STORINGEN
Mr. Steenberghe's program voor 1939:
ZATERDAG 10 DECEMBER 1938
H A A R E E M'S D A G B E A D
3
TWEEDE KAMER
Regeling markt- en straathandel,
credietverleening, enz.
DEN HAAG Vrijdag.
Het gebeurt niet bepaald eiken dag, dat in de
Tweede Kamer let wel, in het daar gehouden
debat een voetbalwedstrijd èn een dans aan
de orde komen. Vandaag, bij de voortgezette be
raadslagingen over de begrooting van Economi
sche Zaken beleefden we dit zeldzame voorval.
Het, ditmaal, droeve nummer van den, door
den Rotterdamschen burgemeester, afgelasten
voetbalwedstrijd tegen het Duitsche elftal was
door Mr. Rost v. Tonningen (nat. soc.) in
de discussie over Economische Zaken betrokken,
toen hij den staf brak over dit verbod en er aan
toevoegde het zeer logisch te vinden als Duitsch-
land nu, bij wijze van weerwraak, zijn scheep
vaart niet (of in mindere mate) over Rotter
dam zou laten loopen. Jhr. Mr. de Geer (c.h.)
kwam tegen dit gedeelte van 't betoog van den
nat. soc. afgevaardigde met kracht op. Hij gaf
te verstaan, dat het niet aanging om, gelijk Mr
Rost had gedaan, te beweren dat burgemeester
Mr. Oud eigenlijk om andere motieven dan ver
mijding van het gevaar van dreigende orde
verstoring den wedstrijd verboden had, n.l.
onder druk van Joodsche emigranten. Heelemaal
ongeoorloofd noemde Mr. de Geer de nat. soc.
voorstelling van zaken alsof hierop een econo
mische wraakneming van Duitsche zijde volko
men logisch ware. Zoo iets te zeggen achtte de
c.h. fractieleider voor een Nederlandschen volks
vertegenwoordiger ten eenen male ongeoor
loofd; hij kon geen parlementaire termen vinden
ter qualificatie van een dergelijk optreden.
Langdurig applaus en bravo's volgden op deze
woorden.
Het antwoord van Mr. Rost v. Tonningen
kwam er op neer, dat hij, die betoogde maling
te hebben aan het verwijt, dat hij zich aan
landsverraderlijk optreden had schuldig ge
maakt, de partij van den heer de Geer, die z.i.
zooveel sympathie heeft voor zekere Joodsche
elementen, betichtte van opstooken tegen
Duitschland. Voorts beweerde hij, dat burge
meester Oud volkomen onnoodig Duitsche gas
ten voor het hoofd had gestooten en getart,
waarna we nog te hooren kregen, dat de politie
ke partijen lijdelijk toezien, dat Nederlandsche
minderjarigen in Oss misbruikt werden.
Een vroolijker onderwerp vormde de dans
Ir. v. Lidth de Jeude (lib.) had de Regee
ring verweten op het gebied van het protectio
nisme een eierendans te willen uitvoeren. Van
zijn kant meende Minister Steenberghe,
op grond van 't feit, dat de liberale afgevaar
digde allerlei staatsbemoeiing had afgewezen,
doch anderzijds zijn partij op andere punten al
lerlei staatsbemoeiing had bepleit, dat de libe
ralen een Lambeth Walk ten beste geven! Deze
opmerking kwam voor in het gedeelte van
's Ministers rede, waarin hij zich met het vraag
stuk van de handelspolitiek bezig hield en
waarin we o.m. vernamen, dat hij van plan is
aan de Kamercommissie voor de handelspoli
tieke aangelegenheden, een nota over de han
delspolitiek te doen toekomen. Verder merkte
de Minister o.a. nog op, dat de Regeering, wat
den uitvoer betreft, niet slechts naar het
Oosten, naar het Westen, maar naar alle
kanten moet kijken.
De Minister, die aan het woord kwam nadat
de heer Kersten (St. Ger.) tegen de afslach
ting van den veestapel en tegen dwangmaat
regelen te velde was getrokken en nadat Prof.
v. Gelderen (soc. dem.) zich over de geheim
zinnigheid t.a.v. de monetaire politiek had be
klaagd, weerlegde deze laatstgenoemde grief
met de opmerking, dat b.v. in verband met het
gevaar voor speculatie-manoeuvres een nadere
voorlichting in het openbaar over de monetaire
politiek niet goed te verantwoorden valt. In-
tusschen kon hij wel verklaren, dat nog steeds
de grondslag van het door de Regeering voor
gestane en gevolgde monetaire beleid is: waken
voor een juiste verhouding tusschen kosten en
prijzen. Minister Steenberghe noemde het niets
wonderbaarlijks als de gulden niet alle caprio
len van het pond en van den dollar volgt en hij
betoogde verder, dat het toch juist goed blijkt
te zijn, dat de gulden in zekeren zin een zelf
standige valuta is: dit kwam b.v. in de spannen
de Septemberdagen op gelukkige wijze tot
uiting.
Omtrent de ordeningskwestie ander in de
discussies aangevoerd punt van belang ver
zekerde Mr. Steenberghe, dat hij zeker te ge
legener tijd gebruik hoopt te maken van de
nieuwe grondwetsbepalingen over bedrijfs
organen enz. Het door sommigen principieel
becritiseerde gilde-wezen achtte de Minister op
zichzelf wel goed, maar de uitwerking die 't
eertijds had gevonden paste niet bij onze he-
dendaagsche samenleving. De minister waar
schuwde er echter tegen het kind met het bad
water weg te gooien en betoogde, dat ordening
van onderen op moet beginnen. Dat er ten aan
zien van de verbindend-verklaring van onder-
nemers-overeenkomsten te weinig zou gebeuren
ontkende hij. Na uiteengezet te hebben, dat het
lastenpeil ten onzent nog niet zoo erg is als
elders, verklaarde de Minister, dat van hem
geen stimuleering in de richting van verlaging
van het loonpeil en eveneens een deflatie-
politiek te verwachten valt.
Met betrekking tot de Rotterdamsche haven-
belangen zij vermeld, dat de Minister in herinne
ring bracht, hoe ook vóór de kunstmatige be
voordeeling van Antwerpen die havenstad meer
stuk- dan massagoederen verwerkte. De be
windsman vond het bovenal van belang, dat de
haventarieven niet te hoog zijn, daarentegen
achtte hij het bijkomstig of het bereiken hier
van aan de gemeente dan wel aan het Rijk ligt.
Overigens kan de Maasstad er zeker van zijn,
dat de Regeering bij onderhandelingen achter
haar staat.
Van havenbelangen moge ik op Midden-
standsbelangen overstappen. Nadat ik me het
vorige jaar met de Vestigingswet heb bezig ge
houden, zoo gaf de Minister te verstaan, staat
voor het komende jaar o.m. op het programma:
regeling van den markt- en straathandel, cre
dietverleening enz. Het was duidelijk, dat de
Minister van Economische Zaken ten opzichte
van staatsingrijpen met betrekking tot het ca
deau-stelsel huiverig is. Tegen excessen en b.v.
tegen het door hen, die dit stelsel toepassen, zich
werpen op de gewone gebruiksartikelen, meent
hij echter wel te moeten optreden.
Van optreden gesproken, komen we vanzelf op
het vraagstuk van het grootwinkelbedrijf en
van de warenhuizen. Daartegen iets te doen is,
volgens mr. Steenberghe, makkelijker gezegd dan
gedaan. Dat hij zelf de verantwoordelijkheid niet
kan aanvaarden om te bepalen of er hier of
daar in een stad een filiaal mag komen, is be
grijpelijk. Aangestipt zij, dat de Minister ten
aanzien van de vestigingseischen bepleitte naar
het juiste midden te zoeken, ze dus niet te hoog
noch te laag te stellen. Voorts gaf hij o.a. te
kennen, dat het vraagstuk van reorganisatie der
Kamers van Koophandel minder eenvoudig is
dan sommigen blijken te beseffen, terwijl hij
yerder toezeide te overwegen radio-mededeelin-
gen over landbouwcrisisaangelegenheden niet
meer des Zondags, maar 's Zaterdagavonds laat
bekend te maken.
Tenslotte 's Ministers opmerkingen over de
beweringen als zou zijn Departement te veel
kosten. Wij hebben, aldus Mr. Steenberghe, de
knapste koppen noodig, moeten over een zeer
goede outillage beschikken, aangezien wij voort
durend te maken hebben met allerlei diep in het
bedrijfsleven ingrijpende maatregelen. Als een
staaltje van de gevaren, die hem bedreigen,
wanneer hij niet eens, met 't oog op bijzondere
gevallen eenige extra-toelage boven het gewone
salaris, aan sommigen van zijn medewerkers
zou kunnen verleenen, vermeldde de Minister,
hoe men onlangs liefst een drietal ambtenaren
van hem had „weggekocht", doordat deze heeren
in het particuliere bedrijfsleven een veelvoud
konden verdienen van wat de Staat hun be
taalde.
Tot besluit van zijn rede wees de Minister er
op, dat het Nederlandsche volk nooit geschroomd
heeft, risico's te nemen, wanneer het ging om
het bouwen voor de toekomst, voor het nage
slacht. „Een volk dat werkt, bouwt aan zijn toe
komst" zoo staat te lezen op het monument op
den afsluitdijk van de Zuiderzee. Deze gedachte
dient thans al ons doen en laten op economisch
gebied te beheerschen.
Het slot van den middag was gewijd aan de
afdeeling Landbouw en aan de begrooting van
het Landbouwcrisisfonds. Meer samenwerking
tusschen de verschillende bevolkingsgroepen en
optreden tegen de stijgende pachtprijzen kwam
op het verlanglijstje van den heer E b el s (v.d.)
voor. De heer De Ruy'ter (r.-k.), die vond
dat er meer behoefte aan cultuurgrond is, toon
de zich een warm bewonderaar van het plan-
Westhoff om voorts te pleiten voor bevordering
van de overneming van de uitvoering der crisis
maatregelen door de organisatie. De heer v. d.
Sluys (s.-d.) liet veel kritiek hooren, waar
na de heer v. d. W e y d e n (r.-k.) o.m. een lans
brak voor de landarbeiders.
Dinsdag voortzetting van het landbouwdebat.
E. v. R.
Onvoorzichtig handeling.
Vijf gewonden bij gasontploffing.
Doordat de kraan van het gasstel openstond,
ontstond er Vrijdag, toen de vrouw des huizes
dit gasstel wilde aansteken, een explosie in de
woning van den heer H. Struik te Nieuwendijk.
De vrouw, die met twee kinderen in de keu
ken was, liep evenals de kinderen ernstige
brandwonden op. De verwondingen van de
vrouw en een der kinderen waren van zoo-
danigen aard. dat opneming in het ziekenhuis
te Raamdonksveer noodzakelijk was.
De heer Struik, die op het gebeurde kwam
aanloopen en eveneens brandwonden opliep,
kon evenals het andere kind ter plaatse ver
bonden worden. Een buurmeisje, dat te hulp
kwam snellen werd eveneens verwond.
Huwelijkszwendelaar aangehouden
Een 36-jarige gehuwde man uit Amsterdam
had een huwelijksadvertentie geplaatst, waar
op zich verschillende trouwlustige juffrouwen
meldden Met een van deze dames onderhield
de man korten tijd zeer vriendschappelijke
betrekkingen en toen hij voldoende haar ver
trouwen had, leende hij een som gelds van
haar.
Sindsdien zag de juffrouw haar „aanstaan
den echtgenoot" niet terug en gedesillusion
eerd deed zij aangifte bij de politie, die den
man nu heeft aangehouden.
NEDERLANDSCHE
HANDEL MAATSCHAPPIJ, N.v.
AGENTSCHAP HAARLEM
Gr Houtstr./Gr Markl
Tel 13990 (3 lijnen)
WIJ VERSTREKKEN CREDIETEN
AAN HANDEL EN INDUSTRIE.
(Adv ingez Mea.j
Zware brand te Nuenen.
Vrijdagavond heeft in het dorp Nuenen, nabii
Eindhoven een hevige brand gewoed, die een
groot deel van de fabriek van Raessens houtin
dustrie in asch heeft gelegd.
Een loods met den geheelen voorraad hout als
mede de zagerij is tot de laatste spaander uitge
brand. Het gelukte de brandweer echter hei
kantoor en de sigarenkistenfabriek te redden
zoodat het personeel van deze fabriek, bestaand--
uit ongeveer 40 man aan het werk kan blijven
Een deurenfabriek, waarin eveneens een 40-tal
arbeiders werkte, is echter verwoest.
De directeur der firma, die bij het blusschings-
werk aanwezig was, kon niet bij benadering op
geven hoeveel de aangerichte schade bedraagt
Men weet niet wat er van de machines nog is
gespaard gebleven. De schade is evenwel zeer
aanzienlijk en wordt door beurspolis gedekt. De
firma is echter niet tegen bedrijfsschade verze
kerd
Verpleegsters uit Spanje terug
gekeerd.
Vrijdagavond zeven uur arriveerden aan het
Centraal-station te Amsterdam vijf verpleeg
sters, die gedurende de laatste twintig maanden
in het republikeinsche deel van Spanje werk
zaam zijn geweest.
Werden zij reeds op het station op zeer har
telijke wijze welkom geheeten, zeer groot wa:
het aantal vrienden, bekenden en andere belang
stellenden, dat een uur later op uitnoodiging van
de commissie voor hulp aan Spanje in Rrasno-
polski tezamen was gekomen om de in het va
derland teruggekeerde verpleegsters een even
hartelijke als spontane hulde te brengen.
Drie sprekers, o.w. de Spaansche gezant, richt
ten woorden van dank en hulde tot de vijf ver
pleegsters, die zoo zeiden zij haar leven
in dienst hebben gesteld van de vrijheid en die
door haar moed, energie en doorzettingsvermo
gen een voorbeeld zijn geweest voor anderen.
De uit Spanje teruggekeerde verpleegster?
hebben vervolgens van haar ervaringen en bele
venissen in het door den burgeroorlog geteisterde
Spanje verteld.
Collectieve arbeidsovereenkomst
in de typografie verbindend?
De voorzitter van den Alg. Ned. Typografen
bond heeft Vrijdagavond in een bijeenkomst in
Carré meegedeeld, dat thans nagenoeg met ze
kerheid kan worden gezegd, dat de collectieve
arbeidsovereenkomst voor alle vakgenooten in
het geheele land verbindend zal worden ver
klaard.
„Het wordt heusch tijd, dat je er eens naar laat kijken. Rome geeft zulke nare bijgeluiden."
UW KLANTEN UW VRIENDEN
Uw klanten zijn Uw vrienden eft
daarom past het. hun met Nieuwjaar
een welgemeenden „handdruk per
advertentie" te zenden. Zoo schept U
een sfeer van wederzijdsche gene
genheid waarin het goed is zaken
te doen. Geef nog heden een aardigen
tekst op voor Uw Nieuwjaarsan
nonce.
Prijs der Nieuwjaarswenschen in
Haarlem's Dagblad 14 regels 60
cent, elke regel meer 15 cent.
Liefdesdrama te Goirle.
Twee lijken in gemeentelijke bosschen
gevonden.
In de bosschen van de gemeente Goirle
heeft de gemeente-werkman Swinkels Vrijdag
de lijken aangetroffen van een 18-jarig meisje,
en een 24-jarigen jongeman, beiden uit Goirle.
Het meisje was door messteken om het leven
gebracht. De jongeman had zich in de onmid
dellijke nabijheid aan een boom opgehangen.
De moord is gepleegd met een broodmes, dat
naast het lijk van het meisje, dat in een den-
nenboschje werd aangetroffen, in den grond
stak.
Het meisje is Donderdagavond eerst met een
anderen jongeman uit geweest, met wien zij
naar de aangrenzende gemeente Poppel is ge
gaan. Daarna schijnt zij den jongen te heb
ben aangetroffen, die den moord moet hebben
gepleegd.
Deze jongeman had sinds korten tijd om
gang met het meisje. Hij was reed? lang werk-
'oos en het staat vrijwel met zekerheid vast,
dat men hier te doen heeft met moord en
zelfmoord.
Het meisje woonde bij haar vader in en had
geen moeder meer. De man, die werkzaam is
">p een weverij te Goirle en tot Donderdag
avond tien uur daar werkzaam was, heeft het
neisje niet eerder gemist dan Vrijdagmorgen
-n de vroegte, toen hij de gemeentepolitie op
1e hoogte bracht van de vermissing van zijn
dochter. Deze is daarop op onderzoek uitge
gaan.
Inmiddels vervoegden zich omstreeks half
ien twee mannen bij den burgemeester van
loirle, die mededeelden langs den Rielschen
dijk, die door bosschen omgeven is, het stof-
celijk overschot van twee jonge menschen te
hebben aangetroffen. De burgemeester begaf
zich onmiddellijk met den gemeenteveldwach
ter en een marechausse naar de plek van den
■"oord. In den vroegen middag werd het parket
uit Breda van het gebeurde op de hoogte ge
bracht, dat eenigen tijd later eveneens te
Goirle verscheen, en een onderzoek instelde.
Dr. J. J. VAN LAAR OVERLEDEN.
Te Tavel sur Clarens in Zwitserland is de
Nederlandsche scheikundige dr. J. J. van Laar,
oud-lector aan de universiteit van Amsterdam,
in den ouderdom van 78 jaren, overleden.
Dr. van Laar, die als scheikundige een zeer
«oeden naam had, is verschillende malen voor
zijn arbeid onderscheiden. Zoo is hem b.v. in
1929 de Bakhuys-Roozeboom-medaille van de
Kon. Academie van Wetenschappen toegekend,
een onderscheiding, welke aan slechts enkelen
te beurt is gevallen.
Dr. van Laar, die in 1860 te 's-Gravenhage is
geboren, heeft in Haarlem vier klassen van de
H.B.S. doorloopen en ging daarna op 16-jarigen
leeftijd naar Nieuwedïep. Later is hij de chemi
sche studie begonnen. In het bijzonder heeft hij
naam gemaakt op het gebied van de „phasen-
leer", maar feitelijk was er geen onderdeel van
de physische chemie en de thermo-dynamica,
waarmee hij niet grondig bekend was.
Molen
„De Walvisch" door brand
geteisterd.
In den bekenden windmolen „De Walvisch",
staande aan de Westvest te Schiedam heeft
Vrijdagavond een groote brand gewoed.
In dezen molen is gevestigd een maalderij
van ertsen en chemicaliën, benevens een
drogerij van kunstmeststoffen. De molen is
eigendom van den heer G. Jansen. Omstreeks
half zes ontdekten voorbijgangers vuurver-
schijnselen in den 35 Meter hoogen molen. In
een oogwenk stonden vier van de acht ver
diepingen in lichter laaie.
Deze vier verdiepingen, gelegen onder den
omgang, zijn volkomen uitgebrand, doch de
eveneens uit vier verdiepingen bestaande
maalzolder kon behouden blijven, hoewel deze
ernstig van water en rook te lijden heeft ge
had. De wieken en de kap van den molen
bleven onaangetast.
Verloren zijn gegaan een hoeveelheid van
25 ton pindadoppen en een voorraad erts.
De grootste schade is toegebracht aan de ma
chines en de gereedschappen. De machines
en de gereedschappen zijn grootendeels ver
woest. De schade wordt geschat op vijf tot
zesduizend gulden. De molen, die in 1867 is
gebouwd, heeft historische waarde.
De „Reiger" in Midden-Afrika.
Nadat de „Reiger" Vrijdagochend om 7 uur
(pi. tijd) Khartoem had verlaten, maakte
het toestel omstreeks 11.15 uur een tusschen-
landing in Juba. Na het noenmaal werd de
tocht voortgezet en tegen 4 uur in den middag
was het eindpunt van dezen dag, Wairobi,
bereikt.
De reis ging over uitgestrekte oerwouden.
Eenige malen bracht gezagvoerder Scholte het
toestel op een geringere hoogte dan die waarop
gewoonlijk wordt gevlogen, om den passagiers
gelegenheid te geven de groote kudden oli
fanten. leeuwen en ander wild. dat Midden-
Afrika bevolkt, duidelijk waar te nemen. Het
passeeren van den evenaar ging volgens oud
gebruik met eenige plechtigheid gepaard,
Morgen wordt de reis voortgezet naar Bra
ken Hill.
