Haarlem's Dagblad ij mogen Kabinetscrisis dtetyt in Befyïè SMIT'S Corsica, Tunis en Savoye. Een Sint Nicolaas-geschenk? Maanvuur. St. Nicolaas etalages. Fransche stakingsleiders bestraft Weet wat U eet! 56e Jaargang No. 17010 Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor Courant-Uitgaven eu Algem. Drukkerij N. V. Bureaux: Groote Houtstraul 93, bijkantoor Soendaplein 37. Postgirodienst 38810. Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12. Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054 Redactie 10600, drukkerij 10132, 12713 Admm. 10724, 14825. Soendaplein 12230. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEKEBOOM Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM Vrijdag 2 December 1938 Abonnementen per «eek f 0.25. p mnnnrf f 1.10 pei 3 maanden 3.25. tranen pe* fiost t 3.55. losse nummers 6 cent per ex. Advertentiën 1-5 rejjels f 1.75, elke regel meer f 0.35- Reclame* t 0.60 per regeL Regelabonneinentstarieven op aanvruag. Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke regel meer f 0.15. Groentje» «ie rubriek. Dit heeft men in de Italiaansche Kamer van Afgevaardigden geroepen, en daarna op straat. Het vertegenwoordigt blijkbaar de nieuwste begeerten van Italië, dat zooals men weet er op gebrand is de Middellandsche Zee te beheerschen. Maar als nieuwste uiting van Mussolini's streven naar het behoud van den vrede in Europa moet u het niet beschouwen. Want Corsica, Tunis en Savoye zijn alle drie van Frankrijk, dat zeer zeker niet bereid zal zijn deze gebieden, of ook maar een stukje ervan, goedschiks af te staan. Zoodat ik vrees dat degenen, die deze aardrijkskundige op somming luidkeels te berde brachten, weinig of geen waarde hechten aan den vrede in Europa. Vandaar natuurlijk de verwondering in Pa rijs. Minister Bonnet heeft deze tegenover den Italiaanschen ambassadeur tot uiting ge bracht. Alle Franschen zijn verwonderd. En buitendien zijn ze onaangenaam verrast, zoo als het blad „Le Journal" opmerkt, omdat ge bleken is dat de betooging tevoren was geor ganiseerd. De Fransche ambassadeur te Rome, Francois Poncet, die onlangs zijn post te Berlijn aan Robert Coulondre heeft overge geven om zijn nieuwe te gaan betrekken, on dervindt nu al dat hij het vooral niet makke lijker krijgt. Hem is opdracht gegeven tot het ondernemen van stappen om „het incident formeel te regelen", zooals dat heet. Zal dat veel helpen? Er is pas een accoord tusschen Rome en Londen tot stand geko men en iedereen weet dat Londen en Parijs verbonden zijn. Als Frankrijk mocht worden aangevallen, zou Engeland het te hulp snel len. Intusschen zijn Rome en Berlijn ver bonden door de veelbesproken „as", Berlijn en Londen door het accoord dat Hitier en Chamberlain te München onderteekend heb ben en waarin staat dat Duitschland en Enge land nooit meer oorlog zullen voeren, en Berlijn en Parijs zouden juist a.s. Dinsdag een dergelijke overeenkomst sluiten. De Duife- sche minister van Buitenlandsche Zaken zou dan in Parijs komen om het stuk plechtig te onderteekenen. Maar nu zeggen ze in Parijs, en het is begrijpelijk: „Laten we eerst eens aan de Duitschers vragen hoe zij denken over die Romeinsche uitroepen. Als zij het ermee eens mochten wezen, ziet het er raar uit met dat verdrag". Het valt niet te loochenen dat het Romein sche incident er leelijk uitziet. Al de gevaren die den Europeeschen vrede bedreigd hebben door de Italiaansche verovering van Abessi- nië, de Duitsche verovering van Oostenrijk, den Spaanschen burgeroorlog en het conflict over Tsjecho-SIowakije enkele andere aan gelegenheden van minder belang daargelaten verbleeken bij Italiaansche aspiraties, zoo driest als thans in spreekkoor, die eigenaar dige moderne wensch-vorm, geuit. Corsica, een eiland in de Middellandsche Zee, is een Fransche provincie sinds 1796. Te voren was het al eerder in Fransch, maar ook in Engelsch bezit geweest. Het ligt maar 84 K.M. van de Italiaansche kust en wordt slechts door de smalle Straat van Bonifacio van het-Italiaansche eiland Sardinië geschei den. Het heeft minder dan een kwart van de oppervlakte van Nederland, telt maar 300.000 inwoners, die meerendeels van Italiaanschen oorsprong zijn, maar heeft in zijn historie nooit veel verknochtheid aan Rome getoond. Zijn grootste roem is dat de Groote Keizer Napoleon een Corsicaan was. In later tijden verwierf het beruchtheid door zijn struxkroo- vers. In zijn lange historie was het achtereen volgens bezit van de Carthagers, de Romeinen, de Vandalen, de Grieken, de Goten, den Paus, de stad Pisa, de stad Genua, de Franschen, de Engelschen en tenslotte weer de Franschen. Tot de merkwaardige mannen waarmee het Frankrijk gelukkig maakte behoorden in de laatste halve eeuw nog de vermaarde advo caat de Moro Giafferi en de veeleer befaamde grootindustriëel Coty. Het Fransche protectoraat Tunis, in Noord- Afrika, telt 2]/2 millioen inwoners, werd na den val van Carthago tijdens het Romeinsche Keizerrijk de provincie Africa, werd daarna het zeerooversrijk der Wandalen en beleefde verder een reeks stormachtige avonturen tot het in 1881 Fransch protectoraat werd. Daar is het lang niet kwaad bij gevaren Tot de zeer gemengde bevolking behooren een kleine 100.000 Franschen en vrijwel evenveel Italia nen. Die laatsten zijn immigranten en er zijn veel moeilijkheden door hen ontstaan. En dan Savoye met Nizza! Een deel van Frankrijk zelf, dat ook een stormachtige ge schiedenis heeft gehad, dat in de achttiende eeuw nog tot het koninkrijk Sardinië behoor de, van 1792-1815 tot Frankrijk en daarna weer tot Sardinië In I860, tijdens de schep ping der Italiaansche eenheid, bedong Napo leon ni een volksstemming over annexatie bij Frankrijk. Die werd op 24 Maart 1860 ge houden en gaf een meerderheid van 80 pCt. ten gunste van Frankrijk. Dat zijn nu maar enkele bizonderheden betreffende de drie Italiaansche begeerten, die ik even noem en die al wel voldoende aan duiden hoe totaal onaanvaardbaar derge lijke verlangens, ook als ze tot eischen wer den, voor Frankrijk zouden zijn. Het heeft pas zijn algemeene staking voorkomen: het zal in dit Romeinsche incident wel een aan sporing zien om zijn eenheid en arbeids- Een Continental Portable! Vanaf85, P. HARTOG HAARLEM SCHOTERWEG 122 Telefoon 12681 Adv Ingez. Mea.t (In een wetenschappelijke hé- schouwing lees ik, dat het afstrij ken van een lucifer op de maan een eindelooze reeks ontploffingen zou veroorzaken) 't Is werkelijk toch heel bijzonder, Wat men bereikt als men studeert, 'k Moet zeggen dat ik diep bewonder, Wat ons de wetenschap al leert. Daar wisten ze weer te ontdekken, Dat ik als 'k naar de maan zou gaan, Het grootste onheil zou verwekken, Door vuur uit lucifers te slaan. Dat zou daar tot explosies leiden, Niet slechts een paar, maar zonder end, Dit was mij, en 'k vermoed ons beiden, Dus u ook lezer, onbekend. Als 't mannetj' in de maan wil koken. Dan moet dat dus electrisch gaan, En d' arme stakker kan nooit rooken? Had u daar ooit bij stilgestaan? Als er nu maanexplosies komen, Dan weten wij wat eraan scheelt, Dan heeft, het blijkt uit de symptomen, Die deugniet daar met vuur gespeeld, 'k Deel dus ook u uitdruklijk mede: Geen lucifers op onze maan. En ik ben blij dat ik tot heden, Steeds die verleiding heb weerstaan. P. GASUS. kracht te versterken. Want het zal zich zeer bedreigd voelen. En dit onverwachte voorval zal, helaas, in geheel Europa nieuwe onrust en wantrouwen wekken. Het schijnt nu weer Italië's beurt te zijn. R. P. gezienwordende Maar zij zijn ge maakt om te worden leeg- gekocht. De collecte voor de vluchtelingen. Geeft wat ge missen kunt Het Haarlemsche Vluchtelingencomité schrijft ons: Aan den vooravond van den dag, waarop de groote nationale inzameling ten behoeve van de vluchtelingen gehouden zal worden, wil len wij de Haarlemsche bevolking nog voor de laatste maal opwekken deze collecte in ruime mate te steunen. Wij hebben in de achter ons liggende dagen van alle kanten veel steun ondervonden, ve len hebben meegewerkt om de voorbereiding zoo vlot mogelijk te doen verloopen, nu is het de beurt aan de heele bevolking om morgen te toonen, hoezeer zij meeleeft met de vluch telingen, die veelal van alles beroofd over onze grenzen komen, met de kinderen, die hier in tehuizen worden ondergebracht en die hun ouders in Duitschland zijn kwijtgeraakt. Hoe meer deze collecte thans zal opbrengen zooveel temeer vervolgden zal de regeering nog op ons grondgebied toe kunnen laten om hen hier een tijdelijk onderdak te bieden. Laat men in ruime mate geven en zich er morgen niet af maken met het bekende dub beltje, alleen maar „om van het gezeur af te zijn". Laat ieder geven wat hij missen kan. of het een stuiver is of een rijksdaalder of nog meer! Dan twijfelen wij er niet aan of we zullen een ongekend hooge opbrengst aan de vluchtelingencomités kunnen overdragen en samen zullen we een klein beetje van de groote ellende, die nog onder deze vervolgden heerscht, kunnen verzachten. Tenslotte zij nog meegedeeld, dat zich tot vanavond 10 uur aan het bureau van het comité, Nutsspaarbank, Jansstraat 19, nog col lectanten kunnen aanmelden, het benoodig- de aantal is nog steeds niet bereikt. Uit overheids functies ontslagen De Fransche .regeering heeft strenge maatregelen genomen tegen de orga nisatoren van de staking op Woens dag j.l. Ambtenaren, die het sta kingsparool hebben uitgegeven, zijn uit hun openbare functie ontslagen. Onder dezen maatregel valt o.a. ook Jouhaux, die behalve secretaris generaal van de C. G. T., o.a. lid van den Raad van beheer van de Fransche Bank en lid van het consultatief comité van de spoorwegen is. Een aantal arbeiders dat tijdens de staking bij Renault werd gearresteerd, heeft terecht gestaan en is veroordeeld tot 10 dagen gevan genisstraf en 500 franc boete. De rechtbank te St. Etienne heeft tien be- toogers, die Woensdag gearresteerd waren, tot gevangenisstraffen van 6 tot 15 dagen ver oordeeld, o.a. den communistischen mijn werkersafgevaardigde Gaudher. De prefect heeft dezen laatsten de bevoegdheid van afge vaardigde ontnomen. (Men zie voor verdere berichten pag. 5). Kunsthandel Leffelaar II WAGENWEG 102 naarlem- telefoon i.ou Een Bron von Welkome Geschenken! (Adv. Ingez. Med.) Door de miiziekvereenigïngen „St. Michaël", „Eensgezindheid" en ..Excelsior" werd den jubileerenden Heemsteedschen gemeente-secretaris, den heer X. Vos. gister avond een serenade gebracht onder leiding van den heer W. H. Hofmeester. Op onze foto bedankt de jubilaris de muziekcorpsen en biedt hij de dames een bouquet bloemen aan Te Brussel wordt verwacht, dat het kabinet Spaak hedenmiddag zal aftreden. Er is name lijk na een door den minister van financiën gehouden rede in de Kamer een ernstig geschil met de socialisten gerezen. Het conflict is nog vergroot, doordat de Spaansche republikein sche regeering gisteren de politieke betrekkin gen met België verbroken heeft. De koning heeft vanmorgen den minister president Spaak in audiëntie ontvangen, die hem rapport uitbracht van den politieken toestand. (Men zie verder pagina 5.) De Kindervertelling Serie Sprookjes van H. C. ANDERSEN boeit in ons blad dagelijks duizenden kinderen en ouders. Het eerste sprookje ,De Wilde Zwanen" is thans ook, keurig uitgevoerd op flink formaat, in boekvorm verkrijgbaar aan onze kan toren Groote Houtstraat 93 en Soendaplein 37. Koop het, voor het uitverkocht is. Het nieuwe Tsjechische kabinet samengesteld. Rudolf Beran. De president der Tsjechische Nationale Een heidspartij. Rudolf Beran. heeft president Hasja de volgende lijst van ministers over handigd: Minister-president: Beran; vice minister presidenten: Sidor (Slowaak) en generaal Syrovy; Oorlog: generaal Elias; Buitenland sche zaken: Tsjvalkofski; Financiën: Kalfus; Handel: Sadek; Sociale zaken: Kloempar Onderwijs: Kapras; Verkeer: Kaminicky; Economisch herstel: Hodac; Landbouw Feierabend; Justitie: Havelka; Binnenland- sche zaken: Fiser. In de eerste vergadering van het nieuwe kabinet heeft de minister-president Beran het volgende verklaard: „de nieuwe regeering heeft tot taak den staat te beveiligen en het nationale leven te consolideeren. Deze taak wil zij door oprechte samenwerking der Tsjechen, Slowaken en Roethenen vervullen. Eén in het leger, volkomen één in de buiten landsche politiek en in het streven naar vriendschappelijke betrekkingen met alle na buren, zijn en zullen wij ook één zijn in al het overige, waar het belang van den staat dit vereischt. Engelsche nationale vrijwilligers- dienst wordt georganiseerd- Sir John Anderson kondigt recruteerings- campagne aan. In het Lagerhuis heeft de Lord Privy Seal. Sir John Anderson, gisteren een verklaring afgelegd betreffende den nationalen vrijwil- ligen dienst, waarbij hij in groote lijnen aan duidde welke maatregelen de regeering be sloten heeft te aanvaarden om te waarborgen, dat de beschikbare mannen en vrouwen ge organiseerd worden op de meest doeltreffende en practische wijze voor vrijwillige diensten aan den staat. Na zeer zorgvuldig alle argumenten te heb ben afgewogen, die kunnen worden aange voerd voor of tegen, is de regeering tot het besluit gekomen, dat een gedwongen registree ring op het oogenblik niet noodig of gewenscht is. zeide spreker. De eerste stap zal zijn de pu blicatie van een handboek of gids, behelzende bijzonderheden omtrent alle diensten, waar voor vrijwilligers noodig zijn voor de defensie des lands, zoowel de militaire als de civiele defensie. Verder zal ook een volledige lijst ter be schikking worden gesteld, van alle werkzaam heden, die van essentieel belang zijn in geval van een mobilisatie. Er zal duidelijk gemaakt worden, dat de personen, die voor deze verrichtingen ge bruikt worden, het best den staat kunnen dienen door te blijven bij het werk, waarvoor zij zijn opgeleid. Buiten de gelederen van deze personen zal de regeering ten minste in de aanvankelijke stadia, recruten werven voor de verschillende defensiediensten. Er zullen stappen gedaan worden om on middellijk een organisatie van den nationalen dienst op te bouwen met plaatselijke comité's in het geheele land. Ik hoop, zoo vervolgde spreker, deze organisatie omstreeks half Januari gereed te hebben en wij stellen ons voor dan een gecoördineerde recruteerings- campagne te openen voor alle verschillende diensten, waarvoor vrijwilligers noodig zijn. Het woord is aan Jean Jacques Rousseau: De mensch die het meest heeft geleefd is niet hij die de meeste jaren telt, maar die het meest het leven heeft gevoeld. (Uit „Emile. ou de l'éducation"). Invoercontingent voor boter in België. Verhoogd van 100.000 op 250.000 K.G. 's-GRAVENHAGE, 2 December. Wij vernemen van bevoegde zijde, dat de Belgische regeering het globale in voercontingent voor boter voor deze maand verhoogd heeft van 100.000 kg. op 250.000 kg. Het aandeel van Nederland bedraagt hierin 2iy2 pCt. De betreffende hoeveelheid moet uiterlijk 31 December 1938 in België worden ingevoerd. Ter dood veroordeeld wegens overval. Twee doodvonnissen te Berlijn voltrokken. De beide daders van een overval op een auto nabij Heidelberg Reif, oud 19 jaar en Horn ,oud 18 jaar, zijn ter dood veroordeeld en gisteren te Berlijn terechtgesteld. Zij had den den chauffeur van de auto met een ijzeren hamer ernstig gewond. DANTUMA verkoopt zijn VULPENNEN met veel coulantie, En steeds is daarbij dan zijn service en garantie O.'ihdarikiAa ZIJLSTRAAT 90, HAARLEM, TELEF. 11161 (Adv. Ingez. Med.) AMMEN fW DARTEN ZALMSTAARTEN ROLLADES Uitsluitend met roomboter bereid! Luxe Bakkerijen iei. ïuö/o ia/li lions nu? lAav. ingez B/led.) HEDEN: 16 PAGINA'S HAARLEM EN OMGEVING. pag. Behandeling der Haarlemsche begrooting voor 1939 in de afdeelingen van den Raad. 2 Het zilveren jubileum van den heer N. Vos, te Heemstede. 2 BINNENLAND. Tweehonderd veertig Joodsche vluchtelin- getjes passeerden Donderdag ons land. J Minister Slotemaker de Bruine lijdt in de Tweede Kamer enkele kleine neder lagen. 3 De pleiters in de Ossche kwestie zijn Don derdagmiddag en Donderdagavond aan het woord geweest. 3 BUITENLAND. De Fransche regeering neemt strenge maatregelen tegen de stakingsleiders. 5 Verwacht wordt, dat het Belgische kabinet vandaag zal aftreden. 5 De Fransche pers en de betoogingen te Rome. 5 SPORT. Sport in 't Kort. 3 Damrubriek 8 Bij het Zwemfeest van „De Waterratten" verbeterde Hoving het Nederlandsche record 100 meter vrije slag. g ARTIKELEN enz. R. P.: Corsica, Tunis en Savoye. 1 J. B. Schuil over: Susan en een betere wereld g J. B. Schuil over de Galavoorstelling in verband met het 300 jarig bestaan van den Stadsschouwburg te Amsterdam. 6 K. de Jong: Kerkconcert te Heemstede. 6 Indische Luchtpostbrief. 9 Voor de Jeugd 14 Landbouw en Voedselvoorziening in het Derde Rijk. jg De Burgerlijke Stand van Haarlem is op- genomen op 13

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1938 | | pagina 1