Haarlem's Dagblad KONING LEOPOLD IN ONS LAND. Koningin Maucl j- Op het Amsterdamsche Stadhuis. Een tweede triomftocht door de stad. St. Nicolaas inkoopen De werkloosheid te Haarlem. Een hoed. Fa. Jan Rienstra Hef belangrijkste 56e Jaargang No. 17001 w Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven en Algem. Drukkerij 1N.V. Bureaux: Groote Houtstraat 93, bijkuntoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082,Hoofdred. 13054 Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713 Admin. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOO.M Dinsdag 22 November 1938 Abonnementen per week f 0.25. p maand f 1.IO. per 3 mannrien I 3.25 franco per post I 3.55. losse nummers f» cenl pei ex. Advertentiën 1-5 regel» f 1.75. elke regel meer t 0.35. Reclames f 0.60 per regeL Regelahonnementstaneven op aanvraag Vraag eo aanbod 1-4 regel» 0.60. elk£ regel meer f 0.15. Groentje» cie rubriek. De Koningin van Noorwegen is in Enge land gestorven, na een operatie maar niette min onverwachts, want haar ziekte scheen een gunstige wending te hebben genomen. Zij was 68 jaar oud en de laatste overlevende van de vijf kinderen van Koning Edward VII en Koningin Alexandra. Haar heengaan herin nert aan het wonderlijke en zeldzame geval van een prinselijk paar dat tot den troon ge roepen werd zonder dat iemand dat ooit had voorzien. Want toen zij in 1896 als het jongste opgewektste en levendigste Engelsche prin sesje haar land verliet om in het huwelijk te treden met prins Karei van Denemarken, die „een jongere zoon" was, werd dat geenszins als een gebeurtenis van eenige politieke beteeke- nis beschouwd. Alleen als een bekoorlijke romance: dit prinselijk huwelijk werd uit liefde gesloten en misschien was dat in de negentiende eeuw wel een zeldzaam geval: zeker is dat de toenmalige wereld het roman tisch vond en het spoedig vergat omdat er zoo veel prinsen en prinsessen waren. Maar negen jaar later kwam de scheiding tusschen Noorwegen en Zweden, die gezamen lijk Koning Oscar als hun vorst hadden gehad. Toen moesten de Noren bij volksstemming uit maken of zij de constitutioneele monarchie of de republiek wenschten. De monarchie zege vierde in een stemmenverhouding van 5 tegen 1, zij kozen den Deenschen prins Karei en zoo werd hij plotseling Koning, onder den naam Haakon, en het Engelsche prinsesje werd Ko ningin. Haar was door haar vader Appleton House In Norfolk ten geschenke gegeven, ter gele genheid van haar huwelijk, onder de voor waarde dat zij er jaarlijks minstens één be zoek zou brengen zoolang Koning Edward en zijn gemalin leefden. Dat was blijkbaar een gaarne aanvaarde voorwaarde want de Ko ningin van Noorwegen bleef haar jaarlijksche herfst-bezoeken aan Engeland brengen na den dood van haar vader (King Edward stierf in 1901) en ook later na het heengaan van haar moeder (in 1925). Zij bleef sterk aan Engeland gehecht en woonde bovendien alle gebeurtenissen van belang bij die zich in den loop der jaren in de Engelsche Koninklijke Familie voordeden. En.dat waren er veel. Toch nam zij een groot aandeel in het leven van haar nieuwe vaderland in het hooge Noorden en de Noren herdenken dankbaar haar harte lijkheid en hulpvaardigheid jegens noodlij denden. Dat de keuze die Noorwegen in 1905 tusschen monarchie en republiek deed wel de goede was geweest bewees de tijd: Koning Haakon, zijn gemalin en hun eenige zoon, de nu 35-jarige kroonprins Olav, verwierven het volle vertrouwen en de hartelijke toewijding van dit kleine volk in een groot land van ber gen en fjorden, een zwijgzaam en vaak stug schijnend kustvolk, welks stoere mannen al zeeën der werelden bevaren en dat zich daar om sterk verwant voelt aan het zeevarende Engelsche volk. Maar in den winter leeft het aan een barre kust, het kent dan maanden- langen sneeuwlast en bevroren wateren, zijn steden zijn klein en liggen ver van de cosmo- politische centra van Europa. Die ligging heeft haar groote voordeelen: de voortdurende oor logsgevaren van Europa bedreigen wel de Noorsche handelsvloot, die in 1914-1918 dan ook zwaar geteisterd werd, maar niet het land zelf, dat naar menschelijke berekening voor immer buiten gevaar schijnt te zijn. Immers sinds 1905 zijn de verhoudingen tusschen de Scandinavische mogendheden steeds verbeterd en een zoo hartelijke verhouding en zoo nauwe samenwerking bestaan nu dat het Zuidelijker Europa dit met afgunst pleegt te aanschou wen. In het Noorden heeft men bereikt wat in overig Europa een schier onvervulbaar ideaal is gaan schijnen. Dat zal ook voor de Noren immer een schoone herinnering aan Koningin Maud blijven, die met haar gemaal daartoe heeft medegewerkt. En dat zij veel in Engeland verbleefhet zelf zoo reis- en zwerflustige volk zal dat zonder moeite heb ben begrepen. In haar jeugd was zij in den familiekring „prinses Harry". Dien bijnaam had Koning Edward haar gegeven. Het klinkt als een wonderlijk-ouderwetsche herinnering aan die 19e eeuw, aan dat Victoriaansche tijdperk dat wel zoo gansch en al vervlogen is. R. P. Slowaaksche regeering neemt Hongaarsche bezittingen in beslag. Represaille voor verdrijving van Tsjecho- Slowaaksche boeren uit de bezette gebieden. BRATISLAVA, 21 November (Ce te ka) De minister van economische zaken van Slowakije heeft besloten de goederen van Hongaren, die in Slowakije wonen in beslag te nemen ten behoeve van de Slowaaksche landbouwers, die gedwongen zijn hongarije te verlaten. Deze maatregel is een gevolg van het besluit van de Hongaarsche regeering Tsjecho Slo waaksche landbouwers uit de bezette gebieden te verdrijven. De nieuwe penningmeester van „Haarlem's Bloei". Hedenmiddag is ten stadhuize een vergade ring van de stichting Haarlem's Bloei gehou den ter verkiezing van een nieuwen penning meester, in de vacature die ontstaan is door het overlijden van den heer H. P. Deinum De keuze der vergadering viel op den heer A. W. Schaefer, AMSTERDAM, 22 November. Om precies half elf vanmorgen klonken opnieuw de plechtige tonen van het Belgische Volkslied over den Dam. De tweede dag van het bezoek van Koning Leopold aan Amsterdam was daarmede begonnen De koning en zijn gastvrouw onze Vorstin stapten in een open rijtuig, bespannen met vier paarden, om zich voor een officieel bezoek naar het Prinsenhof te begeven. Koning Leopold was ook nu gekleed in het uniform van luitenant-generaal van het Belgische leger. Langs de korte route naar het stad huis, maar vooral op den Dam zelf, had een groote menigte zich opgesteld om van het voorbijtre kken van de zoo kleurrijke en indrukwekkende stoet getuige te zijn. Men juichte de vorstelijke personen harte lijk toe. Voor het groote hek stapten Koning Leopold en de Koningin uit het rijtuig, waarna zij door den burgemeester naar binnen werden geleid. H. M. de Koningin en Z. M. Koning Leopold van België in het gala-rijtuig bij het passeeren der brug bij de Nieuwe Doelenstraat te Amsterdam. In de Raadszaal. De Raadszaal had een volkomen metamor phose ondergaan. De tafels en de zetels dei- raadsleden waren verwijderd. Het podium met de plaatsen van burgemeester en wethouders was aan het oog onttrokken door een sobere, doch smaakvolle versiering van chrysanten, tegen een achtergrond van palmen en andere planten. De publieke tribune was met een be planting van begonia's en heesters gecamou fleerd. In de groote benedenhal werden de vorste lijke personen begroet door een commissie van ontvangst. Nadat een dochtertje van het raadslid Wal- rave Boissevain de Koningin een bouquet bloe men had overhandigd, besteeg het hooge ge zelschap de marmeren trappen, met enkele planten gestoffeerd, waarna de Raadszaal werd bereikt. Koning Leopold werd begeleid door den bur gemeester, terwijl de Koningin vergezeld werd door wethouder S. R. de Miranda. Toen om even kwart voor elf de hooge be zoekers binnentraden, speelde een orkestje de Brabanconne. Vervolgens nam de Koningin haar zetel in, rechts van haar nam Koning Leopold plaats, terwijl het gevolg zich achter beide zetels schaarde. De burgemeester hield daarop een toespraak, waaraan wij het volgende ontleenen: Sire, Het bericht, dat Uwe Majesteit bij haar ver blijf in Nederland voornemens was, enkele da gen in de hoofdstad te toeven, heeft bij de vroedschap dezer stad een oprechte vreugde gewekt. Dat het thans mijn taak is, aan deze vreug de uiting te geven te grooter, waar ook onze beminde vorstin den zetel van het hoofdste delijk bestuur, het oude Prinsenhof, met Haar hooge tegenwoordigheid wel heeft willen sie ren stemt mij tot groote dankbaarheid, maar ik zou aan de beteekenis dezer stonde te kort doen, indien ik niet tevens zwaar mijn verantwoordelijkheid zou gevoelen en den plicht, mijn woorden te doen beantwoorden zoowel aan die beteekenis als aan de kracht van de gevoelens, welke ons op dit oogenblik bezielen. Want kunnen woorden niet als ijle, dorre bladeren zijn, die dwarrelend ver waaien in den herfstwind? Maar ook kunnen woorden, geboren uit een rotsvaste overtui ging en door sterken wil of schoon verlangen gedragen, als in brons gedreven lijken. Wanneer het mij thans vrij staat, namens het gemeentebestuur van Amsterdam een wensch uit te spreken, moge het dan zijn een krachtige bede voor het welzijn van Uwe Ma jesteit en Haar Huis en voor den bloei van het Belgische volk. Toespraak van Koning Leopold. Koning Leopold verhief zich hierna en hield de volgende rede: Mijne heeren, „Het hartelijk onthaal van de Amsterdam sche bevolking heeft mij zeer diep ontroerd. Weest zoo vriendelijk bij uwe medeburgers den tolk te willen zijn van mijn levendige dank baarheid. Over deze gewaardeerde blijken van vriendschap zal zich mijn volk verheugen even oprecht als ikzelf. De Nederlandsche en Belgische gemeenten zijn op een zelfden grondslag gebouwd aan beide zijden van den Moerdijk, worden met eenderen hartstocht de individueele vrijhe den gehuldigd en de menschelijke rechten ge- eerd. Met dezelfde toewijding worden er in het huisgezin en de steden kernen van het politiek en maatschappelijk leven gesterkt en eheiligd. Onder al de steden, die het Nederlandsche volk als een gordel van steen en licht aan het Noordzeestrand heeft opgericht, schittert het machtige Amsterdam, koningin van het noorden. In haar weelderigen bouwtrant weerschijnt de glans van een roemrijk verle den. En aan den stouten opzet van talrijke moderne wijken ervaart men hoe zij in een- zelfden levenswil oud en nieuw weet saam te klinken. De zorg daarbij besteed aan de ar beiderswoningen getuigt van een hoogstaand maatschappelijk plichtsbesef. Amsterdam is met het heerlijk ornaat der Nederlandsche cultuur versierd. Van uw Rijksmuseum straalt Rembrandt uit over de heele wereld en wij, zuiderburen, door zooveel historische affiniteiten met uw diepe geestes leven vertrouwd, herdenken niet zonder trots, dat een uwer grootste burgers en Nederland's geniaalste dichter een zoon van Antwerpsche ouders was. Zoo afdoende redenen tot broederlijke toe nadering worden In de huidige omstandighe den nog versterkt door onzen gemeenschap pelijken wensch om met alle middelen te ijveren voor de bevordering van den vrede onder alle volken. Zulk streven kan alleen door de herkenning van de economische werkelijkheid worden gediend. Aan het nuchter oordeel van het Nederlandsche volk zal de wijsheid van deze stelling niet ont snappen en in Nederland's staatkundig be leid, meen ik een eendere opvatting te zien van de zending, waartoe kleine vrije landen worden geroepen. Mijne heeren, Amsterdam gedije in steeds hoogeren bloei en heerlijkheid." Hierna werden ververschingen aangebo den. Koning Leopold onderhield zich vervol gens geruimen tijd met den loco-burgemees ter mr. Kropman. Ook met den burgemeester en wethouder De Miranda hield hij een le vendige conversatie. Ook de Koningin meng de zich onder aanwezigen en onderhield zich met verscheidene wethouders en raadsleden. Om tien minuten voor half twaalf werd af scheid genomen en werd het gezelschap uit geleide gedaan, terwijl het Wilhelmus werd gespeeld. Naar Soestdijk en Amersfoort. Omdat de vorstelijke personen na het be zoek aan het Prinsenhof rechtsreeks naar verschillen wel, maar de mooiste cadeautjes zien anderen ook. Wacht daarom niet te lang met uw Soestdijk zouden vertrekken, waar in het Pa leis van het Prinselijk Paar, dat reeds te 10 uur per auto naar Soestdijk was vertrokken, de lunch zou worden gebruikt en vervolgens zou worden doorgereden naar het Belgische monument in Amersfoort, maakten de rij tuigen tijdens het bezoek aan het stadhuis plaats voor auto's. Koning Leopold en onze vorstin namen plaats in een groote hof auto waarvan de kap was neergelaten. Voor op den wagen wap perden de twee standaards. Niet alle leden van het gezelschap maakten den tocht naar Soestdijk mede. Slechts enkele hofdignita- rissen en ook minister Spaak en de Neder landsche minister van Buitenlandsche Za ken mr. Patijn. namen in twee volgauto's plaats. Zoodra de vorstelijke personen naar buiten kwamen en in de auto plaats namen, werden zij voor de tweede maal door de voor het stadhuis verzamelde menigte hartelijk toe gejuicht. Voorafgegaan door een aantal politiemoto ren, terwijl naast de auto van de Koningin en van Koning Leopold twee officieren van het corps motordienst reden, zette de kleine stoet zich in beweging. Overal langs den weg stonden groepen menschen, die de voi-stelijke personen hartelijk toejuichten. Aan de grens van de gemeente stopten de politiemotoren en vervolgden de auto's in sneller tempo hun weg naar Soestdijk. Weinig schommeling. 160 a 170 man arbeiden nu in de Werkverschaffing. In de afgeloopen week vermeerderde het aantal werkioozen te Haarlem met 85. Dezelfde week van verleden jaar gaf een vermeerdering van 110, wat dus een gunstig verschil be tee kent van 25. Er zijn nu te Haarlem 5776 werkioozen, dat is 307 minder dan in 1937, 853 minder dan in 1936 en 686 minder dan in 1935. Wij blijven dus geregeld nog ongeveer 300 beneden het cijfer van 1937. Op dit oogenblik werken ongeveer 160 a 170 werkioozen in de werkver schaffing. Deze werkioozen zijn onder het bovengenoemd aantal begrepen, doordat zij nog bij de Arbeidsbeurs staan ingeschreven als werkzoeken den. De werkioozen die bij Werkfonds objecten arbeiden o.a. bij den bouw van den Stadhuisvleugel zijn niet onder het aantal ingeschreven werk ioozen begrepen. Er wordt in werkverschaffing gewerkt aan de verlegging van de Oostsingelgracht, de in orde brenging van een sportterrein aan de Kleverlaan en eenige kleine objecten te Haar lem. Ook trekken nog geregeld Haarlemmers naar de werkverschaffing onder Halfweg. WETHOUDER BOES VERHINDERD SPREEKUUR TE HOUDEN. Wethouder A. G. Boes is verhinderd Woensdag a.s. zijn gewone spreekuur te hou den. LEZING Ds. B. E. J. BIK Op uitnoodiging van het Comité voor Op wekkingssamenkomsten zal Ds. B. E. J. Bik. Luthersch predikant te Amsterdam, op Don derdag 24 November as. een spreekbeurt ver vullen in de Kerk der Broedergemeente aan de Parklaan 34. Het woord'is aan. Dr. J. Luning Prak: In de school en in het latere leven zien wij dat velen geroepen, weinigen uit verkoren zijn om leiding te geven. Er zijn nu eenmaal meer volgelingen en assis tenten dan pioniers, onder zoekers en leiders. (De Engelsche pers beschrijft den hoed, dien de gezant te Londen van den Britsch Indischen staat Nepal bij een bezoek ten paleize droeg als een soort gepluimden en met diamanten bezaaiden helm ter ivaarde van 50.000 pond ster ling). Ach, wat de damesmode, Op fraai behoed gebied, Ons al niet heeft geboden.... Mijn pen omvat het niet. Van teere en precieuze Modellen, hoog in prijs, Opvallende, flatteuze Uit New York of Parijs Van hoedjes fijn en doddig Smal. breed of plat en hoog, Tot hoedjes dwaas en koddig. Althans in 't manlijk oog. Sportief of vol van gratie. Duur of goedkoop naar wensch, En elk in variatie Klaarblijklijk zonder grens Wij mannen zetten noode Ook wel een hoedje op. Wij hebben ook een mode, Een vilthoed of een dop. Een enkle maal een hooge, Wanneer het persé moet, Zoo is in eigen oogen, De man genoeg behoed. Maar in het groote Londen Verscheen nu een gezant. Met vijftigduizend ponden, Op 't hoofd in diamant. Er is geen vrouw op aarde, Die dat vertoonen kan, In hoogste hoedenwaarde, Wint toch per slot de man. S pond TARBOT ƒ1.— 5 pond KABELJAUW (m.m.) 1.— Bloemend.weg 359, O'veen, Telef. 13897 (Adv. Ingez. Med.) Wat zoudt gij wenschen, zoo ge kiezen mocht? Een VULPEN, maar bij DANTUMA gekocht! OfütdaiOuiÜa ZIJLSTRAAT 90 HAARLEM TELEF. 11161. (Adv. Ingez. Mea HEDEN- 12 PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. Weinig schommeling op de arbeidsmarkt te Haarlem. Er werken nu 160 a 170 werkioozen in de werkverschaffing. 1 De Vredesraad Haarlem pleit voor het asylrecht der vluchtelingen. 2 De koning van België passeerde Maandag middag Haarlem. 7 BINNENLAND. Het bezoek van Koning Leopold aan ons land 1, 2 en 3 De Koningin en Koning Leopold hebben bij den gala-maaltijd in het Paleis een rede gehouden. 3 Op 3 December zal een nationale collecte worden gehouden ten behoeve van de vluchtelingen wegens geloof cn ras. 3 De bekende Ossche marechaussee-kwestie zal op 1 December in hoogcr beroep worden behandeld. 3 Nieuwe opleiding van werkkrachten is door de crisis noodig geworden. 7 BUITENLAND. Chamberlain heeft in het LagerhuLs aan gegeven. welke Britsche koloniale ge bieden voor beperkte Joodsche immi gratie in aanmerking komen. 5 De grens tusschen Duitschland en Tsje cho Slowakije is opnieuw herzien. 5 In de naaste toekomst is geen Britseh- Duitsche ontmoeting te wachten. 5 SPORT. Fine cn Keres staan in het Schaaktour- nooi aan den kop. 6 ARTIKELEN enz. R. P.: Koningin Maud. i H. D. Vertelling: De zakelijk dichter. 4 Van een bijzonderen medewerker te Praag: Het leed der Weensche Joden. 5 A. D. de Groot: Het grootmeestersschaak- tournooi. De Burgerlijke Stand van Haarlem is op genomen op n

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1