VERSCHIL VAN ONDERWIJS
IN AMERIKA
EN NEDERLAND
'n Winter zonder verkoudheden
Nieuws in het kort.
Nederlandsche vrijwilligers
uit Spanje teruggekeerd.
DINSDAG 6 DECEMBER 1938
HSSRL'E M'S dagbead
3
In het Verre Westen
is 't middel gebleven,
hier werd het doel
Er is wellicht geen enkel onderwerp waarover
zooveel goede en slechte artikelen geschreven
worden als over ons lager en middelbaar on
derwijs.
Te verwonderen is dit niet. In bijna elk gezin
bevinden zich een of meer schoolgaande kinde
ren en elk jaar, zoo tegen de zomervacantie,
worden de leden van het gezin in meer of min
der mate tot zenuwpatiënten gereduceerd. De
kinderen moeten óf toelatingsexamen tot de
middelbare school doen, óf het spant erom of ze
wel zullen overgaan, óf zij moeten eindexamen
doen. Een mislukking beteekent soms een finan-
cieele klap voor het gezin en vaak heeft een mis
lukking een zeer ingrijpenden invloed op den
levensloop der kinderen. Bepaalde vormen van
onderwijs zijn daardoor immers ontoegankelijk
geworden en geheele reeksen van beroepen kun
nen niet gevolgd worden.
Wij zijn aan deze toestanden gewend en heb
ben geleerd ons daarbij, al of niet berustend, neer
te leggen. Hoogstens ontstaan enkele speciale
methoden van onderwijs, waardoor de druk die
op de jeugd wordt uitgeoefend soms wat verlicht
wordt. De ziekelijke symptomen welke het ge
volg zijn van ons onderwijs-systeem worden be
streden, de ziekte zelf woekert voort.
De veranderde maatschappelijke omstandig
heden hadden tot gevolg, dat een stijgende be
hoefte ontstond aan meer dan alleen lager on
derwijs. De invloed daarvan op de lagere schcol
was slecht. Vooral in de 5de en 6de klasse wordt
deze steeds sterker gedrongen in de richting
van een drilinstituut, dat klaar maakt voor het
toelatingsexamen tot de middelbare school.
Deze taak vervult de lagere school zoo goed,
dat veel leerlingen tot het volgen van het mid
delbaar onderwijs werden en worden toegela
ten, die voor den huidigen vorm van dit mid
delbaar onderwijs feitelijk niet geschikt zijn.
Zonder rekening te houden met de individueele
capaciteiten der leerlingen houdt ljet middelbaar
onderwijs vast aan een bepaald doel, het op
voeren van de leerlingen tot één bepaald peil
zoodat zij met succes het eindexamen kunnen
afleggen en de bevoegdheid krijgen academisch
onderwijs te volgen. Daartoe moeten de leer
lingen geperst en gewrongen worden en de na-
deelige gevolgen blijven niet uit.
Zooals gezegd wij zijn zoo'n beetje aan deze
toestanden gewoon geraakt en weten niet be
ter of het moet zoo, alle nadeelige gevolgen ten
spijt. Het is daarom goed eens te zien hoe de op
vattingen in andere landen zijn. Dit kan en mag
natuurlijk nooit beteekenen, dat de methoden
uit andere landen nu zonder meer nagebootst
moeten worden. In elk land is het onderwijs het
product van een historische ontwikkeling en
wijzigingen moeten omzichtig worden aange
bracht. Echter wie zich aan een ander spiegelt,
spiegelt zich zacht. Daarom wordt in dit en twee
volgende artikelen ons onderwijs vergeleken met
het Amerikaansche, dat van geheel andere prin
cipes uit gaat als het onze, dat in het algemeen
weinig aanleiding geeft tot moeilijkheden en
dat toch zeer goede resultaten bereikt.
In Amerika is het onderwijs een mid
del gebleven, bij ons is het onderwijs
op zichzelf een doel geworden.
Ik wil trachten dit wat duidelijker toe te
lichten.
De bedoeling van het Amerikaansche lager
onderwijs is het aankweeken van eerbied en
respect voor de democratische instellingen der
Amerikaansche republiek en de opvoeding tot
democratisch voelende individuen. Het Ameri
kaansche onderwijs is zeer beslist niet neutraal
in dien zin, dat het niet spreekt over maatschap
pelijke problemen. Integendeel propageert het
met groote stelligheid de democratische gedachte
Het is een instrument in dienst van de democra
tische gemeenschap, gericht op de instandhou-
din dier gemeenschap.
Het zijn voornamelijk historische redenen,
welke tot deze ontwikkeling voerden. Het is nog
niet zoo lang geleden, dat de immigranten uit
diverse Europeesche landen het Amerikaansche
continent overstroomden. Een groot percentage
dezer emigranten, vooral die, welke afkomstig
waren uit Zuid- en Oost-Europa, was zeer on
ontwikkeld en vormde daardoor een gevaar. Min
of meer bewust werd begrepen, dat de immigran
ten zoo spoedig mogelijk geassimileerd moesten
worden en opgevoed tot democratisch voelende
Amerikanen.
Op de ouderen had men weinig vat, maar de
kinderen bezochten de scholen en kwamen om
zoo te zeggen in de smeltkroes. De meeste ouders
brachten uit de oude wereld weinig of geen cul
tuur mee. De ontwikkeling welke de kinderen
kregen was die welke de lagere school bijbracht.
De vormende waarde daarvan werd zoodoende
zeer groot en de democratische principes werden
gretig aanvaard, ook al was de praktijk wel eens
niet in overeenstemming daarmee. Het spreekt
vanzelf, dat zich onder deze omstandigheden een
zeer speciaal soort onderwijs ontwikkelen moest
met een zeer sterk aanpassingsvermogen en ge
schikt voor kinderen met ver uiteenloopenden
aanleg en karakter.
Allen op te voeren tot een zelfde gelijk peil
was niet mogelijk en werd ook niet als nood
zakelijk beschouwd. Hoofdzaak was, dat de leer
lingen gedurende een bepaald aantal jaren de
gelegenheid kregen onderwijs te volgen. Of de
leerlingen van het genoten onderwijs veel of
weinig opsteken, is iets wat van secundair ge
wicht is. Dat is een zaak die in de eerste plaats
de leerlingen aangaat. De school heeft zijn
plicht gedaan door de leerlingen de gelegenheid
te geven het onderwijs te volgen.
Dat bij het leeren veel dwang uitgeoefend zou
worden, zou in strijd zijn met de democratische
beginselen. Evenmin zal een leerling gedwon
gen worden een klasse te doubleeren, te blijven
zitten dus. Ook dit zou ondemocratisch zijn. De
begaafde leerlingen, die van nature al een voor
sprong hebben zouden daardoor nog meer be
voordeeld worden. Bovendien de jaren van de
lagere school vormen een aangesloten cursus.
Een geheel is pas verkregen na het doorloopen
van alle klassen. Blijft een der minder begaafde i
leerlingen zitten, dan kan dit als consequentie
meebrengen, dat dc leerling de school verlaat
voor dat de geheele cyclus voltooid is. Hem of
haar is zoodoende te kort gedaan en zooals de
menschen van het onderwijs in Amerika zeggen
„Democracy won 't stand for that".
Alle leerlingen hebben recht op zes jaren on
derwijs en daarmee afgeloopen. Dwang wordt
dus op de leerlingen niet uitgeoefend. Door
overreding en door het zoo smakelijk mogelijk
maken van het onderwijs moeten de leerlingen
ertoe gebracht worden zooveel mogelijk op te
nemen.
Wat het programma betreft verschilt dat van
de Amerikaansche lagere school niet veel van
't onze, natuurlijk wel in de uitvoering daarvan.
Naast de normale verplichte lesuren zijn een
groot aantal uren vrij gehouden voor vrij on
derwijs en zelfs valt het accent daarop. Daarin
wordt den leerlingen het begrip van So menwer
king op democratischen grondslag bijgebracht.
Een voorbeeld zal hier het duidelijkst spreken.
In een klas die ik bezocht was kort te voren bij
de Aardrijkskunde Japan behandeld. Tijdens
mijn bezoek was de klas gezamenlijk bezig een
Japanschen tempel te maken. Sommigen waren
aan het zagen, anderen aan het beschilderen van
reeds afgewerkte onderdeelen en weer anderen
zaten priestergewaden te knippen en te bordu
ren. Het was opvallend dat verschillende meis
jes aan het zagen waren en daarentegen ver
schillende jongens aan het borduren. Tijdens
mijn bezoek was de bouw al aardig gevorderd
en het leek werkelijk wat.
Nu wordt zoo, op ongezochte oogenblikken,
onder de les door, aan de leerlingen uitgelegd,
dat één leerling alleen nooit zoo'n mooi resultaat
had kunnen bereiken, omdat nooit één leerling
alle gaven tegelijkertijd bezit en dat de speciale
talenten van den leerling juist in het geheel het
meest tot hun recht komen. Natuurlijk wordt dit
in woorden gezegd begrijpelijk voor kinderen.
Dergelijke werkstukken zooals hierboven ge
noemd worden in alle klassen gemaakt en de
zwaarte der opgave is aangepast aan den leef
tijd.
Zoo wordt zes jaren lang gehamerd op het on
derwerp democratische samenwerking, al wordt
het woord democratie slechts zelden gebruikt.
Zonder verder over de techniek van dit on
derwijs te spreken mogen wij wel vaststellen,
dat het Amerikaansche onderwijs beantwoordt
aan het gestelde doel. De assimileerende werking
die er van uit gaat is zeer groot en families, die
nog maar een of twee geslachten in Amerika
leven, zijn volkomen opgegaan in hun nieuwe
omgeving. Het Amerikaansche onderwijs is dus
een hulpmiddel, een wapen in den dienst van en
ten dienste ook van de gemeenschap.
Het onderwijs is een middel om de democra
tische gemeenschap te vei-sterken en te hand
haven. Ik meen dat hierin wel de voornaamste
tegenstelling ligt met ons onderwijs. Bij ons is
het onderwijs op zich zelf een doel geworden. Het
staat vaak buiten en zelfs ook wel tegenover de
maatschappij. Het stelt hooger eischen, zonder
rekening te houden met de capaciteiten der
leerlingen. Onvoldoende aanleg bestraft het door
bij den overgang kinderen te laten blijven zit
ten. Daarbij wordt de aanleg steeds beoordeeld
van zuiver intellectueel standpunt uit. De fout
ligt niet in hoofdzaak bij het onderwijs, maar is
eerder ontstaan uit de neiging van de ouders om
steeds in de eigen kinderen uitzonderlijk intel
lectueel begaafden te willen zien. Zij verwach
ten en eischen van hun kinderen intellectueele
prestaties, ook wanneer de aanleg dier kinderen
in andere richting gaat.
De neiging der ouders is weer te begrijpen,
want ieder weet, dat door de maatschappij op kin
deren, die op lagere of middelbare school tot de
slechte leerlingen behooren, een stempel van
minder waard zijn wordt gedrukt. Er zijn tal-
looze voorbeelden te noemen waardoor blijkt,
dat deze beoordeeling geheel onjuist kan zijn.
Over het Middelbaar onderwijs is ons volgend
artikel.
EGBERT A. KREIKEN.
Hooge onderscheiding voor de
Koningin.
H. M. de Koningin heeft Maandagmiddag
op haar paleis Noordeinde te 's-Gravenhage
ontvangen den buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister van Brazilië bij Hr. Ms.
hof den heer Pedro de Moraes-Barros, ter
overhandiging van het grootkruis in de orde
van de „Cruzeiro do Sul" en van het tot de
verleening daarvan betrekkelijk eigenhandig
schrijven van den president van de Vereenig-
de Staten van Brazilië.
NATURALISATIE VAN PROF. JORDAN.
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp in
gediend tot naturalisatie van Karl Ackermann
en 21 anderen.
Onder de voor naturalisatie voorgedragen per
sonen bevindt zich ook prof. dr. H. J. Jordan,
hoogleeraar aan de rijksuniversiteit te Utrecht.
ONDERNEMERSOVEREENKOMST IN HET
BAKKERSBEDRIJF.
De minister van Economische Zaken maakt
bekend, dat hij aan de vaste commissie van
den economischen raad, bedoeld in artikel 8
van de wet op het algemeen verbindend en
onverbindend verklaren van ondernemers-
overeenkomsten 1935, heeft verzocht hem te
willen adviseeren ten aanzien van een door de
Nederlandsche bakkerij stichting ter algemeen
verbindendverklaring voorgedragen onderne
mersovereenkomst voor het bakkersbedrijf te
Amsterdam. Deze nieuwe ondernemersover
eenkomst zou in de plaats moeten treden van
die, welke op 2 Februari 1938 voor den tijd
van een jaar algemeen verbindend werd ver
klaard.
Man verwondt zijn vrouw zeer
ernstig.
Haar met een hamer te lijf gegaan.
Maandag heeft de 52-jarige arbei
der B. L. te Groningen, een moord
aanslag gepleegd op zijn echtgenoote.
die ernstig gewond werd. Sedert ge-
ruimen tijd leefde het echtpaar in
onmin. Dientengevolge was de vrouw
bij haar zoon gaan inwonen.
Maandagmorgen verscheen L. ten
huize van zijn schoonzoon. Met een
hamer ging hij zijn vrouw, de 52-
jarige C. K„ te lijf en bracht haar
verscheidene verwondingen toe,
waarbij o.a. de kaak van de vrouw
werd stukgeslagen. Onmiddellijk
hierop vluchtte de man.
Op advies van den politiedokter werd de
vrouw naar het Academisch Ziekenhuis over
gebracht. Haar toestand is ernstig.
De man is door de politie opgespoord en ge
arresteerd, waarna hij ter beschikking is ge
steld van den officier van justitie.
Dit is misschien te veel gezegd, maar het staat vast, dat by een regelmatige verzorging
van den mond met de antiseptische Ivorol tandpasta, deze gezuiverd wordt van bacte
riën en daardoor het besmettingsgevaar van griep, keelpijn en verkoudheden zeer ver
mindert. Tube 60, 40, 25 cent. Doos 20 cent.
(Adv. Ingez. Med.)
Jewish Col" zoekl mogelijkheden
voor emigratie.
Allereerst in Palestina.
De heer D. Wolf en zijn medewerkers van de
International Jewish Colonisation Society heb
ben in een bijeenkomst te 's-Gravenhage doel
einden van deze organisatie besproken.
Men kwam overeen, dat het doel van de
stichting zal zijn mogelijkheden tot emigratie
voor vervolgde Joden en voor hen, die als
Joden worden beschouwd, te scheppen: dat die
mogelijkheden allereerst in Palestina zullen
worden gezocht dat voorts aan zoo groot mo
gelijke emigratie naar andere werelddeelen
aandacht zal worden besteed en dat voor dit
doel de middelen zullen worden verschaft om
den betrokkenen daartoe geschikte vakken te
leeren, en dat andere mogelijkheden tot massa
emigratie dan Palestina en zijn omringende
landen in studie zullen worden genomen en
aanbiedingen van grondgebied tot dit doel
zullen worden bezien.
Medewerking werd gezocht met christelijke
genootschappen in Nederland, welke zich aan
soortgelijke doeleinden voor de zoogenaamde
niet-Ariërs wijden.
Als vertegenwoordiger van de roomsch-
katholieke organisatie is prof. dr. J. Schmutzer
verzocht zitting te nemen in het bestuur en
met de bestaande protestantsche organisatie
werd reeds contact verkregen.
In dezelfde bijeenkomst werd een uitvoe
rend bestuur gekozen. Leden hiervan zijn de
heeren Daniël Wolf, stichter en voorzitter,
prof. dr. J. Schmutzer te Utrecht, prof. dr. B.
Schrieke, specialist voor koloniale aangelegen
heden, H. B. van Leeuwen, die van den aan
vang af met den heer Wolf samenwerkte, en
S. van Zwanenberg, penningmeester.
Het voorloopig comité is uit de volgende per
sonen samengesteld: D. Wolf, A. Asscher, S.
van den Bergh Jr., H. B. van Leeuwen, S. van
Zwanenberg, S. van Dantzig, prof. dr. B.
Schrieke, mr. G. A. Boon, prof. mr. dr. G. van
den Bergh, prof. dr. C. U. Ariens Kappers,
prof. dr. E. Moresco, A. van Dam. L. J. Wij
senbeek, allen hier te lande, sir R. Waley
Cohen, M. Hartogs, captain Victor Cazalet
C.M.P. en S. Gestetner allen te Londen,
senator Paul Bezalet te Parijs en Lewis J.
Ruskin, te Chicago.
Een adviseerend comité werd aangewezen,
bestaande uit prof. dr. E. Moresco en prof. dr.
B. Schrieke en technische experts, welk co
mité onmiddellijk de bestudeering zal aan
vangen van verschillende kolonisatieplannen
in andere deelen van de wereld dan Palestina,
welke in de laatste weken in handen van de
International Jewish Colonisation Society
(Jew-Col) zijn gesteld.
Besloten werd, een internationale financieele
commissie, bestaande uit bankiers en zaken
lieden te benoemen, om advies te geven be
treffende de financieele wereldmarkten.
Tenslotte werd Maandag te Londen een
bureau voor Groot-Brittannië ingesteld onder
leiding van den heer M. Hartogs, welk bureau
de practische uitwerking v-aai het plan zal
voorbereiden.
Niet later dan 1941 een
psyeliopathcnwet.
In vetfband met de bezwaren, aangevoerd
tegen het opnieuw verlengen van de tijdelijke
regeling met betrekking tot het ter beschik
king van de regeering stellen van personen,
bij wie tijdens het begaan van een strafbaar
feit gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke sto
ring der geestvermogens bestond, heeft de
minister van Justitie aan de Tweede Kamer
medegedeeld dat hij bereid is toe te zeggen,
dat voor zooveel van hem afhangt zij-
nertijds uiterlijk in den loop van het jaar 1941
het initiatief tot een definitieve regeling zal
worden genomen.
Te 'sGravenhage is overleden dr. J. C. A
Simon Thomas, oud-adviseur-scheikudige bij de
Kon. Ned. Marine.
Op 17 December a.s. zat het veertig jaar
geleden zijn, dat Willem Mengelberg voor het
eerste een uitvoering van „Toonkunst" leidde
Zondagavond om kwart voor zeven is op
den Oostzanerdijk onder de gemeente Landsmeer
een 45-jarige wielrijder, die onder invloed van
alcohol verkeerde, aangereden door een auto
bus. De man zwaaide met zijn fiets over den weg
en reed bovendien zonder licht. Hij liep een
schedelfractuur en verschillende ernstige ver
wondingen op. In het gemeenteziekenhuis te
Purmerend, waarheen hij werd vervoerd, is hij
spoedig na aankomst overleden.
- Zondagnamiddag te half vijf is op den
Leidschen straatweg te 's Gravenhage nabij het
viaduct de 60-jarige mej. D. v. d. B. uit de Wie-
ringschestraat door een auto aangereden. Zij is
met een hersenschudding en een schouderfrac
tuur naar het Roode-Kruisziekenhuis overge
bracht.
In de Utrechtschestraat op den hoek van
de Kerkstraat te Amsterdam is Zondagmiddag
een 24-jarige verpleegster op de fiets door een
auto aangereden. Zij kreeg een schedelbreuk en
een hersenschudding.
- Bij een vechtpartij op den Schiedamsche-
dijk te Rotterdam is een 47-jarige man uit Per
nis zoo ernstig mishandeld, dat hij met een sche
delbreuk in het ziekenhuis moest worden opge
nomen.
Te Apeldoorn is een gezin, bestaande uit i
man, vrouw en een tweejarig kind, door kolen
damp bedwelmd. De vrouw is overleden.
De weduwe Kok-Den Drumen, wier man
om het leven is gekomen bij de ramp van den
ingestorten muur in de Valkensteeg te Rotter
dam, eischt van de gemeente Rotterdam een
schadeloosstelling ten bedrage van f 51.000.
Op den Rijswijkscheweg bij de Laakbrug
te 's-Gravenhage. is de 53-jarige voetgangster
J. J. R., wonende aan den Schenkweg aldaar,
door een auto aangereden, doordat zij onvoor
zichtig overstak. Het slachtoffer is ernstig ge
wond.
De 18-jarige F. B. uit Harlingen is op den
Rijksweg tusschen Harlingen en den Afsluitdijk
door een personenauto aangereden. Hij is en
kele uren na het ongeluk overleden.
Acht mannen, die in Zwammerdam en om
geving een groot aantal diefstallen hebben ge
pleegd, zijn door de politie gearresteerd. Nog
meer arrestaties worden verwacht.
De Haagsche politie heeft een St. Nicolaas
aangehouden die, evenals zijn koetsier en zijn
vrouw, die hem vergezelde, onder invloed van
sterken drank verkeerden.
Acrobaat-inbreker liad maar
gering succes.
Inbraak leverde hem slechts een sigaret op.
Dezer dagen is de 25-jarige zeeman K. W.
de L., die in het ziekenhuis aan den Coolsin-
gel te Rotterdam vertoefde, in verband met
zijn verwondingen, welke hij had opgeloopen
na zijn mislukte inbraak in de Bijenkorf al
daar. overgebracht naar het hoofdbureau van
politie, waar is gebleken, dat hij nog meer
stoute stukjes op zijn rekening heeft staan.
De rechercheurs op het hoofdbureau had
den, toen zij hoorden van de acrobatische af
daling van het dak van de Bijenkorf naar de
straat, direct gedacht aan een inbraak, welke
in den nacht van 27 op 28 October jX was
gepleegd bij de Handelscompagnie aan de
Boompjes. Uit het onderzoek was gebleken,
dat de inbreker niet van de straatzijde was
binnengekomen en dat hij ook niet aan de
straatzijde de appartementen van de firma
verlaten had. hij moest via een der panden
1, 3 of 5 in de Groote Draaisteeg zich toegang
hebben verschaft tot de gebouwen van de
Handelscompagnie. Deze panden kon men pre
cies aangegeven, omdat de gaping tusschen't
pand waarin de inbraak was gepleegd, en de
andere huizen in de Griote Draaisteeg te groot
was om te overbruggen. Het onderzoek is toen
maals doodgeloopen. Thans meende men niet
ten onrechte een nieuwe draad in handen te
hebben, omdat in de eerste plaats de L. voor
stoute stukjes niet terugdeinsde en de L. in
de tweede plaats een eindje verderop in de
Groote Draaisteeg bleek te wonen. Bovendien
had men een zonderlingen voetafdruk gevon
den. Deze was noch van een schoen, noch
van een voet en men was er niet precies ach
ter. waar de afdruk nu eigenlijk vandaan
kwam. tot men op de L. een paar schoensokjes
vond, die over de schoenen gedragen dienen
te worden, Weldra kwam vast te staan, dat
de vroeger gevonden afdruk precies overeen
kwam met den afdruk, dien een schoensokje
moest achterlaten. Daarom nam men de L.
nog eens een verhoor af en hij gaf daarbij
grif toe, dat ook deze inbraak door hem was
gepleegd. Hij had ook toen een flinke klim
partij ten beste moeten geven. Over en door
niet minder dan zeven panden was hij door
het indrukken van ruiten enz., in het pand
van de Handelscompagnie beland, waar hij het
op de brandkast voorzien had. Deze was
evenwel zoo solide, dat hij er maar niet eens
aan was begonnen. Hij had echter wel alle
lessenaars opengebroken. Het resultaat van
dezen tocht was voor hem ook al zeer gering
geweest; hij was er alleen in geslaagd zich
een sigaret toe te eigenendie hij maar
had opgerookt.
De L. zal thans ter beschikking van den of
ficier van Justitie worden gesteld.
Fornuis als brandkast.
Een inwoner van Enschedé, B., kwam dezer
dagen bij de politie dm haar zijn nood te
klagen en haar medewerking in te roepen in
een zeer netelig schijnend geval.
B. had n.l. een fornuis verkocht, dat prompt
door den kooper was meegenomen. Toen dit
eenmaal geschied was, schoot het B. niet zon
der schrik te binnen, dat hij eenigen tijd ge
leden reeds het fornuis tot spaarpot had ge
promoveerd, of beter nog: tot brandkast, al
was dit dan ook een wel zeer tegenstrijdige
functie voor een kachel, waarin de boel juist
dient te branden!
Gezien evenwel het bedrag, dat er in gebor
gen was, mag men best van een brandkast
spreken: f 375 in een portefeuille en eenige
papieren.
Men toog naar des koopers woning, doch
deze bleek niet thuis. Het fornuis was er wel.
werd inwendig grondig geïnspecteerd, doch
ledig bevonden! Samen met B. is de politie
volgens „Het Volk" toen voor de woning van
den nieuwbakken fornuiseigenaar blijven pos
ten. Eindelijk het had B. een eeuwigheid
toegeschenen verscheen de man. En" wat
bleek? Hij was met de welgevulde portefeuille
en de verdere paperassen naar B.'s woning
geweest om alles terug te bezorgen, doch had
op zijn beurt B. niet thuis getroffen! Thans
werd B. echter prompt weer in het bezit van
zijn geld enz. gesteld en de politieman, die
het geval meemaakte, kon vergenoegd rapport-
uitbrengen over een eerlijk en rechtschapen
man!
Joodsche vluchtelingen naar
Lunteren.
In het conferentie-oord van den zendingsstu
die-raad te Lunteren zullen zeer binnenkort 200
Joodsche vluchtelingen uit Duitschland worden
gehuisvest, waartoe gisteren den geheelen dag
besprekingen zijn gehouden tusschen vertegen
woordigers van het betreffende comité voor
hulpverleening en den secretaris van den zen
dingsstudie-raad, ds. Boissevain uit Zeist.
Vermoedelijk zullen deze vluchtelingen in den
loop der volgende week aankomen.
Over enkele weken kan voorts een transport
van 60 kinderen uit Duitschland tegemoet ge
zien worden, die in de Luntersche jeugdherberg
,,De Poelakker" onderdak zullen vinden.
Kapitaalreorganisatie der H. T. M.
Een bedrag van 5Vs millioen wordt
afgeschreven.
B. en W. van 's Gravenhage hebben den ge
meenteraad een voorstel tot kapitaalreorganisatie
der N.V. gemengd bedrijf Haagsche Tramweg
Maatschappij doen toekomen, met terugwerkende
kracht tot 1 Januari 1938.
Volgens de ontwerp-overeenkomst vermindert
de gemeente per 1 Januari 1938 haar schuldvor
dering op de H. T. M. met f 4.776.750, terwijl de
N.V. Haagsche Buurtspoorwegen per 1 Januari
1938 haar schuldvordering op de H. T. M. met
f 723.250 vermindert, zulks ten einde de H. T. M.
in staat te stellen op de boekwaarde van haar
bezittingen af te schrijven f 4.685.000, aan het
vernieuwingsfonds toe te voegen f 129.000, aan
het fonds rollend materieel toe te voegen
f 545.000 en een reservefonds te vormen met
1' 141.000.
De rente van alle op 1 Januari 1938 resteeren-
de schuldvorderingen van de gemeente en de
Haagsche Buurtspoorwegen op de H.T.M. wordt
bij aanvaarding van deze ontwerp-overeen
komst verlaagd tot pet.
Groote drukte op verschillende
stations.
Met den trein, die te 14.42 uur uit
Frankrijk te Roosendaal arriveertzijn
Maandagmiddag 115 Nederlandsche
vrijioilligers, die aan de zijde van de
Spaansche regeering hebben gestreden,
voor het meerendeel tusschen 20 en
25 jaar, op Nederlandschen bodem
teruggekeerd. Om demonstraties te
voorkomen ivaren van overheidsivege
strenge maatregelen genomen. De be
langstellenden werden op verren af
stand gehouden.
Na de passencontróle, welke geruimen tijd
in beslag nam, werden de aangekomenen ge
visiteerd. Na afloop dezer formaliteiten werd
aan ieder van hen medegedeeld, weike maat
regelen de regeering te hunnen opzichte had
genomen, n.l.. dat zij niet van steun zullen
zijn uitgesloten, niet zullen worden belem
merd in het zoeken naar een werkkring hier
te lande, doch wel vervallen zijn verklaard
van hun staatsburgerschap en bijgevolg zich
van elke politieke activiteit moeten onthou
den.
In de eersteklasse-restauratie werd hun van
regeeringswege een warmen maaltijd aange
boden.
In de enkele oogenblikken, dat wij met de
teruggekeerden konden spreken, verklaarden
zij het te betreuren, Spanje te hebben moe
ten verlaten, hoewel zij natuurlijk verheugd
waren hun vrienden en kennissen weer te
kunnen ontmoeten. De mannen, die er slecht
gekleed uitzagen ten einde zich tegen het
gure Nederlandsche klimaat te beschermen,
hadden zij, bij gebrek aan jassen, wollen
doeken om den hals geslagen waren vol
lof over de bejegening in regeerings-Spanje
ondervonden. Zij verklaarden overtuigd te zijn
van de eindelijke overwinning der Spaansche
regeering. Volgens deze zegslieden, die ge
streden hadden bij Bilbao en aan de Ebro,
bevinden zich nog i 18 Nederlanders in Spanje.
Ook deze zullen spoedig terugkeeren.
Onder de mannen, die Maandagmiddag
waren aangekomen, waren er enkelen, die aan
het front waren gewond. Vier Nederlanders
waren met zware verwondingen in Spanje
achtergebleven. Zij worden in een der hospi
talen van Barcelona verpleegd.
In den vroegen avond vertrokken de jonge
lieden groepsgewijze naar hun onderscheiden
woonplaatsen.
Aankomst te Rotterdam.
Aan het station D.P. te Rotterdam stond
een groote menigte, voorzien van bloemen en
geschenken, om hun familie-leden af te halen
en eerst, toen de trein van 6.04, die pas om
tien voor half zeven het perron binnenreed,
weer vertrokken was, vernam men, dat de 13
Rotterdammers op het laatste oogenblik order
hadden gekregen aan de Beurs uit te stappen.
Op dit station waren o.m. enkele bestuurs
leden van de Cummunistische Partij Neder
land aanwezig. Toen de trein tot. stilstand
was gekomen, sprak de heer Reuderink namens
deze partij de terugkeerenden toe, waarna een
daverend hoera over het perron weerklonk.
De mannen zongen uit volle borst de „Inter
nationale".
Een van de Rotterdammers verhaalde van
zijn verblijf in Spanje. Ondanks de trieste
achtergrond, kwam meermalen een opgewekt
element naar voren: de Nederlandsche bri
gade was een legeronderdeel, waarop men kon
bouwen en waarin de geest voortreffelijk was.
De indruk, dien de mannen mee naar Ne
derland hebben genomen is, dat het republi-
keinsche Spanje van geen wijken weet, het
volksleger is uitmuntend georganiseerd. Als
bewijs van groote dankbaarheid kreeg ieder
vertrekkend lid van de „Internationale Bri
gade" een som van frs. 300 mee.
Haarlemsche leden van de Internationale
Brigade uit Spanje in hun stad weergekeerd.
Gistermiddag om 1 minuut voor 5 uur werden
de zeven Haarlemmers, die zich onder den
terugkeerenden troep bevonden, op het Haar
lemsche station verwacht. We konden dat in
ons blad van gisteren nog melden. Omstreeks
het gemelde tijdstip verzamelden zich vele
belangstellenden op het perron en vóór het
station, doch plotseling kwam de mare, dat
de trein met de ex-leden der Internationale
brigade in Roosendaal opgehouden was. Om
één minuut voor zeven zou de trein aanko
men. Velen begaven zich naar huls. doch
tegen 7 uur waren allen weer present. Een
aanzienlijke menigte vormde zich op het per
ron. Vele vrouwen hielden bossen bloemen in
de handen om deze aan de terugkeerenden aan
te bieden. Eerst werd nog een verkeerde trein
het mikpunt van de belangstelling want
het was intusschen reeds over zevenen doch
kort daarna klonk de mare „Daar komt hij".
En inderdaad, de trein, die zeven Haarlem
mers, die in Spanje streden, naar hun woon
plaats terugbracht, kwam langzaam het sta
tion binnen. De menigte verdrong zich voor
den uitgang van den wagon, waarin de bri-
adeleden zaten. De vrouwen met bloemen
voorop. Zeven mannen met alpinomutsen op de
hoofden stapten uit, luide begroet door fa
milie en verwanten. Hoera-geroep klonk van
alle kanten.
In den trein waren ook vele Amsterdamsche
vrijwilligers, die nagejuicht door de Haarlem
mers de reis per trein naar de hoofdstad
voortzetten.
Op het perron vormde zich een groote kring
van belangstellenden, en in het midden ston
den de weergekeerde strijders met hun fa
milie, hun verwanten en hun vrienden De
heer J. Gerritsen heette hen namens do Com
munistische Partij Holland welkom in onze
stad. Andere korte toespraken volgden.
Tot slot werd met óntbloote hoofden een
wijle stilte in acht genomen om de gevallen
kameraden in Spanje te herdenken. Daarop
werd het station verlaten. Ook buiten voor
den stationsuitgang had zich een menigte op
gesteld.
Ook te Amsterdam bestond er groote be
langstelling voor de terugkeerenden en op het
Centraal Station speelden zich dezelfde too-
neelen af als in de andere plaatsen, waar de
vrijwilligers waren teruggekeerd.
Overeenstemming tusschen spoor
en bus.
Naar de N. R. Ct. verneemt is er overeen
stemming bereikt tusschen de Nederlandsche
Spoorwegen en den Nederlandschen bond van
autobusdienstondernemers betreffende een vorm
van reductie voor houders van abonnements
kaarten der spoorwegen ten aanzien van de ta
rieven der voornaamtse aansluitende atuobus-
diensten.
