Het leed der Weensche Joden.
Duitsche vluchtelingen naar
Britsch koloniaal gebied?
Geheele straten met gesloten winkels
DINSDAG 22 NOVEMBER 1938
HAARDE M'S DAGBI'A Tï
5
Mogelijkheid tot beperkte vestiging.
Mededeelingen van
Chamberlain in het
Lagerhuis.
De Britsohe minister-president Chamber
lain heeft gisteren in het Lagerhuis een ver
klaring afgelegd over het internationale stre
ven naar vergemakkelijking van de vestiging
van emigranten uit Duitschland in het Ver-
eenigd Koninkrijk en in het koloniale rijk. De
eerste minister zeide o.a.:
Men heeft den geheelen toestand sedert de
conferentie van Evian verder bestudeerd. Het
aantal, dat in het Vereenigd Koninkrijk kan
worden toegelaten, is beperkt door de capa
citeit der vrijwillige organisaties, die sedert
1933 ongeveer 11.000 mannen, vrouwen en
kinderen in staat hebben gesteld in Groot-
Brittannië te komen. Wat de koloniën be
treft, er moet aan herinnerd worden, dat, of
schoon zij een uitgestrekt terrein beslaan,
het niet noodzakelijkerwijze mogelijk is Cin-
middellijk een groot aantal vluchtelingen op
te nemen.
Aan de gouverneurs van Tanganyika
en Britsch Guyana is gevraagd of
land beschikbaar gemaakt kon wor
den voor vestiging op groote schaal
voor vrijwillige organisaties, die zich
bezig houden met vluchtelingen. De
gouverneur van Tanganyika, die be
reid is mede te werken, heeft ver
klaard, dat een missie van vluchtelin
genorganisaties welkom zal zijn voce
een onderzoek naar de gebieden, die
men voor de vestiging voorstelt.
Het onderzoek, dat is ingesteld bij
de gouverneurs van Noord Rhodesia
en Nyasaland betreffende de moge
lijkheid van vestiging op kleine schaal,
heeft uitgewezen, dat die mogelijk zou
zijn. Wat Britsch Guyana betreft,
verklaarde Chamberlain dat de re
geering voorstelde vrijwillige organi
saties uit te noodigen eigen vertegen
woordigers uit te zenden om daar een
onderzoek in te stellen. Wanneer de
resultaten van dit onderzoek gunstig
zullen zijn overweegt de regeering groote
gebieden in pacht te geven op edel
moedige condities en onder voorwaar
den, die later zullen worden ge
regeld.
Het is in dit stadium niet mogelijk nauw
keurige cijfers te geven omtrent het totaal
van het gebied, dat beschikbaar zou kunnen
worden gemaakt, doch dit totaal zou zeker
niet minder zijn dan 10.000 vierkante mijlen
en mogelijk zelfs meer.
Wat Palestina betreft, aldus verklaarde
Chamberlain verder, algemeen wordt erkend,
dat dit kleine land in geen geval een oplos
sing kan bieden voor het vraagstuk der Jood-
sche vluchtelingen. Het heeft echter zijn bij
drage geleverd. Niet minder dan 40 pet. der
Joodsche immigranten in Palestina gedurende
de laatste twaalf maanden kwamen uit
Duitschland.
Tenslotte zeide Chamberlain, dat de re
geering hoopt, dat de andere landen, die op
de conferentie van Evian vertegenwoordigd
waren, er ook naar zouden streven al het
mogelijke bij te dragen in de dringende
noodzaak ter vergemakkelijking van emigratie
uit Duitschland en uit andere landen, waar
de vluchtelingen een eerste asyl hebben ge
vonden.
„Ik moet er echter den nadruk op
leggen, dat, hoe groot ons verlangen
en dat van andere landen ook moge
zijn om bijstand te verleenen in
dezen ernstigen toestand, de vesti
gingsmogelijkheden strikt beperkt
zijn".
De Labourafgevaardigde Noel Baker had in
het Lagerhuis een motie ingediend, waarbij
het Huis „met deernis kennis heeft genomen
van de behandeling, welke zekere minderhe
den naar ras, religie en politiek in Europa on
dergaan. Met het oog op den ernst van het
vluchtelingenvraagstuk zou het een directe
gezamenlijke inspanning van de naties, met
inbegrip van de Vereenigde Staten toejuichen
ter verzekering van een gemeenschappelijk po
litiek".
Baker zeide zijn motie niet uit partijover
wegingen te hebben ingediend. Hij gaf bij
zonderheden, welke, naar hij zeide. feiten wa
ren betrekking hebbende op de jongste mis
handeling van Joden in Duitschland. waarbij
hij ook berichten uit de dagbladen voorlas.
Baker betoogde, dat de gebeurtenissen geen
spontane verontwaardiging van de Duitsche
bevolking beteekenden. Zij waren veeleer de
voltooiing of misschien het voorlaatste sta
dium van een langdurig schema. Wij kunnen
ook begrijpen, dat deze laatste drastische
maatregelen niet het resultaat waren van de
daad van Grynszpan, doch een onderdeel van
een lang overwogen campagne. Voor het oogen-
blik houden de regeeringen van Polen en Roe
menië, het zij tot haar eer gezegd, hun anti
semieten in bedwang, maar indien het plan
van Goebbels slaagt en hij een half millioen
berooide Joden de wereld indrijft, aldus Baker,
zullen Polen en Roemenië dan misschien niet
zeggen: het is nu onze kans onze 4Va millioen
Joden weg te zenden en ons eens en vooral
van dit probleem te ontdoen?
Sir Samuel Hoare verklaarde in zijn ant
woord. dat de regeering de motie van Baker
aanvaardt. Hoare vervolgde: Wij veroordeelen
allen de zinlooze misdaad, welke geleid heeft
tot den dood van een Duitschen diplomaat te
Parijs. Wij zouden echter niet fatsoenlijk zijn
jegens onszelf of de wereld, wanneer wij onze
gevoelens zouden verbergen bij het lijden,
toegebracht aan duizenden mannen en vrou
wen ten gevolge van een misdaad, waarbij zij
op geen enkele wijze betrokken zijn. Ik spreek,
aldus Hoare. als iemand, die stellig gelooft in
de mogelijkheid van Engelsch-Duitsche over
eenstemming en als trouw aanhanger van
München. Omdat ik zoo gaarne een volledige
duurzame regeling zou zien van de kwesties,
welke onze beide landen verdeelen, verklaar
ik openhartig en zonder aarzelen, hoe ik er
over denk. Ik ben tegen inmenging in de aan
gelegenheden van andere mogendheden, doch
de maatregelen tegen de Joden in Duitsch
land en de wijze, waarop zij zijn genomen,
eischen de aandacht van andere landen. Hoe
zou de kwestie zuiver binnenlandsch kunnen
blijven, wanneer tienduizenden mannen, vrou
wen en kinderen, die zonder middelen zijn ge
raakt, toelating tot andere landen verzoeken.
Hoezeer wij ook met hen begaan zijn,
dit vraagstuk moet internationaal
blijven, geen enkel land vermag te ho
pen het alleen op te lossen.
Hoewel wij volmaakt bereid zijn ons
volledig aandeel te nemen bij iedere
poging dit vraagstuk op te lossen of te
lenigen, moeten wij categorisch ver
klaren, dat het een vraagstuk is, dat
allen 32 landen aangaat, die thans lid
zijn van de internationale conferentie
van Evian.
Hoare herinnerde er aan, dat vragen zijn
gericht tot de staten die vertegenwoordigd
zijn in de commissie om te zien hoe het pro
bleem zou kunnen behandeld en te zien. welke
regeeringen bereid zouden zijn vluchtelingen
op te nemen en in welke mate.
Hoewel nog geen definitieve actie het resul
taat van het onderzoek is, is wel gebleken, dat
het nuttig was. Spreker hoopte, dat verdere
stappen gedaan zullen kunnen worden, wan
neer de commissie over een dag of tien bij
eenkomt.
Dit vraagstuk is niet onoplosbaar als inter
nationaal door alle er bij betrokken regeerin
gen op actieve wijze wordt samengewerkt met
een doelmatige organisatie. Wij zijn bereid
met andere landen ons volledig deel in de zaak
te nemen. Wij aanvaarden de verantwoorde
lijkheid, welke voortvloeit uit het feit, dat wij
een groot deel van de oppervlakte van de we
reld bezitten en met het oog op onze welvaart
en hulpbronnen kunnen wij een belangrijk
aandeel nemen.
Vertegenwoordigers der dominions
zullen binnenkort te Londen aan de
beraadslagingen deelnemen en zij
zullen moeten overwegen welke hulp
hun regeeringen kunnen geven. Ik ge
loof, aldus Hoare, dat de regeeringen
van alle dominions haar dringende
aandacht aan de kwestie wijden.
Hoare sprak vervolgens over de door Cham
berlain geuite woorden ten aanzien van de
moeilijkheden, welke overwonnen moeten wor
den, wil een regeling op groote schaal slagen.
Met den besten wil ter wereld zal eenigen tijd
moeten verloopen aleer een behoorlijk groot
aantal vluchtelingen op bevredigende wijze zal
kunnen worden ondergebracht in koloniën en
onderhoorigheden. Wij zullen tijdelijke tehui
zen voor de Joden kunnen vinden, terwijl zij
voor landbouwwerkzaamheden worden opge
leid. Wij willen alle mogelijkheden nagaan
met de vaste bedoeling te trachten een gebied
te vinden, waar immigratie op groote schaal
kans van slagen heeft.
Hoare verklaarde, dat het Foreign Office in
Duitschland twee bureaux voor passencontrole
had ingericht, door bemiddeling waarvan visa
worden verstrekt aan gegadigden. Het eene
bureau is te Berlijn, het andere te Weenen.
In de laatste tien dagen is het er buitenge
woon druk geweest.
Merkwaardig is, dat wij een groot aantal
visa hebben verstrekt en dat betrekkelijk wei
nig emigranten ons land hebben bereikt. Op
het vasteland hebben wij vijftig, zestig, zeven
tig visa per dag verstrekt. Een flink aantal
vluchtelingen is waarschijnlijk ergens onder
weg opgehouden en is nog niet hier aange
komen.
In antwoord op een vraag zeide Hoare: Het
is niet mijn voornemen een grens te stellen
aan het aantal, dat ik zal toelaten. Ik ben
tegen het vaststellen van zooiets als quota.
Wat de transmigranten betreft, wij moeten
voor dezen tijdelijk onderdak verschaffen in
het begrip, dat zij in de toekomst naar elders
zullen gaan voor een duurzaam verblijf. Zeer
zeker zouden wij een groot aantal dergelijke
vluchtelingen tijdelijk kunnen opnemen gedu
rende hun opleidingstijd, voor bijv. vestiging
in het koloniale rijk.
Hel lot der kinderen.
Wat niet-arische kinderen betreft,
deze zouden wij in groote aantallen
kunnen toelaten, mits verantwoordelij
ke organisaties en particulieren voor
hen zorgen.
Wij gelooven onderdak te kunnen vinden
voor groote aantallen, zonder dat wij onze
eigen bevolking eenigen hinder veroorzaken.
Welk een verschrikkelijk dilemma, aldus
Hoare, voor Joodsche ouders in Duitschland
te moeten kiezen tusschen het sturen van
hun kinderen naar een vreemd land en in het
onbestemde en te moeten voortleven in de ver
schrikkelijke omstandigheden, waartoe zij
thans in Duitschland zijn gebracht. Hoare
bracht hierna een onderhoud ter sprake, dat
hij gehad heeft met een vertegenwoordiger
van de Quaker-organisatie, die uit Duitsch
land en Nederland is aangekomen. Die ver
tegenwoordiger heeft bij Joodsche organisaties
in Duitschland een onderzoek ingesteld naar
de houding van Joodsche ouders. Hij vertelde
mij, vervolgde Hoare, dat zij bijna allen de
voorkeur gaven aan deze scheiding van hun
kind en het nemen van een risico boven het
bij zich houden en onbekende gevaren in
Duitschland onder oogen zien.
Lof voor Dr. Colijn.
Hoare voegde hier aan toe, dat de
Nederlandsche minister-president
Colijn bereid was een tijdelijke toe
vlucht te verleenen aan kinderen en
transmigranten, mits er hoop was. dat
wij hen in dit land zullen ontvangen.
Ik kan vanavond minister-president
Colijn de verzekering geven, dat wij
den kinderen die krachtens dit plan
hier komen geen hindernissen in den
weg zullen leggen (applaus).
De vertegenwoordigers der conferentie van
Evian zullen nog grooter krachtsinspanningen
moeten overwegen terwijl het verschaffen van
een internationale leening mede een essen-
tieele kwestie is.
Toen men den minister, nadat hij weer had
plaats genomen, vroeg naar ongeveer 1500 Su
deten Duitschers, die in onmiddellijk gevaar
verkeeren, wanneer zij terugkeeren naar
Duitschland, antwoordde Hoare: Onze politiek
zal tegenover de Sudeten-Duitschers juist zoo
zijn als tegenover andere Duitschers.
Wij moeten ieder individueel geval naar zijn
waarden beoordeelen.
Greenfell (Labour* sprak over de wonder
lijke unanimiteit van gevoelens, welke bij het
debat tot uiting zijn gekomen en alle leden
moet verblijden.
Het huis heeft tenslotte met algemeene
stemmen de motie van Baker inzake de vluch
telingen aangenomen.
JODEN TOT BETALING AAN
GEMAAND.
Schade aan de vernielde winkels in
Duitschland moet spoedig hersteld
worden.
V/t mark „hotelkosten" voor verblijf in
concentratiekamp
BERLIJN, 21 Nov. Verscheiden welge
stelde Joden, die de door de Duitsche regee
ring bijeengeroepen vergadering, waarin den
aanwezigen werd gezegd, welk aandeel zij
moesten betalen voor de vergoeding der aan
de Joodsche winkels en huizen aangerichte
schade, niet hadden bijgewoond, hebben een
brief van de Joodsche gemeente ontvangen,
waarin hooge bedragen zijn opgegeven, die zij
moeten betalen. De gemeente heeft, naar Uni
ted Press meent, gehandeld op bevel van de
regeering. Eenige dagen later is een nieuw
schrijven verzonden, waarin er verwondering
over wordt uitgesproken, dat de betaling nog
niet is geschied, en waarin op spoed wordt aan
gedrongen. 1-Iet betreft hier uitsluitend de
schadevergoeding en niet de boete van
een milliard mark, die bovendien nog moet
worden betaald.
Op de deuren van de Joodsche dokters is een
bord aangebracht met de woorden: „alleen
voor medische hulp aan Joden". In den linker
bovenhoek staat op een blauwen achtergrond
het Davidsschild in geel.
De minister van Landbouw heeft bookma
kers verboden weddenschappen voor Joden te
sluiten en Joden verboden kantoren van book
makers te betreden.
Verder verneemt United Press, dat Joden,
die in concentratiekampen waren opgesloten,
na hun vrijlating 7.50 mark per dag „hotel
kosten" moesten betalen.
Geen Engelsch-Duitsche ontmoe
ting in de naaste toekomst.
Chamberlain antwoord' op vraag in het
Lagerhuis.
Chamberlain heeft in het Lagerhuis ont
kennend geantwoord op de vraag, of de te
München getroffen regelingen voor een voort
zetting der Engelsch-Duitsche besprekingen
met het oog op een bevordering van de poli
tiek van kalmeering er op eenigerlei wijze van
afhankelijk waren, dat Groot Brittannië zijn
herbewapeningsprogram niet zou uitbreiden
of bespoedigen en of eenigerlei Engelsch-
Duitsche ontmoeting in de naaste toekomst
onder oogen werd gezien.
De dood van Koningin Maud.
Stoffelijk overschot der vorstin wordt per
oorlogsschip naar Noorwegen overgebracht.
De overleden koningin van Noorwegen zal
zooals bekend in haar land begraven worden.
Het stoffelijk overschot zal vanmiddag in de
kapel van Marlborough House op de baar wor
den gelegd en Woensdagmiddag vandaar per
specialen trein naar Portsmouth worden ver
voerd. -Het zal met een Britsch oorlogsschip
naar Noorwegen worden overgebracht.
Het Noorsche hof heeft voor zes maanden
den rouw aangenomen.
Grens tusschen Duitschland en
Tsjeclio-Slowakije opnieuw
herzien.
Nieuwe regeling zou weer pl.m. 60.000 Tsjechen
aan Duitschland toewijzen.
Volgens een communiqué van het
Tsjecho Slowaaksche telegraafagent-
schap zal Duitschland Tsjecho Slowa
kije 30 gemeenten teruggeven, welke
gelegen zijn aan de andere zijde van
de tegenwoordige grenslijn en zuiver
Tsjechisch zijn.
Daarentegen zal Tsjecho Slowakije
aan Duitschland moeten afstaan 110
gemeenten en gehuchten in Bohemen,
17 in Moravië en Silezië en één in Slo
wakije. „Al deze plaatsen zijn gelegen
langs de tegenwoordige grenslijn.
Groote deelen ervan bevinden zich in
de streek van Chod, welke den Tsje
chen dierbaar is".
Volgens Havas zouden door de nieuwe
regeling weer bijna 60.000 Tsjechen
in het vervolg op Duitsch gebied ko
men te wonen.
Het D.N.B. deelt nog mede, dat tegelijker
tijd een verdrag onderteekend werd inzake
staatsburgerschap en optie en een verklaring
over de bescherming der wederzijdsche volks
groepen. Op 21 November is een zitting ge
houden der internationale commissie, welke is
ingesteld op grond van de op 29 September te
München gesloten overeenkomst.
In de zitting werd aan de internationale
commissie kennis gegeven van de overeen
komst tusschen de Duitsche en de Tsjecho-
Slowaaksche regeering inzake de vaststelling
van de definitieve grens, welke de commissie
bekrachtigde in den zin van paragraaf zes der
overeenkomst van München.
Op 21 November geschiedt de tenuitvoer
legging van de op grond der protocollen te
verrichten ontruiming en bezetting.
Zaterdag 19 November was reeds in
het ministerie van buitenlandsche za
ken een overeenkomst geteekend tus
schen Duitschland en Tsjecho Slowa
kije over een op Tsjecho Slowaaksch
staatsgebied aan te leggen autoweg
als verbinding tusschen Silezië en de
„Oostmark" en een overeenkomst in
zake den aanleg van een verbindings
kanaal tusschen Donau en Oder.
Voorts is de kwestie van het vliegen boven
Tsjecho Slowaaksch gebied geregeld.
Koning Carol en kroonprins
Michaël bij president Lebrun.
Deelneming aan een jachtpartij.
Koning Carol en kroonprins Michaël van
Roemenië hebben gisteren vertoefd bij presi
dent Lebrun te Rambouillet, waar zij na het
noenmaal hebben deelgenomen aan een jacht
partij Per trein is het gezelschap vervolgens
naar Parijs teruggekeerd.
Om 4 uur 55 des middags namen de koning
en de kroonprins bij den uitgang van het
station officieel afscheid van president Lebrun
Zelfs functionarissen der Nazi
partij keuren het gebeurde af.
Een bijzondere medewerker schrijft ons uit
Praag:
IK heb me nog slechts zelden zóó gedepri
meerd gevoeld als tijdens en na mijn
laatste bezoek aan Weenen. Vooral hij.
die deze stad van vroeger kent en die er
vrienden en kennissen heeft, merkt hoe alles
hier anders is geworden. Het is alsof er iets
loodzwaars in de lucht hangt, dat alles onder
zich dreigt te verpletteren. De eens zoo lucht
hartige stemming, die het leven van de men-
schen in deze stad kenmerkte, is geheel ver
dwenen. Bijna overal ziet men bedrukte en
ernstige gezichten. Het zijn niet alleen de
Joden, die somber en treurig gestemd zijn. ook
de niet-Joden voelen zich over het algemeen
diep-rampzalig, met uitzondering dan van een
paar zakenlieden, die thans in goeden doen
zijn, omdat zij de concurrentie van de Joden
niet meer naast zich hebben en daardoor ruim
verdienen. De tafereelen, die zich bij de laat
ste Jodenvervolgingen hebben afgespeeld, zijn
haast niet te beschrijven. Opgeschoten
jongens zijn de woningen van Joden binnen
gedrongen en hebben er bevel gegeven, dat
de bewoners deze binnen een half uur moesten
ontruimen. Zij mochten alleen maar het hoog-
noodige met zich mede nemen en moesten
kasten en laden open laten staan. Er is op
groote schaal gestolen. Geld. tafelzilver, bed-
degoed. meubelen en schilderijen werden
weggesleept. Joden, waaronder mannen van
zestig jaar en ouder, werden naar kelder
lokalen gebracht en daar verschrikkelijk mis
handeld. Men ziet hen op de bureaux der bui
tenlandsche consulaten staan met blauwe
oogen en stukgeslagen neuzen. Veel Joden zijn
ook spoorloos verdwenen. Het heet, dat er een
groot aantal naar Dachau gestuurd is. Een
Joodsche dame, die niet weet waar haar man
gebleven is, moest des nachts in een kolenhok
slapen, omdat men haar uit haar woning ver
dreven had.
In verschillende woningen van Joden heeft
men thans „inkwartiering" gekregen. D.w.z.:
nationaal-socialisten hebben zich met hun ge
zinnen van de groote kamers aan de straat
zijde meester gemaakt en de Joodsche bewo
ner of bewoonster mag nog blij zijn, wanneer
hij of zij in een dienstbodenkamertje aan den
achterkant mag blijven huizen. Dagenlang
hebben de Weensche Joden nergens levens
middelen kunnen koopen. Het was den ari-
schen winkeliers verboden Joden te bedienen
En alle Joodsche zaken waren gesloten. In
koffiehuizen en eetgelegenheden mochten de
Joden evenmin komen zoodat zij honger en
dorst lijdend in de kou op straat rondliepen.
Sommige Joden werden door niet-Joodsche
kennissen welwillend opgenomen, maar in tal
van gevallen waren de ariërs bang niet-
ariërs voedsel of onderdak te verschaffen.
Vooral in de wijken die steeds hoofdzakelijk
door Joden bewoond werden, levert de stad
thans een triest schouwspel op. Ik heb stra
ten gezien, waarin aan den eenen kant geen
enkele en aan den anderen kant slechts één
winkel open was. Overal waren de ijzeren rol-
balken naar beneden gelaten. Op de hang
sloten zijn stukjes papier geplakt met het
embleem van de nationaal-socialistische par
tij erop. Allerwegen treft men kapotgegooide
vensters en uithangborden aan.
Op de voorpleinen van de synagogen liggen
nuinhoopen, bestaande uit gedeeltelijk ver
brande boeken en gewaden, stukgeslagen kan
delaars en andere voorwerpen, die met het
Joodsche ritueele leven te maken hebben, en
vernielde meubelstukken. Op het voorpleintje
van de Turksch-Israëlietische synagoge in de
Zirkusgasse zijn alle bruine marmeren ge-
denksteenen met vergulde opschriften ver
nield. Door de met geweld opengebroken deu
ren kan men in de synagoges naar binnen
kijken. Men ziet hoe alles uitgebrand is. In de
Zirkusgasse hebben de vlammen zelfs den
hoogen koepel bereikt. In een Joodschen tem
pel, die een paar straten verder ligt, is het
geheele plafond naar beneden gekomen.
Voor de hekken op straat staan nieuwsgie
rigen te kijken. Zij zeggen niet veel. Zij dur-
Chineesche officieren terecht-
gesteld.
Verantwoordelijk geacht voor den brand te
Tsjangtsja.
Het Chineesche persbureau meldt,
dat in verband met den grooten brand
die Tsjangsja, de hoofdstad van
Hoenan, verwoest heeft, drie hooge
garnizoens- en politie-officieren we
gens ernstige nalatigheid ter dood
veroordeeld en terechtgesteld zijn.
De veroordeelden zijn generaal-majoor
Fang-ti, garnizoens-commandant en vroeger
militair attaché der ambassade te Berlijn,
kolonel Wen Tsjoeng Foe. comm. v. politie en
luitenant-kolonel Tsoe Hsoe Koen, regiments
commandant.
Tsjang Kai Sjek, die onmiddellijk naar
Tsjangtsja was gekomen op het vernemen van
de ramp, gaf order tot de instelling van een
krijgsraad, welke de schuldigen veroordeelde.
De gouverneur van Tsjangtsja werd van
zijn rang ontheven, doch verzocht in dienst te
mogen blijven om het herstelwerk te leiden
Kolonel Hsoe Tsjoean, die verantwoordelijk
wordt gesteld voor het ontstaan der paniek,
zal worden ontslagen en terechtstaan. Intus-
schen zijn uitgebreide hulpmaatregelen ge
nomen. De Chineesche autoriteiten en het
internationale steuncomité zorgen in onder
linge samenwerking voor voedsel en andere
levensbehoeften. De orde wordt geleidelijk
hersteld en de bevolking begint reeds naar de
stad terug te keeren
Doodvonnissen in de Sovjet-
Unie.
Drie leden van contra-revolutionnaire
organisatie veroordeeld.
Het militaire gerechtshof voor Siberië, dat
te IJmorka zetelt, heeft naar Havas uit
Moskou verneemt drie leden van een
contra-revolutionnaire organisatie, die den
leider van een plaatselijke afdeeling voor
landbouwmachines, die hen had aangebracht,
hadden vermoord ter dood veroordeeld. Een
der beschuldigden heeft bekend dat deze
groep rekende op een oorlog tusschen Sovjet
Unie enDuitschland en Japan en deze groep er
zich op voorbereidde deze beide mogendheden
te helpen in hun strijd tegen Sovjet Rusland
ven niet, uit angst dat iemand hun woorden
zou kunnen hooren en misschien aan de par
tij zou gaan oververtellen. Slechts hier en
daar tracht de een of andere jongeman een
„grappige" opmerking te maken. Niemand
reageert erop.
Elk weldenkend mensch in Weenen is ont
zet over wat er in de stad gebeurd is. Ik heb
zelfs leden van de partij gesproken, die in den
illegalen tijd al nazi waren en in de beweging
thans ook functies bekleeden. die mij gezegd
hebben, dat zij zich in het geheel niet konden
vereenigen met de wijze waarop de Joden te
genwoordig behandeld worden. En de Joden
zeggen: „Wanneer jelui ons kwijt wilt zijn,
brengt ons dan allemaal naar de Donau toe
en verdrinkt ons daar. Of schiet ons doodl
Dat zou alles veel humaner zijn dan de be
handeling, die wij thans te verduren hebben!"
Waarheen
ou AAR moeten de arme Joden heen? Er ls
bijna geen land meer. dat hen wil opne
men. Bovendien legt men hen in Weenen en
in het Duitsche rijk tal van moeilijkheden in
den weg. Wanneer zij bijna al hun papieren
in orde hebben en al hun scheepsbiljetfen
voor de reis naar het een of andere overzee-
sche land betaald hebben, worden zij opeens
zonder eenigen grond in hechtenis genomen
of wordt hun het paspoort opnieuw afgeno
men, zoodat de kaartjes en het visum ongel
dig worden. Dan is alle moeite vergeefsch ge
weest en moet de arme stakker weer geheel
van voren af aan beginnen. En misschien be
reikt hij dan wéér niets!
Op de consulaten en op de bureaux der
scheepvaartmaatschappijen spelen zich eiken
dag hartroerende tafereelen af. Men hoort
en ziet er niets dan leed. Veel Joden houden
het kat-en-muisspei, dat er met hen gedreven
wordt niet meer uit. Hun zenuwen begeven
hen. Geen wonder dat er zooveel zelfmoorden
door Joden gepleegd zijn!
WOENSDAG 23 NOVEMBER 1938
HILVERSUM I 1875 en 415.5 M.
N.C.R.V.-Uitzending. 6.30—7.00 Onderwijs
fonds voor de Scheepvaart.
8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.15 Berichten,
gramofoonmuziek. (9 309.45 Gelukwen-
schen.) 10.30 Morgendienst 11.00 Gramofoon
muziek. 11.15 Ensemble v. d. Horst. 12.00 Be
richten. 12.15 Gramofooumuziek 12.30 Ver
volg concert en gramofoonmuziek. 1.30 Gra
mofoonmuziek. 2.00—2.55 Zang. piano en
gramofoonmuziek. 3.00 Christelijke Lectuur.
3.30 Solistenconcert, en gramofoonmuziek.
4.45 Felicitaties. 5.00 Kinderuurtje. 5.45 Gra
mofoonmuziek. 6.00 Causerie „Grond in kas
sen en warenhuizen". 6.30 Taalles en cau
serie over 't Binnenaanvaringsreglement. 7.00
Berichten. 7.15 Boekbespreking. 7.45 Causerie
over leerbewerking. 8.00 Berichten ANP, her
haling SOS-Berichten. 8.15 Reportage. 8.45
Kamer-mandoline ensemble en gramofoon
muziek. 9 25 Utrechtsch Stedelijk Orkest m.m.
v. leden van het Utrechtsch Toonkunstkoor.
10.15 Berichten ANP. actueele uitzending.
10.45 Gymnastiekles. 11.00 Gramofoonmuziek.
11.5012X0 Schriftlezing.
HILVERSUM II. 301.5 M.
VARA-uitzending. 10.0010.20 v.m. VPRO.
6.30—7.00 RVU. 7.30—8.00 VPRO.
8.00 VAR A-kalender, 8.05 Gramofoonmu
ziek. 'Om 8.16 Berichten.) 9.30 Wenken
voor de keuken. 10.00 Morgenwijding. 10.20
Uitzending voor Arbeiders in de Continu
bedrijven. 11.40 Causerie ..Wat Ls werkverrui
ming?". 12.00 Gramofoonmuziek. (Om 12.15
Berichten). 12.30 Het VARA-orkest. 1.30—
I.45 Gramofoonmuziek. 2 00 Voor de vrouw.
3.15 Voor de kinderen. 5.30 Gramofoonmu
ziek. 6.00—6.25 Orgelspel en zang. 6.30 Gra
mofoonmuziek. 8.40 Causerie „Staatspen
sioen". 7.00 Gelukwenschen. 7.05 Koorzang
7.30 Causerie „Vernieuwing van opvoeding en
onderwijs" (V.). 8.00 Herhaling SOS-berich-
ten. 8.03 Berichten A.N.P. en VARA-Varia.
8.15 VARA-orkest m.m.v. solist. 9.00 Voor
schakers. 9.01 Gramofoonmuziek. 9 30 De
Ramblers. 10.00 Berichten ANP. 10.05 Zang
en piano. 10.50 Orgelspel. 11.05—12.00 Gra
mofoonmuziek.
DROITW1CH 1500 M.
11.2511,50 Pianovoordracht. 12.10 Uit
Stockholm: Esbjörnsson's orkest. 12,50 Het
John Mc Arthur-kwintet. 1,20 Gramofoon
muziek. 2.002.20 Declamatie. 3.10 Gramo
foonmuziek. 3.50 Populair concert. 4.20
5.10 Vesper. 5.20 Gramofoonmuziek. 5.40
Carroll Gibbons en de Boy Friends en solis
ten. 6.20 Berichten. 6.40 Discussie „A case
for permanent repertory". 6.55 BBC-Zangers.
7.20 Versterkt BBC-Variété-orkest m.m.v.
solisten. 9.10 Berichten. 9.30 Vervolg con
cert. 10.50 Harry Evans en zijn dansorkest en
anderen, 11.30 Joe Kaye en zijn orkest. 11,50
12.20 Jazzmuziek (Gr. pl.)
RADIO PARIS 1648 M.
9.00, 10.00 en 11.20 Gramofoonmuziek. 12.30
Zang. 1.10 Gramofoonmuziek, 1.25 Deveaux-
orkest. 1.55 Gramofoonmuziek. 2.35 Zang.
2.50 en 3.30 Gramofoonmuziek. 5.05 Piano
voordracht. 5.25 Bailly-orkest. 6.35 Zang.
7.50 Pianovoordracht. 8.50 Cellovoordracht.
9.20 Variété-programma. 11.2011.35 Gra
mofoonmuziek.
KEULEN 456 M.
5.50 Het Rheinische Landesorkest. 7.50
Gramofoonmuziek. 11,20 Fa'orieksorkest. 12.35
Het Omroeporkest, en solisten. 1.30 Populair
concert. 2.50 Gramofoonmuziek 3.20 Otto
Dobrindt's orkest. 5.55 Pianovoordracht. 6.35
Gramofoonmuziek. 7.30 Solistenconcert. 8.20
Radiotooneel. 9.35 Gramofoonmuziek. 9.50
II.20 Hermann Hagestedt met zijn orkest en
solisten.
BRUSSEL 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Om-
roepdansorkest. 1,50—2.20 Gramofoonmuziek.
5.20 Het Brusselsch Trio. 6.50 en 7.25 Gramo
foonmuziek. 8.20 Omroepdansorkest. 8.50
Orkest, koren, en solisten. Hierna tot 11.20
Jazzmuziek. (Gr.pl.)
BRUSSEL 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek. 12.50 en 1.30 Om-
roepkleinorkest. 1.502.20 en 5.20 Gramo
foonmuziek. 5.50. 6.35 en 7.05 Omroep-
kleinorkest. 7.35 en 8.20 Gramofoonmuziek.
8.35 Radiotooneel. 10.30—11,20 Gramofoon
muziek.
OEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.35 Stedelijk Gewandhausorkest van Leip
zig en solist (Opn.) (8.20—8.30 Muzikale eau
serie). 9.20 Berichten. 9 50 Trioconcert 10.05
Berichten. 10.20—11.20 Het Omroep-amuse-
mentsorkest. boerenkapel en solisten.
