterdammers er sinds 1 Januari 1931 meer te Haarlem zijn komen wonen dan er Haarlemmers naar Amsterdam ver trokken zijn. Deze aantallen zijn: 1931: 368, 1932: 504, 1933: 535, 1934: 641, 1935: 396, 1936: 627, 1937: 97, 9 maanden van 1938: 268. Totaal 3236. Nemen wij elk gezin op 4 personen dan wil het dus zeggen, dat alleen sinds 1 Januari 1931 ruim 800 gezinnen meer uit Amsterdam naar Haarlem gekomen zijn, dan gezin nen uit Haarlem naar Amsterdam vertrokken zijn. De cijfers geven wel een indruk van het het groote aantal Amsterdammers dat te Haarlem woont. Op grond van oude gegevens aangevuld met de nieuwe konden wij de veronderstel ling maken dat Haarlem thans zeker 3000 a 4000 gezinnen woonplaats biedt waarvan het hoofd in Amsterdam werkt. Een andere belasting-expert kon ook uit eigen ervaring mededeelen, dat te Haarlem verscheidene te Amsterdam werkende perso nen wonen die een nog belangrijk inko men hebben. Hij wist uit eigen ervaring zelfs geen te Haarlem werkende en in de randge meenten wonende personen daartegenover te stellen die een even hoog inkomen hebben. De extra gemeentebelasting is niet dwingend. Bij navraag op het departement van Bin- nenlandsche Zaken omtrent de werking van de nieuw voorgestelde regeling inzake de ge- meente-financiën waardoor een gemeente als de begrooting niet sluit eventueel een extra belasting kan heffen, de zoogenaamde Kop- belasting, wees men ons erop, dat blijkens den tekst van de wet de betreffende bepaling geen dwingend karakter heeft. Het is dus met an dere woorden denkbaar, dat een gemeente, al is haar begrooting niet sluitend, toch niet tot de invoering van die Kop-belasting zal overgaan. Indien zij dan echter bij het Rijk om nadere financieele hulp zou aankloppen, zou gemeenlijk wel te verwachten zijn, dat ze eerst maar eens er uit zou moeten halen, wat zij krachtens de wet er uit zou kunnen halen. Op onze nadere vraag of men zich op het betreffende departement niet zou kunnen voorstellen, dat er gevallen zouden kunnen zijn. waarbij Den Haag tenslotte tot de con clusie zou komen, dat een bepaalde gemeen te inderdaad deugdelijke gronden zou heb ben om van de invoering van de Kop-belasting af te zien. kregen wij een bevestigend ant woord. In theorie achtte men dit wel denkbaar, gelijk men dan ook denkbaar zou achten, dat zulk een gemeente toch nog een extra-bïj- drage zou krijgen, maar, zoo voegde men er onmiddellijk aan toe let wèl, het gaat hier op het oogenblik louter om een theoretische vraag, zonder dat wij eenige gemeente hierbij in het bijzonder op het oog hebben, het komt ons echter geenszins uitgesloten voor, dat men dan toch in een dergelijk geval bij de vaststelling van het bedrag, waarmee men zoo'n gemeente eventueel zou willen steunen, eenigermate rekening zou houden met het feit, dat zij van de bevoegdheid om zulk een extra-belasting te heffen geen gebruik zou hebben gemaakt. De forensen en de extra-gemeente- belasting. Het blijkt ons thans, dat het de bedoeling van de regeering is, dat ook forensen zouden worden aangeslagen in de eventueel te hef fen extra gemeentelijke inkomstenbelasting. Ook dit zou gaan naar een gesplitste hoofd som, maar dan zou voor inkomens boven f 2900 niet f 1800 worden afgetrokken maar f700. Dat wil dus zeggen, dat als Haarlem zoo'n extra belasting zou heffen iemand die woonforens is in Heemstede of Bloemendaal bij een inkomen van b.v. f 6700 in Haarlem zou worden aangeslagen voor een hoofdsom van f 3000. Als een witte wollen wade Ligt de mist op wei en veld, En hij komt ons slecht te stade, Niemand is op mist gesteld. In de stad kan hij niet deren, Want de stad stelt zich te weer, Buiten kan hij vrij regeeren, Als een last voor het verkeer. Hij versluiert alle lichten En versluiert elk geluid, Alle snelheid moet wel zwichten, Als de mist den weg omsluit. Als u er doorheen moet trekken, Doe het met vertraagden spoed, Wissels op een mistbank trekken Leidt licht tot een mistbankroet 't Mist nu vaak, als alle jaren, Waarde automobilist, Laat ik u met ernst verklaren, Als u 't mogelijk niet wist, Er is uitzicht op gevaren, Als u ander uitzicht mist. JAN FORTGENS, Groote Houtstraat 109. naast Cinema-Palace VERLOVINGSRINGEN. BILLIJK MASSIEF VOEGLOOS (Adv. Ingez. Med.) Het woord is aan Jacob Vosmaer: Het is een zeldzaamheid dat de meerderheid zich ver klaart voor hetgeen het ge zond verstand aanraadt Presidentsverkiezingen in Chili. Volksfrontcandidaat heeft de leiding. SANTIAGO. 26 October (Havas) Vol gens de laatste mededeelingen van het ministerie van binnenlandsche zaken over de presidentsverkiezingen heeft Pedro Aguirre de candidaat van het Volksfront 220.802 stemmen verkregen, en Gustavo Ross, de rechtsche candi daat 213.521 stemmen. Er ontbreken nog slechts eenige weinig belangrijke cijfers, die den uitslag niet zullen wijzigen.. In een toespraak voor de radicale club heeft Aguirre gezegd: „Wij moeten een eendrach tige kalmte bewaren bij de overwinning van het volk. De Volksfrontregeering zal voor nie mand een bedreiging zijn. Wij zullen een pro gramma van sociale gerechtigheid ten uitvoer leggen en naar vrede en rust streven. Tijdens de telling der uitgebrachte stemmen hebben zich in enkele stembureaux ernstige incidenten voorgedaan. Te Copiapo is een persoon gedood, een tweede doode viel te San Fernando. In den afgeloopen nacht heeft brand gewoed aan boord van het Duitsche stoomschip „Deutsch- land", dat zich op weg bevond van Hamburg naar New-York. De gezagvoerder verzocht draadloos aan de schepen „Europe", „Colla- mer" en „American Traveller" as sistentie te verleenen en de pas sagiers over te nemen. Herhaal delijk werd geseind „gevaarlijk" en „hulp noodzakelijk". Volgens het laatste draadlooze bericht van de „Deutschland" is het vuur echter bedwongen. Kort na de eerste noodseinen van het schip berichtte Radio Marine, dat zich verscheidene schepen in allerijl ter assistentie naar het brandende vaartuig begaven. Het dichtst bij waren het Noorsche schip „Europe" n.l. op 75 mijl, en de „Collamer", op 86 mijl. Beide schepen varen met een snelheid van 12 knoopen, zoodat zij ongeveer zes uur noo dig zouden hebben de „Deutschland" te be reiken. Radio Marine Chatham meldde voorts, dat het Amerikaansche stoomschip „American Farmer" ter assistentie onderweg was. Vol gens een door de „Bremen", welk schip zich op een afstand van 500 mijl bevond, heruit- gezonden draadloos bericht, stond het Fran- sche stoomschip „Champlain" in verbinding met de „Deutschland". Hetzelfde berichr meldt, dat het vuur in ruim 4 woedt. Naar de Hamburg-Amerika lijn vanmorgen mededeelde, heeft de ge zagvoerder van de „Deutschland" van ochtend vroeg radiotelefonisch ge meld, dat men den brand aan boord meester is en dat geen gevaar voor passagiers, bemanning en schip be staat. Er hebben zich geen persoon lijke ongevallen voorgedaan. Ver scheidene schepen liggen in de nabij heid van de „Deutschland". Een mededeeling van de „Deutschland" te New-York ontvangen heeft bevestigd, dat de bemanning het vuur meester is. Niettemin bleven eenige schepen koers zetten naar het Duitsche schip, om zoo noodig hulp te bieden. De marine radiodienst te Halifax heeft een bericht van de „Deutschland" opgevangen, de waarin de gezagvoerder mededeelt, dat radioverbindingen, die gedurende verschei dene uren verbroken waren in verband met den brand, hervat konden worden. Het departement van marine berichtte, dat verscheidene vaartuigen van de kustwacht koers hebben gezet naar de „Deutschland". Van St. John op New Foundland wordt ge meld, dat men vreest, dat de heftige storm uit het Oosten een aanzienlijke belemmering is voor de schepen, die de „Deutschland" te hulp snellen. Het dichtst in de nabijheid wa ren de „Europe", de „Collamer" en de „Ame- rivan Traveler". De snelheid dezer schepen varieert tusschen 12 en 15 knoopen Andere schepen, zooals de „Bremen" en de „Champ lain" alsmede de „American Farmer", die te ver af zijn, hebben hun normalen koers her nomen. Over het ontstaan van den brand bestaat nog geen zekerheid. Havas heeft uit Berlijn vernomen, dat zich een ontploffing aan boord heeft voorgedaan. Tijdens het uitbreken van den brand moet het schip zich op ongeveer 320 K M. ten Zuidwesten van Kaap Race op New Found land bevonden hebben. Op het oogenblik, waarop het noodsein werd uitgezonden werd de volgende positie opgegeven: 44 graden 9 min. N.B., 47 graden 27 min. W.L. De „Deutschland" Is een snelle mailboot, die 22.000 ton meet en wordt voortbewogen door vier dubbele schroeven. Het schip kan een snelheid van 19 knoopen bereiken en heeft plaats voor ongeveer duizend passagiers. Volgens de ambtenaren van de New York Line bevonden zich aan boord 591 passagiers en een bemanning van 400 koppen. De ..Deutschland" heeft een bruto-inhoud van 21.046 ton. Het schip is in 1923 te water gelaten van de werf van Blohm en Voss te Hamburg. HEDEN: 12 PAGINA'S President Lebrun heeft te Parijs een monument onthuld, dat gewijd is aan de Fransche moeders. HAARLEM EN OMGEVING. pag. De nieuwe belastingvoorstellen nader be keken. Het is onzeker of Haarlem gebaat is bij de Forensenbelasting. 1 Het optreden tegen de wilde busdiensten 2 Het belastbaar inkomen der Haarlemmers is in het laatste belastingjaar belangrijk gestegen. 6 BINNENLAND. Op den Waterweg is een schip na een aan varing gezonken. 1 De Tweede Kamer dringt aan op zuinig heid bij defensie. 3 BUITENLAND. Na den val van Hankau zijn op verschei dene plaatsen in de stad enorme bran den uitgebroken. 5 De hertog van Kent is met ingang van No vember 1939 benoemd tot gouverneur- generaal van Australië. 5 Op het Duitsche stoomschip „Deutsch land" heeft een brand gewoed, welke echter bedwongen kon worden. 5 SPORT. De poging van Slaats het werelduurrecord te verbeteren is niet geslaagd. 2 ARTIKELEN. R. P.: 125 jaar muziek. Max: Dagboek van een II. B. S.-er. J. H. de Bois: Kunst in Haarlem en daar buiten L. S.: Over de lidcactus. G. J. Kalt over het concert in de Kerk der Broedergemeente K. de Jong over het eerste feestconcert der II. O. V. K. de Jong: Een uur muziek in de Neder - landschc scholen, v. H. Tusschen de wielen. De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1