Haarlem's Dagblad
ij mogen
Kabinetscrisis
dtetyt in Befyïè
SMIT'S
Corsica, Tunis en
Savoye.
Een Sint Nicolaas-geschenk?
Maanvuur.
St. Nicolaas
etalages.
Fransche stakingsleiders
bestraft
Weet wat U eet!
56e Jaargang No. 17010
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven eu Algem. Drukkerij N. V.
Bureaux: Groote Houtstraul 93, bijkantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, drukkerij 10132, 12713
Admm. 10724, 14825. Soendaplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEKEBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Vrijdag 2 December 1938
Abonnementen per «eek f 0.25. p mnnnrf
f 1.10 pei 3 maanden 3.25. tranen pe*
fiost t 3.55. losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën 1-5 rejjels f 1.75, elke regel
meer f 0.35- Reclame* t 0.60 per regeL
Regelabonneinentstarieven op aanvruag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentje» «ie rubriek.
Dit heeft men in de Italiaansche Kamer
van Afgevaardigden geroepen, en daarna op
straat. Het vertegenwoordigt blijkbaar de
nieuwste begeerten van Italië, dat zooals men
weet er op gebrand is de Middellandsche Zee
te beheerschen. Maar als nieuwste uiting van
Mussolini's streven naar het behoud van den
vrede in Europa moet u het niet beschouwen.
Want Corsica, Tunis en Savoye zijn alle drie
van Frankrijk, dat zeer zeker niet bereid zal
zijn deze gebieden, of ook maar een stukje
ervan, goedschiks af te staan. Zoodat ik vrees
dat degenen, die deze aardrijkskundige op
somming luidkeels te berde brachten, weinig
of geen waarde hechten aan den vrede in
Europa.
Vandaar natuurlijk de verwondering in Pa
rijs. Minister Bonnet heeft deze tegenover
den Italiaanschen ambassadeur tot uiting ge
bracht. Alle Franschen zijn verwonderd. En
buitendien zijn ze onaangenaam verrast, zoo
als het blad „Le Journal" opmerkt, omdat ge
bleken is dat de betooging tevoren was geor
ganiseerd. De Fransche ambassadeur te Rome,
Francois Poncet, die onlangs zijn post te
Berlijn aan Robert Coulondre heeft overge
geven om zijn nieuwe te gaan betrekken, on
dervindt nu al dat hij het vooral niet makke
lijker krijgt. Hem is opdracht gegeven tot het
ondernemen van stappen om „het incident
formeel te regelen", zooals dat heet.
Zal dat veel helpen? Er is pas een accoord
tusschen Rome en Londen tot stand geko
men en iedereen weet dat Londen en Parijs
verbonden zijn. Als Frankrijk mocht worden
aangevallen, zou Engeland het te hulp snel
len. Intusschen zijn Rome en Berlijn ver
bonden door de veelbesproken „as", Berlijn
en Londen door het accoord dat Hitier en
Chamberlain te München onderteekend heb
ben en waarin staat dat Duitschland en Enge
land nooit meer oorlog zullen voeren, en
Berlijn en Parijs zouden juist a.s. Dinsdag
een dergelijke overeenkomst sluiten. De Duife-
sche minister van Buitenlandsche Zaken zou
dan in Parijs komen om het stuk plechtig te
onderteekenen. Maar nu zeggen ze in Parijs,
en het is begrijpelijk: „Laten we eerst eens
aan de Duitschers vragen hoe zij denken over
die Romeinsche uitroepen. Als zij het ermee
eens mochten wezen, ziet het er raar uit met
dat verdrag".
Het valt niet te loochenen dat het Romein
sche incident er leelijk uitziet. Al de gevaren
die den Europeeschen vrede bedreigd hebben
door de Italiaansche verovering van Abessi-
nië, de Duitsche verovering van Oostenrijk,
den Spaanschen burgeroorlog en het conflict
over Tsjecho-SIowakije enkele andere aan
gelegenheden van minder belang daargelaten
verbleeken bij Italiaansche aspiraties, zoo
driest als thans in spreekkoor, die eigenaar
dige moderne wensch-vorm, geuit.
Corsica, een eiland in de Middellandsche
Zee, is een Fransche provincie sinds 1796. Te
voren was het al eerder in Fransch, maar ook
in Engelsch bezit geweest. Het ligt maar 84
K.M. van de Italiaansche kust en wordt
slechts door de smalle Straat van Bonifacio
van het-Italiaansche eiland Sardinië geschei
den. Het heeft minder dan een kwart van de
oppervlakte van Nederland, telt maar 300.000
inwoners, die meerendeels van Italiaanschen
oorsprong zijn, maar heeft in zijn historie
nooit veel verknochtheid aan Rome getoond.
Zijn grootste roem is dat de Groote Keizer
Napoleon een Corsicaan was. In later tijden
verwierf het beruchtheid door zijn struxkroo-
vers. In zijn lange historie was het achtereen
volgens bezit van de Carthagers, de Romeinen,
de Vandalen, de Grieken, de Goten, den Paus,
de stad Pisa, de stad Genua, de Franschen, de
Engelschen en tenslotte weer de Franschen.
Tot de merkwaardige mannen waarmee het
Frankrijk gelukkig maakte behoorden in de
laatste halve eeuw nog de vermaarde advo
caat de Moro Giafferi en de veeleer befaamde
grootindustriëel Coty.
Het Fransche protectoraat Tunis, in Noord-
Afrika, telt 2]/2 millioen inwoners, werd na
den val van Carthago tijdens het Romeinsche
Keizerrijk de provincie Africa, werd daarna
het zeerooversrijk der Wandalen en beleefde
verder een reeks stormachtige avonturen tot
het in 1881 Fransch protectoraat werd. Daar
is het lang niet kwaad bij gevaren Tot de zeer
gemengde bevolking behooren een kleine
100.000 Franschen en vrijwel evenveel Italia
nen. Die laatsten zijn immigranten en er zijn
veel moeilijkheden door hen ontstaan.
En dan Savoye met Nizza! Een deel van
Frankrijk zelf, dat ook een stormachtige ge
schiedenis heeft gehad, dat in de achttiende
eeuw nog tot het koninkrijk Sardinië behoor
de, van 1792-1815 tot Frankrijk en daarna
weer tot Sardinië In I860, tijdens de schep
ping der Italiaansche eenheid, bedong Napo
leon ni een volksstemming over annexatie
bij Frankrijk. Die werd op 24 Maart 1860 ge
houden en gaf een meerderheid van 80 pCt.
ten gunste van Frankrijk.
Dat zijn nu maar enkele bizonderheden
betreffende de drie Italiaansche begeerten,
die ik even noem en die al wel voldoende aan
duiden hoe totaal onaanvaardbaar derge
lijke verlangens, ook als ze tot eischen wer
den, voor Frankrijk zouden zijn. Het heeft
pas zijn algemeene staking voorkomen: het
zal in dit Romeinsche incident wel een aan
sporing zien om zijn eenheid en arbeids-
Een Continental Portable!
Vanaf85,
P. HARTOG HAARLEM
SCHOTERWEG 122 Telefoon 12681
Adv Ingez. Mea.t
(In een wetenschappelijke hé-
schouwing lees ik, dat het afstrij
ken van een lucifer op de maan
een eindelooze reeks ontploffingen
zou veroorzaken)
't Is werkelijk toch heel bijzonder,
Wat men bereikt als men studeert,
'k Moet zeggen dat ik diep bewonder,
Wat ons de wetenschap al leert.
Daar wisten ze weer te ontdekken,
Dat ik als 'k naar de maan zou gaan,
Het grootste onheil zou verwekken,
Door vuur uit lucifers te slaan.
Dat zou daar tot explosies leiden,
Niet slechts een paar, maar zonder end,
Dit was mij, en 'k vermoed ons beiden,
Dus u ook lezer, onbekend.
Als 't mannetj' in de maan wil koken.
Dan moet dat dus electrisch gaan,
En d' arme stakker kan nooit rooken?
Had u daar ooit bij stilgestaan?
Als er nu maanexplosies komen,
Dan weten wij wat eraan scheelt,
Dan heeft, het blijkt uit de symptomen,
Die deugniet daar met vuur gespeeld,
'k Deel dus ook u uitdruklijk mede:
Geen lucifers op onze maan.
En ik ben blij dat ik tot heden,
Steeds die verleiding heb weerstaan.
P. GASUS.
kracht te versterken. Want het zal zich zeer
bedreigd voelen.
En dit onverwachte voorval zal, helaas, in
geheel Europa nieuwe onrust en wantrouwen
wekken. Het schijnt nu weer Italië's beurt te
zijn.
R. P.
gezienwordende
Maar zij zijn ge
maakt om te
worden leeg-
gekocht.
De collecte voor de vluchtelingen.
Geeft wat ge missen kunt
Het Haarlemsche Vluchtelingencomité schrijft
ons:
Aan den vooravond van den dag, waarop de
groote nationale inzameling ten behoeve van
de vluchtelingen gehouden zal worden, wil
len wij de Haarlemsche bevolking nog voor de
laatste maal opwekken deze collecte in ruime
mate te steunen.
Wij hebben in de achter ons liggende dagen
van alle kanten veel steun ondervonden, ve
len hebben meegewerkt om de voorbereiding
zoo vlot mogelijk te doen verloopen, nu is het
de beurt aan de heele bevolking om morgen
te toonen, hoezeer zij meeleeft met de vluch
telingen, die veelal van alles beroofd over
onze grenzen komen, met de kinderen, die
hier in tehuizen worden ondergebracht en die
hun ouders in Duitschland zijn kwijtgeraakt.
Hoe meer deze collecte thans zal opbrengen
zooveel temeer vervolgden zal de regeering
nog op ons grondgebied toe kunnen laten om
hen hier een tijdelijk onderdak te bieden.
Laat men in ruime mate geven en zich er
morgen niet af maken met het bekende dub
beltje, alleen maar „om van het gezeur af te
zijn". Laat ieder geven wat hij missen kan.
of het een stuiver is of een rijksdaalder of
nog meer! Dan twijfelen wij er niet aan of we
zullen een ongekend hooge opbrengst aan de
vluchtelingencomités kunnen overdragen en
samen zullen we een klein beetje van de
groote ellende, die nog onder deze vervolgden
heerscht, kunnen verzachten.
Tenslotte zij nog meegedeeld, dat zich tot
vanavond 10 uur aan het bureau van het
comité, Nutsspaarbank, Jansstraat 19, nog col
lectanten kunnen aanmelden, het benoodig-
de aantal is nog steeds niet bereikt.
Uit overheids
functies ontslagen
De Fransche .regeering heeft strenge
maatregelen genomen tegen de orga
nisatoren van de staking op Woens
dag j.l. Ambtenaren, die het sta
kingsparool hebben uitgegeven, zijn
uit hun openbare functie ontslagen.
Onder dezen maatregel valt o.a. ook
Jouhaux, die behalve secretaris
generaal van de C. G. T., o.a. lid van
den Raad van beheer van de Fransche
Bank en lid van het consultatief comité
van de spoorwegen is.
Een aantal arbeiders dat tijdens de staking
bij Renault werd gearresteerd, heeft terecht
gestaan en is veroordeeld tot 10 dagen gevan
genisstraf en 500 franc boete.
De rechtbank te St. Etienne heeft tien be-
toogers, die Woensdag gearresteerd waren, tot
gevangenisstraffen van 6 tot 15 dagen ver
oordeeld, o.a. den communistischen mijn
werkersafgevaardigde Gaudher. De prefect
heeft dezen laatsten de bevoegdheid van afge
vaardigde ontnomen.
(Men zie voor verdere berichten pag. 5).
Kunsthandel Leffelaar
II WAGENWEG 102
naarlem- telefoon i.ou
Een Bron von
Welkome Geschenken!
(Adv. Ingez. Med.)
Door de miiziekvereenigïngen „St. Michaël", „Eensgezindheid" en ..Excelsior" werd
den jubileerenden Heemsteedschen gemeente-secretaris, den heer X. Vos. gister
avond een serenade gebracht onder leiding van den heer W. H. Hofmeester. Op
onze foto bedankt de jubilaris de muziekcorpsen en biedt hij de dames een
bouquet bloemen aan
Te Brussel wordt verwacht, dat het kabinet
Spaak hedenmiddag zal aftreden. Er is name
lijk na een door den minister van financiën
gehouden rede in de Kamer een ernstig geschil
met de socialisten gerezen. Het conflict is nog
vergroot, doordat de Spaansche republikein
sche regeering gisteren de politieke betrekkin
gen met België verbroken heeft.
De koning heeft vanmorgen den minister
president Spaak in audiëntie ontvangen, die
hem rapport uitbracht van den politieken
toestand.
(Men zie verder pagina 5.)
De Kindervertelling Serie
Sprookjes van H. C. ANDERSEN
boeit in ons blad dagelijks
duizenden kinderen en
ouders. Het eerste sprookje
,De Wilde Zwanen"
is thans ook, keurig uitgevoerd
op flink formaat, in boekvorm
verkrijgbaar aan onze kan
toren Groote Houtstraat 93 en
Soendaplein 37. Koop het,
voor het uitverkocht is.
Het nieuwe Tsjechische kabinet
samengesteld.
Rudolf Beran.
De president der Tsjechische Nationale Een
heidspartij. Rudolf Beran. heeft president
Hasja de volgende lijst van ministers over
handigd:
Minister-president: Beran; vice minister
presidenten: Sidor (Slowaak) en generaal
Syrovy; Oorlog: generaal Elias; Buitenland
sche zaken: Tsjvalkofski; Financiën: Kalfus;
Handel: Sadek; Sociale zaken: Kloempar
Onderwijs: Kapras; Verkeer: Kaminicky;
Economisch herstel: Hodac; Landbouw
Feierabend; Justitie: Havelka; Binnenland-
sche zaken: Fiser.
In de eerste vergadering van het nieuwe
kabinet heeft de minister-president Beran
het volgende verklaard: „de nieuwe regeering
heeft tot taak den staat te beveiligen en het
nationale leven te consolideeren. Deze taak
wil zij door oprechte samenwerking der
Tsjechen, Slowaken en Roethenen vervullen.
Eén in het leger, volkomen één in de buiten
landsche politiek en in het streven naar
vriendschappelijke betrekkingen met alle na
buren, zijn en zullen wij ook één zijn in al
het overige, waar het belang van den staat
dit vereischt.
Engelsche nationale vrijwilligers-
dienst wordt georganiseerd-
Sir John Anderson kondigt recruteerings-
campagne aan.
In het Lagerhuis heeft de Lord Privy Seal.
Sir John Anderson, gisteren een verklaring
afgelegd betreffende den nationalen vrijwil-
ligen dienst, waarbij hij in groote lijnen aan
duidde welke maatregelen de regeering be
sloten heeft te aanvaarden om te waarborgen,
dat de beschikbare mannen en vrouwen ge
organiseerd worden op de meest doeltreffende
en practische wijze voor vrijwillige diensten
aan den staat.
Na zeer zorgvuldig alle argumenten te heb
ben afgewogen, die kunnen worden aange
voerd voor of tegen, is de regeering tot het
besluit gekomen, dat een gedwongen registree
ring op het oogenblik niet noodig of gewenscht
is. zeide spreker. De eerste stap zal zijn de pu
blicatie van een handboek of gids, behelzende
bijzonderheden omtrent alle diensten, waar
voor vrijwilligers noodig zijn voor de defensie
des lands, zoowel de militaire als de civiele
defensie.
Verder zal ook een volledige lijst ter be
schikking worden gesteld, van alle werkzaam
heden, die van essentieel belang zijn in geval
van een mobilisatie.
Er zal duidelijk gemaakt worden, dat de
personen, die voor deze verrichtingen ge
bruikt worden, het best den staat kunnen
dienen door te blijven bij het werk, waarvoor
zij zijn opgeleid.
Buiten de gelederen van deze personen zal
de regeering ten minste in de aanvankelijke
stadia, recruten werven voor de verschillende
defensiediensten.
Er zullen stappen gedaan worden om on
middellijk een organisatie van den nationalen
dienst op te bouwen met plaatselijke comité's
in het geheele land. Ik hoop, zoo vervolgde
spreker, deze organisatie omstreeks half
Januari gereed te hebben en wij stellen ons
voor dan een gecoördineerde recruteerings-
campagne te openen voor alle verschillende
diensten, waarvoor vrijwilligers noodig zijn.
Het woord is aan
Jean Jacques Rousseau:
De mensch die het meest
heeft geleefd is niet hij die
de meeste jaren telt, maar
die het meest het leven heeft
gevoeld.
(Uit „Emile. ou de
l'éducation").
Invoercontingent voor boter in
België.
Verhoogd van 100.000 op 250.000 K.G.
's-GRAVENHAGE, 2 December.
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat
de Belgische regeering het globale in
voercontingent voor boter voor deze
maand verhoogd heeft van 100.000
kg. op 250.000 kg. Het aandeel van
Nederland bedraagt hierin 2iy2 pCt.
De betreffende hoeveelheid moet
uiterlijk 31 December 1938 in België
worden ingevoerd.
Ter dood veroordeeld wegens
overval.
Twee doodvonnissen te Berlijn voltrokken.
De beide daders van een overval op een
auto nabij Heidelberg Reif, oud 19 jaar en
Horn ,oud 18 jaar, zijn ter dood veroordeeld
en gisteren te Berlijn terechtgesteld. Zij had
den den chauffeur van de auto met een
ijzeren hamer ernstig gewond.
DANTUMA verkoopt zijn VULPENNEN
met veel coulantie,
En steeds is daarbij dan zijn
service en garantie
O.'ihdarikiAa
ZIJLSTRAAT 90, HAARLEM, TELEF. 11161
(Adv. Ingez. Med.)
AMMEN
fW DARTEN
ZALMSTAARTEN
ROLLADES
Uitsluitend met
roomboter bereid!
Luxe Bakkerijen
iei. ïuö/o ia/li lions nu?
lAav. ingez B/led.)
HEDEN: 16 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
Behandeling der Haarlemsche begrooting
voor 1939 in de afdeelingen van den
Raad. 2
Het zilveren jubileum van den heer N. Vos,
te Heemstede. 2
BINNENLAND.
Tweehonderd veertig Joodsche vluchtelin-
getjes passeerden Donderdag ons land. J
Minister Slotemaker de Bruine lijdt in
de Tweede Kamer enkele kleine neder
lagen. 3
De pleiters in de Ossche kwestie zijn Don
derdagmiddag en Donderdagavond aan
het woord geweest. 3
BUITENLAND.
De Fransche regeering neemt strenge
maatregelen tegen de stakingsleiders. 5
Verwacht wordt, dat het Belgische kabinet
vandaag zal aftreden. 5
De Fransche pers en de betoogingen te
Rome. 5
SPORT.
Sport in 't Kort. 3
Damrubriek 8
Bij het Zwemfeest van „De Waterratten"
verbeterde Hoving het Nederlandsche
record 100 meter vrije slag. g
ARTIKELEN enz.
R. P.: Corsica, Tunis en Savoye. 1
J. B. Schuil over: Susan en een betere
wereld g
J. B. Schuil over de Galavoorstelling in
verband met het 300 jarig bestaan van
den Stadsschouwburg te Amsterdam. 6
K. de Jong: Kerkconcert te Heemstede. 6
Indische Luchtpostbrief. 9
Voor de Jeugd 14
Landbouw en Voedselvoorziening in het
Derde Rijk. jg
De Burgerlijke Stand van Haarlem is op-
genomen op 13