R
'nSigarettenfabriek
op Java
In acht jaar tijd
sterk gegroeid
PRETTIG
De Bilt voorspelt:
HET SPORTGESPREK
R0DEX en BURBERRYS JASSEN
G R. HOÜTSTR.hoekGIIMARKT haarlem
VRIJDAG 28 OCTOBER 1938
HÏ'AREEM'S DÏGBEAC
De Scliöólmèlkversfrekking.
Steun gevraagd.
Het Schoolmelkcomité Haarlem heeft op
Maandag. 24 October voor het eerst aan pl.m.
8600 schoolgaande kinderen gepasteuriseerde
melk doen verstrekken daartoe in staat gesteld
door de bijdragen der ouders.
Van hoe groote waarde het gebruik van deze
melk, die onder voortdurende medische controle
staat, voor de jeugd is, behoeft niet nader be
toogd te worden.
Vooral aan de leerlingen uit gezinnen, die
anders niet in staat zouden zijn, hun kinderen
gepasteuriseerde melk te verstrekken, komt dit
ten goede.
De prijs, die per melkkaart betaald wordt, be
draagt, 2, 4. 7, 10, 12 of 15 cent per liter en is
afhankelijk van het verschuldigde schoolgeld.
Deze regeling is zoodanig, dat de best gesitueer
den den hoogsten prijs betaalen. Alleen op deze
wijze is het mogelijk, dat ook de kinderen uit
gezinnen van minvermogenden kunnen profi-
teeren van deze zoo nuttige melkverstrekking.
Bovendien is de hoogste prijs van 15 cent voor 1
liter gepasteuriseerde melk zelfs nog lager dan
de normale verkoopsprijs.
Zal het Schoolmelkcomité zijn taak echter
blijvend kunnen verrichten, dan dient het ge
steund te worden door alle ouders, vooral door
hen wier maatschappelijke welstand een indee
ling in een hoogere prijsklasse toelaat
Wie met het doel van het Schoolmelkcomité
Haarlem sympathiseert, kan zijn waardeerden
steun verleenen door:
le. Een vrijwillige bijdrage te zenden aan den
secretaris van het Schoolmelkcomité Haarlem,
te storten op zijn girorekening nummer 340396;
2e. Zijn reeds ontvangen gezinskaart in te zen
den aan den secretaris van het Schoolmelkco
mité Haarlem. Stadhuis, met de mededeeling,
welk hooger bedrag men op de nieuwe gezins
kaart wenscht ingevuld te zien. 10, 12, 15 cent
of meer.
Op deze wijze gesteund, behoeft het School
melkcomité niet bevreesd te zijn voor een mo
gelijk geldelijk tekort en kan ieder naar eigen
krachten meehelpen ter bereiding van 't schoo-
ne doel: Een gezonde jeugd! Een krachtig volk!
OVERVLOED.
CINEMA heeft haar attracties
Al bekend gemaakt dit keer.
Over 'n GOUDFILM. hoor je praten,
H. O. V.. een TELEPATHE.
Liefhebbers, wat wilt ge meer?
DICK MAES.
(Adv. Ingez. Medj
Een nieuwe school in
Haarlem-Noord
In het gebouw van den Protestantenbond
aan de Berkenstraat werd gisteravond een ver
gadering gehouden teneinde te komen tot
stichting van een school voor Chr. U. L. Onder
wijs in Haarlem N.
De oproep tot deze vergadering was gedaan
door het bestuur der Vereeniging van Chr. U
L. O. te Haarlem, welke vereeniging ook de
Koningin Wilhelminaschool aan de Nassau-
laan heeft gesticht.
Deze vergadering stond onder leiding van
den voorzitter dezer vereeniging. den heer W.
C. Bakker.
Na opening gaf de voorzitter een korte uit
eenzetting hoe de Vereeniging tot stand kwam.
Reeds in 1929 werd door de Besturen Insti
tuut Oranje Nassau en Groen van Prinsterer
getracht samenwerking te verkrijgen voor
het Chr. U. L. Onderwijs. Hiertoe werden alle
besturen van Christelijke Schoolvereenigingen
aangezocht, doch helaas zonder resultaat.
Opnieuw werden daarna pogingen gewaagd
en nog zéér onlangs in Mei 1.1. werd wederom
contact gezocht met het Bestuur der Scholen,
bekend als de Hervormde Scholen.
In Haarlem Noord wonen omstreeks 80 leer
lingen welke de school Nassaulaan bezoeken.
Ouders van enkele dezer leerlingen dringen
er op aan, dat de school Nassaulaan zal trach
ten ook in Haarlem-Noord een school te ves
tigen. Dit mede met het oog op de jongere
kinderen.
Het vereischte aantal handteekeningen werd
reeds verkregen.
Op grond hiervan zal het Bestuur zich ver
der beraden wat thans te doen staat. De vol
gende motie werd aangenomen:
De vergadering betuigt haar instemming
met het voorbereidende werk door het Be
stuur verricht en spreekt als haar wensch uit
dat de pogingen succes zullen hebben.
Van Bestuurszijde wordt nog medegedeeld
dat geen enkele poging zal worden nagelaten,
om toch te trachten samenwerking met het
bestuur der Hervormde Scholen te krijgen.
Uit de practijk wordt gewezen op de wen-
schelijkheid, geen kleine ULO scholen te
stichten, omdat hierdoor de belangen der leer
lingen niet gebaat zijn en de exploitatie-kos
ten te hoog worden.
VOLKSONDERWIJS
Woensdagavond vergaderde de afdeeling
Haariem van „Volksonderwijs" onder voorzit
terschap van Mr. L. G. v. Dam. Aan het begin
der vergadering werd een serie mededeelingen
gedaan, waaruit ten duidelijkste bleek de ac
tiviteit van „Volksonderwijs" ten opzichte der
openbare school. Hoofdschotel der agenda was
de behandeling van den beschrijvingsbrief voor
de aigemeene vergadering. De agenda werd
punt voor punt behandeld; de meening der af
deeling werd bij verschillende onderwerpen
vastgelegd, ofschoon de afgevaardigden naar
het congres vrij mandaat kregen. Tot afge
vaardigden naar de aigemeene vergadering
op 5 en 6 November te Utrecht benoemde de
vergadering de heeren Mr. L. G. v. Dam, E.
Geerts Wzn. en J. M. Thievry.
PRIJZEN VOOR STADGENOOTEN.
Bij de prijzen door stadgenooten behaald op
het Nationaal Kapconcours (zie ons bericht in
het nummer van Donderdag) had moeten ver
meld worden dat de heer C. B. Bos alhier ook
den extra-eereprijs behaalde, beschikbaar ge
steld door den burgemeester van Den Haag.
Deze prijs werd niet behaald door den heer P.
L. van Dam. alhier, die alleen een 2en prijs
kreeg in de afd. haarknippen voor heeren.
WISSELKOERSEN AMSTERDAM.
12 uur:
Londen 8 76 1 4.
Berlijn 73.65.
Parijs 4.90.
Brussel 3109V2.
Zwitserland 41.72.
Kopenhagen 39.15.
Stockholm 45.15.
Oslo 44.05.
New York 1.83 13 16.
Praag 6.33.
Italië: vrije lire 9.72Va» reislire 8.75, bank
papier 6,60
Behoorlijke sociale
maatregelen
Aan den grooten postweg van Semarang naar
Kartasoera. aan de grens van Soerakarta, staat
dc omvangrijke sigarettenfabriek Marikangen,
aan welks hoofd de eigenaar Ong Siang Tjoen
staat, de vroegere vertrouwensman van wijlen
majoor Oei Tióng Ham, een zeer bekend mil-
lionair, die destijds resideerde in zijn vorstelijk
verblijf aan den voet der Semarangsche heu
vels.
Niet minder dan vierduizend mannen en
vrouwen vinden tegenwoordig in dit enorme
bedrijf arbeid. Slechts enkele eenvoudige ma
chines vallen den bezoeker in het uitgebreide
gebouwencomplex op. De handenarbeid over-
heerscht verre.
In nauwelijks een achttal jaren is dit indus-
trieele bedrijf herrezen uit de voormalige si
garettenfabriek Pryaie, welke onderneming on
der Europeesche leiding stond en waarvan de
heer Ong slechts het distributiebedrijf voor
Zuïd-Midden-Java in handen had. De Pryaie-
fabriek kon den strijd om het bestaan niet vol
houden. Het distributiebedrijf werd evenwel in
stand gehouden. Zoo werden in de jaren 1930 en
1931 op beperkte schaal sigaretten verkocht,
welke naar inheemschen smaak met kruidna
gel gekruid en in punt-model aan de markt
werden gebracht. Daarmede werd een nieuwtje
geïntroduceerd, al was de Sampoerna-fabriek te
Soerabaja daarmede begonnen. Laatstgenoemde
fabriek bracht deze sigaret in den handel te
gen den prijs van 5 cents per 10 stuks. In 1932
volgde Marikangen met een prijsnoteering van
4 stuks voor 1 cent. Aanvankelijk werkte dit
bedrijf op uiterst bescheiden wijze en feitelijk
alleen, wanneer er aanvragen binnen kwamen.
Vandaar dat circa acht jaren geleden slechts
gearbeid werd in een uiterst simpel vertrekje
met een viertal Javaansche sigarettenbereiders.
Geleidelijk werd dit aantal arbeidskrachten
aanvankelijk tot honderd opgevoerd. Indien het
aantal orders afgewerkt was, werden de arbei
ders ontslagen. Onwillekeurig vraagt men zich
af, hoe de snelle groei in die acht jaren tot stand
is gekomen. Dat is in hoofdzaak een gevolg van
de op 15 December 1932 van kracht geworden
ordonnantie op den tabaksaccijns. Vanaf dat
oogenblik moesten sigaren en sigaretten voor
zien worden vsn banderolles. Den distributie
plaatsen van het product werd een termijn van
drie maanden gelaten om hun niet van bande
rolles voorziene voorraden te slijten. De siga-
rettenfabrieken, welke toen met groote voor
raden zaten, bleken een product te hebben, het
welk te duur was voor de inheemsche markt.
Marikangen verkeerde niet in die ongunstige
positie. Zij had geen voorraden en was in staat
haar product aanstonds aan te passen bij de
zoo zeer gewijzigde omstandigheden. Daarin
schuilde het groote succes voor deze onderne
ming. Een nieuwe prijzenpolitiek werd inge
voerd; eenheidsprijzen van 1 en 3 cent. Naar
gelang de kwaliteit werden 4 of 8 sigaretten
voor 1 cent geleverd, terwijl voor 3 cent even
eens naar gelang de kwaliteit 15 tot 25 stuks
te verkrijgen waren. Dqze prijzenpolitiek bleek
iuist gezien te zijn. Het grootste gedeelte der
270.000 gulden tabaksaccijns, welke in het eer
ste halfjaar van 1938 werd opgebracht in het
gewest Soerakarta, was afkomstig van Marikan
gen en wel van banderolles van 1 en 3 cent. De
hoeveelheden verwerkte tabak namen voortdu
rend toe. Als grondstoffen worden zoowel on-
gekorven krosok, als gekorven bevolkingstabak
gebruikt.
Laatstgenoemde soort wordt in lagen boven
elkander uitgespreid, terwijl elke laag een an
dere soort vertegenwoordigt. Het geheel wordt
daarna gesausd en desgewenscht met kruidna
gelwater besprenkeld. Daarna worden de lagen
door middel van handarbeid dooreengemengd
en boven houtskool-vuur gedroogd, alvorens
naar de rollers te gaan. Deze krijgen ieder een
mandje ter beschikking, zoomede voldoende si
garettenpapier om 4000 sigaretten te rollen.
Deze arbeid wordt door twee personen ver
richt. De een rolt op buitengewoon snelle wijze
de sigaret met behulp van een uiterst eenvou
dig toestelletje, de tweede persoon legt de pa
piertjes van lijm voorzien gereed en knipt de
gerolde sigaretten gelijk.
Van de 4000 arbeidskrachten zijn 700 vrou
wen en meisjes, die in hoofdzaak in de pakaf-
deelïngen werken. Grootendeels wordt op stuk
loon gewerkt, zoodat vast omlijnde werktijden
niet voorkomen. Zij, die met het rollen zijn
belast vinden tusschen 's morgens half 8 en 11
uur de mandjes met tabak, welke dan worden
uitgegeven. Tegelijkertijd worden dan aan de
arbeiders(sters) kaarten uitgereikt, waarop
aanteekening wordt gehouden van het aantal
gedurende den dag gefabriceerde sigaretten. Op
de kaarten staat tevens vermeld de prijs per
duizend stuks sigaretten, zoodat een ieder zijn
eigen verdiensten kan controleeren. Zoodra
een mandje van 4000 stuks is gerold, kan een
nieuw mandje ter beschikking worden gesteld.
Evenals in andere bedrijven worden ook hier
periodes van groote drukte en slapte mede ge
maakt. Teneinde de productie zoo geleidelijk
mogelijk te doen plaats hebben, worden in tij
den van geringe orders aantallen te producee-
ren sigaretten in overeenstemming daarmede
geregeld, zoodat ontslag van arbeidskrachten
practisch gesproken niet voor komt. In tijden
van hoogconjunctuur wordt dikwijls tot des
avonds 11 uur doorgewerkt. Alleen de paksters
werken niet op stukloon, doch op daggeld.
De werkdag is daarbij in tweeën gesplitst.
Elk daggedeelte kent een afzonderlijke taak,
waardoor de handigste paksters nog altijd vrijen
tijd hebben. Voor een morgen- of voor een mid
dag-taak wordt altijd een half daggeld uitbe
taald. Wil de pakster doorwerken tot 's avonds
8 uur, dan wordt een extra half daggeld uitbe
taald. Zoo zijn de paksters volkomen vry een
half, een heel of anderhalf daggeld te verdienen.
Al is het daardoor niet mogelijk nauwkeurig het
gemiddelde loon op te geven, toch staat wel
vast. dat het voor de vrouwen 12.5 en voor de
mannen 20 cent minimum per dag bedraagt.
De gefabriceerde kretek-slgaretten zijn zeer
bekend West-Java betrekt in hoofdzaak de on
gekruide sigaretten, terwijl de Oosthoek en de
buitengewesten op dit oogenblik door deze fa
briek nog niet bediend worden. Zoo bestaan er
dus nog belangrijke expansiemogelijkheden.
Aan sociale voorzorg voor het personeel is
ook de noodige aandacht besteed, waarvoor geen
geldelijke bijdragen verschuldigd zijn. In de po
likliniek der fabriek worden tweemaal per
week de patiënten onderzocht met vrije genees-
ZIT EEN BRIL VAN
OPTICIEN T I E N S
GIERSTRAAT 27. Lever. a.'.Z.fondsen.
(Adv. Ingez. MedJ
Zwakken tot matigen wind uit Noorde
lijke tot Westelijke richtingen, mistig en
betrokken tot zwaar bewolkt weer met
later kans op eenigen lichten regen,
weinig verandering in temperatuur.
BAROMETERSTAND
Hoogste 765.8 m.M. te Valentia.
Laagste 741.3 m.M. te Isafjord.
Het depressiekerntje, dat gisteren over ons
land lag, is Zuidwaarts getrokken en heeft zich
vereenigd met de depressie, welke thans over
de Povlakte ligt en die tegen de Alpen matigen
regen bracht.
De IJslatidsche depressie heeft zich Noord-
oostwaarts bewogen, over IJsland is thans
weer koude lucht ingevallen, bij krachtigen
Westelijken wind. Over de Britsche eilanden
beweegt zich een nog zwak regenfront in Wes
telijke richting; het is er rustig en zwaar be
wolkt tot betrokken weer. Het oceanische
hooge drukgebied breidde zich Zuidwaarts
uit en bevindt zich zoo langzamerhand weer
nabij zijn normale plaats nabij de Azoren.
Het hooge drukgebied in het Oosten hield
eveneens stand; dit maximum is de oorzaak
van uitgebreide mistgebieden over Duitsch-
land. De mist over ons land ontstond in een
rug van hooge drukking, welke zich over de
Noordzee uitstrekt.
Voor morgen mag rustig, mistig en
somber weer worden verwacht, er be
staat eenige kans op lichten regen. De
temperatuur zal weinig veranderen.
BAROMETERSTAND
Vorige stand 760 m.M.
Stand van heden 767 m.M.
Neiging: Vooruit.
Opgave van:
Fa. KUIPERS ZN., Opticiens
Zijlstraat 97 Telefoon 12726
HOOG WATER TE ZANDVOORT
Zaterdag v.m. 6.03 uur; n.m. 18.19 uur.
Strand berijdbaar van 11.0016.15 uur.
Belangrijke telefoonnummers:
Politie; 11850.
Brandweer: 15333.
Ongevallendienst (Brandweerkazerne)
Ged. Oude Gracht: 14141.
ROBIN HOOD IS 'R
embrandt heeft iets héél bijzonders!
ekent dus op veel bezoek,
oept tot U ('t is goed bekeken
aadzaam is 't vlug te bespreken.
OBIN HOOD op 't witte doek
DICK MAES.
(Adv. Ingez. Med.)
kundige behandeling en medicijnen. Indien zie
kenhuisverzorging noodig is bestaat daartoe de
mogelijkheid. Indien een arbeider overlijdt
wordt voor een man tien gulden en voor een
vrouw vijf gulden aan begrafeniskosten uitbe
taald. Ook bij het sluiten van een huwelijk
wordt een uitkeering gegeven.
Afzonderlijke vereen igingen zorgen voor de
noodige ontspanning. Een eigen voetbalclub,
een wajang-vereeniging, een gamelan- en een
strijkorkest. Het materiaal voor dit alles wordt
gratis door de fabriek verstrekt. De overal ver
spreide radio zorgt voor de noodige verstrooiing.
Een en ander heeft een uiterst gunstige uitwer
king. Van het voorrecht vrij te mogen rooken
wordt maar een zeer spaarzaam gebruik ge
maakt.
Een en ander geeft zeer zeker den indruk, dat
wij in dit sigarettenbedrijf mogen begroeten
een onderneming, die in weinige jaren een groo
te vlucht heeft genomen en die een product ter
markt brengt, hetwelk blijkbaar den consument
bevrediging schenkt. De uitbreidingsmogelijk
heden op het gebied van den afzet bieden vele
kansen. De bedrijfsleiding voert in dit opzicht
een uiterst voorzichtige politiek en wenscht de
voor- en nadeelen aan een dergelijke uitbrei
ding verbonden nauwkeurig tegen elkander af
te wegen. Met belangstelling zullen velen de
verdere ontwikkeling van dit bedrijf volgen.
MOLLERUS.
H. O. V.
Bijdragen voor het Jubileumfonds.
Voor het Jubileumfonds van de H. O. V. zijn
onder dankzegging de volgende bedragen
door het Comité van Actie van Steun aan de
H. O. V. ontvangen.
A. E. Z. f 2,50; E. J. G.—du M. f 10,—; Mr. C.
N. J. de J f5.—; Mu. f50,—; B. f50.—; Mv.
A. M. de C.S.. Bl'daal f 100.—; W. D. te A.
f 10,Mj. H. S. f 1,Mr. Dr. J. F. V. BI.
f 1,—; J. C. T. te O. f 5,—; C. L. S. C. f 10,—;
F S N. f 2.00; M. C. f 3,—; Mr. MA. v. E.
f 10,—; Mr. Th. M. H. f 5.— Mr. Th. M. W.
f 10,—; J. T. BI. f 5,—; D. A. K. v. d. L. f 5,—;
M H G. f 2.50; H. M. J. f 5,—; Jhr. T. v. B. Jr.
f 10,Mv. H. M. R.—G. f 100,—; H. M.
f 10,A. G. B. fio,—Mj. G. de V. f 1.
Mv. R. v. d. S. te S. fl—Jhr. R. V. f5,—
Mr. H. O. D. f 10,—; W. J. B. v. L. f 2,50; C. V.
f 2,50; A. R. M. f 5,—; D. J. S. f 15,—; Dr. J.
W. te 's-G.; f 2.50; P. J. S. te H. f 50.—; c. O.
10,—; S. W. B. te H. f 10,—; Mr. A. W. S. te
H. f 10,Mr. W. C. K. f 10,—M. A. R.
f 5,—; A. C. S. v. d. W. te BI. f 10,—; Th. J. v.
d H. f 1,—; „D. W. S." te H. f 50,—; Dr. M. C.
té H. f 5,—: J. J. S. f10Dr. G. W. v. H. te
H. f5,—; P. W. P. flO.—Mv. C. K. de G
f io_: Mv. M.—Z. te BI. f 5,—.
Totaal f 667,50.
CHRISTELIJK HISTORISCHE UNIE.
De afdeeling Haarlem-Centrum der Chris
telijk Historische Unie houdt voor leden en
geestverwanten een propaganda-kunstavond,
op Donderdag 3 November in de Tuinzaal
van het Gemeentelijk Concertgebouw. Als
spreker zal dan optreden.de heer Mr. Dr. J
van Bruggen met het onderwerp: „Bouwen
en bewaren".
Het bekende mannenkwartet .Orpheus"
benevens de dames mej. Lien Cornelissens en
mej. Annie Houwen, resp. altzangeres en pia
niste, verleenen hun medewerking. De heer
J. J. Wallien, voorzitter der afdeeling, zal een
slotwoord spreken.
VAN DE WEEK
Glendenning.
met Bob Glendenning
over Engeland-Continent
Tot de genoodigden bij den jubileumwed
strijd tusschen Engeland en het Continent
behoorde ook de Bondsoefenmeester Bob
Glendenning, dien we onmiddellijk na
zijn thuiskomst naar zijn indrukken hebben
gevraagd.
Glendenning was opgetogen over de ont
vangst in het Grand Central Hotel, waar hij
vele bekenden en collega's uit zijn actieve
voetballoopbaan aantrof, o.a. zijn vroegere
clubgenooten Joe Smith en Vizard van Bolton
Wanderers, Crompton (Blackburn Rovers'
Pennington (West Bromwich Albion) e
Grimsdell (Tottenham Hotspurs). Deze spelers
behoorden tot het twintigtal oud-interna
tionals, die aan het feestbanket van de Foot
ball Association aanzaten.
Gezamenlijk werd onder leiding van George
Allison het Arsenal Stadium bezichtigd en
allen waren vol bewondering voor de trai-
nings-installatie, de massage-kamers, en de
modernste werktuigen en instrumenten,
waaronder vele electrische. voor „physical
culture" en voor de genezing van blessures.
De Arsenal-manager gaf een overzicht van
de trainingsmethode, die op Highbury ge
volgd wordt, zoodat de twee uren. die men in
het Stadium vertoefde, tot de meest interes
sante van den dag behoorden.
„Wat nu de match betreft", zei Glenden
ning, „is een vergelijking tusschen het „team
work" van de beide ploegen onmogelijk, om
dat hier twee elftallen in het veld stonden,
waarvan het Engelsche een geheel vormde en
als zoodanig speelde, terwijl het andere volko
men systeemloos te werk ging.
De grootste fout lag bij de Continentale
halfbacks, die een verkeerde opvatting van
hun taak hadden en in een M-, in plaats van
een W-formatie speelden. De spil Andreolo
nam als regel een
te ver naar voren
geschoven positie in,
waardoor de beide
Engelsche binnen-
voorwaartsen alle
losse ballen in het
middenveld konden
oppikken en met
elkaar, als waren zij
kanthalfs, konden
combineeren. Op die
wijze werden de
twee Duitsche mid
denspelers telkens
gedwongen om hen
voor den „tackle" te
gemoet te gaan met
het gevolg, dat Hall
en Goulden niet de minste moeite hadden om
den dan volkomen vrijstaanden buitenspeler
het leder toe te spelen. Laatstgenoemde had
dan een zee van tijd om voor te zetten of met
den bal naar binnen te komen, totdat een der
dicht naast elkaar en dikwijls op één lijn op
gestelde Italiaansche backs op hem af kwam
en den middenvoor Lawton of den anderen
vleugelspeler een vrije kans liet.
De defensieve tactiek liet zooveel te wen
schen over, dat er soms slechts twee en het
volgend oogenblik wel zes verdedigers voor
het Continentale doel aanwezig waren. Ten
slotte werd de druk zóó groot, dat de backs
dd juiste'-lengte bij het wegwerken verloren
en de bal steeds bij een tegenstander terecht
kwam.
Doch afgezien van het gebrek aan systeem
was er een verschil in techniek tusschen beide
ploegen, die van beslissendcn invloed op het
verloop van den strijd is geweest.
Terwijl de Continentalen den bal eerst on
der controle brachten en daarna rond keken
om te zien, waar zij hem zouden plaatsen,
speelden de Engelschen het leder, of het nu
hoog of laag op hen af kwam, in eens door,
zoo mogelijk steeds over den grond en niet op
de voeten van een collega, doch in de vrije
ruimte vóór hem.
Dit leverde te meer succes op, omdat de
Engelschen over meer anticipatie-vermogen
bleken te beschikken en hun positie kiezen be
ter verzorgd was. Door bovengenoemde tech
niek was en bleef het tempo zeer hoog, wat de
Continentalen blijkbaar niet verwacht had
den. Het was voorts duidelijk, dat de Engel
schen er op uit waren, gedurende de geheele
match hun meerderheid in alle onderdeden
van het spel te demonstreeren en te handha
ven, om eens en vooral mogelijken twijfel ten
opzichte van de superioriteit van hun spel
weg te nemen.
Behalve deze technische verschillen was er
ook nog een tactisch onderscheid tusschen
heide ploegen cn het is ook voor het Neder-
landsche voetbal van groot belang, hier even
nader op in te gaan.
De Continentalen bleven, hetzij hun ploeg
in aanval of verdediging was, wat de backs
en middenlinie betreft, steeds op denzelfden
afstand van hun eigen doei verwijderd. De
Engelschen pasten daarentegen, wat men zou
kunnen noemen, het „harmonica-systeem"
toe; zoodra een aanval op hun goal was afge
slagen, trokken zoowel de beide binnenvoor-
waartsen en de beide kanthalfs als de ver
dedigende spil met zijn twee backs naar vo
ren, elkaar op gelijken afstand volgend, zoo
dat elke linie op de daaraan voorafgaande
aansloot.
De voorwaartsen der tegenpartij werden
zoodoende gedwongen, zich ijlings terug te
trekken, teneinde te voorkomen dat zij bui
tenspel zouden staan. Op deze even doeltref
fende als eenvoudige wijze werden de Conti
nentalen uit de nabijheid van het Engelsche
doelgebied geweerd, zoolang het leder in het
midden of aan de andere zijde van het veld
was en het kwam meermalen voor. dat tien
Engelsche spelers zich op de vijandelijke helft
bevonden.
In Nederland is men veelal geneigd, achter
te blijven om de voorhoede der tegenpartij te
dekken, die op deze wijze altijd een positie
op schotsafstand van het doel kan innemen.
Over de individueele prestaties wil ik nog
het volgende opmerken: Bij de Engelschen
was de achterhoede goed op dreef met Hap-
good als uitblinker; de spil Cullis begon zwak
doordat hij den bal te lang bij zich hield, later
kreeg hij meer zelfvertrouwen en schaduwde
hij Piola volkomen. Van de kanthalfs was
Willingham beter dan Copping, die niet zoo
zuiver plaatste. Wat de vleugelspelers aan
gaat, geldt hetzelfde ten opzichte van
Matthews en Boyes; eerstgenoemde was een
voudig een toovenaar met den bal, die de te
genpartij geheel van haar stuk bracht. Boyes
probeerde te veel trucjes, waarmede tijd en
tempo verloren gingen. Lawton is de beste
middenvoor, dien ik ooit gezien heb, terwijl
Goulden met zijn prachtige „swerve" zijn
tegenstanders herhaaldelijk uit positie speelde
en bovendien een fraai doelpunt maakte. Hall
was met zijn passes In de eerste helft niet zoo
op dreef, doch in de tweede helft ging het be
ter en beide binnenvoorwaartsen steunden
den middenvoor naar behooren.
Bij de Continentalen waren Brustad en
VOOR HERFST EN WINTER
Een gedistingeerd genre
onovertroffen in-kwa!itat
130.—
Agenten voor dé beroemde Engelsche.
(Adv. Ingez. Med.)
Aston de uitblinkers, zij waren zeer snel en
beschikten over een goede balcontrole; in
dien de drie andere voorwaartsen even doel
treffend hadden gespeeld, zou de Engelsche
defensie het veel moeilijker hebben gehad.
Over de halfbacks en de achterspelers heb
ik reeds gesproken; de doelverdediger Olie-
viri deed vele goede dingen, maar zijn stijl is
naar mijn smaak te acrobatisch en teveel op
publiek effect berekend.
HEEMSTEDE
Tentoonstelling Blaak Zelf.
Interessante expositie.
Van Zaterdag 29 October tot en met Dinsdag
1 November zal er in het R.-K. Verenigings
gebouw aan den Heerenweg een tentoonstelling
gehouden worden, die den naam draagt van
„Maak Zelf' en georganiseerd is door de com
missie huishoudelijke voorlichting en gezinslei
ding, die hier haar nationaal reizend museum
voor ouders en opvoeders demonstreert.
Deze commissie, die ook in Heemstede een af
deeling heeft, en waarin dan veelal gewerkt
werd in het les geven in „voor weinig geld een
smakelijk maal bereiden", en „zonder veel kos
ten kleeding maken", had het plan opgevat, ook
iets voor vaders en zoons te doen, in den vorm
van voorlichting, hoe men met weinig geld en
eenigen arbeid ook de vrije, vaak werkelooze
dagen en avonden productief kan maken, dus in
den geest als de cursussen voor werkloozen,
maar dan meer bedoeld als huisbezigheden.
Daarvoor had de commissie een prijsvraag
uitgeschreven voor ontwerpen van eenvoudige
modellen van meubelen.
Het met den len prijs bekroonde ontwerp
van den heer R. v. d. Pol te 's-Gravenhage is
op de tentoonstelling te zien, niet enkel op
teekening maar ook alle voorwerpen, een com
pleet ameublement, vervaardigd op den gemeen
telijken vakcursus voor jonge werkloozen te
's-Gravenhage.
Wij zien ook vele nieuwe ideeen, zoo o.a. een
moderne kinderbox, wiegen en ledikantjes, hoe
men zelf dekentjes maakt en matrasjes vult,
enz.
Verder is er een stand voor „huishoudelijke
reparatie, handwerkjes van het eenvoudigste tot
het meer moderne, vlechten, weven enz.
Interessant is de afdeeling „speelgoed".
Een stand van metaal en houtbewerking is in
den geest als die van onze werkloozencursussen.
Dan is er nog een ruime afdeeling volkskunst
en huisarbeid, zooals die in Nederland nog op
enkele plaatsen bestaat.
In de nieuwe zaal demonstreert het gasbedrijf
met moderne gasoventjes, waarin men zelf alles
kan bakken en braden, met een modern goed
koop gasfornuis, speciaal ontworpen door de
Vereeniging van Gasfabrikanten, warmwater
toestellen, een reeks modellen suddercomforen,
zoodat de petroleum nu geheel uit de keuken
kan verdwijnen en de nieuwste gaskoelkast,
die vrijwel geen gas gebruikt.
Zaterdag en Maandagavond zal de heer C. v.
Lieshout demonstreeren hoe gas op de meest
doelmatige wijze gebruikt kan worden.
Er is dan nog een prijsvraag, waarvoor het
gasbedrijf een 40-tal fraaie prijzen bescnikbaar
stelt.
Niemand verzuime deze zeer interessante
tentoonstelling te bezoeken. De opening heeft
Zaterdagmiddag half 2 plaats.
WAARSCHUWING.
De Burgemeester van Heemstede waarschuwt
voor een vrouw klein gezet van postuur, zwart
achterop genomen haar, donker van uiterlijk,
oud 30 tot 35 jaar, die langs de huizen der in
gezetenen negotie verkoopt
Zij tracht daarb ij tevens, bij voorkeur bij
Duitsche dienstmeisjes, de toekomst uit de lij
nen der hand te voorspellen. Indien hiertoe
wordt overgegaan, eischt zij na afloop een ab
normaal hooge vergoeding. Hierdoor zijn reeds
eenige meisjes beet genomen.
BEVERWIJK
De uitvoering van liet rioleerings-
plan.
Het eerste deel aanbesteed.
De uitvoering van het rioleeringsplan, dat
zoo'n langdurige voorbereiding heeft geëischt,
begint nu te naderen. Voor het uitvoeren van
het eerste gedeelte, omvattend de aanleg van
een hoofdriool van de Bloksteeg naar de
Ringvaart, is een onderhandsche aanbeste
ding gehouden.
De inschrijvingen waren als volgt:
1. Aannemersbedrijf Gerh. Jos. Ruiters te
Kerkrade f 61.650.
2. J. Dienaar en zonen te IJmuiden f 55.490.
3. N.V. Aannemingsmaatschappij De Moei
en Hermes te Alkmaar f 29.800.
4. Firma Hulsebosch. Bloemendaal f 29.494.
5. L. P. v. d. Geer en A. Th. Stuifzand te
Leiden f 29435.-
6. N.V. van Splunder's Aannemings- en
Tandelmaatschappij te Ridderkerk f 28750.
7. Visser en Smit's Aanneming- en Handel
maatschappij te Papendrecht f 28.298.
8. N.V. Aannemingmaatschappij v.h. J. M.
Strijland, Uithoorn f 28.200.
9. J. en M. Huiberts te Alkmaar f 25.700.
Het werk is aan de laagste inschrijvers J.
en M. Huiberts te Alkmaar voor f 25.700 op
gedragen.
