HC.MDERSE
Duirnelijnlje
Verstopte Heus?
Haarlemmers worden oud.
I
v R O A G 4 NOVEMBER 1938
H A A R E E M'S DSGBEAD
4
(Adv. Ingez. Med.)
r iuu
Deze nieuwe druppels genezen opgezwollen
slijmvliezen, verwijderen benauwend slijm
en laten U weer vrij ademen. Tijdig gebruikt, bij
pr. I het eerste niezen, voorko-
wa menzij vele verkoudheden.
U ViCKS
jf VA-tro-WOL
(Adv. Ingez. Med.)
ARROND RECHTBANK.
Inbraak in een ijsfabriek.
In den nacht van 28 op 29 Juni 1935 was
in een Haarlemsche ijsfabriek ingebroken. De
dader, die reeds lang gevonnist is. had zich
toen toegang tot de fabriek kunnen verschaf
fen. die hij van een ijsventer had gekregen.
De ijsventer wilde namelijk aan bedrijfs
kapitaal komen om zelf een ijsfabriekje te
beginnen. Het geld. 175 gulden, was een Haar-
lemschen koperslager gegeven.
Tegen den ijsventer en den koperslager
had de Officier bij de eerste behandeling 6
maanden gevangenisstraf geëischt. De verde
digers rar. dr. Benno J. Stokvis uit Amster
dam en mr. H. O. Drilsma hadden echter
reclasseeringsrapporten gevraagd. Deze rap
porten waren nu binnengekomen en luidden
zeer gunstig.
De Officier vond hierin aanleiding zijn
eisch te wijzigen en requireerde gistermiddag
tegen beide verdachten zes maanden voor
waardelijk.
Mr. dr. Stokvis sloot zich bij het requisitoir
aan.
(Adv. Ingea. Med.)
STADS BIBLIOTHEEK EN LEESZAAL
PRINSENHOF.
(Openbare leeszaal en bibliotheek).
Aanwinsten.
Zede- en Zielkunde
Luning Prak. Menschen en mogelijkheden.
Nelson. Word oud blijf jong.
Landbouw en veeteelt
Rietsema. Rapport over de moeilijkheden
in den Noord-Hollandschen tuinbouw.
Kromdijk. Geen onkruid in uw tuin.
Pieterse. De fox-terrier.
Folklore:
Slempkes. Goedroen, de koningsbruid.
Dulac. Fairy-book.
Kunst
Pinder. Deutsche Burgen und feste
Schlösser.
Burckhardt. Rubens.
Handschrift. Het Nederlandsche, in 1600;
(door Bogtman).
Geschiedenis
Colenbrander. Willem n, koning der Ne
derlanden.
Lennhof. De laatste vijf uren van Oos
tenrijk,
Nederl. en in het Nederl. vert. romans:
Kurban Said. Ali en Nino.
Last. Een flirt met den duivel.
Leeuw, van der. Verspreid proza.
Mauriac. De adderkluwen.
Sava. Het reddende mes.
Wiechert. De Majoorsche.
WEEKABONNEMENTEN
dienen uiterlijk Woensdags avonds
betaald te zijn, daar de bezorgers op
Donderdag moeten afrekenen.
DE ADMINISTRATIE.
groepen. Voor die van 60 tot 79 jaar bedroe
gen de cijfers:
60-79 j.
Nederland 42.9 pet.
Noord-Holland 45.4 pet.
HAARLEM 47.0 pet.
Ook in de laatste groep, die der grijsaards,
lag het Haarlemsche sterftecijfer boven de
rijks- en provinciale gemiddelden:
80 jaar en ouder
Nederland 17.0 pet.
Noord-Holland 16.7 pet.
HAARLEM 17.5 pet
Ofschoon dus het totale sterftecijfer in onze
stad, zooals wij in den aanvang zagen, iets bo
ven het gemiddelde lag, blijkt Haarlem een
..gezonde" stad te zijn waar de bewoners door
één genomen, een hoogeren leeftijd bereiken
dan elders in Nederland gemiddeld het ge
val is.
PROGRAMMA VAN DE HAARLEMSCHE
RADIO CENTRALE OP ZATERDAG
5 NOVEMBER 1938.
Progr. I. Hilversum I.
Progr. II. Hilversum II.
Progr. III. Keulen 8.00; Parijs "Radio of Di
versen 9.20: Diversen 10.50—11.20; Keulen
11.20; Ned. Brussel 11.20; Ned. Brussel 12.20;
Keulen 1.30; Pauze 2.502.55; Fransch Brus
sel 2.55; Keulen 3.20; Pauze 5.455.50; Boe
dapest of Diversen 5.50; Ned. Brussel 6.20;
Weenen 7.30; Keulen 8.05; Parijs Radio 11.20
Progr. IV. Ned. Brussel 8.00; Diversen 9.20
10.35; London Regional 10.35; Droitwich
12.20 Londen Regional 2.20; Droitwich 3.20;
Ned. Brussel 10.20; Boedapest 10.30; Droit
wich 10.50
Progr. V. 8.00—7.00 Diversen. 7.00—8.00
Eigen gramofoonplatenconcert. Verzoekpro
gramma. 8.00—12.00 Diversen.
Heel vroeg in den morgen werd Duimelijntje al weer wakker. Ij
Toe» zij om zich heen keek, wreef ze zien eerst de oogjes uit.
Wat was dat? Waar was zij? Overal om haar heen water|j
vertrouwde tafel, bij de wow, die
Hoe kon dat zoo ineens Toen zij uit haar bedje was gekomen en
zag, dat zij niet van het Wad af kon, begon zij bitter te schreien.
Hoe graag had zg weer aan land willen zijn, terug op de haar zoo
zoo goed voor haar zowyêe
De oude pad was in de modder nog steeds de pronkkamer aan
het versieren. Mooie schelpen had zij overal al neergelegd, daar
naast veel riet en gele plompebladen. De kamer moest keurig in
orde zijn als de nieuwe schoondochter kwamTenslotte ging
ze met haar zoon naar de plaats waar Duimelijntje zich bevond.
Het bed van Duimelijntje meest eerst gehaald worden om in
pronkkamer neergezet te worden.
Wordt vervolgd).
Blijkens de sterfte-statistieken
wonen wij in een gezonde stad.
Haarlemmers worden oud. Dit is de onge
twijfeld bemoedigende conclusie, waartoe de
sterfte-statistiek der laatste jaren leidt.
In 't algemeen is de gemiddelde levensduur
der Nederlanders in de laatste driekwart eeuw
veel hooger geworden. In de periode 1870
1380 bedroeg hij voor mannen slechts 38. voor
vrouwen 40 jaar, thans bedraagt hij voor
mannen pl.m. 56 en voor vrouwen pl.m. 58 jaar.
Verschillende oorzaken hebben dit bewerkt.
Een voorname plaats nam daarbij de verbe
tering der economische toestanden in. Wel is
waar zijn deze de laatste tien jaren in menig
opzicht weer achteruit gegaan, maar vergele
ken bij den vooruitgang sedert 1870 is deze
teruggang toch slechts héél beperkt.
Ook de ontwikkeling van de medische we
tenschap heeft er veel toe bijgedragen om het
leven der menschen te verlengen. Vooral ook
de zuigelingensterfte is daardoor sterk afge
nomen. Omstreeks 1870 stierven er van elke
honderd geborenen nog ruim twintig in het
eerste levensjaar, thans nog maar gemiddeld
vier.
En tenslotte is er dan nog de uitgebreide so
ciale hygiène, méér lucht, méér licht, méér
ruimte, goede rioleering in de steden, oprui
ming van krotwoningen enz. Deze sociale hy
giène is van zoo enorm belang gebleken, dat zij
een totalen ommekeer bewerkte in de onder
linge verhouding der provinciën ten opzichte
van den levensduur en de sterftekansen. Drie
kwart eeuw geleden was de sterfte het hoogst
in Noord- en Zuid-Holland, in de provinciën
dus met de grootste steden, terwijl Friesland',
Noord-Brabant en Gelderland de laagste
sterftecijfers hadden. Dat is nu volkomen ver
anderd. Friesland. Zeeland, Gelderland en
Noord-Brabant blijken de minst gezonde
provinciën geworden te zijn, Utrecht en Zuid-
Holland de gezondste! Maar ook in Noord-Hol
land is het sterftecijfer niet ongunstig. Even
als in Groningen en Overijsel is het in onze
provincie over de laatste drie jaar precies ge
lijk aan het rijksgemiddelde, n.l. 8.7 per dui
zend en per jaar.
In Haarlem was het over dezelfde periode
gemiddeld 8,9. iets hooger dus dan de rijks-
en provinciale gemiddelden. Maar een nadere
ontleding van het sterftecijfer onzer stad
doet nochtans zien, dat de Haarlemmers in 't
algemeen een hoogeren leeftijd bereiken dan
in Noord-Holland en Nederland als gemiddelde
geldt.
Bezien wij eerst de zuigelingensterfte, d.w.z.
de sterfte in het eerste levensjaar. Hierbij, en
bij alle volgende berekeningen, nemen wij de
gemiddelden der laatste drie jaren. Van alle
sterftegevallen kwamen op rekening van de
zuigelingensterfte in:
Nederland 9,0 pet.
Noord-Holland 6.1 pet.
HAARLEM 5.7 pet.
Het provinciale cijfer is derhalve heel wat
gunstiger dan bet rijksgemiddelde, maar het
Haarlemsche cijfer blijft nog beneden het
Noordhollandsche. Niet minder gunstig zijn de
cijfers in de drie volgende leeftijdsgroepen, die
van de kleuters, kinderen en jeugdige personen.
Van alle sterfgevallen kwamen de volgende
percentages op rekening van deze drie groepen
1-4 j. 5-14 j. 15-19 j.
Nederland 2.9 pet. 2.2 pet. 1.5 pet.
Noord-Holland 2.2 pet. 1.8 pet. 1.1 pet.
HAARLEM 2.0 pet. 1.4 pet. 1.1 pet.
Iets ongunstiger zijn de Haarlemsche cijfers
voor de beide volgende leeftijdsgroepen, die
van 20 tot 29 jaar en van 30 tot 39 jaar. Het
volgende staatje brengt dat tot uitdrukking:
20-29 j. 30-39 j.
Nederland 3,7 pet. 4.3 pet.
Noord-Holland 3,6 pet. 4.4 pet.
HAARLEM 3.9 pet. 4.4 pet.
In de volgende leeftijdsgroep, die van 40 tot
49 jaar blijft het Haarlemsche sterftecijfer
echter weer beneden het rijksgemiddelde, en
wel in die mate, dat de geringe overschrijding
in de beide voorafgaande groepen méér dan
goed gemaakt wordt
40-49 j.
Nederland 5.9 pet.
Noord-Holland 6.7 pet.
HAARLEM 5.4 pet.
In de leeftijdsgroep van 50 tot 59 jaar is de
sterfte in onze stad hooger dan het rijksge
middelde:
50-59 j.
Nederland 10.6 pet.
Noord-Holland 11.8 pet.
HAARLEM 11.6 pet.
Totaliseeren wij nu alle leeftijdsgroepen van
0 tot 60 jaar, dan blijkt dat in deze totaalgroep
over de afgeloopen drie jaren voor geheel het
land 40.1 pet. der sterfte viel en voor Haarlem
slechts 35.5 pet- Het zwaartepunt van de
sterfte in Haarlem ligt in de hoogste leef tij ds-
lltSAKPeoft
Copyrighl P. I. B. Bo* 6 Copenhogen
Er groeiden in het water tallooze plompebladen, die alle dreven. En naar dat Mad zette de moederpad koers, om de notedop, met
Het Mad dat het verst van den oever lag, was wel het grootste, het slapende DuimeHjntje, er op te zettan, totdat zü en haar zoon
ktear waren.
denkt aan „ei", aan advocaat,
aan de beste advocaat, dus aan
TWEE REUZENTUBES
anders 10ct. p. stuk, TIJDELIJK SAMEN VOOR
'n Erdalproduct,
DUS goed!
LAKGLANS
(Adv. Ingez. Med.)
Christ.-Historische Unie.
Propaganda-kunstavond.
De afdeeling Haarlem-Centrum van de
Christ. Historische Unie organiseerde Don
derdag in de tuinzaal van het Gemeentelijk
Concertgebouw een propaganda-kunstavond,
die door den voorzitter der propagandacom-
missie, den heer Joh. Visser, op de gebruike
lijke wijze geopend werd; hij heette daarna
wethouder E. van der Wall en het Statenlid
Mr. A. J. Honig welkom. De heer Visser her
innerde aan de spannende dagen in Septem
ber, toen men er niet aan dacht, een feestver-
gadering uit te schrijven. Maar gelukkig is
de wereld voor de ramp van een oorlog ge
spaard gebleven, doch hij achtte het toch
nuttig, dat de Christ.-Hist. Unie ook zal over
wegen. wat gedaan kan worden om den vre
de te bevorderen. De heer Visser wekte op,
om zooveel mogelijk nieuwe leden te werven,
vooral nu er weer belangrijke verkiezingen
op til zijn. Indien mogelijk moet de Christ.
Hist, raadsfractie versterkt worden. Spreker
acht het gelukkig, dat een lid der Christ.-
Hist. Unie de belangrijke functie van wethou
der van financiën bekleedt. De heer Van der
Wall doet dat met eere. De heer Visser be
treurde het, dat er nog zooveel kleine par
tijen bestaan, wat versnippering van krach
ten tengevolge heeft. Hij meent dan ook, dat
het goed zou zijn dat de Christen Democra
ten zich aan de Christ. Hist Unie zouden aan
sluiten. Er moet samenwerking komen.
Mr. Dr. J. van Bruggen uit Heemstede
hield een rede over het onderwerp: „Bouwen
en bewaren". Men is geneigd te denken, zei
hij, dat tusschen bouwen en bewaren een te
genstelling bestaat. Het lijkt er misschien wel
wat op, want bij bouwen denkt men aan ac
tieve menschen en bij het bewaren denkt men
aan een huis op Zondag, dat door een man
bewaakt wordt. Tusschen het bouwen en be
waren echter, dat spreker tot onderwerp ge
kozen heeft bestaat geen tegenstelling. Om te
kunnen bouwen heeft men een fundament
noodig; dat heeft de Christ.-Hist Unie in den
vorm van haar beginselpx-ogram. Dezen tijd
van internationale spanningen en economi
sche ontwrichting' achten velen geen tijd om
te bouwen. Dit acht spreker onjuist. In moei
lijke jaren heeft men ook voortgebouwd. Wan
neer dat niet gedaan wordt, raakt men ach
terop. In ons land heerscht groote werkloos
heid en ook voor den middenstand en tuin
bouwers zijn er nog vele moeilijkheden. Toch
moet men bouwen, o.a. aan het nationale le
ven. Niet te verwarren met het nationale leven
van hen, die meer naar het Oosten kijken
dan naar ons eigen land. Die menschen, zei
spreker, misbruiken onze nationaliteitsge
dachte. Voor hen behoeft men echter wat ons
land betreft, niet bang te zijn; dat is bij het
veertigjarig jubileum van onze Koningin nog
gebleken; ons werkelijk nationale leven is
toen wel heel duidelijk gebleken. Menschen,
die zich vroeger een weinig afzijdig hielden,
scharen zich nu om den troon van onze Ko
ningin. De Christenen tezamen hebben een
taak te vervullen in het openbare leven. Spre
ker is het met den heer Joh. Visser eens, dat
de Christen-Democraten zich bij de Christ.-
Hist. Unie moeten aansluiten. Verder moet er
gebouwd worden aan een gezonden volks
invloed. God wil in vrijheid worden gediend
niemand heeft het recht een ander een le
vensbeschouwing op te dringen. Hij acht het
gelukkig, dat een geest van bouwen over de
Christ.-Hist. Unie vaardig is geworden. Ook
moet er gebouwd worden aan onze volks
kracht; ons land en volk moeten beschermd
worden. Het vertrouwen onder de volkeren
moet worden hersteld, dan krijgen we een
gelukkige wereld. Daarvoor is het echter ook
noodig, om voortdurend de werkloosheid te
bestrijden. Maar bovenal acht spreker het
noodig te bouwen aan de versterking van het
Christelijk geloof. Geestelijke verdrukking,
zooals men dat in Duitschland ziet, mag in
ons land niet komen. En wat het bewaren be
treft, zoo eindigde spreker, men kan alleen
bewaren door te bouwen, zooals men ook een
oud huis met een mooien gevel alleen kan
bewaren, als men op tijd herstellingen aan
brengt. Dus bouwen en bewaren.
De rede van den heer Van Bruggen werd
met een dankbaar applaus beloond.
De bijeenkomst werd opgeluisterd met wel-
luidenden zang van het Solo-Mannenkwartet
„Orpheus", onder leiding van den heer Nico
de Zwager, en door de dames Llen Cornelis-
sens (alt) en Annie Houwen (piano).
Dr. J. J. Wallien sprak' een propagandistisch
slotwoord. Hij dankte allen, die tot het welsla
gen van dezen propaganda-avond hadden
meegewerkt.
Tenslotte werd door allen het Lutherlied ge
zongen.
„De opmarsch der jeugd".
Oxford-film in het Rembrandt Theater.
In het Rembrandt Theater wordt van a.s.
Vrijdag af in het voorprogramma een film ver
toond „De opmarsch der jeugd", welke ertoe
dient om de menschen aana te sporen zich bij
het streven van de Oxford beweging aan te
sluiten.
De Haarlemmers zullen heden en Maan
dag a.s. de populaire liedjes, waarin de ge
dachte van de Oxfordbeweging wordt uitgedra
gen, kunnen hooren, wanneer zij naar de to
nen van het carillon van de Groote Kerk luis
teren!
Dezelfde liedjes worden in de film gezongen.
Zij zijn eenigermate populair getoonzet doch
indien men den inhoud der coupletten aan
dachtig beluistert hoort men dat er diepe ge
dachten uit klinken.
De Oxford beweging schuwt de populari
teit niet. Integendeel. Deze beweging wil Juist
een algemeene, of om zoo te zeggen „alle-
daagsohe" toepassing van de Christelijke be
ginselen. een herleving in depractijk van het
Christendom. En waarom zou het diepzinnige
niet met het alledaagsche kunnen samen
gaan?
Het liedje van „het slimme paardje" luidt
als volgt:
Zeg, ik heb een heel slim paardje,
En laast zei dat tot mij:
„Wat er mis is in de wereld
Zijn de menschen, die er leven.
Ze weten wel van nemen,
Maar ze weten niet van geven.
Zoo bouw je immer nooit
Een betere wereld ooit,
Een kerngezonde maatschappij".
„Er is", zei ik, „mijn slim paardje,
Veel waars in wat je zei.
We zijn niet bar eerlijk,
Maar gemeen voor elkander.
We zijn trotsch op ons zelf,
Maar jaloersch op een ander.
Maar als je nu zoo bent.
Zoo eigenaardig bent.
Word je toch niet anders volgens mij".
„Da's mis", zei toen mijn slim paardje,
„Als je wilt, verandert God je net als mij.
Hij houdt schoonmaak in je leven,
Dat je vrienden staan te kijken,
En helpt je naar Zijn plan
Ook anderen te bereiken.
Je moet doen, wat Hij zegt,
Precies doen, wat Hij zegt,
Want de teugels houden, dat doet Hij".
Nu ga ik met mijn slim paardje
Op een splinternieuw karwei,
Naar een nieuwe wereld,
Waar 't fijn is om te leven
En God zal daar van Oost
Tot Wéét Zijn orders geven.
Wij luisteren naar Hem,
Elke morgen naar Hem.
En zoo bouwen wij Gods maatschappij.
De film „De Opmarsch der jeugd" vond
haar ontstaan eigenlijk in Regina (West
Canada) waar in Juni 1934 tweehonderd jon
ge mannen samen kwamen om zich lichame
lijk én geestelijk te trainen voor den opbouw
van hun land, Met de hulp van een ex-film
operateur maakten deze amateurs de film
om de wereld te zeggen wat ze op het hart
hadden.
De film is kort nochtans krachtig en vol
doet zeer goed aan de bedoeling om de men
schen tot interesse voor de Oxfordbeweging
te brengen. lederen avond na de vertooning
is er na 8 uur in Franken's Lunchroom gele
genheid om iets meer te hooren over de be
weging.
