Haarlem's Dagblad
Vliegongeluk bij Bandoeng
eischt vier dooden.
St. Nicolaas
De Heilige Man.
Vliegramp m Mexico.
Een prachtig omslag
in zilver en blauw.
De Wilde Zwanen
Q.'ifi&artSEïnite
Brillen.
„ALBA"
Oude Kerk te Delft
in verval.
Een Sint Nicolaas-geschenk?
DE NIEUWE 50 VAN HAARLEM
Twee militaire toestellen in botsing.
Het belangrijkste
56e Jaargang No. 17011
Uitgave Lonrens Coster, Maatschappij voor
Courant-Uitgaven en Algetn. Drukkerij N.V.
Bureaux: Groote Houtstraat 93, hij kantoor
Soendaplein 37. Postgirodienst 38810.
Drukkerij: Zuider Buiten Spaarne 12.
Telefoon: Directie 13082, Hoofdred. 15054
Redactie 10600, Drukkerij 10132, 12713
Adinin. 10724, 14825. Soenduplein 12230.
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Directie: P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM
Zaterdag 3 December 1938
Abonnementen per week f0-25. p maand
f 1.10. pe: 3 maanden f 3.25 franco per
post I 3.55 losse nummers 6 cent per ex.
Advertentiën 1-5 regels f 1.75, elke regel
meer f 0.35. Reclames f 0.60 per regeL
Kegelahonnementstarieven op aanvraag.
Vraag en aanbod 1-4 regels f 0.60. elke
regel meer f 0.15. Groentjes eie rubriek.
Het is een ware verkwikking over. St. Nico-
laas, den Heiligen Man, te schrijven. Hij ver
toeft weer in zoovele gedaanten in ons mid
den en overmorgen zal hij zijn mildheid over
ons uitstorten als tevoren. Het is beter dan
ooit, in deze wereld van thans, te weten dat
hij nog bestaat. Want hij bestaat, al heeft
meneer Elias, die medewerker aan ons blad en
bovendien nog meester in de rechten Is, zoodat
ieder begrijpt dat hij veel weet, het dezer da
gen nog ontkend. Sinterklaas bestaat in den
geestin den geest van alle Nederlan
dersen dat is zeker nog veel beter dqn
dat hij hier in den lijve zou zijn. Want als dat
zoo was zouden wij 'op zijn lijfelijke aanwezig
heid moeten wachten eer we zijn feest konden
vieren. En natuurlijk zou hij in dezen tijd niet
kunnen komen. Het leven zou hem op allerlei
manieren zuur gemaakt worden. In Spanje zou
men beginnen met bij vergissing bommen op
zijn stoomboot te gooien en het vaartuig daar
na in beslag nemen en bewapenen. Men zou
moeilijkheden maken met zijn pas en zeggen
dat hij niet cadeautjes mocht gaan geven aan
de kinderen van een ander land. Hij zou wel
aan Spaansche kindertjes wat mogen geven,
maar dan nog alleen aan die van de eene of
andere partij. En misschien zou men wel zijn
geestelijk gewaad en zijn heiligheid eerbiedi
gen, dat hoop ik tenminste, maar men zou
zeggen dat hij een humanist en een idealist
was en dat zijn woorden die in de huidige be
schaving een ongunstigen klank hebben ge
kregen. Misschien zou men zelfs zeggen dat hij
een pacifist was. Dat woord be teekent: iemand
die den vrede wil. Meer niets. En omdat ieder
een den vrede wil, of dat althans zegt, is het
zoo'n erg woord. Meneer Mussolini zou zeker
niet van Sinterklaas houden, omdat hij Cor
sica en Tunis en Savoye niet in zijn laars zou
willen leggen. En meneer Goebbels zou onaar
dige dingen over hem laten schrijven in de
Angriff en de Völkische Beobachter en al die
andere kranten van hem, die voortdurend boos
zijn, zoodat ik niet geloof dat de meneeren
die erin schrijven veel plezier in hun leven
hebben. Want het moet toch wel heel naar
zijn, voortdurend boos te wezen. Ook voor me
neer GoebBels.
Gelukkig bestaan Sinterklaas en Zwarte
Piet en het paard en de stoomboot alleen in
onzen geest en daarom kunnen geen grenzen
den goeden man stuiten en kan niemand
hem kwaad doen. We hebben nu veel meer aan
hem en behoeven ons niet bezorgd te maken
dat hij ooit dood zal gaan, of wegblijven op
5 December. Hij zal tenminste niet wegblijven
uit ons land. Maar wij handelen niet heele-
maal in zijn geest want er zijn nog arme kin
deren bij wie wij hem niet laten komen, kin
deren van Stille Armen bijvoorbeeld, en dat
moeten wij goed maken met Kerstmis. Dus be
gint vandaag de inschrijving voor de Stille
Ai-men weer in dit blad en ik hoop dat u er
allen wat aan geven zult. Ik hoop dat u van
daag ook allen, zonder éen uitzondering, wat
zult geven bij de collecte voor de Duitsche
vluchtelingen, want die zijn er verschrikkelijk
aan toe en ik weet wel zeker dat de St. Nico-
laas, die in ons aller geest leeft, óók wil dat
wij dat doen en er ons toe aanspoort. Doen we
het niet dan krijgen we de roe. Die is ook
geestelijk, die geven we ons zelf, maar dat is
minstens even naar.
Ik moet vandaag nog veel meer schrijven.
U natuurlijk ook, want we moeten immers rij
men maken voor den grooten avond! Het is
een beetje moeilijk ertoe te besluiten, want ik
ben geen P. Gasus en gewend mij in proza te
uiten. Maar als ik eenmaal begin is het een
prettig werk en een echt kinderlijk plezier.
Gelukkig dat we dat zelfs in dezen tijd nog
hebben kunnen; dat danken we ook alweer
aan Sinterklaas, die bestaat in onzen geest en
een Heilig Man is. Al de oorlogsgevaren en de
andere leelijke dingen in de wereld doet hij
ons vergeten om als kinderen plezier te kun
nen hebben met de kinderen. Dat is zeker een
gave Gods en dat verklaart alleen al dat men
hem den Goeden Heilige noemt.
Nu wensch ik u allen een prettige voorpret
en een even prettigen St. Nicolaasavond. En
laten we allen wat doen voor dagenen, die
daarin teleurgesteld zouden worden als wij
niet hielpen. Met Kerstmis kan het nog ge
beuren. Wij zijn allemaal Sint's vertegenwoor
digers, omdat hij er zelf niet kan zijn maar
in onzen geest is. Dat herhaal ik nog maar
eens, met een beetje andere woorden, want
de gedachte is zoo prettig en dus is het ook
heel plezierig, er uiting aan te geven. Laat
Sinterklaas tevreden over ons zijn, zoodat wij
onszelf in zijn naam de koek kunnen geven
en niet aan die nare gart hoeven te denken.
R. P.
Acht dooden.
MEXICO 2 December. Een vlieg
tuig van de lijn MexicoMerida. een
Lockheed, is verongelukt. Het toestel
is in brand geraakt. Acht personen zijn
bü het ongeluk om het leven gekomen.
Het toestel is tegen een heuvel te plet
ter gevlogen.
Liberaal president van Ecuador.
De nationale vergadering heeft Aurelio Mos-
quem Navaez, leider der liberale parti.i. voor
vier jaar tot president van Ecuador gekozen.
Deze verkiezing wordt als een overwinning voor
de linksche partijen beschouwd.
middag.
De gedoode officieren bekleedden den volgen
den rang: wijlen A. Benthem was eerste luite
nant der artillerie, luitenant jhr. A. van Ben
them van den Bergh was reserve eerste luitenant
adspirant-kort-verband-vlieger, en K. Schmid
eerste luitenant der artillerie, waarnemer.
De gedoode sergeant Hoevenberg was sergeant
monteur.
Het ongeluk geschiedde te 8.15 uur. Twee
Koolhovens, de K-14 en K-16, waren toen opge
stegen voor een overland-vlucht. Een der toe
stellen werd bestuurd door wijlen luitenant Ben
them, met als passagier luitenant Schmid. Be
stuurder van het tweede toestel was wijlen luite
nant van Benthem van den Bergh met als pas
sagier wijlen sergeant Hoevenberg.
De toestellen maakten een linksche bocht en
terwijl, op 50 a 75 meter hoogte, het eene toe
stel door het andere werd ingehaald, werd het
door dit toestel aangevlogen, waarop beide ma
chines neerstortten. Een der vliegers beproefde
nog zich door middel van een sprong met de pa
rachute te redden, doch deze poging imslukte
in verband met de geringe hoogte. Een der toe
stellen is verbrand.
De bestuurders waren beiden in het bezit van
het groot militair brevet.
En binnenin het boeiende,
fraai geteekende sprookje
door H. C. ANDERSEN.
Een vreugd voor de kinderen, maar
nauwelijks minder voor de ouders.
Thans verkrijgbaar aan onze
kantoren Groote Houtstraat 93 en
Soendaplein 37.
Haast u, want de
voorraad slinkt
snel. Haal spoedig
Uw exemplaren
Kunsthandel Leffelaar
u WAGENWEG 102
Haarlem- telefoon 14011
TEN TO ONSTELLING van
LEERDAM-UNICA
KUNSTNIJVERHEIDSG LASWERK
Da gel. van 10-5. 's Zondags van 2-4 uur.
tAdv. Ingez. Med.t
Goed gereedschap is het halve werk,
'n VULPEN DANTUMA het juiste merk
ZIJLSTRAAT 90, HAARLEM, TELEF. 11161
(Adv. Ingez. Med.)
Verzet in Palestina nog niet
gebroken.
JERUZALEM 3 December (Havas-
A. N. P.). Britsche troepen hebben,
gesteund door vliegtuigen, te Telamal
nabij Djenin een groep opstandelingen
uiteengedreven. Dertig opstandelingen
werden gedood en verscheidene gevan
gen genomen.
Te Toeloeza in Samaria hebben de militairen
een andere groep verrast en haar groote verlie
zen toegebracht. Voorts wordt een gevecht ge
meld in de bergen van Hebron.
Gisteren is de Moekhtar van Imatin in Sa
maria vermoord.
Midden-Amerika wil Joden
opnemen.
NEW YORK 3 December (Reuter-A.
N. P.) Een niet nader genoemde Mid
den-Amerikaansche staat heeft volgens
't Joodsche Telegraafagentschap aange
boden, 10.000 vierk. Mijl land open te
stellen voor 25.000 Joodsche gezinnen.
Hiervan moeten echter 40 procent
'landbouwers zijn, 40 procent hand
werkslieden en 20 procent met een vrij
beroep.
Naar verklaard wordt zullen de
onderhandelingen waarschijnlijk tegen
het einde der maand beëindigd zijn.
(Dr. W. van Bemmelen is uit een
vergelijking van 1890 met heden
tot de conclusie gekomen, dat het
brillendragen door studenten van
toen en nu zich verhoudt als 10
tot 24).
Wanneer men het eens vergelijkt,
Met nog geen halve eeuw gelêe,
Wie er door brillen keek en kijkt.
Valt dat voor heden lang niet mee.
't Is vierentwintig tegen tien,
Van nu en destijds met een bril,
Dit is wel zonder bril te zien,
Als een aanmerkelijk verschil.
Zou 't zijn omdat in dezen tijd,
Veel meer van d' oogen wordt gevraagd,
En snel 't gezichtsvermogen slijt,
Dat nu de jeugd meer brillen draagt?
Of kan het wezen bijgeval,
Dat brillen dragen is vermeêrd,
Daar door studenten almetal,
Veel ernstiger wordt gestudeerd?
Zag men wellicht vóór vijftig jaar,
't Belang van brillen nog zoo niet,
Terwijl men nu veel liever maar,
Het oog wat extra vroeg ontziet?
Ik weet het waarlijk niet. maar wil
Wel hopen, dat de jonge man
Van nu, gauw door een rosen bril,
Vol moed naar 't leven kijken kan.
P. GASUS.
PHILIPS - SPLENDOR - OSRAM
GLOEILAMPEN
in alle kaarssterkten.
PHILIPS - TUNGSRAM RADIOLAMPEN.
158 GROOTE HOUTSTRAAT 158
TELEFOON 1-5-4-2-6.
(Adv. ingez. Med.)
Het woord is aan
Joaquin Setani:
Wie leest met het doel te
laken verknoeit zijn tijd.
Gebouw gesloten.
Gevaar voor instorting
van het dak.
In verband met een rapport van
architect H. van der Kloot Meyburg
hebben kerkvoogden der Nederduit-
sche Hervormde gemeente te Delft be
sloten de Oude Kerk, in verband met
dreigend gevaar van instorting van
het dak, te sluiten.
Een Continental Portable!
Vanaff 85,
P. HARTOG HAARLEM
SCHOTERWEG 122 Telefoon 12681
(Adv. Ingez. Med.)
TE HUUR: ZONNIGE VILLAS en HEERENHUIZEN
in het ZUIDERHOUTPARK te HAARLEM
(tramhalte Willem de Zwijgerlaan). Aan de Louise de Colignylaan, Prins Mauritslaan,
Anna van Burenlaan en Frederik Hendriklaan. Met voor- en achtertuin en garage.
CENTRALE VERWARMING en warm water installatie. Met eigen weg voor dienstper
soneel en leveranciers. Bevatten 6 tot 9 kamers, keuken, kelder, INGERICHTE BAD
KAMER, 2 W.C.'s en zolder.
Alle comfort: MARMEREN VESTIBULE, PARKETVLOEREN. EIKEN BETIMMERING
IN HALL EN TRAPPENHUIS, INGEBOUWDE FRIGIDAIRE EN BRANDKLUIS.
Inlichtingen en huurprijzen, dagelijks, ook Zondags, bij: den opzichter op het werk en
W. ZWAGER, Paulus Buyslaan 3, Heemstede, Telefoon 29072; werkdagen: Directiekeet
Prins Mauritslaan hoek Anna van Bur enlaan, Telefoon 19303 Amsterdam
J. J. ZWAGER ZN., Jacob v. Lennepkade 172, Telefoon 82963; N. L .BORST, Euterpe-
straat 20, Telefoon 29772.
ZONDAG 4 DECEMBER 's morgens te 11 uurOPENING van de MODEL
WONING, welke geheel compl. is ingericht door „REENS" A'dam Den Haag.
(Adv ingez Mea.i
BANDOENG, 3 December (Aneta/A. N. P.).
Vanmorgen zijn boven het vliegveld Andir bij Bandoeng twee
militaire toestellen, Koolhovens, met elkaar in botsing gekomen en
neergestort. De vier inzittenden werden gedood. De slachtoffers
zijn luitenant A. Benthem, luitenant jhr. A. Benthem van den Bergh,
luitenant K. Schmid en sergeant Hoevenberg.
Aneta meldt nader, dat de piloot van de „Nandoe", welk toestel
vanmorgen van Bandoeng naar Nederland vertrok, verklaarde, dat
hij vóór zijn vertrek beide toestellen op het vliegveld zag liggen.
Een der inzittenden heeft nog getracht zich door een sprong met
een parachute in veiligheid te brengen, doch wegens de geringe
hoogte waarop de botsing geschiedde, mislukte deze sprong.
De begrafenis der omgekomen vliegers is vastgesteld op van-
De Kerstinzameling voor de
Stille Armen.
Een goede daad op St. Nicolaasdag
Elders in dit nummer plaatsen wij de op
roeping van het comité dat ook dit jaar een
Kerstinzameling voor de Stille Armen in
Haarlem en Omstreken zal houden.
Eiken keer werd gehoopt, dat de maatschap
pelijke toestanden zich zoo ten goede zullen
wijzigen, dat zoo'n inzameling het volgend jaar
niet meer noodig is. Maar. helaas!, er is nog
weinig verbetering te constateeren en de
menschen die zich aan Armenzorg wijden ver
zekeren met stelligheid, dat
de nood der Stille Armen niet ver
minderd maar wel stijgt, zoodat het
nu meer dan ooit noodig is dat de
reddende hand geboden wordt.
Er kan zoo verzekerde ons een der
Comité-leden niet genoeg op de Kertsinza-
meling komen, want het zal altijd nog te
weinig blijken om in den nood te kunnen
voorzien. Daarom is het zoo noodig, dat ook
nu weer elk die iets kan geven dat ook doet
Elk naar krachten!
Het is waar. er wordt in dezen tijd zeer veel
voor philantropisch werk gevraagd. Steeds
voor goede, prijzenswaardige oogmerken Maar
door het vele goede, dat in het afgeloopen
tijdvak gedaan is, mag de Kerstinzameling
voor de Stille Armen toch geen schade lijden
Men kan er van verzekerd zijn. dat nu reeds
in vele gezinnen van Stille Armen met ver
langen wordt uitgezien naar de enveloppe met
Kerstgave van het Comité. Een vorig jaar
heeft die voor, enkele dagen een verkwikkin?
gebracht in hun troosteloos bestaan. Even
viel een vriendelijke zonnestraal over hun
sombere, donkere levensomstandigheden Er
kon een bescheiden maal op tafel komen, de
kachel kon worden aangemaakt. Zelfs die
dingen die voor duizenden gelukkig iets van
zelfsprekends zijn, brengen feest in het huis
van vele Stille Armen, waar immers dagen
verloopen. dat er geen warm eten op tafp!
komt., en waar het een uitzondering is als er
brandstof isEn dan die troostende ge
dachte, dat zij nu met hun kinderen die wel
daden genieten omdat er medemenschen wa
ren die met hun lot begaan waren!
In honderden gezinnen van Stille Armen
wordt zoo hoopvol uitgezien naar de Kerst-
gave 1938.
Die hoop mag niet beschaamd worden.
Met elkaar moeten wij maken, dat het Co
mité allen die voor een Kerstgave in aanmer
king komen iemand moet heel wat leed
jeleden hebben voor hij in de termen valt!
die ook kunnen krijgen! Daarom moet een
offer gebracht worden. Men moet zich niet
afvragen met hoe weinig kan ik mij er af
maken, maar hoe veel mag ik geven.
Dan zullen er, als elk jaar, ook nu weer
honderden giften aan ons kantoor worden af
gedragen, of op ons Giro-nummer worden
overgeschreven. Groote en kleine bedragen
De een kan nu eenmaal meer doen dan de
ander. Maar in elke gift zal iets moeten door
stralen van het offer en de dankbaarheid,
dat men zelf nog in staat is iets of veel
te geven om het schrijnende leed van anderen
te verlichten.
Op St. Nicolaasdag ls het al een goede ge
legenheid om aan den onbekenden Stille
Armen wel te doen. Men handelt dan immers
geheel in den geest van dien Weldoener die
gelukkig is als hij anderen gelukkig kan
maken
Giften voor de Kerstinzameling der
Stille Armen kunnen afgegeven wor
den aan onze bureaux Groote Hout
straat 93 en Soendaplein 37.
Ons nummer voor de Postgiro is
38810. Alle giften worden in ons blad
verantwoord.
Ten behoeve van het Comité voor de ..Stille
Armen", werd bij de Twentsche Bank gestort:
N. N. 200; mevr. wed. dr. Th. D—C. 2.50.
Door het Comité ontvangen: onder letter
A. H. 10.
vait ditmaal op
een Maandag
Zorg tijdig voor
de zon in uw huis
opdien dag,door
het koopen van
geschenken
HEDEN: 16 PAGINA'S
HAARLEM EN OMGEVING.
pag.
De Kerstinzameling voor de Stille Armen
in Haarlem en omstreken. 1 en 3
BINNENLAND.
De Oude Kerk te Delft is in verval. 1
Nabij Bandoeng zijn vier militaire vliegers
door een botsing in de lucht verongelukt. 1
Schiphol wordt inderdaad centrale lucht
haven.
Dr. Colijn heeft in de Tweede Kamer nog
maals verklaard, dat de regeering voor
de vluchtelingen wegens geloof en ras doet
wat zij kan. 3
De Onderw ijsbegrooting is door de Tweede
Kamer goedgekeurd. 3
BUITENLAND.
Bfj een vliegramp in Mexico zün acht men
schen om het leven gekomen. 1
De Fransche regeering heeft te Rome ge
protesteerd tegen de betoogingen te Rome 5
Minister Gérard is uit het Belgische kabinet
getreden. 5
Het Nederlandschc studentenhuis te Parüs
is gisteren ingewijd. 5
SPORT.
De uitslag van onze sportprijsvraag. 11
ARTIKELEN enz.
R. P.: Dc Heilige Man
P. v. d. Hem: St. Nicolaas 1938.
Van onzen Bocdapester correspondent: ïn de
stad van Bata.
A. D. L.: Amsterdamsche aspecten.
Van onzen Zwitserschen correspondent:
Volksstemming over Zwitserland's finan
ciën.
J. H. de Bois: Litteraire Kantteekeningen.
J. B. Schuil over „De onbekende vrouw".
J. B. Schuil over het SL Nicolaasfeest van
den Bond van Ned. Onderwijzers.
Bioscopen.
Financieel Economisch Weekoverzicht: Onze
monetaire politiek.
H.: Wat doet gij in Uw vrijen tü'd?
A. D. dc Groot: Psychologie van het schaak-
denken I.
De Burgerlijke Stand van Haarlem is opge
nomen op 2 en 13
15
Prijs
slechts
30
CENT
